Κρατικές ενισχύσεις για ταχεία ανάπτυξη των ευρυζωνικών δικτύων

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Ανακοίνωση της Επιτροπής — Κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για την εφαρμογή των κανόνων στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων όσον αφορά την ταχεία ανάπτυξη των ευρυζωνικών δικτύων

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ;

• Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές συνοψίζουν τις αρχές της πολιτικής της Επιτροπής κατά την εφαρμογή των κανόνων της Συνθήκης στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων σε μέτρα που στηρίζουν τη διάδοση ευρυζωνικών δικτύων εν γένει.
• Στόχος του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων στον τομέα των ευρυζωνικών συνδέσεων είναι να διασφαλιστεί ότι οι δημόσιες παρεμβάσεις θα οδηγήσουν σε υψηλότερο επίπεδο ευρυζωνικής κάλυψης και διείσδυσης*, ή στην επίτευξή τους με ταχύτερους ρυθμούς, από ό,τι θα συνέβαινε χωρίς δημόσια χρηματοδότηση, ενώ παράλληλα θα προωθούν ποιοτικότερες, πιο προσιτές υπηρεσίες και ευνοϊκές για τον ανταγωνισμό επενδύσεις.
• Οι κατευθυντήριες γραμμές βασίζονται στην αρχή ότι οι δημόσιες παρεμβάσεις στα ευρυζωνικά δίκτυα θα πρέπει να πραγματοποιούνται μόνο εφόσον δεν επαρκούν οι ιδιωτικές επενδύσεις —επομένως σε περιοχές που υφίσταται αδυναμία της αγοράς (ήτοι περιοχές όπου ο αγοραστικός/ιδιωτικός τομέας δεν κρίνεται αξιόπιστος να προβεί σε επαρκείς επενδύσεις). Αυτό αποβλέπει στην αποφυγή της υπονόμευσης των ιδιωτικών επενδύσεων από τη δημόσια χρηματοδότηση σε περιοχές όπου οι φορείς της αγοράς θα επένδυαν κανονικά ή στις οποίες έχουν ήδη επενδύσει, και επομένως, στην προστασία του ανταγωνισμού ως βασικού μοχλού για καλύτερες τιμές και καλύτερη ποιότητα των υπηρεσιών για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις.
• Οι κατευθυντήριες γραμμές ακολουθούν τις αρχές της πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον εκσυγχρονισμό των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, η οποία αποσκοπεί στη διευκόλυνση καλά σχεδιασμένων ενισχύσεων που θα στοχεύουν στην αντιμετώπιση αδυναμιών της αγοράς ώστε να επιτευχθούν οι προτεραιότητες που μπορούν να ενισχύσουν την ανάπτυξη, και παράλληλα να απλοποιήσουν τους κανόνες για ταχύτερη λήψη αποφάσεων.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Διαβούλευση

Οι κατευθυντήριες γραμμές του 2013 καταρτίσθηκαν βάσει δύο σταδίων δημόσιας διαβούλευσης και εντατικού διαλόγου με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη [χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), εθνικές ρυθμιστικές αρχές, αρχές χορήγησης ενισχύσεων, φορείς τηλεπικοινωνιών, επιχειρηματικές ενώσεις, ενώσεις καταναλωτών καθώς και με πολίτες], με στόχο την ένταξη των δημόσιων παρεμβάσεων σε αγορές ταχείας ανάπτυξης της τεχνολογίας και την προώθηση δημόσιων επενδύσεων που ευνοούν τον ανταγωνισμό.

Πλαίσιο

• Η επίτευξη βελτιωμένης και ταχύτερης ευρυζωνικότητας είναι στρατηγικής σημασίας για την ευρωπαϊκή ανάπτυξη και καινοτομία σε όλους τους τομείς της οικονομίας, καθώς και για την κοινωνική και εδαφική συνοχή. Το ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη, μια από τις εμβληματικές πρωτοβουλίες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», αποσκοπεί στην ανάπτυξη της ευρυζωνικής υποδομής, στην απόκτηση βασικής ευρυζωνικής σύνδεσης από το σύνολο των Ευρωπαίων έως το 2013 και στη διασφάλιση ότι όλοι οι Ευρωπαίοι διαθέτουν πρόσβαση σε ταχύτητες λήψης στο διαδίκτυο που υπερβαίνουν τα 30 Mbps, με τουλάχιστον, το 50 % των ευρωπαϊκών νοικοκυριών να διαθέτουν διαδικτυακές υπηρεσίες με ταχύτητες λήψης άνω των 100 Mbps.
• Το 2016 η ανακοίνωση περί Gigabit συμπλήρωσε το ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη, καθορίζοντας ως στρατηγικούς στόχους για το 2025, 100 % κάλυψη για όλα τα νοικοκυριά με ταχύτητες λήψης τουλάχιστον 100 Mbps, με δυνατότητα αναβάθμισης σε 1 Gbps, συμμετρική σύνδεση 1 Gbps για όλους τους βασικούς κοινωνικοοικονομικούς κινητήριους μοχλούς, και αδιάλειπτη κάλυψη 5G σε όλες τις αστικές περιοχές και όλες τις κύριες επίγειες διαδρομές μεταφορών.

