Θεσπίζει τη δανειακή διευκόλυνση του δημόσιου τομέα, η οποία αποσκοπεί στη στήριξη των περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που αντιμετωπίζουν σοβαρές κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις κατά τη μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη ΕΕ.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Μέσω επενδύσεων του δημόσιου τομέα, η δανειακή διευκόλυνση του δημόσιου τομέα αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των κοινωνικών, εργασιακών, οικονομικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων της μετάβασης της ΕΕ για την επίτευξη των στόχων της όσον αφορά το κλίμα και την ενέργεια για το 2030 και την κλιματική ουδετερότητα στην ΕΕ το αργότερο έως το 2050, με βάση τη συμφωνία του Παρισιού (βλ. σύνοψη).
Αποτελεί τον τρίτο πυλώνα του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, μαζί με το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το πρόγραμμα InvestEU.
Είναι βασικό στοιχείο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (βλέπε σύνοψη).

Στόχος

Ο ειδικότερος στόχος της δανειακής διευκόλυνσης του δημόσιου τομέα είναι να αυξήσει τις επενδύσεις του δημόσιου τομέα σε βιώσιμα επενδυτικά έργα που καλύπτουν τις αναπτυξιακές ανάγκες των σχετικών περιοχών, αλλά ενδέχεται να μη δημιουργούν επαρκείς ροές εσόδων για την κάλυψη του επενδυτικού τους κόστους.

Προϋπολογισμός και χρηματοδότηση

Η δανειακή διευκόλυνση του δημόσιου τομέα θα παρέχει στα έργα έναν συνδυασμό επιχορηγήσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και δανείων με προνομιακούς όρους από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Η δανειακή διευκόλυνση αναμένεται να ανοίξει τον δρόμο σε επενδύσεις ύψους 18,5 δισ. ευρώ.
Οι επιχορηγήσεις της ΕΕ θα ανέλθουν σε περίπου 1,5 δισ. ευρώ, με τα 250 εκατ. ευρώ να προέρχονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ —σε τρέχουσες τιμές, από το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027.
Τα δάνεια από την ΕΤΕπ μπορούν να παρέχουν έως και 10 δισ. ευρώ.
- Η διευκόλυνση μπορεί να επεκταθεί και σε άλλους εταίρους χρηματοδότησης* πέραν της ΕΤΕπ υπό ορισμένες προϋποθέσεις.

Επιλεξιμότητα

Τα έργα πρέπει να πληρούν ορισμένα κριτήρια:

να έχουν μετρήσιμο αντίκτυπο και να περιλαμβάνουν, όπου χρειάζεται, δείκτες εκροών που να ανταποκρίνονται στις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις που τίθενται από τους στόχους της ΕΕ όσον αφορά την κλιματική μετάβαση·
να ωφελούν εδάφη που προσδιορίζονται σε ένα εδαφικό σχέδιο δίκαιης μετάβασης, ακόμη και αν τα έργα δεν γίνονται σε αυτές τις περιοχές·
να υποστηρίζουν βιώσιμες επενδύσεις που καλύπτουν τις αναπτυξιακές ανάγκες των συγκεκριμένων περιοχών:
- σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πράσινη και βιώσιμη κινητικότητα, συμπεριλαμβανομένης της προώθησης του πράσινου υδρογόνου και των αποδοτικών δικτύων τηλεθέρμανσης,
- σε δημόσια έρευνα,
- στην ψηφιοποίηση,
- σε περιβαλλοντικές υποδομές για την έξυπνη διαχείριση των αποβλήτων και των υδάτων,
- σε βιώσιμη ενέργεια, σε ενεργειακή απόδοση και σε μέτρα ενσωμάτωσης, συμπεριλαμβανομένης της ανακαίνισης και της μετατροπής κτιρίων,
- στην αστική ανανέωση και αναγέννηση,
- στη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία,
- στην αποκατάσταση και απολύμανση της γης και των οικοσυστημάτων, λαμβάνοντας υπόψη την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει»,
- στη βιοποικιλότητα,
- στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανεκπαίδευση, στην κατάρτιση και στις κοινωνικές υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων παροχής φροντίδας και της λαϊκής κατοικίας, και
- τις επενδύσεις σε άλλους τομείς που θα μπορούσαν επίσης να υποστηριχθούν εάν εναρμονίζονται με τα εγκεκριμένα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης,
να μην υποστηρίζουν δραστηριότητες που εξαιρούνται με βάση το άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1056 για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης.

Επιτήρηση

Ο κανονισμός θεσπίζει κανόνες για τον προγραμματισμό, την παρακολούθηση, την αξιολόγηση και τον έλεγχο της διευκόλυνσης.
Η διευκόλυνση υλοποιείται μέσω προγραμμάτων εργασίας, τα οποία περιλαμβάνουν κριτήρια ανάθεσης που αξιολογούν τη συνάφεια, τον αντίκτυπο και την ποιότητα των έργων. Για περιπτώσεις όπου η ζητούμενη χρηματοδότηση υπερβαίνει τη διαθέσιμη, δίνεται προτεραιότητα σε:
- έργα που προωθούνται από δικαιούχους που βρίσκονται σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες·
- έργα που συμβάλλουν άμεσα στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030 και του στόχου για κλιματική ουδετερότητα στην ΕΕ έως το 2050 το αργότερο·
- έργα που προωθούνται από δικαιούχους που έχουν υιοθετήσει σχέδια απανθρακοποίησης.
Η διαχείριση της δανειακής διευκόλυνσης του δημόσιου τομέα έχει ανατεθεί στον Ευρωπαϊκό Εκτελεστικό Οργανισμό για το Κλίμα, τις Υποδομές και το Περιβάλλον.
Τα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης θα περιγράφουν τους τομείς και τις περιοχές που θα μπορούσαν να υποστηριχθούν από τη δανειακή διευκόλυνση του δημόσιου τομέα.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα διενεργήσουν μια ενδιάμεση αξιολόγηση της διευκόλυνσης πριν από τις 30 Ιουνίου 2025.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Ο κανονισμός εφαρμόζεται από τις 19 Αυγούστου 2021.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

Εταίροι χρηματοδότησης. Η ΕΤΕπ, άλλα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, με τα οποία η Επιτροπή υπογράφει διοικητική συμφωνία για συνεργασία στο πλαίσιο της διευκόλυνσης.

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1229 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Ιουλίου 2021, σχετικά με τον δανειακό μηχανισμό του δημόσιου τομέα στο πλαίσιο του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης (ΕΕ L 274 της 30.7.2021, σ. 1-19).

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1060 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, για τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο Συνοχής, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας, και δημοσιονομικών κανόνων για τα εν λόγω Ταμεία και για το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Χρηματοδοτική Στήριξη της Διαχείρισης των Συνόρων και την Πολιτική των Θεωρήσεων (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 159-706).

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1056 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 1-20).

Οι διαδοχικές διορθώσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1056 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/523 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Μαρτίου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος InvestEU και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2015/1017 (ΕΕ L 107 της 26.3.2021, σ. 30-89).

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία [COM(2019) 640 final της 11.12.2019].

τελευταία ενημέρωση 31.03.2022

Top