This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52020DC0519
Recommendation for a COUNCIL RECOMMENDATION on the 2020 National Reform Programme of the Netherlands and delivering a Council opinion on the 2020 Stability Programme of the Netherlands
Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων των Κάτω Χωρών του 2020 και τη διατύπωση γνώμης του Συμβουλίου σχετικά με το πρόγραμμα σταθερότητας των Κάτω Χωρών του 2020
Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων των Κάτω Χωρών του 2020 και τη διατύπωση γνώμης του Συμβουλίου σχετικά με το πρόγραμμα σταθερότητας των Κάτω Χωρών του 2020
COM/2020/519 final
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Βρυξέλλες, 20.5.2020
COM(2020) 519 final
Σύσταση για
ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων των Κάτω Χωρών του 2020 και τη διατύπωση γνώμης του Συμβουλίου σχετικά με το πρόγραμμα σταθερότητας των Κάτω Χωρών του 2020
Σύσταση για
ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων των Κάτω Χωρών του 2020 και τη διατύπωση γνώμης του Συμβουλίου σχετικά με το πρόγραμμα σταθερότητας των Κάτω Χωρών του 2020
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,
Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 121 παράγραφος 2 και το άρθρο 148 παράγραφος 4,
Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 1997, για την ενίσχυση της εποπτείας της δημοσιονομικής κατάστασης και την εποπτεία και το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών 1 , και ιδίως το άρθρο 5 παράγραφος 2,
Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2011, σχετικά με την πρόληψη και τη διόρθωση των υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών 2 , και ιδίως το άρθρο 6 παράγραφος 1,
Έχοντας υπόψη τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
Έχοντας υπόψη τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,
Έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου,
Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής Απασχόλησης,
Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής,
Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας,
Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής Οικονομικής Πολιτικής,
Εκτιμώντας τα ακόλουθα:
(1)Στις 17 Δεκεμβρίου 2019, η Επιτροπή ενέκρινε την ετήσια στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία σηματοδότησε την έναρξη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2020 για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Ελήφθη δεόντως υπόψη ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων που διακηρύχθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή στις 17 Νοεμβρίου 2017. Στις 17 Δεκεμβρίου 2019, βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011, η Επιτροπή εξέδωσε και την έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης, στην οποία οι Κάτω Χώρες συγκαταλέγονται μεταξύ των κρατών μελών για τα οποία επρόκειτο να πραγματοποιηθεί εμπεριστατωμένη επισκόπηση. Την ίδια ημερομηνία, η Επιτροπή ενέκρινε επίσης σύσταση για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ.
(2)Η έκθεση χώρας του 2020 για τις Κάτω Χώρες 3 δημοσιεύτηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2020. Στην έκθεση αξιολογήθηκε η πρόοδος των Κάτω Χωρών όσον αφορά την εφαρμογή των ειδικών ανά χώρα συστάσεων που εκδόθηκαν από το Συμβούλιο στις 9 Ιουλίου 2019 4 , η συνέχεια που δόθηκε στις συστάσεις που είχαν εκδοθεί κατά τα προηγούμενα έτη και η πρόοδος των Κάτω Χωρών ως προς την επίτευξη των εθνικών στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Επιπλέον, η έκθεση περιελάμβανε εμπεριστατωμένη επισκόπηση δυνάμει του άρθρου 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύτηκαν επίσης στις 26 Φεβρουαρίου 2020. Με βάση την ανάλυσή της, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι Κάτω Χώρες εμφανίζουν μακροοικονομικές ανισορροπίες. Συγκεκριμένα, το υψηλό ιδιωτικό χρέος και το μεγάλο πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών είναι πηγές ανισορροπιών και έχουν διασυνοριακό αντίκτυπο.
(3)Στις 11 Μαρτίου 2020, η έξαρση της νόσου COVID-19 κηρύχθηκε επισήμως παγκόσμια πανδημία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Πρόκειται για σοβαρή κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας για τους πολίτες, τις κοινωνίες και τις οικονομίες. Ασκεί έντονη πίεση στα εθνικά συστήματα υγείας, διαταράσσει τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες, προκαλεί αστάθεια στις χρηματοπιστωτικές αγορές, κλυδωνισμούς στην καταναλωτική ζήτηση και αρνητικές επιπτώσεις σε διάφορους τομείς. Απειλεί τις θέσεις εργασίας και τα εισοδήματα των πολιτών, καθώς και τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων. Η πανδημία έχει προκαλέσει μεγάλο οικονομικό κλυδωνισμό που έχει ήδη σοβαρές επιπτώσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στις 13 Μαρτίου 2020 η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση 5 με την οποία ζητούσε συντονισμένη οικονομική αντίδραση στην κρίση, με τη συμμετοχή όλων των φορέων σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο.
(4)Αρκετά κράτη μέλη έχουν κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή έχουν λάβει μέτρα έκτακτης ανάγκης. Tα μέτρα έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να είναι αυστηρά αναλογικά, αναγκαία, περιορισμένα χρονικά και σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Θα πρέπει να υπόκεινται σε δημοκρατικό έλεγχο και σε έλεγχο από ανεξάρτητη δικαστική αρχή.
