20.2.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 47/9

1.

Η υπόθεση αφορούσε την προτεινόμενη εξαγορά από την αεροπορική εταιρεία Ryanair, με έδρα στην Ιρλανδία, της ανταγωνίστριάς της Aer Lingus. Αμφότερες οι εταιρείες παρέχουν υπηρεσίες τακτικών αεροπορικών μεταφορών. Οι δραστηριότητές τους αλληλεπικαλύπτονται, ιδίως στον αερολιμένα του Δουβλίνου.

2.

Η προτεινόμενη εξαγορά, βάσει της οποίας η Ryanair αποκτά τον αποκλειστικό έλεγχο της Aer Lingus, συνιστά συγκέντρωση υπό την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού συγκεντρώσεων. Η συγκέντρωση έχει κοινοτική διάσταση βάσει του άρθρου 1 παράγραφος 3 του κανονισμού συγκεντρώσεων.

3.

Η απόφαση αναφέρει, σε συμφωνία με προηγούμενες υποθέσεις στον κλάδο των αεροπορικών μεταφορών, ότι η σχετική αγορά προϊόντος περιλαμβάνει υπηρεσίες τακτικών αεροπορικών μεταφορών από σημείο σε σημείο (point-to-point), όπου κάθε δρομολόγιο μεταξύ ενός σημείου αναχώρησης και ενός σημείου προορισμού καθορίζεται ως χωριστή αγορά (προσέγγιση αναχώρησης και προορισμού). Η έρευνα αγοράς κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι ορισμένοι αερολιμένες που καλύπτουν παρόμοιες γεωγραφικές περιοχές (π.χ., κύριοι αερολιμένες που εξυπηρετούνται από την Aer Lingus και δευτερεύοντες αερολιμένες που εξυπηρετούνται από τη Ryanair) ανήκουν στην ίδια σχετική αγορά προϊόντος.

4.

Στην απόφαση υπογραμμίζεται ότι η συγκέντρωση θα συνδυάσει δύο αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους με σημαντική παρουσία ιδίως στον αερολιμένα του Δουβλίνου όπου, μετά τη συγκέντρωση, θα αντιπροσωπεύουν περίπου 80 % των ευρωπαϊκών πτήσεων μικρών αποστάσεων. Στην απόφαση προσδιορίζονται συνολικά 35 δρομολόγια στα οποία οι δραστηριότητες των μερών αλληλεπικαλύπτονται. Από τα δρομολόγια αυτά, η συναλλαγή θα δημιουργήσει μονοπωλιακές θέσεις σε 22 δρομολόγια και πολύ υψηλά συνδυασμένα μερίδια αγοράς, άνω του 60 %, σε άλλα 13 δρομολόγια. Η Ryanair και η Aer Lingus αποτελούν επίσης, η μια για την άλλην, τον πιθανότερο δυνητικό ανταγωνιστή στα δρομολόγια που επί του παρόντος εξυπηρετούνται από ένα μόνο από τα μέρη της συγκέντρωσης.

5.

Η έρευνα της Επιτροπής επιβεβαίωσε ότι υπάρχουν σημαντικά εμπόδια εισόδου στην αγορά, τα οποία καθιστούν πολύ δύσκολη κάθε νέα είσοδο στα δρομολόγια στα οποία οι δραστηριότητες των μερών της συγκέντρωσης αλληλεπικαλύπτονται.

6.

Οι δεσμεύσεις που υπέβαλε η Ryanair κρίθηκαν σε μεγάλο βαθμό ανεπαρκείς για την αντιμετώπιση του ουσιώδους εμποδίου στον αποτελεσματικό ανταγωνισμό που προσδιόρισε η Επιτροπή.

7.

Ως εκ τούτου, η απόφαση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η κοινοποιηθείσα συγκέντρωση θα παρεμποδίσει ουσιωδώς τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό στα προσδιοριζόμενα δρομολόγια προς/από την Ιρλανδία και κηρύσσει τη συγκέντρωση ασυμβίβαστη με την κοινή αγορά και τη συμφωνία για τον ΕΟΧ.

8.

Η Ryanair είναι αεροπορική εταιρεία η οποία παρέχει υπηρεσίες τακτικών αεροπορικών μεταφορών από σημείο σε σημείο σε περισσότερα από 400 δρομολόγια σε 24 ευρωπαϊκές χώρες. Η Ryanair εκτελεί περισσότερα από 75 δρομολόγια μεταξύ της Ιρλανδίας (κυρίως Δουβλίνο, αλλά επίσης Shannon, Cork, Kerry και Knock) και άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Η εταιρεία διαθέτει στόλο αποτελούμενο επί του παρόντος από περίπου 120 αεροσκάφη και 19 βάσεις στην Ευρώπη, εκ των οποίων οι σημαντικότερες είναι το Λονδίνο-Stansted και το Δουβλίνο.

9.

Η Aer Lingus είναι αεροπορική εταιρεία εγκαταστημένη στο Δουβλίνο. Όπως η Ryanair, προσφέρει υπηρεσίες τακτικών αεροπορικών μεταφορών από σημείο σε σημείο σε περισσότερα από 70 δρομολόγια, τα οποία συνδέουν τους ιρλανδικούς αερολιμένες του Δουβλίνου, του Shannon και του Cork με αρκετούς ευρωπαϊκούς και μη ευρωπαϊκούς προορισμούς. Επιπλέον, η Aer Lingus εκτελεί πτήσεις μεγάλων αποστάσεων, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ παρέχει υπηρεσίες μεταφοράς φορτίου και θέσεις σε επιχειρήσεις οργάνωσης ταξιδίων. Η Aer Lingus χρησιμοποιεί ως βάση κυρίως τον αερολιμένα του Δουβλίνου (και σε μικρότερο βαθμό το Cork και το Shannon) και διαθέτει συνολικό στόλο 28 αεροσκαφών πτήσεων μικρών αποστάσεων και 7 αεροσκαφών πτήσεων μεγάλων αποστάσεων.

10.

Η συναλλαγή αφορά την απόκτηση του αποκλειστικού ελέγχου από τη Ryanair της Aer Lingus μέσω δημόσιας προσφοράς για όλες τις κυκλοφορούσες μετοχές. Η Ryanair άρχισε να αποκτά σημαντικό αριθμό μετοχών, οι οποίες αντιστοιχούσαν σε 25,17 % του μετοχικού κεφαλαίου της Aer Lingus, στο διάστημα μεταξύ Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου του 2006. Στις 5 Οκτωβρίου 2006, η Ryanair ανακοίνωσε επίσης δημόσια προσφορά για το σύνολο του μετοχικού κεφαλαίου της Aer Lingus με προθεσμία αποδοχής έως τις 13 Νοεμβρίου 2006, η οποία παρατάθηκε ακολούθως από τη Ryanair πρώτα έως τις 4 Δεκεμβρίου 2006 και έπειτα έως τις 22 Δεκεμβρίου 2006. Καθώς η αγορά των μετοχών από τη Ryanair και η δημόσια προσφορά συνδέονται στενά όσον αφορά τον χρονισμό και τον απώτατο οικονομικό στόχο τους, η απόκτηση μετοχών πριν από και κατά τη διάρκεια της περιόδου της δημόσιας προσφοράς καθώς και η ίδια η δημόσια προσφορά αποτελούν ενιαία συγκέντρωση, κατά την έννοια του άρθρου 3 του κανονισμού συγκεντρώσεων. Το γεγονός ότι η προσφορά της Ryanair έληξε τυπικά στο μεταξύ, δεν αναιρεί τη δικαιοδοσία της Επιτροπής αφού η Ryanair ανακοίνωσε ήδη ότι θα προβεί σε νέα προσφορά εάν η Επιτροπή εγκρίνει τη συναλλαγή (2).

