ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 17.6.2021

COM(2021) 328 final

2021/0159(NLE)

Πρόταση

ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την έγκριση της αξιολόγησης του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας

{SWD(2021) 155 final}

2021/0159 (NLE)

Πρόταση

ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την έγκριση της αξιολόγησης του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Φεβρουαρίου 2021 για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας 1 , και ιδίως το άρθρο 20,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)Η έξαρση της COVID-19 είχε αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία της Ελλάδας. Το 2019, το κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν σε τρέχουσες τιμές (στο εξής: κατά κεφαλήν ΑΕΠ) της Ελλάδας αντιστοιχούσε στο 55 % του μέσου όρου της ΕΕ. Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις 2021 της Επιτροπής, το πραγματικό ΑΕΠ της Ελλάδας μειώθηκε κατά 8,2 % το 2020 και αναμένεται ότι θα μειωθεί κατά 4,5 % σωρευτικά το 2020 και το 2021. Στις πιο μακροχρόνιες πτυχές, με αντίκτυπο στις μεσοπρόθεσμες οικονομικές επιδόσεις, περιλαμβάνονται ιδίως το υψηλό επίπεδο της μακροχρόνιας ανεργίας και η χαμηλή αύξηση της παραγωγικότητας λόγω συγκέντρωσης της οικονομικής δραστηριότητας σε παραδοσιακούς και χαμηλής καινοτομίας τομείς· επίσης, ο υψηλός κανονιστικός φόρτος, η γραφειοκρατία και το αργό και αναποτελεσματικό σύστημα δικαιοσύνης εμποδίζουν τις ιδιωτικές επενδύσεις.

(2)Στις 9 Ιουλίου 2019 και στις 20 Ιουλίου 2020, το Συμβούλιο απηύθυνε συστάσεις προς την Ελλάδα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Ειδικότερα, το 2019, το Συμβούλιο συνέστησε στην Ελλάδα να μεριμνήσει το 2019 και το 2020 προκειμένου α) να επιτύχει βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη και να αντιμετωπίσει τις υπερβολικές μακροοικονομικές ανισορροπίες συνεχίζοντας και ολοκληρώνοντας τις μεταρρυθμίσεις σύμφωνα με τις μεταπρογραμματικές δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο της Ευρωομάδας στις 22 Ιουνίου 2018 (ειδική ανά χώρα σύσταση 1 2019) 2 · και β) να επικεντρώσει την επενδυτική οικονομική πολιτική στους τομείς των βιώσιμων μεταφορών και της εφοδιαστικής, της περιβαλλοντικής προστασίας, της ενεργειακής απόδοσης, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των έργων διασύνδεσης, των ψηφιακών τεχνολογιών, της έρευνας και ανάπτυξης, της εκπαίδευσης, των δεξιοτήτων, της απασχολησιμότητας, της υγείας και της ανάπλασης των αστικών περιοχών, λαμβάνοντας υπόψη τις περιφερειακές ανισότητες και την ανάγκη διασφάλισης της κοινωνικής ένταξης (ειδική ανά χώρα σύσταση 2 2019). Το 2020, το Συμβούλιο συνέστησε στην Ελλάδα να μεριμνήσει το 2020 και το 2021, προκειμένου α) να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας, τη στήριξη της οικονομίας και τη στήριξη της επακόλουθης ανάκαμψης σύμφωνα με τη «γενική ρήτρα διαφυγής»· όταν το επιτρέψουν οι οικονομικές συνθήκες, να επιδιώξει την εφαρμογή δημοσιονομικών πολιτικών που αποσκοπούν στην επίτευξη συνετών μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών θέσεων και στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους, με παράλληλη ενίσχυση των επενδύσεων· να ενισχύσει την ανθεκτικότητα του συστήματος υγείας και να εξασφαλίσει επαρκή και ισότιμη πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη (ειδική ανά χώρα σύσταση 1 2020)· β) να μετριάσει τις επιπτώσεις της κρίσης στην απασχόληση και την κοινωνία, μεταξύ άλλων με την εφαρμογή μέτρων όπως τα καθεστώτα μειωμένου ωραρίου εργασίας και με τη διασφάλιση αποτελεσματικής στήριξης της συμμετοχής στον ενεργό εργασιακό βίο (ειδική ανά χώρα σύσταση 2 2020)· γ) να εφαρμόσει ταχέως μέτρα για την παροχή ρευστότητας και τη συνεχή ροή πιστώσεων και λοιπής χρηματοδότησης προς την οικονομία, με ιδιαίτερη έμφαση στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που πλήττονται περισσότερο από την κρίση· να επισπεύσει ώριμα έργα δημόσιων επενδύσεων και να προωθήσει τις ιδιωτικές επενδύσεις για τη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης· να εστιάσει τις επενδύσεις στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, ιδίως όσον αφορά τις ασφαλείς και βιώσιμες μεταφορές και την εφοδιαστική, την καθαρή και αποδοτική παραγωγή και χρήση ενέργειας, τις περιβαλλοντικές υποδομές, τις ψηφιακές υποδομές πολύ υψηλής χωρητικότητας και τις ψηφιακές δεξιότητες· να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα και την ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης και να προωθήσει τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων (ειδική ανά χώρα σύσταση 3 2020)· και δ) να συνεχίσει και να ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις σύμφωνα με τις μεταπρογραμματικές δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο της Ευρωομάδας στις 22 Ιουνίου 2018 για την επανεκκίνηση της βιώσιμης οικονομικής ανάκαμψης, μετά τη σταδιακή χαλάρωση των περιορισμών που έχουν επιβληθεί εξαιτίας της έξαρσης της νόσου COVID-19 (ειδική ανά χώρα σύσταση 4 2020). Αφού αξιολόγησε την πρόοδο όσον αφορά την υλοποίηση των εν λόγω ειδικών ανά χώρα συστάσεων κατά τον χρόνο υποβολής του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι έχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά τις συστάσεις για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας, μεταξύ άλλων με την εφαρμογή μέτρων όπως τα καθεστώτα μειωμένου ωραρίου εργασίας και με την παροχή ρευστότητας στις πληγείσες επιχειρήσεις, καθώς και όσον αφορά τη σύσταση για τη συνέχιση και ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων σύμφωνα με τις μεταπρογραμματικές δεσμεύσεις που δόθηκαν στο πλαίσιο της Ευρωομάδας στις 22 Ιουνίου 2018.

(3)Στις 2 Ιουνίου 2021, η Επιτροπή δημοσίευσε εμπεριστατωμένη επισκόπηση δυνάμει του άρθρου 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 3 για την Ελλάδα. Με βάση την ανάλυσή της, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα εμφανίζει υπερβολικές μακροοικονομικές ανισορροπίες, που σχετίζονται, ιδίως, με το υψηλό δημόσιο χρέος, την ατελή εξωτερική επανεξισορρόπηση και το μεγάλο απόθεμα μη εξυπηρετούμενων δανείων, σε συνθήκες υψηλής ανεργίας και χαμηλής δυνητικής ανάπτυξης.

(4)[Στη σύσταση σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ, το Συμβούλιο συνέστησε στα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ να αναλάβουν δράση, εκτός των άλλων μέσω των οικείων σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, προκειμένου, μεταξύ άλλων, να εξασφαλίσουν μια πολιτική που στηρίζει την ανάκαμψη και να βελτιώσουν περαιτέρω τη σύγκλιση, την ανθεκτικότητα και τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Στη σύσταση το Συμβούλιο συνέστησε επίσης την ενίσχυση των εθνικών θεσμικών πλαισίων, τη διασφάλιση της μακροοικονομικής σταθερότητας, την ολοκλήρωση της ΟΝΕ και την ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ.] [Εάν η σύσταση του Συμβουλίου δεν εγκριθεί έως την έκδοση της CID, η αιτιολογική σκέψη θα απαλειφθεί].

(5)Στις 27 Απριλίου 2021, η Ελλάδα υπέβαλε επίσημα στην Επιτροπή το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, σύμφωνα με το άρθρο 18 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241. Για την εν λόγω υποβολή ακολουθήθηκε διαδικασία διαβούλευσης, η οποία διενεργήθηκε σύμφωνα με το εθνικό νομικό πλαίσιο, με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, τους κοινωνικούς εταίρους, τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τις οργανώσεις νεολαίας και άλλους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς. Η εθνική οικειοποίηση των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στηρίζει την επιτυχή εφαρμογή τους και τον διαρκή αντίκτυπό τους σε εθνικό επίπεδο, καθώς και την αξιοπιστία τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δυνάμει του άρθρου 19 του εν λόγω κανονισμού, η Επιτροπή αξιολόγησε τη συνάφεια, την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα και τη συνοχή του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, λαμβάνοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές αξιολόγησης του παραρτήματος V του εν λόγω κανονισμού. 

(6)Τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα πρέπει να επιδιώκουν τους γενικούς στόχους του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/241 και του Μέσου Ανάκαμψης της ΕΕ που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/2094 του Συμβουλίου 4 για τη στήριξη της ανάκαμψης μετά την κρίση της COVID-19. Θα πρέπει να προωθούν την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή της Ένωσης, συμβάλλοντας στους έξι πυλώνες που αναφέρονται στο άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241(7). Η εφαρμογή των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών θα αποτελέσει συντονισμένη προσπάθεια επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων σε ολόκληρη την Ένωση. Μέσω της συντονισμένης και ταυτόχρονης εφαρμογής αυτών των μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων και μέσω της υλοποίησης διασυνοριακών έργων, οι εν λόγω μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις θα αλληλοενισχύονται και θα παράγουν θετικές δευτερογενείς επιπτώσεις σε ολόκληρη την Ένωση. Ως εκ τούτου, περίπου το ένα τρίτο του αντικτύπου του μηχανισμού στην ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στα κράτη μέλη θα προέλθει από δευτερογενείς επιπτώσεις από άλλα κράτη μέλη.

Ισορροπημένη απάντηση που συμβάλλει στους έξι πυλώνες

(7)Σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 3 στοιχείο α) και το τμήμα 2.1 του παραρτήματος V του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αντιπροσωπεύει, σε μεγάλο βαθμό (βαθμολόγηση Α), μια ολοκληρωμένη και επαρκώς ισορροπημένη απάντηση στην οικονομική και κοινωνική κατάσταση και συμβάλλει έτσι κατάλληλα και στους έξι πυλώνες που αναφέρονται στο άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαίτερων προκλήσεων, της χρηματοδοτικής κατανομής για το οικείο κράτος μέλος και της ζητούμενης δανειακής στήριξης.

(8)Το άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241 ορίζει ότι το πεδίο εφαρμογής του μηχανισμού θα πρέπει να αναφέρεται σε τομείς πολιτικής με ευρωπαϊκή σημασία, διαρθρωμένους σε έξι πυλώνες: α) πράσινη μετάβαση, β) ψηφιακός μετασχηματισμός, γ) έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, με οικονομική συνοχή, απασχόληση, παραγωγικότητα, ανταγωνιστικότητα, έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία, και μια εύρυθμα λειτουργούσα εσωτερική αγορά με ισχυρές ΜΜΕ, δ) κοινωνική και εδαφική συνοχή, ε) υγεία και οικονομική, κοινωνική και θεσμική ανθεκτικότητα, με σκοπό, μεταξύ άλλων, την αύξηση της ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων και της ικανότητας αντίδρασης σε κρίσεις, και στ) πολιτικές για την επόμενη γενιά, τα παιδιά και τους νέους, όπως η εκπαίδευση και οι δεξιότητες. Οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο συμβάλλουν και στους έξι προαναφερθέντες πυλώνες. Επιπλέον, υπάρχει μια συνολική ισορροπία μεταξύ των πυλώνων γ), δ), ε) και στ). Ως εκ τούτου, το σχέδιο αντιπροσωπεύει, σε μεγάλο βαθμό, μια ολοκληρωμένη και επαρκώς ισορροπημένη απάντηση στην οικονομική και κοινωνική κατάσταση της Ελλάδας.

(9)Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά την πράσινη μετάβαση, το σχέδιο περιλαμβάνει μέτρα που αποσκοπούν στη μετάβαση της Ελλάδας προς ένα ενεργειακό μοντέλο χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, στην αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στην προώθηση της ενεργειακής απόδοσης και της ενεργειακής ανακαίνισης των κτιρίων, στην εισαγωγή βιώσιμων τρόπων μεταφοράς και στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις στον ψηφιακό μετασχηματισμό σχετίζονται με την ενίσχυση της συνδεσιμότητας και της ευρυζωνικής κάλυψης, την ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης και βασικών τομέων της οικονομίας και την ανάπτυξη ψηφιακών υποδομών και ψηφιακών δεξιοτήτων. Για τη διατήρηση μιας έξυπνης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης, το σχέδιο προβλέπει μέτρα για την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων, μεταξύ άλλων, για τις ΜΜΕ, τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, την τόνωση των επιδόσεων έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας, την αύξηση της απασχόλησης και τη σύνδεση δεξιοτήτων και θέσεων εργασίας, και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και του δικαστικού συστήματος. Επιπλέον, έχουν σχεδιαστεί στοχευμένες παρεμβάσεις με σκοπό την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής μέσω της αντιμετώπισης των προκλήσεων που σχετίζονται με τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας, την ανάπτυξη δεξιοτήτων και τις ίσες ευκαιρίες, ενώ σειρά επενδύσεων διευκολύνουν την εδαφική συνοχή. Επίσης, προκειμένου να μετριαστούν οι δυσμενείς κλυδωνισμοί και να υπάρχει καλύτερη απόκριση στις κρίσεις, το σχέδιο περιλαμβάνει δράσεις για την αντιμετώπιση των μακροχρόνιων προβλημάτων στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και κοινωνικής προστασίας (κοινωνική ανθεκτικότητα), την προώθηση της βιωσιμότητας των δημόσιων εσόδων, της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού τομέα και της διαφοροποίησης της οικονομικής δραστηριότητας (οικονομική ανθεκτικότητα) και για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης και της χρηστής διοίκησης (θεσμική ανθεκτικότητα). Όσον αφορά τις πολιτικές για την επόμενη γενιά, οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης αποσκοπούν στην ψηφιοποίηση των διαδικασιών και των υποδομών και στην ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων για τους νέους, ενώ άλλα μέτρα εστιάζουν στην προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα.

(10)Η Ελλάδα αποσκοπεί στην προώθηση των ιδιωτικών επενδύσεων, μέσω ενός «μηχανισμού δανειοδότησης», στο πλαίσιο του οποίου θα πρέπει να χρησιμοποιούνται οι ακόλουθοι δίαυλοι διανομής: i) διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μέσω επιχειρησιακών συμφωνιών· ii) εμπορικές τράπεζες (μέσω ανοικτής πρόσκλησης για επιλογή)· iii) πλατφόρμα ίδιων κεφαλαίων (μέσω σύμβασης εντολής)· και iv) η συνιστώσα κράτους μέλους του InvestEU, μέσω συμφωνίας συνεισφοράς. Οι προαναφερθείσες συμφωνίες και η πρόσκληση για την επιλογή εμπορικών τραπεζών θα πρέπει να περιλαμβάνουν διατάξεις σχετικά με τα κριτήρια επιλογής των υποστηριζόμενων εταιρειών όσον αφορά τη συμμόρφωση με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/241 και την τεχνική καθοδήγηση της Επιτροπής (2021/C58/01) σχετικά με την εφαρμογή της αρχής «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης», βάσει των οποίων απαιτείται έλεγχος βιωσιμότητας, κατάλογος αποκλεισμού, υποχρεωτικοί έλεγχοι συμμόρφωσης με τις κείμενες διατάξεις για πράξεις που εξαιρούνται από τον έλεγχο βιωσιμότητας από ανεξάρτητο ελεγκτή και επιλογή δραστηριοτήτων σύμφωνα με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία. Η δέσμευση των διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, των εμπορικών τραπεζών και του InvestEU για επένδυση κονδυλίων με σκοπό τη στήριξη της κλιματικής και ψηφιακής μετάβασης θα πρέπει να υλοποιηθεί με χρήση της μεθοδολογίας των παραρτημάτων VI και VII του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, ενώ ανεξάρτητοι ελεγκτές θα πρέπει να ελέγχουν τη συμμόρφωση με την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» καθώς και με τους κλιματικούς και ψηφιακούς στόχους βάσει του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241.

Αντιμετώπιση του συνόλου ή σημαντικού υποσυνόλου των προκλήσεων που εντοπίζονται στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις

(11)Σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 3 στοιχείο β) και το τμήμα 2.2 του παραρτήματος V του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αναμένεται να συμβάλει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του συνόλου ή σημαντικού υποσυνόλου των προκλήσεων (βαθμολόγηση Α) που εντοπίζονται στις σχετικές ειδικές ανά χώρα συστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιονομικών πτυχών τους και των συστάσεων βάσει του άρθρου 6 του κανονισμού (ΕΕ) 1176/2011, προς την Ελλάδα, ή των προκλήσεων που εντοπίζονται σε άλλα σχετικά έγγραφα που έχουν εγκριθεί επίσημα από την Επιτροπή στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Όσον αφορά την ειδική ανά χώρα σύσταση 1 2019 και την ειδική ανά χώρα σύσταση 4 2020, οι ακολουθούμενες πολιτικές για την εκπλήρωση των ειδικών δεσμεύσεων που δόθηκαν από την Ελλάδα στο πλαίσιο της Ευρωομάδας τον Ιούνιο του 2018 θα συνεχίσουν να παρακολουθούνται στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας.

(12)Οι συστάσεις που αφορούν την άμεση απόκριση της δημοσιονομικής πολιτικής στην πανδημία μπορεί να θεωρηθεί ότι δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας. Σύμφωνα με τις διατάξεις της γενικής ρήτρας διαφυγής, και ως απόκριση στην πανδημία της COVID-19 και στην επακόλουθη οικονομική ύφεση, η Ελλάδα έχει θεσπίσει δημοσιονομικά μέτρα για την ενίσχυση της ικανότητας του συστήματος υγείας της, την ανάσχεση της πανδημίας και την ανακούφιση των ατόμων και των τομέων που έχουν πληγεί ιδιαίτερα. Αυτή η ισχυρή απόκριση πολιτικής μετρίασε τη συρρίκνωση του ΑΕΠ, πράγμα που, με τη σειρά του, περιόρισε την αύξηση του δημόσιου ελλείμματος και του δημόσιου χρέους 5 . 

(13)Το σχέδιο περιλαμβάνει ένα εκτενές σύνολο αλληλοενισχυόμενων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που συμβάλλουν στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του συνόλου, ή σημαντικού υποσυνόλου, των οικονομικών και κοινωνικών προκλήσεων οι οποίες περιγράφονται στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις που απηύθυνε το Συμβούλιο στην Ελλάδα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου το 2019 και το 2020, ιδίως στους τομείς της ποιότητας και της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών· της προσβασιμότητας και ανθεκτικότητας του συστήματος υγείας· των ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας· των πολιτικών στήριξης των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων στους τομείς της εκπαίδευσης, των δεξιοτήτων και της απασχολησιμότητας· της έρευνας και ανάπτυξης· των ασφαλών και βιώσιμων μεταφορών και εφοδιαστικής, της καθαρής και αποδοτικής παραγωγής και χρήσης ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των έργων διασύνδεσης· των περιβαλλοντικών υποδομών· της ανάπλασης των αστικών περιοχών· και του ψηφιακού μετασχηματισμού της δημόσιας διοίκησης και των επιχειρήσεων. Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης σημαντικό αριθμό μέτρων για την αντιμετώπιση προκλήσεων στους τομείς των δημοσιονομικών διαρθρωτικών πολιτικών, της κοινωνικής πρόνοιας, της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, των αγορών εργασίας και προϊόντων, καθώς και του εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης, δίνοντας συνέχεια, διευρύνοντας και συμπληρώνοντας τις μεταπρογραμματικές δεσμεύσεις. Μεσοπρόθεσμα, δεδομένης της έντονης εστίασής του στις πολιτικές για τις επενδύσεις, την απασχόληση και την αύξηση της παραγωγικότητας, η εφαρμογή του σχεδίου αναμένεται να στηρίξει την οικονομική ανάκαμψη και, ως εκ τούτου, να συμβάλει στην επίτευξη συνετής δημοσιονομικής θέσης και στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους σύμφωνα με τη σχετική ειδική ανά χώρα σύσταση (ειδική ανά χώρα σύσταση 1 2020). Οι προτεινόμενες ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας είναι ποικίλες και αφορούν ομάδες που έχουν ανάγκη στήριξης, ενώ αποσκοπούν στη δημιουργία θέσεων εργασίας και, παράλληλα, συμβάλουν στην πράσινη μετάβαση (ειδική ανά χώρα σύσταση 2 2020). Το σχέδιο υποστηρίζει την αντιμετώπιση σημαντικών προκλήσεων του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και προβλέπει σημαντικές επενδύσεις στις δεξιότητες μέσω της διά βίου μάθησης, με ιδιαίτερη έμφαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό και στα δύο σκέλη της εκπαίδευσης (ειδική ανά χώρα σύσταση 3 2020 και ειδική ανά χώρα σύσταση 2 2019). Προτείνονται στοχευμένα μέτρα για τη στήριξη της κοινωνικής ένταξης των ευάλωτων ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία και των αστέγων, των Ρομά και των ατόμων που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, ενώ υπάρχουν ορισμένα μέτρα για την προώθηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας (ειδική ανά χώρα σύσταση 2 2020).

(14)Το σχέδιο προβλέπει την επίσπευση της υλοποίησης των ώριμων έργων δημοσίων επενδύσεων και την προώθηση των ιδιωτικών επενδύσεων σε τομείς προτεραιότητας, μεταξύ άλλων, όσων συμβάλλουν στην ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση, με μέτρα που σχετίζονται με την ενεργειακή απόδοση, τις βιώσιμες μεταφορές, την προστασία του περιβάλλοντος και την ανάπλαση των αστικών περιοχών, και τα οποία είναι ανάλογα προς τις σχετικές προκλήσεις, σύμφωνα με τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις για τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις (ειδική ανά χώρα σύσταση 3 2020 και ειδική ανά χώρα σύσταση 2 2019). Επιπλέον, το σχέδιο υποστηρίζει την αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με την ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης και των επιχειρήσεων (ειδική ανά χώρα σύσταση 3 2020 και ειδική ανά χώρα σύσταση 2 2019). Το σχέδιο αξιοποιεί και συμπληρώνει βασικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που ξεκίνησαν στο πλαίσιο των προγραμμάτων οικονομικής προσαρμογής για τη βελτίωση της ευρύτερης λειτουργίας της οικονομίας και οι οποίες παρακολουθούνται επί του παρόντος στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας. Το σχέδιο προτείνει φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, της αγοράς εργασίας και των κοινωνικών πολιτικών, του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης και της δημόσιας διοίκησης, συμπεριλαμβανομένης της φορολογικής διοίκησης και της δικαιοσύνης. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές συνοδεύονται από επενδύσεις που στηρίζουν την εφαρμογή τους (ειδική ανά χώρα σύσταση 4 2020 και ειδική ανά χώρα σύσταση 1 2019).

(15)Με την αντιμετώπιση των προαναφερόμενων προκλήσεων, η εφαρμογή του σχεδίου αναμένεται επίσης να συμβάλει στη διόρθωση των υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, ιδίως όσον αφορά το υψηλό δημόσιο χρέος, την ατελή εξωτερική επανεξισορρόπηση και τα υψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων δανείων, σε ένα πλαίσιο υψηλής ανεργίας και χαμηλής δυνητικής ανάπτυξης 6 .

Συμβολή στο αναπτυξιακό δυναμικό, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την οικονομική, κοινωνική και θεσμική ανθεκτικότητα

(16)Σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 3 στοιχείο γ) και το τμήμα 2.3 του παραρτήματος V του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αναμένεται να έχει σημαντικό αντίκτυπο (βαθμολόγηση Α) στην ενίσχυση του αναπτυξιακού δυναμικού, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην οικονομική, κοινωνική και θεσμική ανθεκτικότητα της Ελλάδας, συμβάλλοντας στην υλοποίηση του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, μεταξύ άλλων μέσω της προώθησης πολιτικών για τα παιδιά και τους νέους, και στον μετριασμό του οικονομικού και κοινωνικού αντικτύπου της κρίσης της COVID-19, ενισχύοντας έτσι την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή και τη σύγκλιση της Ελλάδας με την Ένωση.

(17)Οι προσομοιώσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής δείχνουν ότι το σχέδιο έχει τη δυνατότητα να αυξήσει το πραγματικό ΑΕΠ της Ελλάδας κατά 2,1-3,3 % έως το 2026 7 . Το σχέδιο βασίζεται και συνάδει με το ολοκληρωμένο «Σχέδιο Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία», που δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 2020 8 . Ως εκ τούτου, αντιμετωπίζει τα κύρια εμπόδια που επηρεάζουν τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων ιδίως του σημαντικού επενδυτικού κενού και της ανάγκης βελτίωσης της ποιότητας της εκπαίδευσης, καθώς και της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας της δημόσιας διοίκησης και του δικαστικού συστήματος. Η εφαρμογή των προγραμματισμένων ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας, η επανειδίκευση και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας και την απασχόληση, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών.