(5)Στις 20 Μαρτίου 2020, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση για την ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης 6 . Η ρήτρα διαφυγής, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1, στο άρθρο 6 παράγραφος 3, στο άρθρο 9 παράγραφος 1 και στο άρθρο 10 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1466/97, καθώς και στο άρθρο 3 παράγραφος 5 και στο άρθρο 5 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1467/97, διευκολύνει τον συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών σε περιόδους σοβαρής επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας. Στην ανακοίνωσή της, η Επιτροπή κοινοποίησε στο Συμβούλιο την άποψή της σύμφωνα με την οποία, δεδομένης της αναμενόμενης σοβαρής επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας που προκύπτει από την έξαρση της νόσου COVID-19, οι τρέχουσες συνθήκες επιτρέπουν την ενεργοποίηση της ρήτρας. Στις 23 Μαρτίου 2020, οι υπουργοί Οικονομικών των κρατών μελών συμφώνησαν με την εκτίμηση της Επιτροπής. Η ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής επιτρέπει την προσωρινή απόκλιση από την πορεία προσαρμογής για την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου, εφόσον δεν τίθεται σε κίνδυνο η δημοσιονομική βιωσιμότητα μεσοπρόθεσμα. Όσον αφορά το διορθωτικό σκέλος, το Συμβούλιο μπορεί επίσης να αποφασίσει, κατόπιν συστάσεως της Επιτροπής, να εγκρίνει αναθεωρημένη δημοσιονομική πορεία. Η γενική ρήτρα διαφυγής δεν αναστέλλει τις διαδικασίες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να αποκλίνουν από τις δημοσιονομικές υποχρεώσεις που θα ίσχυαν κανονικά, ενώ παράλληλα δίνει στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο τη δυνατότητα να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για τον συντονισμό των πολιτικών στο πλαίσιο του Συμφώνου.
(6)Απαιτείται συνεχής δράση για τον περιορισμό και τον έλεγχο της εξάπλωσης της πανδημίας, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των εθνικών συστημάτων υγείας, τον μετριασμό των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων μέσω μέτρων στήριξης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών και τη διασφάλιση κατάλληλων συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας στον τόπο εργασίας με σκοπό την επανέναρξη της οικονομικής δραστηριότητας. Η Ένωση θα πρέπει να αξιοποιήσει πλήρως τα διάφορα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της για να στηρίξει τις προσπάθειες των κρατών μελών σε αυτούς τους τομείς. Παράλληλα, τα κράτη μέλη και η Ένωση θα πρέπει να συνεργαστούν για να προετοιμάσουν τα αναγκαία μέτρα για την επάνοδο των κοινωνιών και των οικονομιών μας στην ομαλότητα και στη βιώσιμη ανάπτυξη, ενσωματώνοντας, μεταξύ άλλων, την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, και αντλώντας όλα τα διδάγματα από την κρίση.]
(7)Η κρίση λόγω της νόσου COVID-19 ανέδειξε την ευελιξία που παρέχει η ενιαία αγορά για την προσαρμογή σε έκτακτες καταστάσεις. Ωστόσο, για να εξασφαλιστούν η ταχεία και ομαλή μετάβαση στη φάση ανάκαμψης και η ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, υπηρεσιών και εργαζομένων, τα έκτακτα μέτρα που εμποδίζουν την ομαλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς πρέπει να καταργηθούν μόλις παύσουν να είναι πλέον απαραίτητα. Η τρέχουσα κρίση ανέδειξε την ανάγκη για σχέδια ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων στον τομέα της υγείας, τα οποία περιλαμβάνουν ιδίως βελτιωμένες στρατηγικές προμηθειών, διαφοροποιημένες αλυσίδες εφοδιασμού και στρατηγικά αποθέματα βασικών προμηθειών. Πρόκειται για καθοριστικά στοιχεία όσον αφορά την ανάπτυξη ευρύτερων σχεδίων ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων.
(8)Ο ενωσιακός νομοθέτης έχει ήδη τροποποιήσει τα σχετικά νομοθετικά πλαίσια 7 για να δώσει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να κινητοποιήσουν όλους τους αχρησιμοποίητους πόρους από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις έκτακτες επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19. Οι τροποποιήσεις αυτές θα παρέχουν πρόσθετη ευελιξία, καθώς και απλουστευμένες και εξορθολογισμένες διαδικασίες. Για να αμβλυνθούν οι πιέσεις στις ταμειακές ροές, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να επωφεληθούν από ποσοστό συγχρηματοδότησης 100 % από τον προϋπολογισμό της Ένωσης για το λογιστικό έτος 2020-2021. Οι Κάτω Χώρες ενθαρρύνονται να αξιοποιήσουν πλήρως αυτές τις δυνατότητες για να βοηθήσουν τα άτομα και τους τομείς που πλήττονται περισσότερο από τα εν λόγω προβλήματα.
