Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Η υαλουργία στην Ευρώπη σε μια κρίσιμη καμπή: επίτευξη μιας πιο πράσινης και ενεργειακά αποδοτικότερης βιομηχανίας με παράλληλη ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και διατήρηση των ποιοτικών θέσεων εργασίας»

(γνωμοδότηση πρωτοβουλίας)

(2022/C 105/04)

Εισηγητής:	ο κ. Aurel Laurențiu PLOSCEANU
Συνεισηγητής:	Gerald KREUZER

Απόφαση της συνόδου ολομέλειας:	25.3.2021
Νομική βάση	Άρθρο 32 παράγραφος 2 του Εσωτερικού Κανονισμού
	Γνωμοδότηση πρωτοβουλίας
Αρμόδιο όργανο	Συμβουλευτική Επιτροπή Βιομηχανικών Μεταλλαγών (CCMI)
Εγκρίθηκε από την CCMI	29.9.2021
Εγκρίθηκε από την ολομέλεια	21.10.2021
Σύνοδος ολομέλειας αριθ.	564
Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας (υπέρ / κατά / αποχές)	142/1/3

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1.

Η ευρωπαϊκή υαλουργία αποτελεί καινοτόμο και υψηλής στρατηγικής σημασίας τομέα, από τον οποίο η ΕΕ ωφελείται σημαντικά. Τα προϊόντα υαλουργίας είναι απαραίτητα για τη μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη κυκλική οικονομία: για την ανακαίνιση κτιρίων, την παραγωγή περισσότερης ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας, την απαλλαγή των μέσων συγκοινωνίας από τις ανθρακούχες εκπομπές και τις βιώσιμες συσκευασίες. Η υαλουργία συμβάλλει επίσης στην επανάσταση της ψηφιοποίησης της Ευρώπης. Με λίγα λόγια, το γυαλί είναι το μέλλον.

1.2.

Η ΕΟΚΕ καλεί τους φορείς χάραξης πολιτικής της ΕΕ να θέσουν την υαλουργία και όλους τους υποκλάδους της στην καρδιά των τρεχουσών πολιτικών προτεραιοτήτων, όπως η δέσμη μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55 %, η δέσμη για την κυκλική οικονομία, το ψηφιακό θεματολόγιο, το θεματολόγιο για τις στρατηγικές αξιακές αλυσίδες και η διεθνής εμπορική πολιτική της ΕΕ και τα σχετικά μέσα.

1.3.

Το Κύμα ανακαινίσεων της ΕΕ θα αποτελέσει τεράστια πηγή επιχειρηματικών ευκαιριών για την υαλουργία, πυροδοτώντας επενδύσεις και συμβάλλοντας σε πολύ μεγάλο βαθμό στη μείωση των εκπομπών CO2 από τα κτίρια. Καλούμε την ΕΕ και τους εθνικούς φορείς χάραξης πολιτικής να υποστηρίξουν τουλάχιστον τους τρέχοντες προτεινόμενους στόχους και ει δυνατόν να τους ενισχύσουν.

1.4.

Μια ενεργειακή μετάβαση εντός του κλάδου είναι αναγκαία προκειμένου η εγγενώς ενεργοβόρα διαδικασία παραγωγής γυαλιού να καταστεί ανθρακικά ουδέτερη. Αυτή η ενεργειακή μετάβαση θα οδηγήσει σε μείζονες αυξήσεις κόστους της επιχειρηματικής δραστηριότητας, λόγω του υψηλότερου λειτουργικού κόστους και των αυξημένων κεφαλαιακών απαιτήσεων.

1.5.

Η ΕΟΚΕ συνιστά θερμά οι πολιτικές της ΕΕ να στηρίξουν τον κλάδο προκειμένου να καταστεί δυνατή αυτή η μετάβαση, με δημοσιονομική στήριξη τόσο για τις κεφαλαιακές όσο και για τις λειτουργικές δαπάνες, με δημιουργία ικανοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας, με οικονομικά προσιτό ενεργειακό εφοδιασμό και εξασφαλίζοντας πως ο κλάδος δεν θα είναι εκτεθειμένος σε αθέμιτο ανταγωνισμό από χώρες εκτός της αγοράς της ΕΕ.

1.6.

Η ΕΟΚΕ στηρίζει όλες τις ενωσιακές πολιτικές και τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης που διευκολύνουν τη στροφή των μεταφορών προς έξυπνα και κλιματικά ουδέτερα οχήματα και τη μαζική επέκταση των συστημάτων δημοσίων συγκοινωνιών. Το υψηλής τεχνολογίας γυαλί θα επιτελέσει σημαντικό ρόλο.

1.7.

Η ΕΟΚΕ συνιστά θερμά η ΕΕ να χαρακτηρίσει το γυαλί ως μόνιμο υλικό, λόγω τω αδρανών, επαναχρησιμοποιήσιμων και επ’ άπειρον ανακυκλώσιμων ιδιοτήτων του.

1.8.

Η ΕΟΚΕ ζητεί τη στροφή από μη γραμμικά υλικά στο πλήρως κυκλικό, επαναχρησιμοποιήσιμο και ανακυκλώσιμο γυαλί προκειμένου να μειωθεί η εξάρτηση από εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, η εξόρυξη παρθένων πρώτων υλών και η εξάντληση των πόρων. Συνιστά δε η ΕΕ να αναγνωρίσει τα οφέλη της συνεισφοράς του γυαλιού σε βιώσιμα συστήματα συσκευασίας.

1.9.

Η ΕΟΚΕ συνιστά θερμά την ευρύτερη εφαρμογή των αρχών της κυκλικής οικονομίας, σε συνδυασμό με δημόσια και ιδιωτική χρηματοδοτική στήριξη και εταιρικές σχέσεις όπως η πρωτοβουλία Close the Glass Loop (Ολοκλήρωση του κύκλου του γυαλιού), με στόχο την ενθάρρυνση της ανακύκλωσης γυαλιού. Αυτό θα επιτρέψει στην Ευρώπη να αποφύγει τη σπατάλη γυαλιού, να μειώσει την ενεργειακή κατανάλωση και τις εκπομπές CO2 και να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας στον τομέα της ανακύκλωσης γυαλιού.

1.10.

