This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62020CO0594
Order of the Court (Sixth Chamber) of 15 April 2021.#Kuluttaja-asiamies v MiGame Oy.#Request for a preliminary ruling from the Markkinaoikeus.#Reference for a preliminary ruling – Article 99 of the Rules of Procedure of the Court of Justice – Directive 2011/83/EU – Consumer contracts – Article 21 – ‘Communication by telephone’ – Telephone line operated by a trader so that consumers may contact it for matters relating to a previously concluded contract – Provision by a company, as part of the after-sales service for previously concluded contracts, of two telephone lines, namely a premium-rate landline and a mobile telephone line that is free of charge – Media content targeted at customers – Acceptability of a helpline which charges customers at a rate exceeding the basic rate – Concept of ‘basic rate’.#Case C-594/20.
Διάταξη του Δικαστηρίου (έκτο τμήμα) της 15ης Απριλίου 2021.
Kuluttaja-asiamies κατά MiGame Oy.
Αίτηση του Markkinaoikeus για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως.
Προδικαστική παραπομπή – Άρθρο 99 του Κανονισμού Διαδικασίας του Δικαστηρίου – Οδηγία 2011/83/ΕΕ – Συμβάσεις που συνάπτονται με τους καταναλωτές – Άρθρο 21 – “Τηλεφωνική επικοινωνία” – Χρησιμοποίηση τηλεφωνικής γραμμής από έμπορο προκειμένου να έχει ο καταναλωτής δυνατότητα επικοινωνίας μαζί του σχετικά με συναπτόμενες συμβάσεις – Πρακτική εταιρίας, στο πλαίσιο της παροχής υπηρεσιών μετά την πώληση αναφορικά με συναπτόμενες συμβάσεις, για παροχή δύο τηλεφωνικών γραμμών, δηλαδή σταθερής γραμμής με επιπλέον χρέωση και δωρεάν γραμμή κινητής τηλεφωνίας – Περιεχόμενο των μέσων πληροφόρησης των πελατών – Επιτρεπτό γραμμής τηλεφωνικής υποστήριξης πελατών για την οποία εφαρμόζεται τιμή χρέωσης υψηλότερη από τη βασική – Έννοια της “βασικής τιμής χρέωσης”.
Υπόθεση C-594/20.
Διάταξη του Δικαστηρίου (έκτο τμήμα) της 15ης Απριλίου 2021.
Kuluttaja-asiamies κατά MiGame Oy.
Αίτηση του Markkinaoikeus για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως.
Προδικαστική παραπομπή – Άρθρο 99 του Κανονισμού Διαδικασίας του Δικαστηρίου – Οδηγία 2011/83/ΕΕ – Συμβάσεις που συνάπτονται με τους καταναλωτές – Άρθρο 21 – “Τηλεφωνική επικοινωνία” – Χρησιμοποίηση τηλεφωνικής γραμμής από έμπορο προκειμένου να έχει ο καταναλωτής δυνατότητα επικοινωνίας μαζί του σχετικά με συναπτόμενες συμβάσεις – Πρακτική εταιρίας, στο πλαίσιο της παροχής υπηρεσιών μετά την πώληση αναφορικά με συναπτόμενες συμβάσεις, για παροχή δύο τηλεφωνικών γραμμών, δηλαδή σταθερής γραμμής με επιπλέον χρέωση και δωρεάν γραμμή κινητής τηλεφωνίας – Περιεχόμενο των μέσων πληροφόρησης των πελατών – Επιτρεπτό γραμμής τηλεφωνικής υποστήριξης πελατών για την οποία εφαρμόζεται τιμή χρέωσης υψηλότερη από τη βασική – Έννοια της “βασικής τιμής χρέωσης”.
Υπόθεση C-594/20.