(9)Στις 28 Απριλίου 2020, οι Κάτω Χώρες υπέβαλαν το εθνικό τους πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για το 2020 και στις 29 Απριλίου 2020 το πρόγραμμα σταθερότητας για το 2020. Τα δύο προγράμματα αξιολογήθηκαν ταυτοχρόνως προκειμένου να ληφθεί υπόψη η διασύνδεσή τους.
(10)Οι Κάτω Χώρες υπάγονται επί του παρόντος στο προληπτικό σκέλος του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και υπόκεινται στον κανόνα για το χρέος.
(11)Στο οικείο πρόγραμμα σταθερότητας του 2020, η κυβέρνηση αναμένει ότι το ονομαστικό ισοζύγιο θα επιδεινωθεί από πλεόνασμα 1,7 % του ΑΕΠ το 2019 σε πλεόνασμα 0,1 % του ΑΕΠ το 2020. Το πλεόνασμα προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω σε 0,0 % του ΑΕΠ το 2023. Ο δείκτης χρέους της γενικής κυβέρνησης ως προς το ΑΕΠ, μετά τη μείωσή του σε 48,6 % του ΑΕΠ το 2019, αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω σε 46,3 % το 2020 σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας του 2020. Το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο στηρίζονται αυτές οι δημοσιονομικές προβλέψεις δεν φαίνεται, ωστόσο, πλέον ρεαλιστικό, το δε πρόγραμμα δεν λαμβάνει υπόψη σημαντικό μέρος των μέτρων που ανακοίνωσαν οι Κάτω Χώρες για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19. Το εαρινό μνημόνιο για τον προϋπολογισμό 8 περιλαμβάνει επικαιροποίηση των δημοσιονομικών προβλέψεων. Βάσει του μνημονίου, το ονομαστικό ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να επιδεινωθεί και να εμφανίσει έλλειμμα της τάξης του 11,8 % του ΑΕΠ το 2020, ενώ ο δείκτης χρέους της γενικής κυβέρνησης ως προς το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί σε 65,2 % το 2020. Οι μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προοπτικές επηρεάζονται από τη μεγάλη αβεβαιότητα που προκαλεί η πανδημία COVID-19.
(12)Ως απάντηση στην πανδημία COVID-19, και στο πλαίσιο συντονισμένης ενωσιακής προσέγγισης, οι Κάτω Χώρες έχουν λάβει δημοσιονομικά μέτρα για την ενίσχυση της ικανότητας του οικείου συστήματος υγείας, την ανάσχεση της πανδημίας και την ανακούφιση των ατόμων και των τομέων που έχουν πληγεί ιδιαίτερα. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020 και το εαρινό μνημόνιο για τον προϋπολογισμό, τα εν λόγω δημοσιονομικά μέτρα αντιστοιχούν σε 2,7 % του ΑΕΠ. Τα μέτρα περιλαμβάνουν ενίσχυση των υπηρεσιών υγείας, βοήθεια έκτακτης ανάγκης υπέρ των τομέων που βρίσκονται σε δυσχερή θέση, στήριξη του εισοδήματος των αυτοαπασχολούμενων και των εργαζομένων. Επιπλέον, οι Κάτω Χώρες ανακοίνωσαν μέτρα τα οποία, χωρίς να έχουν άμεση δημοσιονομική επίπτωση, θα συμβάλουν στη στήριξη της ρευστότητας των επιχειρήσεων. Τα εν λόγω μέτρα περιλαμβάνουν αναβολές καταβολής φόρων εισοδήματος εταιρειών (4,6 % έως 5,9 % του ΑΕΠ), καθώς και δανειακές εγγυήσεις (1,8 % του ΑΕΠ). Συνολικά, τα μέτρα που έλαβαν οι Κάτω Χώρες συνάδουν με τις κατευθυντήριες γραμμές που ορίζονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη συντονισμένη οικονομική αντίδραση στην έξαρση της νόσου COVID-19. Η πλήρης εφαρμογή των εν λόγω μέτρων, και στη συνέχεια η επανεστίαση των δημοσιονομικών πολιτικών προς την επίτευξη συνετών μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών θέσεων όταν το επιτρέψουν οι οικονομικές συνθήκες, θα συμβάλουν στη διατήρηση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας μεσοπρόθεσμα.
(13)Με βάση τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2020 και αμετάβλητες πολιτικές, προβλέπεται ότι το ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης των Κάτω Χωρών θα είναι -6,3 % του ΑΕΠ το 2020 και -3,5 % το 2021. Η διαφορά των 5,5 εκατοστιαίων μονάδων μεταξύ των προβλέψεων του εαρινού μνημονίου για τον προϋπολογισμό και των προβλέψεων της Επιτροπής οφείλεται σε διαφορετική λογιστική αντιμετώπιση των αναβολών καταβολής φόρων (4,6 % έως 5,9 % του ΑΕΠ), οι οποίες, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Επιτροπής, δεν καταλογίζονται ως μείωση των εσόδων το 2020. Ο δείκτης χρέους της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να ανέλθει σε 62,1 % του ΑΕΠ το 2020 και σε 57,6 % το 2021.