Η ΕΟΚΕ καλεί την ΕΕ να αναγνωρίσει ότι το γυαλί είναι απαραίτητο για την παραγωγή πράσινης ενέργειας. Το γυαλί αποτελεί βασικό συστατικό όχι μόνο των φωτοβολταϊκών ηλιακών πινάκων συστοιχιών αλλά και των ανεμογεννητριών, μπορεί δε να χρησιμοποιηθεί και με άλλους τρόπους για την παραγωγή πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας. Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή και το Κοινοβούλιο να αναπτύξουν νέες πολιτικές της ΕΕ όσον αφορά τους κλιματικούς στόχους και τις στρατηγικές αξιακές αξίας προκειμένου να ξεκινήσει εκ νέου η παραγωγή φωτοβολταϊκών κυψελών στην Ευρώπη και να προστατευτεί η παραγωγή άλλων στρατηγικής σημασίας υαλουργικών προϊόντων και οι αξιακές αλυσίδες όπου ανήκουν αυτά (π.χ. ανεμοθώρακες για τους κατασκευαστές του κλάδου των μεταφορών).

1.11.

Η ΕΟΚΕ ζητεί την υποστήριξη των επενδύσεων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση νέων και νεαρών εργαζομένων που θα εισέρχονται στον κλάδο προς αντικατάσταση του γηράσκοντος εργατικού δυναμικού, οπλισμένοι με τις αναγκαίες γνώσεις και ικανότητες, καθώς και για να επιτραπεί στους υφιστάμενους εργαζόμενους να παρακολουθήσουν τις καινοτομίες και τις μεταβατικές αλλαγές του κλάδου.

1.12.

Η ΕΟΚΕ καλεί την ΕΕ να προστατέψει την υαλουργία μας απέναντι στον κίνδυνο διαρροής άνθρακα. Η ενίσχυση των κλιματικών στόχων και η άνοδος του κόστους του άνθρακα απαιτούν την ενίσχυση, και όχι την αποδυνάμωση της προστασίας από τον κίνδυνο διαρροής άνθρακα. Η ανταγωνιστικότητα των υαλουργικών προϊόντων στις αγορές εξαγωγών και στην ίδια την ΕΕ μπορεί να εξασφαλιστεί εν μέρει με αποτελεσματικά μέσα κατά της διαρροής άνθρακα, μέσω του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ). Το σύστημα αυτό πρέπει να διατηρηθεί προκειμένου να στηριχθεί ο κλάδος στη μετάβαση προς την εκπλήρωση του στόχου κλιματικής ουδετερότητας της ΕΕ. Η θέσπιση του Μηχανισμού συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (CBAM) και η δέσμη ταξινομίας πρέπει να εξεταστούν προσεκτικά. Η ΕΟΚΕ ζητεί ο CBAM να περιλαμβάνει λύση για τις εξαγωγές και να ενισχυθούν τα μέτρα για τη διαρροή άνθρακα μέσω της συμπλήρωσης του CBAM με πλήρεις δωρεάν πιστώσεις βάσει συγκριτικών δεικτών τουλάχιστον μέχρι το 2030, σύμφωνα με τους κανόνες του ΠΟΕ.

1.13.

Μια πράσινη και ψηφιακή μετάβαση στην Ευρώπη, και ιδίως στην υαλουργία, πρέπει να είναι μια δίκαιη μετάβαση. Για την εξασφάλιση της μέγιστης στήριξης της μετάβασης αυτής, η ΕΟΚΕ ζητεί τη συμμετοχή των εργαζομένων. Για τον λόγο αυτό, ο κοινωνικός διάλογος σε κάθε επίπεδο πρέπει να υποστηρίζεται από τη νομοθεσία της ΕΕ.

1.14.

Για την παρακολούθηση των εξελίξεων στην υαλουργία όσον αφορά τη μείωση και παραγωγή CO2 και λοιπές σχετικές μεταβλητές, η ΕΟΚΕ θα επικροτούσε μια πιο εστιασμένη στήριξη και ανάλυση του κλάδου στο σύνολό του και των υποκλάδων του και για κάθε κράτος μέλος.

2.   Γενική περιγραφή του βιομηχανικού κλάδου της υαλουργίας

2.1.   Παραγωγή

Η παραγωγή γυαλιού στην ΕΕ έφτασε τα 36,8 εκατομμύρια τόνους το 2020 σύμφωνα με την ένωση Glass Alliance Europe. Η ΕΕ είναι ένας από τους μεγαλύτερος παραγωγούς γυαλιού παγκοσμίως. Ο κλάδος αποτελείται από πέντε υποκλάδους:

α)	60,4 % — Γυαλί συσκευασίας

β)	29,2 % — Επίπεδο γυαλί

γ)	3,2 % — Οικιακά υαλικά

δ)	5,3 % — Υαλοΐνες (ενίσχυση και μόνωση)

ε)	2,1 % — Ειδικά υαλικά

2.2.

Απασχόληση

Το 2018, η υαλουργία απασχολούσε περίπου 290 000 εργαζόμενους στην ΕΕ-27 (1). Ο αριθμός αυτός καλύπτει την κατασκευή, την ανακύκλωση και την επεξεργασία γυαλιού, καθώς ορισμένοι τομείς, όπως αυτός του επίπεδου γυαλιού, έχουν σύνθετες αξιακές αλυσίδες. Ο κλάδος της επεξεργασίας γυαλιού περιλαμβάνει επίσης σημαντικό αριθμό ΜΜΕ.

2.3.   Υγεία και ασφάλεια

2.3.1.

Η ευρωπαϊκή υαλουργία παρέχει ποιοτικές θέσεις εργασίας σε ευρύ φάσμα εργαζομένων: από ανειδίκευτους εργάτες μέχρι υψηλού επιπέδου μηχανικούς.

2.3.2.

Η εργασία ως εργάτης στην υαλουργία είναι σωματικά σκληρή και ενίοτε επικίνδυνη. Τα μέτρα υγείας και ασφάλειας απαιτούν επενδύσεις και συχνά έχουν θετικό αντίκτυπο στην παραγωγικότητα. Τα μέτρα για την πρόληψη των επαγγελματικών ασθενειών βελτιώνονται συνεχώς, όπως συμβαίνει με την πρόληψη της πυριτίασης, στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου του Ευρωπαϊκού Δικτύου Πυριτίου (NEPSI) για το αναπνεύσιμο κρυσταλλικό διοξείδιο του πυριτίου. Η νοοτροπία της ασφάλειας και της πρόληψης συνέβαλε στην ποιότητα των θέσεων εργασίας του κλάδου.

