Δελτίο συνοπτικής παρουσίασης

Εκτίμηση επιπτώσεων σχετικά με τη φορολογική απάτη και τη φοροδιαφυγή – βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των εθνικών φορολογικών αρχών για την ανταλλαγή πληροφοριών

Α. Ανάγκη ανάληψης δράσης

Γιατί; Ποιο είναι το πρόβλημα;

Τα προβλήματα είναι α) περιορισμένη υποβολή στοιχείων σχετικά με εισοδήματα που αποκτώνται μέσω ψηφιακών πλατφορμών· β) ανεπάρκειες στη συνεργασία μεταξύ φορολογικών διοικήσεων. Καθώς η ψηφιακή οικονομία διευρύνεται και αναμένεται να αναπτυχθεί τα επόμενα χρόνια, τα προβλήματα αναμένεται να επιδεινωθούν εάν δεν υπάρξει παρέμβαση της ΕΕ. Στην αξιολόγηση της οδηγίας σχετικά με τη διοικητική συνεργασία επισημάνθηκε ότι, ενώ το πλαίσιο είναι άρτιο, δεν αξιοποιούν όλα τα κράτη μέλη τα εργαλεία κατά τον ίδιο τρόπο. Η παροχή διευκρινίσεων για στοχευμένα χαρακτηριστικά της διοικητικής συνεργασίας (προβλεπόμενος ορισμός της συνάφειας, κοινοί έλεγχοι, ομαδοποιημένα αιτήματα) αναμένεται να βελτιώσει την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα της διοικητικής συνεργασίας. Ο ψηφιακός και παγκόσμιος χαρακτήρας της οικονομίας των ψηφιακών πλατφορμών, που συνδέεται με τον κατακερματισμό των εισοδημάτων που αποκτώνται μέσω διαφόρων πλατφορμών και με διαφορές όσον αφορά τις απαιτήσεις υποβολής στοιχείων μεταξύ των χωρών, αποτελεί πρόκληση όσον αφορά την ορθή υποβολή στοιχείων σχετικά με εισοδήματα που αποκτώνται μέσω ψηφιακών πλατφορμών. Τα κράτη μέλη θεωρούν μάλλον συχνό το φαινόμενο της περιορισμένης υποβολής στοιχείων. Η διαφορετική εφαρμογή και χρήση των πληροφοριών καθιστά αναποτελεσματική τη συνεργασία. Οι ψηφιακές πλατφόρμες και οι φορολογικές διοικήσεις είναι τα ενδιαφερόμενα μέρη που επηρεάζονται περισσότερο.

Τι αναμένεται να επιτευχθεί με την παρούσα πρωτοβουλία;

Οι κύριοι στόχοι είναι η εξασφάλιση δίκαιης και συνεπούς λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς, με παράλληλη διασφάλιση των εσόδων των κρατών μελών και της ΕΕ. Αναμένεται ότι η παρέμβαση μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα περισσότερα από 30 δισ. EUR πρόσθετων φορολογικών εσόδων, συνολικά στην ΕΕ, έως το 2025.

Ποια είναι η προστιθέμενη αξία της δράσης σε επίπεδο ΕΕ; 

Οι δράσεις των κρατών μελών δεν δίνουν μια αποδοτική και αποτελεσματική λύση σε προβλήματα που είναι διακρατικά κατ’ ουσία: οι ψηφιακές πλατφόρμες επιτρέπουν την αγορά και την πώληση αγαθών και υπηρεσιών μέσω του διαδικτύου, ανεξάρτητα από σύνορα ή δικαιοδοσίες, επιτρέποντας στους πωλητές να αποκομίζουν έσοδα δυνητικά «παντού» πέραν της χώρας φορολογικής κατοικίας τους. Οι ανεπάρκειες στη διοικητική συνεργασία καθιστούν επίσης αναγκαίες διακρατικές λύσεις, καθώς η συνεργασία εξ ορισμού πρέπει να πραγματοποιείται σε διασυνοριακό επίπεδο προκειμένου να είναι αποτελεσματική.

Β. Λύσεις

Ποιες νομοθετικές και μη νομοθετικές επιλογές πολιτικής έχουν εξεταστεί; Υπάρχει προτιμώμενη επιλογή ή όχι; Γιατί; 

Έχουν εξεταστεί οι ακόλουθες επιλογές: α) μη νομοθετικές κατευθυντήριες γραμμές· β) νομοθετική παρέμβαση με επιμέρους επιλογές όσον αφορά τις δραστηριότητες, τους φορείς εκμετάλλευσης πλατφορμών και τους πωλητές που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής· γ) νομοθετική παρέμβαση για την ενίσχυση της διοικητικής συνεργασίας. Η προτιμώμενη επιλογή είναι η νομοθετική παρέμβαση για την ενίσχυση της διοικητικής συνεργασίας και την κάλυψη όλων των πλατφορμών και των πωλητών, ώστε να επιτευχθούν τα ευρύτερα δυνατά αποτελέσματα όσον αφορά τη φορολογική συμμόρφωση και τους ίσους όρους ανταγωνισμού.