Court reports – general – 'Information on unpublished decisions' section
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2021:309
*A9* Markkinaoikeus, Välipäätös 11/11/2020 (497/20)
*P1* Markkinaoikeus, Päätös 26/08/2021 (MAO:205/21)
ΔΙΑΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (έκτο τμήμα)
της 15ης Απριλίου 2021 ( *1 )
«Προδικαστική παραπομπή – Άρθρο 99 του Κανονισμού Διαδικασίας του Δικαστηρίου – Οδηγία 2011/83/ΕΕ – Συμβάσεις που συνάπτονται με τους καταναλωτές – Άρθρο 21 – “Τηλεφωνική επικοινωνία” – Χρησιμοποίηση τηλεφωνικής γραμμής από έμπορο προκειμένου να έχει ο καταναλωτής δυνατότητα επικοινωνίας μαζί του σχετικά με συναπτόμενες συμβάσεις – Πρακτική εταιρίας, στο πλαίσιο της παροχής υπηρεσιών μετά την πώληση αναφορικά με συναπτόμενες συμβάσεις, για παροχή δύο τηλεφωνικών γραμμών, δηλαδή σταθερής γραμμής με επιπλέον χρέωση και δωρεάν γραμμή κινητής τηλεφωνίας – Περιεχόμενο των μέσων πληροφόρησης των πελατών – Επιτρεπτό γραμμής τηλεφωνικής υποστήριξης πελατών για την οποία εφαρμόζεται τιμή χρέωσης υψηλότερη από τη βασική – Έννοια της “βασικής τιμής χρέωσης”»
Στην υπόθεση C‑594/20,
με αντικείμενο αίτηση προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το Markkinaoikeus (δικαστήριο οικονομικών υποθέσεων, Φινλανδία) με απόφαση της 11ης Νοεμβρίου 2020, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 12 Νοεμβρίου 2020, στο πλαίσιο της δίκης
Kuluttaja-asiamies
κατά
MiGame Oy,
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (έκτο τμήμα),
συγκείμενο από τους L. Bay Larsen, πρόεδρο τμήματος, C. Toader (εισηγήτρια) και N. Jääskinen, δικαστές,
γενικός εισαγγελέας: G. Pitruzzella
γραμματέας: Α. Calot Escobar
κατόπιν της απόφασης που έλαβε, αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα, να αποφανθεί με αιτιολογημένη διάταξη, σύμφωνα με το άρθρο 99 του Κανονισμού Διαδικασίας του Δικαστηρίου,
εκδίδει την ακόλουθη
Διάταξη
1 |
Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία του άρθρου 21 της οδηγίας 2011/83/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών, την τροποποίηση της οδηγίας 93/13/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της οδηγίας 1999/44/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση της οδηγίας 85/577/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της οδηγίας 97/7/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ 2011, L 304, σ. 64). |
2 |
Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ του Kuluttaja‑asiamies (συνήγορος του καταναλωτή, Φινλανδία) (στο εξής: συνήγορος του καταναλωτή) και της MiGame Oy, εταιρίας με έδρα στη Φινλανδία, σχετικά με το περιεχόμενο των μέσων πληροφόρησης των πελατών της εταιρίας αυτής, η οποία, για τους καταναλωτές που έχουν ήδη συνάψει σύμβαση με αυτή, παρέχει τηλεφωνικό αριθμό υποστήριξης για τον οποίον ισχύει τιμή χρέωσης υψηλότερη από τη βασική. |