2.4.   Ηλικία, εκπαίδευση και κατάρτιση·

Σε αντίθεση με την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, το εργατικό δυναμικό των δυτικοευρωπαϊκών χωρών αποτελείται κυρίως από γηραιότερους (50+) και ιδιαίτερα πεπειραμένους εργαζόμενους. Είναι ολοένα δυσκολότερη η προσέλκυση νέων εργαζομένων μικρότερης ηλικίας. Η αντικατάσταση των γηραιότερων, έμπειρων εργαζομένων συνεπάγεται την κατάρτιση νέων εργαζομένων και τη δυνατότητα των σημερινών εργαζομένων να παρακολουθούν τις καινοτομίες και τις αλλαγές του κλάδου.

2.5.   Η υαλουργία είναι ιδιαίτερα καινοτόμος κλάδος.

2.5.1.

Οι τάσεις υγείας και ευεξίας ανοίγουν νέες ευκαιρίες και αγορές για βιώσιμες, υγιείς, επαναχρησιμοποιήσιμες και επ’ άπειρον ανακυκλώσιμες γυάλινες συσκευασίες κλειστού βρόχου. Επί του παρόντος, η υαλουργία επεξεργάζεται σχεδιαστικές καινοτομίες και πιο «ανατρεπτικούς» τρόπους απαλλαγής της διαδικασίας παραγωγής από ανθρακούχες εκπομπές, προαναγγέλλοντας έναν μείζονα μετασχηματισμό στην παραγωγή γυαλιού.

2.5.2.

Το γυαλί που χρησιμοποιείται στις κατασκευές και στην αυτοκινητοβιομηχανία γίνεται ολοένα πιο εξελιγμένο μέσω της ενσωμάτωσης ελασμάτων, αερίων, επιστρώσεων, καμερών, ραντάρ και λοιπών υλικών για την ενίσχυση της ασφάλειας, της μόνωσης και της μεταδοτικότητας δεδομένων. Φωτοβολταϊκές κυψέλες μπορούν να ενσωματωθούν σε γυάλινες προσόψεις ή σε πανοραμικές οροφές αυτοκινήτων για τη διατήρηση της απόδοσης και τη δημιουργία ανανεώσιμης ενέργειας.

2.5.3.

Υψηλής τεχνολογίας προϊόντα γυαλιού χρησιμοποιούνται επίσης στην αεροδιαστημική και την αμυντική βιομηχανία. Προϊόντα γυαλιού και σύνθετα χρησιμοποιούνται επίσης στα διαστημόπλοια και τους δορυφόρους ως επιστρώσεις, ηλεκτρονικά, αισθητήρες, οθόνες κ.λπ. Αυτό καθιστά την υαλουργία όχι μόνο υψηλής τεχνολογίας και καινοτόμο κλάδο, αλλά και κλάδο υψηλής στρατηγικής σημασίας.

2.6.   Αντίκτυπος της πανδημίας COVID-19

Οι αγορές σε βασικούς τομείς βρίσκονται σε ύφεση από την αρχή της πανδημίας, με αποτέλεσμα μειωμένη παραγωγή με αργή ανάκαμψη σε ορισμένους σημαντικούς τομείς της υαλουργίας (επίπεδο γυαλί, οικιακά υαλικά, υαλοΐνες) Το 2020 ο κλάδος είχε υποχωρήσει κατά 1 % έως 14 % ανάλογα με τον υποκλάδο. Στον κλάδο του επίπεδου γυαλιού, που εξυπηρετεί πρωτίστως τις κατασκευές και την αυτοκινητοβιομηχανία, η αγορά της ΕΕ συρρικνώθηκε κατά περισσότερο από 10 % το 2020. Παρότι η απορρόφηση από τις κατασκευές ήταν πιο σταθερή του αναμενόμενου, η αυτοκινητιστική υαλουργία παραμένει σε υψηλή ύφεση μέχρι σήμερα.

3.   Η συμβολή της υαλουργίας στην κλιματική ουδετερότητα, στην κυκλική οικονομία, στην ευημερία και στο Ψηφιακό Θεματολόγιο της ΕΕ

3.1.   Κλιματική ουδετερότητα

3.1.1.   Κύμα ανακαινίσεων

3.1.1.1.

Τα προϊόντα υαλουργίας βρίσκονται στον πυρήνα του Κύματος Ανακαινίσεων της ΕΕ που επιδιώκει τη δραστική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και των εκπομπών CO2 των κτιρίων. Υαλοπίνακες με τις υψηλότερες προδιαγραφές ενεργειακής απόδοσης θα πρέπει να χρησιμοποιούνται στα παράθυρα για τη μόνωση των κτιρίων. Αυτό θα σημαίνει τεράστιες μειώσεις εκπομπών CO2, καθώς οι υψηλής απόδοσης υαλοπίνακες θα μπορούσαν να μειώσουν κατά 37,4 % τις εκπομπές CO2 των κτιρίων έως το 2050 (2). Ο υαλοβάμβακας, το αφρώδες γυαλί και άλλα παράγωγα μονωτικής υαλοΐνας είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την επίτευξη της βέλτιστης μόνωσης των κτιρίων.

3.1.1.2.

Το Κύμα ανακαινίσεων της ΕΕ θα αποτελέσει τεράστια πηγή επιχειρηματικών ευκαιριών. Ο διπλασιασμός του ρυθμού αντικατάστασης παραθύρων θα μπορούσε να οδηγήσει στη μεγέθυνση της αγοράς επίπεδου γυαλιού κατά περισσότερο από 60 % και να πυροδοτήσει έτσι επενδύσεις.

3.1.2.   Παραγωγή πράσινης ενέργειας

3.1.2.1.

Το γυαλί είναι απαραίτητο για την παραγωγή πράσινης ενέργειας, καθώς είναι βασικό συστατικό των φωτοβολταϊκών ηλιακών πινάκων συστοιχιών. Οι ανεμογεννήτριες χρησιμοποιούν υαλοΐνες για να είναι ελαφρές και στέρεες. Πράσινη ηλεκτρική ενέργεια μπορεί επίσης να παραχθεί από ειδικούς γυάλινους καθρέφτες που εστιάζουν το φως σε ένα κεντρικό στοιχείο συνδεδεμένο με γεννήτρια.

3.1.2.2.

