—

η Εσθονική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τις N. Grünberg και M. Linntam,

—

η Τσεχική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον M. Smolek,

—

η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τον B.-R. Killmann και την E. Randvere,

1

Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία του κανονισμού (ΕΚ) 1383/2003 του Συμβουλίου, της 22ας Ιουλίου 2003, για την παρέμβαση των τελωνειακών αρχών έναντι εμπορευμάτων που είναι ύποπτα ότι παραβιάζουν ορισμένα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας και για τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται έναντι των εμπορευμάτων που διαπιστώνεται ότι παραβιάζουν παρόμοια δικαιώματα (ΕΕ L 196, σ. 7, και διορθωτικό ΕΕ 2004, L 381, σ. 87).

2

Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ της Sintax Trading OÜ (στο εξής: Sintax Trading), αφενός, και της Maksu‑ ja Tolliamet (δημόσιας οικονομικής και τελωνειακής υπηρεσίας, στο εξής: τελωνειακή υπηρεσία) αφετέρου, με αντικείμενο την άρνηση της δεύτερης να χορηγήσει άδεια παραλαβής εμπορευμάτων που δεσμεύθηκαν ως ύποπτα ότι προσβάλλουν δικαίωμα διανοητικής ιδιοκτησίας, μολονότι ο δικαιούχος δεν κίνησε διαδικασία με στόχο να προσδιοριστεί κατά πόσον υπήρξε προσβολή τέτοιου δικαιώματος.

3

Η συμφωνία για τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου, που περιλαμβάνεται στο παράρτημα 1 Γ της Συμφωνίας για την ίδρυση του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), η οποία υπογράφηκε στο Μαρακές στις 15 Απριλίου 1994 και εγκρίθηκε με την απόφαση 94/800/ΕΚ του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 1994, σχετικά με την εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας σύναψη των συμφωνιών που απέρρευσαν από τις πολυμερείς διαπραγματεύσεις του Γύρου της Ουρουγουάης (1986-1994), καθ’ όσον αφορά τα θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές της (ΕΕ L 336, σ. 1, στο εξής: Συμφωνία TRIPs).

4

Το μέρος III της Συμφωνίας TRIPs περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το άρθρο 41, παράγραφοι 1 έως 4, το οποίο ορίζει τα εξής:

«1.   Τα μέλη μεριμνούν ώστε η νομοθεσία τους να προβλέπει τις διαδικασίες επιβολής που ορίζονται στο παρόν μέρος, προκειμένου να είναι δυνατή η αποτελεσματική λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση κάθε πράξης παραβίασης των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας που κατοχυρώνονται από την παρούσα συμφωνία· στα μέτρα αυτά συμπεριλαμβάνονται κατασταλτικά μέτρα τα οποία είναι δυνατό να εφαρμόζονται γρήγορα για να αποτραπούν τυχόν παραβιάσεις, καθώς και κατασταλτικά μέτρα με τα οποία αποθαρρύνεται η διάπραξη περαιτέρω παραβιάσεων. Οι εν λόγω διαδικασίες εφαρμόζονται με τέτοιον τρόπο, ώστε να αποφεύγεται η ανόρθωση εμποδίων για το νόμιμο εμπόριο και να καθιερώνονται μηχανισμοί για την εξασφάλιση της μη καταχρηστικής προσφυγής σε αυτές.

2.   Οι διαδικασίες για την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας πρέπει να είναι εύλογες και δίκαιες. Επίσης δεν πρέπει να είναι υπερβολικά περίπλοκες, ούτε υπερβολικά δαπανηρές και να μη συνεπάγονται αδικαιολόγητες καθυστερήσεις. Ακόμη, οι προθεσμίες που τάσσονται για την εφαρμογή τους πρέπει να είναι εύλογες.

3.   Οι αποφάσεις που εκδίδονται επί της ουσίας κάθε υπόθεσης πρέπει, εφόσον είναι δυνατό, να είναι γραπτές και αιτιολογημένες και να κοινοποιούνται τουλάχιστον στους διαδίκους χωρίς αδικαιολόγητες καθυστερήσεις. Οι αποφάσεις που εκδίδονται επί της ουσίας κάθε υπόθεσης πρέπει να είναι θεμελιωμένες σε εκείνα τα αποδεικτικά στοιχεία και μόνο, επί των οποίων είχαν τη δυνατότητα να εκφρασθούν οι διάδικοι.

4.   Στα μέρη που μετέχουν σε μια διαδικασία παραχωρείται η δυνατότητα να ζητήσουν την εξέταση της ορθότητας των οριστικών αποφάσεων της Διοίκησης από δικαστικό όργανο, καθώς και των νομικών, τουλάχιστον, πτυχών των αρχικών δικαστικών αποφάσεων επί της ουσίας της υπόθεσης, με την επιφύλαξη τυχόν δικονομικών διατάξεων της νομοθεσίας του οικείου μέλους σχετικά με τη σπουδαιότητα των υποθέσεων. [...]»

5

Το άρθρο 42 της συμφωνίας αυτής προβλέπει τα εξής:

«Τα μέλη καθιερώνουν και θέτουν στη διάθεση των προσώπων στα οποία ανήκουν τα διάφορα δικαιώματα δικαιοδοτικές διαδικασίες του αστικού δικαίου για την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας που κατοχυρώνονται από την παρούσα συμφωνία. [...]»

