EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52018IP0026

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 6ης Φεβρουαρίου 2018 σχετικά με την επιτάχυνση της καινοτομίας στον τομέα της καθαρής ενέργειας (2017/2084(INI))

ΕΕ C 463 της 21.12.2018, p. 10–20 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

21.12.2018   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 463/10


P8_TA(2018)0026

Επιτάχυνση της καινοτομίας στον τομέα της καθαρής ενέργειας

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 6ης Φεβρουαρίου 2018 σχετικά με την επιτάχυνση της καινοτομίας στον τομέα της καθαρής ενέργειας (2017/2084(INI))

(2018/C 463/02)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 30ής Νοεμβρίου 2016, με τίτλο «Επιτάχυνση της καινοτομίας στον τομέα της καθαρής ενέργειας» (COM(2016)0763),

έχοντας υπόψη τη Συμφωνία του Παρισιού που συνήφθη δυνάμει της Σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές μεταβολές, η οποία επικυρώθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 4 Οκτωβρίου 2016,

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 15ης Σεπτεμβρίου 2015, με τίτλο «Προς ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο ενεργειακών τεχνολογιών (ΣΕΤ): επιτάχυνση του μετασχηματισμού του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήματος» (C(2015)6317),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 25ης Φεβρουαρίου 2015, με τίτλο «Στρατηγική πλαίσιο για μια ανθεκτική Ενεργειακή Ένωση με μακρόπνοη πολιτική για την κλιματική αλλαγή» (COM(2015)0080) και το ψήφισμά του, της 15ης Δεκεμβρίου 2015, σχετικά με την πορεία προς μια Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Ένωση (1),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 15ης Δεκεμβρίου 2011, με τίτλο «Ενεργειακός χάρτης πορείας για το 2050» (COM(2011)0885) και το ψήφισμά του, της 14ης Μαρτίου 2013, σχετικά με τον Ενεργειακό Χάρτη Πορείας για το 2050, ένα μέλλον με ενέργεια (2),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 3ης Μαρτίου 2010, με τίτλο «Ευρώπη 2020. Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» (COM(2010)2020),

έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής της 30ής Νοεμβρίου 2016, για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης (COM(2016)0759), και ειδικότερα τη διάσταση της «έρευνας, καινοτομίας και ανταγωνιστικότητας» της Ενεργειακής Ένωσης η οποία περιλαμβάνεται στην πρόταση αυτή, και κυρίως το άρθρο 22 «Ενοποιημένη υποβολή εκθέσεων σχετικά με την έρευνα, την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα»,

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1291/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, για τη θέσπιση του προγράμματος-πλαισίου «Ορίζων 2020» για την έρευνα και την καινοτομία (2014-2020) (3),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 18ης Ιουλίου 2017, με τίτλο «Ενίσχυση της καινοτομίας στις περιφέρειες της Ευρώπης: στρατηγικές για μια ανθεκτική, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» (COM(2017)0376),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 22ας Νοεμβρίου 2016, με τίτλο «Οι μελλοντικοί οδηγοί της Ευρώπης: Η πρωτοβουλία για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις» (COM(2016)0733),

έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού και της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (A8-0005/2018),