Το νομικό πλαίσιο
Το δίκαιο της Ένωσης
3 |
Το άρθρο 1 της οδηγίας 2011/83 ορίζει το αντικείμενο της εν λόγω οδηγίας ως εξής: «Σκοπός της παρούσας οδηγίας είναι, μέσω της επίτευξης ενός υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών, να συμβάλει στην ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς με την προσέγγιση ορισμένων πτυχών των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών για τις συμβάσεις που συνάπτονται μεταξύ καταναλωτών και εμπόρων.» |
4 |
Το άρθρο 4 της οδηγίας αυτής, με τίτλο «Επίπεδο εναρμόνισης», ορίζει τα εξής: «Τα κράτη μέλη δεν διατηρούν ούτε εισάγουν στο εθνικό τους δίκαιο διατάξεις που παρεκκλίνουν από αυτές που καθορίζονται στην παρούσα οδηγία, συμπεριλαμβανομένων περισσότερο ή λιγότερο αυστηρών διατάξεων για την εξασφάλιση διαφορετικού επιπέδου προστασίας του καταναλωτή, εκτός εάν άλλως προβλέπεται στην παρούσα οδηγία.» |
5 |
Το άρθρο 21 της εν λόγω οδηγίας, με τίτλο «Τηλεφωνική επικοινωνία», προβλέπει τα εξής: «Τα κράτη μέλη οφείλουν να μεριμνήσουν ώστε όταν ο έμπορος χρησιμοποιεί τηλεφωνική γραμμή για τηλεφωνική επικοινωνία μαζί του σχετικά με τις συναπτόμενες συμβάσεις, ο καταναλωτής –τη στιγμή που επικοινωνεί με τον έμπορο– δεν υποχρεούται να πληρώσει παραπάνω από τη βασική τιμή χρέωσης. Το πρώτο εδάφιο ισχύει με την επιφύλαξη του δικαιώματος των παρόχων των τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών να επιβάλλουν χρέωση για αυτές τις κλήσεις.» |
Το φινλανδικό δίκαιο
6 |
Το άρθρο 21 της οδηγίας 2011/83 μεταφέρθηκε στη φινλανδική νομοθεσία με το άρθρο 14 του κεφαλαίου II του kuluttajansuojalaki (38/1978) [νόμου για την προστασία των καταναλωτών (38/1978)], της 20ής Ιανουαρίου 1978, όπως τροποποιήθηκε με τον laki kuluttajansuojalain muuttamisesta (1211/2013) [νόμο για την τροποποίηση του νόμου για την προστασία των καταναλωτών (1211/2013)], της 30ής Δεκεμβρίου 2013 (στο εξής: νόμος 38/1978). |
7 |
Το άρθρο 14 του κεφαλαίου ΙΙ του νόμου 38/1978 προβλέπει τα εξής: «Για τηλεφωνική επικοινωνία σχετικά με συναφθείσα από τον έμπορο σύμβαση πώλησης καταναλωτικών αγαθών, δεν μπορεί ο έμπορος να χρησιμοποιεί υπηρεσία για τη χρήση της οποίας ο καταναλωτής επιβαρύνεται με έξοδα που υπερβαίνουν το συμβατικώς συμφωνημένο κόστος κλήσεων που ορίζεται στη σύμβαση συνδρομής του καταναλωτή ή επιβαρύνεται με κόστος υψηλότερο από την υπολογιζόμενη κανονική τιμή χρέωσης που αντιστοιχεί στο τιμολόγιο της σύμβασης συνδρομής. Η υπολογιζόμενη κανονική τιμή χρέωσης βασίζεται στην ελάχιστη τιμή των επιχειρήσεων τηλεπικοινωνιών και στα μερίδια αγοράς, προσαυξημένη κατά 20 %. Το Viestintävirasto (Ρυθμιστική