6

Το άρθρο 49 της εν λόγω συμφωνίας, επιγραφόμενο «Διοικητικές διαδικασίες», έχει ως εξής:

«Στο μέτρο που είναι δυνατό να διαταχθεί οποιοδήποτε μέτρο αποκατάστασης του αστικού δικαίου στο πλαίσιο της εφαρμογής διοικητικών διαδικασιών και μετά την εξέταση της ουσίας της υπόθεσης, οι εν λόγω διαδικασίες πρέπει να διέπονται από αρχές ανάλογες κατ’ ουσίαν προς αυτές που ορίζονται στο παρόν τμήμα.»

7

Κατά το άρθρο 51 της ίδιας συμφωνίας, με τίτλο «Αναστολή της θέσης σε κυκλοφορία με απόφαση των τελωνειακών αρχών»:

«Τα μέλη, τηρώντας τις διατάξεις που ακολουθούν, θεσπίζουν τις κατάλληλες διαδικασίες, ώστε το πρόσωπο στο οποίο ανήκει ένα δικαίωμα διανοητικής ιδιοκτησίας, το οποίο έχει βάσιμους λόγους να υποψιάζεται ότι είναι πιθανή η εισαγωγή προϊόντων που φέρουν εμπορικά σήματα τα οποία αποτελούν αντικείμενο παραποίησης ή απομίμησης ή συνδέονται με την παράνομη εκμετάλλευση κάποιου δικαιώματος δημιουργού, να έχει τη δυνατότητα να υποβάλει σχετική γραπτή αίτηση προς τις αρμόδιες αρχές, διοικητικές ή δικαστικές, με αντικείμενο την αναστολή εκ μέρους των τελωνειακών αρχών της θέσης σε ελεύθερη κυκλοφορία των επίμαχων προϊόντων. [...]»

8

Το άρθρο 54 της Συμφωνίας TRIPs, το οποίο επιγράφεται «Ειδοποίηση περί της αναστολής», ορίζει τα εξής:

«Ο εισαγωγέας και ο ενάγων ενημερώνονται πάραυτα σχετικά με την αναστολή της θέσης σε ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 51.»

9

Το άρθρο 55 της συμφωνίας αυτής, με τίτλο «Διάρκεια της αναστολής», έχει ως εξής:

«Εάν, εντός χρονικού διαστήματος που δεν είναι δυνατό να υπερβαίνει τις 10 εργάσιμες ημέρες από τη γνωστοποίηση της αναστολής στον ενάγοντα, οι τελωνειακές αρχές δεν έχουν ειδοποιηθεί ότι έχουν κινηθεί εκ μέρους κάποιου άλλου μέρους πλην του εναγομένου οι διαδικασίες που απαιτούνται για την έκδοση απόφασης επί της ουσίας της υπόθεσης ή ότι η προς τούτο αρμόδια αρχή έχει λάβει προσωρινά μέτρα για την παράταση της αναστολής της θέσης των οικείων εμπορευμάτων σε ελεύθερη κυκλοφορία, τότε τα εν λόγω εμπορεύματα τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν τηρηθεί όλες οι λοιπές προϋποθέσεις που τάσσονται για την εισαγωγή ή την εξαγωγή· όταν κρίνεται αναγκαίο, η ανωτέρω προθεσμία είναι δυνατό να παρατείνεται κατά 10 εργάσιμες ημέρες επιπλέον. [...]»

10

Οι αιτιολογικές σκέψεις 2, 5, 8 και 10 του κανονισμού 1383/2003 έχουν ως εξής:

[...]

[...]

[...]

11

Το άρθρο 1, παράγραφοι 1 και 2, του κανονισμού αυτού ορίζει τα εξής:

«1.   O παρών κανονισμός καθορίζει τους όρους παρέμβασης των τελωνειακών αρχών όσον αφορά εμπορεύματα που θεωρούνται ύποπτα ότι παραβιάζουν δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας στις ακόλουθες περιπτώσεις:

2.   Ο κανονισμός αυτός καθορίζει επίσης τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνουν οι αρμόδιες αρχές όταν τα εμπορεύματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 αποδεικνύεται ότι παραβιάζουν δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας.»

12

Το άρθρο 2 του εν λόγω κανονισμού προβλέπει τα εξής:

«1.   Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, νοούνται ως “εμπορεύματα που παραβιάζουν δικαίωμα διανοητικής ιδιοκτησίας”:

[...]

[...]

2.   Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού ως “δικαιούχος” νοείται:

13

Στο κεφάλαιο II του ίδιου κανονισμού, το οποίο επιγράφεται «Αίτηση παρέμβασης των τελωνειακών αρχών», το άρθρο 4, παράγραφος 1, το οποίο περιλαμβάνεται στο τμήμα 1 του εν λόγω κεφαλαίου, σχετικά με τα μέτρα που μπορούν να λαμβάνουν οι αρχές αυτές πριν την υποβολή αιτήσεως παρεμβάσεως, ορίζει τα εξής:

«Εάν οι τελωνειακές αρχές κατά τη διάρκεια παρέμβασης σε μια από τις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 1, παράγραφος 1, και πριν κατατεθεί ή εγκριθεί αίτηση του δικαιούχου, έχουν βάσιμες υπόνοιες ότι τα συγκεκριμένα εμπορεύματα παραβιάζουν δικαίωμα διανοητικής ιδιοκτησίας, δύνανται να αναστείλουν τη χορήγηση άδειας παραλαβής των εμπορευμάτων ή να προβούν στη δέσμευσή τους για διάστημα τριών εργάσιμων ημερών από την παραλαβή της κοινοποίησης από τον δικαιούχο και από τον διασαφηστή ή τον κάτοχο των εμπορευμάτων, εφόσον οι τελευταίοι αυτοί είναι γνωστοί, προκειμένου να δοθεί στον δικαιούχο η δυνατότητα να υποβάλει αίτηση παρέμβασης σύμφωνα με το άρθρο 5.»