(14)Στις 20 Μαΐου 2020, η Επιτροπή δημοσίευσε έκθεση που συντάχθηκε σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 3 της Συνθήκης λόγω της προβλεπόμενης από τις Κάτω Χώρες υπέρβασης του ορίου του 3 % του ΑΕΠ για το έλλειμμα το 2020. Συνολικά, από την ανάλυση προκύπτει ότι δεν πληρούται το κριτήριο του ελλείμματος, όπως ορίζεται στη Συνθήκη και στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1467/1997.
(15)Μετά τη σημαντική ανάπτυξη που σημειώθηκε τα τελευταία έτη, η πανδημία COVID-19 έθεσε απότομα τέλος σε έξι συναπτά έτη οικονομικής επέκτασης στις Κάτω Χώρες. Εφέτος, η ολλανδική οικονομία αναμένεται να γνωρίσει τη μεγαλύτερη συρρίκνωση στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας. Όλες οι συνιστώσες της ζήτησης, εκτός από τη δημόσια κατανάλωση, αναμένεται να μειωθούν σημαντικά κατά το τρέχον έτος, ενώ το δεύτερο τρίμηνο προβλέπεται ότι θα σημειωθούν οι χαμηλότερες επιδόσεις στους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας. Το 2021, η οικονομία είναι πιθανόν να ανακάμψει σε ποσοστό πολύ υψηλότερο από τη δυνητική ανάπτυξη, γεγονός που αντικατοπτρίζει τη σταδιακή εξομάλυνση της οικονομικής δραστηριότητας και την ανάκαμψη της εγχώριας ζήτησης και του παγκόσμιου εμπορίου σε σχέση με τα χαμηλά επίπεδα που είχαν σημειωθεί. Ωστόσο, τα επίπεδα οικονομικής δραστηριότητας αναμένεται να παραμείνουν κάτω από τα επίπεδα του 2019. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Επιτροπής, η ανεργία αναμένεται να αυξηθεί σε 5,9 % το 2020, κυρίως λόγω της υποχρεωτικής διακοπής λειτουργίας των επιχειρήσεων και της απότομης συνολικής μείωσης της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά στη συνέχεια θα ανακάμψει και, το 2021, θα φθάσει το 5,3 %. Τα μέτρα για την προστασία της απασχόλησης, ιδίως το μεταβατικό μέτρο έκτακτης ανάγκης για τη διατήρηση της απασχόλησης και τη στήριξη του πρόσθετου εισοδήματος για τους αυτοαπασχολούμενους, αναμένεται να συμβάλουν στον περιορισμό των απωλειών θέσεων εργασίας. Παρά ταύτα, η επιδείνωση της αγοράς εργασίας αναμένεται να επιταχυνθεί κατά τους προσεχείς μήνες, καθώς οι επιχειρήσεις σε βαρέως πληττόμενους τομείς μειώνουν αναπόφευκτα το εργατικό δυναμικό τους, ιδίως τους εργαζομένους με ευέλικτες και προσωρινές συμβάσεις.
(16). Ανταποκρινόμενη στις αιφνίδιες οικονομικές επιπτώσεις και στην κατάρρευση της ζήτησης σε συγκεκριμένους τομείς, η ολλανδική κυβέρνηση ενέκρινε ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων έκτακτης ανάγκης ώστε να αποφευχθούν οι διαρθρωτικές ζημίες στην οικονομία. Αυτή η ισχυρή πολιτική αντίδραση αφορά τους τομείς που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση και επικεντρώνεται στην προστασία της απασχόλησης και στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, στην άμεση οικονομική αντιστάθμιση για τους κλάδους που έχουν πληγεί σοβαρά, καθώς και στην αναβολή της καταβολής φόρων και δανειακών εγγυήσεων ώστε να στηριχθεί η ροή πιστώσεων προς τον ιδιωτικό τομέα. Θα πρέπει, συνεπώς, να αποτρέψει τα προσωρινά προβλήματα ρευστότητας να μετατραπούν σε ζητήματα αφερεγγυότητας. Επιπλέον, οι αυτόματοι σταθεροποιητές θα πρέπει να μειώσουν το βάθος της κάμψης της οικονομίας. Η ολλανδική κεντρική τράπεζα έχει επίσης μειώσει τα συστημικά κεφαλαιακά αποθέματα για τις μεγαλύτερες τράπεζες, αναβάλλει δε τη λήψη μέτρου για την εισαγωγή κατώτατου συντελεστή στάθμισης κινδύνου για τα ενυπόθηκα δάνεια, απελευθερώνοντας έτσι το τραπεζικό κεφάλαιο και παρέχοντας στις τράπεζες τη δυνατότητα να επεκτείνουν σημαντικά τον δανεισμό σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
