ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 25.1.2021

COM(2021) 38 final

2021/0021(NLE)

Πρόταση

ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την τροποποίηση της σύστασης (ΕΕ) 2020/1475 του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης

Στις 13 Οκτωβρίου 2020 το Συμβούλιο εξέδωσε τη σύσταση (ΕΕ) 2020/1475 του Συμβουλίου σχετικά με την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19 1 . Η σύσταση καθιέρωσε μια συντονισμένη προσέγγιση σχετικά με τα ακόλουθα βασικά σημεία: εφαρμογή κοινών κριτηρίων και κατώτατων ορίων κατά τη λήψη απόφασης σχετικά με τη θέσπιση περιορισμών στην ελεύθερη κυκλοφορία, αποτύπωση του κινδύνου μετάδοσης της νόσου COVID-19 σε χάρτη βάσει συμφωνημένου χρωματικού κώδικα, και συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τα τυχόν μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν κατάλληλα σε πρόσωπα που μετακινούνται μεταξύ περιοχών, ανάλογα με το επίπεδο κινδύνου μετάδοσης στις εν λόγω περιοχές.

Η σύσταση (EΕ) 2020/1475 του Συμβουλίου επιδιώκει να εξασφαλίσει αύξηση του συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών που εξετάζουν το ενδεχόμενο θέσπισης μέτρων περιορισμού της ελεύθερης κυκλοφορίας για λόγους δημόσιας υγείας στο πλαίσιο της πανδημίας. Η σύσταση δηλώνει σαφώς ότι, κατά την έγκριση και εφαρμογή περιορισμών στην ελεύθερη κυκλοφορία, τα κράτη μέλη θα πρέπει να τηρούν τις αρχές του δικαίου της ΕΕ, ιδίως την αναλογικότητα και την απαγόρευση των διακρίσεων.

Με τη σύσταση ζητήθηκε από την Επιτροπή, με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων, να εξετάζει σε τακτική βάση τα κριτήρια, τις ανάγκες σε δεδομένα και τα κατώτατα όρια που περιγράφονται στην εν λόγω σύσταση, υπό το πρίσμα της εξελισσόμενης επιδημιολογικής κατάστασης, και να μεταβιβάζει τα πορίσματά της προς εξέταση στο Συμβούλιο, μαζί με πρόταση για τροποποίηση της σύστασης, κατά περίπτωση.

Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Ιανουαρίου 2021, σχετικά με ένα ενιαίο μέτωπο για την καταπολέμηση της νόσου COVID-19 2 , η αλλαγή του έτους είναι πιθανό να σηματοδοτήσει την αρχή του τέλους της πανδημίας COVID-19. Χάρη στην πρωτοπόρο επιστήμη και τις αξιοσημείωτες προσπάθειες σε επίπεδο πολιτικής και βιομηχανίας, το έργο που υλοποιείται συνήθως σε δέκα χρόνια επιτεύχθηκε σε δέκα μήνες, ενώ με τους ταχείς μαζικούς εμβολιασμούς που είναι σε εξέλιξη, εκατομμύρια Ευρωπαίοι έχουν πλέον εμβολιαστεί κατά της νόσου COVID-19.

Ωστόσο, ενώ οι λοιμώξεις αυξάνονται και έως ότου πραγματοποιηθούν εμβολιασμοί στην απαιτούμενη κλίμακα για την αντιστροφή της πορείας της πανδημίας, θα απαιτηθεί συνεχής επαγρύπνηση, μέτρα ανάσχεσης και έλεγχοι της δημόσιας υγείας. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει τώρα να αναλάβουν δράση για να περιορίσουν τον κίνδυνο ενός δυνητικά πιο σκληρού τρίτου κύματος λοιμώξεων, χαρακτηριζόμενου από τις πιο μεταδοτικές νέες παραλλαγές του ιού, οι οποίες έχουν ήδη εκδηλωθεί σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Αυτές οι νέες παραλλαγές 3 αποτελούν αιτία πραγματικής και έντονης ανησυχίας. Ενώ επί του παρόντος δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι εν λόγω παραλλαγές προκαλούν σοβαρότερη νόσηση, φαίνεται να είναι κατά 50-70 % περισσότερο μεταδοτικές 4 . Αυτό σημαίνει ότι ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί ευκολότερα και ταχύτερα, καταπονώντας περαιτέρω τα υπερβολικά βεβαρυμένα συστήματα υγείας. Αυτό αποτελεί πιθανή αιτία για τη σημαντική αύξηση των κρουσμάτων στα περισσότερα κράτη μέλη κατά τις τελευταίες εβδομάδες.

Ως εκ τούτου, τα ταξίδια θα συνεχίσουν να αποτελούν ιδιαίτερη πρόκληση. Όλα τα μη αναγκαία ταξίδια, ιδίως από και προς περιοχές υψηλού κινδύνου, θα πρέπει να αποθαρρύνονται έντονα έως ότου βελτιωθεί σημαντικά η επιδημιολογική κατάσταση.

•Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής

•Συνέπεια με άλλες πολιτικές της Ένωσης

2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

•Νομική βάση

•Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας)

•Αναλογικότητα

3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

•Εκ των υστέρων αξιολογήσεις / έλεγχοι καταλληλότητας της ισχύουσας νομοθεσίας

•Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

•Εκτίμηση επιπτώσεων

•Θεμελιώδη δικαιώματα

4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

2021/0021 (NLE)

Πρόταση

ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την τροποποίηση της σύστασης (ΕΕ) 2020/1475 του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 21 παράγραφος 2, το άρθρο 168 παράγραφος 6 και το άρθρο 292 πρώτη και δεύτερη περίοδος,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)Στις 13 Οκτωβρίου 2020 το Συμβούλιο εξέδωσε τη σύσταση (ΕΕ) 2020/1475 του Συμβουλίου σχετικά με την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19 7 . Η σύσταση καθιέρωσε μια συντονισμένη προσέγγιση σχετικά με τα ακόλουθα βασικά σημεία: εφαρμογή κοινών κριτηρίων και κατώτατων ορίων κατά τη λήψη απόφασης σχετικά με τη θέσπιση περιορισμών στην ελεύθερη κυκλοφορία, αποτύπωση του κινδύνου μετάδοσης της νόσου COVID-19 σε χάρτη βάσει συμφωνημένου χρωματικού κώδικα, και συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τα τυχόν μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν κατάλληλα σε πρόσωπα που μετακινούνται μεταξύ περιοχών, ανάλογα με το επίπεδο κινδύνου μετάδοσης στις εν λόγω περιοχές.

(2)Με βάση τα κριτήρια και τα κατώτατα όρια που καθόρισε η εν λόγω σύσταση, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων δημοσιεύει, μία φορά την εβδομάδα, χάρτη των κρατών μελών, με ανάλυση κατά περιφέρεια, προκειμένου να υποστηρίζει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων από τα κράτη μέλη 8 .

(3)Όπως προβλέπεται στην αιτιολογική σκέψη 26 της εν λόγω σύστασης, η Επιτροπή, με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων, θα πρέπει να αξιολογεί τακτικά τα κριτήρια, τις ανάγκες σε δεδομένα και τα κατώτατα όρια που περιγράφονται στην εν λόγω σύσταση, συμπεριλαμβανομένου του αν θα πρέπει να εξεταστούν και άλλα κριτήρια, όπως τα ποσοστά νοσηλείας ή τα ποσοστά πληρότητας των μονάδων εντατικής θεραπείας, υπό το πρίσμα της εξελισσόμενης επιδημιολογικής κατάστασης.

(4)Δύο παράγοντες επηρεάζουν την πορεία της πανδημίας επί του παρόντος. Αφενός, από τις αρχές του 2021, με τους μαζικούς εμβολιασμούς που βρίσκονται σε εξέλιξη, εκατομμύρια Ευρωπαίοι έχουν ήδη εμβολιαστεί κατά της νόσου COVID-19. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με ένα ενιαίο μέτωπο καταπολέμησης της νόσου COVID-19 9 , ενώ οι λοιμώξεις αυξάνονται και έως ότου πραγματοποιηθούν εμβολιασμοί στην απαιτούμενη κλίμακα για την αντιστροφή της πορείας της πανδημίας, θα απαιτηθεί συνεχής επαγρύπνηση, μέτρα ανάσχεσης και έλεγχοι της δημόσιας υγείας. Συγκεκριμένα, η ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει να αναλάβουν δράση για να περιορίσουν τον κίνδυνο ενός δυνητικά πιο σκληρού προσεχούς κύματος λοιμώξεων, χαρακτηριζόμενου από τις πιο μεταδοτικές, νέες παραλλαγές του ιού SARS-CoV-2, οι οποίες έχουν ήδη εκδηλωθεί σε ολόκληρη την Ευρώπη.

(5)Η πρόσφατη εμφάνιση νέων παραλλαγών του ιού αποτελεί αιτία έντονης ανησυχίας. Ενώ επί του παρόντος δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι εν λόγω παραλλαγές προκαλούν σοβαρότερη νόσηση, φαίνεται να είναι κατά 50-70 % περισσότερο μεταδοτικές 10 . Αυτό σημαίνει ότι ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί ευκολότερα και ταχύτερα, καταπονώντας περαιτέρω τα υπερβολικά βεβαρυμένα συστήματα υγείας. Αυτό αποτελεί πιθανή αιτία για τη σημαντική αύξηση των κρουσμάτων στα περισσότερα κράτη μέλη κατά τις τελευταίες εβδομάδες.

(6)Στην πιο πρόσφατη αξιολόγηση κινδύνου σχετικά με την εξάπλωση στην ΕΕ / στον ΕΟΧ των νέων ανησυχητικών παραλλαγών του SARS-CoV-2 11 , το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων δήλωσε ότι ο κίνδυνος που συνδέεται με την εισαγωγή και την εξάπλωσή τους στην κοινότητα έχει αυξηθεί και θεωρείται πλέον υψηλός / πολύ υψηλός.