14

Το άρθρο 5, παράγραφοι 1 και 2, του κανονισμού 1383/2003, το οποίο περιλαμβάνεται στο κεφάλαιο II, τμήμα 2 που φέρει τον τίτλο «Κατάθεση και διεκπεραίωση της αίτησης παρέμβασης των τελωνειακών αρχών», ορίζει τα εξής:

«1.   Σε κάθε κράτος μέλος, ο δικαιούχος δύναται να υποβάλει στην αρμόδια τελωνειακή υπηρεσία γραπτή αίτηση παρέμβασης των τελωνειακών αρχών, εφόσον τα εμπορεύματα εμπίπτουν σε μια από τις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 1, παράγραφος 1 (αίτηση παρέμβασης).

2.   Τα κράτη μέλη ορίζουν την τελωνειακή υπηρεσία που είναι αρμόδια να παραλαμβάνει και να εξετάζει τις αιτήσεις παρέμβασης εκ μέρους των δικαιούχων.»

15

Το άρθρο 8, παράγραφος 2, πρώτο εδάφιο, του κανονισμού αυτού προβλέπει τα εξής:

«H απόφαση αποδοχής της αίτησης παρέμβασης που υπέβαλε ο δικαιούχος ανακοινώνεται αμέσως στα τελωνεία του κράτους μέλους ή των κρατών μελών που ενδέχεται να ενδιαφέρονται για τα συγκεκριμένα εμπορεύματα για τα οποία εκφράζονται υποψίες ότι παραβιάζουν δικαίωμα διανοητικής ιδιοκτησίας.»

16

Το άρθρο 9 του εν λόγω κανονισμού εντάσσεται στο κεφάλαιο IV που επιγράφεται «Προϋποθέσεις παρέμβασης των τελωνειακών αρχών και της αρχής που είναι αρμόδια να αποφασίσει ως προς την ουσία». Το άρθρο αυτό ορίζει τα εξής:

«1.   Όταν ένα τελωνείο στο οποίο, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 8, έχει διαβιβαστεί η απόφαση έγκρισης της αίτησης του δικαιούχου διαπιστώσει, αφού ενδεχομένως συνεννοηθεί με τον αιτούντα, ότι εμπορεύματα που εμπίπτουν σε μια από τις περιπτώσεις του άρθρου 1, παράγραφος 1, είναι εμπορεύματα ύποπτα ότι παραβιάζουν δικαίωμα διανοητικής ιδιοκτησίας που καλύπτεται από την εν λόγω απόφαση, αναστέλλει τη χορήγηση άδειας παραλαβής των εμπορευμάτων ή προβαίνει στη δέσμευσή τους.

[...]

2.   Η αρμόδια τελωνειακή υπηρεσία ή το τελωνείο που αναφέρεται στην παράγραφο 1 ενημερώνει τον δικαιούχο καθώς και τον διασαφηστή ή τον κάτοχο των εμπορευμάτων […] και εξουσιοδοτείται να τους ανακοινώσει την πραγματική ή εικαζόμενη ποσότητα και φύση των εμπορευμάτων των οποίων αναστέλλεται η παραλαβή ή τα οποία δεσμεύονται, χωρίς ωστόσο η ανακοίνωση των πληροφοριών αυτών να τους υποχρεώνει να απευθυνθούν στην αρμόδια αρχή ζητώντας της να αποφανθεί επί της ουσίας.

3.   Για να αποδειχθεί εάν πράγματι υπήρξε παραβίαση δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία […], το τελωνείο ή η υπηρεσία που διεκπεραίωσε την αίτηση ενημερώνει τον δικαιούχο, εφόσον αυτός το ζητήσει, σχετικά με τα ονόματα και τις διευθύνσεις, εφόσον είναι γνωστά, του παραλήπτη και του αποστολέα, του διασαφηστή ή του κατόχου των εμπορευμάτων, καθώς και σχετικά με την καταγωγή και την προέλευση των εμπορευμάτων που είναι ύποπτα ότι παραβιάζουν δικαίωμα διανοητικής ιδιοκτησίας.

[...]»

17

Το άρθρο 10 του ιδίου κανονισμού έχει ως εξής:

«Οι διατάξεις που ισχύουν στο κράτος μέλος στου οποίου την επικράτεια τα εμπορεύματα εμπίπτουν σε μια από τις περιπτώσεις του άρθρου 1, παράγραφος 1, εφαρμόζονται για να προσδιοριστεί κατά πόσο υπήρξε παραβίαση δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας σύμφωνα με τις εθνικές διατάξεις.

Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται επίσης για την άμεση ενημέρωση της υπηρεσίας ή του τελωνείου που αναφέρεται στο άρθρο 9, παράγραφος 1, όσον αφορά την κίνηση της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο 13, εκτός κι αν η διαδικασία αυτή έχει διεκπεραιωθεί από την εν λόγω υπηρεσία ή το τελωνείο.»

18

Το άρθρο 13, παράγραφος 1, του κανονισμού 1383/2003 ορίζει τα εξής:

«Εάν σε δέκα εργάσιμες ημέρες από την παραλαβή της κοινοποίησης της αναστολής χορήγησης της άδειας παραλαβής ή της δέσμευσης των εμπορευμάτων, το τελωνείο που αναφέρεται στο άρθρο 9, παράγραφος 1, δεν έχει ενημερωθεί για το ότι έχει κινηθεί διαδικασία με στόχο να προσδιοριστεί κατά πόσο υπήρξε παραβίαση δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, βάσει του άρθρου 10, ή δεν έχει λάβει τη σύμφωνη γνώμη του δικαιούχου που προβλέπεται στο άρθρο 11, παράγραφος 1, όταν αυτό εφαρμόζεται, χορηγείται άδεια παραλαβής ή, κατά περίπτωση, παύει η δέσμευση, υπό τον όρο ότι έχουν διεκπεραιωθεί όλες οι τελωνειακές διατυπώσεις.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι δυνατή η παράταση της προθεσμίας αυτής για δέκα εργάσιμες ημέρες το πολύ.»

19

Το άρθρο 14, παράγραφος 1, του κανονισμού αυτού προβλέπει τη δυνατότητα αποδεσμεύσεως, κατόπιν καταθέσεως εγγυήσεως, εμπορευμάτων που είναι ύποπτα ότι θίγουν δικαιώματα επί σχεδίων ή υποδειγμάτων, διπλώματα ευρεσιτεχνίας, συμπληρωματικά πιστοποιητικά προστασίας ή δικαιώματα δημιουργού νέας φυτικής ποικιλίας. Η παράγραφος 2 του άρθρου αυτού ορίζει τα εξής:

«Η εγγύηση που προβλέπεται στην παράγραφο 1 πρέπει να είναι επαρκής ώστε να προστατεύονται τα συμφέροντα του δικαιούχου.

[...]

Εάν η διαδικασία με στόχο να προσδιοριστεί κατά πόσο υπήρξε παραβίαση δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας σύμφωνα με τις εθνικές νομοθετικές διατάξεις έχει κινηθεί με τρόπο άλλο εκτός από πρωτοβουλία του δικαιούχου δικαιώματος επί σχεδίου ή υποδείγματος, διπλώματος ευρεσιτεχνίας, συμπληρωματικού πιστοποιητικού προστασίας ή δικαιώματος δημιουργού νέας φυτικής ποικιλίας, η εγγύηση αποδεσμεύεται, εάν ο εν λόγω δικαιούχος δεν ασκήσει το δικαίωμά του να προσφύγει στη δικαιοσύνη εντός είκοσι εργάσιμων ημερών από την ημέρα που λαμβάνει κοινοποίηση της αναστολής της χορήγησης άδειας παραλαβής ή της δέσμευσης των εμπορευμάτων.

[...]»

20

Το άρθρο 17, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, του ίδιου κανονισμού, το οποίο περιλαμβάνεται στο κεφάλαιο V με τίτλο «Διατάξεις που εφαρμόζονται στα εμπορεύματα που διαπιστώνεται ότι παραβιάζουν δικαίωμα διανοητικής ιδιοκτησίας», ορίζει τα εξής:

«Με την επιφύλαξη των άλλων ενδίκων μέσων που έχει στη διάθεσή του ο δικαιούχος, τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου οι αρμόδιες αρχές να είναι σε θέση:

21

Κατά το άρθρο 39, παράγραφοι 4 και 6, του τελωνειακού νόμου (tolliseadus):

«(4)   Όσον αφορά την παρέμβαση των τελωνειακών αρχών σε σχέση με εμπορεύματα που είναι ύποπτα ότι προσβάλλουν ορισμένα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας καθώς και τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται έναντι εμπορευμάτων που προσβάλλουν ορισμένα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας κατά την έννοια του [κανονισμού 1383/2003], ο δικαιούχος, κατόπιν εξετάσεως δείγματος, υποβάλλει γραπτή εκτίμηση εντός προθεσμίας δέκα εργάσιμων ημερών από τη γνωστοποίηση της δεσμεύσεως των εμπορευμάτων. Ο δικαιούχος δεν δικαιούται να λάβει αμοιβή για την υποβολή της εκτιμήσεώς του.

[...]

(6)   Οι τελωνειακές αρχές διαβιβάζουν αμελλητί αντίγραφο της εκτιμήσεως του δικαιούχου στον ενδιαφερόμενο, ο οποίος δύναται εντός δέκα ημερών από την παραλαβή του αντιγράφου αυτού να υποβάλει εγγράφως στις τελωνειακές αρχές τις τυχόν αντιρρήσεις του κατά της εκτιμήσεως, επισυνάπτοντας τα σχετικά αποδεικτικά στοιχεία.»

