Διαχείριση συλλογικών συνταξιοδοτικών καθεστώτων — ταμεία επαγγελματικής συνταξιοδότησης

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Οδηγία (EΕ) 2016/2341 για τις δραστηριότητες και την εποπτεία των ιδρυμάτων επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

Η οδηγία (EE) 2016/2341 [γνωστή ως οδηγία για τα ιδρύματα επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών (ΙΕΣΠ)] θεσπίζει ελάχιστους κανόνες εναρμόνισης για τα ιδρύματα διαχείρισης συλλογικών συνταξιοδοτικών καθεστώτων για εργοδότες εξ ονόματος των εργαζομένων τους. Οι κυβερνήσεις των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) μπορούν να θεσπίζουν περαιτέρω μέτρα που κρίνουν απαραίτητα, υπό την προϋπόθεση ότι τα εν λόγω μέτρα είναι συνεπή με τις υποχρεώσεις των κρατών μελών με βάση το δίκαιο της ΕΕ.

Οι κανόνες αποβλέπουν στα εξής:

• στη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής ευρωστίας των επαγγελματικών συνταξιοδοτικών καθεστώτων·
• στην παροχή περισσότερης προστασίας και ενημέρωσης στα μέλη και στους δικαιούχους·
• στην άρση των εμποδίων σε σχέση με τη διασυνοριακή δραστηριότητα των ταμείων·
• στην ενθάρρυνση των μακροπρόθεσμων και υπεύθυνων επενδύσεων.

Η νομοθεσία αναθεωρεί και αντικαθιστά την οδηγία 2003/41/EΚ, η οποία έπρεπε να επικαιροποιηθεί μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα ταμεία επαγγελματικής συνταξιοδότησης ή ΙΕΣΠ:

• δραστηριοποιούνταν μόνο στον τομέα των συνταξιοδοτικών παροχών·
• σε περίπτωση πτώχευσης εταίρου οργανισμού, διαφυλάσσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία προς το συμφέρον των μελών και των δικαιούχων·
• είναι καταχωρισμένα και εγκεκριμένα από την αρμόδια εθνική αρχή, συμπεριλαμβανομένου του σκοπού των διασυνοριακών δραστηριοτήτων·
• διαθέτουν επαρκείς πόρους για την κάλυψη των οικονομικών τους δεσμεύσεων·
• πραγματοποιούν συνετές επενδύσεις με γνώμονα την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των μακροπρόθεσμων συμφερόντων των μελών και των δικαιούχων·
• εφαρμόζουν σύστημα αποτελεσματικής διακυβέρνησης που διασφαλίζει την ορθή και συνετή διαχείριση των δραστηριοτήτων τους·
• τυγχάνουν διαχείρισης από άτομα με κατάλληλη εμπειρογνωμοσύνη, κατάλληλα προσόντα και κατάλληλες γνώσεις·
• εφαρμόζουν μια χρηστή πολιτική αποδοχών για όλους τους υπαλλήλους·
• διαθέτουν λειτουργία διαχείρισης κινδύνων, λειτουργία εσωτερικού ελέγχου και αναλογιστική λειτουργία*·
• πραγματοποιούν εσωτερική αξιολόγηση κινδύνων τουλάχιστον ανά τριετία και παρέχουν γραπτή δήλωση των αρχών επενδυτικής πολιτικής τους·
• καταρτίζουν και δημοσιοποιούν τους ετήσιους λογαριασμούς·
• υπόκεινται σε προληπτική εποπτεία όσον αφορά ζητήματα όπως τα περιθώρια φερεγγυότητας και οι επενδυτικοί κανόνες·
• λαμβάνουν εύλογα μέτρα προκειμένου να εξασφαλίζουν τη συνέχεια και την κανονικότητα της άσκησης των δραστηριοτήτων τους, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης σχεδίων έκτακτης ανάγκης, χρησιμοποιώντας κατάλληλα και αναλογικά συστήματα, πόρους και διαδικασίες, και, ιδίως, δημιουργώντας και αναλαμβάνοντας τη διαχείριση συστημάτων δικτύου και πληροφοριών σύμφωνα με τον κανονισμό 2022/2554 σχετικά με την ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα του χρηματοοικονομικού τομέα (βλ. σύνοψη).

Οι εθνικές αρχές του οικείου κράτους μέλους:

• πρέπει να διαθέτουν τους αναγκαίους πόρους για την άσκηση της προληπτικής εποπτείας·
• απαιτούν από κάθε ΙΕΣΠ να έχει υγιείς μηχανισμούς διοίκησης, λογιστικής και εσωτερικού ελέγχου·
• μπορούν να επιβάλλουν διοικητικές και άλλες κυρώσεις για τις όποιες παραβάσεις της νομοθεσίας·
• διαθέτουν την εξουσία για να εξετάζουν τις στρατηγικές, τις διεργασίες και τις διαδικασίες υποβολής εκθέσεων των ΙΕΣΠ, να λαμβάνουν εσωτερικά έγγραφα που μπορεί να ζητήσουν και να προβαίνουν σε επιτόπιους ελέγχους·
• μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες μεταξύ τους και με τις νομισματικές αρχές χωρίς παράβαση των όρων περί επαγγελματικού απορρήτου.