(17)Το ολλανδικό σύστημα υγείας εμφανίζει συγκριτικά ικανοποιητικές επιδόσεις όσον αφορά τη συμβολή του στη συνολική υγεία του πληθυσμού και τη διασφάλιση της προσβασιμότητας των υπηρεσιών υγείας. Στο πλαίσιο της άμεσης αντιμετώπισης της κρίσης, οι Κάτω Χώρες έθεσαν σε εφαρμογή στρατηγική ελέγχου που περιλαμβάνει γενικά μέτρα για τη δημόσια υγεία και θέσπισαν ειδικά μέτρα για τη χρηματοδότηση της υγείας. Ωστόσο, η εκδήλωση της COVID-19 έθεσε σε δοκιμασία την ανθεκτικότητα του συστήματος υγείας. Στο πλαίσιο αυτό, επανήλθαν στο προσκήνιο οι προϋπάρχουσες ανησυχίες. Η αντιμετώπιση υφιστάμενων ελλείψεων, ιδίως όσον αφορά τους νοσηλευτές και την πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη, θα μπορούσε να αποβεί επωφελής για την ικανότητα του εργατικού δυναμικού. Η συνολική διακυβέρνηση των συστημάτων υγείας και η ικανότητά τους να διασφαλίζουν ολοκληρωμένη παροχή υπηρεσιών σε ολόκληρο τον κύκλο της περίθαλψης θα μπορούσαν να βελτιωθούν με την περαιτέρω ενίσχυση της διακυβέρνησης των δεδομένων και την κλιμάκωση της ανάπτυξης εργαλείων ηλεκτρονικής υγείας. Ως εκ τούτου, με την αντιμετώπιση αυτών των διαρθρωτικών προκλήσεων, η επιδημία COVID-19 ανέδειξε την ανάγκη να συνεχιστεί η βελτίωση της ανθεκτικότητας του συστήματος υγείας και της ετοιμότητάς του να αντεπεξέρχεται σε κρίσεις.
(18)Παρά το γεγονός ότι το 2019 και στις αρχές του 2020 η αγορά εργασίας εξακολούθησε να βελτιώνεται και να καταγράφει ικανοποιητικές συνολικά επιδόσεις, η κρίση της COVID-19 μείωσε την οικονομική ανάπτυξη, αναμένεται δε να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση της ανεργίας. Ελήφθησαν πρωτοφανή οικονομικά μέτρα για την προστασία των θέσεων εργασίας και των μέσων διαβίωσης των ατόμων, καθώς και για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων για τους αυτοαπασχολούμενους, τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και τις μεγάλες εταιρείες. Για να διατηρηθεί η απασχόληση, οι εργοδότες που αναμένουν απώλεια του 20 % τουλάχιστον των εσόδων τους εξαιτίας της κρίσης, μπορούν να ζητήσουν περιθώριο (έως 90 % του μισθολογικού κόστους της επιχείρησης, ανάλογα με την απώλεια του κύκλου εργασιών) που θα τους επιτρέψει να καταβάλουν τις αποδοχές των εργαζομένων τους επί τρεις μήνες. Οι αυτοαπασχολούμενοι θα μπορούν να προσφύγουν σε ταχεία διαδικασία που θα τους επιτρέψει να υποβάλουν αίτηση συμπληρωματικής εισοδηματικής στήριξης μέχρι του ποσού του κατώτατου μισθού, η οποία θα τους βοηθήσει να καλύψουν το κόστος διαβίωσής τους για περίοδο τριών μηνών.
(19)Ο μετριασμός των επιπτώσεων της κρίσης στην απασχόληση και στον κοινωνικό τομέα για εκείνους που επλήγησαν περισσότερο θα πρέπει να αποτελέσει μέρος της στρατηγικής ανάκαμψης. Παρά τη δέσμη μέτρων που ελήφθησαν για τη διατήρηση της απασχόλησης, εκείνοι που επλήγησαν περισσότερο είναι οι άνθρωποι που βρίσκονται σε λιγότερο ευνοϊκή θέση στην αγορά εργασίας και/ή σε ευάλωτη κοινωνική κατάσταση. Η ανεργία αυξήθηκε, ιδίως για τα άτομα που εργάζονται με ευέλικτες συμβάσεις, όπως οι νέοι, οι προσωρινά απασχολούμενοι και τα άτομα με μεταναστευτικό υπόβαθρο. Η κρίση COVID-19 ανέδειξε επίσης σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά την πρόσβαση σε επαρκή κοινωνική προστασία για τους αυτοαπασχολούμενους που είναι πιο συχνά υποασφαλισμένοι (ή και ανασφάλιστοι) έναντι ασθενείας, αναπηρίας, ανεργίας και γήρατος.
