Γενικός κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 651/2014 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

• Γνωστός ως ο γενικός κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία* (ΓΚΑΚ), ο κανονισμός επιδιώκει να καταστεί δυνατό να δίδονται από τις κυβερνήσεις της ΕΕ, υψηλότερα ποσά δημοσίου χρήματος σε ευρύτερο φάσμα εταιρειών, χωρίς να οφείλουν να ζητήσουν πρότερη άδεια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
• Κατά γενικό κανόνα, εξαιρουμένων των πολύ μικρών ποσών, οι κρατικές ενισχύσεις πρέπει να κοινοποιούνται στην Επιτροπή και να εγκρίνονται από αυτή πριν τη χορήγησή τους. Ο κανονισμός απαλλάσσει τις χώρες της ΕΕ από την υποχρέωση κοινοποίησης, εφόσον πληρούνται όλα τα κριτήρια του ΓΚΑΚ.
• Η απαλλαγή αποσκοπεί στον περιορισμό του διοικητικού φόρτου για τις εθνικές και τις τοπικές αρχές, καθώς και στην προτροπή των κυβερνήσεων της ΕΕ να διοχετεύουν τις ενισχύσεις με γνώμονα την οικονομική ανάπτυξη, χωρίς να παρέχουν αθέμιτο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στους δικαιούχους.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Πεδίο εφαρμογής

Ο παρών κανονισμός καλύπτει τις ακόλουθες κατηγορίες και είδη των μέτρων ενίσχυσης:

• περιφερειακές ενισχύσεις·
• ενισχύσεις προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ)·
• ενισχύσεις για πρόσβαση ΜΜΕ σε χρηματοδότηση·
• ενισχύσεις για έρευνα και ανάπτυξη και καινοτομία·
• ενισχύσεις για επαγγελματική εκπαίδευση·
• ενισχύσεις για εργαζόμενους σε μειονεκτική θέση και για εργαζόμενους με αναπηρία·
• ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος·
• ενισχύσεις για την επανόρθωση ζημιών που προκαλούνται από ορισμένες θεομηνίες·
• ενισχύσεις κοινωνικού χαρακτήρα για μεταφορά κατοίκων απομακρυσμένων περιοχών·
• ενισχύσεις για υποδομές ευρυζωνικών δικτύων·
• ενισχύσεις για τον πολιτισμό και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς·
• ενισχύσεις για αθλητικές υποδομές και πολυλειτουργικές ψυχαγωγικές υποδομές·
• ενισχύσεις για τοπικές υποδομές.

Κοινοί κανόνες

• Ο κανονισμός ορίζει τους τομείς και τα μέτρα στα οποία δεν εφαρμόζεται και στα οποία περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων:
  • οι ενισχύσεις για δραστηριότητες που σχετίζονται με εξαγωγές·
  • οι ενισχύσεις που εξαρτώνται από την κατά προτίμηση χρήση εγχώριων προϊόντων αντί των εισαγομένων·
  • οι ενισχύσεις που διευκολύνουν την παύση λειτουργίας μη ανταγωνιστικών ανθρακωρυχείων·
  • μια επιχείρηση κατά της οποίας εκκρεμεί διαταγή ανάκτησης·
  • οι ενισχύσεις για προβληματικές επιχειρήσεις.
• Δεν κρίνεται απαραίτητη η κοινοποίηση μέτρων που θεσπίζονται βάσει του ΓΚΑΚ. Ωστόσο, όταν το ποσό της μεμονωμένης ενίσχυσης ανά επιχείρηση ή ανά έργο, υπερβαίνει τα όρια κοινοποίησης που καθορίζονται από τον κανονισμό, απαιτείται ατομική κοινοποίηση στην Επιτροπή και λεπτομερής αξιολόγησή του πριν τη χορήγηση του μέτρου.
• Οι ενισχύσεις οφείλουν να είναι διαφανείς — θα πρέπει να είναι δυνατόν να υπολογιστεί εκ των προτέρων και με ακρίβεια, το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης της ενίσχυσης χωρίς την πραγματοποίηση εκτίμησης κινδύνου.
• Οι ενισχύσεις πρέπει να έχουν χαρακτήρα κινήτρου — δεν δύναται να χορηγηθούν εφόσον έχει γίνει έναρξη των εργασιών για το εκάστοτε έργο ή δραστηριότητα. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι ενισχύσεις πρέπει να επιφέρουν αλλαγές της συμπεριφοράς τους, και όχι μόνο να επιδοτήσουν δραστηριότητες τις οποίες θα εκπλήρωναν ούτως ή άλλως. Αυτό θα μπορούσε για παράδειγμα να επιτευχθεί με αύξηση του αντικειμένου του έργου/της δραστηριότητας, του συνολικού ποσού δαπάνης ή της ταχύτητας ολοκλήρωσης.
• Η ένταση των ενισχύσεων και οι επιλέξιμες δαπάνες υπολογίζονται πριν από την αφαίρεση φόρων ή άλλων επιβαρύνσεων. Οι επιλέξιμες δαπάνες τεκμηριώνονται εγγράφως με σαφή, συγκεκριμένο και επικαιροποιημένο τρόπο.
• Είναι δυνατή η σώρευση ενισχύσεων που εμπίπτουν στο ΓΚΑΚ με οποιεσδήποτε άλλες κρατικές ενισχύσεις, όσον αφορά τις ίδιες επιλέξιμες δαπάνες, μόνον εάν η εν λόγω σώρευση δεν οδηγεί σε υπέρβαση της υψηλότερης έντασης ή του υψηλότερου ποσού ενίσχυσης που εφαρμόζονται στην ενίσχυση αυτή δυνάμει του ΓΚΑΚ.
• Οι χώρες της ΕΕ οφείλουν να δημοσιεύουν ένα δελτίο συνοπτικών πληροφοριών, το πλήρες κείμενο για κάθε κρατικό μέτρο ενίσχυσης και τις πληροφορίες που αφορούν κάθε μεμονωμένη ενίσχυση που υπερβαίνει τις 500.000 ευρώ.
• Διαφάνεια — οι χώρες της ΕΕ οφείλουν να δημοσιεύουν τις πληροφορίες που αφορούν μεμονωμένες ενισχύσεις άνω των 500.000 ευρώ που χορηγήθηκαν μετά την 1η Ιουλίου 2016 (βλέπε το κείμενο Δημόσια αναζήτηση στη βάση δεδομένων «Διαφάνεια των Κρατικών Ενισχύσεων» διαθέσιμο σε όλες τις γλώσσες και τους εθνικούς και περιφερειακούς ιστότοπους για τη διαφάνεια).
• Παρακολούθηση — Η επιτροπή μπορεί να προβεί σε ανάκληση του ευεργετήματος της απαλλαγής κατά κατηγορία εάν μια χώρα της ΕΕ δεν πληροί τους κοινούς και τους ειδικούς κανόνες που προβλέπονται από τον κανονισμό.
• Υποβολή εκθέσεων — Οι χώρες της ΕΕ διαβιβάζουν στην Επιτροπή δελτίο συνοπτικών πληροφοριών για κάθε μέτρο ενίσχυσης που τυγχάνει απαλλαγής δυνάμει του παρόντος κανονισμού, εντός 20 εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του μέτρου. Παράλληλα, καλούνται να υποβάλλουν ετήσιες εκθέσεις σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού.