11.

Η συγκέντρωση έχει κοινοτική διάσταση βάσει του άρθρου 1 παράγραφος 3 του κανονισμού συγκεντρώσεων. Οι συμμετέχουσες επιχειρήσεις πραγματοποιούν συνολικό κύκλο εργασιών παγκοσμίως ο οποίος υπερβαίνει τα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ και τόσο η Ryanair όσο και η Aer Lingus πραγματοποιούν, καθεμία χωριστά, εντός της Κοινότητας συνολικό κύκλο εργασιών άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ. Επομένως, οι προϋποθέσεις του άρθρου 1 παράγραφος 3 στοιχεία α) και δ) πληρούνται. Περαιτέρω, είναι σαφές ότι η Ryanair και η Aer Lingus δεν πραγματοποιούν άνω των δύο τρίτων του συνολικού κοινοτικού κύκλου εργασιών τους σε ένα και το αυτό κράτος μέλος. Το κατά πόσον τόσο η Ryanair όσο και η Aer Lingus πραγματοποιούν συνολικό κύκλο εργασιών σε τρία τουλάχιστον κράτη μέλη ο οποίος υπερβαίνει τα 100 εκατομμύρια ευρώ και καθεμία χωριστά πραγματοποιεί συνολικό κύκλο εργασιών άνω των 25 εκατομμυρίων ευρώ στα εν λόγω κράτη μέλη, όπως απαιτείται βάσει του άρθρου 1 παράγραφος 3 στοιχεία β) και γ) του κανονισμού συγκεντρώσεων, εξαρτάται από τη γεωγραφική κατανομή του κύκλου εργασιών των εν λόγω επιχειρήσεων.

12.

Η απόφαση εξετάζει διάφορες μεθοδολογίες για την κατανομή του κύκλου εργασιών με βάση τις πωλήσεις εισιτηρίων για πτήσεις μεταξύ διαφορετικών κρατών μελών για τις οποίες δεν είναι δυνατόν να προσδιορισθεί η γεωγραφική θέση του πελάτη κατά τον χρόνο αγοράς. Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, σε ένα τέτοιο σενάριο και στην υπό εξέταση υπόθεση, από τις ενδεχόμενες εναλλακτικές μεθοδολογίες καταλληλότερες φαίνεται να είναι ειδικότερα η μεθοδολογία «50/50» καθώς και μία που βασίζεται στον τόπο αναχώρησης κάθε εισιτηρίου (αμφότερα τα μέρη πωλούν μόνον απλά εισιτήρια για τις ευρωπαϊκές πτήσεις), ακόμη και αν τα εισιτήρια αγοράζονται ταυτόχρονα τόσο για την εξερχόμενη πτήση όσο και για την πτήση επιστροφής του ταξιδίου, ιδίως στην περίπτωση αεροπορικών εταιρειών με συγκεκριμένα δρομολόγια (point-to-point) όπως είναι η Ryanair και η Aer Lingus.

13.

Οι δραστηριότητες της Ryanair και της Aer Lingus αλληλεπικαλύπτονται στον τομέα των υπηρεσιών τακτικών αεροπορικών μεταφορών επιβατών εντός του ΕΟΧ. Η Ryanair ισχυρίζεται ότι, λόγω της ιδιαιτερότητας του επιχειρηματικού μοντέλου της και του εξαιρετικά χαμηλής βάσης κόστους της, η τιμολογιακή πολιτική της δεν περιορίζεται από κάποια αεροπορική εταιρεία αλλά μάλλον από τις συνολικές διακριτικές δαπάνες των καταναλωτών. Η απόφαση αναγνωρίζει ότι οι υπηρεσίες τακτικών αεροπορικών μεταφορών αποτελούν, πράγματι, μια διαφοροποιημένη αγορά με διάφορα επιχειρησιακά και επιχειρηματικά μοντέλα και διαφορετικά επίπεδα αεροπορικών υπηρεσιών. Παρότι τόσο η Ryanair όσο και η Aer Lingus μπορούν να θεωρηθούν μεταφορείς χαμηλού κόστους όσον αφορά τις ευρωπαϊκές δραστηριότητές τους, η Ryanair είναι σαφώς ένας μεταφορέας χαμηλού κόστος, ενώ το προϊόν της Aer Lingus τοποθετείται κάπως υψηλότερα, δηλαδή παρέχει κάποια επιπλέον ποιότητα την οποία δεν παρέχει η Ryanair (για παράδειγμα, εκτελεί πτήσεις σε ακριβότερους κύριους αερολιμένες ενώ η Ryanair εκτελεί πτήσεις σε δευτερεύοντες αερολιμένες). Αυτό αντικατοπτρίζεται στο γεγονός ότι οι μέσοι ναύλοι της Aer Lingus είναι υψηλότεροι από εκείνους της Ryanair. Ωστόσο, παρά το συγκεκριμένο επίπεδο διαφοροποίησης προϊόντος, η απόφαση αναφέρει ότι η Ryanair και η Aer Lingus ανταγωνίζονται η μια την άλλη στην παροχή των εν λόγω υπηρεσιών.

14.

Η Ryanair ισχυρίζεται ότι η σχετική αγορά προϊόντος περιλαμβάνει υπηρεσίες τακτικών αεροπορικών μεταφορών από σημείο σε σημείο, όπου κάθε δρομολόγιο μεταξύ ενός σημείου αναχώρησης και ενός σημείου προορισμού καθορίζεται ως χωριστή αγορά. Στην απόφαση εξηγείται ότι αυτό είναι σύμφωνο προς την προηγούμενη πρακτική λήψης αποφάσεων της Επιτροπής (3) και ότι η προσέγγιση αυτή επιβεβαιώθηκε επίσης από την εμβριθή έρευνα αγοράς. Η άλλη εναλλακτική δυνατότητα, δηλαδή ο καθορισμός μιας συνολικής αγοράς για πτήσεις μικρών αποστάσεων από/προς την Ιρλανδία, η οποία βασίζεται ειδικότερα στη δυνατότητα υποκατάστασης, από πλευράς προσφοράς, μεταξύ διαφορετικών δρομολογίων από την κοινή βάση των μερών στο Δουβλίνο, δεν επιβεβαιώθηκε. Η υποκατάσταση από πλευράς προσφοράς δεν είναι επαρκώς άμεση και αποτελεσματική. Περαιτέρω, ένας τέτοιος ορισμός της αγοράς παραβλέπει την υποκατάσταση από πλευράς ζήτησης μεταξύ διαφορετικών δρομολογίων, η οποία είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη για τη μεγάλη πλειονότητα των πελατών.

15.

Συνεπώς, η προσέγγιση της αναχώρησης και του προορισμού επιβεβαιώθηκε από την έρευνα αγοράς της Επιτροπής. Ωστόσο, οι συναφείς προβληματισμοί από πλευράς προσφοράς δεν παραβλέπονται, αλλά εξετάζονται στο πλαίσιο της εκτίμησης από την άποψη του ανταγωνισμού.