22

Το άρθρο 45, παράγραφος 1, του νόμου αυτού, το οποίο επιγράφεται «Κατάσχεση και δήμευση εμπορευμάτων», έχει ως εξής:

«Οι τελωνειακές αρχές προβαίνουν σε κατάσχεση και δήμευση των εμπορευμάτων που αναφέρονται στα άρθρα 53, 57 και 75 του [κανονισμού (ΕΟΚ) 2913/92 του Συμβουλίου, της 12ης Οκτωβρίου 1992, περί θεσπίσεως κοινοτικού τελωνειακού κώδικα (ΕΕ L 302, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) 1791/2006 του Συμβουλίου, της 20ής Νοεμβρίου 2006 (ΕΕ L 363, σ. 1)], τα οποία στη συνέχεια είτε εκποιούν είτε καταστρέφουν υπό τελωνειακή επίβλεψη είτε διαθέτουν χωρίς αντάλλαγμα κατά τα προβλεπόμενα στα άρθρα 97 και 98.»

23

Κατά το άρθρο 6 του νόμου περί διοικητικής δικονομίας (haldusmenetluse seadus):

«Τα διοικητικά όργανα οφείλουν να διερευνούν τα περιστατικά που ασκούν σημαντική επιρροή στην υπόθεση η οποία αποτελεί το αντικείμενο της διαδικασίας και να προβαίνουν αυτεπαγγέλτως στη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων, όπου αυτό είναι απαραίτητο.»

24

Η Sintax Trading εισήγαγε εντός της Εσθονίας φιάλες στοματικού διαλύματος που αποστέλλονταν από μια ουκρανική εταιρία. Κατά τον χρόνο της εισαγωγής τους, η Acerra OÜ (στο εξής: Acerra) γνωστοποίησε στην τελωνειακή υπηρεσία ότι οι φιάλες αυτές συνιστούσαν προσβολή των δικαιωμάτων που αντλούσε από σχέδιο καταχωρημένο στο όνομά της.

25

Ως εκ τούτου, η τελωνειακή υπηρεσία ανέστειλε τη χορήγηση άδειας παραλαβής του επίμαχου εμπορεύματος, προκειμένου να διενεργήσει συμπληρωματική εξέταση, κατόπιν της οποίας διαπίστωσε την έντονη ομοιότητα μεταξύ του σχήματος των εισαγόμενων φιαλών και του σχεδίου της Acerra. Επομένως, η υπηρεσία αυτή, έχοντας υπόνοιες περί προσβολής δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας, προέβη σε κατάσχεση του εμπορεύματος και ζήτησε την εκτίμηση της Acerra. Η τελευταία επιβεβαίωσε τις υπόνοιες αυτές.

26

Στη βάση αυτή, η τελωνειακή υπηρεσία διαπίστωσε ότι το επίμαχο εμπόρευμα συνιστούσε προσβολή δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας κατά την έννοια του κανονισμού 1383/2003 και, ως εκ τούτου, στις 11 Φεβρουαρίου 2011, απέρριψε την αίτηση της Sintax Trading για χορήγηση άδειας παραλαβής του εμπορεύματος.

27

Κατά της αποφάσεως της τελωνειακής υπηρεσίας, στην οποία αυτή ενέμεινε με δεύτερη απόφαση της 17ης Φεβρουαρίου 2011, η Sintax Trading άσκησε προσφυγή ενώπιον του Tallinna Halduskohus (διοικητικού δικαστηρίου του Ταλίν). Το δικαστήριο αυτό διαπίστωσε διαδικαστικές πλημμέλειες και διέταξε τη χορήγηση της άδειας παραλαβής του εμπορεύματος. Η εν λόγω δικαστική απόφαση επιβεβαιώθηκε, με διαφορετικό σκεπτικό, στην κατ’ έφεση δίκη ενώπιον του Tallinna Ringkonnakohus (εφετείο του Ταλίν), το οποίο αποφάνθηκε ότι το άρθρο 10 του κανονισμού 1383/2003 δεν παρέχει στις τελωνειακές αρχές τη δυνατότητα να διαπιστώνουν οι ίδιες την ύπαρξη προσβολής δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας. Κατά το δικαστήριο αυτό, ελλείψει διαδικασίας με σκοπό να αποδειχθεί κατά πόσον υπήρξε προσβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας της Acerra, οι τελωνειακές αρχές δεν μπορούσαν να διατηρούν δεσμευμένα τα εμπορεύματα μετά την εκπνοή της σχετικής προθεσμίας του άρθρου 13, παράγραφος 1, του κανονισμού 1383/2003.

28

Το Riigikohus (Ανώτατο Δικαστήριο), ενώπιον του οποίου η τελωνειακή υπηρεσία άσκησε αναίρεση, έχει αμφιβολίες ως προς τη βασιμότητα της ερμηνείας αυτής, δεδομένου ότι το εσθονικό δίκαιο επιτρέπει στις τελωνειακές αρχές να κινούν αυτεπαγγέλτως διαδικασία εκατέρωθεν ακροάσεως προκειμένου να λαμβάνουν απόφαση επί της ουσίας ως προς το αν υφίσταται προσβολή δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας. Εντούτοις, το αιτούν δικαστήριο διερωτάται αν το εθνικό δίκαιο είναι σύμφωνο προς τον κανονισμό 1383/2003.