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η έρευνα, η ανάπτυξη και η καινοτομία συνιστούν διακριτή διάσταση της Ενεργειακής Ένωσης της ΕΕ, καθώς η Ε&Α&Κ στον τομέα της ενέργειας αποτελεί βασική κινητήρια δύναμη της βιομηχανικής υπεροχής της ΕΕ, της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητάς της, της βιώσιμης ανάπτυξής της, της δημιουργίας θέσεων εργασίας, καθώς και της συνολικής ενεργειακής ασφάλειας των κρατών μελών και της Ένωσης, μέσω της μείωσης της εξάρτησης από τις εισαγωγές ενέργειας και της προώθησης μιας αποδοτικής και βιώσιμης χρήσης όλων των ενεργειακών πηγών·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ παραμένει παγκοσμίως πρωτοπόρος σε υψηλής αξίας καινοτομία στον τομέα των χαμηλών εκπομπών, μεταξύ άλλων στην ενεργειακή απόδοση, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις αναδυόμενες καθαρές τεχνολογίες, γεγονός το οποίο παρέχει στην ΕΕ μια στέρεη βάση για να πραγματοποιήσει περαιτέρω άλμα στην έρευνα και καινοτομία σχετικά με την καθαρή ενέργεια, μεταξύ άλλων στην ανάπτυξη των μπαταριών για ηλεκινητικότητα και αποθήκευση ενέργειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι φιλόδοξες και στοχευμένες πολιτικές για το κλίμα και την ενέργεια, ιδίως μέσω του πλαισίου πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030, καθώς και του ενεργειακού χάρτη πορείας για το 2050, αποτέλεσαν βασικές κινητήριες δυνάμεις αυτής της ηγετικής θέσης· λαμβάνοντας υπόψη, στο πλαίσιο αυτό, ότι η Συμφωνία του Παρισιού αύξησε σημαντικά το επίπεδο των παγκόσμιων φιλοδοξιών και των απτών δεσμεύσεων των συμβαλλομένων μερών, για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ πρέπει και στη συνέχεια να παραμείνει φιλόδοξη ως προς τις πολιτικές και τους μηχανισμούς της, έτσι ώστε να δώσει το σωστό μήνυμα για επενδύσεις και να μην χάσει την ηγετική της θέση στην αγορά της έρευνας και καινοτομίας στον τομέα της καθαρής ενέργειας·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόοδος στις καινοτομίες και στην Ε&Α στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι βασική για τη μελλοντική ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, περιλαμβανομένης της ευρωπαϊκής βιομηχανίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα καταλάβει «την πρώτη θέση παγκοσμίως στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας» μόνο μέσω της υλοποίησης οικονομικά αποδοτικών καινοτομιών και εντατικοποιημένων προσπαθειών Ε&Α στον συγκεκριμένο αυτόν τομέα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή της αρχής της «προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση» πρέπει να βασίζεται σε μια σθεναρή πολιτική καινοτομίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ιδίως όσον αφορά την ολοκλήρωση συστημάτων·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μια πλήρως λειτουργική και ανταγωνιστική εσωτερική αγορά ενέργειας, με το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο και τις υποδομές, έχει καθοριστική σημασία για την περαιτέρω προώθηση της Ε&Α&Κ και τη μεγιστοποίηση της διείσδυσης των νέων τεχνολογιών στην αγορά σε όλες τις περιφέρειες της ΕΕ, δεδομένου ότι παρέχει οικονομίες κλίμακας και κανονιστική και επενδυτική ασφάλεια, επιτρέποντας με αυτόν τον τρόπο στην Ένωση να αξιοποιήσει πλήρως το δυναμικό της τεχνολογικά ουδέτερης καινοτομίας στον τομέα της ενέργειας, η οποία προωθεί την αποδοτικότητα, την βιώσιμη και με χαμηλές εκπομπές χρήση των πηγών ενέργειας, καθώς και λύσεις και τεχνολογίες αποθήκευσης και μεταφοράς·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η καινοτομία στον τομέα της καθαρής ενέργειας αναμένεται επίσης να συμβάλει στην παροχή οικονομικά προσιτής ενέργειας στους Ευρωπαίους καταναλωτές, βοηθώντας τους να επωφεληθούν από χαμηλότερες τιμές ενέργειας και να αποκτήσουν μεγαλύτερο έλεγχο της ενεργειακής τους κατανάλωσης και παραγωγής, και προσφέροντάς τους λιγότερο ενεργοβόρα προϊόντα και υπηρεσίες·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενεργειακή πολιτική και τα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ και των κρατών μελών της, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών δημόσιων επενδύσεων, θα πρέπει να σχεδιάζονται ούτως ώστε να εκμεταλλεύονται πλήρως τις επιταχυνόμενες τεχνικές εξελίξεις, και πρέπει να εστιάζουν πρωτίστως στη σταδιακή μετάβαση σε συστήματα καθαρής ενέργειας, υψηλής απόδοσης και χαμηλών εκπομπών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω της αγοραίας, τεχνολογικής ή επιστημονικής αβεβαιότητας, η χρηματοδότηση από τον ιδιωτικό τομέα συχνά είναι είτε ανεπαρκής είτε μη διαθέσιμη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ χρειάζεται να δίνει ηχηρά και συνεπή μηνύματα και να δημιουργεί κίνητρα, ούτως ώστε να προσφέρει βεβαιότητα στους επενδυτές και να ενισχύει τις ιδιωτικές επενδύσεις στην καινοτομία, στην Ε&Α και στην εξάπλωση της καθαρής ενέργειας·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι κινητήριες δυνάμεις της καινοτομίας είναι κατά πρώτο και κύριο λόγο οι καινοτόμοι και η αγοραία ζήτηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή πρέπει να επικεντρώσει τις προσπάθειές της πρωτίστως στη δημιουργία ενός πλαισίου που διευκολύνει τους καινοτόμους με διαφόρους τρόπους, από την απλοποίηση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση ερευνών έως τη μετατροπή της γνώσης σε εμπορικώς βιώσιμα προϊόντα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εταιρικές σχέσεις μεταξύ των ερευνητών και των συναφών βιομηχανικών εταίρων μπορεί να φανούν χρήσιμες εν προκειμένω·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ενεργειακές επιδοτήσεις επηρεάζουν τις τιμές της αγοράς, συγκαλύπτοντας το πραγματικό κόστος της ενέργειας από διαφορετικές πηγές και το πραγματικό κόστος των σχετιζόμενων με την ενέργεια τεχνολογιών και, έτσι, επηρεάζοντας αρνητικά τις συνθήκες για την έρευνα και τις επενδύσεις στην καινοτομία στον τομέα της καθαρής ενέργειας, καθώς και την ενδεχόμενη ανάπτυξή της· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ η χρήση των επιδοτήσεων πρέπει σταδιακά να καταργηθεί, η χρήση αυτή, εν τω μεταξύ, πρέπει να περιορίζονται σε προσωρινά μέσα που αποβλέπουν στη δημιουργία ισότιμων όρων ανταγωνισμού και ανταγωνιστικής αγοράς διευκολύνοντας την υιοθέτηση νέων καθαρών τεχνολογιών, ιδίως στους τομείς της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση του κύκλου ζωής (LCA) των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από ενεργειακές πηγές, δίκτυα διανομής και τεχνολογίες πρέπει να χρησιμοποιείται ως σημείο αναφοράς όταν εξετάζονται συγκεκριμένες πολιτικές και κίνητρα με στόχο την προώθηση καθαρών, ενεργειακά αποδοτικών λύσεων και τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών σε επίπεδο ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της βιώσιμης προμήθειας πρώτων υλών και μετάλλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να δοθεί έμφαση στις καινοτομίες καθαρής ενέργειας που αφορούν άμεσα τους πολίτες και τους παραγωγούς-καταναλωτές, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα συμμετοχής στην ενεργειακή μετάβαση, και καθιστώντας την ίδια τη μετάβαση πιο προσιτή από οικονομική άποψη·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η σχετική με την ενέργεια έρευνα και καινοτομία αναγνωρίστηκε ως προτεραιότητα στο πλαίσιο του 7ου ΠΠ και του προγράμματος «Ορίζοντας 2020», και θα πρέπει να εξακολουθήσει να αποτελεί προτεραιότητα στο πλαίσιο του 9ου ΠΠ, δεδομένων των δεσμεύσεων της Ένωσης στο πλαίσιο της Ενεργειακής Ένωσης και δυνάμει της συμφωνίας του Παρισιού, προκειμένου να μοχλευθεί αποτελεσματικότερα η δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση για την Ε&Α και να υπάρξει συμβολή στη μείωση των επενδυτικών κινδύνων των πιο μελλοντοστρεφών καινοτομιών καθαρής ενέργειας, ιδίως στους τομείς της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας των μεταφορών αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης της ΕΕ, έχει τεράστιο δυναμικό όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση και τη μείωση των ανθρακούχων εκπομπών και πρέπει να διαδραματίσει ζωτικό ρόλο στη μετάβαση προς νέες ενεργειακές λύσεις και προς μια κοινωνία χαμηλών εκπομπών άνθρακα·