Κρατικές ενισχύσεις

• Ο ευρυζωνικός τομέας αποτελεί έναν πολύ δυναμικό τομέα που ενθαρρύνει σημαντικά τις ιδιωτικές επενδύσεις. Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποφυγή νοθεύσεως του ανταγωνισμού από τη δημόσια παρέμβαση στην ευρυζωνική αγορά, απαγορεύεται, κατά κανόνα, η χορήγηση κρατικών ενισχύσεων από εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές ή δημόσιες οντότητες. Ωστόσο, οι κρατικές ενισχύσεις δύναται να επιτραπούν εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, σε περιοχές όπου η αγορά δεν προσφέρει τις απαραίτητες επενδύσεις υποδομής.
• Προκειμένου να αποφευχθεί ο παραγκωνισμός των ιδιωτών επενδυτών, οι κρατικές ενισχύσεις οφείλουν να διασφαλίζουν ότι οι δημόσιες επενδύσεις διορθώνουν κάποια αδυναμία της αγοράς. Επομένως, η ύπαρξη δημόσιων επενδύσεων αιτιολογείται μόνο σε περιπτώσεις όπου η αγορά δεν παρέχει την επιθυμητή συνδεσιμότητα και όπου το κρατικά χρηματοδοτούμενο δίκτυο προσφέρει συνδεσιμότητα σαφώς υποδεέστερη σε σχέση με την εμπορική προσφορά. Οι κατευθυντήριες γραμμές περιλαμβάνουν διεξοδική συζήτηση για τους κανόνες που πρέπει να τηρούνται.

Αρχές και προτεραιότητες

Οι κατευθυντήριες γραμμές επικεντρώνονται στις ακόλουθες αρχές και προτεραιότητες.

• Χαρτογράφηση και δημόσια διαβούλευση: η χαρτογράφηση και η δημόσια διαβούλευση είναι υποχρεωτικές, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι παρεμβάσεις δημόσιων ενισχύσεων αποκαθιστούν καταλλήλως τις διαπιστωθείσες αδυναμίες της αγοράς. Η υφιστάμενη ευρυζωνική υποδομή σε γεωγραφικές περιοχές που αποτελούν στόχο της δημόσιας παρέμβασης πρέπει να προσδιοριστεί κατά τρόπο σαφή, ώστε να επισημανθούν οι περιοχές που δε διαθέτουν επαρκή ευρυζωνική υποδομή. Η σύνοψη της προγραμματιζόμενης δημόσιας παρέμβασης και των περιοχών-στόχων που προσδιορίζονται βάσει της χαρτογράφησης, θα πρέπει να υποβάλλονται προς δημόσια διαβούλευση ώστε να εξακριβωθούν σχέδια ιδιωτικών επενδύσεων στις περιοχές-στόχους.
• Διαδικασία επιλογής με προκήρυξη διαγωνισμού: για την εξασφάλιση διαφάνειας, ίσης και άνευ διακρίσεων μεταχείρισης, καθώς και για την ελαχιστοποίηση των δυνητικών κρατικών ενισχύσεων, η ενίσχυση χορηγείται στην πλέον συμφέρουσα προσφορά μέσω μιας ανοικτής διαδικασίας επιλογής, η οποία συνάδει με το πνεύμα και τις αρχές των οδηγιών της ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις.
• Τεχνολογική ουδετερότητα: οι κατευθυντήριες γραμμές λαμβάνουν υπόψη την τεχνολογική πρόοδο, αναγνωρίζοντας την ύπαρξη διαφορετικών τεχνολογικών λύσεων για την παροχή ευρυζωνικών υπηρεσιών. Επομένως, οι διαδικασίες επιλογής δεν θα πρέπει να ευνοούν ή να αποκλείουν καμιά συγκεκριμένη τεχνολογία ή πλατφόρμα δικτύου ικανή να υποστηρίξει την παροχή των προβλεπόμενων υπηρεσιών.
• Δίκτυα ικανά να παρέχουν ταχύτητες λήψης άνω των 100 Mbps: προκειμένου να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ, οι κατευθυντήριες γραμμές επιτρέπουν επίσης, τη δημόσια χρηματοδότηση και σε περιοχές στις οποίες ενώ υπάρχουν τρέχουσες οι προγραμματισμένες ιδιωτικές επενδύσεις, οι εν λόγω επενδύσεις αδυνατούν να πετύχουν τους στόχους της ΕΕ. Τέτοιου είδους δημόσια παρέμβαση υπόκειται σε αυστηρές προϋποθέσεις ώστε το αποτέλεσμα να ευνοεί τον ανταγωνισμό.
• Ουσιαστική αλλαγή: προκειμένου να προστατευθούν οι ιδιώτες επενδυτές, οι δημόσιες επενδύσεις θα πρέπει να πληρούν μια αποκαλούμενη «ουσιαστική αλλαγή»: θα πρέπει να γίνουν σημαντικές νέες επενδύσεις στο ευρυζωνικό δίκτυο και η δημόσια χρηματοδοτούμενη δημόσια υποδομή θα πρέπει να επιδείξει ουσιαστικές βελτιώσεις σε σχέση με τα υφιστάμενα και προγραμματισμένα δίκτυα σε επίπεδο διαθεσιμότητας της ευρυζωνικής υπηρεσίας, χωρητικότητας, ταχυτήτων και ανταγωνισμού, με γνώμονα το όφελος των καταναλωτών.
• Ανοικτή πρόσβαση: οι τρίτοι φορείς εκμετάλλευσης* θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα αποτελεσματικής πρόσβασης στο επιδοτούμενο διαδίκτυο. Η ανοικτή χονδρική πρόσβαση επιτρέπει στους τρίτους φορείς εκμετάλλευσης να ανταγωνίζονται με τον επιλεγέντα υποψήφιο (όταν ο τελευταίος δραστηριοποιείται και σε επίπεδο λιανικής), με αποτέλεσμα να ενισχύονται η επιλογή και ο ανταγωνισμός και να αποφεύγεται η δημιουργία μονοπωλίων. Όταν η ανάπτυξη ενός δικτύου στηρίζεται στα χρήματα των φορολογουμένων, είναι δίκαιο οι καταναλωτές να ωφελούνται από ένα πραγματικά ανοικτό δίκτυο όπου εξασφαλίζεται ο ανταγωνισμός.
• Διαφάνεια: οι απαιτήσεις διαφάνειας περιλαμβάνουν υποχρεώσεις που αφορούν τη δημοσίευση εγγράφων, μια κεντρική βάση δεδομένων για τις υφιστάμενες υποδομές και υποβολή εκθέσεων στην Επιτροπή, βασισμένων σε αποτελέσματα («εκ των υστέρων»). Σκοπός των απαιτήσεων διαφάνειας είναι η προώθηση της λογοδοσίας των δημόσιων αρχών που χορηγούν τη δημόσια στήριξη και η μείωση των ασυμμετριών της αγοράς.