(18)Αρκετά μέτρα αναμένεται να αυξήσουν την παραγωγικότητα της οικονομίας. Ορισμένες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες συμπληρώνονται από εξελίξεις στην ψηφιοποίηση, αποσκοπούν στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και στη διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας. Αναμένεται ότι η δημόσια διοίκηση θα εκσυγχρονιστεί και ότι θα μειωθεί ο κανονιστικός και διοικητικός φόρτος, ενώ οι βελτιώσεις στη φορολογική διοίκηση αναμένεται να συμβάλουν στη δημιουργία ενός φορολογικού περιβάλλοντος ευνοϊκότερου προς την ανάπτυξη. Το σχέδιο περιλαμβάνει ένα φιλόδοξο θεματολόγιο για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας του δικαστικού συστήματος μέσω της ψηφιοποίησης, της αναθεώρησης των δικαστικών χαρτών, και έργων που επενδύουν στο φυσικό και το ανθρώπινο κεφάλαιο. Επιπλέον, τα πρόσθετα κονδύλια που παρέχονται στον ιδιωτικό τομέα μέσω του μηχανισμού δανειοδότησης αναμένεται ότι θα προσελκύσουν ιδιωτικές επενδύσεις.

(19)Το σχέδιο παρουσιάζει ένα ολοκληρωμένο σύνολο μέτρων για την αντιμετώπιση των ανεπαρκειών στην αγορά εργασίας και για τη βελτίωση της κοινωνικής συνοχής. Τα εν λόγω μέτρα αναμένεται να έχουν ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη ικανοτήτων στην απασχόληση και στους κοινωνικούς θεσμούς. Η αναθεώρηση του εργατικού κώδικα και οι βελτιώσεις στην αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης χάρη στην ψηφιοποίηση και τη βελτίωση της παρακολούθησης της αγοράς εργασίας αναμένεται επίσης να μειώσουν τα τρωτά σημεία έναντι των κλυδωνισμών. Επιπλέον, τα εν λόγω μέτρα αναμένεται να συμβάλουν στη συνοχή μέσω της προώθησης της συμμετοχής στην αγορά εργασίας, μεταξύ άλλων, των ευάλωτων ομάδων.

(20)Η εφαρμογή του σχεδίου αναμένεται να συμβάλει αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση πολυάριθμων προκλήσεων απασχόλησης, καθώς και κοινωνικών προκλήσεων που σχετίζονται με την υλοποίηση του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων. Με σκοπό την προώθηση των ίσων ευκαιριών και της πρόσβασης στην αγορά εργασίας, το σχέδιο προβλέπει μια νέα στρατηγική για τη διά βίου μάθηση και τον εκσυγχρονισμό του συστήματος αναβάθμισης δεξιοτήτων και επανειδίκευσης. Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης θα ανασχεδιαστούν και θα αναβαθμιστούν τα υφιστάμενα κατακερματισμένα προγράμματα, μέσω του καθορισμού νέων προγραμμάτων σπουδών που συνδέονται με τις ανάγκες της αγοράς και ενός πλαισίου αξιολόγησης για τους παρόχους προγραμμάτων αναβάθμισης δεξιοτήτων. Επίσης, προβλέπονται επενδύσεις στην περαιτέρω αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Προκειμένου να βελτιώσει τη δυναμική της αγοράς εργασίας, η Ελλάδα σχεδιάζει επίσης σημαντικές επενδύσεις σε προγράμματα αναβάθμισης δεξιοτήτων και επανειδίκευσης.

Μη πρόκληση σημαντικής βλάβης

(21)Σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 3 στοιχείο δ) και το τμήμα 2.4 του παραρτήματος V του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αναμένεται να διασφαλίσει ότι κανένα μέτρο για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και επενδυτικών έργων που περιλαμβάνονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας δεν βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους (βαθμολόγηση Α) κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 9 (αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης»).

(22)Για καθένα από τα μέτρα, το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αναμένεται να διασφαλίσει ότι δεν θα προκληθεί σημαντική βλάβη σε κανέναν από τους έξι περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, δηλαδή τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, τη βιώσιμη χρήση και προστασία των υδάτινων και θαλάσσιων πόρων, την κυκλική οικονομία, την πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης, καθώς και την προστασία και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων. Η Ελλάδα υπέβαλε αιτιολογήσεις σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση της Επιτροπής (2021/C58/01) σχετικά με την εφαρμογή της αρχής «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης». Όπου κρίθηκε αναγκαίο, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποφυγή της πρόκλησης σημαντικής βλάβης, η Ελλάδα πρότεινε μέτρα μετριασμού, η εφαρμογή των οποίων θα πρέπει να διασφαλιστεί μέσω των αντίστοιχων οροσήμων και στόχων.

(23)Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στα οριζόντια καθεστώτα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για τα οποία ζητείται δάνειο, όπου οι απαιτήσεις για τη συμμόρφωση με την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» συμπεριλαμβάνονται στον σχεδιασμό των καθεστώτων και θα πρέπει να προσδιορίζονται σε ορόσημο ή στόχο.

Συμβολή στην πράσινη μετάβαση, συμπεριλαμβανομένης της βιοποικιλότητας

(24)Σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 3 στοιχείο ε) και το τμήμα 2.5 του παραρτήματος V του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας περιλαμβάνει μέτρα που συμβάλλουν αποτελεσματικά σε μεγάλο βαθμό (βαθμολόγηση Α) στην πράσινη μετάβαση, συμπεριλαμβανομένης της βιοποικιλότητας, ή στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που απορρέουν από αυτήν. Τα μέτρα για την υποστήριξη των περιβαλλοντικών στόχων αντιπροσωπεύουν ποσό που αναλογεί στο 37,5 % των συνολικών πιστώσεων του σχεδίου, όπως υπολογίζεται σύμφωνα με τη μεθοδολογία του παραρτήματος VI του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241. Σύμφωνα με το άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας συνάδει με τις πληροφορίες που έχουν συμπεριληφθεί στο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα για το 2030.

(25)Οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις αναμένεται να συμβάλουν σημαντικά στην προώθηση των στόχων της Ελλάδας για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και ενεργειακή μετάβαση, όπως καθορίζονται στο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ 2030) και στον χάρτη πορείας για ουδέτερο ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα 2050, συμβάλλοντας έτσι στον κλιματικό στόχο και σκοπό της Ένωσης, αντίστοιχα. Σειρά επενδύσεων που συμβάλλουν στην πράσινη μετάβαση είναι ενσωματωμένες σε ευρύτερα εθνικά σχέδια, όπως η μακροπρόθεσμη στρατηγική ανακαινίσεων, η στρατηγική για τη διαχείριση αποβλήτων, η αναδάσωση, η κυκλική οικονομία και η βιοποικιλότητα, και αναμένεται να πραγματοποιηθούν σε χρονική στιγμή κοντά στην υλοποίηση των εν λόγω στρατηγικών.

(26)Το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας περιλαμβάνει μέτρα που αφορούν σειρά προκλήσεων στους τομείς της πράσινης μετάβασης. Σε ό,τι αφορά την πράσινη ενέργεια, το σχέδιο περιλαμβάνει μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που αναμένεται να αυξήσουν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα της Ελλάδας. Σχεδιάζονται σημαντικές επενδύσεις οι οποίες αναμένεται να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση του παλαιωμένου οικιστικού αποθέματος της Ελλάδας και οι οποίες συμπληρώνονται από δράσεις στήριξης των νοικοκυριών που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια. Άλλες σημαντικές κλιματικές και περιβαλλοντικές συμβολές διασφαλίζονται χάρη σε μέτρα που στηρίζουν τη βιώσιμη κινητικότητα μέσω μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που αναμένεται να βελτιώσουν τις αστικές δημόσιες μεταφορές και να ενισχύσουν τις υποδομές για ηλεκτρικά οχήματα. Το σχέδιο περιλαμβάνει επενδύσεις οι οποίες αναμένεται να στηρίξουν την βιοποικιλότητα, μέσω της αναδάσωσης που αποσκοπεί στην αποκατάσταση υποβαθμισμένων δασικών οικοσυστημάτων, και της ενίσχυσης της προστασίας του περιβάλλοντος με τη θέσπιση ενός συστήματος παρακολούθησης των ειδών και των οικοτόπων. Το σχέδιο περιλαμβάνει επενδύσεις στη βιώσιμη γεωργία οι οποίες αναμένεται να προωθήσουν την καινοτομία και να προστατεύσουν το περιβάλλον μέσω της βελτίωσης του περιβαλλοντικού προφίλ των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και του μετριασμού των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Τέλος, ο μηχανισμός δανειοδότησης θα πρέπει να στοχεύει σε δραστηριότητες που σχετίζονται με το κλίμα σε επιλεγμένο αριθμό πεδίων παρέμβασης, όπως η ενεργειακή απόδοση και τα έργα επίδειξης για τον ιδιωτικό τομέα, με σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας ή μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η ικανότητα για νέες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ηλιακή και αιολική) και τα έξυπνα ενεργειακά συστήματα.

(27)Όσον αφορά τους περιβαλλοντικούς στόχους, όπως ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 2020/852 10 , το σχέδιο περιλαμβάνει μέτρα για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής τα οποία αναμένεται να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, κυρίως μέσω της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Το σχέδιο περιλαμβάνει σειρά μέτρων που σχετίζονται με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης τοπικών πολεοδομικών σχεδίων τα οποία αναμένεται να διευκολύνουν την αστική ανάπλαση, να καταστήσουν τις πόλεις ανθεκτικότερες στην κλιματική αλλαγή και να ενισχύσουν τις υποδομές μετριασμού των πλημμυρών. Επιπλέον, τα μέτρα για την υδροδότηση και τα αστικά λύματα συνδέονται με συγκεκριμένους στόχους που αναμένεται να μειώσουν τις διαρροές νερού και την κατανάλωση ενέργειας, συμβάλλοντας, συνεπώς, σε πιο βιώσιμη χρήση των υδάτινων πόρων. Τέλος, όσον αφορά τη βιοποικιλότητα, το σχέδιο καλύπτει ένα μέτρο αναδάσωσης το οποίο αναμένεται να αυξήσει τις καλυπτόμενες από δάση εκτάσεις κατά 16 500 ha με χρήση κυρίως αυτοχθόνων ειδών.

Συμβολή στην ψηφιακή μετάβαση

(28)Σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 3 στοιχείο στ) και το τμήμα 2.6 του παραρτήματος V του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας περιλαμβάνει μέτρα που συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό (βαθμολόγηση Α) στην ψηφιακή μετάβαση ή στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που απορρέουν από αυτήν. Τα μέτρα για την υποστήριξη των ψηφιακών στόχων αντιπροσωπεύουν ποσό που αναλογεί στο 23,3 % των συνολικών πιστώσεων του σχεδίου, όπως υπολογίζεται σύμφωνα με τη μεθοδολογία του παραρτήματος VII του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241.

(29)Το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας περιλαμβάνει μέτρα στους τομείς της ψηφιακής μετάβασης τα οποία αντιμετωπίζουν τις σχετικές προκλήσεις και είναι συνολικά καλά ευθυγραμμισμένο με τους βασικούς στόχους της ψηφιακής στρατηγικής της Ένωσης και με τις προτεραιότητες που σχετίζονται με την ψηφιακή τεχνολογία όπως καθορίζονται από την Επιτροπή στην ετήσια στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη 2021. Τα μέτρα αυτά αφορούν τη συνδεσιμότητα, τη διαλειτουργικότητα στον σχεδιασμό των δημόσιων υπηρεσιών, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, την τεχνητή νοημοσύνη, την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων, τη διαθεσιμότητα ανοικτών δεδομένων και τη χειραφέτηση και την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών, των ηλικιωμένων και των ευάλωτων ομάδων στην ψηφιακή εποχή. Η συνιστώσα 2.1 του σχεδίου περιλαμβάνει επενδύσεις για τη διευκόλυνση της εγκατάστασης υποδομών οπτικών ινών σε κτίρια, της ανάπτυξης δικτύων 5G που θα καλύπτουν όλους τους μεγάλους ελληνικούς αυτοκινητοδρόμους, της τοποθέτησης υποβρύχιων καλωδίων για τη διασύνδεση των ελληνικών νησιών και τη διασύνδεση με την Κύπρο, και της αξιοποίησης διαστημικών τεχνολογιών και εφαρμογών. Οι μεταρρυθμίσεις θεσπίζουν το πλαίσιο που είναι αναγκαίο για να διευκολυνθεί η μετάβαση σε ταχείες ευρυζωνικές συνδέσεις και η μετάβαση στην τεχνολογία 5G. Τα μέτρα που περιλαμβάνονται στη συνιστώσα 2.2 στοχεύουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό των οντοτήτων του δημόσιου τομέα όσον αφορά τα αρχεία και τις ενισχυμένες ψηφιακές υπηρεσίες, τη βελτίωση των επιχειρηματικών διαδικασιών, την αυξημένη διαλειτουργικότητα μεταξύ συστημάτων και δεδομένων, τις στρατηγικές και τις πολιτικές για την κυβερνοασφάλεια και τη διακυβέρνηση των δεδομένων, καθώς και την εκτεταμένη χρήση προηγμένων τεχνολογιών, όπως το υπολογιστικό νέφος και τα μαζικά δεδομένα. Η συνιστώσα 2.3, σε συνδυασμό με τα μέτρα στο πλαίσιο της συνιστώσας 4.1, αποσκοπεί στην προώθηση της υιοθέτησης ψηφιακών τεχνολογιών από τις επιχειρήσεις, ιδίως από τις ΜΜΕ, μέσω της αντιμετώπισης βασικών προκλήσεων της ψηφιακής ένταξης. Οι εν λόγω πρωτοβουλίες αναμένεται να παράσχουν τη δυνατότητα δημιουργίας του οικοσυστήματος ψηφιακών επιχειρήσεων και να στηρίξουν τις ΜΜΕ όσον αφορά την απόκτηση ψηφιακών υπηρεσιών, πλατφορμών και χώρων δεδομένων καθώς και ταμειακών μηχανών και τερματικών σε σημεία πώλησης (POS) νέας τεχνολογίας. Σε συνδυασμό με άλλα μέτρα στο πλαίσιο των συνιστωσών 4.1 και 4.6, τα μέτρα στο πλαίσιο της συνιστώσας 2.3 αναμένεται να συμβάλουν στην ψηφιακή μετάβαση της ελληνικής βιομηχανίας, να επιταχύνουν τη μετάβασή της στη Βιομηχανία 4.0 και να μετασχηματίσουν τα επιχειρηματικά μοντέλα των επιχειρήσεων με σκοπό την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της ανθεκτικότητάς τους. Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης, στη συνιστώσα 3.2, μέτρα που αποσκοπούν στη γεφύρωση του υφιστάμενου ψηφιακού χάσματος σε ό,τι αφορά τη διάσταση του ανθρώπινου κεφαλαίου, μέσω του εκσυγχρονισμού και της αναβάθμισης του συστήματος διά βίου μάθησης και μέσω της παροχής αναβάθμισης δεξιοτήτων και επανειδίκευσης για το εργατικό δυναμικό, τα οποία ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς, με έμφαση στις ψηφιακές δεξιότητες. Τα μέτρα αυτά αναμένεται να συμβάλουν στη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος και να ενισχύσουν τον βασικό ψηφιακό γραμματισμό στο σύνολο του πληθυσμού. Τέλος, ο μηχανισμός δανειοδότησης θα πρέπει να στοχεύει σε δραστηριότητες που σχετίζονται με τις ψηφιακές τεχνολογίες σε σειρά πεδίων παρέμβασης, πιο συγκεκριμένα, μέσω επενδύσεων σε ευρυζωνικά δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας, επενδύσεων που στοχεύουν στην ψηφιοποίηση των ΜΜΕ και των μεγάλων επιχειρήσεων, επενδύσεων στην ανάπτυξη και εγκατάσταση τεχνολογιών κυβερνοασφάλειας, προηγμένων ψηφιακών τεχνολογιών και άλλων ειδών υποδομών ΤΠΕ.

(30)Τα μέτρα του σχεδίου που σχετίζονται με την ψηφιακή μετάβαση φαίνεται ότι ανταποκρίνονται σε ικανοποιητικό βαθμό στις ελλείψεις της Ελλάδας στον ψηφιακό τομέα, όπως προσδιορίζεται στον δείκτη ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας (DESI). Τα εν λόγω μέτρα αναμένεται να συμπληρώσουν αποτελεσματικά τα υφιστάμενα εθνικά σχέδια και τις πρωτοβουλίες και να συμβάλουν, συνολικά, σε σημαντικό βαθμό στον ψηφιακό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, συμβάλλοντας στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της ανθεκτικότητας της οικονομίας και διασφαλίζοντας, ταυτόχρονα, τη χωρίς αποκλεισμούς συμμετοχή. Επιπλέον, τα εν λόγω μέτρα αναμένεται να επιφέρουν μετασχηματιστικές αλλαγές και να έχουν διαρκή αντίκτυπο.

Διαρκής αντίκτυπος

(31)Σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 3 στοιχείο ζ) και το τμήμα 2.7 του παραρτήματος V του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αναμένεται να έχει, σε μεγάλο βαθμό, διαρκή αντίκτυπο στην Ελλάδα (βαθμολόγηση Α).

(32)Το σχέδιο περιλαμβάνει σειρά μεταρρυθμίσεων οι οποίες αναμένεται να επιφέρουν διαρκείς μεταβολές στις πολιτικές και να διευκολύνουν την αποτελεσματική υλοποίησή τους. Οι μεταρρυθμίσεις για τον περιορισμό του διοικητικού φόρτου στην άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας και τη βελτίωση της κανονιστικής ποιότητας προάγουν τη διαμόρφωση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις και απελευθερώνουν το επενδυτικό δυναμικό της Ελλάδας. Σε αυτό το πλαίσιο, τα μέτρα για την ενίσχυση της εποπτείας της αγοράς αναμένεται να διευκολύνουν την αποτελεσματική εφαρμογή των πολιτικών. Όσον αφορά την ενεργειακή πολιτική, ο εξορθολογισμός της διαδικασίας αδειοδότησης για τις μονάδες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των μακρών χρονικών διαστημάτων που απαιτούνται για την ανάπτυξη των ΑΠΕ και στη στήριξη της πράσινης μετάβασης της Ελλάδας, με παράλληλη τήρηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Οι μεταρρυθμίσεις του χρηματοπιστωτικού τομέα αποσκοπούν στην ενίσχυση της λήψης αποφάσεων σχετικά με τις πιστώσεις και στην ενδυνάμωση της αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων μέσω της αντιμετώπισης των ασυμμετριών πληροφόρησης, καθώς και στην ενίσχυση των κεφαλαιαγορών, αυξάνοντας έτσι την οικονομική ανθεκτικότητα της Ελλάδας έναντι μελλοντικών κλυδωνισμών. Οι σημαντικές πρωτοβουλίες για τη βελτίωση του συστήματος διακυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης, μέσω του εκσυγχρονισμού των διαδικασιών πρόσληψης προσωπικού και της ενίσχυσης των εθνικών πλαισίων για τις δημόσιες συμβάσεις και την καταπολέμηση της διαφθοράς αναμένεται να αντιμετωπίσουν τις εγγενείς διαρθρωτικές αδυναμίες. Σημαντικές μεταρρυθμίσεις του δικαστικού συστήματος αποσκοπούν στον εκσυγχρονισμό του συστήματος και στη βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητάς του, μεταξύ άλλων μέσω της αναθεώρησης του δικαστικού χάρτη, της ψηφιοποίησης και της αναβάθμισης των δεξιοτήτων των δικαστών και των δικαστικών υπαλλήλων.

(33)Οι επενδύσεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των γενεσιουργών αιτίων των βασικών προκλήσεων που εντοπίστηκαν και φαίνεται ότι είναι βιώσιμες από οικονομική και δημοσιονομική άποψη. Προβλέπεται η πραγματοποίηση μεγάλου αριθμού επενδύσεων στις ψηφιακές υποδομές για τη δημόσια διοίκηση, τόσο σε κεντρικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης. Σε συνδυασμό με ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα απλούστευσης των διαδικασιών, οι εν λόγω επενδύσεις αναμένεται να επιφέρουν διαρκή διαρθρωτική αλλαγή στη λειτουργία της διοίκησης και να αντιμετωπίσουν το υφιστάμενο χαμηλό επίπεδο ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών τόσο για τους πολίτες όσο και για τις επιχειρήσεις. Επιπλέον, οι σημαντικές ψηφιακές επενδύσεις στη φορολογική διοίκηση αναμένεται να συμβάλουν στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου και να μειώσουν τον διοικητικό φόρτο για τους φορολογούμενους και τις φορολογούμενες. Η εισαγωγή ψηφιακών διαδικασιών και εργαλείων στο δικαστικό σύστημα, σε συνδυασμό με την κατάρτιση των δικαστών και του δικαστικού προσωπικού, θα συμβάλει στη βελτίωση της λειτουργίας των δικαστηρίων. Η πραγματοποίηση επενδύσεων στις υπηρεσίες εκπαίδευσης, κοινωνικής πρόνοιας, υγειονομικής περίθαλψης και απασχόλησης, καθώς και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων και η επανειδίκευση του εργατικού δυναμικού, με έμφαση στις πράσινες και τις ψηφιακές δεξιότητες, αναμένεται να διασφαλίσουν την ανθεκτικότητα και να βελτιώσουν την ποιότητα των εν λόγω υπηρεσιών κρίσιμης σημασίας κατά τρόπο βιώσιμο και χωρίς αποκλεισμούς. Σημαντικές επενδύσεις προβλέπονται και με σκοπό τη διευκόλυνση της επίτευξης των μακροπρόθεσμων στόχων των πολιτικών για το περιβάλλον και την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, όπως στην ενεργειακά αποδοτική ανακαίνιση των κτιρίων, σε στρατηγικά έργα πράσινης αστικής ανάπλασης, σε μέτρα αποκατάστασης περιοχών που έχουν υποβαθμιστεί λόγω της χρήσης λιγνίτη, στην εγκατάσταση υποδομών φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα και σε μέτρα στήριξης της αναδάσωσης και της βιώσιμης γεωργίας. Ο διαρκής αντίκτυπος του σχεδίου μπορεί επίσης να ενισχυθεί μέσω συνεργειών μεταξύ του σχεδίου και άλλων προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (συμπεριλαμβανομένων των ταμείων της πολιτικής συνοχής και του InvestEU), ιδίως με την ουσιαστική αντιμετώπιση των βαθιά ριζωμένων εδαφικών προκλήσεων και με την προώθηση μιας ισόρροπης ανάπτυξης.

Παρακολούθηση και υλοποίηση 

(34)Σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 3 στοιχείο η) και το τμήμα 2.8 του παραρτήματος V του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, οι ρυθμίσεις που προτείνονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας είναι επαρκείς (βαθμολόγηση Α) για να διασφαλίσουν την αποτελεσματική παρακολούθηση και υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, συμπεριλαμβανομένων του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος, των οροσήμων και των στόχων, καθώς και των σχετικών δεικτών.

(35)Στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας παρουσιάζεται ένα σύστημα διαχειριστικού ελέγχου στο οποίο συμμετέχουν τέσσερις φορείς, ήτοι η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης, οι αρμόδιες υπηρεσίες των καθ’ ύλην αρμόδιων υπουργείων, οι φορείς υλοποίησης και η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου (EDEL). Η γενική ευθύνη για τον συντονισμό της υλοποίησης και παρακολούθησης ανατίθεται στην πρόσφατα συσταθείσα Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης, η οποία υπάγεται στο Υπουργείο Οικονομικών. Οι περισσότεροι φορείς υλοποίησης που είναι αρμόδιοι για την υλοποίηση των μέτρων δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί. Σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 5 στοιχείο ε) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, η Ελλάδα θα πρέπει να θεσπίσει δεόντως το σύστημα διαχείρισης και ελέγχου πριν από την υποβολή της πρώτης αίτησης πληρωμής στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να συμμορφωθεί προς το άρθρο 22 του εν λόγω κανονισμού. Στο σχέδιο παρέχεται λεπτομερής επισκόπηση των προβλεπόμενων διαδικασιών παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων.

(36)Τα ορόσημα και οι στόχοι του ελληνικού σχεδίου αποτελούν κατάλληλο σύστημα για την παρακολούθηση της υλοποίησης του σχεδίου. Είναι, ως επί το πλείστον, επαρκώς σαφή και ολοκληρωμένα ώστε να διασφαλίζεται η παρακολούθηση και επαλήθευση της ολοκλήρωσής τους. Επιπλέον, τα ορόσημα και οι στόχοι είναι συναφή και αποδεκτά, δεδομένου ότι το πεδίο κάλυψής τους αντικατοπτρίζει τον γενικό στόχο των μέτρων.

(37)Τα ορόσημα και οι στόχοι αφορούν επίσης τα μέτρα που έχουν ήδη ολοκληρωθεί και είναι επιλέξιμα σύμφωνα με το άρθρο 17 παράγραφος 2 του κανονισμού. Προκειμένου να αιτιολογηθεί ένα αίτημα εκταμίευσης, απαιτείται η ικανοποιητική εκπλήρωση αυτών των οροσήμων και στόχων με την πάροδο του χρόνου.

(38)Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι η χρηματοδοτική στήριξη που παρέχεται στο πλαίσιο του μηχανισμού κοινοποιείται και επιβεβαιώνεται σύμφωνα με το άρθρο 34 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241. Για να βοηθηθούν τα κράτη μέλη στην εφαρμογή του σχεδίου τους, μπορούν να ζητούν τεχνική υποστήριξη μέσω του μηχανισμού τεχνικής υποστήριξης.

Υπολογισμός του κόστους

(39)Σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 3 στοιχείο θ) και το τμήμα 2.9 του παραρτήματος V του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, η αιτιολόγηση που παρέχεται στο σχέδιο σχετικά με το ύψος του εκτιμώμενου συνολικού κόστους του σχεδίου είναι, σε μέτριο βαθμό (βαθμολόγηση Β), εύλογη και βάσιμη, σύμφωνη με την αρχή της οικονομικής αποδοτικότητας και είναι ανάλογη προς τον αναμενόμενο εθνικό οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο.

