Περιστατικά στην πολιτική αεροπορία — αναφορά, ανάλυση και παρακολούθηση

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 376/2014 — αναφορά, ανάλυση και παρακολούθηση ατυχημάτων και συμβάντων πολιτικής αεροπορίας

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

• Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 376/2014 αποσκοπεί στη βελτίωση της ασφάλειας της αεροπορίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και παγκοσμίως, διασφαλίζοντας την αναφορά, τη συλλογή, την αποθήκευση, την προστασία, την ανταλλαγή, τη διάδοση και την ανάλυση των πληροφοριών για την ασφάλεια της πολιτικής αεροπορίας.
• Ο παρών κανονισμός τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1139, ο οποίος επικαιροποίησε περαιτέρω τη νομοθεσία για την ασφάλεια της αεροπορίας και αναθεώρησε την εντολή του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Αεροπορική Ασφάλεια (EASA) (βλέπε σύνοψη).

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Ο κανονισμός θεσπίζει κανόνες σχετικά με τα εξής:

• την αναφορά των περιστατικών που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο αεροσκάφος, τους επιβαίνοντες και κάθε άλλο πρόσωπο, εξοπλισμό ή εγκαταστάσεις που επηρεάζουν τις λειτουργίες του αεροσκάφους·
• την αναφορά λοιπών σχετικών με την ασφάλεια πληροφοριών σε αυτό το πλαίσιο.

Υποχρεωτική αναφορά

• Τα περιστατικά που ενδέχεται να αντιπροσωπεύουν σημαντικό κίνδυνο για την ασφάλεια της αεροπορίας πρέπει να αναφέρονται από τους άμεσα αρμόδιους επαγγελματίες της αεροπορίας που απαριθμούνται στον κανονισμό. Τα εν λόγω περιστατικά αφορούν τα εξής:
  • τη λειτουργία του αεροσκάφους, για παράδειγμα περιστατικά σχετικά με σύγκρουση και περιστατικά κατά την πτήση·
  • τις τεχνικές συνθήκες, τη συντήρηση και την επισκευή αεροσκάφους, για παράδειγμα διαρθρωτικά ελαττώματα και δυσλειτουργίες του συστήματος·
  • τις υπηρεσίες και εγκαταστάσεις αεροναυτιλίας, για παράδειγμα συγκρούσεις, παρ’ ολίγον συγκρούσεις ή δυνητικές συγκρούσεις·
  • τα αεροδρόμια και τις υπηρεσίες εδάφους, για παράδειγμα διακίνηση επιβατών, αποσκευών, ταχυδρομείου και φορτίου.
• Ο πλήρης κατάλογος των περιστατικών που πρέπει να αναφέρονται στο πλαίσιο υποχρεωτικών συστημάτων παρατίθεται λεπτομερώς σε εκτελεστική πράξη, ήτοι στον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2015/1018.
• Σε κάθε περίπτωση, τα αρμόδια πρόσωπα (π.χ. ο χειριστής, ο ελεγκτής εναέριας κυκλοφορίας ή το πρόσωπο που υπογράφει το πιστοποιητικό αξιοπλοΐας) και οι αρμόδιοι οργανισμοί πρέπει να αναφέρουν τα περιστατικά εντός 72 ωρών από τη στιγμή που τα αντελήφθησαν, εκτός εάν αυτό δεν είναι εφικτό λόγω έκτακτων συνθηκών.

Σύστημα αναφοράς

• Κάθε οργανισμός εγκατεστημένος σε κράτος μέλος της ΕΕ πρέπει να δημιουργεί συστήματα υποχρεωτικής και εθελοντικής αναφοράς για τη συλλογή, την αξιολόγηση, την επεξεργασία, την ανάλυση και την αποθήκευση των αναφερόμενων περιστατικών.
• Κάθε κράτος μέλος και ο EASA πρέπει να καθιερώνουν συστήματα υποχρεωτικής και εθελοντικής αναφοράς για τη συλλογή, την αξιολόγηση, την επεξεργασία, την ανάλυση και την αποθήκευση των αναφερόμενων περιστατικών, συμπεριλαμβανομένων όσων τους αναφέρουν οι οργανισμοί.
• Δύναται να επιτραπεί σε μικρούς οργανισμούς να θέσουν σε εφαρμογή έναν απλοποιημένο μηχανισμό συλλογής και αποθήκευσης των στοιχείων σχετικά με τα περιστατικά.