Τα ΙΕΣΠ πρέπει να παρέχουν στα υποψήφια και πραγματικά μέλη και δικαιούχους σαφείς και επικαιροποιημένες πληροφορίες χωρίς χρέωση. Το πλαίσιο αυτό περιλαμβάνει:

• τα στοιχεία του ίδιου του ΙΕΣΠ και τα δικαιώματα και υποχρεώσεις των μελών·
• δηλώσεις συνταξιοδοτικών παροχών που περιέχουν, παραδείγματος χάριν, στοιχεία σχετικά με τις καταβληθείσες εισφορές, την κατανομή των εξόδων και την αξία του ατομικού καθεστώτος·
• συμβουλές σχετικά με τη λήψη συμπληρωματικών πληροφοριών·
• συμβουλές για τη φάση προ της συνταξιοδότησης σχετικά με τις επιλογές καταβολής παροχών.

Ανάλογα με τις εν λόγω απαιτήσεις, τα κράτη μέλη μπορούν να εξαιρέσουν από συγκεκριμένους όρους της νομοθεσίας ορισμένα ταμεία που διαχειρίζονται συνταξιοδοτικά καθεστώτα με λιγότερα από 15 ή 100 μέλη. Σε περίπτωση, ωστόσο, που ένα συνταξιοδοτικό ταμείο θέλει να παρέχει τις υπηρεσίες του σε άλλο κράτος μέλος, οφείλει να εφαρμόσει όλους τους κανόνες που καθορίζονται στην οδηγία.

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων:

• παρέχει συνδρομή στη συνεργασία μεταξύ εθνικών αρχών·
• διασφαλίζει τη συνεπή εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ περί ασφαλίσεων και επαγγελματικών συντάξεων.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ;

Η οδηγία έπρεπε να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο έως τις 13 Ιανουαρίου 2019.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Οι επαγγελματικές συντάξεις περιλαμβάνουν εισφορές από τους εργοδότες. Αποτελούν τον «δεύτερο πυλώνα» του συνταξιοδοτικού συστήματος. Οι δημόσιες συντάξεις κοινωνικής ασφάλισης αποτελούν τον «πρώτο πυλώνα». Ο «τρίτος πυλώνας» συνίσταται στην ατομική και μη υποχρεωτική ιδιωτική συνταξιοδοτική αποταμίευση.

Σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ, τα ταμεία που βρίσκονται σε ένα κράτος μέλος μπορούν να διαχειρίζονται επαγγελματικά συνταξιοδοτικά καθεστώτα για εταιρείες που εδρεύουν σε κάποια άλλη. Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε όλη την ΕΕ μπορούν επίσης να έχουν ένα και μόνο συνταξιοδοτικό ταμείο για όλες τις ευρωπαϊκές τους θυγατρικές.

Περίπου 125 000 επαγγελματικά ταμεία λειτουργούν σε ολόκληρη την ΕΕ. Κατέχουν περιουσιακά στοιχεία αξίας 2,5 τρισεκατομμυρίων ευρώ για περίπου 75 εκατομμύρια πολίτες, οι οποίοι αντιστοιχούν στο 20% του ενεργού πληθυσμού της ΕΕ.

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Επαγγελματικές συνταξιοδοτικές παροχές (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Αναθεώρηση της οδηγίας για τα ταμεία επαγγελματικής συνταξιοδότησης — συχνές ερωτήσεις — δελτίο Τύπου (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οδηγία (ΕΕ) 2016/2341 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2016, για τις δραστηριότητες και την εποπτεία των ιδρυμάτων επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών (ΙΕΣΠ) (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 354 της 23.12.2016, σ. 37-85).

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Οδηγία (ΕΕ) 2022/2556 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2022 για την τροποποίηση των οδηγιών 2009/65/ΕΚ, 2009/138/ΕΚ, 2011/61/ΕΕ, 2013/36/ΕΕ, 2014/59/ΕΕ, 2014/65/ΕΕ, (ΕΕ) 2015/2366 και (ΕΕ) 2016/2341 όσον αφορά την ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα για τον χρηματοοικονομικό τομέα (ΕΕ L 333 της 27.12.2022, σ. 153-163).

Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2554 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2022, σχετικά με την ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα του χρηματοοικονομικού τομέα και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1060/2009, (ΕΕ) αριθ. 648/2012, (ΕΕ) αριθ. 600/2014, (ΕΕ) αριθ. 909/2014 και (ΕΕ) 2016/1011 (ΕΕ L 333 της 27.12.2022, σ. 1-79).

Κανονισμός (EΕ) αριθ. 1094/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, για τη σύσταση Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων), την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 716/2009/ΕΚ και την κατάργηση της απόφασης 2009/79/ΕΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 331 της 15.12.2010, σ. 48-83).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1094/2010 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

τελευταία ενημέρωση 11.10.2023