(7)Ως μία από τις δυνατότητες για την αντιμετώπιση αυτού του κινδύνου, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων συνιστά, προκειμένου να επιβραδυνθούν η εισαγωγή και η εξάπλωση των νέων παραλλαγών SARS-CoV-2 που προκαλούν ανησυχία, να αποφεύγονται τα μη αναγκαία ταξίδια. Εκτός από τις συστάσεις κατά των μη αναγκαίων ταξιδιών και των ταξιδιωτικών περιορισμών για όσους έχουν προσβληθεί, θα πρέπει να διατηρηθούν ταξιδιωτικά μέτρα όπως η υποβολή των ταξιδιωτών σε διαγνωστικές εξετάσεις και καραντίνα, ιδίως των ταξιδιωτών από περιοχές με μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης των νέων παραλλαγών. Εάν η αλληλούχηση γονιδιώματος εξακολουθεί να μην επαρκεί για να αποκλειστεί η πιθανότητα υψηλότερης συχνότητας εμφάνισης των νέων παραλλαγών, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων σχετικά με την αλληλούχηση γονιδιώματος, θα πρέπει επίσης να εξεταστεί η λήψη αναλογικών ταξιδιωτικών μέτρων για τα ταξίδια από περιοχές όπου υπάρχει συνεχές υψηλό επίπεδο μετάδοσης στην κοινότητα.

(8)Συνεπώς, λαμβανομένων υπόψη των συστάσεων του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων, η σύσταση (ΕΕ) 2020/1475 του Συμβουλίου θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως.

(9)Προκειμένου να ληφθεί υπόψη το πολύ υψηλό επίπεδο μετάδοσης στην κοινότητα, που ενδεχομένως συνδέεται με την αυξημένη μεταδοτικότητα των νέων παραλλαγών που προκαλούν ανησυχία, θα πρέπει να προστεθεί ένα νέο χρώμα, το σκούρο κόκκινο, στον χάρτη που δημοσιεύεται κάθε εβδομάδα από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων. Το χρώμα αυτό θα πρέπει να υποδεικνύει τις περιοχές στις οποίες υπάρχουν πολύ υψηλά επίπεδα κυκλοφορίας του ιού, μεταξύ άλλων λόγω πιο μολυσματικών παραλλαγών που προκαλούν ανησυχία.

(10)Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να λαμβάνουν υπόψη τον επιπολασμό των νέων παραλλαγών SARS-CoV-2 που προκαλούν ανησυχία. Η ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με ένα ενιαίο μέτωπο καταπολέμησης της νόσου COVID-19 τονίζει την ανάγκη να αυξήσουν επειγόντως τα κράτη μέλη την αλληλούχηση γονιδιώματος στο 5-10 % των θετικών αποτελεσμάτων των διαγνωστικών εξετάσεων, εάν χρειαστεί κάνοντας χρήση της ικανότητας του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων, ώστε να διαπιστωθεί η εξέλιξη των παραλλαγών ή να εντοπιστούν νέες.

(11)Το υψηλό επίπεδο μετάδοσης στην κοινότητα στα περισσότερα κράτη μέλη σημαίνει ότι τα ταξίδια θα συνεχίσουν να αποτελούν ιδιαίτερη πρόκληση. Όλα τα μη αναγκαία ταξίδια, ιδίως από και προς περιοχές υψηλού κινδύνου, θα πρέπει να αποθαρρύνονται έντονα έως ότου βελτιωθεί σημαντικά η επιδημιολογική κατάσταση, ιδίως υπό το πρίσμα της εμφάνισης νέων παραλλαγών. Δεδομένου ότι ο κίνδυνος λοίμωξης ή μετάδοσης είναι παρόμοιος για τα εσωτερικά και τα διασυνοριακά ταξίδια, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν τη συνοχή μεταξύ των μέτρων που εφαρμόζονται στις δύο κατηγορίες μη αναγκαίων ταξιδιών.

(12)Στα προφορικά συμπεράσματα που συνήχθησαν μετά τη βιντεοδιάσκεψη των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 21 Ιανουαρίου 2021 12 , ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σημείωσε ότι τα σύνορα πρέπει να παραμείνουν ανοικτά για τη διασφάλιση της λειτουργίας της ενιαίας αγοράς, συμπεριλαμβανομένης της ροής βασικών εμπορευμάτων και υπηρεσιών. Δεν θα πρέπει να επιβληθούν αδιακρίτως ταξιδιωτικές απαγορεύσεις. Ωστόσο, ενδέχεται να χρειαστούν μέτρα περιορισμού των μη αναγκαίων ταξιδιών στην ΕΕ με σκοπό να περιοριστεί η διασπορά του ιού. Χωρίς να διακυβεύσει τις αρχές του, το Συμβούλιο ενδέχεται να χρειαστεί να αναθεωρήσει τις συστάσεις του σχετικά με τα ταξίδια εντός της ΕΕ και τα μη αναγκαία ταξίδια προς την ΕΕ υπό το πρίσμα των κινδύνων που ενέχουν οι νέες παραλλαγές του ιού.