16.

Η Ryanair ισχυρίζεται περαιτέρω ότι οι σχετικές αγορές αναχώρησης και προορισμού πρέπει να περιορισθούν σε ζεύγη «από αερολιμένα σε αερολιμένα» καθώς, σύμφωνα με τη Ryanair, ακόμη και στις περιπτώσεις που υπάρχουν περισσότεροι αερολιμένες σε μια συγκεκριμένη πόλη ή κοντά σε αυτήν, οι πελάτες δεν θεωρούν τους εν λόγω αερολιμένες υποκαταστάσιμους. Αντίθετα, από την έρευνα της Επιτροπής προέκυψε ότι μεγάλος αριθμός των εν λόγω αερολιμένων θεωρούνται υποκαταστάσιμοι από τους πελάτες και ότι, για πολλά δρομολόγια, τα σχετικά ζεύγη αναχώρησης και προορισμού θα ήταν ορθότερο να καθορισθούν σε βάση «από πόλη σε πόλη». Η ποιοτική και η ποσοτική ανάλυση επιβεβαίωσαν την υποκαταστασιμότητα των αερολιμένων για τους τελικούς επιβάτες σε 18 από το σύνολο των 20 δρομολογίων και η απόφαση προσδιόρισε αποκλειστικά αλληλοεπικαλύψεις από πόλη σε πόλη. Επομένως, στην περίπτωση αυτή η εξυπηρέτηση διαφορετικών αερολιμένων αποτελεί απλά ένα στοιχείο διαφοροποίησης μεταξύ ανταγωνιστικών αεροπορικών υπηρεσιών στο εσωτερικό μίας αγοράς και δεν δικαιολογεί τον καθορισμό δύο διαφορετικών αγορών.

17.

Στον πίνακα που ακολουθεί παρατίθενται συνοπτικά τα ζεύγη πόλεων για τα οποία η απόφαση αξιολογεί τη δυνατότητα υποκατάστασης. Η έρευνα αγοράς έδειξε ότι οι αερολιμένες δεν είναι υποκαταστάσιμοι μόνον στις περιπτώσεις Άμστερνταμ/Eindhoven και Nantes/Rennes:

Πίνακας 1

Κατάλογος σχετικών αεροδρομίων για τον καθορισμό ζευγών πόλεων

18.

Η έρευνα αγοράς επιβεβαίωσε επίσης ότι οι ανταποκρίσεις και άλλα μέσα μεταφορών δεν μπορούν γενικά να θεωρηθούν υποκατάστατα των απευθείας πτήσεων που πραγματοποιούν τα μέρη στα δρομολόγια που αλληλεπικαλύπτονται. Από τη συναλλαγή επηρεάζονται μόνον οι ενδοευρωπαϊκές πτήσεις στις οποίες η διάρκεια του ταξιδίου είναι σύντομη. Η Επιτροπή απέκλεισε και στο παρελθόν γενικά τις ανταποκρίσεις για το συγκεκριμένο είδος δρομολογίων (με την επιφύλαξη ορισμένων κατά περίπτωση εξαιρέσεων). Περαιτέρω, καθώς η παρούσα υπόθεση αφορά πρωτίστως επιβάτες από σημείο σε σημείο, χωρίς (Ryanair) ή με περιορισμένες μόνον (Aer Lingus) υπηρεσίες ανταπόκρισης, οι ανταποκρίσεις είναι ακόμη λιγότερο ελκυστικές για τους πελάτες. Λαμβάνοντας υπόψη τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της Ιρλανδίας, είτε δεν υπάρχουν άλλα μέσα μεταφορών (π.χ. τρένα υψηλής ταχύτητας) είτε αυτά δεν ανταγωνίζονται την αεροπορική μεταφορά (π.χ. λεωφορείο/πορθμείο).

19.

Η Ryanair διατείνεται ότι, ιδίως στα δρομολόγια κατά κύριο λόγο αναψυχής, οι εταιρείες που εκτελούν ναυλωμένες πτήσεις δημιουργούν σημαντικούς ανταγωνιστικούς περιορισμούς στις υπηρεσίες των μερών. Όμως, η έρευνα αγοράς δεν επιβεβαίωσε ότι οι εταιρείες που εκτελούν ναυλωμένες πτήσεις περιορίζουν σε σημαντικό βαθμό τα μέρη της συγκέντρωσης στα ιρλανδικά δρομολόγια. Από την έρευνα αγοράς της Επιτροπής προέκυψε ότι στην Ιρλανδία, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε άλλες χώρες, οι εταιρείες που εκτελούν ναυλωμένες πτήσεις προσφέρουν ελάχιστες μεμονωμένες θέσεις, δηλαδή θέσεις που πωλούνται χωριστά και όχι στο πλαίσιο πακέτων διακοπών σε τελικούς πελάτες. Υπάρχουν επίσης επιχειρήματα για τον αποκλεισμό των δραστηριοτήτων των μεταφορέων που εκτελούν ναυλωμένες πτήσεις από την αγορά, ιδίως το γεγονός ότι η υπηρεσία που παρέχουν είναι διαφορετική (οι ναυλωμένες θέσεις πωλούνται κυρίως στην Ιρλανδία στο πλαίσιο των πακέτων διακοπών), πωλούν μέσω διαφορετικών καναλιών διανομής (σχεδόν αποκλειστικά μέσω επιχειρήσεων οργάνωσης ταξιδίων), παρέχουν λιγότερη ευελιξία (οι ναυλωμένες πτήσεις εκτελούνται συνήθως μόνον τα σαββατοκύριακα και, επομένως, δεν μπορούν να παράσχουν την ευελιξία διαφορετικών πτήσεων κατά τη διάρκεια της εβδομάδας) και οι υπηρεσίες έχουν συχνά εποχιακό χαρακτήρα. Ωστόσο, ακόμη και αν ληφθούν υπόψη οι πωλήσεις μεμονωμένων θέσεων, η εκτίμηση από άποψη ανταγωνισμού της υπόθεσης δεν επηρεάζεται, λόγω του πολύ περιορισμένου αριθμού πωλούμενων μεμονωμένων θέσεων.

20.

Περαιτέρω, η Επιτροπή προέβη στο παρελθόν στη διάκριση μεταξύ επιβατών που είναι ευαίσθητοι στον παράγοντα χρόνο και επιβατών που δεν είναι ευαίσθητοι στον παράγοντα χρόνο (ή επιβατών που πραγματοποιούν επιχειρηματικά ταξίδια και επιβατών που πραγματοποιούν ταξίδια αναψυχής). Η έρευνα αγοράς όμως επιβεβαίωσε στην παρούσα υπόθεση ότι, καθώς τα ειδικά χαρακτηριστικά των μερών της συγκέντρωσης διαφέρουν από εκείνα των αεροπορικών εταιρειών «πλήρων υπηρεσιών» που λειτουργούν ως δίκτυο, οι οποίες αξιολογήθηκαν στις προηγούμενες υποθέσεις, η διάκριση αυτή δεν δικαιολογεί στην παρούσα υπόθεση τον καθορισμό χωριστών αγορών. Παρότι υπάρχει διαφοροποίηση πελατών, δεν είναι δυνατόν στην παρούσα υπόθεση να καθορισθούν δύο διακριτές και χωριστές ομάδες πελατών, καθώς οι δύο αεροπορικές εταιρείες της συγκέντρωσης δεν κάνουν διάκριση μεταξύ των συγκεκριμένων τύπων επιβατών και υπάρχει μια ποικιλία τύπων επιβατών μεταξύ των δύο αυτών άκρων. Συνεπώς, παρότι το συνολικό ποσοστό των επιβατών που είναι πιο ευαίσθητοι στον παράγοντα χρόνο λαμβάνεται υπόψη στην ανάλυση του ανταγωνισμού, δεν καθορίζονται διακριτές αγορές για τις συγκεκριμένες ομάδες επιβατών.