Τροποποίηση του κανονισμού

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2017/1084:

• τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 651/2014:
  • επεκτείνοντας το πεδίο εφαρμογής του για την κάλυψη των ενισχύσεων για τις λιμενικές και αερολιμενικές υποδομές·
  • αυξάνοντας τα όρια κοινοποίησης όσον αφορά
    • τις ενισχύσεις για τον πολιτισμό και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς
    • τις ενισχύσεις για αθλητικές υποδομές και πολυλειτουργικές ψυχαγωγικές υποδομές και
    • τα καθεστώτα περιφερειακών ενισχύσεων λειτουργίας στις εξόχως απόκεντρες περιοχές·
• τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 702/2014 όσον αφορά τον υπολογισμό των επιλέξιμων δαπανών.

Οι χώρες της ΕΕ μπορούν πλέον να πραγματοποιούν δημόσιες επενδύσεις χωρίς να έχει προηγηθεί έλεγχος της Επιτροπής:

• σε θαλάσσιους λιμένες, ύψους έως 150 εκατ. ευρώ·
• σε λιμένες εσωτερικής ναυσιπλοΐας, ύψους έως 50 εκατ. ευρώ·
• σε περιφερειακούς αερολιμένες όπου η κίνηση δεν ξεπερνά τα 3 εκατ. επιβάτες ετησίως· καθώς και
• σε αερολιμένες μικρού μεγέθους όπου η κίνηση που δεν ξεπερνά τις 200.000 χιλ. επιβάτες ετησίως για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Ο κανονισμός εφαρμόζεται από την 1η Ιουλίου 2014.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Ο ΓΚΑΚ αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για τη μεταρρύθμιση εκσυγχρονισμού των κρατικών ενισχύσεων της Επιτροπής, μεταρρύθμιση που αποσκοπεί στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και στη συγκέντρωση των διαδικασιών έγκρισης της ΕΕ για τις περιπτώσεις ενισχύσεων μεγάλης κλίμακας που μπορούν να προκαλέσουν αθέμιτο ανταγωνισμό. Δυνάμει της νομοθεσίας που εκδόθηκε το 2008, και την οποία αντικαθιστά ο παρών ΓΚΑΚ, δεν απαιτούνταν πρότερη έγκριση για περίπου το 40% των κρατικών ενισχύσεων.

Από το 2015, ποσοστό μεγαλύτερο του 96% των νέων μέτρων, για τα οποία δηλώθηκαν για πρώτη φορά οι δαπάνες, εμπίπτουν στο ΓΚΑΚ.

Για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε:

• Γενικός κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία (ΓΚΑΚ) — Συχνές ερωτήσεις (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Κανονισμοί απαλλαγής κατά κατηγορία (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Ανακοίνωση της Επιτροπής Προσωρινό πλαίσιο για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό να στηριχθεί η οικονομία κατά τη διάρκεια της τρέχουσας έξαρσης της νόσου COVID-19

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ' εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης (ΕΕ L 187 της 26.6.2014, σ. 1-78)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση έχει αξία ως τεκμήριο και μόνο.

τελευταία ενημέρωση 18.06.2020