(20)Τεράστια σημασία έχει η στήριξη της ρευστότητας προς τις επιχειρήσεις μέσω δανείων και εγγυήσεων, με έμφαση στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Οι ενδιάμεσοι φορείς θα πρέπει να μεριμνήσουν για την αποτελεσματική και ταχεία κατανομή της στήριξης της ρευστότητας στις επιχειρήσεις, με παράλληλη διατήρηση της ανθεκτικότητάς τους. Η παροχή της δυνατότητας αναβολής της καταβολής φόρων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και η επιτάχυνση των συμβατικών πληρωμών από τις δημόσιες αρχές μπορούν να συμβάλουν περαιτέρω στη βελτίωση των ταμειακών ροών των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Οι νεοφυείς και οι επεκτεινόμενες επιχειρήσεις ενδέχεται να χρειαστούν ειδική στήριξη, π.χ. με τη μορφή συμμετοχής δημόσιων οργανισμών και παροχής κινήτρων στις εταιρείες επιχειρηματικού κεφαλαίου να αυξήσουν τις επενδύσεις τους σε αυτές τις επιχειρήσεις. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να αποφευχθούν οι βεβιασμένες πωλήσεις ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στρατηγικής σημασίας. Σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο προσωρινό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις 9 , στήριξη ιδίων ή οιονεί ιδίων κεφαλαίων θα πρέπει να εξασφαλίζεται για όλες τις επιχειρήσεις 10 και όχι μόνο για εκείνες που πληρούν τον ορισμό της Επιτροπής 11 για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις . Θα πρέπει επίσης να συνεχιστούν οι προσπάθειες για την παροχή πρόσβασης και αποτελεσματικών ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών σε ιδιώτες και επιχειρήσεις.
(21)Για τη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης, θα είναι σημαντικό να επισπευσθούν ώριμα έργα δημόσιων επενδύσεων και να προωθηθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις, μεταξύ άλλων μέσω σχετικών μεταρρυθμίσεων. Η στοχευμένη πολιτική δράση, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων στους τομείς με τις ισχυρότερες προοπτικές για αύξηση της δυνητικής ανάπτυξης για την ευρύτερη οικονομία, μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που εντάθηκαν εξαιτίας της πρόσφατης κρίσης. Ειδικότερα, οι επενδύσεις σε Ε&Α, οι οποίες ενσωματώνονται στους κορυφαίους τομείς με προσανατολισμό σε συγκεκριμένη αποστολή και στην πολιτική καινοτομίας 12 , καθώς και το ανθρώπινο κεφάλαιο, μπορούν να συμβάλουν στη στήριξη της μακροπρόθεσμης αύξησης της παραγωγικότητας και στη διατήρηση ισχυρής ικανότητας καινοτομίας. Τούτο ισχύει ιδίως για τις νεοφυείς, τις επεκτεινόμενες επιχειρήσεις και τις καινοτόμους ΜΜΕ που είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Οι επενδύσεις σε πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της συμφωνίας των Κάτω Χωρών για το κλίμα και του εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την προώθηση της ενεργειακής μετάβασης μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην επίτευξη ευρύτερων κοινωνικών στόχων, μεταξύ των οποίων και η ανάγκη να εξασφαλιστεί βιώσιμη και αποδοτική από πλευράς πόρων οικονομική ανάπτυξη. Επιπλέον, παρά το γεγονός ότι οι Κάτω Χώρες πρωτοπορούν στην απαλλαγή του τομέα των μεταφορών από τις ανθρακούχους εκπομπές, η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις μεταφορές είναι χαμηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ. Τέλος, απαιτούνται επενδύσεις σε νέες κατοικίες για να αντιμετωπιστεί η τρέχουσα έλλειψη στέγης. Ο προγραμματισμός του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης για την περίοδο 2021-2027 θα μπορούσε να βοηθήσει τις Κάτω Χώρες να αντιμετωπίσουν ορισμένες από τις προκλήσεις που θέτει η μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία, ιδίως στις περιοχές που καλύπτονται από το παράρτημα Δ της έκθεσης χώρας. Με τον τρόπο αυτό, οι Κάτω Χώρες θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν όσο το δυνατόν καλύτερα το εν λόγω ταμείο.
(22)Οι τεχνικές και ψηφιακές δεξιότητες και οι ειδικευμένοι επαγγελματίες είναι ζωτικής σημασίας για την ικανότητα καινοτομίας της ολλανδικής οικονομίας και για την αύξηση της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς παραγωγικότητας. Η επένδυση σε βασικές και/ή ψηφιακές δεξιότητες, στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένων των ευκαιριών για αναβάθμιση των δεξιοτήτων και επανειδίκευση για όλους, παραμένει επίσης ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας, ιδίως για την ενίσχυση της απασχολησιμότητας των ατόμων που βρίσκονται στο περιθώριο της αγοράς εργασίας (συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών και των ατόμων με αναπηρία), με παράλληλη προώθηση των ίσων ευκαιριών και της ενεργού ένταξης.