21.

Προκειμένου να αξιολογήσει κατά πόσον δύο αερολιμένες είναι αμοιβαία υποκαταστάσιμοι από την άποψη των πελατών, η Επιτροπή βασίσθηκε σε διάφορες πηγές στοιχείων:

22.

Με βάση τα προαναφερόμενα σύνολα στοιχείων, η απόφαση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, για τον σκοπό της αξιολόγησης της προτεινόμενης συναλλαγής, η σχετική αγορά είναι μια αγορά υπηρεσιών τακτικών αεροπορικών μεταφορών επιβατών από σημείο σε σημείο. Οι εν λόγω αγορές καθορίζονται βάσει σημείων αναχώρησης και προορισμού και, δεδομένων των περιστάσεων των σχετικών σημείων αναχώρησης και προορισμού, ενδέχεται να περιλαμβάνουν δύο ή περισσότερους αερολιμένες στο σημείο αναχώρησης ή προορισμού (ζώνη επιρροής).

23.

Η απόφαση υπογραμμίζει ότι η προτεινόμενη συναλλαγή διαφέρει από τις προηγούμενες υποθέσεις αεροπορικών μεταφορών που αξιολόγησε η Επιτροπή, καθώς τα μέρη της συγκέντρωσης είναι αμφότερα μεταφορείς «χαμηλού κόστους» που επικεντρώνονται σε μεταφορές από σημείο σε σημείο εντός της Ευρώπης. Περαιτέρω, η συγκέντρωση θα συνδυάσει δύο αεροπορικές εταιρείες με σημαντική παρουσία στις ισχυρές βάσεις τους στον αερολιμένα του Δουβλίνου όπου, μετά τη συγκέντρωση, θα αντιπροσωπεύουν περίπου 80 % των ευρωπαϊκών πτήσεων μικρών αποστάσεων. Ως εκ τούτου, οι δραστηριότητες της Aer Lingus και της Ryanair αλληλεπικαλύπτονται σε άνευ προηγουμένου μεγάλο αριθμό δρομολογίων.

24.

Στην απόφαση προσδιορίζονται συνολικά 35 δρομολόγια στα οποία οι δραστηριότητες των μερών αλληλεπικαλύπτονται. Στον πίνακα που ακολουθεί παρέχεται επισκόπηση των αλληλεπικαλυπτόμενων δρομολογίων με τα μερίδια αγοράς των μερών και των υφιστάμενων ανταγωνιστών τους:

Πίνακας 2

Δρομολόγια με υπάρχουσες αλληλεπικαλύψεις μεταξύ Ryanair και Aer Lingus και μερίδια αγοράς των μερών της συγκέντρωσης και όλων των υφιστάμενων ανταγωνιστών (4)

25.

Η συναλλαγή θα δημιουργήσει μονοπωλιακές θέσεις σε 22 δρομολόγια και πολύ υψηλά συνδυασμένα μερίδια αγοράς, άνω του 60 %, σε άλλα 13 δρομολόγια.

26.

Η Ryanair επικαλείται ως άμυνα ότι τα δύο μέρη της συγκέντρωσης δεν είναι άμεσοι ανταγωνιστές, καθώς «διαφέρουν θεμελιωδώς» και «καταλαμβάνουν διαφορετικούς χώρους στις αγορές στις οποίες δραστηριοποιούνται». Περαιτέρω, η Ryanair ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχουν σημαντικά εμπόδια εισόδου στην αγορά που να οφείλονται στη συμφόρηση των αερολιμένων και ότι τα μέρη της συγκέντρωσης δεν απολαμβάνουν καμία μοναδική θέση στο Δουβλίνο και στην Ιρλανδία γενικότερα, η οποία εμποδίζει τις ανταγωνίστριες αεροπορικές εταιρείες να εισέλθουν στις επηρεαζόμενες αγορές ή, ακόμη, να χρησιμοποιήσουν την Ιρλανδία ως βάση για τα αεροσκάφη τους.

27.

Επιπλέον, η Ryanair ισχυρίζεται ότι υπάρχουν διάφορες ανταγωνιστικές αεροπορικές εταιρείες, οι οποίες θα μπορούσαν να εισέλθουν στα αλληλεπικαλυπτόμενα δρομολόγια εάν η οντότητα που προκύπτει από τη συγκέντρωση αύξανε τις τιμές. Στην πραγματικότητα, σε πολλά από τα δρομολόγια στα οποία τα μέρη διαθέτουν συνδυασμένο μερίδιο αγοράς 100 %, υπάρχουν δυνητικοί ανταγωνιστές στον αερολιμένα προορισμού. Για παράδειγμα, στο Βερολίνο διαθέτουν βάση οι Air Berlin, Lufthansa, Germanwings και easyJet. Το ίδιο ισχύει στο Birmingham για τις Flybe, BA, bmi και easyJet (κ.λπ.). Σύμφωνα με τη Ryanair, οι δυνητικοί αυτοί ανταγωνιστές δεν χρειάζεται να χρησιμοποιούν ως βάση τον αερολιμένα του Δουβλίνου προκειμένου να αποτελούν αποτελεσματικό περιορισμό για την οντότητα που προκύπτει από τη συγκέντρωση, αλλά μπορούν να εισέλθουν στα συναφή δρομολόγια είτε από την υπάρχουσα βάση τους στον αερολιμένα προορισμού εκτός Ιρλανδίας είτε, ακόμη, χωρίς να διαθέτουν καμία βάση σε οποιοδήποτε άκρο του δρομολογίου. Ωστόσο, όπως αναφέρεται αναλυτικότερα στην απόφαση, τα αποτελέσματα της έρευνας της Επιτροπής δεν επιβεβαιώνουν ότι οι εν λόγω μεταφορείς αποτελούν περιορισμό ο οποίος να είναι τόσο αποτελεσματικός όσο εκείνος που ασκούν τα μέρη αμοιβαίως, το ένα στο άλλο.

28.