Η ταχεία άνοδος και πτώση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας παραγωγής ηλιακών συλλεκτών λόγω αθέμιτου ανταγωνισμού από κινεζικές επιχειρήσεις μπορεί να λειτουργήσει ως παράδειγμα προς αποφυγή όσον αφορά τη διαχείριση νέων ευκαιριών πράσινης ενέργειας σε ένα διεθνώς ανταγωνιστικό περιβάλλον. Οι νέες ενωσιακές πολιτικές αναφορικά με τους κλιματικούς στόχους και τις στρατηγικές αξιακές αλυσίδες πρέπει να αποσκοπούν στην ανανέωση της παραγωγής φωτοβολταϊκών κυψελών στην Ευρώπη.

3.1.3.   Μεταφορές

3.1.3.1.

Η υαλουργία αποτελεί μείζονα προμηθευτή για τους παραγωγούς τροχαίου υλικού. Λόγω της κρίσης COVID-19, ορισμένες δημόσιες επιχειρήσεις συγκοινωνιών διέκοψαν ή ακύρωσαν σειρά μεγάλων παραγγελιών, πράγμα που οδήγησε πολλές μονάδες στα όρια της παύσης δραστηριοτήτων, το οποίο θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των εισαγωγών. Τα έγκαιρα εθνικά σχέδια ανάκαμψης θα μπορούσαν να είναι αποτελεσματικά στη στήριξη της ευρωπαϊκής παραγωγής.

3.1.3.2.

Παρότι η αυτοκινητοβιομηχανία διερχόταν ήδη κρίση πριν την πανδημία COVID-19, πιθανότατα θα σημειωθεί ζήτηση για πιο προηγμένους, ελαφρείς, υψηλής μόνωσης υαλοπίνακες. Τα αυτόνομα οχήματα θα εντείνουν τη ζήτηση για πιο εξελιγμένα εξειδικευμένα προϊόντα γυαλιού που θα χρησιμεύσουν ως οθόνες, πίνακες ελέγχου και συσκευές αυξημένης πραγματικότητας κ.λπ.

3.1.4.   Βιώσιμη συσκευασία

Η υαλουργία παρέχει υγιεινά και βιώσιμα αδρανή υλικά συσκευασίας στους ευρωπαϊκούς κλάδους τροφίμων και ποτών, καλλυντικών και φαρμάκων (π.χ. εμβόλια COVID-19). Η υαλουργία πρωτοστατεί σε ευρύ φάσμα καινοτομιών στις διαδικασίες οικολογικού σχεδιασμού, απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές και ενεργειακής απόδοσης για τον μετασχηματισμό του τρόπου παραγωγής του γυαλιού. Κάθε χρόνο, πάνω από το 10 % του κόστους παραγωγής επενδύεται στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, την ενεργειακή απόδοση και την αναβάθμιση των μονάδων παραγωγής. Το τελευταίο έργο γυαλιού συσκευασίας Furnace for the Future (3), που απευθύνθηκε για τη χρηματοδότησή του στο Ταμείο Καινοτομίας ΣΕΔΕ, θα μειώσει τις εκπομπές κατά 60 %. Πρόκειται για μία από τις πολυάριθμες πρωτοβουλίες για τη στήριξη του στόχου του κλάδου για παροχή κλιματικά ουδέτερων γυάλινων συσκευασιών που θα μεταμορφώσουν τον κλάδο και θα προσφέρουν μεγάλες ευκαιρίες ανάπτυξης στις χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών γυάλινες συσκευασίες.

3.2.   Κυκλική οικονομία: το γυαλί ως τέλειο κυκλικό προϊόν

3.2.1.

Το γυαλί είναι μόνιμο, αδρανές υλικό που μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί και να ανακυκλώνεται επ’ άπειρον χωρίς να χάνει τις ιδιότητές του.

3.2.2.

Αποτελεί φιλική προς το περιβάλλον εναλλακτική λύση έναντι πολλών πλαστικών εφαρμογών, οδηγώντας την κούρσα της αποδοτικής ανακύκλωσης· είναι δε 100 % επαναχρησιμοποιήσιμο, αποτελώντας ένα πλήρως κυκλικό σύστημα. Είναι το μόνο υλικό συσκευασίας που δεν χρειάζεται επίστρωση ή επένδυση πλαστικού και παραμένει πάντοτε υγιεινό και ασφαλές για τη συσκευασία τροφίμων, όσες φορές κι αν ανακυκλωθεί, πράγμα που το καθιστά το μόνο υλικό συσκευασίας με αυτή την ιδιότητα. Το γυαλί είναι ένα από τα πιο ανακυκλωμένα υλικά συσκευασίας, καθώς το 76 % του γυαλιού που κυκλοφορεί στην αγορά συλλέγεται για ανακύκλωση. Η χρήση ανακυκλωμένου γυαλιού εξοικονομεί τόσο ενέργεια όσο και εκπομπές CO2. Πρέπει να συνεχιστεί η στήριξη πανευρωπαϊκών κινήτρων για την ενθάρρυνση των ενδιαφερόμενων φορέων καθ’ όλη την αξιακή αλυσίδα, συμπεριλαμβανομένων των καταναλωτών, να ανακυκλώνουν περισσότερο και καλύτερα.

3.2.3.

Στον τομέα των υαλοπινάκων, το ανακυκλωμένο γυαλί αποτελεί 26 % των πρώτων υλών (4). Υπάρχει δε δυναμικό αύξησης της ανακύκλωσης μέσω της βελτίωσης της συλλογής, διαλογής και καθαρισμού του γυαλιού που προέρχεται από παλιά παράθυρα ή προσόψεις.

3.2.4.

Το τέλος ζωής της πρώτης γενιάς φωτοβολταϊκών κυψελών μπορεί να δημιουργήσει νέα ευκαιρία ανανέωσης της βιομηχανικής πολιτικής για την ηλιακή ενέργεια και τη διατήρηση των πολύτιμων υλικών στην Ευρώπη μέσω βελτιωμένης ανακύκλωσης. Τούτο θα πρέπει να υποστηριχθεί με ένα σαφές όραμα και μια σαφή πολιτική της ΕΕ.

3.3.   Ευεξία

3.3.1.