1.

επικροτεί την ανακοίνωση της Επιτροπής που ορίζει το πλαίσιο για την επιτάχυνση της καινοτομίας της ΕΕ στον τομέα της καθαρής ενέργειας· τονίζει την ανάγκη διαμόρφωσης ενός κανονιστικού και χρηματοδοτικού πλαισίου για την ενεργειακή καινοτομία που θα είναι συμβατό με τον ενεργειακό χάρτη πορείας για το 2050 της ΕΕ και με τις δεσμεύσεις της στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού, και θα προάγει την αποδοτική και βιώσιμη χρήση όλων των πηγών ενέργειας, με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση ενέργειας και ευρύτερα οφέλη, μεταξύ άλλων όσον αφορά την υγεία και την ασφάλεια, καθώς και στην ποιότητα του αέρα και των υδάτων, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της Ένωσης, την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της και τη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη Συνθήκη της ΕΕ, καθώς και μια συνολική αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών ανησυχιών· αναγνωρίζει ότι το πλαίσιο της ΕΕ για την επιτάχυνση της καινοτομίας στον τομέα της καθαρής ενέργειας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος ενός ευρύτερου συνόλου νομοθετικών προτάσεων που εκτίθενται στη δέσμη μέτρων «Καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους» και θα πρέπει, ως εκ τούτου, να ενισχύσει τα διάφορα στοιχεία της, τις υποχρεώσεις της Ένωσης που απορρέουν από τη συμφωνία του Παρισιού και την ευρύτερη νομοθεσία και τις αρχές της Ενεργειακής Ένωσης, ιδίως αυτές που περιλαμβάνονται στο πλαίσιο για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030 και στον χάρτη πορείας για το 2050, με παράλληλη τήρηση των διατάξεων των άρθρων 191 και 194 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ)·

2.

αναγνωρίζει ότι η επιτυχής ανάπτυξη της ενεργειακής καινοτομίας αποτελεί πολυδιάστατη πρόκληση η οποία περιλαμβάνει ζητήματα που αφορούν τις αλυσίδες αξίας τόσο από την πλευρά της προσφοράς όσο και της ζήτησης, το ανθρώπινο δυναμικό, τη δυναμική της αγοράς, τη θέσπιση κανονιστικών ρυθμίσεων, την καινοτομία και τη βιομηχανική πολιτική· τονίζει ότι για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης απαιτείται η στράτευση των πολιτών –τόσο καταναλωτών όσο και παραγωγών-καταναλωτών– καθώς και ενός ευρέος οικοσυστήματος συμφεροντούχων, συμπεριλαμβανομένων της ακαδημαϊκής κοινότητας, οργανισμών έρευνας και τεχνολογίας, ΜΜΕ, νεοφυών επιχειρήσεων, εταιρειών ενέργειας και κατασκευαστικών έργων, παρόχων κινητικότητας, παρόχων υπηρεσιών, κατασκευαστών εξοπλισμού, εταιρειών ΤΠ και τηλεπικοινωνιών, χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, ενωσιακών, εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών, κοινοτήτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ΜΚΟ, εκπαιδευτών και διαμορφωτών της κοινής γνώμης· τονίζει την αξία νέων επιχειρηματικών μοντέλων που χρησιμοποιούν καινοτόμες ψηφιακές τεχνολογίες, μεταξύ άλλων για τη βελτιστοποίηση της αυτοπαραγωγής, της αποθήκευσης, της ανταλλαγής και της αυτοκατανάλωσης επί τόπου καθαρής ενέργειας και για την αύξηση της πρόσβασης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μεταξύ άλλων για νοικοκυριά σε κατάσταση ενεργειακής φτώχειας·

3.

