1.

Το περιεχόμενο της γαλλικής νομοθεσίας περί ενιαίας τιμής των βιβλίων (νόμος 81-766 της 10ης Αυγούστου 1981 ), όπως τροποποιήθηκε μετά την απόφαση του Δικαστηρίου της 10ης Ιανουαρίου 1985 (Association des Centres Edouard Leclerc και λοιποί κατά Sàrl « Au blé vert » και λοιποί, 229/83, Συλλογή 1985, σ. 1 ) με το νόμο 85-500 της 13ης Μαΐου 1985, εκτίθεται στην έκθεση για την επ' ακροατηρίου συζήτηση της υποθέσεως 355/85 ( Driancourt κατά Cognet), που επισυνάφθηκε στην απόφαση του Δικαστηρίου, της 23ης Οκτωβρίου 1986, επί της εν λόγω υποθέσεως ο εισηγητής δικαστής παραπέμπει στην εν λόγω έκθεση.

2.

Ο Jacques Verbrugge, διευθυντής της υπεραγοράς « Continent » της Reiras, διώκεται για παράβαση της προαναφερθείσας νομοθεσίας. Διαπιστώθηκε ότι στο κατάστημα του οποίου είναι υπεύθυνος προσφέρονταν βιβλία, κατά παράβαση της εν λόγω νομοθεσίας, με έκπτωση μεγαλύτερη του 5 % σε σχέση με την τιμή που καθόρισε ο εκδότης.

Το Tribunal de police της Reims, ενώπιον του οποίου εκκρεμεί η υπόθεση, έκρινε ότι έπρεπε να εξεταστεί αν συμβιβάζονται με τη Συνθήκη ΕΟΚ οι διατάξεις της εν λόγω γαλλικής νομοθεσίας, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα τη δυσμενέστερη μεταχείριση των βιβλίων που έχουν εκδοθεί και διατεθεί στο εμπόριο στη Γαλλία, χωρίς να έχουν εξαχθεί, καθόσον υπόκεινται στον ελεύθερο ανταγωνισμό των ιδίων βιβλίων που έχουν εξαχθεί και κατόπιν επανεισαχθεί.

To Tribunal de police, κατά συνέπεια, με απόφαση της 16ης Ιουνίου 1986, ανέβαλε την έκδοση οριστικής αποφάσεως και υπέβαλε στο Δικαστήριο το ακόλουθο προδικαστικό ερώτημα:

« Οι κοινοτικές αρχές της ισότητας και της απαγορεύσεως των διακρίσεων, που διατυπώνει η Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, απαγορεύουν τη δημιουργία, με νομοθετικά ή κανονιστικά μέτρα, σε κράτος μέλος της εν λόγω Κοινότητας, ενός διττού συστήματος τιμών, στον ίδιο τομέα της εμπορίας βιβλίων και για τα ίδια ή παρόμοια προϊόντα και, ειδικότερα, προκειμένου περί βιβλίων: ενός συστήματος ενιαίας τιμής, εκτός εκπτώσεως που δεν μπορεί να υπερβεί το 5 % για τα βιβλία που εκδίδονται και πωλούνται στο οικείο κράτος, χωρίς διέλευση κοινοτικών συνόρων κατά την εμπορία τους, και ενός συστήματος ελευθέρων τιμών, ιδίως για βιβλία εκδιδόμενα στη Γαλλία και επανεισαγόμενα από κράτος μέλος; »

3.

Η απόφαση περί παραπομπής πρωτοκολλήθηκε στην γραμματεία του Δικαστηρίου την 1η Ιουλίου 1986.

Σύμφωνα με το άρθρο 20 του πρωτοκόλλου περί του οργανισμού του Δικαστηρίου ΕΟΚ, γραπτές παρατηρήσεις κατέθεσαν ο Verbrugge, εκπροσωπούμενος από το δικηγόρο του Δικηγορικού Συλλόγου της Meaux Philippe André Lefèbvre και η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εκπροσωπούμενη από τον Daniel Jacob, μέλος της νομικής της υπηρεσίας.

Το Δικαστήριο ενημέρωσε για την απόφαση του της 23ης Οκτωβρίου 1986, στην υπόθεση 355/85 (Cognet, Συλλογή σ. 3231 ), το Tribunal de police της Reims, το οποίο απάντησε ότι εμμένει στην αίτηση του για έκδοση προδικαστικής αποφάσεως.