(40)Παρασχέθηκε λεπτομερής ανάλυση του κόστους ανά μέτρο, ενώ η μεθοδολογία υπολογισμού του κόστους διαφοροποιείται μεταξύ των μέτρων και η προσέγγιση από τη βάση προς την κορυφή είναι η επικρατούσα. Όσον αφορά τη μεγάλη πλειονότητα των μέτρων, το κόστος αξιολογείται ως εύλογο, βάσιμο, οικονομικά αποδοτικό και ανάλογο. Το ποσό του εκτιμώμενου συνολικού κόστους του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας είναι επίσης ανάλογο με τον αναμενόμενο κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο των προβλεπόμενων μέτρων, ενώ οι παρεχόμενες αιτιολογήσεις για την αξιολόγηση του κόστους είναι γενικά επαρκείς. Για περιορισμένο αριθμό αξιολογήσεων του κόστους, το κόστος υπερέβη, σε μέτριο βαθμό, το εύρος δαπανών βάσει συγκρίσιμων έργων. Η αξιολόγηση του κόστους πραγματοποιήθηκε από εξωτερικό σύμβουλο και εγκρίθηκε από το εθνικό συμβούλιο παραγωγικότητας της Ελλάδας. Τέλος, το εκτιμώμενο συνολικό κόστος του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας συνάδει με την αρχή της οικονομικής αποδοτικότητας και είναι ανάλογο με τον αναμενόμενο εθνικό οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο.

Προστασία των οικονομικών συμφερόντων

(41)Σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 3 στοιχείο ι) και το τμήμα 2.10 του παραρτήματος V του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, οι ρυθμίσεις που προτείνονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας είναι επαρκείς (βαθμολόγηση Α) για την πρόληψη, τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση της διαφθοράς, της απάτης και των συγκρούσεων συμφερόντων κατά τη χρήση των κονδυλίων που προβλέπονται στον εν λόγω κανονισμό, και οι ρυθμίσεις αναμένεται να αποτρέψουν αποτελεσματικά τη διπλή χρηματοδότηση στο πλαίσιο του εν λόγω κανονισμού και άλλων προγραμμάτων της Ένωσης. Τούτο ισχύει με την επιφύλαξη της εφαρμογής άλλων μέσων και εργαλείων για την προώθηση και επιβολή της συμμόρφωσης με το δίκαιο της ΕΕ, μεταξύ άλλων για την πρόληψη, τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση της διαφθοράς, της απάτης και των συγκρούσεων συμφερόντων, καθώς και για την προστασία των οικονομικών της Ένωσης σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

(42)Καθορίζεται ένα επιπλέον ορόσημο που απαιτεί τη θέσπιση της νομικής εντολής της Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου και τη συγκρότηση των συστημάτων διαχειριστικού και διαχειριστικού ελέγχου ώστε να μπορεί: α) να διασφαλιστεί η συλλογή δεδομένων και η παρακολούθηση της επίτευξης των οροσήμων και στόχων, β) να παρασχεθεί η δυνατότητα σύνταξης των διαχειριστικών δηλώσεων και της σύνοψης λογιστικού ελέγχου καθώς και των αιτημάτων καταβολής και γ) να καθοριστούν οι αναγκαίες διαδικασίες για τη συλλογή και την αποθήκευση των δεδομένων σχετικά με τους δικαιούχους, τους αναδόχους, τους υπεργολάβους και τους πραγματικούς δικαιούχους, σύμφωνα με το άρθρο 22 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, για το πρώτο αίτημα καταβολής έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2021. Θα πρέπει να εκπονηθεί ειδική έκθεση ελέγχου σχετικά με τη συγκρότηση του συστήματος. Στην έκθεση θα πρέπει να αναλύονται τυχόν σχετικές αδυναμίες που διαπιστώθηκαν και τα διορθωτικά μέτρα που ελήφθησαν ή πρόκειται να ληφθούν.

(43)Το σύστημα ελέγχου που ανέπτυξε η Ελλάδα είναι σχεδιασμένο κατά τρόπο συνεκτικό ώστε να πληροί τις απαιτήσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241. Το σύστημα εσωτερικού ελέγχου βασίζεται σε άρτιες διαδικασίες και δομές: οι ρόλοι και οι αρμοδιότητες των παραγόντων που είναι αρμόδιοι για τους λογιστικούς και λοιπούς ελέγχους είναι σαφείς, τα σχετικά καθήκοντα ελέγχου είναι δεόντως διαχωρισμένα και έχει διασφαλιστεί η ανεξαρτησία των παραγόντων που εκτελούν τους ελέγχους. Η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου διενεργεί ελέγχους προκειμένου να διαπιστώσει αν οι φορείς υλοποίησης, οι οποίοι αναμένεται να αναλάβουν τη διαχείριση και υλοποίηση των εγκεκριμένων έργων, εφαρμόζουν διαδικασίες για την πρόληψη, τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση της απάτης, της διαφθοράς και των συγκρούσεων συμφερόντων κατά τη χρήση των πόρων που παρέχονται στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, συμπεριλαμβανομένων ρυθμίσεων που αποσκοπούν στην αποφυγή της διπλής χρηματοδότησης από άλλα προγράμματα της Ένωσης, καθώς και στη συμμόρφωση με τους ισχύοντες κανόνες. Κάθε φορέας υλοποίησης βαθμολογείται για τον εγγενή κίνδυνο και τον κίνδυνο του ελέγχου, και η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου καθορίζει τις προτεραιότητες ελέγχου βάσει την κατάταξη των κινδύνων. Η διπλή χρηματοδότηση στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241 και άλλων προγραμμάτων της Ένωσης αποτρέπεται μέσα από αρκετά επίπεδα ελέγχων. Οι ανεξάρτητοι πιστοποιημένοι ελεγκτές θα πρέπει να ελέγχουν τους φορείς υλοποίησης που είναι αρμόδιοι για την υλοποίηση και διαχείριση των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων. Η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης είναι επιφορτισμένη με τον συνολικό συντονισμό και την παρακολούθηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και αποτελεί το ενιαίο σημείο επαφής μεταξύ των ελληνικών αρχών και της Επιτροπής. Οι αιτήσεις πληρωμών θα πρέπει να υποβάλλονται στην Επιτροπή από την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης σε εξαμηνιαία βάση, κατόπιν επαλήθευσης της επίτευξης των οροσήμων και των στόχων μέσω του συστήματος πληροφοριών διαχείρισης του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, συνοδευόμενες από τη διαχειριστική δήλωση και τη σύνοψη των ελέγχων που διενεργούνται από την Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου. Αναμένεται ότι οι παράγοντες που είναι αρμόδιοι για τους ελέγχους θα έχουν τη νομική εξουσία και τη διοικητική ικανότητα να ασκούν τους προβλεπόμενους ρόλους και τα καθήκοντά τους.

(44)Η Ελλάδα ανέφερε ότι αναπτύσσει ένα εργαλείο ΤΠ για τη διαχείριση και την υποβολή εκθέσεων σε ό,τι αφορά τα ορόσημα και τους στόχους προκειμένου να ανταποκριθεί στις ειδικές απαιτήσεις διαχείρισης και υποβολής εκθέσεων που περιγράφονται στο σχέδιο. Σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 5 στοιχείο ε) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, η Ελλάδα θα πρέπει να εφαρμόσει το μέτρο αυτό προκειμένου να συμμορφωθεί προς το άρθρο 22 του εν λόγω κανονισμού.

Συνοχή του σχεδίου

(45)Σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 3 στοιχείο ια) και το τμήμα 2.11 του παραρτήματος V του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, το σχέδιο περιλαμβάνει, σε μεγάλο βαθμό (βαθμολόγηση Α), μέτρα για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και έργων δημόσιων επενδύσεων που αντιπροσωπεύουν συνεκτικές δράσεις.

(46)Οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις που παρουσιάζονται στο ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αλληλοσυμπληρώνονται. Βασίζονται σε ένα ολοκληρωμένο αναπτυξιακό σχέδιο, το οποίο διασφαλίζει τη συνοχή του με σκοπό τη συμβολή στην έξυπνη, χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη στο μέλλον. Οι τέσσερις κύριοι πυλώνες του σχεδίου, ήτοι i) η πράσινη μετάβαση, ii) ο ψηφιακός μετασχηματισμός, iii) η απασχόληση, οι δεξιότητες και η κοινωνική συνοχή και iv) οι ιδιωτικές επενδύσεις και ο μετασχηματισμός της οικονομίας, αλληλοσυνδέονται σε μεγάλο βαθμό και αλληλοενισχύονται. Περιλαμβάνουν μέτρα σχετικά με τον ψηφιακό μετασχηματισμό που αποτελούν βασικούς καταλυτικούς παράγοντες για την πράσινη μετάβαση και τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία της ελληνικής οικονομίας. Ομοίως, η συμπερίληψη κριτηρίων που σχετίζονται με το κλίμα και κριτηρίων βιωσιμότητας από τον πυλώνα για την πράσινη μετάβαση αναμένεται να ενισχύσει την ανάπτυξη ψηφιακών τεχνολογιών και να διευκολύνει την υλοποίηση του ψηφιακού πυλώνα. Οι στρατηγικές επενδύσεις σε ψηφιακά διακρατικά έργα και σε αναδυόμενες τεχνολογίες αναμένεται να συμβάλουν στην επίτευξη κλίμακας και διαλειτουργικότητας. Ο τρίτος πυλώνας αναμένεται να διασφαλίσει τη δίκαιη ψηφιακή και πράσινη μετάβαση σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία δίνοντας προτεραιότητα στη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας, τη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος και των δεξιοτήτων, και την παροχή αποτελεσματικών και υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης και κοινωνικής φροντίδας. Ο τέταρτος πυλώνας έχει ως στόχο να κινητοποιήσει τις ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις με σκοπό την τόνωση της ανταγωνιστικότητας, τη στήριξη της παραγωγικότητας και της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ενώ ταυτόχρονα να καθορίσει τα θεσμικά πλαίσια τα οποία αναμένεται να παράσχουν τη δυνατότητα υλοποίησης της ψηφιακής και πράσινης μετάβασης στην Ελλάδα.

Ισότητα

(47)Το σχέδιο περιλαμβάνει μια σειρά μέτρων που αναμένεται να συμβάλουν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων στον τομέα της ισότητας των φύλων και των ίσων ευκαιριών για όλες και όλους. Σε αυτά περιλαμβάνονται στοχευμένες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις στους τομείς της απασχόλησης, των δεξιοτήτων, της υγείας και της κοινωνικής συνοχής. Μεταξύ των δικαιούχων συγκαταλέγονται μακροχρόνια άνεργοι, άτομα με αναπηρία και άστεγοι, άτομα που προέρχονται από εθνοτικές μειονότητες, μετανάστες και αιτούντες άσυλο, καθώς και άτομα που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Το σχέδιο αποσκοπεί περαιτέρω στην προώθηση της ευαισθητοποίησης όσον αφορά την πολυμορφία στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα, και στην ενίσχυση των μηχανισμών παρακολούθησης. Όσον αφορά την ισότητα των φύλων, το σχέδιο περιλαμβάνει σειρά μέτρων για την προώθηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας, μεταξύ άλλων μέσω στοχευμένων επιδοτήσεων της απασχόλησης και προγραμμάτων αναβάθμισης δεξιοτήτων, και με την επέκταση των υποδομών προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας. Επιπλέον, πολλά άλλα μέτρα που δεν αποσκοπούσαν ρητά στην προώθηση των ίσων ευκαιριών περιέχουν κάποια πτυχή ισότητας. Κατά τη φάση υλοποίησης του σχεδίου, θα πρέπει να διασφαλιστεί η συλλογή αναλυτικών δεδομένων ανά φύλο και εθνοτικό υπόβαθρο, προκειμένου να αξιολογούνται και να παρακολουθούνται καλύτερα τα ζητήματα ισότητας.

Αυτοαξιολόγηση ασφάλειας

(48)Το σχέδιο περιλαμβάνει αυτοαξιολόγηση ασφάλειας για τις επενδύσεις σε ψηφιακές ικανότητες και συνδεσιμότητα. Όσον αφορά τις επενδύσεις στη συνδεσιμότητα και συγκεκριμένα σε δίκτυα 5G, στο σχέδιο προσδιορίζονται τα σχετικά ζητήματα ασφάλειας και οι συναφείς κίνδυνοι, καθώς και τα μέτρα μετριασμού που θα τεθούν σε εφαρμογή για καθέναν από αυτούς βάσει των κοινών αντικειμενικών κριτηρίων που περιλαμβάνονται στην εργαλειοθήκη της ΕΕ για την κυβερνοασφάλεια των δικτύων 5G.

Διασυνοριακά και διακρατικά έργα

(49)Το σχέδιο περιλαμβάνει αρκετά διασυνοριακά και διακρατικά έργα, κυρίως στο πλαίσιο του ψηφιακού πυλώνα. Υπάρχουν επενδυτικά έργα με ψηφιακή διάσταση, όπως η επένδυση στους «διαδρόμους 5G», που αναμένεται επίσης να στηρίξει τον διασυνοριακό διάδρομο Θεσσαλονίκη-Σόφια-Βελιγράδι, και η επένδυση σε «μικρούς δορυφόρους» που αναμένεται να διασφαλίσει τη διαλειτουργικότητα με την πρωτοβουλία «Ευρωπαϊκή υποδομή κβαντικής επικοινωνίας» (EuroQCI) 11 . Επιπλέον, το επενδυτικό πρόγραμμα «υποβρύχια καλώδια οπτικών ινών» αναμένεται να στηρίξει την εγκατάσταση υποβρύχιων καλωδίων οπτικών ινών για τη διασύνδεση της ηπειρωτικής Ελλάδας με τα νησιά της και την Κύπρο. Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης επενδύσεις σε ένα νέο σύστημα υπολογιστικής υψηλών επιδόσεων για την αναβάθμιση της υφιστάμενης εθνικής υποδομής έρευνας και τεχνολογίας και για τη διασύνδεσή της με τους υπερυπολογιστές EuroHPC· καθώς και τη συγκρότηση Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας και τη δικτύωσή της με παρόμοια κέντρα άλλων κρατών μελών. Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης ένα πλαίσιο για τις ευρωπαϊκές κοινές υπηρεσίες υποδομών δεδομένων, και συγκεκριμένα την παροχή κεντρικών υποδομών και υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους.

Διαδικασία διαβούλευσης

(50)Το σχέδιο περιλαμβάνει ειδικό τμήμα στο οποίο περιγράφεται η διαδικασία διαβούλευσης, η οποία πραγματοποιήθηκε πριν από την υποβολή του σχεδίου στην Επιτροπή. Στο σχέδιο απαριθμούνται επίσης τα ενδιαφερόμενα μέρη με τα οποία πραγματοποιήθηκε διαβούλευση μεταξύ Ιουλίου 2020 και Απριλίου 2021 και τα οποία υπέβαλαν τις απόψεις τους για την εκπόνησή του, συμπεριλαμβανομένων εκπροσώπων των τοπικών και περιφερειακών αρχών, της βιομηχανίας και άλλων οικονομικών ενώσεων, ΜΚΟ και σημαντικών κοινωνικών εταίρων. Στο σχέδιο παρατίθενται, επίσης, παραδείγματα συστάσεων για μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που ελήφθησαν υπόψη για την εκπόνησή του. Για να εξασφαλιστεί η οικειοποίηση από τους σχετικούς φορείς, είναι καίριας σημασίας η συμμετοχή όλων των τοπικών αρχών και των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών εταίρων, καθ’ όλη τη διάρκεια της υλοποίησης των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στο σχέδιο.

Θετική αξιολόγηση

(51)Μετά τη θετική αξιολόγηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας από την Επιτροπή, η οποία διαπίστωσε ότι το σχέδιο συμμορφώνεται ικανοποιητικά με τα κριτήρια αξιολόγησης που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/241, σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 2 του εν λόγω κανονισμού, η παρούσα απόφαση θα πρέπει να καθορίζει τις μεταρρυθμίσεις και τα επενδυτικά έργα που απαιτούνται για την υλοποίηση του σχεδίου, τα σχετικά ορόσημα, στόχους και δείκτες, καθώς και το ποσό που καθίσταται διαθέσιμο από την Ένωση για την υλοποίηση του σχεδίου με τη μορφή μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής και δανειακής στήριξης.

Χρηματοδοτική συνεισφορά

(52)Το εκτιμώμενο συνολικό κόστος του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας ανέρχεται σε 31 164 331 515 EUR. Δεδομένου ότι το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας συμμορφώνεται ικανοποιητικά με τα κριτήρια αξιολόγησης του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 2 του εν λόγω κανονισμού, και, επιπλέον, το ποσό του εκτιμώμενου συνολικού κόστους του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας είναι υψηλότερο από τη μέγιστη χρηματοδοτική συνεισφορά που διατίθεται για την Ελλάδα, η χρηματοδοτική συνεισφορά που κατανέμεται για το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας θα πρέπει να ισούται με το συνολικό ποσό της χρηματοδοτικής συνεισφοράς που διατίθεται για την Ελλάδα.

(53)Σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, ο υπολογισμός της μέγιστης χρηματοδοτικής συνεισφοράς για την Ελλάδα πρέπει να επικαιροποιηθεί έως τις 30 Ιουνίου 2022. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με το άρθρο 23 παράγραφος 1 του εν λόγω κανονισμού, θα πρέπει να καταστεί τώρα διαθέσιμο ποσό για την Ελλάδα για νομική δέσμευση έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Εφόσον είναι αναγκαίο μετά την επικαιροποιημένη μέγιστη χρηματοδοτική συνεισφορά, το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής, θα πρέπει να τροποποιήσει την παρούσα απόφαση ώστε να συμπεριλάβει την επικαιροποιημένη μέγιστη χρηματοδοτική συνεισφορά χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση.

(54)Επιπλέον, για τη στήριξη πρόσθετων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, η Ελλάδα ζήτησε δανειακή στήριξη. Ο μέγιστος όγκος του δανείου που ζητήθηκε από την Ελλάδα δεν υπερβαίνει το 6,8 % του ακαθάριστου εθνικού της εισοδήματος το 2019 σε τρέχουσες τιμές. Το ποσό του εκτιμώμενου συνολικού κόστους του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας είναι υψηλότερο από τη χρηματοδοτική συνεισφορά που διατίθεται για την Ελλάδα και τη ζητούμενη δανειακή στήριξη, συνολικά.

(55)Η στήριξη που πρόκειται να διατεθεί χρηματοδοτείται από τον δανεισμό από την Επιτροπή εξ ονόματος της Ένωσης βάσει του άρθρου 5 της απόφασης (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053 του Συμβουλίου 12 . Η στήριξη θα πρέπει να καταβληθεί σε δόσεις αφού η Ελλάδα έχει εκπληρώσει ικανοποιητικά τα σχετικά ορόσημα και τους στόχους που έχουν προσδιοριστεί σε σχέση με την υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.

(56)Η Ελλάδα έχει ζητήσει προχρηματοδότηση ύψους 13 % της χρηματοδοτικής συνεισφοράς και 13 % του δανείου. Το ποσό αυτό θα πρέπει να καταστεί διαθέσιμο για την Ελλάδα με την επιφύλαξη της έναρξης ισχύος και σύμφωνα με τη συμφωνία χρηματοδότησης που προβλέπεται στο άρθρο 23 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241 και τη συμφωνία δανειοδότησης που προβλέπεται στο άρθρο 15 παράγραφος 2 του εν λόγω κανονισμού.

(57)Η παρούσα απόφαση δεν προδικάζει την έκβαση διαδικασιών σχετικά με τη χορήγηση κονδυλίων της Ένωσης στο πλαίσιο άλλου ενωσιακού προγράμματος πλην του προγράμματος του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241 ή διαδικασιών οι οποίες αφορούν στρεβλώσεις της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και ενδέχεται να κινηθούν, ιδίως βάσει των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης. Δεν απαλλάσσει τα κράτη μέλη από την υποχρέωση να κοινοποιούν στην Επιτροπή, βάσει του άρθρου 108 της Συνθήκης, τις τυχόν χορηγούμενες κρατικές ενισχύσεις,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1
Έγκριση της αξιολόγησης του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας

Εγκρίνεται η αξιολόγηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας με βάση τα κριτήρια που προβλέπονται στο άρθρο 19 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241. Οι μεταρρυθμίσεις και τα επενδυτικά έργα στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, οι ρυθμίσεις και το χρονοδιάγραμμα παρακολούθησης και υλοποίησης του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών οροσήμων και στόχων και των πρόσθετων οροσήμων και στόχων που σχετίζονται με την πληρωμή του δανείου, οι σχετικοί δείκτες εκπλήρωσης των προβλεπόμενων οροσήμων και στόχων, καθώς και οι ρυθμίσεις για την παροχή πλήρους πρόσβασης της Επιτροπής στα σχετικά δεδομένα τεκμηρίωσης καθορίζονται στο παράρτημα της παρούσας απόφασης.

Άρθρο 2
Χρηματοδοτική συνεισφορά

1.Η Ένωση θέτει στη διάθεση της Ελλάδας χρηματοδοτική συνεισφορά ύψους 17 769 942 602 EUR με τη μορφή μη επιστρεπτέας στήριξης 13 . Ποσό ύψους 13 515 279 418 EUR διατίθεται για νομική δέσμευση έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Με την επιφύλαξη ότι από την επικαιροποίηση που προβλέπεται στο άρθρο 11 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241 προκύπτει ποσό για την Ελλάδα ίσο με ή μεγαλύτερο από το ποσό αυτό, διατίθεται επιπλέον ποσό ύψους 4 254 663 184 EUR για νομική δέσμευση από την 1η Ιανουαρίου 2023 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023.

2.Η χρηματοδοτική συνεισφορά της Ένωσης διατίθεται από την Επιτροπή στην Ελλάδα σε δόσεις σύμφωνα με το παράρτημα της παρούσας απόφασης. Ποσό ύψους 2 310 092 538 EUR διατίθεται ως πληρωμή προχρηματοδότησης, που ισούται με το 13 τοις εκατό της χρηματοδοτικής συνεισφοράς. Η προχρηματοδότηση και οι δόσεις μπορούν να εκταμιευθούν από την Επιτροπή εφάπαξ ή σε περισσότερες τμηματικές καταβολές. Το ύψος των τμηματικών καταβολών εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα χρηματοδότησης.

3.Η προχρηματοδότηση αποδεσμεύεται με την επιφύλαξη της έναρξης ισχύος της συμφωνίας χρηματοδότησης, και σύμφωνα με αυτήν, όπως προβλέπεται στο άρθρο 23 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241. Η προχρηματοδότηση εκκαθαρίζεται από την πληρωμή των δόσεων.

4.Η αποδέσμευση των δόσεων σύμφωνα με τη συμφωνία χρηματοδότησης εξαρτάται από τη διαθέσιμη χρηματοδότηση και από απόφαση της Επιτροπής, η οποία λαμβάνεται σύμφωνα με το άρθρο 24 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, ότι η Ελλάδα έχει εκπληρώσει ικανοποιητικά τα σχετικά ορόσημα και τους στόχους που έχουν προσδιοριστεί σε σχέση με την υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Με την επιφύλαξη της έναρξης ισχύος των νομικών δεσμεύσεων που αναφέρονται στην παράγραφο 1, για να είναι επιλέξιμα για πληρωμή, τα ορόσημα και οι στόχοι ολοκληρώνονται το αργότερο έως τις 31 Αυγούστου 2026.

Άρθρο 3
Δανειακή στήριξη

1.Η Ένωση θέτει στη διάθεση της Ελλάδας δάνειο ανώτατου ύψους 12 727 538 920 EUR.

2.Η δανειακή στήριξη διατίθεται από την Επιτροπή στην Ελλάδα σε δόσεις σύμφωνα με το παράρτημα της παρούσας απόφασης. Ποσό ύψους 1 654 580 060 EUR διατίθεται ως πληρωμή προχρηματοδότησης, που ισούται με το 13 τοις εκατό του δανείου. Η προχρηματοδότηση και οι δόσεις μπορούν να εκταμιευθούν από την Επιτροπή εφάπαξ ή σε περισσότερες τμηματικές καταβολές. Το ύψος των τμηματικών καταβολών εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα χρηματοδότησης.

3.Η προχρηματοδότηση αποδεσμεύεται με την επιφύλαξη της έναρξης ισχύος της δανειακής σύμβασης, και σύμφωνα με αυτήν, όπως προβλέπεται στο άρθρο 15 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241. Η προχρηματοδότηση εκκαθαρίζεται από την πληρωμή των δόσεων.

4.Η αποδέσμευση των δόσεων σύμφωνα με τη δανειακή σύμβαση εξαρτάται από τη διαθέσιμη χρηματοδότηση και από απόφαση της Επιτροπής, η οποία λαμβάνεται σύμφωνα με το άρθρο 24 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, ότι Ελλάδα έχει εκπληρώσει ικανοποιητικά τα πρόσθετα ορόσημα και τους στόχους που καλύπτονται από το δάνειο και έχουν προσδιοριστεί σε σχέση με την υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Για να είναι επιλέξιμα για πληρωμή, τα πρόσθετα ορόσημα και οι στόχοι που καλύπτονται από το δάνειο ολοκληρώνονται το αργότερο έως τις 31 Αυγούστου 2026.

Άρθρο 4
Αποδέκτης της απόφασης

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Ελληνική Δημοκρατία.

Βρυξέλλες,

(1)    ΕΕ L 57 της 18.2.2021, σ. 17-75.

(2)    Οι εν λόγω πολιτικές δεσμεύσεις σχετίζονται με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που ξεκίνησαν στο πλαίσιο των προγραμμάτων οικονομικής προσαρμογής με σκοπό τη βελτίωση της λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας και έχουν ορίζοντα υλοποίησης έως τα μέσα του 2022. Οι εν λόγω μεταρρυθμίσεις παρακολουθούνται στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας και των σχετικών τριμηνιαίων επισκοπήσεων προόδου και εστιάζουν, πιο συγκεκριμένα, στους τομείς των i) δημοσιονομικών και δημοσιονομικών-διαρθρωτικών πολιτικών, ii) της κοινωνικής πρόνοιας, iii) της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, iv) των αγορών εργασίας και προϊόντων, v) της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας και των ιδιωτικοποιήσεων και vi) του εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης.