(13)Μια συντονισμένη προσέγγιση αποσκοπεί στην αποτροπή της επαναφοράς των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα. Το κλείσιμο των συνόρων, καθώς και οι γενικές ταξιδιωτικές απαγορεύσεις και η αναστολή πτήσεων, χερσαίων μεταφορών και πλωτών διελεύσεων δεν δικαιολογούνται, καθώς πιο στοχευμένα μέτρα, όπως η υποχρεωτική υποβολή σε καραντίνα ή σε διαγνωστικές εξετάσεις, έχουν επαρκή αντίκτυπο και προκαλούν μικρότερη διαταραχή. Το σύστημα των «πράσινων λωρίδων» 13 θα πρέπει να διασφαλίσει συνεχείς ροές μεταφορών, ιδίως για να εξασφαλιστεί η ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων και των υπηρεσιών και να αποφευχθούν με τον τρόπο αυτό οι διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού.

(14)Τυχόν περιορισμοί στην ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων πρέπει να εξακολουθήσουν να εφαρμόζονται σύμφωνα με τις γενικές αρχές του δικαίου της Ένωσης, ιδίως την αναλογικότητα και την απαγόρευση των διακρίσεων, μεταξύ άλλων λόγω ιθαγένειας. Συνεπώς, τα μέτρα που λαμβάνονται δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τα απολύτως αναγκαία για την προστασία της δημόσιας υγείας. Η σαφής, έγκαιρη και ολοκληρωμένη ενημέρωση του κοινού παραμένει ζωτικής σημασίας προκειμένου να διασφαλιστούν η προβλεψιμότητα, η ασφάλεια δικαίου και η συμμόρφωση των πολιτών. Οι περιορισμοί θα πρέπει να επιβάλλονται επαρκώς και οι τυχόν προβλεπόμενες κυρώσεις θα πρέπει να είναι αποτελεσματικές και αναλογικές.

(15)Στις 11 Ιανουαρίου 2020 η επιτροπή υγειονομικής ασφάλειας ενέκρινε συστάσεις για κοινή προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τα μέτρα απομόνωσης για τους ασθενείς που πάσχουν από COVID-19 και τα μέτρα καραντίνας για τις επαφές και τους ταξιδιώτες. Οι συστάσεις της επιτροπής υγειονομικής ασφάλειας 14 σχετικά με τα μέτρα καραντίνας για τους ταξιδιώτες θα πρέπει να εφαρμόζονται από τα κράτη μέλη όταν επιβάλλουν καραντίνα που σχετίζεται με ταξίδια. Ειδικότερα, όταν επιβάλλονται απαιτήσεις καραντίνας για ταξίδια από περιοχή υψηλού κινδύνου, θα πρέπει να εξετάζεται το ενδεχόμενο μείωσης της διάρκειας της απαιτούμενης καραντίνας σε περίπτωση αρνητικού αποτελέσματος κατόπιν διαγνωστικής εξέτασης μετά από 5 έως 7 ημέρες μετά την είσοδο, εκτός εάν ο ταξιδιώτης εμφανίσει συμπτώματα.

(16)Δεδομένης της αύξησης της ικανότητας διεξαγωγής διαγνωστικών εξετάσεων για COVID-19, η σύσταση (ΕΕ) 2020/1475 του Συμβουλίου θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να δοθεί στα κράτη μέλη η δυνατότητα να απαιτούν από τους ταξιδιώτες από περιοχές που δεν έχουν χαρακτηριστεί «πράσινες» να υποβληθούν σε διαγνωστική εξέταση πριν από την αναχώρησή τους.

(17)Λόγω του υψηλού επιπέδου μετάδοσης στην κοινότητα στις περιοχές που θα έχουν χαρακτηριστεί «σκούρες κόκκινες», τα άτομα που ταξιδεύουν από τις περιοχές αυτές για μη ουσιώδεις σκοπούς θα πρέπει να υποβάλλονται σε διαγνωστική εξέταση πριν από την αναχώρηση καθώς και σε καραντίνα, σύμφωνα με τις συστάσεις της επιτροπής υγειονομικής ασφάλειας, μετά την άφιξή τους στον προορισμό τους. Όταν οι ταξιδιώτες δεν υποβάλλονται σε καραντίνα στον τόπο διαμονής τους, θα πρέπει να εξασφαλίζονται κατάλληλες υλικές συνθήκες για τις εγκαταστάσεις καραντίνας, καθώς και η προστασία και η παροχή φροντίδας για τα παιδιά που υποβάλλονται σε καραντίνα, οι οποίες να είναι σύμφωνες με τις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ 15 .

(18)Όταν τα άτομα που επιστρέφουν στο κράτος μέλος διαμονής τους δεν μπόρεσαν να υποβληθούν σε διαγνωστική εξέταση πριν από την αναχώρηση, θα πρέπει να τους επιτρέπεται να υποβληθούν σε διαγνωστική εξέταση μετά την άφιξή τους, προκειμένου να αποτραπεί το ενδεχόμενο να μην έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν στις εστίες τους.

