Η απόφαση (ΕΕ) 2022/313 αποσκοπεί στην παροχή ταχείας χρηματοδοτικής στήριξης στην Ουκρανία ώστε να ενισχύσει την ανθεκτικότητα και τη σταθερότητά της έναντι των τρεχουσών οικονομικών και γεωπολιτικών προκλήσεων, στο πλαίσιο του ρωσικού επιθετικού πολέμου κατά της Ουκρανίας.
Η απόφαση (ΕΕ) 2022/1201 επιδιώκει να καλύψει τις άμεσες και πιο επείγουσες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ουκρανίας και να διασφαλίσει ότι το ουκρανικό κράτος μπορεί να συνεχίσει να εκτελεί τις πιο κρίσιμες λειτουργίες του. Αυτή η πράξη μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής (ΜΧΣ) αποτελεί μέρος της έκτακτης διεθνούς προσπάθειας διμερών δωρητών και διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να στηρίξουν την Ουκρανία σε αυτή την κρίσιμη στιγμή.
Η απόφαση (ΕΕ) 2022/1628 αποτελεί το δεύτερο στάδιο εφαρμογής της έκτακτης ΜΧΣ της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) δυνάμει της απόφασης (ΕΕ) 2022/1201. Ένα πρώτο στάδιο — σε δύο δόσεις — καταβλήθηκε τον Αύγουστο του 2022.
Ο κανονισμός (ΕΕ) 2022/2463 θεσπίζει ένα ειδικό μέσο για την παροχή ΜΧΣ από την ΕΕ στην Ουκρανία για το 2023 υπό τη μορφή δανείων με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους, και επιπλέον τη δυνατότητα μη επιστρεπτέας στήριξης και επιδότησης επιτοκίου.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Σχέσεις ΕΕ-Ουκρανίας

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) αναπτύσσει σχέσεις με την Ουκρανία μέσω της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας και της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης. Το 2017, τέθηκε σε ισχύ μια συμφωνία σύνδεσης μεταξύ των δύο μερών, η οποία συμπεριλαμβάνει μια εκτενή και ολοκληρωμένη ζώνη ελεύθερων συναλλαγών.

Μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή

Οι πράξεις μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής (ΜΧΣ) είναι διαθέσιμες για γειτονικές χώρες της ΕΕ που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με το ισοζύγιο πληρωμών. Στοχεύουν στην αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών εξωτερικής χρηματοδότησης του δικαιούχου και στηρίζουν την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στον τομέα της οικονομικής πολιτικής.
Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της ΕΕ αναμένεται να υλοποιηθεί παράλληλα με την εφαρμογή των πράξεων δημοσιονομικής στήριξης στο πλαίσιο του Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας — Παγκόσμια Ευρώπη που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/947 (βλ. σύνοψη).

Απόφαση (ΕE) 2022/313 — έκτακτη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή στην Ουκρανία

Η ΕΕ θα διαθέσει μέχρι και 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ στην Ουκρανία για τη στήριξη της οικονομικής σταθεροποίησης και του μεταρρυθμιστικού της προγράμματος.
Όλο το ποσό θα δοθεί με τη μορφή δανείων.
Η απόφαση εξουσιοδοτεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δανείζεται τα αναγκαία κεφάλαια από τις κεφαλαιαγορές ή από χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, εξ ονόματος της ΕΕ, και, έπειτα, να τα δανείζει στην Ουκρανία. Τα δάνεια έχουν μέγιστη μέση διάρκεια 15 ετών.
Η Επιτροπή θα διαχειρίζεται επίσης την αποδέσμευση της ΜΧΣ.
Τα κεφάλαια θα διατεθούν στην Ουκρανία σε διάστημα 12 μηνών.
Προϋπόθεση για τη συνδρομή είναι ο σεβασμός, εκ μέρους της Ουκρανίας, των μηχανισμών της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Η ΜΧΣ θα καταστεί διαθέσιμη σε δύο ίσες δόσεις των 600 εκατομμυρίων ευρώ.
- Η πρώτη δόση θα καταβληθεί άμεσα, κατόπιν συμφωνίας για τα μέτρα οικονομικής και χρηματοπιστωτικής πολιτικής τα οποία θα καθοριστούν σε ένα μνημόνιο συνεννόησης (ΜΣ). Εκταμιεύτηκε σε δύο δόσεις στις 11 και 18 Μαρτίου 2022.
- Η δεύτερη δόση θα αποδεσμευτεί, καταρχήν, με την προϋπόθεση της ικανοποιητικής εφαρμογής των μέτρων πολιτικής που περιλαμβάνονται στο μνημόνιο συνεννόησης. Ωστόσο, το ξέσπασμα του πολέμου υπονόμευσε την ικανότητα του ουκρανικού κράτους να εφαρμόσει αυτά τα μέτρα. Η Επιτροπή αποφάσισε, ωστόσο, να εκταμιεύσει τη δεύτερη δόση στις 20 Μαΐου 2022 δεδομένου ότι η εκπλήρωση των υποχρεώσεων υπονομεύτηκε λόγω ανωτέρας βίας, γεγονός που τα κράτη μέλη ενέκριναν.