(3)    Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Νοεμβρίου 2011 σχετικά με την πρόληψη και τη διόρθωση των υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών (ΕΕ L 306 της 23.11.2011, σ. 25).

(4)    Κανονισμός (ΕΕ) 2020/2094 του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με τη θέσπιση Μέσου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη στήριξη της ανάκαμψης μετά την κρίση της νόσου COVID-19 (ΕΕ L 433I της 22.12.2020, σ. 23).

(5)    Σύσταση για σύσταση του Συμβουλίου για τη διατύπωση γνώμης του Συμβουλίου σχετικά με το πρόγραμμα σταθερότητας 2021 της Ελλάδας, COM(2021) 508 final.

(6)    Οι εν λόγω μακροοικονομικές ανισορροπίες αναφέρονται στις συστάσεις που απευθύνθηκαν βάσει του άρθρου 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 το 2019 και το 2020.

(7)    Οι προσομοιώσεις αυτές αποτυπώνουν τον συνολικό αντίκτυπο του NextGenerationEU, που περιλαμβάνει επίσης τη χρηματοδότηση για το πρόγραμμα ReactEU, και την αυξημένη χρηματοδότηση για το «Ορίζων», το InvestEU, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, την Αγροτική Ανάπτυξη και το RescEU. Αυτή η προσομοίωση δεν περιλαμβάνει τον πιθανό θετικό αντίκτυπο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ο οποίος μπορεί να είναι σημαντικός.

(8)    Το σχέδιο έχει δημοσιευτεί (στα ελληνικά) και είναι διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο της κυβέρνησης https://government.gov.gr/wp-content/uploads/2020/11/growth_plan_2020-11-23_1021.pdf.

(9)    Κανονισμός (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Ιουνίου 2020 σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/2088 (ΕΕ L 198 της 22.6.2020, σ. 13).

(10)    Κανονισμός (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Ιουνίου 2020 σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/2088 (ΕΕ L 198 της 22.6.2020, σ. 13).

(11)    Βλ. https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/quantum .

(12)    ΕΕ L 424 της 15.12.2020, σ. 1.

(13)    Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στη χρηματοδοτική κατανομή μετά την αφαίρεση του αναλογικού μεριδίου της Ελλάδας στις δαπάνες του άρθρου 6 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, που υπολογίζεται σύμφωνα με τη μεθοδολογία του άρθρου 11 του εν λόγω κανονισμού.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 17.6.2021

COM(2021) 328 final

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

της

πρότασης εκτελεστικής απόφασης του Συμβουλίου

για την έγκριση της αξιολόγησης του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας

{SWD(2021) 155 final}

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΤΜΗΜΑ 1: ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

1.Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων

Α. ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ 1.1: ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Αυτή η συνιστώσα του ελληνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στοχεύει σε μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις για την αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας και για τη διευκόλυνση της διαδικασίας απανθρακοποίησης της Ελλάδας. Οι μεταρρυθμίσεις απλοποιούν τους κανόνες αδειοδότησης για επενδύσεις στην ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, αυξάνουν την αποδοτικότητα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και διασφαλίζουν την οικονομική βιωσιμότητα των καθεστώτων στήριξης. Η συνιστώσα περιλαμβάνει επίσης βασικές επενδύσεις σε δίκτυα για να ολοκληρωθεί η διασύνδεση με τα νησιά των Κυκλάδων και για να καταστεί η διανομή ηλεκτρικής ενέργειας φιλικότερη προς το περιβάλλον και να είναι σε θέση να απορροφά μεγαλύτερο μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Τα συστήματα αποθήκευσης στηρίζουν επίσης την απανθρακοποίηση της οικονομίας μέσω της συσσώρευσης της πλεονάζουσας ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Υποστηρίζεται επίσης η αποκατάσταση των εδαφών σε περιοχές που χρησιμοποιούνται επί του παρόντος ως λιγνιτωρυχεία, ως ένα βήμα της διαδικασίας δίκαιης μετάβασης στις περιοχές που πλήττονται περισσότερο από τη σταδιακή κατάργηση του λιγνίτη. Η συνιστώσα είναι σύμφωνη με το εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ) και στηρίζει την εφαρμογή των ειδικών ανά χώρα συστάσεων για τις δημόσιες και τις ιδιωτικές επενδύσεις (ειδική ανά χώρα σύσταση 3 του 2020 και ειδική ανά χώρα σύσταση 2 του 2019). Αναμένεται ότι κανένα μέτρο στη συνιστώσα αυτή δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής των μέτρων και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01).

A.1.    Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που είναι επιλέξιμες για λήψη μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Επένδυση: Στήριξη της εγκατάστασης συστημάτων αποθήκευσης για την ενίσχυση της διείσδυσης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ) (αναγνωριστικό μέτρου: 16926)

Η επένδυση παρέχει δημόσιες επιχορηγήσεις για την εγκατάσταση δυναμικότητας αποθήκευσης ενέργειας έως 1 380 MW στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας. Οι επενδύσεις αυτές καθιστούν δυνατή την ενσωμάτωση στο σύστημα νέας δυναμικότητας ΑΠΕ, η οποία απαιτείται για την επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ. Επιπλέον, η δράση αυτή μετριάζει τη συμφόρηση του δικτύου, αυξάνει την ευελιξία του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας και τη ρευστότητα της αγοράς εξισορρόπησης, ενισχύει την επάρκεια του συστήματος, παρέχει δυνατότητα ενεργειακής απόδοσης, προωθεί τη διαφάνεια στην διαμόρφωση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και μειώνει το ενεργειακό κόστος. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Δράσεις αναζωογόνησης των περιοχών που πλήττονται περισσότερο (περιοχές δίκαιης μετάβασης) (αναγνωριστικό μέτρου: 16871)

Η επένδυση συνίσταται σε επιχορηγήσεις για τη χρηματοδότηση της αποκατάστασης των εδαφών στις περιοχές πρώην λιγνιτωρυχείων στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη. Το μέτρο αφορά τις περιοχές δίκαιης μετάβασης, με περιβαλλοντικές και οικονομικές παρεμβάσεις, όπως εξυγίανση του εδάφους, ανάπλαση και υλοποίηση παρεμβάσεων που αφορούν την αποκατάσταση του τοπίου και του περιβάλλοντος, αναπροσαρμογές των χρήσεων γης και δημιουργία οργανωμένων δεκτών δραστηριοτήτων. Η διαχείριση της υλοποίησης της επένδυσης αυτής θα πραγματοποιηθεί από φορέα ειδικού σκοπού που θα συσταθεί από την Ελλάδα. Ο φορέας ειδικού σκοπού θα καταστεί ο νέος νόμιμος κύριος και αναπτυξιακός φορέας των μεταβιβαζόμενων γεωγραφικών περιοχών. Ο φορέας ειδικού σκοπού θα είναι υπεύθυνος για τη χρηματοδότηση και την εκτέλεση των εργασιών εξυγίανσης, αποκατάστασης και αναβάθμισης. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Παρεμβάσεις για την ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών και την αναβάθμιση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας (αναγνωριστικό μέτρου: 16870)

Η επένδυση περιλαμβάνει την ηλεκτρική διασύνδεση των Κυκλάδων (φάση Δ), μια εναέρια γραμμή μεταφοράς που συνδέει το Κέντρο Υπερύψηλης Τάσης (ΚΥΤ) Κορίνθου και το ΚΥΤ Κουμουνδούρου και συνοδευτικά έργα. Τα έργα θα ενισχύσουν την ασφάλεια του ενεργειακού συστήματος, αυξάνοντας παράλληλα το δυναμικό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ στα νησιά και την Πελοπόννησο. Θα μειώσουν το ενεργειακό κόστος, έχοντας ως αποτέλεσμα νέες επενδύσεις και θέσεις εργασίας στους ενεργοβόρους τομείς της οικονομίας. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Αναβαθμίσεις του δικτύου του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ) με στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την προστασία του περιβάλλοντος (αναγνωριστικό μέτρου: 16901)

Η επένδυση συνίσταται στην υπογειοποίηση και την αναδρομολόγηση του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας σε οικισμούς ιδιαίτερης σημασίας από πολιτιστική ή τουριστική άποψη, καθώς και σε αστικά κέντρα, με προτεραιότητα σε περιοχές όπου η υποδομή είναι ευάλωτη σε ακραία καιρικά φαινόμενα. Θα βελτιώσει την ανθεκτικότητα του δικτύου διανομής και θα συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Αναβάθμιση του δικτύου εναέριων γραμμών του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ) σε δασικές περιοχές (αναγνωριστικό μέτρου: 16900)

Η επένδυση συνίσταται στην αντικατάσταση γυμνών αγωγών στο εναέριο δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας (με περιβεβλημένους αγωγούς ή συνεστραμμένα καλώδια), στην εγκατάσταση μονωτικών περιβλημάτων και στην υπογειοποίηση ή μετατόπιση του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας που διέρχεται από δασικές περιοχές. Το έργο θα βελτιώσει την ανθεκτικότητα και την αξιοπιστία του δικτύου [δείκτες ποιότητας της παρεχόμενης ενέργειας: διάρκεια διακοπών ανά πελάτη (SAIDI) και συχνότητα διακοπών ανά πελάτη (SAIFI)] και θα προστατεύσει καλύτερα το περιβάλλον (δάση, άγρια ζώα). Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος σε υποσταθμούς υψηλής τάσης / μέσης τάσης του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ) για σύνδεση νέων ΑΠΕ (αναγνωριστικό μέτρου: 16899)

Η επένδυση αυξάνει τη δυναμικότητα των υφιστάμενων υποσταθμών του δικτύου για να αντιμετωπιστεί η συμφόρηση του δικτύου διανομής, η οποία επί του παρόντος εμποδίζει περαιτέρω επενδύσεις σε ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Μεταρρύθμιση: Αναδιάρθρωση και ενίσχυση των εσόδων του λογαριασμού ανανεώσιμων πηγών ενέργειας – συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας (ΑΠΕ–ΣΗΘΥΑ) (αναγνωριστικό μέτρου: 16865)

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στα εξής: α) την αναδιάρθρωση της υφιστάμενης δομής αμοιβής των παραγωγών ΑΠΕ, μέσω της δημιουργίας, για τις νέες μονάδες ΑΠΕ (που τίθενται σε λειτουργία μετά την 1η Ιανουαρίου 2021), ενός νέου λογαριασμού ΑΠΕ–ΣΗΘΥΑ, ο οποίος θα αντικαταστήσει τον τρέχοντα και θα διαθέτει νέους μηχανισμούς που θα εγγυώνται την οικονομική βιωσιμότητα τόσο του υφιστάμενου όσο και του νέου λογαριασμού ΑΠΕ–ΣΗΘΥΑ· και β) τη θέσπιση συστήματος εμπορίας εγγυήσεων προέλευσης, έκτακτου «τέλους Covid-19» για τους παραγωγούς και προμηθευτές ΑΠΕ και μόνιμου «φόρου άνθρακα» για το πετρέλαιο κίνησης. Τα μέτρα διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα της υπάρχουσας εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ και διευκολύνουν τη χρηματοδότηση νέων έργων ΑΠΕ, καθώς τυχόν απρόβλεπτες εισροές/εκροές με αρνητικό αντίκτυπο στον/στους λογαριασμό/-ούς ΑΠΕ θα αντιμετωπίζονται μέσω ρυθμιστικών τελών που μετακυλίονται στους πελάτες. Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης κατά 3 Gigawatt της δυναμικότητας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2025.

Μεταρρύθμιση: Εξορθολογισμός της αποδοτικής λειτουργίας του νέου μοντέλου της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και της ανάπτυξης νέων σταθμών ΑΠΕ για την επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ μέσω της εφαρμογής μηχανισμού παρακολούθησης, της συμμετοχής της απόκρισης της ζήτησης και μιας εκτεταμένης μεταρρύθμισης της διαδικασίας αδειοδότησης νέων ΑΠΕ (αναγνωριστικό μέτρου: 16860)

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στον εξορθολογισμό του πλαισίου αδειοδότησης των ΑΠΕ, συμπεριλαμβανομένης της απλούστευσης και ψηφιοποίησης των διαδικασιών, των σύντομων και δεσμευτικών χρόνων ανταπόκρισης της διοίκησης και των διαδικασιών λογοδοσίας για αναίτιες καθυστερήσεις, τη μείωση των αναγκαίων εγγράφων τεκμηρίωσης και διαδικασιών, καθώς και ένα νέο ειδικό πλαίσιο για τις υπεράκτιες μονάδες ΑΠΕ. Στόχος είναι να επιταχυνθεί ο διπλασιασμός της εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ ενόψει της σταδιακής κατάργησης του λιγνίτη στην Ελλάδα.

Τέλος, η μεταρρύθμιση θεσπίζει επίσης σύστημα παρακολούθησης της αγοράς για την εθνική Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) και τη συμμετοχή της απόκρισης της ζήτησης στην αγορά εξισορρόπησης.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2022.

A.2.    Ορόσημα, στόχοι, δείκτες και χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση της μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Κορυφαία επένδυση 1: Παρεμβάσεις για την ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών και την αναβάθμιση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας

Βασική μεταρρύθμιση 1: Αναδιάρθρωση και ενίσχυση των εσόδων του λογαριασμού ΑΠΕ–ΣΗΘΥΑ — Εξορθολογισμός της αποδοτικής λειτουργίας του νέου μοντέλου της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και της ανάπτυξης νέων σταθμών ΑΠΕ για την επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ μέσω της εφαρμογής μηχανισμού παρακολούθησης, της συμμετοχής της απόκρισης της ζήτησης και μιας εκτεταμένης μεταρρύθμισης της διαδικασίας αδειοδότησης για τις νέες ΑΠΕ

Ομάδα 1: Ενίσχυση της ενέργειας

Τα μέτρα που περιλαμβάνονται στην παρούσα ομάδα είναι τα εξής:

●    Στήριξη της εγκατάστασης συστημάτων αποθήκευσης για την ενίσχυση της διείσδυσης των ΑΠΕ (αναγνωριστικό: 16926)

●    Δράσεις αναζωογόνησης των περιοχών που πλήττονται περισσότερο (περιοχές δίκαιης μετάβασης) (αναγνωριστικό: 16871)

●    Αναβαθμίσεις του δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ με στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την προστασία του περιβάλλοντος (αναγνωριστικό: 16901)

●    Αναβάθμιση του δικτύου εναέριων γραμμών του ΔΕΔΔΗΕ σε δασικές περιοχές (αναγνωριστικό: 16900)

●    Αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος σε υποσταθμούς ΥΤ/ΜΤ του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ) για σύνδεση νέων ΑΠΕ (αναγνωριστικό: 16899)

Β. ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ 1.2: ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ

Η συνιστώσα ανακαίνισης του ελληνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στο πλαίσιο του πράσινου πυλώνα αυξάνει την ενεργειακή απόδοση, ενισχύει την οικονομική ανάπτυξη, δημιουργεί ευκαιρίες απασχόλησης και προάγει την κοινωνική ανθεκτικότητα. Περιλαμβάνει στοχευμένες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις για τη μείωση των εκπομπών CO2, τη στήριξη της επίτευξης της κλιματικής «ουδετερότητας» των αστικών περιοχών και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των πόλεων και των κτιρίων τους στην κλιματική αλλαγή. Η συνιστώσα παρέχει κίνητρα για ανακαινίσεις κτιρίων και ενεργειακές αναβαθμίσεις που έχουν καθοριστική σημασία για την ανάπλαση των αστικών περιοχών και τον μετριασμό της ενεργειακής φτώχειας και συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων που καθορίζονται στο εθνικό σχέδιο της Ελλάδας για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ). Η συνιστώσα υποστηρίζει την εφαρμογή της ειδικής ανά χώρα σύστασης 3 του 2020 και της ειδικής ανά χώρα σύστασης 2 του 2019, σχετικά με τις δημόσιες και τις ιδιωτικές επενδύσεις. Αναμένεται ότι κανένα μέτρο στη συνιστώσα αυτή δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής των μέτρων και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01).

B.1.    Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που είναι επιλέξιμες για λήψη μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Μεταρρύθμιση: Σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας (αναγνωριστικό μέτρου: 16920)

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στην έγκριση σχεδίου δράσης για την αντιμετώπιση της πρόκλησης της ενεργειακής φτώχειας. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2019 περίπου το 18 % του συνολικού πληθυσμού δεν ήταν σε θέση να θερμάνει την οικία του, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στο υποσύνολο του οικονομικά ευάλωτου πληθυσμού ήταν περίπου 34 % (Eurostat, έρευνα EU-SILC). Η στρατηγική περιγράφει στοχευμένα μέτρα πολιτικής για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων κατοικιών οικονομικά ευάλωτων νοικοκυριών. Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Πέμπτη, 30 Σεπτεμβρίου 2021.

Επένδυση: Ενεργειακή ανακαίνιση κτιρίων κατοικιών (αναγνωριστικό μέτρου: 16872)

Η επένδυση θα βελτιώσει την ενεργειακή απόδοση κτιρίων κατοικιών. Περιλαμβάνει ανακαινίσεις που αποφέρουν σημαντική εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας και, επομένως, συμβάλλουν στην επίτευξη των σχετικών στόχων του ΕΣΕΚ. Θα βελτιώσει επίσης την ψηφιοποίηση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας μέσω συστημάτων ενεργειακής διαχείρισης και θα προωθήσει την ανάπτυξη υποδομών ηλεκτροκίνησης, όπως σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων. Παρέχει επίσης κονδύλια που προορίζονται αποκλειστικά για κατοικίες που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, δημιουργώντας έτσι μια σύνδεση με τη μεταρρύθμιση που αποσκοπεί στην κατάρτιση σχεδίου δράσης για την ενεργειακή φτώχεια. Αναμένεται ότι το μέτρο αυτό δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής του μέτρου και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01). Ειδικότερα, σύμφωνα με το μέτρο, οι οικονομικοί φορείς που εκτελούν τις κατασκευαστικές εργασίες πρέπει να διασφαλίζουν ότι τουλάχιστον το 70 % (κατά βάρος) των μη επικίνδυνων αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων {εξαιρουμένων των φυσικών υλικών που αναφέρονται στην κατηγορία 17 05 04 του ευρωπαϊκού καταλόγου αποβλήτων που καταρτίστηκε με την απόφαση 2000/532/ΕΚ, της 3ης Μαΐου 2000, για αντικατάσταση της απόφασης 94/3/ΕΚ για τη θέσπιση καταλόγου αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 1 στοιχείο α) της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της απόφασης 94/904/ΕΚ του Συμβουλίου για την κατάρτιση καταλόγου επικίνδυνων αποβλήτων κατ’ εφαρμογή του άρθρου 1 παράγραφος 4 της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ του Συμβουλίου για τα επικίνδυνα απόβλητα [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2000) 1147]} που παράγονται στο εργοτάξιο προετοιμάζεται για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και άλλες διαδικασίες ανάκτησης υλικών, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών επίχωσης με τη χρήση αποβλήτων για την υποκατάσταση άλλων υλικών, σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων και το πρωτόκολλο της ΕΕ για τη διαχείριση των αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Παρεμβάσεις σε περιοχές κατοικιών και στο κτιριακό απόθεμα (αναγνωριστικό μέτρου: 16873)

Η επένδυση αυτή περιλαμβάνει: 1) παρεμβάσεις προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και μετριασμού της σε 16 αστικές και παράκτιες περιοχές, όπως προστασία των αστικών οροσήμων μεγάλης σημασίας και προώθηση της κλιματικής ουδετερότητας των πόλεων· 2) την ανάπλαση της πρώην βιομηχανικής ζώνης Βοτανικού/Ελαιώνα στην καρδιά της Αθήνας· 3) την αναβάθμιση του παραλιακού μετώπου ώστε να καταστεί προσβάσιμο για ποδηλάτες και πεζούς κατά μήκος της ακτής της Αθήνας (Αθηναϊκή Ριβιέρα)· και 4) άλλες στρατηγικές παρεμβάσεις που επιλέγονται μέσω ανοικτής πρόσκλησης προς τους δήμους για την υποβολή προτάσεων με σκοπό την προώθηση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και τη συμβολή στην εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας και στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αναμένεται ότι το μέτρο αυτό δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής του μέτρου και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01). Ειδικότερα, σύμφωνα με το μέτρο, οι οικονομικοί φορείς που εκτελούν τις κατασκευαστικές εργασίες πρέπει να διασφαλίζουν ότι τουλάχιστον το 70 % (κατά βάρος) των μη επικίνδυνων αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων {εξαιρουμένων των φυσικών υλικών που αναφέρονται στην κατηγορία 17 05 04 του ευρωπαϊκού καταλόγου αποβλήτων που καταρτίστηκε με την απόφαση 2000/532/ΕΚ, της 3ης Μαΐου 2000, για αντικατάσταση της απόφασης 94/3/ΕΚ για τη θέσπιση καταλόγου αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 1 στοιχείο α) της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της απόφασης 94/904/ΕΚ του Συμβουλίου για την κατάρτιση καταλόγου επικίνδυνων αποβλήτων κατ’ εφαρμογή του άρθρου 1 παράγραφος 4 της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ του Συμβουλίου για τα επικίνδυνα απόβλητα [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2000) 1147]} που παράγονται στο εργοτάξιο προετοιμάζεται για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και άλλες διαδικασίες ανάκτησης υλικών, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών επίχωσης με τη χρήση αποβλήτων για την υποκατάσταση άλλων υλικών, σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων και το πρωτόκολλο της ΕΕ για τη διαχείριση των αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Ενέργεια και επιχειρηματικότητα (αναγνωριστικό μέτρου: 16874)

Η επένδυση παρέχει χρηματοδοτική στήριξη σε ιδιωτικές εταιρείες για ενεργειακά αποδοτικές ανακαινίσεις των κτιρίων και των διαδικασιών τους. Περιλαμβάνει δύο υποπρογράμματα: α) ανακαινίσεις ενεργειακής απόδοσης στον τριτογενή και τον δευτερογενή τομέα για μεσαίες, μεγάλες και πολύ μεγάλες επιχειρήσεις και β) εγκατάσταση ενεργειακά αποδοτικού εξοπλισμού σε πολύ μικρές επιχειρήσεις. Μέσω της εγκατάστασης ενεργειακά αποδοτικού εξοπλισμού και συστημάτων για την εξοικονόμηση ενέργειας στην παραγωγή, την αποθήκευση, τη διανομή προϊόντων, καθώς και τη λειτουργία των εταιρειών, το μέτρο αυτό συμβάλλει στην αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και των διαδικασιών τους σύμφωνα με τους στόχους που καθορίζονται στο ΕΣΕΚ και στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το μέτρο συμμορφώνεται με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01), τα κριτήρια επιλεξιμότητας που περιέχονται στους όρους αναφοράς των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων για έργα αποκλείουν τον ακόλουθο κατάλογο δραστηριοτήτων: i) δραστηριότητες που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένης της μεταγενέστερης χρήσης 1 · ii) δραστηριότητες στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ) για την επίτευξη προβλεπόμενων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που δεν είναι χαμηλότερες από τους σχετικούς δείκτες αναφοράς 2 · iii) δραστηριότητες που σχετίζονται με χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων, αποτεφρωτήρες 3 και μονάδες μηχανικής–βιολογικής επεξεργασίας 4 · και iv) δραστηριότητες κατά τις οποίες η μακροπρόθεσμη διάθεση αποβλήτων μπορεί να βλάψει το περιβάλλον. Βάσει των όρων αναφοράς απαιτείται επιπλέον να επιλέγονται μόνο οι δραστηριότητες που συμμορφώνονται με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία. Η επένδυση θα συμμορφώνεται επίσης με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης», όσον αφορά τις αρχές της κυκλικής οικονομίας για την ανακύκλωση των αποβλήτων κατασκευών και σύμφωνα με την οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (2010/31/ΕΕ). Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων του δημόσιου τομέα (αναγνωριστικό μέτρου: 16876)

Η επένδυση αυτή περιλαμβάνει την ανακαίνιση κτιρίων του δημόσιου τομέα με σκοπό την αύξηση της ενεργειακής τους απόδοσης, μέσω της συμμετοχής εταιρειών παροχής ενεργειακών υπηρεσιών (ΕΕΥ). Η επένδυση περιλαμβάνει επίσης την ενεργειακή αναβάθμιση των υποδομών οδικού φωτισμού. Η επένδυση αυτή συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων ενεργειακής απόδοσης που καθορίζονται στο ΕΣΕΚ και στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αναμένεται ότι το μέτρο αυτό δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής του μέτρου και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01). Ειδικότερα, σύμφωνα με το μέτρο, οι οικονομικοί φορείς που εκτελούν τις κατασκευαστικές εργασίες πρέπει να διασφαλίζουν ότι τουλάχιστον το 70 % (κατά βάρος) των μη επικίνδυνων αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων {εξαιρουμένων των φυσικών υλικών που αναφέρονται στην κατηγορία 17 05 04 του ευρωπαϊκού καταλόγου αποβλήτων που καταρτίστηκε με την απόφαση 2000/532/ΕΚ, της 3ης Μαΐου 2000, για αντικατάσταση της απόφασης 94/3/ΕΚ για τη θέσπιση καταλόγου αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 1 στοιχείο α) της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της απόφασης 94/904/ΕΚ του Συμβουλίου για την κατάρτιση καταλόγου επικίνδυνων αποβλήτων κατ’ εφαρμογή του άρθρου 1 παράγραφος 4 της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ του Συμβουλίου για τα επικίνδυνα απόβλητα [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2000) 1147]} που παράγονται στο εργοτάξιο προετοιμάζεται για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και άλλες διαδικασίες ανάκτησης υλικών, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών επίχωσης με τη χρήση αποβλήτων για την υποκατάσταση άλλων υλικών, σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων και το πρωτόκολλο της ΕΕ για τη διαχείριση των αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Ανάπτυξη υποδομών και αποκατάσταση κτιρίων στο πρώην βασιλικό κτήμα στο Τατόι (αναγνωριστικό μέτρου: 16875)

