Back to EUR-Lex homepage

EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Use quotation marks to search for an "exact phrase". Append an asterisk (*) to a search term to find variations of it (transp*, 32019R*). Use a question mark (?) instead of a single character in your search term to find variations of it (ca?e finds case, cane, care).
Search tips
Need more search options? Use the Advanced search
You are here

Document 52021AE4727

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με την προσωρινή αναστολή των αυτόνομων δασμών του κοινού δασμολογίου κατά την εισαγωγή ορισμένων βιομηχανικών προϊόντων στις Καναρίους Νήσους» [COM(2021) 392 final — 2021/0209 (CNS)]

EESC 2021/04727

ΕΕ C 105 της 4.3.2022, p. 105–107 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

Date of document:
20/10/2021; ημερομηνία ψήφισης
Date of vote:
20/10/2021
Date lodged:
15/09/2021
Author:
Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή
Responsible body:
Section for the Single Market, Production and Consumption, EESC_INT
Rapporteur:
Tymoteusz Adam ZYCH
Form:
Γνωμοδότηση
Term of office:
2015-2020
Internal reference:
INT/963, AVIS-SECTION 2021/4727 FIN
Session:
564
Treaty:
Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Legal basis:
Link
Link
Link
Select all documents mentioning this document
Earlier related instruments:
Instruments cited:
Link

4.3.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 105/105

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με την προσωρινή αναστολή των αυτόνομων δασμών του κοινού δασμολογίου κατά την εισαγωγή ορισμένων βιομηχανικών προϊόντων στις Καναρίους Νήσους»

[COM(2021) 392 final — 2021/0209 (CNS)]

(2022/C 105/16)

Εισηγητής: ο κ. Tymoteusz Adam ZYCH

Αίτηση γνωμοδότησης

Συμβούλιο, 15.9.2021

Νομική βάση

Άρθρο 304 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Αρμόδιο τμήμα

Ενιαία αγορά, παραγωγή και κατανάλωση

Υιοθετήθηκε από το τμήμα

21.9.2021

Υιοθετήθηκε από την ολομέλεια

20.10.2021

Σύνοδος ολομέλειας αριθ.

564

Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας

(υπέρ/κατά/αποχές)

101/0/2

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1.

 Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δεδομένης της μεγάλης κοινωνικοοικονομικής σημασίας της για την περιοχή και της αρμοδιότητας της ΕΕ να ρυθμίζει τους τελωνειακούς δασμούς.

1.2.

 Εκτός από την κατηγορία προϊόντων που υπάγονταν ήδη στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1386/2011 του Συμβουλίου (1), η πρόταση έχει επεκταθεί, έτσι ώστε να συμπεριλάβει επτά νέες κατηγορίες που υπάγονται στους κωδικούς ΣΟ 3903 19, 5603 94, 5604 10, 7326 90, 7607 20, 8441 40 και 8479 90 (μηχανήματα για βιομηχανικούς σκοπούς και πρώτες ύλες).

1.3.

 Η διατήρηση της αναστολής των τελωνειακών δασμών στις εισαγωγές βιομηχανικών προϊόντων, καθώς και η επέκταση των κατηγοριών προϊόντων που αυτή αφορά, θεωρείται επωφελής για την οικονομία των Καναρίων Νήσων, η οποία, εξαιτίας της πανδημίας COVID-19, έχει δεχθεί σοβαρό οικονομικό πλήγμα σε σχέση με άλλες περιοχές της ΕΕ, ιδίως όσον αφορά το ΑΕγχΠ.

1.4.

 Η επιβολή ελέγχων ειδικού προορισμού σύμφωνα με τις διατάξεις του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα και των διατάξεων εφαρμογής του αποτελεί πάγια διαδικασία στο πλαίσιο αυτό και δεν συνεπάγεται σοβαρή επιπλέον διοικητική επιβάρυνση για τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης ή τους οικονομικούς φορείς.

1.5.

 Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι τόσο η θέσπιση νέας νομοθεσίας όσο και η διατήρηση των υφιστάμενων νομικών λύσεων για την αρωγή των εξόχως απόκεντρων περιοχών είναι απαραίτητες για την οικονομική τους ανάπτυξη, την εξισορρόπηση της εσωτερικής αγοράς και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στους τοπικούς κλάδους.

1.6.

 Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, για να διασφαλιστεί η δυνατότητα των επιχειρηματιών να λαμβάνουν μακροπρόθεσμες επενδυτικές αποφάσεις, η προτεινόμενη αναστολή θα πρέπει να θεσπιστεί για πολυετή περίοδο.

2.   Εισαγωγή

2.1.

 Οι Κανάριες Νήσοι, μια αυτόνομη περιφέρεια της Ισπανίας με συνολική έκταση περίπου 7 446,95 km2, αποτελούν ένα αρχιπέλαγος στον Ατλαντικό Ωκεανό, που απαρτίζεται από δεκατρία νησιά και απέχει περίπου 1 000 km από τις ακτές της Ιβηρικής Χερσονήσου. Είναι μία από τις εξόχως απόκεντρες περιοχές της ΕΕ, η οποία, μαζί με τα αρχιπελάγη των Νήσων Σελβάζενς, του Πράσινου Ακρωτηρίου, της Μαδέρας και των Αζορών, αποτελούν μια γεωγραφική περιοχή που ονομάζεται Μακαρονησία.

2.2.

 Επί του παρόντος, ο πληθυσμός της περιοχής ανέρχεται περίπου στους 2 175 952 κατοίκους. Τα δύο πολυπληθέστερα νησιά είναι η Τενερίφη (904 713) και η Γκραν Κανάρια (846 717), στις οποίες διαβιοί πάνω από το 80 % του συνολικού πληθυσμού. Αυτή η υψηλή συγκέντρωση πληθυσμού μόνο σε δύο από τα δεκατρία νησιά ευθύνεται για μέρος των κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων της περιοχής, συμπεριλαμβανομένου του υψηλού ποσοστού μετανάστευσης.

3.   Ο σκοπός της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

3.1.

 Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι, βάσει του άρθρου 349 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1386/2011 προβλέπει ειδικά τελωνειακά μέτρα για τις Καναρίους Νήσους ως εξόχως απόκεντρες περιοχές της ΕΕ, ήτοι την προσωρινή αναστολή των αυτόνομων δασμών του κοινού δασμολογίου κατά την εισαγωγή ορισμένων βιομηχανικών προϊόντων.

3.2.

 Η ισχύς των μέτρων που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1386/2011, τα οποία αποσκοπούσαν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των τοπικών οικονομικών φορέων και, ως εκ τούτου, στην εξασφάλιση σταθερότερης απασχόλησης στα εν λόγω νησιά, πρόκειται να λήξει στις 31 Δεκεμβρίου 2021. Τον Απρίλιο του 2021, η κυβέρνηση της Ισπανίας ζήτησε την παράταση της αναστολής των αυτόνομων δασμών του κοινού δασμολογίου για ορισμένα προϊόντα. Σύμφωνα με αυτό το αίτημα, οι περιορισμοί που αντιμετωπίζει η περιοχή, οι οποίοι είναι δομικοί και μόνιμοι, εξακολουθούν να οφείλονται στην απόσταση, το μικρό μέγεθος της αγοράς και τον κατακερματισμό της. Τα νησιά αυτά δεν μπορούν επίσης να επωφεληθούν από την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση στον ίδιο βαθμό με τις περιφέρειες της ηπειρωτικής Ευρώπης. Το προτεινόμενο καθεστώς αναστολής αποσκοπεί στη μείωση αυτών των περιορισμών στην αγορά των Καναρίων Νήσων. Συν τοις άλλοις, λόγω της οικονομικής κρίσης που προκάλεσε η πανδημία COVID-19, η κυβέρνηση της Ισπανίας ζήτησε και την αναστολή των δασμών του κοινού δασμολογίου για επτά νέες κατηγορίες προϊόντων.