θεωρεί ότι για μια οικονομικά αποδοτική ενεργειακή μετάβαση προς αποκεντρωμένα συστήματα, φιλικά προς το περιβάλλον, προσανατολισμένα στον καταναλωτή και περισσότερο ψηφιοποιημένα με ενεργούς παραγωγούς-καταναλωτές και κοινότητες παραγωγών-καταναλωτών, απαιτείται έρευνα και ανάπτυξη της καινοτομίας σε όλους τους τομείς των ενεργειακών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένων μη τεχνολογικά εξειδικευμένων και συστημικών λύσεων, μεταξύ άλλων εκείνων που αποβλέπουν στην απόδοση και στην αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας· αναγνωρίζει ότι η μετάβαση αυτή προωθεί νέα οργανωτικά πρότυπα, ιδίως στους τομείς της παραγωγής, της μεταφοράς, της διανομής και της αποθήκευσης ενέργειας, της ηλεκτροκινητικότητας, της διοίκησης επιχειρήσεων και της διαχείρισης των αναγκών, καθώς και της παροχής υπηρεσιών· αναγνωρίζει την ανάγκη για κοινά πρότυπα, με στόχο την προώθηση ενός συνδεδεμένου και ψηφιοποιημένου ενεργειακού συστήματος· υπογραμμίζει τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν τα μεγάλης κλίμακας πιλοτικά έργα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βασίζονται σε τοπικές κοινότητες, στην ανάπτυξη της συστημικής καινοτομίας στον τομέα της ενέργειας·

4.

υπενθυμίζει ότι η ενεργειακή απόδοση θα πρέπει να αποτελεί οριζόντια προτεραιότητα στο πλαίσιο της πολιτικής της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία, η οποία θα ισχύει για όλους τους τομείς και δεν θα περιορίζεται σε ενεργειακά έργα, αλλά θα προωθεί και θα κινητροδοτεί συστηματικά την παραγωγή ενεργειακά αποδοτικότερων διαδικασιών, υπηρεσιών και αγαθών, με την εφαρμογή της αρχής «προτεραιότητα στην ενεργειακή απόδοση» σε ολόκληρη την αλυσίδα ενέργειας, όπου συμπεριλαμβάνονται η παραγωγή, η μεταφορά, η διανομή και η τελική χρήση της ενέργειας·

5.

αναγνωρίζει τη σημασία της περαιτέρω απελευθέρωσης των ευρωπαϊκών ενεργειακών αγορών, ιδίως με την άρση των φραγμών στην ελεύθερη διαμόρφωση των τιμών και τη σταδιακή κατάργηση των ενεργειακών επιχορηγήσεων, ούτως ώστε να διευκολυνθεί η περαιτέρω καινοτομία και η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών που οδηγούν σε περισσότερο βιώσιμη χρήση της ενέργειας και που προωθούν μια αναδυόμενη προσφορά ανανεώσιμης ενέργειας, και να δημιουργηθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού και μια ανταγωνιστική αγορά ικανή να παρέχει καλύτερες συμφωνίες στους καταναλωτές ενέργειας, στους παραγωγούς-καταναλωτές, στις τοπικές κοινότητες και στις επιχειρήσεις·

Συνοχή των δράσεων της ΕΕ

6.