Η επένδυση περιλαμβάνει την ανακαίνιση κτιρίων και την αναβάθμιση της ενεργειακής τους απόδοσης και των δικτύων υποδομής στο κτήμα Τατοΐου, καθώς και τη δημιουργία περιπατητικών και ποδηλατικών διαδρομών στη γύρω περιοχή. Το έργο θα προσφέρει μια πράσινη, ανακαινισμένη και ελεύθερα προσβάσιμη περιοχή αναψυχής για τους κατοίκους της Αττικής, καθώς και ένα νέο ορόσημο το οποίο μπορούν να επισκέπτονται οι τουρίστες. Αναμένεται ότι το μέτρο αυτό δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής του μέτρου και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01). Ειδικότερα, σύμφωνα με το μέτρο, οι οικονομικοί φορείς που εκτελούν τις κατασκευαστικές εργασίες πρέπει να διασφαλίζουν ότι τουλάχιστον το 70 % (κατά βάρος) των μη επικίνδυνων αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων {εξαιρουμένων των φυσικών υλικών που αναφέρονται στην κατηγορία 17 05 04 του ευρωπαϊκού καταλόγου αποβλήτων που καταρτίστηκε με την απόφαση 2000/532/ΕΚ, της 3ης Μαΐου 2000, για αντικατάσταση της απόφασης 94/3/ΕΚ για τη θέσπιση καταλόγου αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 1 στοιχείο α) της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της απόφασης 94/904/ΕΚ του Συμβουλίου για την κατάρτιση καταλόγου επικίνδυνων αποβλήτων κατ’ εφαρμογή του άρθρου 1 παράγραφος 4 της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ του Συμβουλίου για τα επικίνδυνα απόβλητα [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2000) 1147]} που παράγονται στο εργοτάξιο προετοιμάζεται για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και άλλες διαδικασίες ανάκτησης υλικών, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών επίχωσης με τη χρήση αποβλήτων για την υποκατάσταση άλλων υλικών, σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων και το πρωτόκολλο της ΕΕ για τη διαχείριση των αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Ολυμπιακό Αθλητικό Κέντρο Αθηνών (αναγνωριστικό μέτρου: 16932)

Η επένδυση αυτή στο Ολυμπιακό Αθλητικό Κέντρο Αθηνών θα παρατείνει τη διάρκεια χρήσης του, θα αποκαταστήσει την εικόνα του, θα μειώσει το οικείο κόστος λειτουργίας/ενέργειας και θα διασφαλίσει την οικονομική βιωσιμότητά του μετατρέποντάς το σε έναν σύγχρονο και ζωντανό αστικό προορισμό αθλητισμού και ψυχαγωγίας, με σκοπό τη μεταβίβαση του Κέντρου στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας. Αναμένεται ότι το μέτρο αυτό δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής του μέτρου και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01). Ειδικότερα, σύμφωνα με το μέτρο, οι οικονομικοί φορείς που εκτελούν τις κατασκευαστικές εργασίες πρέπει να διασφαλίζουν ότι τουλάχιστον το 70 % (κατά βάρος) των μη επικίνδυνων αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων {εξαιρουμένων των φυσικών υλικών που αναφέρονται στην κατηγορία 17 05 04 του ευρωπαϊκού καταλόγου αποβλήτων που καταρτίστηκε με την απόφαση 2000/532/ΕΚ, της 3ης Μαΐου 2000, για αντικατάσταση της απόφασης 94/3/ΕΚ για τη θέσπιση καταλόγου αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 1 στοιχείο α) της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της απόφασης 94/904/ΕΚ του Συμβουλίου για την κατάρτιση καταλόγου επικίνδυνων αποβλήτων κατ’ εφαρμογή του άρθρου 1 παράγραφος 4 της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ του Συμβουλίου για τα επικίνδυνα απόβλητα [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2000) 1147]} που παράγονται στο εργοτάξιο προετοιμάζεται για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και άλλες διαδικασίες ανάκτησης υλικών, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών επίχωσης με τη χρήση αποβλήτων για την υποκατάσταση άλλων υλικών, σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων και το πρωτόκολλο της ΕΕ για τη διαχείριση των αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις Κυριακή, 30 Ιουνίου 2024.

Μεταρρύθμιση: Κατάρτιση πολεοδομικών σχεδίων κατ’ εφαρμογή της πολεοδομικής μεταρρύθμισης (αναγνωριστικό μέτρου: 16879)

Η μεταρρύθμιση αυτή αποτελείται από πέντε δράσεις: α) την κατάρτιση τοπικών πολεοδομικών σχεδίων (τα οποία καλύπτουν δήμους ή δημοτικές ενότητες), β) την κατάρτιση ειδικών πολεοδομικών σχεδίων (σχεδίων που μπορεί να καλύπτουν περιοχές που ανήκουν σε περισσότερους από έναν δήμους), γ) τον καθορισμό των ζωνών υποδοχής συντελεστών δόμησης, δ) την ολοκλήρωση της οριοθέτησης των οικισμών, ε) την αντιμετώπιση ζητημάτων χρήσης γης που σχετίζονται με την αναγνώριση (δημοτικής) οδικής πρόσβασης. Η μεταρρύθμιση αντιμετωπίζει αδυναμίες και κενά στη χωροταξία και τη χρήση γης με σκοπό την προώθηση της βιώσιμης οικονομικής δραστηριότητας και την προστασία του περιβάλλοντος. Τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια περιλαμβάνουν ειδικό κεφάλαιο σχετικά με τα μέτρα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, καθώς και σχετικά με την πρόληψη και τη διαχείριση των κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα. Συνολικά, θα εκπονηθούν τοπικά πολεοδομικά σχέδια για 700 δήμους ή δημοτικές ενότητες· θα εκπονηθούν πέντε ειδικά πολεοδομικά σχέδια, θα καθοριστούν ζώνες υποδοχής συντελεστών δόμησης σε 50 δημοτικές ενότητες, θα προσδιοριστεί η οριοθέτηση των οικισμών σε 50 δημοτικές ενότητες και θα καθοριστούν δημοτικές οδοί σε 120 δημοτικές ενότητες. Συνολικά, θα εφαρμοστούν μέτρα σε 750 δημοτικές ενότητες τουλάχιστον.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Τετάρτη, 31 Δεκεμβρίου 2025.

Μεταρρύθμιση: Θέσπιση νέου θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού (αναγνωριστικό μέτρου: 16891).

Η μεταρρύθμιση αφορά τη δημιουργία της εθνικής χωρικής στρατηγικής για τον θαλάσσιο χώρο και των θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων. Η μεταρρύθμιση αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη στις θαλάσσιες περιοχές και τις παράκτιες ζώνες, παράλληλα με την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας. Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Τετάρτη, 31 Δεκεμβρίου 2025.

Μεταρρύθμιση: Θέσπιση νέου ειδικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασμού για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τη βιομηχανία, τον τουρισμό και την υδατοκαλλιέργεια (αναγνωριστικό μέτρου: 16894). Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Τετάρτη, 31 Δεκεμβρίου 2025.

Η μεταρρύθμιση θεσπίζει νέα ειδικά χωροταξικά πλαίσια για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τη βιομηχανία, τον τουρισμό και την υδατοκαλλιέργεια, με σκοπό την προαγωγή του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σε αυτήν, της προστασίας της βιοποικιλότητας, της οικονομικής ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης.

B.2.    Ορόσημα, στόχοι, δείκτες και χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση της μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης 

Κορυφαία επένδυση 2: Ενεργειακή ανακαίνιση κτιρίων κατοικιών

Βασική μεταρρύθμιση 2: Πολεοδομικά σχέδια

Ομάδα 2: Ενεργειακή ανακαίνιση επιχειρήσεων και δημόσιων κτιρίων

Τα μέτρα που περιλαμβάνονται στην παρούσα ομάδα είναι τα εξής:

●    Ενέργεια και επιχειρηματικότητα (αναγνωριστικό: 16874)

●    Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων του δημόσιου τομέα και ενεργειακών υποδομών δημόσιων φορέων (αναγνωριστικό: 16876)

●    Σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας (αναγνωριστικό: 16920)

Ομάδα 3: Παρεμβάσεις σε περιοχές κατοικιών και στο κτιριακό απόθεμα

Τα μέτρα που περιλαμβάνονται στην παρούσα ομάδα είναι τα εξής:

●    Παρεμβάσεις σε περιοχές κατοικιών και στο κτιριακό απόθεμα (αναγνωριστικό: 16873)

●    Ανάπτυξη υποδομών και αποκατάσταση κτιρίων στο πρώην βασιλικό κτήμα στο Τατόι (αναγνωριστικό: 16875)

●    Ολυμπιακό Αθλητικό Κέντρο Αθηνών (αναγνωριστικό: 16932)

Γ. ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ 1.3: ΕΠΑΝΑΦΟΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΑΝΕΦΟΔΙΑΣΜΟΣ

Η συνιστώσα επαναφόρτισης και ανεφοδιασμού του ελληνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας περιλαμβάνει στοχευμένες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις για την αύξηση της βιώσιμης κινητικότητας, την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης, τη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης και την προώθηση της κοινωνικής ανθεκτικότητας. Τα μέτρα που περιλαμβάνονται σε αυτή τη συνιστώσα συνδέονται με την πανεθνική στρατηγική βιώσιμης κινητικότητας και, επομένως, υποστηρίζουν την υλοποίηση του εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ). Συμβάλλουν επίσης στην πράσινη μετάβαση μέσω της παροχής στήριξης σε επιχειρήσεις που διεξάγουν δραστηριότητες που σχετίζονται με την οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή. Η συνιστώσα περιλαμβάνει επίσης μεταρρυθμίσεις για τη στήριξη της εγκατάστασης υποδομών ηλεκτροκίνησης και την αναθεώρηση του πλαισίου για τις δημόσιες υπηρεσίες αστικών και περιφερειακών επιβατικών μεταφορών. Η συνιστώσα περιλαμβάνει επίσης επενδύσεις για τη στήριξη της ανάπτυξης ικανότητας παραγωγής εξοπλισμού που σχετίζεται με την ηλεκτροκίνηση και της αντικατάστασης λεωφορείων και ταξί με ηλεκτρικά οχήματα με συσσωρευτή.

Η συνιστώσα υποστηρίζει την εφαρμογή της ειδικής ανά χώρα σύστασης 3 του 2020 και της ειδικής ανά χώρα σύστασης 2 του 2019, σχετικά με τις δημόσιες και τις ιδιωτικές επενδύσεις. Αναμένεται ότι κανένα μέτρο στη συνιστώσα αυτή δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής των μέτρων και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01).

Γ.1.    Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που είναι επιλέξιμες για λήψη μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Επένδυση: Produc-E Green (αναγνωριστικό μέτρου: 16831)

Αυτή η επένδυση αποτελείται από δύο έργα με κοινό στόχο να συνεισφέρουν στην οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και στην ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή. Το πρώτο έργο στοχεύει στην πλευρά της προσφοράς στον τομέα της ηλεκτροκίνησης. Παρέχει στήριξη για την ανάπτυξη πάνω από 10 εγκαταστάσεων με τμήματα έρευνας και ανάπτυξης για καινοτόμα προϊόντα ή υπηρεσίες, όπως την ανακύκλωση συσσωρευτών ηλεκτρικών αυτοκινήτων μέσω της επαναχρησιμοποίησης πρώτων υλών, όπως του λιθίου και του κοβαλτίου, ή τον σχεδιασμό ηλεκτρικών οχημάτων και σημείων φόρτισης κανονικής ή υψηλής ισχύος. Για να διασφαλιστεί ότι το μέτρο συμμορφώνεται με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01), τα κριτήρια επιλεξιμότητας που περιέχονται στους όρους αναφοράς των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων για έργα αποκλείουν τον ακόλουθο κατάλογο δραστηριοτήτων: i) δραστηριότητες που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένης της μεταγενέστερης χρήσης 5 · ii) δραστηριότητες στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ) για την επίτευξη προβλεπόμενων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που δεν είναι χαμηλότερες από τους σχετικούς δείκτες αναφοράς 6 · iii) δραστηριότητες που σχετίζονται με χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων, αποτεφρωτήρες 7 και μονάδες μηχανικής–βιολογικής επεξεργασίας 8 · και iv) δραστηριότητες κατά τις οποίες η μακροπρόθεσμη διάθεση αποβλήτων μπορεί να βλάψει το περιβάλλον. Βάσει των όρων αναφοράς απαιτείται επιπλέον να επιλέγονται μόνο οι δραστηριότητες που συμμορφώνονται με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.

Το δεύτερο έργο παρέχει στήριξη για την ανάπτυξη της πρώτης εγκατάστασης αποθήκευσης CO2 στην Ελλάδα. Η εγκατάσταση δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα σχεδιάζεται να παρέχει μακροπρόθεσμη αποθήκευση του CO2 που δεσμεύεται από τοπικές πηγές εκπομπών (σε απόσταση έως 150 km) και οδηγείται στην εγκατάσταση μέσω αγωγού, ενώ το CO2 που δεσμεύεται σε απομακρυσμένες τοποθεσίες μεταφέρεται με πλοίο και εισέρχεται σε εγκατάσταση ενδιάμεσης αποθήκευσης. Η εγκατάσταση δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα θα έχει αρχικά δυναμικότητα που αντιστοιχεί σε ρυθμό έγχυσης CO2 της τάξης ενός εκατομμυρίου τόνων/έτος και θα παρέχει δυναμικότητα για τουλάχιστον 25 έτη. Αναμένεται ότι το μέτρο αυτό δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής του μέτρου και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01). Ειδικότερα, η εγκατάσταση δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα θα λειτουργεί χωρίς να χρησιμοποιούνται εμπορικές δραστηριότητες εξόρυξης ή ανάκτησης πετρελαίου (ορισμένες δραστηριότητες εξόρυξης πετρελαίου ή φυσικού αερίου μπορεί να απαιτούνται για λόγους ασφάλειας ή τεχνικούς λόγους). Επίσης, η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα θα συμμορφώνεται με την απαίτηση της απουσίας τεχνολογικών εφαρμογών, καθώς και οποιουδήποτε είδους εγκαταστάσεων και εξοπλισμού που έχουν σχεδιαστεί για την εφαρμογή βελτιωμένης ανάκτησης πετρελαίου (EOR) και την αυξημένη παραγωγή πετρελαίου. Θα ληφθεί μέριμνα ώστε κάθε πιθανή εξόρυξη πετρελαίου ή φυσικού αερίου να περιορίζεται στις επιτακτικές ανάγκες διαχείρισης της πίεσης και κατοχύρωσης της ασφάλειας των χώρων αποθήκευσης και κάθε τέτοια εξόρυξη θα πραγματοποιείται μόνο εάν είναι απαραίτητη για την ασφαλή αποθήκευση του CO2. Το CO2, μαζί με τυχόν πετρέλαιο ή φυσικό αέριο που μπορεί να εξορύσσεται, θα διαχωρίζεται και θα επιστρέφεται για μόνιμη αποθήκευση.

Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Μεταρρύθμιση: Πλαίσιο εγκατάστασης και λειτουργία υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων (αναγνωριστικό μέτρου: 16281)

Η μεταρρύθμιση θεσπίζει ολοκληρωμένο κανονιστικό πλαίσιο για την εγκατάσταση και λειτουργία σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων. Αυτό θα θέσει την Ελλάδα σε πορεία επίτευξης του στόχου του ΕΣΕΚ για μερίδιο ηλεκτρικών οχημάτων της τάξης του 30 % στην εγχώρια αγορά έως το 2030. Έως το τέλος του 2022 το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα εγκρίνει τουλάχιστον 300 σχέδια που θα υποβληθούν από τοπικές αρχές για την εγκατάσταση δημόσια διαθέσιμων σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων. Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Σάββατο, 31 Δεκεμβρίου 2022.

Επένδυση: Ηλεκτροκίνηση (αναγνωριστικό μέτρου: 16924)

Η επένδυση αφορά την ηλεκτροκίνηση σύμφωνα με τους στόχους του ΕΣΕΚ και περιλαμβάνει: 1) στήριξη της εγκατάστασης δημόσια διαθέσιμων σημείων φόρτισης σε βασικές αστικές και περιαστικές τοποθεσίες και σημεία ενδιαφέροντος (όπως αεροδρόμια, αυτοκινητόδρομους, λιμένες και σε χώρους στάθμευσης)· 2) αντικατάσταση παλαιότερων λεωφορείων με 220 νέα ηλεκτρικά· 3) κίνητρα για την αντικατάσταση παλαιότερων ταξί με 2 000 ηλεκτρικά οχήματα με συσσωρευτή· 4) μεταρρύθμιση της νομοθεσίας για τις υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας όσον αφορά τις εταιρείες εκμετάλλευσης λεωφορείων (ΚΤΕΛ) σύμφωνα με το τρέχον κεκτημένο της ΕΕ, η οποία θα δώσει σε ΚΤΕΛ εκτός της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης τη δυνατότητα να επενδύσουν με ασφάλεια σε ηλεκτρικά οχήματα δημόσιων συγκοινωνιών· και 5) εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας για την ίδρυση οργανισμού για τις ηλεκτρικές μεταφορές, ο οποίος θα διασφαλίσει τον κατάλληλο σχεδιασμό και συντονισμό μεταξύ των υποδομών μεταφορών και ενέργειας, των αρχών περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλων ενδιαφερόμενων μερών στον τομέα της έρευνας και τον ιδιωτικό τομέα. Η επενδυτική συνιστώσα για την αντικατάσταση παλαιών λεωφορείων και οχημάτων θα συμμορφώνεται με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01), με ιδιαίτερη αναφορά στην απόσυρση παλαιότερων οχημάτων/λεωφορείων που πραγματοποιείται από εξουσιοδοτημένη εγκατάσταση επεξεργασίας, σύμφωνα με την οδηγία για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους (2000/53/ΕΚ). Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Γ.2.    Ορόσημα, στόχοι, δείκτες και χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση της μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Βασική μεταρρύθμιση 3: Πλαίσιο εγκατάστασης και λειτουργίας υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων

Ομάδα 4: Ηλεκτροκίνηση

Τα μέτρα που περιλαμβάνονται στην παρούσα ομάδα είναι τα εξής:

●    Produc-E Green (αναγνωριστικό: 16831)

●    Ηλεκτροκίνηση (αναγνωριστικό: 16924)

Δ. ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ 1.4: ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ, ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Αυτή η συνιστώσα του ελληνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας έχει στόχο την προώθηση της πράσινης μετάβασης. Περιλαμβάνει στοχευμένες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις για την ενίσχυση της προστασίας και της αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας της βιοποικιλότητας, τη βελτίωση των περιβαλλοντικών υποδομών και την αποκατάσταση της μείωσης της δασικής κάλυψης. Επιπλέον, περιλαμβάνει μεταρρύθμιση της διαχείρισης αποβλήτων, η οποία προβλέπει ιδίως τη σύσταση εθνικής ρυθμιστικής αρχής για τα απόβλητα με σκοπό την υποστήριξη της μετάβασης προς μια κυκλική οικονομία βασισμένη στην πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των αποβλήτων. Επίσης, ιδρύει εθνική ρυθμιστική αρχή για τα ύδατα, με σκοπό την ενίσχυση της βιωσιμότητας των δραστηριοτήτων και των επενδύσεων στον τομέα των εταιρειών ύδρευσης. Η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που περιλαμβάνονται στη συνιστώσα θα αυξήσει την αποδοτικότητα στη χρήση των φυσικών πόρων και θα βελτιώσει την προστασία από περιβαλλοντικούς κινδύνους και επιπτώσεις τόσο για την κοινωνία όσο και για την οικονομία. Η συνιστώσα περιλαμβάνει επίσης επενδύσεις για τη βελτίωση της παροχής πόσιμου νερού και την παροχή αποχέτευσης, καθώς και για την πρόληψη και τον μετριασμό των περιβαλλοντικών προκλήσεων λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Η συνιστώσα υποστηρίζει την εφαρμογή της ειδικής ανά χώρα σύστασης 3 του 2020 και της ειδικής ανά χώρα σύστασης 2 του 2019, σχετικά με τις δημόσιες και τις ιδιωτικές επενδύσεις. Αναμένεται ότι κανένα μέτρο στη συνιστώσα αυτή δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής των μέτρων και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01).

Δ.1.    Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που είναι επιλέξιμες για λήψη μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Επένδυση: Έργα ύδρευσης (αναγνωριστικό μέτρου: 16898)

Η επένδυση συνίσταται σε έργα ύδρευσης σε περιοχές της Δυτικής Ελλάδας και των νήσων Λέσβου και Κέρκυρας. Στόχος της επένδυσης είναι η κάλυψη των υψηλών αναγκών υδροδότησης κατά τους θερινούς μήνες και η αντιμετώπιση των προβλημάτων διαρροής. Τα συστήματα που θα κατασκευαστούν θα έχουν, κατά μέσο όρο, δείκτη διαρροής υποδομής (ILI) μικρότερο από ή ίσο με 1,5. Σύμφωνα με το μέτρο, όλα τα έργα πρέπει να τηρούν τις ακόλουθες αρχές: i) εφαρμόζονται όλα τα τεχνικά εφικτά και οικολογικά συναφή μέτρα μετριασμού για τη μείωση των δυσμενών επιπτώσεων στα ύδατα και στους σχετικούς οικοτόπους και είδη· ii) στην περίπτωση νεόδμητου φράγματος, διασφαλίζεται ότι αυτό δεν προκαλεί υποβάθμιση ούτε θέτει σε κίνδυνο την επίτευξη της καλής κατάστασης των σχετικών και συνδεδεμένων υδατικών συστημάτων. Αναμένεται ότι το μέτρο αυτό δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής του μέτρου και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01). Ειδικότερα, για κάθε επιμέρους επένδυση, πρέπει να διασφαλίζεται η πλήρης συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της οδηγίας-πλαισίου για τα ύδατα (οδηγία 2000/60/ΕΚ) πριν από την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών. Επίσης, το μέτρο υπόκειται σε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με την οδηγία 2011/92/ΕΕ, καθώς και σε σχετικές εκτιμήσεις στο πλαίσιο της οδηγίας 2000/60/ΕΚ και της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής των απαιτούμενων μέτρων μετριασμού. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Εθνικό σχέδιο αναδάσωσης και εμβληματική επένδυση για την Πάρνηθα (αναγνωριστικό μέτρου: 16849)

Η επένδυση αυτή αποτελείται από δύο μέρη. Πρώτον, την αποκατάσταση 16 500 εκταρίων υποβαθμισμένων δασικών οικοσυστημάτων στην Ελλάδα. Το έργο καλύπτει τόσο τις μελέτες αναδάσωσης όσο και την υλοποίησή τους. Δεύτερον, ένα εμβληματικό έργο για το όρος Πάρνηθα, βόρεια της Αθήνας, για την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντός του, την καλύτερη προστασία του από τις δασικές πυρκαγιές, τη βελτίωση της πρόσβασης σε αυτό και την ανακατασκευή εγκαταλελειμμένων εγκαταστάσεων για ήπιες χρήσεις. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Υποδομές διαχείρισης αστικών λυμάτων και λυματολάσπης από την επεξεργασία λυμάτων (αναγνωριστικό μέτρου: 16846)

Η επένδυση θα μειώσει τη ρύπανση του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος που προκαλείται από την επεξεργασία λυμάτων, με την κατασκευή νέων και την αναβάθμιση υφιστάμενων υποδομών. Αποτελείται από τρία υποέργα: α) κατασκευή 37 νέων υποδομών του δικτύου αποχέτευσης και σταθμών επεξεργασίας λυμάτων (στο εξής: ΣΕΛ), β) αναβάθμιση, επέκταση και εκσυγχρονισμός 11 ΣΕΛ και επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων υδάτων και γ) κατασκευή 16 υποδομών διαχείρισης λυματολάσπης από ΣΕΛ. Το μέρος της επένδυσης που αφορά την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό 11 ΣΕΛ πρέπει να πληροί την απαίτηση να οδηγήσει η ανανέωση του συστήματος εμπροσθοπορείας λυμάτων σε μειωμένη μέση κατανάλωση ενέργειας κατά τουλάχιστον 10 %, η οποία επιτυγχάνεται αποκλειστικά με μέτρα ενεργειακής απόδοσης και όχι με αλλαγές υλικών ή αλλαγές στο φορτίο. Αναμένεται ότι το μέτρο αυτό δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής του μέτρου και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01). Ειδικότερα, το μέτρο υπόκειται σε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με την οδηγία 2011/92/ΕΕ, καθώς και σε σχετικές εκτιμήσεις στο πλαίσιο της οδηγίας 2000/60/ΕΚ και της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής των απαιτούμενων μέτρων μετριασμού. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Επενδύσεις στο εθνικό αρδευτικό δίκτυο μέσω προγραμμάτων σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (αναγνωριστικό μέτρου: 16285)