(19)Δεδομένου του υψηλού επιπέδου λοιμώξεων στις «σκούρες κόκκινες» περιοχές, θα πρέπει επίσης να απαιτείται από τους ταξιδιώτες με ουσιώδη καθήκοντα ή ανάγκες να υποβάλλονται σε διαγνωστική εξέταση για λοίμωξη από τη νόσο COVID-19 και σε καραντίνα, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό δεν έχει δυσανάλογο αντίκτυπο στην εκπλήρωση των ουσιωδών καθηκόντων ή αναγκών τους, για παράδειγμα επειδή η έκθεση του ταξιδιώτη στον γενικό πληθυσμό στον προορισμό είναι πολύ περιορισμένη. Ωστόσο, όταν ένα κράτος μέλος, λαμβάνοντας υπόψη την ειδική επιδημιολογική κατάσταση, απαιτεί οι εργαζόμενοι στον τομέα των μεταφορών και οι πάροχοι υπηρεσιών να υποβάλλονται σε διαγνωστικές εξετάσεις, αυτό δεν θα πρέπει να οδηγεί σε διατάραξη των μεταφορών 16 . Για να διαφυλαχθούν οι αλυσίδες εφοδιασμού, οι απαιτήσεις καραντίνας δεν θα πρέπει να εφαρμόζονται για το προσωπικό στον τομέα των μεταφορών κατά την άσκηση αυτού του ουσιώδους καθήκοντος.

(20)Οι περιορισμοί που συνδέονται με τα διασυνοριακά ταξίδια δημιουργούν σημαντικές διαταραχές για τα άτομα που διασχίζουν καθημερινά ή συχνά τα σύνορα για να μεταβούν στην εργασία τους ή σε εκπαιδευτικό ίδρυμα, να επισκεφθούν στενούς συγγενείς, να αναζητήσουν ιατρική περίθαλψη ή να φροντίσουν αγαπημένα πρόσωπα. Τα άτομα αυτά δεν θα πρέπει να υποβάλλονται σε καραντίνα όταν διασχίζουν τα σύνορα για αυτόν τον ουσιώδη σκοπό, δεδομένης της σημαντικής διαταραχής που προκαλεί η εν λόγω απαίτηση στη ζωή και τον βιοπορισμό των ανθρώπων, καθώς και στην οικονομία στο σύνολό της. Εφόσον η επιδημιολογική κατάσταση είναι συγκρίσιμη και στις δύο πλευρές των συνόρων, η απαίτηση να υποβάλλονται τα άτομα αυτά σε συχνές εξετάσεις απλώς και μόνο επειδή διασχίζουν τα σύνορα φαίνεται περιττή. Ο στενός συντονισμός μεταξύ των κρατών μελών και των μεθοριακών περιφερειών θα παραμείνει ιδιαίτερα σημαντικός.

(21)Δεδομένης της εξελισσόμενης επιδημιολογικής κατάστασης, η Επιτροπή, με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων, θα πρέπει να εξακολουθήσει να εξετάζει σε τακτική βάση τα κριτήρια, τις ανάγκες σε δεδομένα και τα κατώτατα όρια που περιγράφονται στην παρούσα σύσταση, συμπεριλαμβανομένου του αν θα πρέπει να ληφθούν υπόψη άλλα κριτήρια ή να προσαρμοστούν τα κατώτατα όρια, και να μεταβιβάζει τα πορίσματά της προς εξέταση στο Συμβούλιο, μαζί με πρόταση για τροποποίηση της σύστασης, κατά περίπτωση,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΣΥΣΤΑΣΗ:

Η σύσταση (ΕΕ) 2020/1475 του Συμβουλίου σχετικά με την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19 τροποποιείται ως εξής:

1.Στο σημείο 10, το στοιχείο γ) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«γ) κόκκινο, αν το 14ήμερο σωρευτικό ποσοστό ανακοίνωσης κρουσμάτων COVID-19 κυμαίνεται από 50 έως 150 και το ποσοστό θετικότητας των διαγνωστικών εξετάσεων για λοίμωξη από τη νόσο COVID-19 είναι τουλάχιστον 4 % ή αν το 14ήμερο σωρευτικό ποσοστό ανακοίνωσης κρουσμάτων COVID-19 είναι υψηλότερο από 150 αλλά μικρότερο από 500·»

2.Στο σημείο 10, παρεμβάλλεται το ακόλουθο στοιχείο γα):

«γα) σκούρο κόκκινο, εάν το 14ήμερο σωρευτικό ποσοστό ανακοίνωσης κρουσμάτων COVID-19 είναι τουλάχιστον 500·».

3.Στο σημείο 13, το στοιχείο α) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«α) Τα κράτη μέλη θα πρέπει να σέβονται τις διαφορές στην επιδημιολογική κατάσταση ανάμεσα στις περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί «πορτοκαλί», «κόκκινες» ή «σκούρες κόκκινες» και να δρουν αναλόγως·».