Απόφαση (ΕE) 2022/1201 — έκτακτη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή στην Ουκρανία

Η ΕΕ συμφωνεί να παράσχει έως και 1 δισεκατομμύριο ευρώ επιπλέον μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ουκρανία για να καλύψει επείγουσες χρηματοδοτικές ανάγκες και να διασφαλίσει τη λειτουργία των κρίσιμων λειτουργιών του κράτους, υπό τους ίδιους όρους με το προηγούμενο δάνειο.
Το ποσό αυτό αποτελεί το πρώτο μέρος μιας δέσμης μέτρων ΜΧΣ ύψους μέχρι και 9 δισεκατομμυρίων ευρώ που απαριθμήθηκαν στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αρωγή και την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας και εγκρίθηκαν στα συμπεράσματα της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 30ής και 31ης Μαΐου 2022.
Η ΜΧΣ έχει τη μορφή ενός μακροπρόθεσμου δανείου με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους. Θα είναι διαθέσιμη για 1 έτος και θα αποδεσμευθεί ως μία μόνο δόση, η οποία μπορεί να διαιρεθεί σε μία ή περισσότερες δόσεις.
Η αποδέσμευση της δόσης πραγματοποιήθηκε μόλις συμφωνήθηκε μνημόνιο συνεννόησης με την Ουκρανία (υπογράφηκε στις 19 Ιουλίου 2022). Η συνδρομή καταβλήθηκε σε δύο ίσες δόσεις ύψους 500 εκατ. ευρώ, την 1η και 2α Αυγούστου 2022 αντίστοιχα.
Κατ’ εξαίρεση, ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα καλύψει το κόστος των επιτοκίων και τα διοικητικά τέλη που προκύπτουν από τη ΜΧΣ, περιορίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τον αντίκτυπο στη δημοσιονομική βιωσιμότητα της Ουκρανίας.
Η ΕΕ θα ρυθμίσει το δάνειο ώστε να έχει μεγαλύτερη διάρκεια και πιο ευνοϊκούς όρους, επιτρέποντας έτσι στην Ουκρανία να επιστρέψει στην οικονομική ανάπτυξη, στηρίζοντας την οικονομία της σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της και μεγιστοποιώντας τις πιθανότητες πλήρους αποπληρωμής της συνδρομής.
Η ΜΧΣ συμπληρώνει άλλες μορφές στήριξης της ΕΕ που έχουν χορηγηθεί μέχρι σήμερα:
- ανθρωπιστική, αναπτυξιακή και αμυντική συνδρομή·
- αναστολή όλων των εισαγωγικών δασμών για τις ουκρανικές εξαγωγές για 1 έτος· και
- άλλες πρωτοβουλίες αλληλεγγύης, όπως η άρση των εμποδίων στις μεταφορές ώστε να καταστεί δυνατή η πραγματοποίηση εξαγωγών, ιδίως σιτηρών.

Απόφαση (ΕE) 2022/1628 — έκτακτη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή στην Ουκρανία

Η απόφαση χορηγεί 5 δισεκατομμύρια ευρώ ΜΧΣ υπό τη μορφή δανείων με εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους. Θα συμβάλει στη στήριξη της μακροοικονομικής χρηματοπιστωτικής σταθεροποίησης της Ουκρανίας, στην ενίσχυση της άμεσης ανθεκτικότητας της χώρας και στη διατήρηση της ικανότητάς της για ανάκαμψη, συμβάλλοντας έτσι στη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους της και στην ικανότητά της να μπορεί τελικά να αποπληρώσει τα δάνεια.
Παρέχει επίσης στον προϋπολογισμό της ΕΕ τα μέσα για την απορρόφηση του κινδύνου ζημιών από τα εν λόγω πρόσθετα δάνεια και από το δάνειο ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ που καταβλήθηκε σε δύο δόσεις, και το οποίο αναφέρεται παραπάνω δυνάμει της απόφασης (ΕΕ) 2022/1201.
Μια πρώτη δόση ύψους 2 δισεκατομμυρίων ευρώ καταβλήθηκε στην Ουκρανία στις 18 Οκτωβρίου 2022. Ένα δεύτερο ποσό ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ καταβλήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2022, και ακολούθησε η τρίτη και τελευταία καταβολή 500 εκατομμυρίων ευρώ στις 14 Δεκεμβρίου 2022.

Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2463 — μέσο μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής + για το 2023

Το μέσο περιλαμβάνει την παροχή 18 δισεκατομμυρίων ευρώ υπό τη μορφή δανείων στην Ουκρανία το 2023. Τα δάνεια θα έχουν περίοδο χάριτος 10 ετών. Τα κράτη μέλη θα καλύψουν το μεγαλύτερο μέρος των επιτοκίων μέσω εξωτερικών εσόδων για ειδικό προορισμό. Οι εγγυήσεις για τα δάνεια θα παρασχεθούν είτε από τον προϋπολογισμό της ΕΕ είτε από τα κράτη μέλη. Τα δάνεια αποσκοπούν στην προσφορά βραχυπρόθεσμης οικονομικής αρωγής για την κάλυψη των άμεσων αναγκών της Ουκρανίας, μεταξύ άλλων, για τη χρηματοδότηση της αποκατάστασης υποδομών ζωτικής σημασίας και την αρχική στήριξη για βιώσιμη μεταπολεμική ανασυγκρότηση, με σκοπό να στηριχθεί η Ουκρανία στην πορεία της προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Το μνημόνιο συνεννόησης και η συμφωνία δανειακής διευκόλυνσης υπογράφηκαν στις 16 Ιανουαρίου 2023 και τέθηκαν σε ισχύ την ίδια μέρα. Η πρώτη δόση των 3 δισεκατομμυρίων ευρώ διαβιβάστηκε στις 17 Ιανουαρίου 2023.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Η απόφαση (ΕΕ) 2022/313 εφαρμόζεται από την 1η Μαρτίου 2022.
Η απόφαση (ΕΕ) 2022/1201 εφαρμόζεται από τις 14 Ιουλίου 2022.
Η απόφαση (ΕΕ) 2022/1628 εφαρμόζεται από τις 23 Σεπτεμβρίου 2022.
Ο κανονισμός (ΕΕ) 2022/2463 εφαρμόζεται από τις 17 Δεκεμβρίου 2022.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Από το 2014 μέχρι το 2022 η ΕΕ και ευρωπαϊκοί χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί έχουν διαθέσει πάνω από 17 δισεκατομμύρια ευρώ στην Ουκρανία υπό τη μορφή επιχορηγήσεων και δανείων. Το ποσό αυτό περιλαμβάνει χρηματοδότηση άνω των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ που παρασχέθηκε στην Ουκρανία πριν τον πόλεμο μέσω πέντε προγραμμάτων ΜΧΣ που ως στόχο τους είχαν τη στήριξη της εφαρμογής μεταρρυθμίσεων σε τομείς όπως η καταπολέμηση της διαφθοράς, το ανεξάρτητο δικαστικό σύστημα, το κράτος δικαίου και η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

Ουκρανία (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
Χρονολόγιο — Αντίδραση της ΕΕ στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία (Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης).

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Απόφαση (ΕΕ) 2022/313 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Φεβρουαρίου 2022, για τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ουκρανία (ΕΕ L 55 της 28.2.2022, σ. 4-11).

Απόφαση (ΕΕ) 2022/1201 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2022, για τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ουκρανία (ΕΕ L 186 της 13.7.2022, σ. 1-7).

Οι διαδοχικές διορθώσεις της απόφασης (ΕΕ) 2022/1201 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

Απόφαση (ΕΕ) 2022/1628 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Σεπτεμβρίου 2022, για τη χορήγηση έκτακτης μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ουκρανία, την ενίσχυση του κοινού ταμείου προβλέψεων με εγγυήσεις από τα κράτη μέλη και ειδικές προβλέψεις για ορισμένες χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις που σχετίζονται με την Ουκρανία, εγγυημένες βάσει της απόφασης αριθ. 466/2014/ΕΕ, και για την τροποποίηση της απόφασης (ΕΕ) 2022/1201 (ΕΕ L 245 της 22.9.2022, σ. 1-13).

Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2463 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2022, σχετικά με τη θέσπιση μέσου για την παροχή στήριξης στην Ουκρανία το 2023 (μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή +) (ΕΕ L 322 της 16.12.2022, σ. 1-14).

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/947 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας — Παγκόσμια Ευρώπη, για την τροποποίηση και κατάργηση της απόφασης αριθ. 466/2014/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1601 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 480/2009 του Συμβουλίου (ΕΕ L 209 της 14.6.2021, σ. 1-78).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Συμφωνία σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Ουκρανίας, αφετέρου (ΕΕ L 161 της 29.5.2014, σ. 3-2137).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 27.02.2023

Top

All