Αρχή Τηλεπικοινωνιών, Φινλανδία) υπολογίζει και δημοσιεύει ετησίως την κανονική χρέωση η οποία προκύπτει. Λεπτομερέστερες διατάξεις σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού της κανονικής τιμής χρεώσεως και δημοσιεύσεώς της δημοσιεύονται με απόφαση του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Εφόσον ο έμπορος παραβεί τις διατάξεις του άρθρου αυτού, ο καταναλωτής δικαιούται αποζημίωση από τον έμπορο για τα έξοδα τηλεφώνου τα οποία υπερβαίνουν την υψηλότερη προβλεπόμενη τιμή σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο. […]» |
8 |
Το άρθρο 16, πρώτο εδάφιο, του εν λόγω κεφαλαίου II του νόμου 38/1978, με τίτλο «Απαγόρευση», ορίζει τα εξής: «Όταν αυτό είναι αναγκαίο προς το συμφέρον της προστασίας των καταναλωτών, είναι δυνατόν να απαγορευτεί σε έναν έμπορο να συνεχίζει να χρησιμοποιεί ή να χρησιμοποιεί για πρώτη φορά πρακτική αντίθετη προς τις διατάξεις του παρόντος κεφαλαίου ή προς τις διατάξεις που θεσπίζονται δυνάμει αυτών ή σε πρακτική συγκρίσιμη προς αυτές. Η απαγόρευση συνοδεύεται από πρόστιμο, εκτός εάν αυτό δεν είναι αναγκαίο για ειδικούς λόγους.» |
Η διαφορά της κύριας δίκης και τα προδικαστικά ερωτήματα
9 |
Η δραστηριότητα της MiGame συνίσταται κυρίως στην εμπορία βιντεοπαιχνιδιών. |
10 |
Το αιτούν δικαστήριο διευκρινίζει ότι η εταιρία αυτή ανέγραψε για κάποιο χρονικό διάστημα στους ιστοτόπούς της, latauskoodit.fi, migame.fi, viihdemaa.fi, στη σελίδα της στο Facebook, καθώς και σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που εστάλησαν στους καταναλωτές σχετικά με συναφθείσες συμβάσεις, έναν κύριο αριθμό τηλεφωνικής γραμμής εθνικής υποστήριξης, ήτοι τον 0600-[…], για τον οποίο διευκρινιζόταν, στις περισσότερες περιπτώσεις, ότι οι κλήσεις στον αριθμό αυτό χρεώνονταν με τιμή 1,98 EUR ανά λεπτό. |
11 |
Μετέπειτα, κατά τη διάρκεια του 2019 και 2020, εκτός από αυτόν τον κύριο αριθμό, δόθηκε και ένας δεύτερος αριθμός υποστήριξης για ορισμένες περιπτώσεις, συνήθως, εμφανιζόμενος με την ακόλουθη σημείωση: «Η εξυπηρέτηση πελατών μας είναι δίπλα σας, κυρίως, μέσω τηλεφώνου στη γραμμή τηλεφωνικής εξυπηρέτησης που είναι διαθέσιμη όλο το εικοσιτετράωρο στον αριθμό 0600–[…] (1,98 [EUR]/λεπτό). Αν η ερώτησή σας αφορά ήδη δοθείσα παραγγελία, μπορείτε επίσης να καλέσετε τον αριθμό εξυπηρέτησης πελατών δωρεάν στο 045-[…] (Μεταξύ [11:00] και [17:00] κατά τις εργάσιμες ημέρες)». Το αιτούν δικαστήριο επισημαίνει, πάντοτε ως παράδειγμα, ότι ο εν λόγω αριθμός κινητού τηλεφώνου δωρεάν εξυπηρέτησης περιλαμβανόταν επίσης στους όρους παραδόσεως που αναγράφονταν στην ιστοσελίδα latauskoodit.fi, ενώ ο κύριος αριθμός εξυπηρέτησης επί πληρωμή αναγραφόταν μόνο στην αρχική σελίδα του ιστότοπου αυτού και στα τηλεφωνικά στοιχεία των επαφών. |