29

Υπό τις συνθήκες αυτές, το Riigikohus ανέστειλε την ενώπιόν του διαδικασία και υπέβαλε στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:

30

Με τα προδικαστικά ερωτήματά του, που πρέπει να εξεταστούν από κοινού, το αιτούν δικαστήριο ζητεί κατ’ ουσίαν να διευκρινιστεί αν το άρθρο 13, παράγραφος 1, του κανονισμού 1383/2003 έχει την έννοια ότι δεν αντιτίθεται στη δυνατότητα των τελωνειακών αρχών να κινούν και να διεξάγουν, χωρίς πρωτοβουλία του δικαιούχου του δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας, την προβλεπόμενη με τη διάταξη αυτή διαδικασία.

31

Όπως προκύπτει από τις διατάξεις του άρθρου 1, παράγραφοι 1 και 2, ο κανονισμός 1383/2003 καθορίζει όχι μόνο τις προϋποθέσεις παρεμβάσεως των τελωνειακών αρχών όταν υπάρχουν υπόνοιες ότι τα εμπορεύματα ενδέχεται να θίγουν δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, αλλά επίσης τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνουν οι αρμόδιες αρχές όταν αποδεικνύεται ότι τα εμπορεύματα αυτά συνιστούν προσβολή των εν λόγω δικαιωμάτων.

32

Όσον αφορά τις προϋποθέσεις παρεμβάσεως των τελωνειακών αρχών, όταν υπάρχουν υπόνοιες ότι τα εμπορεύματα θίγουν δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, ο κανονισμός 1383/2003 ορίζει, στα άρθρα 5 έως 7, ότι η παρέμβαση αυτή λαμβάνει χώρα κατόπιν αιτήσεως του ενδιαφερόμενου δικαιούχου ή αυτεπαγγέλτως, όπως προκύπτει από το άρθρο 4 του ίδιου κανονισμού, υπό συνθήκες όμως που πρέπει να παρέχουν στον δικαιούχο τη δυνατότητα να υποβάλει αίτηση σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 5 αυτού.

33

Όπως επισήμανε ο γενικός εισαγγελέας στο σημείο 25 των προτάσεών του, τα μέτρα που μπορούν να λαμβάνουν οι τελωνειακές αρχές για την αναστολή χορηγήσεως της άδειας παραλαβής ή για τη δέσμευση των εμπορευμάτων ως προς τα οποία υπάρχουν υπόνοιες ότι θίγουν δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας είναι προσωρινά.

34

Αφενός, τα μέτρα αυτά, όταν λαμβάνονται αυτεπαγγέλτως, έχουν απλώς ως σκοπό να παράσχουν στον δικαιούχο τη δυνατότητα να υποβάλει αίτηση παρεμβάσεως των τελωνειακών αρχών τηρώντας τον τύπο και τις προϋποθέσεις που ορίζονται με τα άρθρα 5 επ. του κανονισμού 1383/2003. Αφετέρου, όταν τα μέτρα αυτά λαμβάνονται μετά την υποβολή της προαναφερθείσας αιτήσεως, έχουν απλώς ως σκοπό να παράσχουν στον δικαιούχο τη δυνατότητα να αναφέρει ότι κίνησε τη διαδικασία με στόχο να προσδιοριστεί κατά πόσον υπήρξε προσβολή δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία.

35

Συναφώς, υπενθυμίζεται ότι, κατά το άρθρο 10 του κανονισμού 1383/2003, οι διατάξεις που ισχύουν στο κράτος μέλος στο έδαφος του οποίου τα εμπορεύματα εμπίπτουν σε μία από τις περιπτώσεις του άρθρου 1, παράγραφος 1, εφαρμόζονται για να προσδιοριστεί κατά πόσον υπήρξε προσβολή δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία.

36

Υπενθυμίζεται επίσης ότι, όπως προκύπτει από το άρθρο 13, παράγραφος 1, του κανονισμού αυτού, αν σε δέκα εργάσιμες ημέρες από την παραλαβή της κοινοποιήσεως της αναστολής χορηγήσεως της άδειας παραλαβής ή της δεσμεύσεως των εμπορευμάτων το τελωνείο δεν έχει ενημερωθεί για την κίνηση διαδικασίας διαπιστώσεως τυχόν προσβολής δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία βάσει του άρθρου 10 του εν λόγω κανονισμού, χορηγείται άδεια παραλαβής ή, κατά περίπτωση, παύει η δέσμευση, υπό τον όρο ότι έχουν διεκπεραιωθεί όλες οι τελωνειακές διατυπώσεις.

37

Οι ως άνω διατάξεις προσδιορίζουν τα μέτρα που λαμβάνουν οι τελωνειακές αρχές συνεπεία της απουσίας ενεργειών εκ μέρους του δικαιούχου του δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας το οποίο ενδεχομένως θίγεται από εμπόρευμα για το οποίο υπάρχουν υπόνοιες ότι προσβάλλει τέτοιο δικαίωμα. Αντιθέτως, οι διατάξεις αυτές δεν αποκλείουν αυτές καθαυτές τη δυνατότητα των τελωνειακών αρχών να κινούν με δική τους πρωτοβουλία διαδικασία διαπιστώσεως τυχόν προσβολής δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, ελλείψει πρωτοβουλίας του δικαιούχου του επίμαχου δικαιώματος.

38

Κατά τα λοιπά, η ερμηνεία αυτή ενισχύεται από διάφορες διατάξεις του κανονισμού 1383/2003.