Το γυαλί βρίσκεται παντού γύρω μας. Η σύγχρονη ζωή δεν θα ήταν δυνατή χωρίς αυτό. Η υαλουργία αποτελεί επίσης μία από τις γηραιότερες βιομηχανίες και έχει βαθιές ιστορικές ρίζες στην Ευρώπη όσον αφορά τη διακοσμητική ύαλο, τις τέχνες και τον πολιτισμό. Αυτή η μακρά παράδοση διαμόρφωσε την ευρωπαϊκή τεχνογνωσία, τις πρακτικές και την τέχνη της κατασκευής γυαλιού.

3.3.2.

Σήμερα, το γυαλί καθιστά δυνατή την ιατρική τεχνολογία, τη βιοτεχνολογία και τη μηχανική βιολογικών επιστημών. Επίσης, μας προστατεύει από την ακτινοβολία των ακτίνων Χ (ραδιολογία) και των ακτίνων γάμμα (πυρηνική). Το γυαλί στη διακόσμηση εσωτερικού χώρου και τα γυάλινα έπιπλα όπως καθρέφτες, χωρίσματα, κιγκλιδώματα, τραπέζια, ράφια και γυάλινα φωτιστικά βελτιώνουν τους χώρους όπου ζούμε και εργαζόμαστε.

3.3.3.

Το γυαλί προστατεύει την ποιότητα και τη διάρκεια ζωής των τροφίμων και των ποτών μας. Τα γυάλινα επιτραπέζια σκεύη επιτρέπουν την εκλεκτή εστίαση και τα αξεσουάρ art de vivre. Τα γυάλινα παράθυρα επιτρέπουν στο φυσικό φως να εισέλθει στα σπίτια και τα γραφεία μας. Το γυαλί χρησιμοποιείται σε οικιακές συσκευές και συσκευές γραφείου και σε ηλεκτρονικά εξαρτήματα όπως οι πόρτες κλιβάνων, οι εστίες, οι οθόνες τηλεόρασης και υπολογιστών και τα κινητά τηλέφωνα.

3.4.   Ψηφιακή Ευρώπη

Οι ευρωπαϊκές μονάδες παραγωγής παράγουν ήδη το λεπτότερο γυαλί που κυκλοφορεί, τα οποίο χρησιμοποιείται για οθόνες, κινητά τηλέφωνα, tablet και άλλες οθόνες (αφής). Οι οπτικές υαλοΐνες και καλώδια εξασφαλίζουν ευρείας κλίμακας, ακόμα και διηπειρωτική μετάδοση δεδομένων καθώς και μικροσυνδέσεις σε ηλεκτρονικές συσκευές και μικροκυκλώματα.

4.   Το γυαλί ως τομέας υψηλής έντασης ενέργειας

4.1.

Κάθε χρόνο, ξαναχτίζονται σταδιακά νέοι κλίβανοι ή προσαρμόζονται με καινοτόμες τεχνολογίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και πολύ υψηλότερης ενεργειακής απόδοσης. Ο κλάδος συνεχίζει να μειώνει την ενεργειακή του κατανάλωση αξιοποιώντας τεχνολογίες ανάκτησης απορριπτόμενης θερμότητας, τεχνολογίες κύκλου RANKINE με οργανικό ρευστό, αυξάνοντας τη χρήση υαλοθραύσματος και άλλων συμβιωτικών τεχνολογιών. Τα νέα συστήματα και τεχνολογίες ενεργειακής διαχείρισης που αναπτύσσονται στις μονάδες υαλουργίας συμβάλλουν στην ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης.

4.2.

Η χρήση ενέργειας στην υαλουργία μειώνεται σταθερά και σημαντικά εδώ και σχεδόν 100 χρόνια και πλησιάζει το θερμοδυναμικό της όριο.

4.3.

Καθώς οι εκπομπές CO2 της υαλουργίας συνδέονται άμεσα με την ενέργεια που καταναλώνεται, οι βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης αντικατοπτρίζονται στη μείωση των εκπομπών CO2. Αυτές οι βελτιώσεις έχουν μάλιστα οδηγήσει σε μεγάλη μείωση των εκπομπών CO2. Για παράδειγμα, η γαλλική υαλουργία — που εμφανίζει υψηλό βαθμό διαφοροποίησης και εξέλιξης — μείωσε τις εκπομπές CO2 της κατά 70 % μεταξύ 1960 και 2010.

4.4.

Για την παρακολούθηση της προόδου της υαλουργίας σε σχέση με άλλους τομείς υψηλής ενεργειακής έντασης, πρέπει να αναπτυχθεί πιο εστιασμένη στήριξη για τον κλάδο στο σύνολό του και για τους υποκλάδους του και για κάθε κράτος μέλος.

4.5.   Δρόμοι προς την κλιματική/ανθρακική ουδετερότητα

4.5.1.

Η υαλουργία αγγίζει σχεδόν το θερμοδυναμικό της όριο, πράγμα που σημαίνει ότι σημαντικές μειώσεις των εκπομπών CO2 δεν είναι πλέον δυνατές με τις υφιστάμενες τεχνικές και την καύση φυσικού αερίου. Το ζητούμενο είναι μια ενεργειακή μετάβαση και μια ακόμα μεγαλύτερη κυκλικότητα στην παραγωγή γυαλιού στους τομείς όπου υφίσταται δυναμικό.

4.5.2.   Πράσινη ηλεκτρική ενέργεια

Ο εξηλεκτρισμός είναι άλλη μία ελπιδοφόρα επιλογή όσον αφορά την απαλλαγή της υαλουργίας από τις ανθρακούχες εκπομπές. Επί του παρόντος αναπτύσσεται έργο επίδειξης, ονόματι Furnace for the Future (Κλίβανος για το μέλλον). Θα είναι ο πρώτος μεγάλης κλίμακας υβριδικός ηλεκτρικός κλίβανος γυαλιού συσκευασίας στον κόσμο. Λειτουργούν ήδη μικρής κλίμακας ηλεκτρικοί κλίβανοι στους υποκλάδους του γυαλιού συσκευασίας και των οικιακών υαλικών. Όπως και με το υδρογόνο, η ικανότητα παραγωγής πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να αναπτυχθεί.

4.5.3.   Πράσινο υδρογόνο

Το υδρογόνο αποτελεί πολλά υποσχόμενη εναλλακτική λύση έναντι του φυσικού αερίου. Ο τομέας της υαλουργίας εξερευνά ήδη την επιλογή κλιβάνων υδρογόνου. Θα χρειαστούν αρκετά χρόνια για να γίνει λειτουργικός σε ανταγωνιστικό περιβάλλον ένας κλίβανος υδρογόνου και για να υπάρχει ικανή ικανότητα παραγωγής και μεταφοράς υδρογόνου.