Η επένδυση είναι ένα ολιστικό πρόγραμμα για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του εθνικού πλαισίου ρύθμισης του γεωργοπεριβαλλοντικού τομέα, βελτίωσης και αποκατάστασης της γης. Οι επενδύσεις αυτές θα ενισχύσουν την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητα του γεωργικού τομέα, θα τονώσουν την παροχή και την ποιότητα του διαθέσιμου νερού, θα εξορθολογίσουν την κατανάλωση νερού, θα μετριάσουν τους κινδύνους αλάτωσης και απερήμωσης και θα αντιμετωπίσουν το ζήτημα της διατήρησης και της προστασίας της βιοποικιλότητας και των φυσικών οικοτόπων. Το μέτρο αυτό περιλαμβάνει επίσης μεταρρύθμιση του θεσμικού, οργανωτικού και λειτουργικού πλαισίου των συλλογικών αρδευτικών δικτύων. Σύμφωνα με το μέτρο, όλα τα έργα πρέπει να τηρούν τις ακόλουθες αρχές: i) εφαρμόζονται όλα τα τεχνικά εφικτά και οικολογικά συναφή μέτρα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, καθώς και μέτρα μετριασμού πιθανών δυσμενών επιπτώσεων στα ύδατα και στους σχετικούς οικοτόπους και είδη, εφόσον φαίνεται αναγκαία η λήψη περαιτέρω μέτρων· ii) στην περίπτωση νεόδμητου φράγματος, διασφαλίζεται ότι αυτό δεν προκαλεί υποβάθμιση ούτε θέτει σε κίνδυνο την επίτευξη της καλής κατάστασης των σχετικών και συνδεδεμένων υδατικών συστημάτων. Αναμένεται ότι το μέτρο αυτό δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής του μέτρου και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01). Ειδικότερα, για κάθε επιμέρους επένδυση, πρέπει να διασφαλίζεται η πλήρης συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της ενωσιακής νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένης της οδηγίας-πλαισίου για τα ύδατα πριν, κατά και μετά την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών. Επίσης, το μέτρο υπόκειται σε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με την οδηγία 2011/92/ΕΕ, καθώς και σε σχετικές εκτιμήσεις στο πλαίσιο της οδηγίας 2000/60/ΕΚ και της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής των απαιτούμενων μέτρων μετριασμού. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Υποδομές παροχής και εξοικονόμησης πόσιμου νερού (αναγνωριστικό μέτρου: 16850)

Η επένδυση αποσκοπεί στη βελτίωση της διαθεσιμότητας και της ποιότητας του πόσιμου νερού και στη μείωση των διαρροών και των κινδύνων για τη δημόσια υγεία που σχετίζονται με τις υποδομές ύδρευσης. Η επένδυση αποτελείται από τέσσερα υποέργα: α) κατασκευή νέων υποδομών ύδρευσης σε επτά περιοχές και τριών μονάδων αφαλάτωσης, β) εφαρμογή συστημάτων τηλεμετρίας–τηλεχειρισμού για την ανίχνευση διαρροών στα δίκτυα ύδρευσης, γ) προμήθεια ψηφιακών υδρομέτρων και δ) άλλες δράσεις εξοικονόμησης νερού. Η επένδυση θα πληροί τις ακόλουθες απαιτήσεις: i) το νέο σύστημα πρέπει να έχει μέσο δείκτη διαρροής υποδομής (ILI) μικρότερο από ή ίσο με 1,5, ii) η δραστηριότητα ανακαίνισης πρέπει να μειώνει τη διαρροή περισσότερο από 20 % και iii) οι μονάδες αφαλάτωσης πρέπει να συνδέονται με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αναμένεται ότι το μέτρο αυτό δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής του μέτρου και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01). Ειδικότερα, το μέτρο υπόκειται σε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με την οδηγία 2011/92/ΕΕ, καθώς και σε σχετικές εκτιμήσεις στο πλαίσιο της οδηγίας 2000/60/ΕΚ και της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής των απαιτούμενων μέτρων μετριασμού. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Εναέρια μέσα για τη διαχείριση κρίσεων (αναγνωριστικό μέτρου: 16911)

Η επένδυση περιλαμβάνει την παράδοση των εναέριων μέσων που αγοράστηκαν και τον εκσυγχρονισμό υπαρχόντων αεροσκαφών που χρησιμοποιούνται για την πολιτική προστασία, όπως ελικοπτέρων για ιατρική χρήση, μεταφορά και εγκατάσταση υποδομών έκτακτης ανάγκης, μη επανδρωμένων αεροσκαφών για εναέρια επιτήρηση και αεροσκαφών πυρόσβεσης. Αναμένεται ότι το μέτρο αυτό δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής του μέτρου και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01). Ειδικότερα, όλα τα αεροσκάφη ειδικού σκοπού πρέπει να είναι τα «καλύτερα στην κατηγορία τους». Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Αντιπλημμυρικά έργα (αναγνωριστικό μέτρου: 16882)

Η επένδυση περιλαμβάνει παρεμβάσεις που μειώνουν τους κινδύνους πλημμύρας, παρέχουν νερό για αρδευτικούς σκοπούς σε περιοχές που πλήττονται από ξηρασία κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και ενισχύουν την αποδοτικότητα της διαχείρισης των επιφανειακών υδάτων σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας. Σύμφωνα με το μέτρο, όλα τα έργα πρέπει να τηρούν τις ακόλουθες αρχές: i) εφαρμόζονται όλα τα τεχνικά εφικτά και οικολογικά συναφή μέτρα μετριασμού για τη μείωση των δυσμενών επιπτώσεων στα ύδατα και στους σχετικούς οικοτόπους και είδη· ii) στην περίπτωση νεόδμητου φράγματος, διασφαλίζεται ότι αυτό δεν προκαλεί υποβάθμιση ούτε θέτει σε κίνδυνο την επίτευξη της καλής κατάστασης των σχετικών και συνδεδεμένων υδατικών συστημάτων. Αναμένεται ότι το μέτρο αυτό δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής του μέτρου και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01). Ειδικότερα, για κάθε επιμέρους επένδυση, πρέπει να διασφαλίζεται η πλήρης συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της οδηγίας-πλαισίου για τα ύδατα (οδηγία 2000/60/ΕΚ) πριν, κατά και μετά την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών. Επίσης, το μέτρο υπόκειται σε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με την οδηγία 2011/92/ΕΕ, καθώς και σε σχετικές εκτιμήσεις στο πλαίσιο της οδηγίας 2000/60/ΕΚ και της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής των απαιτούμενων μέτρων μετριασμού. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Εξοπλισμός κατάσβεσης, πρόληψης και αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών (αναγνωριστικό μέτρου: 16912)

Η επένδυση περιλαμβάνει την παράδοση του εξοπλισμού κατάσβεσης, πρόληψης και αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών που αγοράστηκε· την ανάπτυξη σχεδίων πρόληψης για τις περιφέρειες και τις τοπικές αρχές· και την υποστήριξη των οργανώσεων εθελοντών της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Η προστασία της βιοποικιλότητας ως κινητήριος μοχλός βιώσιμης ανάπτυξης (αναγνωριστικό μέτρου: 16851)

Η επένδυση περιλαμβάνει τα ακόλουθα έργα: α) τη θέσπιση εθνικού δικτύου μονοπατιών και πεζοπορικών διαδρομών, β) την ενίσχυση της προστασίας του περιβάλλοντος μέσω της εφαρμογής εθνικού συστήματος μόνιμης εποπτείας ειδών και τύπων οικοτόπων, γ) τη θέσπιση εθνικού συστήματος επιτήρησης προστατευόμενων περιοχών, δ) την εισαγωγή εφαρμογών πολυμέσων, τη βιοκλιματική και ενεργειακή αναβάθμιση των κτιριακών εγκαταστάσεων των μονάδων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, ε) τον εκσυγχρονισμό των κέντρων πληροφόρησης των μονάδων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, στ) τη δημιουργία ολοκληρωμένης ψηφιακής πλατφόρμας για την παροχή πληροφοριών σχετικά με προστατευόμενες περιοχές, όπως για οικοτουρισμό και ζ) την προώθηση τοπικών προϊόντων υπό τη γενική εμπορική ονομασία «Nature Greece». Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Υποδομή — Θέσπιση στρατηγικής εθνικής διαχείρισης κινδύνου καταστροφών (αναγνωριστικό μέτρου: 16909)

Η επένδυση περιλαμβάνει την αναβάθμιση και προμήθεια ψηφιακού εξοπλισμού για τα κτίρια της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, καθώς και την ανάπτυξη κινητών κέντρων διοίκησης και επιτόπιας διαχείρισης, όπως εξοπλισμού εναέριας επιτήρησης και τηλεπικοινωνιών. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Σύστημα παρακολούθησης και διαχείρισης (αναγνωριστικό μέτρου: 16910)

Η επένδυση συνίσταται στην προμήθεια ψηφιακής υποδομής για τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, όπως συστήματος παρακολούθησης μέσω GPS, συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης, συστημάτων πυρανίχνευσης και πυρόσβεσης, καθώς και σταθμών επικοινωνίας έκτακτης ανάγκης. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Υλοποίηση περιφερειακών κέντρων επιχειρήσεων πολιτικής προστασίας (ΠΕΚΕΠΠ) μέσω προγραμμάτων σύμπραξης δημόσιου–ιδιωτικού τομέα (αναγνωριστικό μέτρου: 16283)

Κατασκευή 13 περιφερειακών κέντρων επιχειρήσεων πολιτικής προστασίας μέσω συμπράξεων δημόσιου–ιδιωτικού τομέα. Στόχος της επένδυσης είναι να διασφαλιστεί η έγκαιρη και αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων και των κρίσεων σε περιφερειακό επίπεδο. Τα νεόδμητα κτίρια θα συμμορφώνονται με την απαίτηση για πρωτογενή ενεργειακή ζήτηση (ΟΕΥΠ) η οποία είναι τουλάχιστον κατά 20 % χαμηλότερη από την απαίτηση για ΚΣΜΚΕ (κτίριο με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας, εθνικές οδηγίες). Αναμένεται ότι το μέτρο αυτό δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής του μέτρου και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01). Ειδικότερα, σύμφωνα με το μέτρο, οι οικονομικοί φορείς που εκτελούν τις κατασκευαστικές εργασίες πρέπει να διασφαλίζουν ότι τουλάχιστον το 70 % (κατά βάρος) των μη επικίνδυνων αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων {εξαιρουμένων των φυσικών υλικών που αναφέρονται στην κατηγορία 17 05 04 του ευρωπαϊκού καταλόγου αποβλήτων που καταρτίστηκε με την απόφαση 2000/532/ΕΚ, της 3ης Μαΐου 2000, για αντικατάσταση της απόφασης 94/3/ΕΚ για τη θέσπιση καταλόγου αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 1 στοιχείο α) της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της απόφασης 94/904/ΕΚ του Συμβουλίου για την κατάρτιση καταλόγου επικίνδυνων αποβλήτων κατ’ εφαρμογή του άρθρου 1 παράγραφος 4 της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ του Συμβουλίου για τα επικίνδυνα απόβλητα [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2000) 1147]} που παράγονται στο εργοτάξιο προετοιμάζεται για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και άλλες διαδικασίες ανάκτησης υλικών, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών επίχωσης με τη χρήση αποβλήτων για την υποκατάσταση άλλων υλικών, σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων και το πρωτόκολλο της ΕΕ για τη διαχείριση των αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις Τρίτη, 31 Δεκεμβρίου 2024.

Μεταρρύθμιση: Νομοθεσία διαχείρισης αποβλήτων για την εφαρμογή βιώσιμης υγειονομικής ταφής και ανακύκλωσης (αναγνωριστικό μέτρου: 16772)

Η μεταρρύθμιση αυτή περιλαμβάνει αναθεώρηση της υφιστάμενης νομοθεσίας για τη διαχείριση των αποβλήτων με σκοπό να καταστεί δυνατή η μετάβαση προς μια κυκλική οικονομία. Ειδικότερα, η μεταρρύθμιση εισάγει κίνητρα για τους δήμους ώστε να επιτύχουν υψηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης, επιβάλλει τη χωριστή συλλογή των βιολογικών αποβλήτων έως το τέλος του 2022 και των μετάλλων, του χαρτιού, του γυαλιού και του πλαστικού, επεκτείνει το πρόγραμμα σχετικά με την ευθύνη του παραγωγού, αναβαθμίζει τη λειτουργία των εγκαταστάσεων διαλογής για ανακύκλωση και απλοποιεί τη νομοθεσία σχετικά με τα «πράσινα σημεία». Η μεταρρύθμιση στηρίζει την επίτευξη των στόχων αύξησης των ποσοστών επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των αστικών στερεών αποβλήτων στο 60 % και μείωσης του ποσοστού υγειονομικής ταφής στο 10 % έως το 2030. Η εθνική ρυθμιστική αρχή για τα απόβλητα, η οποία θα συγκροτηθεί στο πλαίσιο αυτής της μεταρρύθμισης, θα είναι, μεταξύ άλλων, υπεύθυνη για τη διασφάλιση της ορθότητας της τιμολογιακής πολιτικής, την εποπτεία της εφαρμογής της διαχείρισης των αποβλήτων σε ολόκληρη τη χώρα και την εποπτεία της ορθής λειτουργίας των περιφερειακών και τοπικών υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων. Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Παρασκευή, 30 Ιουνίου 2023.

Μεταρρύθμιση: Σύσταση νέας ρυθμιστικής αρχής για τα ύδατα και τα λύματα (αναγνωριστικό μέτρου: 16979)

Με τη μεταρρύθμιση συστήνεται ενιαίος φορέας, η εθνική ρυθμιστική αρχή για τα ύδατα, η οποία θα είναι αρμόδια για την εφαρμογή της πολιτικής ορθολογικής διαχείρισης των υδάτινων πόρων που έχει σχεδιαστεί από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η νέα αρχή αναμένεται να ενισχύσει το θεσμικό πλαίσιο και να εποπτεύσει τον τομέα, συμπεριλαμβανομένου του εξορθολογισμού της τιμολογιακής πολιτικής για το νερό σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», καθώς και με τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των υπηρεσιών ύδρευσης στην Ελλάδα. Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Κυριακή, 31 Δεκεμβρίου 2023.

Δ.2.    Ορόσημα, στόχοι, δείκτες και χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση της μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Βασική μεταρρύθμιση 4: Διαχείριση αποβλήτων και μεταρρύθμιση της πολιτικής για τα ύδατα για την αειφόρο χρήση των πόρων

Ομάδα 5: Εθνικό σχέδιο αναδάσωσης και προστασία της βιοποικιλότητας

Τα μέτρα που περιλαμβάνονται στην παρούσα ομάδα είναι τα εξής:

●    Εθνικό σχέδιο αναδάσωσης και εμβληματική επένδυση για την Πάρνηθα (αναγνωριστικό: 16849)

●    Η προστασία της βιοποικιλότητας ως κινητήριος μοχλός βιώσιμης ανάπτυξης (αναγνωριστικό: 16851)

Ομάδα 6: Υποδομές αποχέτευσης και ύδρευσης, εξοικονόμηση νερού

Τα μέτρα που περιλαμβάνονται στην παρούσα ομάδα είναι τα εξής:

●    Υποδομές διαχείρισης αστικών λυμάτων και λυματολάσπης (αναγνωριστικό: 16846)

●    Υποδομές παροχής και εξοικονόμησης πόσιμου νερού (αναγνωριστικό: 16850)

●    Αντιπλημμυρικό έργο (αναγνωριστικό: 16882)

●    Έργα ύδρευσης (αναγνωριστικό: 16898)

Ομάδα 7: Έργα πολιτικής προστασίας

Τα μέτρα που περιλαμβάνονται στην παρούσα ομάδα είναι τα εξής:

●    Εναέρια μέσα για τη διαχείριση κρίσεων (αναγνωριστικό: 16911)

●    Ανάπτυξη καινοτόμου συστήματος παρακολούθησης και διαχείρισης (αναγνωριστικό: 16910)

●    Θέσπιση στρατηγικής εθνικής διαχείρισης κινδύνου καταστροφών (αναγνωριστικό: 16909)

●    Εξοπλισμός κατάσβεσης, πρόληψης και αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών (αναγνωριστικό: 16912)

●    Υλοποίηση περιφερειακών κέντρων επιχειρήσεων πολιτικής προστασίας (ΠΕΚΕΠΠ) μέσω προγραμμάτων σύμπραξης δημόσιου–ιδιωτικού τομέα (αναγνωριστικό: 16283)

Β. ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ 2.1: ΣΥΝΔΕΣΗ

Αυτή η συνιστώσα του ελληνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας περιλαμβάνει μέτρα που αποσκοπούν στην ενίσχυση και τη διευκόλυνση της ευρείας ανάπτυξης δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας, συμπεριλαμβανομένων δικτύων 5G και οπτικών ινών, σύμφωνα με τους στόχους της ΕΕ για τα δίκτυα 5G και τη συνδεσιμότητα σε gigabit έως το 2025, καθώς και την ανάπτυξη σχηματισμού μικρών δορυφόρων. Οι επενδύσεις που περιλαμβάνονται σε αυτή τη συνιστώσα αφορούν την εγκατάσταση υποδομών οπτικών ινών σε κτίρια, την ανάπτυξη δικτύων 5G που καλύπτουν όλους τους μεγάλους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους, την εγκατάσταση υποθαλάσσιων καλωδίων οπτικών ινών για τη σύνδεση της ηπειρωτικής Ελλάδας με τα ελληνικά νησιά και την Κύπρο, καθώς και τη χρήση διαστημικών τεχνολογιών και εφαρμογών μέσω της ανάπτυξης σχηματισμού μικρών δορυφόρων που θα υποστηρίζει ασφαλείς υπηρεσίες συνδεσιμότητας σε συνδυασμό με εφαρμογές πολλαπλών χρήσεων για γεωσκόπηση. Οι μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται σε αυτή τη συνιστώσα θεσπίζουν πλαίσιο για τη διευκόλυνση της μετάβασης σε ταχείες ευρυζωνικές συνδέσεις και στην τεχνολογία 5G.

Όλες οι προτεινόμενες επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις που προκύπτουν από την αυξανόμενη ανάγκη συνδεσιμότητας, γεωσκόπησης και γεωεπιτήρησης. Τα μέτρα στηρίζουν την εφαρμογή της ειδικής ανά χώρα σύστασης για τις δημόσιες και τις ιδιωτικές επενδύσεις (ειδική ανά χώρα σύσταση 3 του 2020), με βάση την οποία η Ελλάδα καλείται να εστιάσει τις επενδύσεις στην ψηφιακή μετάβαση και, ειδικότερα, στις ψηφιακές υποδομές πολύ υψηλής χωρητικότητας. Ανταποκρίνονται επίσης αποτελεσματικά στην ψηφιακή μετάβαση και/ή στις προκλήσεις που απορρέουν από αυτήν, καθώς αναμένεται να συμβάλουν σημαντικά στη βελτίωση της συνδεσιμότητας πολύ υψηλής ταχύτητας στην Ελλάδα. Αναμένεται ότι κανένα μέτρο στη συνιστώσα αυτή δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής των μέτρων και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01).

E.1.    Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που είναι επιλέξιμες για λήψη μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Επένδυση: Μικροί δορυφόροι (αναγνωριστικό μέτρου: 16855)

Η επένδυση αφορά την ανάπτυξη ενός σχηματισμού μικρών δορυφόρων που υποστηρίζουν υπηρεσίες συνδεσιμότητας, καθώς και εφαρμογές γεωσκόπησης στους τομείς της χαρτογράφησης, της ναυτιλίας, της γεωργίας ακριβείας, του χωροταξικού σχεδιασμού και άλλους. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Μεταρρύθμιση: Μετάβαση στην τεχνολογία 5G, διευκολύνοντας την ανάπτυξη καινοτόμων απομακρυσμένων υπηρεσιών (αναγνωριστικό μέτρου: 16844)

Η μεταρρύθμιση θα δημιουργήσει τη βάση για τη μετάβαση στην τεχνολογία 5G. Η πρώτη φάση της μεταρρύθμισης εστιάζει στην εφαρμογή του κανονιστικού και νομοθετικού πλαισίου, ειδικότερα με τη χρήση του 25 % των εσόδων του διαγωνισμού πολυζωνικού συστήματος 5G για τη στήριξη του καινοτόμου ταμείου «Φαιστός» που επενδύει σε εταιρείες και έργα που παρέχουν προϊόντα και υπηρεσίες 5G. Η δεύτερη φάση περιλαμβάνει διαδικασία για τον εντοπισμό περαιτέρω ευκαιριών και κινδύνων όσον αφορά την ανάπτυξη δικτύων 5G, τον εξορθολογισμό των διαδικασιών και την αξιολόγηση των απαιτήσεων και των κινδύνων σε συγκεκριμένες οικονομικές εφαρμογές (όπως τις μεταφορές). Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Δευτέρα, 30 Σεπτεμβρίου 2024.

Επένδυση: Διάδρομοι 5G — Ανάπτυξη δικτύων 5G που παρέχουν κάλυψη όλων των ελληνικών αυτοκινητοδρόμων που αποτελούν μέρος των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών (αναγνωριστικό μέτρου: 16834)

Η επένδυση περιλαμβάνει την ανάπτυξη υποδομής δικτύου 5G κατά μήκος των μεγάλων ελληνικών αυτοκινητοδρόμων που αποτελούν μέρος των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών, προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες για συνδεδεμένη και αυτόνομη κινητικότητα. Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης αναμένεται να ξεκινήσει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 και θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Μεταρρύθμιση: Μετάβαση σε ταχείες ευρυζωνικές συνδέσεις — Μετάβαση σε ευρυζωνικές συνδέσεις 100/200 Mbps (υπερταχείες ή ultrafast) και ενίσχυση της ζήτησης για πολύ ταχεία (superfast) ευρυζωνικότητα (αναγνωριστικό μέτρου: 16857)

Η μεταρρύθμιση αυτή συνίσταται στον σχεδιασμό και την εφαρμογή σχεδίου δράσης για τη μετάβαση σε ευρυζωνικές συνδέσεις 100/200 Mbps (υπερταχείες) μέσω της εγκατάστασης οπτικών ινών και του συνοδευτικού εξοπλισμού σε κτίρια, καθώς και υποθαλάσσιων καλωδίων στην περίπτωση των ελληνικών νησιών, επιτρέποντας μεγαλύτερη κάλυψη με συνδέσεις δικτύου υπερύψηλης ταχύτητας. Το σχέδιο περιλαμβάνει δράσεις, προαπαιτούμενες δραστηριότητες, χρονοδιαγράμματα, καθώς και οποιεσδήποτε απαιτούμενες αλλαγές στο υφιστάμενο νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο για την πλαισίωση και την παρακολούθηση της μετάβασης σε υπερταχείες ευρυζωνικές συνδέσεις. Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Κυριακή, 30 Ιουνίου 2024.

Επένδυση: Υποθαλάσσια καλώδια οπτικών ινών (αναγνωριστικό μέτρου: 16962)

Η επένδυση συνίσταται στην τοποθέτηση σύγχρονων υποθαλάσσιων καλωδίων οπτικών ινών που θα συνδέσουν την ηπειρωτική Ελλάδα με τα νησιά της και την Κύπρο. Αποσκοπεί στην άρση ενός σημαντικού εμποδίου στη διαθεσιμότητα ευρυζωνικών υπηρεσιών υψηλής ταχύτητας στους τελικούς χρήστες, τόσο μέσω σταθερών όσο και μέσω κινητών δικτύων, καθώς και στη βελτίωση της χωρητικότητας και της ανθεκτικότητας της υποδομής οπισθόζευξης για τη στήριξη της τεχνολογίας 5G. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Υποδομές οπτικών ινών σε κτίρια (αναγνωριστικό μέτρου: 16818)

Η επένδυση προωθεί την εγκατάσταση υποδομής οπτικών ινών σε κτίρια κατοικιών και εμπορικά κτίρια και τη σύνδεση των τελικών χρηστών με δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας βάσει συστήματος επιδότησης της ζήτησης (μέσω κουπονιών) που θα επιδοτεί α) το κόστος της εσωτερικής καλωδίωσης και β) τα τέλη σύνδεσης (το εφάπαξ τέλος εγκατάστασης ευρυζωνικών υπηρεσιών). Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

E.2.    Ορόσημα, στόχοι, δείκτες και χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση της μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Ομάδα 8: Συνδεσιμότητα

Τα μέτρα που περιλαμβάνονται στην παρούσα ομάδα είναι τα εξής:

●    Μετάβαση στην τεχνολογία 5G, διευκολύνοντας την ανάπτυξη καινοτόμων απομακρυσμένων υπηρεσιών. (αναγνωριστικό: 16844)

●    Μετάβαση σε ταχείες ευρυζωνικές συνδέσεις — Μετάβαση σε ευρυζωνικές συνδέσεις 100/200 Mbps (υπερταχείες) και ενίσχυση της ζήτησης για πολύ ταχεία ευρυζωνικότητα (αναγνωριστικό: 16857)

●    Υποδομές οπτικών ινών σε κτίρια (αναγνωριστικό: 16818)

●    Διάδρομοι 5G — Ανάπτυξη δικτύων 5G που θα παρέχουν κάλυψη όλων των ελληνικών αυτοκινητοδρόμων που αποτελούν μέρος των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών (αναγνωριστικό: 16834)

●    Μικροδορυφόροι (αναγνωριστικό: 16855)

●    Υποθαλάσσια καλώδια οπτικών ινών (αναγνωριστικό: 16962)

Β. ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ 2.2: ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ

Η συνιστώσα «Εκσυγχρονισμός» του ελληνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης μέσω της βελτίωσης του επιχειρησιακού μοντέλου της και της παροχής υπηρεσιών υψηλής ποιότητας σε πολίτες και επιχειρήσεις. Η επιτάχυνση των προσπαθειών βελτίωσης των ψηφιακών επιδόσεων της δημόσιας διοίκησης θα λειτουργήσει ως καταλύτης για την επίτευξη αυτού του στόχου. Οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις έχουν τους εξής στόχους: α) τον ψηφιακό μετασχηματισμό των οργανισμών του δημόσιου τομέα, συμπεριλαμβανομένης της ψηφιοποίησης των αρχείων και της βελτίωσης των ψηφιακών υπηρεσιών· β) βελτιώσεις των επιχειρηματικών διαδικασιών και, στη συνέχεια, την ενσωμάτωση σύγχρονων πληροφοριακών συστημάτων· γ) την αύξηση της διαλειτουργικότητας μεταξύ συστημάτων και δεδομένων· δ) ευρείες στρατηγικές και πολιτικές για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και τη διακυβέρνηση δεδομένων· καθώς και (ε) την εκτεταμένη χρήση προηγμένων τεχνολογιών, όπως του υπολογιστικού νέφους, της τεχνητής νοημοσύνης και των μαζικών δεδομένων.