(23)Παρά το γεγονός ότι οι Κάτω Χώρες έχουν λάβει μέτρα για την αντιμετώπιση πρακτικών επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού μέσω της εφαρμογής διεθνών και ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών που είχαν συμφωνηθεί προηγουμένως, τα υψηλά επίπεδα των πληρωμών μερισμάτων, δικαιωμάτων και τόκων που πραγματοποιούνται μέσω της χώρας υποδηλώνουν ότι οι επιχειρήσεις που επιδίδονται σε επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό χρησιμοποιούν τους φορολογικούς κανόνες της. Μεγάλο ποσοστό των άμεσων ξένων επενδύσεων διακρατείται από «οντότητες ειδικού σκοπού». Η μη παρακράτηση φόρου στην πηγή επί εξερχομένων πληρωμών δικαιωμάτων και τόκων (δηλ. από κατοίκους της ΕΕ προς κατοίκους τρίτων χωρών) μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την πλήρη αποφυγή της φορολόγησης αυτών των πληρωμών, εάν δεν υπόκεινται επίσης αυτές σε φορολογία στην περιοχή δικαιοδοσίας στην οποία υπάγεται ο αποδέκτης τους. Η νεοεγκριθείσα μεταρρύθμιση για την υπό όρους παρακράτηση φόρου στην πηγή για τα δικαιώματα εκμετάλλευσης και τις πληρωμές τόκων σε περιοχές δικαιοδοσίας με χαμηλή φορολογία, η οποία θα εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου 2021, αποτελεί θετικό βήμα προς τη μείωση του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού. Η αποτελεσματικότητα της μεταρρύθμισης θα πρέπει να παρακολουθείται εκ του σύνεγγυς.
(24)Ορισμένα ολλανδικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν προσφάτως εμπλακεί σε υποθέσεις νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Οι υποθέσεις αυτές καθιστούν φανερό ότι, παρά τις πρόσφατες προσπάθειες, υπάρχει ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης της εποπτείας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, καθώς και διερεύνησης και δίωξης υποθέσεων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Εκτός του χρηματοπιστωτικού τομέα, ο ανοικτός χαρακτήρας της ολλανδικής οικονομίας σε άμεσες ξένες επενδύσεις και οι σύνθετες νομικές δομές της χώρας ενέχουν επίσης σημαντικούς κινδύνους για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Η απόκλιση που παρατηρείται ανάμεσα στη χαμηλή αναφορά ασυνήθων συναλλαγών από μέρους των παρόχων υπηρεσιών σε καταπιστεύματα και επιχειρήσεις και των φοροτεχνικών συμβούλων, αφενός, και στην έκθεσή τους σε υψηλό κίνδυνο, αφετέρου, απαιτεί ανάλογη εποπτεία. Λόγω της εκτεταμένης παρουσίας πολύπλοκων νομικών δομών, η εύρυθμη λειτουργία του μητρώου πραγματικών δικαιούχων είναι καίριας σημασίας για την αποφυγή της κατάχρησης αυτών των οντοτήτων, αλλά το μητρώο δεν έχει ακόμη συσταθεί.
(25)Ενώ οι παρούσες συστάσεις επικεντρώνονται στην αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας και στη διευκόλυνση της οικονομικής ανάκαμψης, οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019, που εκδόθηκαν από το Συμβούλιο στις 9 Ιουλίου 2019, κάλυπταν επίσης μεταρρυθμίσεις απαραίτητες για την αντιμετώπιση μεσοπρόθεσμων έως και μακροπρόθεσμων διαρθρωτικών προκλήσεων. Οι εν λόγω συστάσεις εξακολουθούν να ισχύουν και θα συνεχιστεί η παρακολούθησή τους καθ’ όλη τη διάρκεια του ετήσιου κύκλου του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του επόμενου έτους. Το ίδιο ισχύει και για τις συστάσεις που αφορούν οικονομικές πολιτικές σχετικές με επενδύσεις. Αυτές οι τελευταίες συστάσεις θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για τον στρατηγικό προγραμματισμό της χρηματοδότησης της πολιτικής συνοχής μετά το 2020, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα μέτρα άμβλυνσης της τρέχουσας κρίσης και τις στρατηγικές εξόδου από αυτήν..
(26)Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο παρέχει το πλαίσιο για τον συνεχή συντονισμό της οικονομικής πολιτικής και της πολιτικής για την απασχόληση στην Ένωση, ο οποίος μπορεί να συμβάλει σε μια βιώσιμη οικονομία. Τα κράτη μέλη έχουν συνεκτιμήσει, στα εθνικά τους προγράμματα μεταρρυθμίσεων για το 2020, την πρόοδο που έχει σημειωθεί ως προς την εφαρμογή των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών. Με τη διασφάλιση της πλήρους εφαρμογής των κατωτέρω συστάσεων, οι Κάτω Χώρες θα συμβάλουν στην πρόοδο ως προς την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης και στην κοινή προσπάθεια να διασφαλιστεί η ανταγωνιστική βιωσιμότητα στην Ένωση.
(27)Ο στενός συντονισμός μεταξύ των οικονομιών της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης έχει καθοριστική σημασία για να επιτευχθεί ταχεία ανάκαμψη από τις οικονομικές επιπτώσεις της COVID-19. Ως κράτος μέλος με νόμισμα το ευρώ —και λαμβανομένων υπόψη των πολιτικών κατευθύνσεων της Ευρωομάδας— οι Κάτω Χώρες θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι πολιτικές τους εξακολουθούν να συνάδουν με τις συστάσεις για τη ζώνη του ευρώ και να συντονίζονται με εκείνες των άλλων κρατών μελών της ζώνης του ευρώ.