12 |
Στις 20 Αυγούστου 2019, ο Συνήγορος του καταναλωτή άσκησε αγωγή ενώπιον του Markkinaoikeus (δικαστήριο οικονομικών υποθέσεων) με αίτημα να απαγορευθεί στη MiGame, επ’ απειλή χρηματικής ποινής βάσει του άρθρου 16 του κεφαλαίου II του νόμου 38/1978, η χρήση της πρακτικής που συνίσταται στη γνωστοποίηση στους πελάτες τηλεφωνικού αριθμού για τη χρήση του οποίου επιβάλλονται υψηλότερες χρεώσεις, όσον αφορά συμβάσεις πωλήσεως καταναλωτικών αγαθών που έχει συνάψει με καταναλωτή. |
13 |
Προς στήριξη της αγωγής του, ο Συνήγορος του πολίτη υποστηρίζει ότι η οδηγία 2011/83 απαγορεύει σε έμπορο να θέτει στη διάθεση των πελατών του αριθμό τηλεφώνου με χρέωση υψηλότερη από τη βασική, έστω και αν θέτει παραλλήλως στη διάθεση των πελατών αυτών άλλον αριθμό, του οποίου η τιμή δεν υπερβαίνει τη βασική αυτή τιμή. Επιπλέον, ο Συνήγορος του καταναλωτή θεωρεί ότι η κανονική τιμή χρέωσης, που ορίζεται στο άρθρο 14 του κεφαλαίου ΙΙ του νόμου 38/1978, υπερβαίνει το κόστος με το οποίο πράγματι βαρύνεται ο καταναλωτής για την πραγματοποίηση κλήσης προς έναν κανονικό γεωγραφικό αριθμό σταθερής ή κινητής τηλεφωνίας. Η έννοια της «βασικής τιμής χρέωσης» που αναφέρεται στο άρθρο 21 της οδηγίας αυτής σημαίνει ότι το κόστος μιας κλήσεως η οποία αφορά συναφθείσα σύμβαση και πραγματοποιείται προς διατηρούμενη από έμπορο τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης δεν μπορεί να υπερβαίνει το κόστος κλήσεως προς συνήθη γεωγραφικό αριθμό σταθερής τηλεφωνίας ή προς συνήθη αριθμό κινητής τηλεφωνίας. |
14 |
Η MiGame ζητεί από το αιτούν δικαστήριο να απορρίψει την αγωγή υποστηρίζοντας ότι έχει ήδη εφαρμόσει τις τροποποιήσεις που ζήτησε ο Συνήγορος του καταναλωτή και ότι έπαυσε την πρακτική που περιγράφεται στην προσφυγή που άσκησε ο τελευταίος. |
15 |
Προκειμένου να επιλύσει τη διαφορά που προέκυψε, το αιτούν δικαστήριο εξετάζει εάν ο έμπορος παρέβη τους κανόνες προστασίας των καταναλωτών υποδεικνύοντας, για τους σκοπούς της τηλεφωνικής επικοινωνίας σχετικά με συναφθείσα σύμβαση πωλήσεως καταναλωτικών αγαθών, εθνικό αριθμό τηλεφώνου για τον οποίο προβλέπονται χρεώσεις, και αν πρέπει να απαγορευθεί η συνέχιση ή η εκ νέου εφαρμογή της πρακτικής αυτής. |
16 |
Υπ’ αυτές τις συνθήκες, το Μarkkinaoikeus (δικαστήριο οικονομικών υποθέσεων) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:
|
Επί των προδικαστικών ερωτημάτων
17 |
Δυνάμει του άρθρου 99 του Κανονισμού Διαδικασίας, το Δικαστήριο, κατόπιν προτάσεως του εισηγητή δικαστή και αφού ακούσει τον γενικό εισαγγελέα, μπορεί οποτεδήποτε να αποφανθεί με αιτιολογημένη διάταξη όταν, μεταξύ άλλων, η απάντηση σε ερώτημα που υποβάλλεται με αίτηση προδικαστικής αποφάσεως μπορεί να συναχθεί σαφώς από τη νομολογία ή όταν δεν υπάρχει καμία εύλογη αμφιβολία ως προς την απάντηση που προσήκει στο υποβληθέν ερώτημα. |