Η συνιστώσα αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της πρόκλησης του εκσυγχρονισμού και της ψηφιοποίησης της δημόσιας διοίκησης, παράλληλα με τον εξορθολογισμό και την απλούστευση των βασικών διεργασιών και διαδικασιών της. Υποστηρίζει την εφαρμογή της ειδικής ανά χώρα σύστασης για τις δημόσιες και τις ιδιωτικές επενδύσεις (ειδική ανά χώρα σύσταση 3 του 2020 και ειδική ανά χώρα σύσταση 2 του 2019) με τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ψηφιοποίησης της δημόσιας διοίκησης. Αναμένεται ότι κανένα μέτρο στη συνιστώσα αυτή δεν θα βλάπτει σημαντικά τους περιβαλλοντικούς στόχους κατά την έννοια του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, λαμβανομένων υπόψη της περιγραφής των μέτρων και των μέτρων μετριασμού που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με την τεχνική καθοδήγηση για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C58/01).

ΣΤ.1.    Περιγραφή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που είναι επιλέξιμες για λήψη μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Μεταρρύθμιση: Παροχή «πελατοκεντρικών» υπηρεσιών δημόσιας διοίκησης, μέσω της απλούστευσης και της βελτίωσης των διαδικασιών, βελτιώσεων στα συστήματα και της συμμόρφωσης με τις ευρωπαϊκές στρατηγικές και πολιτικές (αναγνωριστικό μέτρου: 16929)

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η παροχή υπηρεσιών προσανατολισμένων στον χρήστη σε Έλληνες πολίτες και επιχειρήσεις και η ενίσχυση της εσωτερικής λειτουργίας της ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Η μεταρρύθμιση συνίσταται στην εφαρμογή μεσοπρόθεσμης στρατηγικής για τη μείωση του διοικητικού φόρτου και τη δημιουργία πελατοκεντρικών υπηρεσιών στο πλαίσιο της δημόσιας διοίκησης, καθώς και τη βελτίωση των διαδικασιών, βελτιώσεις στα συστήματα και συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές στρατηγικές και πολιτικές, μέσω 1) της θέσπισης ρυθμιστικών αλλαγών για τη δημιουργία ευρείας ρυθμιστικής βάσης για τη διασύνδεση και τη διαλειτουργικότητα μητρώων και υπηρεσιών για ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ εθνικών δημόσιων οργανισμών, σύμφωνα με το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο διαλειτουργικότητας· και 2) εφαρμογή του Εθνικού προγράμματος απλούστευσης των διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένης της σύστασης του εθνικού μητρώου διαδικασιών και της πλήρους συγκρότησης του Παρατηρητηρίου για την παρακολούθηση του αντικτύπου της ρύθμισης και του εθνικού μητρώου διαδικασιών («Δίαυλος»). Η μεταρρύθμιση περιλαμβάνει την ολοκλήρωση της απλούστευσης/ψηφιοποίησης: των διαδικασιών εκτίμησης επιπτώσεων, της αίτησης για την απόκτηση ιθαγένειας, της έναρξης ατομικών επιχειρήσεων, της απλούστευσης των διαδικασιών που σχετίζονται με βασικά γεγονότα της ζωής των πολιτών, συμπεριλαμβανομένης της γέννησης, του θανάτου και του διαζυγίου, της απλούστευσης των δικαστικών διαδικασιών σε σχέση με τους δικηγόρους, των δικαστικών αποφάσεων, των ψηφιακών υπογραφών, των πιστοποιητικών που εκδίδονται από δικαστήρια, της ανανέωσης της άδειας οδήγησης και της λειτουργίας του ιστοτόπου myfoto.gov.gr, καθώς και της ηλεκτρονικής κυκλοφορίας εγγράφων εντός της δημόσιας διοίκησης. Στις βασικές μεταρρυθμιστικές προτεραιότητες περιλαμβάνονται επίσης οι διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων, οι απαιτήσεις έναρξης δραστηριοτήτων για όλες τις μορφές εταιρειών και οι διαδικασίες μετά την καταχώριση, οι εφαρμογές σχετικά με την κοινωνική ασφάλιση και τη φορολογία, καθώς και άλλες γραφειοκρατικές διαδικασίες που σχετίζονται με την απασχόληση, οι διαδικασίες σχεδιασμού, πληρωμής και παρακολούθησης της δημοσιονομικής διαχείρισης. Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Τετάρτη, 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Ψηφιοποίηση αρχείων και συναφών υπηρεσιών (αναγνωριστικό μέτρου: 16778)

Η επένδυση συνίσταται στην ψηφιοποίηση βασικών αρχείων σε διάφορους τομείς (δικαιοσύνη, υγεία, γενικά αρχεία του κράτους, πολεοδομικός σχεδιασμός, απαλλοτριώσεις, κτηματολόγιο, μετανάστευση και άσυλο, ναυτιλιακές υποθέσεις) και την ενσωμάτωση στα σχετικά πληροφοριακά συστήματα, καθώς και στην πιλοτική εφαρμογή της ασφαλούς αποθήκευσης των αρχείων του δημόσιου τομέα και του «ευρύτερου» δημόσιου τομέα (συνολικά εννέα υποέργα). Συγκεκριμένα, τα εν λόγω υποέργα περιλαμβάνουν την υλοποίηση της δράσης ψηφιοποίησης και άλλων αναγκαίων δράσεων σε σχέση με τα ακόλουθα αρχεία: 1) 300 000 000 φυσικές σελίδες [A3/A4, δεμένες και άδετες, συμπεριλαμβανομένης διαδικασίας οπτικής αναγνώρισης χαρακτήρων (OCR) και ανωνυμοποίησης] του συστήματος δικαιοσύνης, 2) 190 000 000 εξετάσεις απεικόνισης διαφόρων μεγεθών (ακτινογραφίες, αξονικές, μαγνητικές, καρδιογραφήματα) του συστήματος δημόσιας υγείας, 3) 55 000 000 φυσικές σελίδες (A4/A3, δεμένες και άδετες) των Γενικών Αρχείων του Κράτους (30 000 000 σελίδες Α3/Α4 για κεντρικούς και τοπικούς οργανισμούς και 25 000 000 σελίδες Α2/Α1/Α0 για κεντρικούς οργανισμούς), 4) 61 500 000 σελίδες (A4, δεμένες και άδετες) του συστήματος μετανάστευσης και ασύλου, 5) 17 000 000 φυσικές σελίδες (A0, A1, A3) απαλλοτριώσεων, 6) 387 200 000 αρχεία απεικόνισης και γεωκωδικοποίηση αρχείων (ψηφιοποίηση 217 200 000 φυσικών αρχείων/εγγράφων διαφόρων μεγεθών και δημιουργία μεταδεδομένων και γεωκωδικοποίηση 170 000 000 αρχείων) πολεοδομικών υπηρεσιών, 7) 600 000 000 (A0/A1/A3) τίτλους ιδιοκτησίας και τα αντίστοιχα έγγραφα στα γραφεία υποθηκοφυλακείου του Κτηματολογίου, 8) 7 000 000 φυσικά αρχεία (A4/A3, δετές και άδετες σελίδες) ναυτιλιακών υποθέσεων (νηολόγιο, αρχεία εταιρειών, προσωπικά αρχεία ναυτικών, άλλα ναυτιλιακά αρχεία) και 9) πιλοτική εφαρμογή της πρότυπης τήρησης αρχείων για την ασφαλή αποθήκευση περίπου 65 000 000 αρχείων (Α5/Α4/Α3/Α2/Α1/Α0) σε άλλα αρχεία του δημόσιου τομέα. Αυτή είναι βασική επένδυση για την αύξηση της απόδοσης της δημόσιας διοίκησης. Αποσκοπεί στη μείωση του χρονικού κόστους της παροχής υπηρεσιών στο κοινό από τη δημόσια διοίκηση, ενώ η καλύτερη πρόσβαση στα αρχεία αναμένεται επίσης να επιφέρει σημαντική εξοικονόμηση κόστους και αποδέσμευση πόρων. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Σύστημα διαχείρισης σχέσεων με πελάτες (CRM) για τη γενική κυβέρνηση (αναγνωριστικό μέτρου: 16810)

Η επένδυση αφορά τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, την υλοποίηση και τη λειτουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης του πλήρους κύκλου ζωής της σχέσης της δημόσιας διοίκησης με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Το έργο θα αναβαθμίσει την υφιστάμενη ικανότητα της δημόσιας διοίκησης να παρακολουθεί τις αλληλεπιδράσεις και τις συναλλαγές της με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Το σύστημα θα χρησιμοποιεί τις πληροφορίες που συλλέγονται από τους πολίτες και τις επιχειρήσεις με σκοπό την εξατομίκευση της προσέγγισης και την προώθηση υψηλότερου επιπέδου υπηρεσιών. Η επένδυση περιλαμβάνει: α) υπηρεσίες ενσωμάτωσης και διαλειτουργικότητας μέσω της εφαρμογής σύγχρονων μεθοδολογιών σχεδιασμού και ανάπτυξης λογισμικού, β) πρόσβαση σε μηχανισμό υποστήριξης των υπηρεσιών, ο οποίος περιλαμβάνει δέσμη εργαλείων για την ανάπτυξη νέων εφαρμογών με βάση τεχνολογία προγραμματισμού χαμηλού κώδικα (low code), γ) πλατφόρμα διαχείρισης σχέσεων με πελάτες (CRM), η οποία θα συλλέγει και θα διαχειρίζεται όλα τα δεδομένα των εξυπηρετούμενων πολιτών και θα συντονίζει την εκτέλεση επιχειρηματικών διαδικασιών, ανεξάρτητα από την αρχική υπηρεσία, δ) σύστημα διαχείρισης της συναίνεσης των πολιτών για την πρόσβαση σε ηλεκτρονικές υπηρεσίες, υπηρεσίες κέντρου επικοινωνίας, μέσω των οποίων πραγματοποιείται η εξυπηρέτηση των πολιτών και των επιχειρήσεων με τη χρήση παραδοσιακών διαύλων, όπως τηλεφωνικών κέντρων, αλλά και με την αξιοποίηση σύγχρονων διαύλων, όπως διαδικτυακών φορμών, μέσων κοινωνικής δικτύωσης, εφαρμογών ανταλλαγής μηνυμάτων, εφαρμογών τηλεδιάσκεψης, ε) αναβάθμιση της ψηφιακής πλατφόρμας των ΚΕΠ και της σύνδεσής της με το ενιαίο Σύστημα διαχείρισης υποθέσεων πολιτών, το τηλεφωνικό κέντρο και τον ιστότοπο gov.gr, στ) απλούστευση και βελτίωση των διαδικασιών και των υπηρεσιών που αφορούν τη φυσική παρουσία «πελατών» με την επέκταση της υπάρχουσας υποδομής myKEPLive και της ενοποίησής της με το σύστημα προγραμματισμού ραντεβού με φυσική παρουσία. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις Τρίτη, 31 Δεκεμβρίου 2024.

Επένδυση: Περαιτέρω εκσυγχρονισμός των υπηρεσιών μίας στάσης της δημόσιας διοίκησης (αναγνωριστικό μέτρου: 16780)

Η επένδυση συνίσταται στον περαιτέρω εκσυγχρονισμό των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ), μέσω της αναβάθμισης των υποδομών και των περιφερειακών τους, και στην εγκατάσταση νέου εξοπλισμού τηλεδιασκέψεων και νέων εφαρμογών συμβατών με τον ψηφιακό σύγχρονο χώρο εργασίας (συστημάτων αξιολόγησης, εφαρμογών για κινητές συσκευές, αυτόματων μηχανών εισιτηρίων, συστημάτων διαχείρισης αναμονής και έξυπνης ειδοποίησης). Η επένδυση περιλαμβάνει: α) την αναβάθμιση του υφιστάμενου τεχνολογικού εξοπλισμού, β) σύγχρονα συστήματα διαχείρισης αναμονής και έξυπνης ειδοποίησης, γ) συστήματα αξιολόγησης πελατών (πολιτών). Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις Τρίτη, 31 Δεκεμβρίου 2024.

Επένδυση: Νέο σύστημα δημόσιων συμβάσεων (αναγνωριστικό μέτρου: 16736)

Η επένδυση αφορά τον επανασχεδιασμό και την εφαρμογή νέου πληροφοριακού συστήματος για τις δημόσιες συμβάσεις. Η επένδυση συνίσταται στην ψηφιοποίηση και την ενοποίηση ολόκληρου του επιχειρηματικού και λειτουργικού κύκλου ζωής των δημόσιων συμβάσεων, την αναβάθμιση των υπηρεσιών διαλειτουργικότητας, την ενσωμάτωση προηγμένων τεχνικών και εργαλείων σύναψης δημόσιων συμβάσεων ως ψηφιακών υπηρεσιών (ηλεκτρονικών καταστημάτων και ηλεκτρονικών αγορών) και την υποστήριξη ΤΠΕ για την Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ). Η επένδυση περιλαμβάνει: τον επανασχεδιασμό και τον εμπλουτισμό της δικτυακής πύλης www.eprocurement.gov.gr · β) εκτεταμένες προσθήκες και προσαρμογές των υποσυστημάτων που χρησιμοποιούνται για τις προσκλήσεις υποβολής προσφορών· γ) τη μεταρρύθμιση, την αναδιάταξη και τον εμπλουτισμό του Κεντρικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Δημοσίων Συμβάσεων (ΚΗΜΔΗΣ), την αναβάθμιση και επέκταση των συστημάτων εξαγωγής στατιστικών στοιχείων και την περαιτέρω στατιστική επεξεργασία τους· δ) τη διαμόρφωση και υλοποίηση επεκτάσεων στο Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ) για την υποστήριξη νέων στρατηγικών και επιχειρηματικών διαδικασιών στον τομέα δημόσιων συμβάσεων με ηλεκτρονικά μέσα· ε) τις βελτιώσεις των ήδη εφαρμοζόμενων υπηρεσιών διαλειτουργικότητας και την εφαρμογή νέων για την ανταλλαγή δεδομένων· στ) υπηρεσίες ηλεκτρονικής διαλειτουργικότητας με τον ιστότοπο gov.gr, κεντρικούς φορείς, τραπεζικούς οργανισμούς για την ενσωμάτωση δυνατοτήτων ψηφιακής υπογραφής ηλεκτρονικών εγγράφων και άλλων δεδομένων με τη χρήση του συστήματος και τη διασφάλιση της «μη άρνησης αναγνώρισης»· ζ) την εφαρμογή μηχανισμού κρυπτογράφησης δεδομένων, αποθηκευμένου στις βάσεις δεδομένων του συστήματος, για την πρόληψη κακόβουλων ενεργειών των διαχειριστών του ΕΣΗΔΗΣ και του συστήματος κυβερνητικού νέφους του δημόσιου τομέα (G-Cloud)· η) νέα μελέτη ασφάλειας και προσθήκες και/ή αλλαγές στο σύστημα για την αύξηση της ασφάλειάς του, πιστοποίηση και παρεμβάσεις για την ενίσχυση της ασφάλειας του συστήματος, προκειμένου να πιστοποιηθεί με ανεξάρτητη αξιολόγηση ασφαλείας· θ) τη βελτίωση και την επανεκκίνηση του συστήματος σχεδιασμού δημόσιων συμβάσεων για την ευρύτερη στήριξη των δημόσιων συμβάσεων και κεντρικές διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων με τη χρήση ηλεκτρονικών καταλόγων· ι) την προσθήκη εφαρμογών για τη στήριξη των οικονομικών φορέων: τον εμπλουτισμό των εφαρμογών αναζήτησης προσφορών, ιστορικών και στατιστικών στοιχείων σχετικά με τη συμμετοχή τους σε διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων, τον εμπλουτισμό των πληροφοριακών υποσυστημάτων και των υποσυστημάτων επικοινωνιών των προμηθευτών και των αναθετουσών αρχών, σύστημα εισιτηρίων για την υποβολή ερωτήσεων και την αναφορά ζητημάτων, εργαλείο επίλυσης ζητημάτων ή παροχής υποστήριξης· ια) την προσθήκη δυνατοτήτων εικονικού βοηθού, ώστε κάθε ενδιαφερόμενος να μπορεί να υποβάλλει ερωτήσεις σε φυσική γλώσσα· ιβ) την προσθήκη ηλεκτρονικού συστήματος αρχειοθέτησης (ΕΣΗΔΗΣ — ΚΗΜΔΗΣ) που συμμορφώνεται με τις διατάξεις του νομικού πλαισίου για τα ηλεκτρονικά αρχεία· ιγ) την παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού και δράσεις δημοσιότητας· ιδ) υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης και παρακολούθησης έργων· ιε) μελέτη για την αξιολόγηση των δυνατοτήτων και της αποτελεσματικότητας των υφιστάμενων εργαλείων σύναψης ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων και την επιλογή, την αναβάθμιση ή την αντικατάστασή τους με νέα και αποδοτικότερα εργαλεία· ιστ) τη μοντελοποίηση κτιριακής πληροφορίας (BIM)· ιζ) την υποστήριξη ΤΠΕ για την Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ). Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Ψηφιακός μετασχηματισμός του Υπουργείου Εξωτερικών (αναγνωριστικό μέτρου: 16742)

Στόχος της επένδυσης είναι ο εκσυγχρονισμός του Υπουργείου Εξωτερικών, μέσω της εκτεταμένης ψηφιοποίησης των λειτουργιών και πληροφοριακών υποδομών του. Η επένδυση περιλαμβάνει τα εξής: α) την τυποποίηση των διαδικασιών του Υπουργείου Εξωτερικών, η οποία θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του στρατηγικού και επιχειρησιακού σχεδιασμού και, κατά συνέπεια, την επιτυχία του· β) συμβολή στην ευρύτερη προώθηση του πεδίου εργασιών του Υπουργείου Εξωτερικών και στην καλύτερη δυνατή χρήση των πόρων του, μέσω της ευθυγράμμισής τους με τους επιδιωκόμενους στόχους· γ) τη διασφάλιση άμεσης πρόσβασης σε πληροφορίες, στο ταχύτερο δυνατό χρονικό πλαίσιο, με την ενσωμάτωση υποστήριξης σημασιολογικής αναζήτησης, με βάση τα πλέον προηγμένα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης· δ) δημιουργία προσβάσιμης και σημαντικής αρχειακής βάσης δεδομένων και κέντρου πληροφοριών για την αποτελεσματική εκτέλεση των διοικητικών καθηκόντων και κάλυψη των απαιτήσεων του Υπουργείου Εξωτερικών ώστε να μπορεί να ασκεί αποτελεσματικότερα δημόσια και οικονομική διπλωματία· ε) αναβάθμιση των υποδομών κρυπτογράφησης ασφάλειας πληροφοριών και τηλεπικοινωνιών του Υπουργείου Εξωτερικών στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού του. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις Δευτέρα, 30 Ιουνίου 2025.

Επένδυση: Προγράμματα αναβάθμισης ψηφιακών δεξιοτήτων των στρατευσίμων (αναγνωριστικό μέτρου 16826)

Η επένδυση ενσωματώνει ένα πρόγραμμα κατάρτισης και την πιστοποίηση ψηφιακών δεξιοτήτων στην υποχρεωτική στρατιωτική θητεία. Σκοπός είναι να αξιοποιηθεί ο χρόνος της στρατιωτικής θητείας των στρατευμένων για τη μετάδοση των ψηφιακών δεξιοτήτων που απαιτούνται στις σημερινές ένοπλες δυνάμεις και στην αγορά εργασίας. Η υλοποίηση της επένδυσης αυτής θα πραγματοποιηθεί μέσω της αναβάθμισης και επέκτασης της πλατφόρμας της Ψηφιακής Ακαδημίας Πολιτών και θα περιλαμβάνει: α) εξατομικευμένη πρόσβαση των στρατευμένων στην πύλη κατάρτισης, η οποία θα διαθέτει ισχυρούς μηχανισμούς κυβερνοασφάλειας και αποτροπή επιθέσεων στον κυβερνοχώρο, καθώς και βελτιωμένη αρχιτεκτονική προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα· β) διαμόρφωση του ηλεκτρονικού χαρτοφυλακίου του στρατευμένου, στο οποίο θα αντικατοπτρίζεται το εκπαιδευτικό προφίλ του, καθώς και τα υφιστάμενα προσόντα του· γ) ανάπτυξη και διαμόρφωση προγραμμάτων κατάρτισης για την απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων· δ) ανάπτυξη και χρήση εργαλείου αυτοαξιολόγησης· ε) 50 000 υπολογιστές ταμπλέτες που θα αποκτηθούν και θα διατεθούν σε στρατευμένους για το χρονικό διάστημα συμμετοχής σε προγράμματα εκμάθησης εξ αποστάσεως· στ) πιστοποίηση των ψηφιακών δεξιοτήτων που αποκτώνται κατά τη διαδικασία κατάρτισης, η οποία θα βασίζεται σε ευρωπαϊκά και εθνικά πλαίσια ψηφιακών δεξιοτήτων. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις Δευτέρα, 30 Ιουνίου 2025.

Επένδυση: Ψηφιακός μετασχηματισμός του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (αναγνωριστικό μέτρου: 16791)

Η επένδυση συνίσταται στην ανάπτυξη των ψηφιακών δυνατοτήτων του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού, δηλαδή ενός ψηφιακού χάρτη τουρισμού, ενός ψηφιακού αποθετηρίου πολιτιστικών αγαθών της Ελλάδας και ενός καινοτόμου συστήματος παροχής πληροφοριών σε τουρίστες και πολίτες με τη χρήση τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης δεύτερης γενιάς. Η επένδυση περιλαμβάνει: α) την ανάπτυξη μιας πλατφόρμας (ψηφιακού χάρτη τουρισμού) στην οποία ο επισκέπτης θα μπορεί να ενημερώνεται σχετικά με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ενός τουριστικού προϊόντος μιας πόλης ή ενός νησιού, έτσι ώστε ο δυνητικός επισκέπτης να έχει στη διάθεσή του, μέσω αυτής της πλατφόρμας, σημαντική πηγή πληροφοριών σχετικά με τις εμπειρίες και τα ενδιαφέροντα της προτίμησής του· β) τη δημιουργία εργαλείων προώθησης, όπως ψηφιακών εφαρμογών, ιστοτόπων και δραστηριοτήτων προώθησης, καθώς και ενός αποθετηρίου που θα λειτουργεί επίσης ως βιβλιοθήκη, το οποίο θα παρέχει σε προορισμούς και στους οικείους βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς τη δυνατότητα υλοποίησης ορθά σχεδιασμένων και βιώσιμων στρατηγικών προώθησης· την ανάπτυξη ενός καινοτόμου συστήματος παροχής τουριστικών πληροφοριών, με ενημερωτικά περίπτερα με οθόνες αφής σε βασικούς κόμβους, καθώς και χάρτες με ιστορικές, γεωγραφικές και πολιτιστικές πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων όλων των πολιτιστικών αγαθών και δραστηριοτήτων, εύκολα διαθέσιμες μέσω της εφαρμογής για κινητές συσκευές. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2025.

Μεταρρύθμιση: Στρατηγική και πολιτικές κυβερνοασφάλειας για τον δημόσιο τομέα και προηγμένες υπηρεσίες ασφάλειας για εθνικές υποδομές ζωτικής σημασίας (αναγνωριστικό μέτρου: 16823)

Η μεταρρύθμιση αφορά την ανάπτυξη και την εφαρμογή στρατηγικής για την κυβερνοασφάλεια και μιας δέσμης πολιτικών για την κυβερνοασφάλεια, οι οποίες αποσκοπούν στην αύξηση της αξιοπιστίας και της ασφάλειας των συστημάτων και των δεδομένων ή πληροφοριών του δημόσιου τομέα και στη βελτίωση της εμπιστοσύνης των πολιτών κατά την αλληλεπίδρασή τους με τον δημόσιο τομέα. Επίσης, η μεταρρύθμιση περιλαμβάνει την υλοποίηση του Εθνικού Κέντρου Επιχειρήσεων για την ασφάλεια στον Κυβερνοχώρο (SOC), καθώς και την παροχή προηγμένων υπηρεσιών ασφάλειας (SOC και DDoS) σε υποδομές ζωτικής σημασίας του συστήματος G-Cloud, με στόχο τη συστηματική και συνεχή βελτίωση της ασφάλειας και τον περιορισμό των απειλών κατά της κυβερνοασφάλειας για τις κεντρικές υποδομές του δημόσιου τομέα και τα πληροφοριακά συστήματα που λειτουργούν μέσω αυτού. Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Τρίτη, 31 Δεκεμβρίου 2024.