4.5.4.   Κυκλικότητα

Κατά την τήξη γυαλιού με κλίβανους φυσικού αερίου, σχεδόν 80 % του CO2 εκπέμπεται μέσω της καύσης του φυσικού αερίου και 20 % εκπέμπεται από τις παρθένες πρώτες ύλες. Η αντικατάσταση των παρθένων πρώτων υλών από ανακυκλωμένο γυαλί (υαλόθραυσμα) εξαλείφει την ανάγκη εξόρυξης παρθένων υλών, μειώνει τη σπατάλη και τις εκπομπές CO2 και εξοικονομεί ενέργεια. Υπάρχει η δυνατότητα «ολοκλήρωσης του κύκλου του γυαλιού» (5) και περισσότερης ανακύκλωσης του γυαλιού μετά την κατανάλωση. Τόσο στην κατασκευαστική όσο και στην αυτοκινητιστική υαλουργία, δοκιμάζονται πολυάριθμες πρωτοβουλίες και μοντέλα για τη βελτίωση της συλλογής. Πρέπει να προβλεφθεί η αφαίρεση του γυαλιού και των υαλοπινάκων από τα κτίρια πριν την κατεδάφιση και ένας ειδικός ανά υλικό στόχος συλλογής, που θα συμπληρώνει τον γενικό στόχο για τα απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων που είναι αναποτελεσματικός όσον αφορά τα ελαφρά υλικά όπως το γυαλί. Απαιτούνται συστήματα χωριστής συλλογής για την εξασφάλιση υψηλής ποιότητας, ούτως ώστε υψηλά επίπεδα ανακυκλωμένου υλικού να μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα προϊόντα υαλουργίας.

4.5.5.   Εμπόδια και προκλήσεις

Η ενεργειακή μετάβαση θα οδηγήσει σε υψηλότερο λειτουργικό κόστος και κεφαλαιακές απαιτήσεις. Οι πολιτικές της ΕΕ πρέπει να στηρίζουν τις επενδύσεις της βιομηχανίας για να επιτρέψουν αυτή τη μετάβαση, πρέπει δε να εξασφαλίζουν πως ο κλάδος δεν θα είναι εκτεθειμένος σε αθέμιτο ανταγωνισμό από τρίτες χώρες εκτός αγοράς ΕΕ. Επιπλέον, πρέπει να αναληφθεί δράση άμεσα καθώς οι κλίβανοι έχουν διάρκεια ζωής περίπου 10-15 ετών (γυαλί συσκευασίας) ή 15-20 ετών (επίπεδο γυαλί). Αυτό μας δίνει μόνο δύο γενιές κλιβάνων μέχρι το κρίσιμο έτος 2050.

5.   Η υαλουργία στην πολιτική της ΕΕ

5.1.

Πράσινη ανάκαμψη: Η Πράσινη Συμφωνία, το Κύμα ανακαινίσεων, η ώθηση για περισσότερη ανανεώσιμη ενέργεια, η πολιτική βιώσιμων μεταφορών και οι πρωτοβουλίες κυκλικής οικονομίας πρέπει να αποτελέσουν πραγματικούς μοχλούς ώθησης για προϊόντα υαλουργίας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών.

5.2.

Νέες πηγές ενέργειας: Στήριξη και οικοδόμηση ικανότητας ανανεώσιμης ενέργειας για πράσινη ηλεκτρική ενέργεια και πράσινο υδρογόνο και εξασφάλιση της διαθεσιμότητας βιοαερίου. Στήριξη της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα.

5.3.

Ε & Α: Ενίσχυση της δημόσιας στήριξης και χρηματοδότησης στην Ε & Α και σε έργα επίδειξης (6) όπως το Ταμείο Καινοτομίας ΣΕΔΕ με στόχο την απαλλαγή της παραγωγής από τις ανθρακούχες εκπομπές και την περαιτέρω ανάπτυξη ενεργειακά αποδοτικών κλιβάνων. Το Ταμείο είχε μεγάλο πλεόνασμα αιτήσεων στην πρώτη πρόσκληση, το ίδιο δε αναμένεται και στις επόμενες.

5.4.

Αποδοχή από την αγορά: Απαιτούνται μηχανισμοί για τη στήριξη της αποδοχής προϊόντων υαλουργίας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών από την αγορά, προκειμένου να εξασφαλιστεί η απόδοση των επενδύσεων στην παραγωγή χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Υποστήριξη της αντικατάστασης των πλαστικών από βιώσιμα προϊόντα γυαλιού στο λιανεμπόριο, στο σπίτι, στον τομέα της φιλοξενίας, στα έτοιμα γεύματα και στα τρόφιμα και ποτά άμεσης κατανάλωσης, προκειμένου να στραφούμε από γραμμικά συστήματα στην κυκλική οικονομία.

5.5.

Κύμα ανακαινίσεων: Στήριξη των μέτρων του Κύματος Ανακαινίσεων που μπορούν δυνητικά να ενθαρρύνουν τη χρήση προϊόντων που αποφεύγουν το CO2 με στόχο την τόνωση της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις κατασκευές και τις μεταφορές. Αύξηση του στόχου ενεργειακής απόδοσης και μετατροπή του σε δεσμευτικό στόχο σε επίπεδο ΕΕ για να ενθαρρυνθεί η ανακαίνιση δημοσίων κτιρίων και να ενισχυθεί το επίπεδο φιλοδοξίας όσον αφορά τις υποχρεώσεις εξοικονόμησης ενέργειας. Στήριξη της αύξησης της διαθέσιμης χρηματοδότησης για τις ανακαινίσεις κτιρίων με διάφορα μέσα, συμπεριλαμβανομένου του Νέου Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα.

5.6.

Βιώσιμες μεταφορές: Στήριξη της στροφής των μεταφορών προς έξυπνα και κλιματικά ουδέτερα οχήματα και την επέκταση των συστημάτων δημοσίων συγκοινωνιών. Το υψηλής τεχνολογίας γυαλί επιτελεί σημαντικό ρόλο προς τούτο.

5.7.