Κατόπιν εκθέσεως του εισηγητή δικαστή και μετά από ακρόαση του γενικού εισαγγελέα, το Δικαστήριο αποφάσισε, με απόφαση της 28ης Νοεμβρίου 1986, να προχωρήσει στην προφορική διαδικασία χωρίς προηγούμενη διεξαγωγή αποδείξεων και, σύμφωνα με το άρθρο 95, παράγραφος 1, του κανονισμού διαδικασίας, ανέθεσε την υπόθεση στο τρίτο τμήμα.

—

ο Jacques Verbrugge, κατά την έγγραφη και προφορική διαδικασία, εκπροσωπούμενος από το δικηγόρο Ph. Α. Lefèbvre,

—

η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, κατά την έγγραφη και προφορική διαδικασία, εκπροσωπούμενη από τους D. Jacob και Δ. Γκουλούση, μέλη της νομικής της υπηρεσίας,

1

Με απόφαση της 16ης Ιουνίου 1986, που περιήλθε στο Δικαστήριο την 1η Ιουλίου 1986, το Tribunal de police της Reims υπέβαλε, δυνάμει του άρθρου 177 της Συνθήκης ΕΟΚ, προδικαστικό ερώτημα ως προς την ερμηνεία ορισμένων κανόνων της Συνθήκης ΕΟΚ στον τομέα του ανταγωνισμού και ως προς την αρχή της απαγορεύσεως των διακρίσεων, προκειμένου να μπορέσει να κρίνει αν συμβιβάζεται προς το κοινοτικό δίκαιο εθνική νομοθεσία που υποχρεώνει τους λιανοπωλητές να τηρούν μια τιμή πωλήσεως των βιβλίων στο κοινό.

2

Το ερώτημα αυτό ανέκυψε στο πλαίσιο ποινικής δίκης κατά του Jacques Verbrugge, διευθυντή του καταστήματος « Continent » της Reims, ο οποίος κατηγορείται ότι πώλησε βιβλία, στο εν λόγω κατάστημα του οποίου είναι υπεύθυνος, με έκπτωση μεγαλύτερη από 5 % επί της τιμής πωλήσεως που καθόρισε ο εκδότης, κατά παράβαση των διατάξεων του νόμου 81-766, της 10ης Αυγούστου 1981, περί της τιμής του βιβλίου [ JORF ( Επίσημη Εφημερίδα της Γαλλικής Δημοκρατίας ) της 11.8.1981 ].

3

Δυνάμει του νόμου αυτού οι λιανοπωλητές βιβλίων είναι υποχρεωμένοι να τηρούν πραγματική τιμή πωλήσεως στο κοινό, κυμαινόμενη μεταξύ του 95 και 100 % της τιμής πωλήσεως στο κοινό που οφείλει να καθορίζει ο κάθε εκδότης ή εισαγωγέας βιβλίων. Σύμφωνα με το νόμο 85-500 της 13ης Μαΐου 1985, που τροποποίησε τον εν λόγω νόμο, οι διατάξεις αυτές δεν εφαρμόζονται στα βιβλία που εισάγονται από κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, εκτός αν αντικειμενικά στοιχεία, κυρίως δε η απουσία πραγματικής διαθέσεως στην αγορά του κράτους αυτού, αποδεικνύουν ότι η εισαγωγή είχε ως σκοπό τη μη εφαρμογή, κατά την πώληση στο κοινό, των διατάξεων περί της τιμής πωλήσεως που οφείλουν να τηρούν οι λιανοπωλητές. Εκτός από την τελευταία αυτή περίπτωση, η τιμή πωλήσεως των βιβλίων που εκδίδονται στη Γαλλία είναι ελεύθερη εάν τα εν λόγω βιβλία κυκλοφόρησαν στο εμπόριο πριν εξαχθούν σε άλλο κράτος μέλος και κατόπιν επανεισαχθούν.

4

Κρίνοντας ότι η νομοθεσία αυτή είναι δυσμενής για τα βιβλία που εκδίδονται και διατίθενται στο εμπόριο στη Γαλλία, χωρίς να έχουν τεθεί σε ελεύθερη κυκλοφορία σε άλλο κράτος μέλος, καθόσον υπόκεινται στον ελεύθερο ανταγωνισμό των βιβλίων που εξήχθησαν και κατόπιν επανεισήχθησαν, το Tribunal de police υπέβαλε στο δικαστήριο το ακόλουθο προδικαστικό ερώτημα:

« Οι κοινοτικές αρχές της ισότητας και της απαγορεύσεως των διακρίσεων, που διατυπώνει η Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, απαγορεύουν τη δημιουργία, με νομοθετικά ή κανονιστικά μέτρα, σε κράτος μέλος της εν λόγω Κοινότητας, ενός διττού συστήματος τιμών, στον ίδιο τομέα της εμπορίας βιβλίων και για τα ίδια ή παρόμοια προϊόντα και, ειδικότερα, προκειμένου περί βιβλίων: ενός συστήματος ενιαίας τιμής, εκτός εκπτώσεως που δεν μπορεί να υπερβεί το 5 ο/ο για τα βιβλία που εκδίδονται και πωλούνται στο οικείο κράτος, χωρίς διέλευση κοινοτικών συνόρων κατά την εμπορία τους, και ενός συστήματος ελευθέρων τιμών, ιδίως για βιβλία εκδιδόμενα στη Γαλλία και επανεισαγόμενα από κράτος μέλος; »

5

Υπενθυμίζεται ότι παρόμοιο ερώτημα υπέβαλε στο δικαστήριο το Tribunal ď instance της Bressuire, στο πλαίσιο ποινικής δίκης για μη τήρηση της τιμής πωλήσεως που καθορίζεται σύμφωνα με την εν λόγω νομοθεσία, το Δικαστήριο δε εξέδωσε επ' αυτού την απόφαση της 23ης Οκτωβρίου 1986 ( Cognet, 355/85, Συλλογή 1986, σ. 3231 ).

6

Από την εξέταση της παρούσας υπόθεσης δεν προέκυψε κανένα νέο στοιχείο σε σχέση με την υπόθεση 355/85. Υπό τις περιστάσεις αυτές, αρκεί η παραπομπή στις αιτιολογικές σκέψεις της αποφάσεως της 23ης Οκτωβρίου 1986 ( Συλλογή 1986, σ. 3231 ).

7

Πρέπει, συνεπώς, να δοθεί ως απάντηση στο ερώτημα που υπέβαλε το Tribunal de police της Reims, σύμφωνα με την απόφαση της 23ης Οκτωβρίου 1986, ότι ούτε το άρθρο 7 της Συνθήκης ΕΟΚ, ούτε καμία άλλη αρχή ή διάταξη της Συνθήκης έχουν εφαρμογή σε περίπτωση διαφορετικής μεταχειρίσεως στο πλαίσιο νομοθεσίας προβλέπουσας τον καθορισμό της λιανικής τιμής πωλήσεως των βιβλίων από τον εκδότη ή τον εισαγωγέα ενός βιβλίου και επιβαλλόμενης σε κάθε λιανοπωλητή, κατά την οποία η τιμή των βιβλίων που εκδίδονται και τυπώνονται στο οικείο κράτος μέλος είναι ελεύθερη όταν πρόκειται για βιβλία τα οποία επανεισάγονται αφού προηγουμένως είχαν εξαχθεί σε άλλο κράτος μέλος, ενώ η τιμή επιβάλλεται από τον εκδότη όταν πρόκειται για βιβλία τα οποία δεν έχουν διέλθει κατά την εμπορία τα ενδοκοινοτικά σύνορα.

8

Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκε η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, που κατέθεσε παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, δεν αποδίδονται. Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης το χαρακτήρα παρεμπίπτοντος, που ανέκυψε ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου, σ' αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων.

Για τους λόγους αυτούς

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ( τρίτο τμήμα ),

κρίνοντας επί του ερωτήματος που του υπέβαλε το Tribunal de police της Reims, με απόφαση της 16ης Ιουνίου 1986, αποφαίνεται:

Ούτε το άρθρο 7 της Συνθήκης ΕΟΚ, ούτε καμία άλλη αρχή ή διάταξη της Συνθήκης ΕΟΚ έχουν εφαρμογή σε περίπτωση διαφορετικής μεταχειρίσεως στο πλαίσιο νομοθεσίας, προβλέπουσας τον καθορισμό της λιανικής τιμής πωλήσεως των βιβλίων από τον εκδότη ή τον εισαγωγέα ενός βιβλίου και επιβαλλόμενης σε κάθε λιανοπωλητή, κατά την οποία η τιμή των βιβλίων που εκδίδονται και τυπώνονται στο οικείο κράτος μέλος είναι ελεύθερη όταν πρόκειται για βιβλία τα οποία επανεισάγονται αφού προηγουμένως είχαν εξαχθεί σε άλλο κράτος μέλος, ενώ η τιμή επιβάλλεται από τον εκδότη όταν πρόκειται για βιβλία τα οποία δεν έχουν διέλθει κατά την εμπορία τα ενδοκοινοτικά σύνορα.