18 |
Στην υπό κρίση υπόθεση, πρέπει να εφαρμοστεί η διάταξη αυτή. |
19 |
Με τα προδικαστικά ερωτήματα, τα οποία πρέπει να εξεταστούν από κοινού, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί αν το άρθρο 21, πρώτο εδάφιο, της οδηγίας 2011/83 έχει την έννοια ότι απαγορεύει σε έμπορο να θέτει στη διάθεση των πελατών του, πέραν του αριθμού τηλεφώνου του οποίου η τιμή δεν υπερβαίνει τη βασική τιμή, αριθμό τηλεφώνου για τον οποίον ισχύει τιμή υψηλότερη από την τιμή αυτή και τον οποίον ενδέχεται να χρησιμοποιήσουν οι καταναλωτές που έχουν συνάψει σύμβαση με τον έμπορο αυτόν. |
20 |
Πρέπει, αρχικά, να υπομνησθεί ότι από το γράμμα της διάταξης αυτής προκύπτει ότι όταν ο έμπορος χρησιμοποιεί τηλεφωνική γραμμή για τηλεφωνική επικοινωνία μαζί του σχετικά με τις συναφθείσες συμβάσεις, ο καταναλωτής –τη στιγμή που επικοινωνεί με τον έμπορο– δεν υποχρεούται να πληρώσει παραπάνω από τη βασική τιμή χρέωσης. |
21 |
Όσον αφορά την έννοια της «βασικής τιμής χρέωσης», κατά το άρθρο 21, πρώτο εδάφιο, της οδηγίας 2011/83, υπογραμμίζεται ότι η έννοια αυτή αφορά τη συνήθη τιμή τηλεφωνικής επικοινωνίας, χωρίς πρόσθετα έξοδα για τον καταναλωτή. Το ότι, δυνάμει του άρθρου 21, δεύτερο εδάφιο, της οδηγίας, οι πάροχοι τηλεφωνικών υπηρεσιών έχουν το δικαίωμα να χρεώνουν στους καταναλωτές τις τηλεφωνικές κλήσεις δεν θίγει τις ανωτέρω εκτιμήσεις στο πλαίσιο αυτό, υπό την προϋπόθεση ότι οι χρεώσεις αυτές δεν υπερβαίνουν το σύνηθες κόστος με το οποίο θα είχαν επιβαρυνθεί οι καταναλωτές για μια κανονική κλήση (πρβλ. απόφαση της 2ας Μαρτίου 2017, Zentrale zur Bekämpfung unlauteren Wettbewerbs Frankfurt am Main, C‑568/15, EU:C:2017:154, σκέψεις 27 και 30). |
22 |
Σε δεύτερο στάδιο, υπενθυμίζεται ότι το Δικαστήριο έκρινε, στη σκέψη 33 της απόφασης της 13ης Σεπτεμβρίου 2018, Starman (C‑332/17, EU:C:2018:721), ότι το άρθρο 21, πρώτο εδάφιο, της οδηγίας 2011/83 έχει την έννοια ότι, εφόσον ένας έμπορος έχει θέσει στη διάθεση του συνόλου της πελατείας του έναν ή περισσότερους συντομευμένους αριθμούς τηλεφώνου για τους οποίους ισχύει υψηλότερη τιμή χρεώσεως από τη βασική, οι καταναλωτές που έχουν συνάψει σύμβαση με τον έμπορο αυτόν δεν επιτρέπεται να καταβάλλουν τιμή χρεώσεως υψηλότερη από τη βασική, όταν επικοινωνούν τηλεφωνικώς με τον εν λόγω έμπορο σε σχέση με τη σύμβαση αυτή. |
23 |
Εν προκειμένω, από τα στοιχεία που παρέσχε το αιτούν δικαστήριο προκύπτει ότι στα μέσα πληροφόρησης που απεύθυνε η MiGame στους πελάτες της αναφερόταν ενίοτε ο τηλεφωνικός αριθμός για τον οποίον ίσχυε η βασική τιμή χρέωσης, πλην όμως δεν αμφισβητείται ότι τούτο δεν συνέβαινε πάντοτε και, μάλιστα, ότι στα εν λόγω μέσα πληροφόρησης εμφανιζόταν εντονότερα ο τηλεφωνικός αριθμός για τον οποίον ίσχυε υψηλότερη τιμή χρέωσης. |