3.3.

 Σκοπός της παρούσας πρότασης είναι η αρωγή αυτής της εξόχως απόκεντρης περιοχής της Ισπανίας στην προσπάθειά της να αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματά της, ώστε να καταστούν δυνατές η οικονομική ανάπτυξη και η δημιουργία θέσεων εργασίας στους τοπικούς κλάδους. Η πρόταση συμπληρώνει τόσο το πρόγραμμα ειδικών μέτρων λόγω απομακρυσμένου και νησιωτικού χαρακτήρα (POSEI), το οποίο στοχεύει στην υποστήριξη του πρωτογενούς τομέα και της παραγωγής πρώτων υλών, όσο και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και την ειδική πρόσθετη ενίσχυση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

3.4.

 Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι συμβατή με τις ενωσιακές πολιτικές, ιδίως όσον αφορά τη συνολική πολιτική για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές και τις πολιτικές στους τομείς του διεθνούς εμπορίου, του ανταγωνισμού, του φυσικού περιβάλλοντος, των επιχειρήσεων, της ανάπτυξης και των εξωτερικών σχέσεων.

3.5.

 Η πρόταση θα επιτρέψει στους οικονομικούς φορείς, από την 1η Ιανουαρίου 2022 έως την 31η Δεκεμβρίου 2031, να εισάγουν ατελώς ορισμένες πρώτες ύλες, συστατικά μέρη, ανταλλακτικά και κεφαλαιουχικά αγαθά σε καθεστώς προσωρινής αναστολής των δασμών.

4.   Γενικές παρατηρήσεις

4.1.

 Η ΕΟΚΕ επικροτεί την προτεινόμενη τροποποίηση του ισχύοντος κανονισμού του Συμβουλίου και σημειώνει ότι τα ειδικά μέτρα που θεσπίζει μπορούν να εγκριθούν χωρίς να διασαλεύονται η ακεραιότητα και η συνοχή της έννομης τάξης της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της εσωτερικής αγοράς και των κοινών πολιτικών. Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, η αλλαγή αυτή θα συμβάλει στη βελτίωση της ισορροπίας στην εσωτερική αγορά.

4.2.

 Η ΕΟΚΕ έχει επανειλημμένα επισημάνει ότι η κατάσταση των νησιωτικών περιοχών είναι πολύ δυσκολότερη από αυτήν της υπόλοιπης ΕΕ, ιδίως της ηπειρωτικής. Πιο συγκεκριμένα, υποφέρουν από σοβαρά και μόνιμα γεωγραφικά, δημογραφικά και περιβαλλοντικά μειονεκτήματα, όπως: η μεγάλη απόστασή τους από την υπόλοιπη ήπειρο· η περιορισμένη έκταση γης· η εξάρτηση από τις θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές και το υψηλότερο κόστος αυτών· η μείωση του πληθυσμού και η δυσχερής κατάσταση στην αγορά εργασίας· η συγκέντρωση της παραγωγής σε μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις που είναι λιγότερο ανθεκτικές στις οικονομικές αλλαγές από ό,τι οι μεγαλύτερες εταιρείες· οι περιορισμοί στην αξιοποίηση των οφελών της ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς και των ανταγωνιστικών οικονομικών σχέσεων.

4.3.

 Τα περιορισμένα μέσα μεταφοράς και το αυξημένο κόστος διανομής των εμπορευμάτων συνεπάγονται για τον έμπορο υψηλότερο κόστος παραγωγής του προϊόντος από αυτό που θα είχε εάν δραστηριοποιείτο στην ηπειρωτική χώρα, με άμεση συνέπεια τη μείωση της ανταγωνιστικότητάς του. Τούτο δυσχεραίνει τους τοπικούς επιχειρηματίες να βρίσκουν πελάτες εκτός των εθνικών συνόρων και αναγκάζει τον βιομηχανικό τομέα να επικεντρώνει την παραγωγή του στην τοπική αγορά. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι στην τελωνειακή πολιτική της ΕΕ θα πρέπει να συνεκτιμάται αυτή η δύσκολη οικονομική κατάσταση των νησιωτικών περιοχών και να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα για τη βελτίωση των ευκαιριών και της ανταγωνιστικότητάς τους έναντι της ηπειρωτικής Ευρώπης.