Η Επιτροπή δύναται να επανεξετάζει τις κατευθυντήριες γραμμές βάσει των αγοραστικών, τεχνολογικών και ρυθμιστικών εξελίξεων.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ;

Οι κατευθυντήριες γραμμές εφαρμόζονται από τις 27 Ιανουαρίου 2013.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες συμβουλευτείτε τα ακόλουθα:

• Ψηφιακή ενιαία αγορά — Ευρυζωνική Ευρώπη (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).
• Ψηφιακή ενιαία αγορά — Κρατικές ενισχύσεις (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Εγχειρίδιο για τους υπευθύνους για τη λήψη αποφάσεων — Εξήγηση των κανόνων για τις ευρυζωνικές κρατικές ενισχύσεις (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Ανακοίνωση της Επιτροπής — Κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για την εφαρμογή των κανόνων στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων όσον αφορά την ταχεία ανάπτυξη των ευρυζωνικών δικτύων (ΕΕ C 25 της 26.1.2013, σ. 1–26)

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος τρίτο — Οι εσωτερικές πολιτικές και δράσεις της Ένωσης — Τίτλος VII — Κοινοί κανόνες για τον ανταγωνισμό, τη φορολογία και την προσέγγιση των νομοθεσιών — Κεφάλαιο 1 — Κανόνες ανταγωνισμού — Τμήμα 2 — Κρατικές ενισχύσεις — Άρθρο 107 (πρώην άρθρο 87 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 91–92)

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη [COM(2010) 245 final/2, 26.8.2010]

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Συνδεσιμότητα για ανταγωνιστική ψηφιακή ενιαία αγορά — Προς μια ευρωπαϊκή κοινωνία των Gigabit COM(2016) 587 final, 14.9.2016)

Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την τροποποίηση των ανακοινώσεων της Επιτροπής για τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για την εφαρμογή των κανόνων στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων όσον αφορά την ταχεία ανάπτυξη των ευρυζωνικών δικτύων, για τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα 2014-2020, σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για κινηματογραφικές ταινίες και λοιπά οπτικοακουστικά έργα, για τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προώθηση των επενδύσεων χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου και για τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις σε αερολιμένες και αεροπορικές εταιρείες (ΕΕ C 198 της 27.6.2014, σ. 30–34)

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης (ΕΕ L 187 της 26.6.2014, σ. 1–78)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Η παρούσα ενοποιημένη έκδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.

Κατάλογος των αποφάσεων της Επιτροπής περί κρατικών ενισχύσεων για ευρυζωνικότητα

τελευταία ενημέρωση 20.09.2019