24 |
Πάντως, δυνάμει του άρθρου 21, πρώτο εδάφιο, της οδηγίας 2011/83, σε περίπτωση που, αφενός, έχει συναφθεί σύμβαση μεταξύ του εμπόρου και του καταναλωτή και, αφετέρου, η κλήση του καταναλωτή αφορά τη σύμβαση αυτή, ο εν λόγω καταναλωτής δεν οφείλει να πληρώσει περισσότερα από τη βασική τιμή χρεώσεως για να διευκρινίσει ζητήματα σχετικά με την εκτέλεση της εν λόγω συμβάσεως ή για να προβάλει δικαιώματα διασφαλιζόμενα από την οδηγία αυτή (πρβλ. απόφαση της 13ης Σεπτεμβρίου 2018, Starman, C‑332/17, EU:C:2018:721, σκέψεις 29 και 30). |
25 |
Επομένως, από το πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται το άρθρο 21 της οδηγίας 2011/83 προκύπτει ότι ο έμπορος δύναται να χρεώσει στον καταναλωτή, ο οποίος ασκεί μέσω τηλεφωνικών κλήσεων τα δικαιώματα που του απονέμονται με την οδηγία αυτή, μόνον τις δαπάνες που δεν υπερβαίνουν το κόστος το οποίο αντιστοιχεί στη βασική τιμή χρεώσεως (απόφαση της 13ης Σεπτεμβρίου 2018, Starman, C‑332/17, EU:C:2018:721, σκέψη 25). |
26 |
Βεβαίως, η διάταξη αυτή δεν απαγορεύει σε έμπορο να θέτει στη διάθεση του κοινού διαφορετικές τηλεφωνικές γραμμές, ανάλογα με την ιδιότητα του καλούντος και το αντικείμενο της κλήσης, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη το αν ο καλών έχει ή δεν έχει συνάψει σύμβαση με τον εν λόγω έμπορο. Ωστόσο, ο αριθμός της τηλεφωνικής γραμμής ο οποίος έχει δημιουργηθεί ειδικά για τις σχέσεις με τους καταναλωτές που έχουν συνάψει σύμβαση με τον έμπορο και για τον οποίον η τιμή χρέωσης δεν υπερβαίνει τη βασική τιμή, πρέπει να αναφέρεται στα μέσα πληροφόρησης των πελατών του εμπόρου και να μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτός από τους καταναλωτές στα μέσα αυτά. |
27 |
Συναφώς, προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε σύγχυση στο κοινό, μολονότι στα μέσα πληροφόρησης μπορούν να αναγράφονται ταυτόχρονα οι αριθμοί των διαφόρων τηλεφωνικών γραμμών που ο έμπορος θέτει στη διάθεση των πελατών του, ο αριθμός της γραμμής για την οποία ισχύει υψηλότερη χρέωση δεν πρέπει να προβάλλεται κατά τρόπο εμφανέστερο, οι δε χρήσεις για τις οποίες προορίζονται οι διάφορες αυτές τηλεφωνικές γραμμές πρέπει να αναφέρονται κατά τρόπο αρκούντως σαφή και κατανοητό. Επιπλέον, μεταξύ της γραμμής τηλεφώνου για την οποία ισχύει τιμή χρέωσης μη υπερβαίνουσα τη βασική και εκείνης για την οποία ισχύει υψηλότερη χρέωση δεν πρέπει να υπάρχουν, σε βάρος της υπηρεσίας υποστήριξης που παρέχεται στους καταναλωτές που έχουν συνάψει σύμβαση με τον έμπορο, σημαντικές διαφορές ως προς τη δυνατότητα προσβάσεως και το επίπεδο της υπηρεσίας. |
28 |