Αποθήκευση περιστατικών ασφαλείας και συστάσεις

• Κάθε κράτος μέλος και ο EASA οφείλουν να υποβάλλουν τα περιστατικά που έχουν συλλέξει σε Ευρωπαϊκό Κεντρικό Αποθετήριο (ΕΚΑ), το οποίο διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
• Το ΕΚΑ περιλαμβάνει επίσης τις συστάσεις ασφάλειας [άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 996/2010 — βλέπε σύνοψη] που εκδίδονται από τις αρχές διερεύνησης ασφαλείας των χωρών της ΕΕ (άρθρο 4).
• Η εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2019/1128 θεσπίζει κανόνες για τη διαχείριση του ΕΚΑ, απαιτώντας, μεταξύ άλλων, όλες οι συστάσεις ασφαλείας και οι απαντήσεις σε συστάσεις ασφαλείας που περιέχονται σε αυτό να είναι διαθέσιμες στο ευρύ κοινό μέσω δημόσιου ιστοτόπου.

Ταξινόμηση κινδύνων

• Τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 376/2014 συμπληρώνει μια κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2020/2034 της Επιτροπής, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ την 31η Δεκεμβρίου 2020.
• Με τον εν λόγω κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό δημιουργείται το κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ταξινόμησης κινδύνων*, το οποίο ορίζεται ως η μεθοδολογία κατηγοριοποίησης του συνολικού κινδύνου ασφάλειας ενός περιστατικού σύμφωνα με τη δυσμενέστερη πιθανή έκβαση του περιστατικού και την πιθανότητα να προκληθεί αυτή η δυνητική έκβαση.
• Ο γενικός σκοπός είναι ο προσδιορισμός του κινδύνου ασφάλειας ενός περιστατικού και, κατ’ επέκταση, η στήριξη των αρμόδιων φορέων στην αξιολόγηση των περιστατικών και στην εστίαση των προσπαθειών τους για τον μετριασμό της πιθανότητας επανάληψης του περιστατικού.
• Ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2021/2082 καθορίζει τις ρυθμίσεις εφαρμογής του ευρωπαϊκού συστήματος ταξινόμησης κινδύνων.

Ανταλλαγή πληροφοριών και πρόσβαση στα δεδομένα του ΕΚΑ

• Μέσω του ΕΚΑ, τα κράτη μέλη της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) θα έχουν αποθηκευμένες τις σχετικές με την ασφάλεια πληροφορίες που ανταλλάσσουν με τον EASA στις αντίστοιχες βάσεις δεδομένων τους.
• Η πρόσβαση στις πληροφορίες του ΕΚΑ διέπεται από αυστηρούς κανόνες εμπιστευτικότητας και προστασίας. Μόνο τα πρόσωπα ή οι οργανισμοί που έχουν αναλάβει τη ρύθμιση της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας και οι αρχές διερεύνησης ασφαλείας εντός της ΕΕ έχουν πλήρη ασφαλή ηλεκτρονική πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με περιστατικά που περιέχονται στο ΕΚΑ.
• Οι ενδιαφερόμενοι που απαριθμούνται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 376/2014 μπορούν να ζητήσουν και να λάβουν πληροφορίες που περιέχονται στο ΕΚΑ υπό ορισμένους όρους.