4.Στο σημείο 13, το στοιχείο δ) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«δ) Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις στρατηγικές διαγνωστικών εξετάσεων και να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση των περιοχών με υψηλά ποσοστά διαγνωστικών εξετάσεων·».

5.Στο σημείο 13, προστίθεται το ακόλουθο στοιχείο ε):

«ε) Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τον επιπολασμό των παραλλαγών SARS-CoV-2 που προκαλούν ανησυχία.»

6.Μετά τον τίτλο «Κοινό πλαίσιο όσον αφορά πιθανά μέτρα για ταξιδιώτες που προέρχονται από περιοχές υψηλότερου κινδύνου» προστίθεται το ακόλουθο σημείο 16α:

«Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποθαρρύνουν έντονα όλα τα μη αναγκαία ταξίδια προς και από περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί «σκούρες κόκκινες» και να αποθαρρύνουν όλα τα μη αναγκαία ταξίδια προς και από περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί «κόκκινες» σύμφωνα με το σημείο 10. Σ’ αυτό το πλαίσιο, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν τη συνοχή μεταξύ των μέτρων που λαμβάνονται σχετικά με τα διασυνοριακά ταξίδια και τα ταξίδια εντός της επικράτειας των κρατών μελών.

Ταυτόχρονα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιδιώξουν να αποφύγουν διαταραχές στα αναγκαία ταξίδια, να διασφαλίσουν τη ροή των μεταφορών σύμφωνα με το σύστημα των «πράσινων λωρίδων», καθώς και να αποφύγουν διαταραχές στις αλυσίδες εφοδιασμού και στην κυκλοφορία των εργαζομένων και των αυτοαπασχολούμενων που ταξιδεύουν για επαγγελματικούς ή επιχειρηματικούς λόγους.».

7.Στο σημείο 17, τα στοιχεία α) και β) αντικαθίστανται από το ακόλουθο κείμενο:

«α) υποβληθούν σε καραντίνα όπως συνιστά η επιτροπή υγειονομικής ασφάλειας 17 · και/ή

β) υποβληθούν σε διαγνωστική εξέταση για λοίμωξη από τη νόσο COVID-19 πριν από και/ή μετά την άφιξη. Η εν λόγω διαγνωστική εξέταση θα μπορούσε να είναι είτε δοκιμή RT-PCR είτε ταχεία δοκιμή αντιγόνων που περιλαμβάνεται στον κοινό και επικαιροποιημένο κατάλογο ταχειών δοκιμών αντιγόνων για COVID-19 που καταρτίστηκε με βάση τη σύσταση του Συμβουλίου, της 21ης Ιανουαρίου 2021, σχετικά με κοινό πλαίσιο για τη χρήση και την επικύρωση ταχειών δοκιμασιών αντιγόνων και την αμοιβαία αναγνώριση αποτελεσμάτων δοκιμασιών για τη νόσο COVID-19 στην ΕΕ 18 .».

8.Στο σημείο 17 απαλείφεται το ακόλουθο εδάφιο:

«Τα κράτη μέλη δύνανται να παρέχουν στους ταξιδιώτες την επιλογή να υποκαθιστούν τη διαγνωστική εξέταση που αναφέρεται στο στοιχείο β) με διενέργεια διαγνωστικής εξέτασης για λοίμωξη από τη νόσο COVID-19 πριν από την άφιξη.».

9.Στο σημείο 17 προστίθεται το ακόλουθο εδάφιο:

«Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προσφέρουν επαρκή ικανότητα διεξαγωγής διαγνωστικών εξετάσεων και να αποδέχονται ψηφιακά πιστοποιητικά διαγνωστικών εξετάσεων, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι αυτό δεν θίγει την παροχή βασικών υπηρεσιών δημόσιας υγείας, ιδίως όσον αφορά την εργαστηριακή ικανότητα.».

10.Παρεμβάλλεται το ακόλουθο σημείο 17α:

«Τα κράτη μέλη θα πρέπει να απαιτούν από τα άτομα που ταξιδεύουν από περιοχή που έχει χαρακτηριστεί «σκούρα κόκκινη» σύμφωνα με το σημείο 10 στοιχείο γα) να υποβληθούν τόσο σε διαγνωστική εξέταση για λοίμωξη από τη νόσο COVID-19 πριν από την άφιξή τους όσο και σε καραντίνα όπως συνιστά η επιτροπή υγειονομικής ασφάλειας.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εγκρίνουν, να διατηρήσουν ή να ενισχύσουν μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις, ιδίως στις περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί «σκούρες κόκκινες», να ενισχύσουν τις προσπάθειες διεξαγωγής διαγνωστικών εξετάσεων και ιχνηλάτησης επαφών και να αυξήσουν το επίπεδο επιτήρησης και αλληλούχησης αντιπροσωπευτικού δείγματος κρουσμάτων COVID-19 στην κοινότητα, προκειμένου να ελεγχθεί η εξάπλωση και ο αντίκτυπος των αναδυόμενων παραλλαγών του SARS-CoV-2 με αυξημένη μεταδοτικότητα.».