Οι εκτιμήσεις αυτές συνάδουν προς τον σκοπό που επιδιώκει η οδηγία 2011/83, ο οποίος, όπως προκύπτει από το άρθρο 1 αυτής, συνίσταται στην επίτευξη υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών διά της εξασφαλίσεως της ενημέρωσής τους και της ασφάλειάς τους στις συναλλαγές με τους εμπόρους. |
29 |
Πάντως, η προβλεπόμενη στο άρθρο 21, πρώτο εδάφιο, της οδηγίας 2011/83, δυνατότητα του καταναλωτή να επικοινωνεί αποτελεσματικά και χωρίς επιπλέον κόστος, μετά τη σύναψη της συμβάσεως, με τον έμπορο έχει θεμελιώδη σημασία για τη διαφύλαξη και την αποτελεσματική άσκηση των δικαιωμάτων του καταναλωτή. |
30 |
Διευκρινίζεται ακόμη ότι από το άρθρο 4 της οδηγίας 2011/83 προκύπτει ότι το επίπεδο προστασίας των καταναλωτών το οποίο διασφαλίζουν οι προβλεπόμενες από τα κράτη μέλη διατάξεις του εθνικού δικαίου δεν μπορεί να παρεκκλίνει από εκείνο το οποίο καθορίζει η οδηγία αυτή, εκτός εάν άλλως προβλέπεται στην οδηγία. Συναφώς, το Δικαστήριο έχει αποφανθεί ότι το άρθρο 21 της οδηγίας αυτής δεν συνιστά εξαίρεση από την κατ’ αυτόν τον τρόπο επιβαλλόμενη στα κράτη μέλη υποχρέωση να μην αποκλίνουν από το επίπεδο προστασίας που καθορίζει η οδηγία αυτή (απόφαση της 13ης Σεπτεμβρίου 2018, Starman, C‑332/17, EU:C:2018:721, σκέψη 28). |
31 |
Λαμβανομένων υπόψη των προεκτεθέντων, στα υποβληθέντα προδικαστικά ερωτήματα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 21, πρώτο εδάφιο, της οδηγίας 2011/83 έχει την έννοια ότι απαγορεύει σε έμπορο να θέτει στη διάθεση των πελατών του, πέραν του αριθμού τηλεφώνου για τον οποίον ισχύει τιμή χρέωσης μη υπερβαίνουσα τη βασική, αριθμό τηλεφώνου για τον οποίον ισχύει τιμή χρέωσης υψηλότερη από τη βασική και τον οποίον ενδέχεται να χρησιμοποιήσουν οι καταναλωτές που έχουν συνάψει σύμβαση με τον έμπορο αυτόν. |
Επί των δικαστικών εξόδων
32 |
Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται. |
Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (έκτο τμήμα) αποφαίνεται: |
Το άρθρο 21, πρώτο εδάφιο, της οδηγίας 2011/83/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών, την τροποποίηση της οδηγίας 93/13/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της οδηγίας 1999/44/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση της οδηγίας 85/577/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της οδηγίας 97/7/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, έχει την έννοια ότι απαγορεύει σε έμπορο να θέτει στη διάθεση των πελατών του, πέραν του αριθμού τηλεφώνου για τον οποίον ισχύει τιμή χρέωσης μη υπερβαίνουσα τη βασική, αριθμό τηλεφώνου για τον οποίον ισχύει τιμή χρέωσης υψηλότερη από τη βασική και τον οποίον ενδέχεται να χρησιμοποιήσουν οι καταναλωτές που έχουν συνάψει σύμβαση με τον έμπορο αυτόν. |
(υπογραφές) |
( *1 ) Γλώσσα διαδικασίας: η φινλανδική.