Επένδυση: Διαλειτουργικότητα και ανάπτυξη υπηρεσιών διαδικτύου (αναγνωριστικό μέτρου: 16779)

Η επένδυση συνίσταται στην ανάπτυξη κεντρικής διαλειτουργικής υποδομής για την ολοκληρωμένη διαχείριση των υπηρεσιών και στην ανάπτυξη και παροχή διεπαφών στη δημόσια διοίκηση που θα διευκολύνουν την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ κυβερνητικών φορέων και την παροχή διαδραστικών επιγραμμικών υπηρεσιών. Η επένδυση περιλαμβάνει α) την εφαρμογή διαδικτυακών υπηρεσιών και την τεκμηρίωσή τους· β) την ενσωμάτωση των υπηρεσιών στον ιστότοπο gov.gr· γ) τον καθορισμό και την εκτέλεση των απαιτούμενων δοκιμών ελέγχου· δ) την πιλοτική λειτουργία των υπηρεσιών διαδικτύου· ε) τη θέση σε λειτουργία των υπηρεσιών διαδικτύου (τελική εφαρμογή μετά την πιλοτική φάση)· στ) την υποστήριξη των νέων υπηρεσιών διαδικτύου. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.

Μεταρρύθμιση: Διασύνδεση και διαλειτουργικότητα μητρώων, συστημάτων και υπηρεσιών για την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ εθνικών δημόσιων οργανισμών (αναγνωριστικό μέτρου: 16782)

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου πλαισίου και ενός χάρτη πορείας για τη διασύνδεση και τη διαλειτουργικότητα μητρώων και υπηρεσιών για την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ δημόσιων οργανισμών, σύμφωνα με το νέο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας (ΕΠΔ). Η μεταρρύθμιση διευκολύνει την παροχή διαλειτουργικών, εξατομικευμένων και φιλικών προς τον χρήστη ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών σε πολίτες και επιχειρήσεις. Η μεταρρύθμιση εισάγει οργανωτικές, διαδικαστικές και νομοθετικές αλλαγές για α) την εναρμόνιση του υφιστάμενου ελληνικού εθνικού πλαισίου διαλειτουργικότητας (eGIF) με την τρέχουσα έκδοση του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Διαλειτουργικότητας (ΕΠΔ), β) τη σύνδεση των σχετικών εθνικών, περιφερειακών και τοπικών πηγών δεδομένων και ψηφιακών υποδομών με το ευρωπαϊκό σύστημα ανταλλαγής δικαιολογητικών σύμφωνα με την αρχή «μόνο άπαξ», το οποίο θεσπίστηκε με τον κανονισμό για τη δημιουργία ενιαίας ψηφιακής θύρας, και γ) την επανεξέταση και ανάλυση συστημάτων και δεδομένων με στόχο την ψηφιοποίηση πιστοποιητικών και επίσημων εγγράφων. Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Τρίτη, 31 Δεκεμβρίου 2024.

Επένδυση: Μελέτες ταξινόμησης δεδομένων για τα πληροφοριακά συστήματα του δημόσιου τομέα (αναγνωριστικό μέτρου: 16965)

Η επένδυση αποσκοπεί στον καθορισμό του υποδείγματος για τις μελέτες ταξινόμησης δεδομένων σχετικά με τα πληροφοριακά συστήματα του δημόσιου τομέα που είναι εγκατεστημένα στο σύστημα κυβερνητικού νέφους του δημόσιου τομέα (G-Cloud), το οποίο διαχειρίζεται η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (ΓΓΠΣΔΔ). Η επένδυση συνίσταται στον σχεδιασμό και την τυποποίηση μελετών ταξινόμησης δεδομένων κεντρικών πληροφοριακών συστημάτων και στην εκπόνηση 220 αντίστοιχων μελετών για το σύνολο των ήδη εγκατεστημένων κεντρικών πληροφοριακών συστημάτων και εφαρμογών του δημόσιου τομέα. Το υπόδειγμα θα χρησιμοποιηθεί επίσης από όλα τα μελλοντικά πληροφοριακά συστήματα πριν από την εγκατάστασή τους στο G-Cloud. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις Τρίτη, 31 Δεκεμβρίου 2024.

Επένδυση: Κέντρο Διαλειτουργικότητας (ΚΕΔ) επόμενης γενιάς (αναγνωριστικό μέτρου: 16964)

Η επένδυση αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (ΓΓΠΣΔΔ), ώστε να καταστεί δυνατή η επίτευξη διαθεσμικής και διασυστημικής διαλειτουργικότητας με υψηλή διαθεσιμότητα. Η επένδυση συνίσταται α) σε μελέτη σκοπιμότητας και ασφάλειας, β) στην παροχή και εγκατάσταση των απαιτούμενων αδειών για βάση δεδομένων και υβριδική πλατφόρμα εφαρμογών υπολογιστικού νέφους, γ) στον σχεδιασμό και την υλοποίηση του Κέντρου Διαλειτουργικότητας (ΚΕΔ) επόμενης γενιάς, δ) στην υλοποίηση νέων υπηρεσιών διαδικτύου στο Κέντρο Διαλειτουργικότητας (ΚΕΔ) επόμενης γενιάς. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις Δευτέρα, 30 Ιουνίου 2025.

Επένδυση: Ηλεκτρονικά μητρώα (αναγνωριστικό μέτρου: 16824)

Η επένδυση συνίσταται στην καθιέρωση διαλειτουργικότητας και διεπαφών μεταξύ των υφιστάμενων μητρώων των κεντρικών φορέων δημόσιας διοίκησης, καθώς και στη συλλογή και επέκταση των μητρώων, προκειμένου να επιτευχθεί σταδιακά η ομαλή και ορθή λειτουργία των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών, με τη χρήση διασυνδεδεμένων, επικαιροποιημένων μητρώων που περιέχουν καθαρές καταχωρίσεις δεδομένων. Για τον σκοπό αυτό, η επένδυση διευκολύνει:    τη συλλογή και επέκταση των υφιστάμενων μητρώων, σε μία κεντρική πηγή για τη σταδιακή επίτευξη της ομαλής και ορθής λειτουργίας των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει: α) δεδομένα σε ένα σημείο: τα μητρώα θα είναι προσβάσιμα μέσω μίας διεπαφής και θα υπάρχει δυνατότητα αναζήτησης· β) επικαιροποιημένα δεδομένα: όλα τα δεδομένα των μητρώων θα είναι επικαιροποιημένα και έτοιμα προς χρήση. Κάθε μητρώο θα είναι προσβάσιμο μέσω κοινής διεπαφής προγραμματισμού εφαρμογών (API)· γ) καθαρά δεδομένα: έως το τέλος του έργου, τα δεδομένα των μητρώων θα είναι καθαρά στο βέλτιστο δυνατό επίπεδο και θα εφαρμόζονται διαδικασίες και πολιτικές για καθαρά δεδομένα· δ) συνδεδεμένα μητρώα: θα διασφαλιστεί η διαλειτουργικότητα. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Μητρώο Τουριστικών Επιχειρήσεων e-ΜΗΤΕ (αναγνωριστικό μέτρου: 16785)

Η επένδυση συνίσταται στην ανάπτυξη μιας ψηφιακής πλατφόρμας μητρώου για τις τουριστικές επιχειρήσεις (e-MHTE), η οποία έχει στόχο τη διασύνδεση με άλλα δημόσια μητρώα και πληροφοριακά συστήματα. Όλα τα δεδομένα και οι λειτουργίες του υπάρχοντος μητρώου (ΜΗΤΕ) θα μεταφερθούν στη νέα πλατφόρμα με σκοπό την παροχή καλύτερων και βελτιωμένων υπηρεσιών, την έκδοση νέων αδειών λειτουργίας και την ανανέωση των υφιστάμενων. Η επένδυση συνεπάγεται επίσης την ψηφιοποίηση του αρχείου (1 875 000 φακέλων της Διεύθυνσης Χωρικού Σχεδιασμού και Υποδομών), συμπεριλαμβανομένης της προσθήκης ετικετών meta και της αποθήκευσης. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις Δευτέρα, 30 Ιουνίου 2025.

Μεταρρύθμιση: Ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και τάσεων με στόχο την παροχή προηγμένων υπηρεσιών δημόσιας διοίκησης, την αύξηση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας και τη μείωση του κόστους λειτουργίας, αναβάθμισης και συντήρησης των συστημάτων (αναγνωριστικό μέτρου: 16928)

Η μεταρρύθμιση συνίσταται στην ανάπτυξη ενός ολιστικού πλαισίου που αποσκοπεί στη μεταφορά τεχνολογικών εξελίξεων [υπολογιστικό νέφος, επιχειρηματική ευφυΐα, τεχνητή νοημοσύνη (AI), μηχανική μάθηση, τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού (DLT)] στη δημόσια διοίκηση με σκοπό την αποδοτική συλλογή, επεξεργασία, παρουσίαση και αποθήκευση δεδομένων και, επομένως, τη διευκόλυνση της βελτίωσης των ψηφιακών υπηρεσιών, της κατάλληλης λήψης αποφάσεων και της αποδοτικής λειτουργίας και συντήρησης των συστημάτων και των υποδομών. Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Τετάρτη, 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Έξυπνες πόλεις (αναγνωριστικό μέτρου: 16854)

Στόχος της επένδυσης είναι ο σταδιακός μετασχηματισμός 11 ελληνικών πόλεων σε «έξυπνες πόλεις» μέσω της ανάπτυξης νέων υποδομών, ψηφιακών πλατφορμών και πληροφοριακών συστημάτων. Οι λύσεις έξυπνης πόλης επιτρέπουν στις πόλεις να χρησιμοποιούν την τεχνολογία, τις πληροφορίες και τα ανοιχτά δεδομένα για τη βελτίωση των αστικών υποδομών και των ηλεκτρονικών υπηρεσιών, αλλά και για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης με γνώμονα την κοινότητα. Η επένδυση αποσκοπεί επίσης στη στήριξη της ανάδειξης δημοτικών μοντέλων έξυπνων πόλεων για τους υπόλοιπους δήμους, με τη λογική των γενικών σχεδίων υλοποίησης. Το μέτρο αποτελείται από δύο υποέργα: 1) την επενδυτική πρωτοβουλία για τις ελληνικές έξυπνες πόλεις, η οποία επενδύει σε 11 πόλεις, τέσσερις από τις οποίες έχουν ήδη επιλεγεί (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιάς και Τρίκαλα) και επτά ακόμη θα επιλεγούν βάσει προτάσεων που θα υποβάλουν οι δήμοι· 2) μηχανισμό στήριξης για την υλοποίηση και την παρακολούθηση των επιδόσεων της πρωτοβουλίας. Στο πλαίσιο του υποέργου 1, οι δικαιούχοι πρέπει να καταρτίσουν λεπτομερές σχέδιο υλοποίησης, μαζί με δεκαετή στρατηγική και σχέδιο δράσης για την έξυπνη πόλη, τα οποία θα συνδέονται με τοπικούς, περιφερειακούς και εθνικούς στρατηγικούς στόχους. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Παροχή υποδομής και υπηρεσίας κεντρικού υπολογιστικού νέφους (αναγνωριστικό μέτρου: 16853)

Στόχος της επένδυσης είναι να ενισχυθεί η λειτουργία βασικών θεσμικών οργάνων του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, δηλαδή της ΓΓΠΣΔΔ και της ΗΔΙΚΑ ΑΕ, μέσω της ανάπτυξης υποδομών και υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους (σύμφωνα με τον νόμο 4727/2020) σύμφωνα με διεθνείς βέλτιστες πρακτικές για την υλοποίηση κυβερνητικών υποδομών και υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους (G-Cloud). Στόχος του έργου είναι η δημιουργία μιας σύγχρονης υποδομής υβριδικού υπολογιστικού νέφους (H-Cloud), αποτελούμενης από δύο μισθωτές: έναν για το G-Cloud και έναν άλλο για το H-Cloud. Κάθε μισθωτής θα έχει την ιδιωτική συνιστώσα του νέφους και τη δημόσια συνιστώσα του νέφους σε ενιαίο περιβάλλον διαχείρισης και παροχής υπηρεσιών. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Ιουνίου 2024.

Τα κέντρα δεδομένων του παρόχου υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους θα πρέπει να συμμορφώνονται με τον «ευρωπαϊκό κώδικα δεοντολογίας σχετικά με την ενεργειακή απόδοση των κέντρων δεδομένων». Η απαίτηση είναι σύμφωνη με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα, καθώς υποστηρίζει την πράσινη μετάβαση και συμβάλλει στην επίτευξη των επιδιώξεων της Ένωσης για το κλίμα έως το 2030 που ορίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 11, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 10 του νόμου της ΕΕ για το κλίμα, και σύμφωνα με τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας της ΕΕ έως το 2050 και της ψηφιακής μετάβασης, συμβάλλοντας έτσι στην αύξηση της οικονομικής και κοινωνικής σύγκλισης, στην αποκατάσταση και προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και στην ολοκλήρωση των οικονομιών της Ένωσης.

Επένδυση: Αναβάθμιση της υποδομής και των υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους του Εθνικού Δικτύου Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ) (αναγνωριστικό μέτρου: 16955)

Η επένδυση συνίσταται στην αναβάθμιση των υποδομών και των υπηρεσιών του ΕΔΥΤΕ μέσω: α) της αναβάθμισης του οικείου λογισμικού και των υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους, οι οποίες απευθύνονται κυρίως σε μέλη της ερευνητικής και ακαδημαϊκής κοινότητας, β) της επέκτασης και αναβάθμισης του εθνικού υπολογιστικού συστήματος υψηλών επιδόσεων ARIS (φάση Β), καθώς και γ) της μίσθωσης υποδομής οπτικών ινών. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Τα κέντρα δεδομένων πρέπει να συμμορφώνονται με τον ευρωπαϊκό κώδικα δεοντολογίας σχετικά με την ενεργειακή απόδοση των κέντρων δεδομένων. Η απαίτηση είναι σύμφωνη με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα, καθώς υποστηρίζει την πράσινη μετάβαση και συμβάλλει στην επίτευξη των επιδιώξεων της Ένωσης για το κλίμα έως το 2030 που ορίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 11, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 10 του νόμου της ΕΕ για το κλίμα, και σύμφωνα με τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας της ΕΕ έως το 2050 και της ψηφιακής μετάβασης, συμβάλλοντας έτσι στην αύξηση της οικονομικής και κοινωνικής σύγκλισης, στην αποκατάσταση και προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και στην ολοκλήρωση των οικονομιών της Ένωσης.

Επένδυση: Ενίσχυση της επιχειρησιακής συνέχειας του δημόσιου τομέα (αναγνωριστικό μέτρου: 16287)

Η επένδυση συνίσταται στον σχεδιασμό και την υλοποίηση όλων των απαιτούμενων δράσεων για τη διασφάλιση της επιχειρησιακής συνέχειας σε ολόκληρη τη δημόσια διοίκηση, έτσι ώστε να δίνεται στους υπαλλήλους οποιουδήποτε οργανισμού του δημόσιου τομέα η δυνατότητα να επιτελούν το έργο τους εξ αποστάσεως και με ασφαλή τρόπο. Περιλαμβάνει την παροχή των απαραίτητων εταιρικών συσκευών (φορητών υπολογιστών) και υποδομής δικτύου (εικονικού ιδιωτικού δικτύου — VPN) και την επέκταση των υπηρεσιών G-Cloud. Η επένδυση θα μελετήσει αρχικά τις ανάγκες σε ολόκληρο τον δημόσιο τομέα και θα καταρτίσει σχέδιο επιχειρησιακής συνέχειας όχι μόνο για την ενδεικτική ομάδα δημόσιων υπαλλήλων που θα καλυφθούν κατά την υλοποίηση του παρόντος έργου (που εκτιμώνται σε 71 500 υπαλλήλους) αλλά και για όλους τους δημόσιους υπαλλήλους (περίπου 550 000). Σύμφωνα με το σχέδιο επιχειρησιακής συνέχειας, η επένδυση θα διασφαλίσει την εκπλήρωση των προϋποθέσεων για επιχειρησιακή συνέχεια σε ολόκληρη τη δημόσια διοίκηση. Οι προϋποθέσεις αυτές περιλαμβάνουν α) την ύπαρξη εταιρικής συσκευής, στην οποία θα είναι εγκατεστημένα ενημερωμένα λειτουργικά συστήματα, καθώς και ενημερωμένα προγράμματα προστασίας από ιούς, β) πρόσβαση σε σύνδεση στο διαδίκτυο μέσω παρόχου υπηρεσιών διαδικτύου, γ) σύνδεση εικονικού ιδιωτικού δικτύου (VPN) μέσω του δικτύου ΣΥΖΕΥΞΙΣ, δ) με τη χρήση σύνδεσης VPN, ασφαλή πρόσβαση σε δεδομένα και εφαρμογές των δημόσιων υπηρεσιών που απαιτούνται για την εξ αποστάσεως εργασία των υπαλλήλων και, εάν αυτό δεν είναι δυνατόν, ανάπτυξη εναλλακτικών λύσεων, ε) τεχνική υποστήριξη. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Επέκταση του δικτύου ΣΥΖΕΥΞΙΣ II (αναγνωριστικό μέτρου: 16956)

Η επένδυση συνίσταται στην επέκταση του Εθνικού Δικτύου Δημόσιου Τομέα (ΣΥΖΕΥΞΙΣ ΙΙ) για την παροχή ενός συνόλου αναβαθμισμένων τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών στο σύνολο της γενικής κυβέρνησης, στη δημιουργία δικτύου του δημόσιου τομέα (επέκταση) για την παροχή ενός συνόλου αναβαθμισμένων τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών σε φορείς της γενικής κυβέρνησης για τρία διαδοχικά έτη και, ειδικότερα, στην παροχή κάλυψης σε περίπου 34 000 κτίρια, καθώς και ασύρματων τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών. Περιλαμβάνει την επέκταση του υφιστάμενου Εθνικού Δικτύου Δημόσιας Διοίκησης «ΣΥΖΕΥΞΙΣ», το οποίο επί του παρόντος καλύπτει μόνο 4 500 σημεία παρουσίας φορέων. Ως εκ τούτου, όλοι οι δημόσιοι φορείς θα διαθέτουν αναβαθμισμένες τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες με αυξημένες ταχύτητες πρόσβασης στο διαδίκτυο, ώστε να προσφέρουν καλύτερες συνδέσεις στους πολίτες. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Μεταρρύθμιση: Στρατηγική και πολιτικές για τη διακυβέρνηση δεδομένων στον δημόσιο τομέα (αναγνωριστικό μέτρου: 16827)

Η μεταρρύθμιση αφορά α) την ανάπτυξη της στρατηγικής και των πολιτικών διακυβέρνησης των δεδομένων στο κυβερνητικό υπολογιστικό νέφος και β) τη θέσπιση του πλαισίου, της υποδομής, της ικανότητας και των δυνατοτήτων διακυβέρνησης των δημόσιων δεδομένων, της πολιτικής για ανοικτά και επαναχρησιμοποιήσιμα δεδομένα και της παροχής σχετικών υπηρεσιών στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις Τετάρτη, 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Κεντρική επιχειρηματική νοημοσύνη – ανάλυση δεδομένων (αναγνωριστικό μέτρου: 16842)

Στόχος της επένδυσης είναι να δώσει στη δημόσια διοίκηση τη δυνατότητα να μεγιστοποιήσει την αξία που αποκομίζει από τα δεδομένα της μέσω της εφαρμογής μιας κεντρικής πλατφόρμας επιχειρηματικής νοημοσύνης – ανάλυσης δεδομένων. Η πλατφόρμα θα δίνει στους οργανισμούς της δημόσιας διοίκησης τη δυνατότητα να αντλούν, να ενοποιούν και να ερμηνεύουν δεδομένα από οποιαδήποτε πηγή και να τα χρησιμοποιούν για την ανάλυση πληροφοριών που επηρεάζουν τις λειτουργίες και τις ροές εργασίας τους, διευκολύνοντας έτσι τη λήψη αποφάσεων. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω α) του προσδιορισμού βασικών δεικτών επιδόσεων, β) της δημιουργίας λεξικού δεδομένων, γ) της δημιουργίας πλαισίου διακυβέρνησης δεδομένων, δ) του σχεδιασμού κατάλληλου αρχιτεκτονικού σχεδίου, αρχιτεκτονικής προσέγγισης, δομικών στοιχείων και σημείων ενοποίησης, ε) της διαμόρφωσης αποθήκης δεδομένων, στ) της ενοποίησης με το υποστηρικτικό πληροφοριακό σύστημα, ζ) της ανάπτυξης των απαιτούμενων εκθέσεων και αναλύσεων επιχειρηματικής νοημοσύνης και η) της τεχνικής υποστήριξης. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Επένδυση: Κεντρικό σύστημα διαχείρισης εγγράφων (αναγνωριστικό μέτρου: 16738)

Η επένδυση συνίσταται στην εφαρμογή ενός κεντρικού συστήματος διαχείρισης εγγράφων για τη συγκέντρωση, αποθήκευση και ανάκτηση έντυπων και ηλεκτρονικών εγγράφων. Το σύστημα αυτό διευκολύνει τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των οργανισμών του δημόσιου τομέα και επιταχύνει τη διεκπεραίωση των υποθέσεων πολιτών και επιχειρήσεων και των αιτημάτων εξυπηρέτησης. Η επένδυση περιλαμβάνει α) την παροχή 20 000 επιπρόσθετων εγκεκριμένων ψηφιακών υπογραφών εξ αποστάσεως, β) την ανάπτυξη εφαρμογών διαλειτουργικότητας, τη δημιουργία μοναδικού κωδικού ταχείας απόκρισης (QR) ή αναγνωριστικού κωδικού που θα ενσωματωθεί στα έγγραφα, γ) την ανάπτυξη υποσυστημάτων για την κάλυψη κυβερνητικών αναγκών υπογραφής εγγράφων με ψηφιακές υπογραφές, δ) υπηρεσίες υποστήριξης (συμπεριλαμβανομένων υπηρεσιών για την εκπόνηση μελετών), υπηρεσίες κατάρτισης και υπηρεσίες βοήθειας. Η υλοποίηση της επένδυσης θα ολοκληρωθεί έως τις Δευτέρα, 30 Ιουνίου 2025.

ΣΤ.2.    Ορόσημα, στόχοι, δείκτες και χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση της μη επιστρεπτέας χρηματοδοτικής στήριξης

Κορυφαία επένδυση 3: Ψηφιοποίηση αρχείων και συναφών υπηρεσιών

Βασική μεταρρύθμιση 5: Παροχή «πελατοκεντρικών» υπηρεσιών δημόσιας διοίκησης μέσω της απλούστευσης και της βελτίωσης των διαδικασιών — Διασύνδεση και διαλειτουργικότητα μητρώων, συστημάτων και υπηρεσιών

Ομάδα 9: Πρωτοβουλίες που σχετίζονται με ενισχυμένες «πελατοκεντρικές» και ασφαλείς ψηφιακές υπηρεσίες, με τη χρήση διαλειτουργικών πληροφοριακών συστημάτων και πολιτικών ανοικτών δεδομένων

Τα μέτρα που περιλαμβάνονται στην παρούσα ομάδα είναι τα εξής:

●    Διαχείριση σχέσεων με πελάτες για τη γενική κυβέρνηση (αναγνωριστικό: 16810)

●    Περαιτέρω εκσυγχρονισμός των υπηρεσιών μίας στάσης της δημόσιας διοίκησης (αναγνωριστικό: 16780)

●    Νέο σύστημα δημόσιων συμβάσεων (αναγνωριστικό: 16736)

●    Ψηφιακός μετασχηματισμός του Υπουργείου Εξωτερικών (αναγνωριστικό: 16742)

●    Προγράμματα αναβάθμισης ψηφιακών δεξιοτήτων των στρατευσίμων (αναγνωριστικό: 16826)

●    Ψηφιακός μετασχηματισμός του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (αναγνωριστικό: 16791)

●    Στρατηγική και πολιτικές κυβερνοασφάλειας για τον δημόσιο τομέα και δημιουργία Εθνικού Κέντρου Επιχειρήσεων για την ασφάλεια στον Κυβερνοχώρο (αναγνωριστικό: 16823)

●    Διαλειτουργικότητα και ανάπτυξη υπηρεσιών διαδικτύου (αναγνωριστικό: 16779)

●    Μελέτες ταξινόμησης των δεδομένων για τα πληροφοριακά συστήματα του δημόσιου τομέα (αναγνωριστικό: 16965)

●    Κέντρο Διαλειτουργικότητας (ΚΕΔ) επόμενης γενιάς (αναγνωριστικό: 16964)

●    Ηλεκτρονικά μητρώα (αναγνωριστικό: 16824)

●    Παροχή προηγμένων υπηρεσιών ασφάλειας σε υποδομές ζωτικής σημασίας του κυβερνητικού υπολογιστικού νέφους (G-Cloud) (αναγνωριστικό: 16823)

●    Μητρώο Τουριστικών Επιχειρήσεων e-ΜΗΤΕ (αναγνωριστικό μέτρου: 16785)

●    Κεντρικό σύστημα διαχείρισης εγγράφων (αναγνωριστικό: 16738)

Ομάδα 10: Πρωτοβουλίες που σχετίζονται με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στην ψηφιακή μετάβαση και τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης

●Ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και τάσεων με στόχο την παροχή προηγμένων υπηρεσιών δημόσιας διοίκησης, αύξηση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας και μείωση του κόστους λειτουργίας, αναβάθμισης και συντήρησης των συστημάτων (αναγνωριστικό: 16928)

●Έξυπνες πόλεις (αναγνωριστικό: 16854)

●Παροχή υποδομής και υπηρεσίας κεντρικού υπολογιστικού νέφους (αναγνωριστικό: 16853)

●Αναβάθμιση της υποδομής και των υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους του Εθνικού Δικτύου Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (GRNET) (αναγνωριστικό: 16955)

●Ενίσχυση της επιχειρησιακής συνέχειας του δημόσιου τομέα (αναγνωριστικό: 16287)

●Επέκταση του δικτύου ΣΥΖΕΥΞΙΣ II (αναγνωριστικό: 16956)

●Στρατηγική και πολιτικές για τη διακυβέρνηση δεδομένων στον δημόσιο τομέα (αναγνωριστικό: 16827)

●Κεντρική επιχειρηματική νοημοσύνη (ΕΝ) — Ανάλυση δεδομένων (αναγνωριστικό: 16842)