Ποιος υποστηρίζει την κάθε επιλογή; 

Τα περισσότερα κράτη μέλη εξέφρασαν την υποστήριξή τους προς την προτιμώμενη επιλογή. Η στοχοθετημένη διαβούλευση με τους φορείς εκμετάλλευσης πλατφορμών κατέληξε σε συμφωνία υπέρ μιας νομοθετικής παρέμβασης, με όσο το δυνατόν λιγότερες στρεβλώσεις μεταξύ φορέων εκμετάλλευσης πλατφορμών.

Γ. Επιπτώσεις της προτιμώμενης επιλογής

Ποια είναι τα οφέλη της προτιμώμενης επιλογής (ειδάλλως, των κυριότερων επιλογών); 

Η παρέμβαση αναμένεται να αποφέρει σημαντικά άμεσα οικονομικά οφέλη. Θα έχει θετικό αντίκτυπο στην είσπραξη των φόρων, με εκτιμώμενα πρόσθετα φορολογικά έσοδα ύψους περίπου 30 δισ. EUR (υψηλότερη εκτίμηση). Τα έσοδα αυτά θα επιτρέψουν τη χρηματοδότηση των οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών των κρατών μελών. Η πρωτοβουλία αναμένεται επίσης να εξασφαλίσει ίσους όρους ανταγωνισμού για τους φορείς εκμετάλλευσης πλατφορμών και για όσους χρησιμοποιούν πλατφόρμες για την πώληση των προϊόντων και/ή των υπηρεσιών τους. Θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυση του δίκαιου χαρακτήρα του φορολογικού συστήματος και της εμπιστοσύνης σε αυτό, με τη δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ των φορολογουμένων.

Ποιο είναι το κόστος της προτιμώμενης επιλογής (ειδάλλως, των κυριότερων επιλογών); 

Κατ’ αναλογία με τις προηγούμενες απαιτήσεις υποβολής στοιχείων, το κόστος για τις φορολογικές διοικήσεις εκτιμάται σε περίπου 200 εκατ. EUR για εφάπαξ δαπάνες ανάπτυξης και σε έως 30 εκατ. EUR για επαναλαμβανόμενες δαπάνες. Το κόστος για τις πλατφόρμες εκτιμάται συνολικά σε 875 εκατ. EUR για εφάπαξ δαπάνες και σε περίπου 100 εκατ. EUR για επαναλαμβανόμενες δαπάνες. Οι δαπάνες εκτιμώνται για όλες τις πλατφόρμες και, κατά μέσο όρο, ανέρχονται σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ ανά πλατφόρμα (επαναλαμβανόμενες δαπάνες). Ωστόσο, η εκτίμηση αυτή βασίζεται σε ορισμένες παραδοχές και παρεκτάσεις και θα πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή.

Πώς θα επηρεαστούν οι μεγάλες, οι μικρομεσαίες και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις;

Η παρέμβαση αναμένεται να έχει αντίκτυπο στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, καθώς όλες οι ψηφιακές πλατφόρμες και οι πωλητές καλύπτονται από την πρωτοβουλία ανεξαρτήτως μεγέθους. Μολονότι η πρωτοβουλία θα επιφέρει κόστος συμμόρφωσης, ενδέχεται να είναι πιο ευνοϊκή για τις ΜΜΕ σε σύγκριση με το συνονθύλευμα απαιτήσεων υποβολής στοιχείων που ισχύουν σήμερα ανά την ΕΕ. Η πρωτοβουλία αναμένεται επίσης να εξασφαλίσει ίσους όρους ανταγωνισμού για όλους τους παράγοντες, γεγονός που αναμένεται να λειτουργήσει υπέρ των ΜΜΕ.

Θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις στους εθνικούς προϋπολογισμούς και στις εθνικές διοικητικές αρχές; 

Οι φορολογικές διοικήσεις θα επωμισθούν πρόσθετες δαπάνες για την ανάπτυξη των συστημάτων ΤΠ με τα οποία θα γίνεται η υποβολή, η αποθήκευση και η χρήση δεδομένων· οι δαπάνες αυτές εκτιμώνται, για το σύνολο των 27 φορολογικών διοικήσεων της ΕΕ, σε περίπου 200 εκατ. EUR για εφάπαξ δαπάνες ανάπτυξης και σε έως 30 εκατ. EUR για επαναλαμβανόμενες δαπάνες. Τα οφέλη για τους εθνικούς προϋπολογισμούς ως προς τα πρόσθετα φορολογικά έσοδα εκτιμώνται σε δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ (ανώτατη εκτίμηση: περί τα 30 εκατ. EUR).

Θα υπάρξουν άλλες σημαντικές επιπτώσεις;  

Η παρέμβαση θα είναι σύμφωνη με τον γενικό κανονισμό για την προστασία δεδομένων και, ως εκ τούτου, δεν θα έχει αρνητικές συνέπειες για το θεμελιώδες δικαίωμα της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Δ. Παρακολούθηση

Πότε θα επανεξεταστεί η πολιτική;

Η παρέμβαση θα παρακολουθείται μέσω πληροφοριών που θα συλλέγονται με τη βοήθεια ετήσιων ερευνών και συζητήσεων με τις φορολογικές διοικήσεις. Μια πιο συνολική αξιολόγηση θα πραγματοποιηθεί το 2023, οπότε η Επιτροπή πρόκειται να υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για τη λειτουργία της οδηγίας σχετικά με τη διοικητική συνεργασία στον τομέα της άμεσης φορολογίας.