11.Παρεμβάλλεται το ακόλουθο σημείο 17β:

«Τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν στα άτομα που διαμένουν στην επικράτειά τους τη δυνατότητα αντικατάστασης της διαγνωστικής εξέτασης πριν από την άφιξη που αναφέρεται στο σημείο 17 στοιχείο β) και στο σημείο 17α με διαγνωστική εξέταση για λοίμωξη από τη νόσο COVID-19 που θα διενεργείται μετά την άφιξη, επιπλέον των τυχόν εφαρμοστέων απαιτήσεων καραντίνας.».

12.Παρεμβάλλεται το ακόλουθο σημείο 19α:

«Σύμφωνα με το σημείο 17α, οι ταξιδιώτες με ουσιώδη καθήκοντα ή ανάγκες που ταξιδεύουν από «σκούρα κόκκινη» περιοχή θα πρέπει να πληρούν τις απαιτήσεις ως προς την υποβολή τους σε διαγνωστική εξέταση και να υποβάλλονται σε καραντίνα, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό δεν έχει δυσανάλογες επιπτώσεις στην άσκηση των καθηκόντων τους ή στις ανάγκες τους.

Κατά παρέκκλιση, οι εργαζόμενοι στον τομέα των μεταφορών και οι πάροχοι υπηρεσιών μεταφορών σύμφωνα με το σημείο 19 στοιχείο β) δεν θα πρέπει καταρχήν να υποβάλλονται σε διαγνωστική εξέταση για λοίμωξη από τη νόσο COVID-19 σύμφωνα με το σημείο 17 στοιχείο β) και το σημείο 17α. Όταν ένα κράτος μέλος απαιτεί από τους εργαζομένους στον τομέα των μεταφορών και τους παρόχους υπηρεσιών μεταφορών να υποβληθούν σε διαγνωστική εξέταση για λοίμωξη από τη νόσο COVID-19, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ταχείες δοκιμασίες αντιγόνων, και αυτό δεν θα πρέπει να προκαλεί διαταραχές στις μεταφορές. Σε περίπτωση διαταραχών στις μεταφορές ή στην αλυσίδα εφοδιασμού, τα κράτη μέλη θα πρέπει να άρουν ή να καταργήσουν αμέσως τις εν λόγω απαιτήσεις συστηματικής υποβολής σε διαγνωστικές εξετάσεις προκειμένου να διατηρηθεί η λειτουργία των «πράσινων λωρίδων». Οι εργαζόμενοι στον τομέα των μεταφορών και οι πάροχοι υπηρεσιών μεταφορών δεν θα πρέπει να υποχρεούνται να υποβάλλονται σε καραντίνα σύμφωνα με το σημείο 17 στοιχείο α) και το σημείο 17α κατά την άσκηση αυτού του ουσιώδους καθήκοντος.».

13.Παρεμβάλλεται το ακόλουθο σημείο 19β:

«Τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να απαιτούν από τα άτομα που ζουν σε παραμεθόριες περιοχές και διασχίζουν καθημερινά ή συχνά τα σύνορα για λόγους επαγγελματικούς, επιχειρηματικούς, εκπαιδευτικούς, οικογενειακούς, ιατρικής περίθαλψης ή παροχής φροντίδας να υποβάλλονται σε καραντίνα. Εάν στις περιοχές αυτές θεσπιστεί απαίτηση υποβολής σε διαγνωστικές εξετάσεις για τα διασυνοριακά ταξίδια, η συχνότητα της υποβολής των εν λόγω ατόμων σε διαγνωστικές εξετάσεις θα πρέπει να είναι αναλογική. Εάν η επιδημιολογική κατάσταση και στις δύο πλευρές των συνόρων είναι συγκρίσιμη, δεν θα πρέπει να επιβάλλεται απαίτηση υποβολής σε διαγνωστικές εξετάσεις για λόγους που σχετίζονται με ταξίδι. Τα άτομα που ισχυρίζονται ότι η κατάστασή τους εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος σημείου μπορεί να υποχρεωθούν να προσκομίσουν αποδεικτικά έγγραφα ή να υποβάλουν σχετική δήλωση.».

14.Το σημείο 21 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Τυχόν μέτρα που εφαρμόζονται σε άτομα τα οποία φθάνουν από περιοχή η οποία έχει χαρακτηριστεί «σκούρα κόκκινη», «κόκκινη», «πορτοκαλί» ή «γκρίζα» σύμφωνα με το σημείο 10 δεν επιτρέπεται να εισάγουν διακρίσεις, δηλαδή θα πρέπει να εφαρμόζονται εξίσου στους επιστρέφοντες υπηκόους του οικείου κράτους μέλους.».

Βρυξέλλες,

(1)    ΕΕ L 337 της 14.10.2020, σ. 3.

(2)    COM(2021) 35 τελικό.

(3)    Παραλλαγές «B117» και «501Y.V2».

(4)    Αξιολόγηση κινδύνου από το ECDC: Κίνδυνος που συνδέεται με την εξάπλωση στην ΕΕ / στον ΕΟΧ νέων παραλλαγών του SARS-CoV-2 οι οποίες προκαλούν ανησυχία.