Βιώσιμες συσκευασίες: Στήριξη της στροφής από μη γραμμικά υλικά στο πλήρως κυκλικό, επαναχρησιμοποιήσιμο και ανακυκλώσιμο γυαλί προκειμένου να μειωθεί η εξάρτηση από εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, η εξόρυξη παρθένων πρώτων υλών και η εξάντληση των πόρων.

5.8.

Κυκλικότητα: Στήριξη υποδομών χωριστής συλλογής και ανακύκλωσης, οικοδόμησης ικανότητας και τεχνολογιών για τη μεγιστοποίηση της ποσότητας και της ποιότητας γυαλιού μετά την κατανάλωση για ανακύκλωση κλειστού βρόχου με προορισμό νέα προϊόντα γυαλιού. Ενθάρρυνση εταιρικών σχέσεων του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα για αξιακές αλυσίδες, όπως η πλατφόρμα «Ολοκλήρωση του κύκλου του γυαλιού» για το γυαλί συσκευασίας (7), με στόχο τη συνεργασία.

5.8.1.

Ειδικότερα, πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες στον δραστηριοτήτων του κατασκευαστικού τομέα, συμπεριλαμβανομένων των αποβλήτων κατεδάφισης ώστε να αξιοποιηθεί το δυναμικό του γυαλιού του κατασκευαστικού τομέα στο τέλος της ζωής του.

5.8.2.

Έχει αποδειχθεί ότι τα υψηλά ποσοστά επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των γυάλινων συσκευασιών συμβάλλουν στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των συστημάτων γυάλινης συσκευασίας και στην αύξηση της αποδοτικότητας των πόρων. Προκειμένου να επιτευχθούν υψηλά ποσοστά επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης, η βιομηχανία καθιέρωσε, πέραν των προγραμμάτων διευρυμένης ευθύνης παραγωγού (EPR) για την ανακύκλωση των γυάλινων συσκευασιών μίας χρήσης, προαιρετικά συστήματα επιστρεφόμενων συσκευασιών για τις επαναχρησιμοποιήσιμες συσκευασίες και ορισμένα κράτη μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) έχουν εφαρμόσει υποχρεωτικά συστήματα επιστροφής της εγγύησης (DRS) στις συσκευασίες ποτών μίας χρήσης. Παρότι τα υποχρεωτικά συστήματα επιστροφής της εγγύησης θεωρούνται αποτελεσματικό μέσο για την πρόληψη της δημιουργίας απορριμμάτων και την επίτευξη υψηλών ποσοστών ανακύκλωσης, η ΕΟΚΕ φρονεί πως τα DRS για τα υαλικά μίας χρήσης ή άλλες γυάλινες συσκευασίες (και όχι μόνο για τις συσκευασίες ποτών) δεν συνάδουν με τα προγράμματα EPR που αποτελούν δοκιμασμένο και αποτελεσματικό σύστημα συλλογής ανακυκλώσιμων συσκευασιών και που έχουν επιτύχει εξαιρετικά υψηλά ποσοστά ανακύκλωσης.

5.8.3.

Για μη επαναπληρώσιμο γυαλί συσκευασίας, στήριξη προγραμμάτων διευρυμένης ευθύνης παραγωγού για τη μαζική συλλογή γυαλιού. Αυτά είναι πολύ πιο αποτελεσματικά από τα συστήματα ανταποδοτικής ανακύκλωσης για τις συσκευασίες μίας χρήσης, τόσο από περιβαλλοντική όσο και από οικονομική άποψη.

5.9.

Ψηφιοποίηση: Στήριξη των βιομηχανιών και των εργαζομένων που καθιστούν δυνατή την Ψηφιακή Ευρώπη (οπτικές ίνες, οθόνες αφής, οθόνες, αισθητήρες) μέσω αποτελεσματικής βιομηχανικής πολιτικής της ΕΕ και της ανάπτυξης οικοσυστημάτων, λαμβανομένων υπόψη όλων των προκλήσεων που προαναφέρθηκαν και συνεκτιμώντας τα ειδικά χαρακτηριστικά των διαφόρων υποκλάδων της υαλουργίας.

5.10.   Διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας στην ευρωπαϊκή αγορά

5.10.1.

Η ενεργειακή μετάβαση της υαλουργίας θα χρειαστεί χρόνο και, κατά τη διάρκειά της, το πολύ υψηλό και αυξανόμενο ενεργειακό κόστος δημιουργεί μια ιδιαίτερα δυσχερή κατάσταση για την υαλουργία, καθώς σήμερα αποτελεί περίπου 25-30 % του κόστους παραγωγής, σε συνάρτηση με το προϊόν και με τις διακυμάνσεις των τιμών.

5.10.2.   Κρατική ενίσχυση

Όλοι οι υποκλάδοι της υαλουργίας πρέπει να ωφελούνται από μέσα στήριξης για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις και το λειτουργικό κόστος, όπως το ταμείο εκσυγχρονισμού, τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ και το ταμείο καινοτομίας του ΣΕΔΕ, μεταξύ άλλων. Η υαλουργία πρέπει να εξαιρείται από την Οδηγία φορολόγησης της ενέργειας αλλά να συμπεριλαμβάνεται στην κατά κατηγορίες για την αντιστάθμιση ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και να ωφελείται από τις συμβάσεις επί διαφοράς για τον άνθρακα προκειμένου να καταστούν δυνατές οι επενδύσεις σε παραγωγικές διεργασίες χαμηλών εκπομπών CO2. Ειδικότερα, το ειδικό γυαλί πρέπει να προστεθεί στον κατάλογο των κρατικών ενισχύσεων για το κλίμα.

5.10.3.

Ανταγωνιστικότητα σε παγκόσμιο επίπεδο

5.10.3.1.

Οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές τρίτων χωρών πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα με αποτελεσματικά μέσα εμπορικής πολιτικής.

5.10.3.2.

Ο κλάδος του συνεχούς υαλονήματος έχει υποστεί τις συνέπειες μιας διαστρεβλωμένης αγοράς λόγω των υψηλών εισαγωγών υαλοϊνών από την Ασία που αποτελούν αντικείμενο ντάμπινγκ και επιδοτήσεων. Είναι επείγουσα η ανάγκη λήψης μέτρων κατά της καταστρατήγησης, π.χ. όσον αφορά εισαγωγές από την Αίγυπτο και το Μπαχρέιν.

5.10.3.3.