39

Στις διατάξεις αυτές καταλέγεται το άρθρο 10, δεύτερο εδάφιο, του κανονισμού αυτού, το οποίο καθορίζει τις προϋποθέσεις για την κοινοποίηση της κινήσεως της διαδικασίας του άρθρου 13, παράγραφος 1, και αφορά την περίπτωση κατά την οποία η διαδικασία αυτή έχει κινηθεί από υπηρεσία ή από τελωνείο.

40

Ομοίως, το άρθρο 14, παράγραφος 2, του κανονισμού 1383/2003 αφορά ρητώς την περίπτωση κατά την οποία η διαδικασία έχει κινηθεί με τρόπο άλλο εκτός της πρωτοβουλίας του δικαιούχου του επίμαχου δικαιώματος.

41

Εξάλλου, μολονότι ο δικαιούχος του δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας διαδραματίζει ασφαλώς ουσιώδη ρόλο για τη λήψη, προς το δικό του συμφέρον, των αναγκαίων μέτρων προς παρεμπόδιση της διαθέσεως στην αγορά εμπορευμάτων κατά παραποίηση/απομίμηση και πειρατικών εμπορευμάτων (βλ., επ’ αυτού, απόφαση Adidas, C‑223/98, EU:C:1999:500, σκέψη 26), εντούτοις η διαπίστωση αυτή δεν μπορεί να εμποδίζει τις τελωνειακές αρχές να προβαίνουν σε οποιαδήποτε ενέργεια κατά την έννοια του κανονισμού 1383/2003 χωρίς την πρωτοβουλία του δικαιούχου.

42

Επίσης, λαμβανομένων υπόψη των σκοπών του κανονισμού αυτού οι οποίοι, όπως προκύπτει από την αιτιολογική σκέψη του 2, συνίστανται στην παρεμπόδιση της διαθέσεως στην αγορά εμπορευμάτων τα οποία, πέραν του ότι προσβάλλουν δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, παραπλανούν τους καταναλωτές προκαλώντας ορισμένες φορές κινδύνους για την υγεία και την ασφάλειά τους, και άλλα πρόσωπα, πέραν των δικαιούχων, μπορούν, προκειμένου να εξαλειφθούν οι κίνδυνοι αυτοί, να επικαλούνται συμφέρον για τη διαπίστωση της προσβολής τέτοιων δικαιωμάτων.

43

Επομένως, ο κανονισμός 1383/2003 αποσκοπεί στην προστασία όχι μόνον ιδιωτικών δικαιωμάτων και συμφερόντων αλλά επίσης και δημοσίων συμφερόντων.

44

Υπό τις συνθήκες αυτές, το άρθρο 13, παράγραφος 1, του κανονισμού 1383/2003 δεν αντιτίθεται στη δυνατότητα των κρατών μελών να προβλέπουν ότι οι τελωνειακές αρχές μπορούν να κινούν τη διαδικασία διαπιστώσεως τυχόν προσβολής δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία.

45

Όσον αφορά το ζήτημα αν οι τελωνειακές αρχές μπορούν να διεξάγουν τη διαδικασία αυτή και να λαμβάνουν απόφαση επί της ουσίας περί διαπιστώσεως τυχόν προσβολής δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, υπενθυμίζεται ότι, κατά το άρθρο 10 του κανονισμού 1383/2003, για τη διαπίστωση αυτή εφαρμόζονται οι διατάξεις που ισχύουν στο κράτος μέλος στο έδαφος του οποίου βρίσκονται τα εμπορεύματα.

46

Συναφώς, ούτε από το άρθρο 13, παράγραφος 1, ούτε από οποιαδήποτε άλλη διάταξη του κανονισμού 1383/2003 προκύπτει βούληση του νομοθέτη της Ένωσης να υποχρεώσει τα κράτη μέλη να αναθέσουν την αρμοδιότητα λήψεως αποφάσεων επί της ουσίας αποκλειστικά σε συγκεκριμένες αρχές.

47

Επομένως, ο νομοθέτης της Ένωσης, καθόσον αρκέστηκε να προβλέψει ότι για να διαπιστωθεί τυχόν προσβολή δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας εφαρμόζονται οι διατάξεις που ισχύουν στο προαναφερθέν κράτος μέλος, καταρχήν δεν απέκλεισε τη δυνατότητα να οριστεί ως αρμόδια αρχή για τη λήψη αποφάσεως επί της ουσίας όχι το δικαστήριο, αλλά μια διαφορετική αρχή. Επίσης, το Δικαστήριο έχει δεχθεί ότι η ως άνω αρμοδιότητα μπορεί να ανατίθεται σε άλλη αρχή πλην των δικαστηρίων (βλ., επ’ αυτού, απόφαση Philips, C‑446/09 και C‑495/09, EU:C:2011:796, σκέψη 69).

48

Επισημαίνεται συναφώς ότι, όπως προκύπτει από τις διατάξεις της Συμφωνίας TRIPs, οι οποίες, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της έννομης τάξεως της Ένωσης (βλ., επ’ αυτού, απόφαση Bericap, C‑180/11, EU:C:2012:717, σκέψη 67), και ιδίως από τις διατάξεις του άρθρου 49 αυτής, η προστασία δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας μπορεί να διασφαλίζεται στο πλαίσιο διοικητικών διαδικασιών που αφορούν την ουσία της υποθέσεως, υπό την προϋπόθεση ότι οι διαδικασίες αυτές συνάδουν προς τις εγγυήσεις τις οποίες επιβάλλει, μεταξύ άλλων, το άρθρο 41 της ίδιας συμφωνίας.