Παρότι πρόκειται για πρώην εθνικό αερομεταφορέα της Ιρλανδίας, η Aer Lingus υλοποίησε σχέδιο αναδιάρθρωσης, μετέβαλε σημαντικά το επιχειρηματικό μοντέλο της και επαναπροσδιόρισε τη θέση της ως αεροπορικής εταιρείας χαμηλού κόστους, επικεντρωμένης σε υπηρεσίες από σημείο σε σημείο στα δρομολόγια πτήσεων μικρών αποστάσεων που εκτελεί. Οι υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στον βασικό ναύλο της Aer Lingus είναι γενικά αντίστοιχες εκείνων που περιλαμβάνονται στον βασικό ναύλο της Ryanair. Παρότι εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένες διαφορές στις υπηρεσίες που παρέχουν οι δύο μεταφορείς, οι οποίες αντικατοπτρίζονται επίσης στο διαφορετικό επίπεδο των ναύλων τους, το γεγονός αυτό δεν αποκλείει την ύπαρξη αποτελεσματικών περιορισμών στον ανταγωνισμό μεταξύ Ryanair και Aer Lingus. Αντιθέτως, η έρευνα αγοράς επιβεβαίωσε ότι στα δρομολόγια που εκτελούν αμφότερες, καθεμία εξ αυτών λαμβάνει υπόψη τους ναύλους και τις υπηρεσίες που παρέχει η άλλη και αναπροσαρμόζει ανάλογα τις δραστηριότητες και τους ναύλους της. Περαιτέρω, οι περισσότεροι από τους ανταγωνιστές που είναι παρόντες στα αλληλεπικαλυπτόμενα δρομολόγια είναι είτε μεταφορείς πλήρων υπηρεσιών που λειτουργούν ως δίκτυο (π.χ. Lufthansa, Air France/CityJet, Iberia, BMI) είτε μικρότερες περιφερειακές αεροπορικές εταιρείες, οι οποίες επικεντρώνονται συχνά σε πελάτες που πραγματοποιούν επιχειρηματικά ταξίδια (π.χ. Loganair, Luxair ή η Aer Arann που εδρεύει στο Δουβλίνο), οι οποίοι δεν είναι δυνατόν να θεωρηθούν άμεσοι ανταγωνιστές των μερών. Τέλος, η έρευνα πελατών έδειξε ότι, για τα καλυπτόμενα δρομολόγια, οι επιβάτες θεωρούν ότι τα μέρη μπορούν να υποκαταστήσουν καλύτερα ο ένας τον άλλον σε σχέση με άλλους μεταφορείς.

29.

Έτσι, η έρευνα επιβεβαίωσε ότι οι υπηρεσίες των μερών της συγκέντρωσης είναι άμεσα υποκαταστάσιμες σε μια διαφοροποιημένη αγορά υπηρεσιών αεροπορικών μεταφορών επιβατών και ότι υπάρχει υψηλός βαθμός ανταγωνισμού μεταξύ Ryanair και Aer Lingus όσον αφορά προορισμούς, δυναμικότητα, δρομολόγια, τιμές και υπηρεσίες προς/από την Ιρλανδία. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι τόσο η Aer Lingus όσο και η Ryanair παρακολουθούν στενά η μια τη συμπεριφορά της άλλης. Ειδικότερα, χρησιμοποιούν ειδικό λογισμικό για να παρακολουθούν τους ναύλους τους και, στα συστήματά τους διαχείρισης βάσει των εσόδων, αναπροσαρμόζουν τις δυναμικότητές τους και μειώνουν τις τιμές τους αντιδρώντας στην ανταγωνιστική συμπεριφορά του κύριου ανταγωνιστή τους. Εάν οι πωλήσεις των εισιτηρίων στο αεροσκάφος είναι χαμηλότερες από τις προβλεπόμενες (π.χ. ως αποτέλεσμα χαμηλότερων τιμών/προσφορών του άλλου), οι αναλυτές αμφότερων των εταιρειών προσπαθούν να υποκινήσουν τη ζήτηση, συνήθως διαθέτοντας περισσότερες θέσεις στις κατηγορίες των χαμηλότερων τιμών. Αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι στις εκστρατείες εμπορικής προώθησης παρουσιάζουν αμφότερες τους χαμηλούς ναύλους τους ως βασικό επιχείρημα και συχνά συγκρίνονται μεταξύ τους. Έτσι, η προτεινόμενη συναλλαγή θα καταργήσει τη σημαντική ανταγωνιστική αντιπαλότητα μεταξύ των δύο μερών σε διάφορα δρομολόγια στα οποία οι δραστηριότητές τους αλληλεπικαλύπτονται, θα έχει δε ως αποτέλεσμα την αύξηση των τιμών. Αυτό επιβεβαιώνεται επίσης από την ποσοτική ανάλυση της Επιτροπής, η οποία παρέχει στοιχεία σχετικά με τις συνέπειες της παρουσίας της Ryanair στους ναύλους της Aer Lingus.

30.

Εκτός από τον ανταγωνισμό σε άμεσα αλληλεπικαλυπτόμενα δρομολόγια, στην απόφαση υπογραμμίζεται επίσης το γεγονός ότι αμφότεροι οι μεταφορείς χρησιμοποιούν ως βάση τον ίδιο αερολιμένα και ότι αυτό έχει δημιουργήσει ένα δυναμικό ανταγωνιστικό περιβάλλον, στο οποίο αμφότεροι οι μεταφορείς συχνά εισέρχονται σε και εξέρχονται από νέα δρομολόγια. Επομένως, η συναλλαγή δεν αίρει απλώς τον υπάρχοντα ανταγωνισμό μεταξύ των μερών στα τρέχοντα αλληλεπικαλυπτόμενα δρομολόγια, αλλά επίσης καταργεί τη Ryanair και την Aer Lingus από πιθανότερους δυνητικούς νεοεισερχόμενους μεταφορείς σε υφιστάμενα δρομολόγια προς/από την Ιρλανδία, τα οποία επί του παρόντος εξυπηρετούνται από ένα μόνον εκ των μερών.

31.

Η έρευνα της Επιτροπής επιβεβαίωσε ότι υπάρχουν ουσιαστικά εμπόδια εισόδου στην αγορά, τα οποία δυσχεραίνουν κάθε νέα είσοδο στα δρομολόγια στα οποία οι δραστηριότητες των μερών της συγκέντρωσης αλληλεπικαλύπτονται. Τα εν λόγω εμπόδια εισόδου στην αγορά συνδέονται ειδικότερα με: i) το μειονέκτημα της ανυπαρξίας σημαντικών δραστηριοτήτων («βάσεων») στο Δουβλίνο· ii) το σημαντικό κόστος εισόδου στην αγορά και τους κινδύνους για κάθε νέο ανταγωνιστή σε μια αγορά η οποία εξυπηρετείται ήδη από δύο ισχυρές αεροπορικές εταιρείες με καθιερωμένα εμπορικά σήματα, ιδίως στην Ιρλανδία· iii) τη φήμη της Ryanair περί επιθετικής αντίδρασης στους νεοεισερχόμενους στην αγορά· iv) τους περιορισμούς δυναμικότητας στους αερολιμένες του Δουβλίνου καθώς και σε ορισμένους αερολιμένες προορισμού.

32.