Ο υποκλάδος της παραγωγής ανεμοθωράκων για την αυτοκινητοβιομηχανία επίσης υφίσταται σκληρό ανταγωνισμό, κυρίως από Κινέζους παραγωγούς. Τα χαμηλότερα περιβαλλοντικά και σχετικά με τις εκπομπές CO2 πρότυπα, σε συνδυασμό με τους χαμηλότερους μισθούς και τις χειρότερες συνθήκες εργασίας, οδηγούν σε αθέμιτο ανταγωνισμό που θα μπορούσε να οδηγήσει τους Ευρωπαίους κατασκευαστές αυτοκινήτων να αυξήσουν τις εισαγωγές από την Άπω Ανατολή, προκαλώντας περισσότερες εκπομπές CO2 σε παγκόσμιο επίπεδο.

5.10.3.4.

Η Ευρώπη κατέχει την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία στην παραγωγή γυαλιού συσκευασίας. Ο κλάδος εξυπηρετεί τον τομέα βασικών τροφίμων και ποτών της ΕΕ, τον μεγαλύτερο τομέα της ΕΕ. Η υαλουργία συνεισφέρει επίσης στο εξωτερικό εμπόριο προϊόντων αξίας 250 δισεκατ. ευρώ που συσκευάζονται ή είναι πιθανό να συσκευάζονται με γυάλινες συσκευασίες, παρέχοντας περισσότερα έσοδα από εξαγωγές εκτός ΕΕ από ό,τι οι πλαστικές ρητίνες και κόκκοι, τα οργανικά χημικά προϊόντα και τα αεροσκάφη.

5.11.   Διασφάλιση δίκαιης μετάβασης

Η διά βίου μάθηση και κατάρτιση πρέπει να ενθαρρύνεται και να υποστηρίζεται προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το εργατικό δυναμικό θα προσαρμόζεται στις νέες τεχνολογίες και διεργασίες και να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη εργασιακή ασφάλεια, τόσο εντός του ίδιου του κλάδου όσο και στην ευρύτερη αγορά εργασίας. Οι εργαζόμενοι πρέπει να συμμετέχουν στη μετάβαση, και για τον λόγο αυτό ο κοινωνικός διάλογος σε κάθε επίπεδο πρέπει να υποστηρίζεται από τη νομοθεσία της ΕΕ.

5.12.   Νομοθετική σταθερότητα και ασφάλεια

5.12.1.

Διαρροή άνθρακα: Τα αποτελεσματικά μέτρα για τη διαρροή άνθρακα στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ πρέπει να διατηρηθούν προκειμένου να στηριχθεί ο κλάδος στη μετάβαση προς την επίτευξη του στόχου κλιματικής ουδετερότητας της ΕΕ και να δημιουργηθούν και να διατηρηθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

5.12.2.

CBAM: Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της προσεκτικής εισαγωγής του CBAM, σύμφωνα με τους κανόνες του ΠΟΕ· ωστόσο αυτός πρέπει να συμπεριλαμβάνει λύσεις για τις εξαγωγές και να συμπληρώνει τις πλήρως δωρεάν πιστώσεις βάσει συγκριτικών δεικτών τουλάχιστον μέχρι το 2030, προκειμένου να μπορέσουν οι επιχειρήσεις να επικεντρωθούν στις επενδύσεις χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα του CBAM.

5.12.3.

Ταξινομία: Η ΕΟΚΕ επικροτεί το έργο σχετικά με τη δέσμη ταξινομίας της ΕΕ που αποσκοπεί στη διοχέτευση της ιδιωτικής χρηματοδότησης σε βιώσιμες δραστηριότητες, θεωρεί ωστόσο πως ο ρόλος της υαλουργίας και η συμβολή της στην προσαρμογή και το μετριασμό της κλιματικής αλλαγής πρέπει να συνεκτιμηθεί.

5.12.4.

Κυκλικότητα: Η ΕΟΚΕ επικροτεί το σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία και ζητεί την πλήρη αναγνώριση του γυαλιού ως μόνιμου υλικού που παραμένει παραγωγικό για τις οικονομίες μας και την πλήρη στήριξη πρωτοβουλιών για την ενίσχυση της κυκλικότητάς του.

5.12.5.

Fit for 55: Η εν λόγω δέσμη παρουσιάστηκε ενόσω καταρτιζόταν η παρούσα γνωμοδότηση. Προτείνει την τροποποίηση δώδεκα υφιστάμενων προτάσεων (Οδηγία για την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών, οδηγία φορολόγησης της ενέργειας, οδηγία για την ανανεώσιμη ενέργεια κ.λπ.) και την εισαγωγή ορισμένων νέων (όπως η πρόταση για τον CBAM). Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει προσεκτικά τον αντίκτυπο της δέσμης στην υαλουργία. Δεδομένου του εύρους των αλλαγών που εισάγονται σε πολλούς διαφορετικούς τομείς, είναι καθοριστικής σημασίας να διασφαλιστεί η συνέπεια μεταξύ των διαφόρων νομοθετικών πράξεων και να αποφευχθούν δυνητικές συγκρούσεις. Η δέσμη πρέπει να στηρίζει τη βιομηχανία στην ενεργειακή της μετάβαση, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ίσους όρους ανταγωνισμού με τους ανταγωνιστές εκτός ΕΕ που δεν αντιμετωπίζουν το ίδιο κόστος άνθρακα.

---

(1)  Πηγή: Eurostat και FERVER.

(2)  Πηγή: έκθεση του TNO του 2019: Glazing potential: energy savings and CO2 emission reduction — Glass for Europe (Δυναμικό των υαλοπινάκων: ενεργειακή εξοικονόμηση και μείωση των εκπομπών CO2 — Γυαλί για την Ευρώπη).

(3)  Furnace for the Future: https://feve.org/about-glass/furnace-for-the-future/.

(4)  Glass for Europe — 2050: Το επίπεδο γυαλί στην κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη– 2019. https://glassforeurope.com/wp-content/uploads/2020/01/flat-glass-climate-neutral-europe.pdf.

(5)  Close the Glass Loop: https://closetheglassloop.eu/.

(6)  Η υαλουργία έχει διάφορες στρατηγικές απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, όπως η στροφή σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μέτρα ενεργειακής απόδοσης, πρώτες ύλες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, χρήση ανακυκλωμένου γυαλιού, μεταφορές και εφοδιαστική.

(7)  Close the Glass Loop www.closetheglassloop.eu.