(5)    Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων. Κίνδυνος που συνδέεται με την εξάπλωση στην ΕΕ / στον ΕΟΧ νέων παραλλαγών του SARS-CoV-2 που προκαλούν ανησυχία, πρώτη επικαιροποίηση – 21 Ιανουαρίου 2021. ECDC: Στοκχόλμη· 2021. Διατίθεται στη διεύθυνση: https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/COVID-19-risk-related-to-spread-of-new-SARS-CoV-2-variants-EU-EEA-first-update.pdf

(6)    Βλ. ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αναβάθμιση των πράσινων λωρίδων για τις μεταφορές ώστε να συνεχίσει να λειτουργεί η οικονομία κατά την αναζωπύρωση της πανδημίας της COVID-19 [COM(2020) 685 final] και σύσταση (EΕ) 2020/2243 της Επιτροπής, της 22ας Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τα ταξίδια και τις μεταφορές ως απάντηση στην παραλλαγή του SARS-COV-2 που παρατηρήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο (ΕΕ L 436 της 28.12.2020, σ. 72.)

(7)    ΕΕ L 337 της 14.10.2020, σ. 3.

(8)    Διατίθεται στη διεύθυνση: https://www.ecdc.europa.eu/en/covid-19/situation-updates/weekly-maps-coordinated-restriction-free-movement  

(9)    COM(2021) 35 τελικό.

(10)    Αξιολόγηση κινδύνου από το ECDC: Κίνδυνος που συνδέεται με την εξάπλωση στην ΕΕ / στον ΕΟΧ νέων παραλλαγών του SARS-CoV-2 που προκαλούν ανησυχία, διαθέσιμη στην ακόλουθη διεύθυνση: https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/covid-19-risk-assessment-spread-new-sars-cov-2-variants-eueea  

(11)    Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων. Κίνδυνος που συνδέεται με την εξάπλωση στην ΕΕ / στον ΕΟΧ νέων παραλλαγών του SARS-CoV-2 που προκαλούν ανησυχία, πρώτη επικαιροποίηση – 21 Ιανουαρίου 2021. ECDC: Στοκχόλμη· 2021. Διατίθεται στη διεύθυνση: https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/COVID-19-risk-related-to-spread-of-new-SARS-CoV-2-variants-EU-EEA-first-update.pdf  

(12)    Προφορικά συμπεράσματα του προέδρου κ. Charles Michel μετά τη βιντεοδιάσκεψη με τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 21 Ιανουαρίου 2021, διαθέσιμα στη διεύθυνση: https://www.consilium.europa.eu/el/press/press-releases/2021/01/21/oral-conclusions-by-president-charles-michel-following-the-video-conference-of-the-members-of-the-european-council-on-21-january-2021/  

(13)    Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αναβάθμιση των πράσινων λωρίδων για τις μεταφορές ώστε να συνεχίσει να λειτουργεί η οικονομία κατά την αναζωπύρωση της πανδημίας της COVID-19 [COM(2020) 685 final] και σύσταση (ΕΕ) 2020/2243 της Επιτροπής, της 22ας Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τα ταξίδια και τις μεταφορές ως απάντηση στην παραλλαγή του SARS-COV-2 που παρατηρήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο (ΕΕ L 436 της 28.12.2020, σ. 72).

(14)    Recommendations for a common EU approach regarding isolation for COVID-19 patients and quarantine for contacts and travellers (Συστάσεις για κοινή προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά την απομόνωση των ασθενών που πάσχουν από COVID-19 και τη θέση σε καραντίνα των επαφών και των ταξιδιωτών), που εγκρίθηκε από την επιτροπή υγειονομικής ασφάλειας στις 11 Ιανουαρίου 2020, https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/preparedness_response/docs/hsc_quarantine-isolation_recomm_en.pdf

(15)    Αριθμός αναφοράς ΠΟΥ: WHO/2019-nCoV/IHR_Quarantine/2020.3. Διατίθεται στη διεύθυνση: https://www.who.int/publications/i/item/considerations-for-quarantine-of-individuals-in-the-context-of-containment-for-coronavirus-disease-(covid-19)  

(16)    Βλ. σύσταση (ΕΕ) 2020/2243 της Επιτροπής, της 22ας Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τα ταξίδια και τις μεταφορές ως απάντηση στην παραλλαγή του SARS-COV-2 που παρατηρήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο (ΕΕ L 436 της 28.12.2020, σ. 72).

(17)    Recommendations for a common EU approach regarding isolation for COVID-19 patients and quarantine for contacts and travellers (Συστάσεις για κοινή προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά την απομόνωση των ασθενών που πάσχουν από COVID-19 και τη θέση σε καραντίνα των επαφών και των ταξιδιωτών), που εγκρίθηκε από την επιτροπή υγειονομικής ασφάλειας στις 11 Ιανουαρίου 2020, https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/preparedness_response/docs/hsc_quarantine-isolation_recomm_en.pdf  

(18)     https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-5451-2021-INIT/el/pdf