Η απόφαση παρουσιάζει αρκετές αποδείξεις οι οποίες επιβεβαιώνουν ότι μια ευρεία βάση στο Δουβλίνο παρέχει σημαντικά πλεονεκτήματα κόστους αλλά και ευελιξία για οποιονδήποτε μεταφορέα εκτελεί δρομολόγια προς/από το Δουβλίνο. Επομένως, η κατάργηση του κύριου πραγματικού ή δυνητικού ανταγωνιστή της Ryanair που χρησιμοποιεί ως βάση το Δουβλίνο (και σε μικρότερο βαθμό το Cork και το Shannon) θα μειώσει αναπόφευκτα τους ανταγωνιστικούς περιορισμούς που αντιμετωπίζει η Ryanair στα ιρλανδικά δρομολόγια. Κανένας από τους άλλους μεταφορείς δεν είναι σε θέση να αντικαταστήσει αποτελεσματικά την Aer Lingus, με την τρέχουσα ευελιξία και αποδοτικότητα κόστους της, ώστε να ασκήσει ανταγωνισμό σε διάφορα δρομολόγια προς/από την Ιρλανδία. Κάθε νεοεισερχόμενος μεταφορέας θα κληθεί να αντιμετωπίσει την ισχυρή και καθιερωμένη οντότητα που προκύπτει από τη συγκέντρωση με ουσιαστικά πλεονεκτήματα κόστους, η οποία θα είναι σε θέση να αντιδράσει γρήγορα σε οποιαδήποτε επιλεκτική είσοδο σε μερικά μόνον από τα δρομολόγια προς/από την Ιρλανδία. Ωστόσο, πρέπει να αναγνωρισθεί ότι οι μεταφορείς που χρησιμοποιούν ως βάση τον αερολιμένα προορισμού απολαμβάνουν παρόμοιο πλεονέκτημα βάσης για το συγκεκριμένο δρομολόγιο. Όμως, οι εν λόγω μεταφορείς βρίσκονται αντιμέτωποι με τα άλλα εμπόδια εισόδου στην αγορά που εντόπισε η έρευνα και, όπως αναφέρεται κατωτέρω, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι κάποιος εξ αυτών θα ήταν ένας ενδεχόμενος νεοεισερχόμενος μεταφορέας ικανός να ασκήσει επαρκείς ανταγωνιστικούς περιορισμούς στην οντότητα που προκύπτει από τη συγκέντρωση.

33.

Το σημαντικό κόστος εισόδου στην αγορά και οι κίνδυνοι συνδέονται με το γεγονός ότι στις ιρλανδικές ενδοευρωπαϊκές πτήσεις κυριαρχούν επί του παρόντος η Ryanair και η Aer Lingus, οι οποίες διαθέτουν καθιερωμένα εμπορικά σήματα και ένα χαρτοφυλάκιο μεγάλου αριθμού δρομολογίων. Σύμφωνα με ενδεχόμενους νεοεισερχόμενους μεταφορείς, ο ανταγωνισμός με τα δύο αυτά καθιερωμένα εμπορικά σήματα είναι πολύ πιο δύσκολος από ό,τι σε άλλες χώρες όπου δεν υπάρχει παρουσία δύο καθιερωμένων μεταφορέων χαμηλού κόστους με μεγάλες βάσεις. Περαιτέρω, υπάρχουν σημαντικά μερίδια επιβατών ιρλανδικής προέλευσης σε πολλά από τα αλληλεπικαλυπτόμενα δρομολόγια. Επομένως, κάθε νεοεισερχόμενος μεταφορέας θα πρέπει να επενδύσει σημαντικά ποσά σε μάρκετινγκ και προώθηση στην Ιρλανδία. Επιπλέον, στην απόφαση παρουσιάζονται αρκετά παραδείγματα επιθετικής αντίδρασης της Ryanair κατά νεοεισερχόμενων μεταφορέων στις ιρλανδικές αγορές. Για παράδειγμα, η easyJet επιχείρησε το 2005 να κάνει την είσοδό της σε τρία δρομολόγια από το Λονδίνο προς τρεις περιφερειακούς αερολιμένες της Ιρλανδίας. Η Ryanair αντέδρασε αμέσως μειώνοντας τους ναύλους και αυξάνοντας τις δυναμικότητες ώστε να απομακρύνει την easyJet από την ιρλανδική αγορά. Έτσι, ορισμένες ανταγωνιστικές αεροπορικές εταιρείες ανέφεραν ότι, λαμβάνοντας υπόψη τον περιορισμένο όγκο της ιρλανδικής αγοράς και τις επενδύσεις και τους κινδύνους που συνεπάγεται η καθιέρωση μιας παρουσίας στην εν λόγω αγορά, υπάρχουν για αυτές καλύτερες ευκαιρίες σε άλλες περιοχές της Ευρώπης.

34.

Όσον αφορά τους περιορισμούς δυναμικότητας ως προς τις χρονοθυρίδες, στην απόφαση υπογραμμίζεται ότι (αντίθετα προς τις προηγούμενες υποθέσεις συγκέντρωσης αεροπορικών μεταφορέων), παρότι η σημασία τους είναι κρίσιμη, αποτελούν απλώς μέρος των γενικών εμποδίων στην είσοδο στην αγορά. Οι περιορισμοί δυναμικότητας στον αερολιμένα του Δουβλίνο περιορίζονται στις ώρες αιχμής της ημέρας. Ωστόσο, ακόμη και αν ο αερολιμένας του Δουβλίνου εμφανίζει μερική συμφόρηση, η συμφόρηση αυτή συνιστά εμπόδιο για τους δυνητικούς νεοεισερχόμενους στην αγορά ώστε να ανταγωνισθούν αποτελεσματικά την Aer Lingus και τη Ryanair, ιδίως στα δρομολόγια εκείνα για τα οποία είναι αναγκαίες υπηρεσίες υψηλής συχνότητας που καλύπτουν τις ώρες αιχμής της ημέρας. Περαιτέρω, σε ορισμένα από τα εν λόγω δρομολόγια, η συμφόρηση στους αερολιμένες προορισμού (ιδίως το Λονδίνο, το Παρίσι, τη Φραγκφούρτη και το Μιλάνο) δημιουργεί επίσης ένα εμπόδιο στην είσοδο στην αγορά για του μεταφορείς εκείνους οι οποίοι, για τους λόγους της πλευράς της προσφοράς, δεν έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν αποδοτικά κάποιον αερολιμένα υποκατάστασης (όπως Παρίσι — Beauvais ή Φραγκφούρτη — Hahn). Επίσης, η περιορισμένη δυναμικότητα στο Δουβλίνο (όπου οι περισσότερες πρωινές χρονοθυρίδες χρησιμοποιούνται από την οντότητα που προκύπτει από τη συγκέντρωση) δημιουργεί ένα ουσιαστικό εμπόδιο για κάθε ανταγωνιστική αεροπορική εταιρεία που θα ήθελε να συστήσει μια βάση στον αερολιμένα του Δουβλίνου με σημαντικότερη παρουσία.

35.

Υπό το πρίσμα των εμποδίων εισόδου στην αγορά που περιγράφηκαν ανωτέρω, η έρευνα αγοράς της Επιτροπής επικεντρώθηκε περαιτέρω στον προσδιορισμό τυχόν μεταφορέων που θα είχαν την ικανότητα και τα κίνητρα να εισέλθουν στα αλληλεπικαλυπτόμενα δρομολόγια και να δημιουργήσουν αποδοτικούς ανταγωνιστικούς περιορισμούς για την οντότητα που προκύπτει από τη συγκέντρωση. Η απόφαση αξιολόγησε σε ποιον βαθμό μεμονωμένοι ανταγωνιστές μπορεί να είχαν την πρόθεση να ανταγωνισθούν άμεσα τη Ryanair/Aer Lingus, μετά τη συγκέντρωση, σε περίπτωση αύξησης των τιμών.

36.