Εμπιστευτικότητα και προστασία των πηγών πληροφοριών

• Η διεκπεραίωση των αναφορών πρέπει να γίνεται κατά τρόπο ώστε να προλαμβάνεται η χρήση των πληροφοριών για σκοπούς που δεν άπτονται της ασφάλειας.
• Για την προαγωγή της «σωστής νοοτροπίας», πρέπει να προβλέπονται διασφαλίσεις για την κατοχύρωση της εμπιστευτικότητας της ταυτότητας του αναφέροντος και όσων μνημονεύονται στην αναφορά περιστατικού. Σε αυτό το πλαίσιο, τα κράτη μέλη της ΕΕ και οι χώρες του ΕΟΧ έχουν επίσης την υποχρέωση να ορίσουν «φορέα σωστής νοοτροπίας» αρμόδιο για την εφαρμογή των απαιτήσεων σωστής νοοτροπίας που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 376/2014.
• Οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να υφίστανται καμία ζημία από τον εργοδότη τους βάσει αναφοράς περιστατικού. Προβλέπονται λίγες εξαιρέσεις, όπως σε περιπτώσεις δόλου ή βαρείας αμέλειας από την πλευρά του εργαζόμενου.
• Εκτός εάν το εθνικό ποινικό δίκαιο προβλέπει διαφορετικά, τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να κινούν διαδικασίες βάσει αναφορών έναντι πηγών και σε περίπτωση κίνησης διαδικασίας, οι πληροφορίες που αναφέρονται στο αρχείο των συμβάντων δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά των αναφερόντων ή των προσώπων που αναφέρονται στο αρχείο των συμβάντων. Εξαίρεση στον εν λόγω κανόνα γίνεται σε περιστάσεις όπου έχει εκδηλωθεί σοβαρή αδιαφορία έναντι προφανούς κινδύνου και σοβαρή έλλειψη επαγγελματικής ευθύνης όταν απαιτείται να ληφθούν προφανώς απαιτούμενα μέτρα λόγω των περιστάσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να προκαλέσουν προβλέψιμη βλάβη σε πρόσωπα ή περιουσία ή οι οποίες υπονομεύουν σοβαρά το επίπεδο ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Ο κανονισμός εφαρμόζεται από τη 15η Νοεμβρίου 2015.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:

• Πρόληψη ατυχημάτων μέσω της αναφοράς περιστατικών (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Αναφορά περιστατικών (Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ασφάλεια της Αεροπορίας).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 376/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Απριλίου 2014, για την αναφορά, ανάλυση και παρακολούθηση περιστατικών στην πολιτική αεροπορία, την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 996/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση της οδηγίας 2003/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και των κανονισμών της Επιτροπής (ΕΚ) αριθ. 1321/2007 και (ΕΚ) αριθ. 1330/2007 (ΕΕ L 122 της 24.4.2014, σ. 18–43).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 376/2014 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2021/2082 της Επιτροπής της 26ης Οκτωβρίου 2021 για τη θέσπιση των ρυθμίσεων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 376/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά το κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ταξινόμησης κινδύνων (ΕΕ L 426 της 29/11/2021, σ. 32–40).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2020/2034 της Επιτροπής της 6ης Οκτωβρίου 2020 για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 376/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά το κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ταξινόμησης κινδύνων (ΕΕ L 416 της 11.12.2020, σ. 1–10).

Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2019/1128 της Επιτροπής, της 1ης Ιουλίου 2019, για τα δικαιώματα πρόσβασης σε συστάσεις ασφάλειας και απαντήσεις αποθηκευμένες στο Ευρωπαϊκό Κεντρικό Αποθετήριο και για την κατάργηση της απόφασης 2012/780/ΕΕ (ΕΕ L 177 της 2.7.2019, σ. 112–113).

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2015/1018 της Επιτροπής, της 29ης Ιουνίου 2015, για την κατάρτιση καταλόγου ταξινόμησης των περιστατικών πολιτικής αεροπορίας που πρέπει να αναφέρονται υποχρεωτικά σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 376/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 163 της 30.6.2015, σ. 1–17).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 30.05.2022