(28)Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2020, η Επιτροπή προέβη σε ολοκληρωμένη ανάλυση της οικονομικής πολιτικής των Κάτω Χωρών και τη δημοσίευσε στην έκθεση του 2020 για τη χώρα. Επίσης, αξιολόγησε το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020 και το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του 2020, καθώς και τη συνέχεια που δόθηκε στις συστάσεις που είχαν απευθυνθεί στις Κάτω Χώρες κατά τα προηγούμενα έτη. Η Επιτροπή έλαβε υπόψη όχι μόνο τη συνάφειά τους για την άσκηση βιώσιμης δημοσιονομικής και κοινωνικοοικονομικής πολιτικής στις Κάτω Χώρες, αλλά και τη συμμόρφωσή τους με τους ενωσιακούς κανόνες και κατευθύνσεις, δεδομένης της ανάγκης ενδυνάμωσης της συνολικής οικονομικής διακυβέρνησης της Ένωσης, μέσω της συνεκτίμησης στοιχείων σε ενωσιακό επίπεδο κατά τη διαμόρφωση μελλοντικών εθνικών αποφάσεων.
(29)Υπό το πρίσμα της αξιολόγησης αυτής, το Συμβούλιο εξέτασε το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020 και η γνώμη του 13 αποτυπώνεται ιδίως στη σύσταση 1 κατωτέρω.
(30)Υπό το πρίσμα της εμπεριστατωμένης επισκόπησης της Επιτροπής και της εν λόγω αξιολόγησης, το Συμβούλιο εξέτασε το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του 2020 και το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020. Στις παρούσες συστάσεις λαμβάνεται υπόψη η ανάγκη αντιμετώπισης της πανδημίας και διευκόλυνσης της οικονομικής ανάκαμψης ως πρώτο απαραίτητο βήμα για να καταστεί δυνατή η προσαρμογή των ανισορροπιών. Οι συστάσεις που αφορούν άμεσα την αντιμετώπιση των μακροοικονομικών ανισορροπιών οι οποίες εντοπίστηκαν από την Επιτροπή βάσει του άρθρου 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 αποτυπώνονται στη σύσταση 3,
ΣΥΝΙΣΤΑ στις Κάτω Χώρες να μεριμνήσουν, το 2020 και το 2021, προκειμένου:
1.να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα, σύμφωνα με τη γενική ρήτρα διαφυγής, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας, τη βιωσιμότητα της οικονομίας και, ακολούθως, τη στήριξη της ανάκαμψης· όταν το επιτρέψουν οι οικονομικές συνθήκες, να επιδιώξουν την εφαρμογή δημοσιονομικών πολιτικών που αποσκοπούν στην επίτευξη συνετών μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών θέσεων και στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους, με παράλληλη ενίσχυση των επενδύσεων· να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα του συστήματος υγείας, μεταξύ άλλων, αφενός, με την αντιμετώπιση των υφιστάμενων ελλείψεων σε εργαζομένους στον τομέα της υγείας και, αφετέρου, με την επίσπευση της ανάπτυξης σχετικών εργαλείων ηλεκτρονικής υγείας·
2.να μετριάσουν τον αντίκτυπο της κρίσης στην απασχόληση και τον κοινωνικό αντίκτυπο και να προωθήσουν την κατάλληλη κοινωνική προστασία για τους αυτοαπασχολούμενους·
3.να επισπεύσουν ώριμα έργα δημόσιων επενδύσεων και να προωθήσουν τις ιδιωτικές επενδύσεις για την τόνωση της οικονομικής ανάκαμψης· να εστιάσουν τις επενδύσεις στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, ιδίως στην ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων, στις βιώσιμες υποδομές και στην καθαρή και αποδοτική παραγωγή και χρήση ενέργειας, καθώς και στην έρευνα και καινοτομία με προσανατολισμό σε συγκεκριμένη αποστολή·
4.να λάβουν μέτρα για την πλήρη διόρθωση των χαρακτηριστικών του φορολογικού συστήματος που διευκολύνουν τον επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό, ειδικότερα όσον αφορά τις εξερχόμενες πληρωμές, ιδίως με την εφαρμογή των εγκριθέντων μέτρων και τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητάς τους· να διασφαλίσουν την αποτελεσματική εποπτεία και επιβολή του πλαισίου για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Βρυξέλλες,
Για το Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος
Κανονισμός (ΕΕ) 2020/460 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαρτίου 2020, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και (ΕΕ) αριθ. 508/2014 όσον αφορά ειδικά μέτρα για την κινητοποίηση επενδύσεων στα συστήματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης των κρατών μελών και σε άλλους τομείς των οικονομιών τους για την αντιμετώπιση της επιδημικής έκρηξης του COVID-19 (Πρωτοβουλία Επενδύσεων για την Αντιμετώπιση του Κορωνοϊού) (ΕΕ L 99 της 31.3.2020, σ. 5), και κανονισμός (ΕΕ) 2020/558 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2020, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1301/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 όσον αφορά ειδικά μέτρα για την παροχή έκτακτης ευελιξίας στη χρήση των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων για την αντιμετώπιση της επιδημικής έκρηξης της COVID-19 (ΕΕ L 130 της 24.4.2020, σ. 1).