Στους δυνητικούς νεοεισερχόμενους μεταφορείς, οι οποίοι εξετάσθηκαν αναλυτικότερα στην απόφαση, περιλαμβάνονται οι Air France/CityJet, Aer Arann, easyJet, British Airways, bmi/bmibaby, Flybe/BA Connect, SkyEurope, Air Berlin και Clickair. Ωστόσο, στις απαντήσεις τους στην έρευνα αγοράς και κατά τη διάρκεια συνεντεύξεων, οι περισσότεροι από τους εν λόγω μεταφορείς αναφέρθηκαν στα εμπόδια που περιγράφονται ανωτέρω και στις δυσκολίες που θα αντιμετώπιζαν για την εγκαθίδρυση των δραστηριοτήτων τους έναντι της ισχυρής θέσης της οντότητας που προκύπτει από τη συγκέντρωση. Στην απόφαση αναφέρεται ότι καμία αεροπορική εταιρεία δεν αναμένεται να ανταγωνισθεί την Ryanair/Aer Lingus σε ευρύτερη κλίμακα, δημιουργώντας έναν ανταγωνιστικό περιορισμό για την οντότητα που προκύπτει από τη συγκέντρωση συγκρίσιμο με τον περιορισμό που ασκούν επί του παρόντος η μια στην άλλη, η Ryanair και η Aer Lingus.

37.

Επομένως, η έρευνα αγοράς δεν επιβεβαίωσε ότι η δυνητική είσοδος ή επέκταση στα επιμέρους αλληλεπικαλυπτόμενα δρομολόγια θα μπορούσε ενδεχομένως να αποτελέσει, εγκαίρως και σε επαρκή βαθμό, ανταγωνιστικό περιορισμό για την οντότητα που προκύπτει από τη συγκέντρωση, αντισταθμίζοντας με τον τρόπο αυτό την απώλεια αντιπαλότητας μεταξύ της Ryanair και της Aer Lingus στο συγκεκριμένο δρομολόγιο.

38.

Η απόφαση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η συναλλαγή θα παρεμποδίσει ουσιωδώς τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό σε ορισμένα δρομολόγια προς και από την Ιρλανδία.

39.

Η Ryanair ισχυρίζεται ότι η προτεινόμενη συγκέντρωση δεν εγείρει προβληματισμούς όσον αφορά τον ανταγωνισμό. Ωστόσο, ακόμη και στην περίπτωση που ισχύει το αντίθετο, η Ryanair ισχυρίζεται ότι η συγκέντρωση δεν θα επιφέρει μονομερείς συνέπειες λόγω της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας και του ειδικού επιχειρηματικού μοντέλου της. Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας που επικαλείται η Ryanair θα προκύψει κυρίως από την εφαρμογή του επιχειρηματικού μοντέλου χαμηλού κόστους και των διαχειριστικών ικανοτήτων της Ryanair στην Aer Lingus. Σύμφωνα με τη Ryanair, με τον τρόπο αυτό τα έξοδα εκμετάλλευσης της Aer Lingus θα μειωθούν στα δικά της επίπεδα. Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας που επικαλείται θα προκύψει στους τομείς των εξόδων ιδιοκτησίας αεροσκαφών, των δραστηριοτήτων εδάφους, των εξόδων προσωπικού, των εξόδων συντήρησης, των τελών αερολιμένα, των δευτερογενών πωλήσεων και της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας της διανομής.

40.

Η Ryanair ισχυρίζεται ότι η εν λόγω βελτίωση της αποτελεσματικότητας δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί με κάποια εναλλακτική συναλλαγή και μεμονωμένα από τις δύο εταιρείες της συναλλαγής. Ισχυρίζεται ότι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας θα μετακυλισθεί στους πελάτες υπό μορφή μειωμένων ναύλων. Ισχυρίζεται περαιτέρω ότι οι επικαλούμενες εξοικονομήσεις κόστους δεν θα επηρεάσουν σε καμία περίπτωση την ποιότητα εξυπηρέτησης της Aer Lingus (η οποία, αντιθέτως, θα βελτιωθεί).

41.

Οι αρχές βάσει των οποίων η Επιτροπή αξιολογεί τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας αναφέρονται στην αιτιολογική σκέψη 29 του κανονισμού συγκεντρώσεων (5) και στις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής (6) για τις οριζόντιες συγκεντρώσεις. Προκειμένου η Επιτροπή να κρίνει ότι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας εξουδετερώνει τον αρνητικό αντίκτυπο μιας συγκέντρωσης στους καταναλωτές, η εν λόγω βελτίωση πρέπει να είναι επαληθεύσιμη (δηλαδή να αιτιολογείται, να ποσοτικοποιείται και να υποστηρίζεται από εσωτερικές μελέτες και, εν ανάγκη, με έγγραφα τεκμηρίωσης), να είναι πιθανό ότι θα αποβεί προς όφελος των καταναλωτών και να μην μπορεί να επιτευχθεί σε παρόμοιο βαθμό με μέσα λιγότερο επιζήμια για τον ανταγωνισμό από ό,τι αυτά της προτεινόμενης συγκέντρωσης (βελτιώσεις που συνδέονται με τη συγκεκριμένη συγκέντρωση). Οι τρεις προϋποθέσεις —επαληθεύσιμη βελτίωση, βελτιώσεις που συνδέονται με τη συγκεκριμένη συγκέντρωση και όφελος για τους καταναλωτές— είναι σωρευτικές.

42.

Η απόφαση αναφέρει ότι ο ισχυρισμός περί βελτίωσης της αποτελεσματικότητας της Ryanair δεν είναι επαληθεύσιμος, καθώς πρόκειται ουσιαστικά για μια γενική διαβεβαίωση ότι μπορεί να μεταφέρει το επιχειρηματικό μοντέλο της και, ειδικότερα, τα συναφή επίπεδα κόστους στην Aer Lingus, χωρίς να λαμβάνει επαρκώς υπόψη τις αντισταθμιστικές υποβαθμίσεις στα χαρακτηριστικά προϊόντος και στα έσοδα. Η απόφαση διαπιστώνει ότι αρκετοί από τους ισχυρισμούς περί βελτίωσης της αποτελεσματικότητας της Ryanair στηρίζονται σε πολύ ισχυρές παραδοχές, οι οποίες δεν είναι δυνατόν να επαληθευθούν ανεξάρτητα. Επομένως, ο ισχυρισμός περί βελτίωσης της αποτελεσματικότητας της Ryanair δεν ανταποκρίνεται στο πρώτο σκέλος των σωρευτικών προϋποθέσεων που αναφέρονται στις κατευθυντήριες γραμμές για τις οριζόντιες συγκεντρώσεις. Για λόγους πληρότητας, η απόφαση αξιολογεί επίσης τη σύνδεση των βελτιώσεων αποτελεσματικότητας που επικαλείται η Ryanair με τη συγκεκριμένη συγκέντρωση και τα ενδεχόμενα οφέλη για τους καταναλωτές.

43.