49

Υπό τις συνθήκες αυτές, ο κανονισμός 1383/2003 δεν μπορεί να ερμηνεύεται υπό την έννοια ότι καταρχήν αντιτίθεται σε εθνική διάταξη αναθέτουσα σε διοικητική αρχή το καθήκον να διαπιστώνει τυχόν προσβολή δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας. Ομοίως, από καμία διάταξη του κανονισμού αυτού δεν προκύπτει ότι τα κράτη μέλη δεν δύνανται να αναθέσουν τη σχετική αρμοδιότητα στις τελωνειακές αρχές.

50

Επομένως, εναπόκειται στην εσωτερική έννομη τάξη κάθε κράτους μέλους να ορίζει, δυνάμει της αρχής της διαδικαστικής αυτονομίας, τους κανόνες σχετικά με την άσκηση της ως άνω αρμοδιότητας, υπό την προϋπόθεση όμως ότι οι κανόνες αυτοί δεν είναι λιγότερο ευνοϊκοί από εκείνους που διέπουν παρόμοιες περιπτώσεις κατά το εσωτερικό δίκαιο και δεν καθιστούν πρακτικά αδύνατη ή υπέρμετρα δυσχερή την άσκηση των δικαιωμάτων που παρέχει η έννομη τάξη της Ένωσης, και ιδίως ο κανονισμός 1383/2003, στους δικαιούχους δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας και στους διασαφηστές, κατόχους ή κυρίους των επίμαχων εμπορευμάτων (βλ., επ’ αυτού, απόφαση Pohl, C‑429/12, EU:C:2014:12, σκέψη 23 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).

51

Ειδικότερα, εναπόκειται στην εσωτερική έννομη τάξη κάθε κράτους μέλους, σύμφωνα με όσα ορίζουν οι διατάξεις του άρθρου 41, παράγραφος 4, της Συμφωνίας TRIPs, να παρέχει στους μετέχοντες σε διαδικασία τη δυνατότητα να ζητούν τον έλεγχο των τελικών διοικητικών αποφάσεων από δικαιοδοτικό όργανο.

52

Εφόσον, όπως προκύπτει από την απόφαση περί παραπομπής, η επίμαχη στην κύρια δίκη εθνική νομοθεσία αναθέτει στην τελωνειακή αρχή το καθήκον να διαπιστώνει τυχόν προσβολή δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας, εναπόκειται στο αιτούν δικαστήριο να ελέγξει αν οι αποφάσεις που λαμβάνει σχετικώς η αρχή αυτή μπορούν να προσβληθούν με την άσκηση ενδίκου βοηθήματος διασφαλίζοντος την προστασία των δικαιωμάτων που αντλούν τα υποκείμενα δικαίου από το δίκαιο της Ένωσης, και ειδικότερα από τον κανονισμό 1383/2003.

53

Κατόπιν των ανωτέρω στα υποβληθέντα προδικαστικά ερωτήματα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 13, παράγραφος 1, του κανονισμού 1383/2003 έχει την έννοια ότι δεν αντιτίθεται στη δυνατότητα των τελωνειακών αρχών να κινούν και να διεξάγουν, χωρίς πρωτοβουλία του δικαιούχου του δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας, την προβλεπόμενη με το άρθρο αυτό διαδικασία, υπό την προϋπόθεση ότι οι αποφάσεις τις οποίες λαμβάνουν σχετικώς οι εν λόγω αρχές μπορούν να προσβάλλονται με την άσκηση ενδίκων βοηθημάτων που διασφαλίζουν την προστασία των δικαιωμάτων που αντλούν τα υποκείμενα δικαίου από το δίκαιο της Ένωσης και, ειδικότερα, από τον ως άνω κανονισμό.

54

Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου, σε αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (δεύτερο τμήμα) αποφαίνεται:

Το άρθρο 13, παράγραφος 1, του κανονισμού (ΕΚ) 1383/2003 του Συμβουλίου, της 22ας Ιουλίου 2003, για την παρέμβαση των τελωνειακών αρχών έναντι εμπορευμάτων που είναι ύποπτα ότι παραβιάζουν ορισμένα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας και για τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται έναντι των εμπορευμάτων που διαπιστώνεται ότι παραβιάζουν παρόμοια δικαιώματα, έχει την έννοια ότι δεν αντιτίθεται στη δυνατότητα των τελωνειακών αρχών να κινούν και να διεξάγουν, χωρίς πρωτοβουλία του δικαιούχου του δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας, την προβλεπόμενη με το άρθρο αυτό διαδικασία, υπό την προϋπόθεση ότι οι αποφάσεις τις οποίες λαμβάνουν σχετικώς οι εν λόγω αρχές μπορούν να προσβάλλονται με την άσκηση ενδίκων βοηθημάτων που διασφαλίζουν την προστασία των δικαιωμάτων που αντλούν τα υποκείμενα δικαίου από το δίκαιο της Ένωσης και, ειδικότερα, από τον ως άνω κανονισμό.