4.4.

 Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι ο τουρισμός, ο οποίος αποτελεί επίσης τον κύριο οικονομικό πόρο και των Καναρίων Νήσων, είναι βασικός παράγοντας οικονομικής σταθερότητας σε πολλές νησιωτικές περιοχές. Το μερίδιο του εισερχόμενου τουρισμού στο ΑΕγχΠ των Καναρίων Νήσων το 2018 ανήλθε στο 28 % και παρουσίασε ανοδική τάση. Το 2017, ο αριθμός των τουριστών που μετέβησαν στο αρχιπέλαγος των Καναρίων Νήσων άγγιξε σχεδόν τα 16 εκατομμύρια, δηλαδή περίπου ένα εκατομμύριο περισσότεροι από ό,τι το 2016, ενώ το 2019 παραθέρισαν εκεί 15,11 εκατομμύρια τουρίστες.

4.5.

 Ενώ η ανάδυση του τουρισμού έχει οδηγήσει σε οικονομική ανάπτυξη, είναι επίσης σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη τα μειονεκτήματά του ως ακρογωνιαίου λίθου της οικονομίας, τα οποία εκδηλώθηκαν με την έξαρση της πανδημίας COVID-19. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ισπανίας, ο αριθμός των ξένων τουριστών στις Καναρίους Νήσους μειώθηκε περισσότερο από 70 % το 2020, δηλαδή μόλις 3,78 εκατομμύρια άτομα μετέβησαν στο αρχιπέλαγος. Αντίστοιχη μείωση καταγράφηκε και στα έσοδα της περιφέρειας από τον τουρισμό, τα οποία ανήλθαν περίπου σε 4 δισεκατ. ευρώ το περυσινό έτος. Η μεγαλύτερη μείωση καταγράφηκε στη νήσο Λανθαρότε (73,7 %), ενώ η μικρότερη μείωση στην Τενερίφη (66,4 %). H περιορισμένη τουριστική κίνηση στις Καναρίους Νήσους το 2020 εκτιμάται ότι προκάλεσε μείωση του ΑΕγχΠ κατά 20 % περίπου. Σημειώθηκε επίσης ύφεση στον κατασκευαστικό και στον βιομηχανικό κλάδο, με εκτιμώμενη μείωση κατά 13 % σε σύγκριση με το 2019. Θα πρέπει δε να τονιστεί ότι οι επιπτώσεις της παγκόσμιας κρίσης της δημόσιας υγείας έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες, με τον κλάδο του ευρωπαϊκού τουρισμού να εκτιμάται ότι θα παραμείνει κάτω από τα επίπεδα του 2019 έως το 2023 (2).

4.6.

 Η ανεργία στις Καναρίους Νήσους έχει επίσης διογκωθεί εξαιτίας της κρίσης COVID-19. Το α' τρίμηνο του 2020 βρισκόταν στο 18,89 %, αλλά, κατά την πάροδο του έτους, αυξήθηκε στο 25,42 %, υπερβαίνοντας κατά πολύ τον εθνικό και τον ενωσιακό μέσο όρο —αντιστοίχως 15,5 % και 7,1 % (πηγή: Eurostat 2021).

4.7.

 Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι η παρούσα πρόταση συνάδει με την πολιτική της ΕΕ, ένας από τους κύριους στόχους της οποίας είναι η εδαφική, οικονομική και κοινωνική συνοχή, και η οποία, μέσω της ορθής άσκησης των οικονομικών πολιτικών, επιδιώκει την ενίσχυση της ΕΕ κατά τρόπο ώστε οι εξόχως απόκεντρες περιοχές να έχουν ίσες ευκαιρίες ανάπτυξης και βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης. Σύμφωνα με το άρθρο 174 της ΣΛΕΕ, οι νησιωτικές περιοχές έχουν αναγνωριστεί ως μειονεκτούσες περιοχές που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής.

4.8.

 Η ΕΟΚΕ επισημαίνει επίσης ότι η αύξηση των τιμών της ενέργειας κατά την τελευταία διετία και ο αντίκτυπός της στο παγκόσμιο κόστος μεταφορών έχουν αναμφισβήτητα επιτείνει τη μείωση της ανταγωνιστικότητας των νησιωτικών βιομηχανιών. Συν τοις άλλοις, τα οφέλη της αυτόνομης δασμολογικής αναστολής που θεσπίστηκε από το 1991 έχουν καταστεί λιγότερο ευεργετικά. Κατά συνέπεια, ελαττώνεται η ανταγωνιστικότητα της τοπικής βιομηχανίας έναντι των ανταγωνιστών της στην Ισπανία και στην ηπειρωτική ΕΕ. Έχοντας επίγνωση των γεωγραφικών και οικονομικών χαρακτηριστικών της περιοχής των Καναρίων Νήσων, η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι θα πρέπει να υποστηριχθεί η λήψη μέτρων υπέρ της άμβλυνσης των αρνητικών επιπτώσεων αυτών των συνθηκών.

4.9.

 Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι η προτεινόμενη λύση θα μπορούσε να συντείνει σημαντικά στη διατήρηση της οικονομικής σταθερότητας αυτού του τμήματος της ΕΕ και ότι η άρση της θα είχε πληθωριστικές επιπτώσεις στην αγορά, κάτι που μακροπρόθεσμα θα έθετε σε κίνδυνο την ήδη μέτρια βιομηχανική βάση στα νησιά και, ως εκ τούτου, θα διεύρυνε τις ανισότητες με την υπόλοιπη ΕΕ.

4.10.

 Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, θα πρέπει επίσης να προκριθεί η ήδη δοκιμασμένη λύση συνάρτησης του οφέλους των δασμολογικών μέτρων από τον ειδικό προορισμό των προϊόντων, έτσι ώστε δικαιούχοι να είναι μόνο οι επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στις Καναρίους Νήσους.

4.11.

 Ωστόσο, η ΕΟΚΕ εφιστά την προσοχή στην πιθανή εμφάνιση δυσκολιών στο εμπόριο στην περιφέρεια των Καναρίων Νήσων —ή ακόμη ευρύτερα, σε ολόκληρη την ΕΕ— λόγω έλλειψης ορισμού του όρου «εκτροπή του εμπορίου» που χρησιμοποιείται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 της προτεινόμενης νομοθετικής πράξης. Η εμφάνιση τέτοιων περιπτώσεων «εκτροπής του εμπορίου» εξουσιοδοτεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ανακαλεί προσωρινά την αναστολή των αυτόνομων δασμών, κάτι το οποίο θα έχει οικονομικές συνέπειες για την περιοχή και τις τοπικές επιχειρήσεις. Η ΕΟΚΕ επιθυμεί να επιστήσει την προσοχή στην ανάγκη ακριβούς ορισμού του όρου αυτού, τόσο από ποιοτική όσο και από ποσοτική άποψη.

Βρυξέλλες, 20 Οκτωβρίου 2021.

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Christa SCHWENG

(1)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1386/2011 του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με την προσωρινή αναστολή των αυτόνομων δασμών του κοινού δασμολογίου κατά την εισαγωγή ορισμένων βιομηχανικών προϊόντων στις Καναρίους Νήσους (ΕΕ L 345 της 29.12.2011, σ. 1).

(2)  https://www.europarl.europa.eu/factsheets/el/sheet/126/tourism

Top