Όσον αφορά τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας, η απόφαση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι ισχυρισμοί της Ryanair δεν είναι επαληθεύσιμοι και δεν συνδέονται με τη συγκεκριμένη συγκέντρωση. Ακόμη και αν πληρούνταν οι δύο αυτές προϋποθέσεις, η βελτίωση της αποτελεσματικότητας θα επηρεάσει τα πάγια έξοδα (εκμετάλλευσης αεροσκαφών) της Aer Lingus, γεγονός που καθιστά αμφίβολη τη μετακύλιση της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας στους καταναλωτές. Τέλος, η απόφαση παραπέμπει στις κατευθυντήριες γραμμές για τις οριζόντιες συγκεντρώσεις προβάλλοντας το επιχείρημα ότι είναι εξαιρετικά απίθανο μια συγκέντρωση που έχει ως αποτέλεσμα μια θέση αγοράς που προσεγγίζει το μονοπώλιο ή που έχει ως αποτέλεσμα παρόμοιο επίπεδο ισχύος στην αγορά, να μπορεί να κηρυχθεί συμβατή με την κοινή αγορά με το αιτιολογικό ότι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας θα είναι επαρκής για να αντισταθμίσει τις δυνητικές επιζήμιες συνέπειές της στον ανταγωνισμό.

44.

Στις 17 Απριλίου 2007, η Ryanair υπέβαλε, μαζί με την απάντησή της στην κοινοποίηση αιτιάσεων, δεσμεύσεις με σκοπό την άρση των προβληματισμών σχετικά με τον ανταγωνισμό που προσδιορίζονταν στην κοινοποίηση αιτιάσεων («αρχικές δεσμεύσεις φάσης II»). Μετά από μια σύσκεψη με την Επιτροπή για την εξέταση της παρούσας κατάστασης, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 26 Απριλίου 2007 και στην οποία η Ryanair ενημερώθηκε σχετικά με την προκαταρκτική εκτίμηση από την Επιτροπή των αρχικών δεσμεύσεων της φάσης II, η Ryanair υπέβαλε ένα τροποποιημένο σύνολο δεσμεύσεων (στο εξής οι «τελικές δεσμεύσεις») στις 3 Μαΐου 2007 (7).

45.

Οι δεσμεύσεις συνίστανται σε διορθωτικά μέτρα όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά. Ακολουθώντας το πρότυπο προηγούμενων υποθέσεων αεροπορικών εταιρειών, οι δεσμεύσεις της Ryanair στοχεύουν κυρίως στην άρση των υφιστάμενων εμποδίων εισόδου στην αγορά για άλλες αεροπορικές εταιρείες και περιλαμβάνουν τα ακόλουθα κύρια στοιχεία:

46.

Η απόφαση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι προτεινόμενες δεσμεύσεις υπολείπονται σημαντικά της αποκατάστασης των προσδιορισθέντων προβλημάτων ανταγωνισμού και, ως εκ τούτου, δεν επαρκούν για την αποφυγή της ουσιώδους παρεμπόδισης του πραγματικού ανταγωνισμού τόσο για τυπικούς όσο και για ουσιαστικούς λόγους. Στην απόφαση αναπτύσσονται τα ακόλουθα επιχειρήματα:

47.

Σε συνέχεια της σύσκεψης για την εξέταση της παρούσας κατάστασης και των επακόλουθων πρόσθετων συζητήσεων, η Ryanair υπέβαλε την 1η Ιουνίου 2007, υπό μορφή σχεδίου, ένα σύνολο αναθεωρημένων δεσμεύσεων. Το εν λόγω κείμενο παρασχέθηκε ρητά υπό μορφή σχεδίου, ανυπόγραφο και δεν ήταν σύμφωνο προς τις αναγκαίες τυπικές απαιτήσεις. Έτσι, η Ryanair δεν υπέβαλε τυπικά νέες δεσμεύσεις και η Επιτροπή δεν ήταν υποχρεωμένη να τις αξιολογήσει για τη λήψη της απόφασή της. Περαιτέρω, η προθεσμία υποβολής δεσμεύσεων, σύμφωνα με τον κανονισμό εφαρμογής του κανονισμού συγκεντρώσεων, είχε λήξει στις 3 Μαΐου 2007. Παρότι η Επιτροπή μπορεί σε εξαιρετικές περιπτώσεις να δεχθεί τροποποιήσεις των υποβληθέντων διορθωτικών μέτρων, ακόμη και όταν δεν είναι πλέον εφικτός ένας νέος έλεγχος των πιθανών λύσεων στην αγορά, οι εν λόγω δεσμεύσεις πρέπει να αντιμετωπίζουν με σαφήνεια όλα τα προσδιορισθέντα προβλήματα ανταγωνισμού.

48.

Ωστόσο, ακόμη και αν είχε υποβληθεί τυπικά, το σχέδιο των τροποποιημένων δεσμεύσεων ήταν εμφανώς ανεπαρκές για την αντιμετώπιση όλων των ελλείψεων που προσδιορίσθηκαν στο προηγούμενο σύνολο δεσμεύσεων. Ειδικότερα, το σχέδιο των τροποποιημένων δεσμεύσεων βασιζόταν ακόμη κυρίως σε μεταβιβάσεις χρονοθυρίδων (δηλαδή καθιστούσε εφικτή την πρόσβαση σε υποδομή αερολιμένα) και δεν παρείχε νέα στοιχεία τα οποία θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τα άλλα προσδιορισθέντα εμπόδια εισόδου στην αγορά, παρέχοντας έτσι τη δυνατότητα στην Επιτροπή να αξιολογήσει εκ νέου τα αρνητικά αποτελέσματα του ελέγχου των πιθανών λύσεων στην αγορά σε σχέση με το ενδεχόμενο πραγματικής εισόδου ενός μεταφορέα σε αυτήν. Επιπλέον, το εύρος της εγγυημένης νέας εισόδου στην αγορά παρέμενε ανεπαρκές, καθώς οι δεσμεύσεις πρόβλεπαν μόνον έναν αρχικό νεοεισερχόμενο μεταφορέα με [6-10] αεροσκάφη. Επίσης, το σχέδιο δεν προβλέπει τη μεταβίβαση χρονοθυρίδων σε όλους τους σχετικούς αερολιμένες προορισμού, ιδίως δε σε αερολιμένες με συμφόρηση. Στα πρόσθετα ανεπίλυτα προβλήματα περιλαμβάνονταν, ειδικότερα, η νομική αβεβαιότητα όσον αφορά τις χρονοθυρίδες στο Λονδίνο Heathrow και τα μη συγκεκριμένα κριτήρια όσον αφορά τον αρχικό αγοραστή.

49.

Η απόφαση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η κοινοποιηθείσα συγκέντρωση θα παρεμποδίσει ουσιωδώς τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό στην κοινή αγορά ή σε σημαντικό τμήμα της κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 3 του κανονισμού συγκεντρώσεων, ιδίως ως αποτέλεσμα της δημιουργίας δεσπόζουσας θέσης της Ryanair και της Aer Lingus σε 35 δρομολόγια από και προς το Δουβλίνο, το Shannon και το Cork, καθώς και της δημιουργίας ή της ενίσχυσης δεσπόζουσας θέσης σε 15 άλλα δρομολόγια από και προς το Δουβλίνο και το Cork. Κατά συνέπεια, η απόφαση κηρύσσει τη συγκέντρωση ως ασυμβίβαστη με την κοινή αγορά και τη συμφωνία για τον ΕΟΧ σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 3 του κανονισμού συγκεντρώσεων και το άρθρο 57 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.