επισημαίνει ότι η Ε&Α&Κ στον τομέα της καθαρής ενέργειας εξαρτώνται σε καθοριστικό βαθμό από μια σταθερή αγορά και από την προβλεψιμότητα και την ασφάλεια ενός ρυθμιστικού πλαισίου, οι οποίες απαιτούν ένα φιλόδοξο και επιτεύξιμο μακρόπνοο πολιτικό όραμα, που θα περιλαμβάνει στόχους και δεσμεύσεις σχετικούς με την ενέργεια και το κλίμα, σταθερά στοχευμένα κίνητρα και επενδυτικά κεφάλαια μακράς πνοής προκειμένου να διασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ των τεχνολογιών, ούτως ώστε να διευκολυνθούν οι καινοτομίες, να διευκολυνθεί ο ενεργειακός εφοδιασμός, να χαμηλώσουν οι φραγμοί εισόδου στην αγορά και να διευκολυνθούν οι καινοτομίες καθαρής ενέργειας να επιτύχουν την κρίσιμη μάζα που είναι απαραίτητη για την προώθηση στην αγορά· επικροτεί και ενθαρρύνει την εστίαση σε βασικές τεχνολογίες, όπως επιβεβαιώνεται στο στρατηγικό σχέδιο ενεργειακών τεχνολογιών (σχέδιο ΣΕΤ) και στην ανακοίνωση της Επιτροπής· επαναλαμβάνει τις διατάξεις του άρθρου 194 ΣΛΕΕ και επισημαίνει ότι θα πρέπει να εφαρμόζονται στις πολιτικές και στους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς για τη στήριξη της καινοτομίας στον τομέα της καθαρής ενέργειας· τονίζει, ωστόσο, την ανάγκη να δοθεί μεγαλύτερη προτεραιότητα στην οριζόντια, συστημική καινοτομία στον τομέα της ενέργειας και στη δράση για την προώθηση της εκπαίδευσης και της επιχειρηματικότητας, δεδομένου ότι η καινοτομία δεν βασίζεται μόνο στην τεχνολογία· υπογραμμίζει ότι αυτή η συστημική προσέγγιση πρέπει να είναι σε θέση να ενσωματώσει αποτελεσματικά τις διάφορες διαθέσιμες ή υπό ανάπτυξη λύσεις, ιδίως όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση και την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· ζητεί να χρησιμοποιηθούν οι ευρωπαϊκές πλατφόρμες τεχνολογίας και καινοτομίας για τον εντοπισμό ελπιδοφόρων καινοτομιών στον τομέα της καθαρής ενέργειας που αξίζουν στοχευμένη υποστήριξη·

7.

παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη και, όπου αρμόζει, τις περιφερειακές αρχές, να θέσουν σε εφαρμογή μηχανισμούς για τον συντονισμό των ενωσιακών, εθνικών και περιφερειακών προγραμμάτων έρευνας και ενεργειακής καινοτομίας, προκειμένου να προωθηθούν οι συνέργειες και να αποφευχθεί η αλληλεπικάλυψη, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότερη δυνατή χρήση των υφιστάμενων πόρων και υποδομών, καθώς και των πηγών ενέργειας που είναι διαθέσιμες στα κράτη μέλη, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η διείσδυση των νέων τεχνολογιών και καινοτομιών στην αγορά και να προωθηθούν νέα επιχειρηματικά μοντέλα σε ολόκληρη την ΕΕ· θεωρεί ότι η ενσωμάτωση σχετικών πληροφοριών στα ολοκληρωμένα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα θα μπορούσε να συμβάλει στην επίτευξη του εν λόγω στόχου· τονίζει σε αυτό το πλαίσιο ότι είναι σημαντικό να προωθηθεί η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και πληροφοριών και επίσης να εξορθολογιστούν οι κανόνες συμμετοχής σε προγράμματα ενεργειακής καινοτομίας για όλους τους οργανισμούς, τις επιχειρήσεις, τα πανεπιστήμια και τα ιδρύματα, τόσο από την ΕΕ όσο και από τρίτες χώρες·

8.

επικροτεί τη δέσμευση της Επιτροπής να συνεχίσει τη χρηματοδότηση της θεμελιώδους έρευνας μέσω του προγράμματος «Ορίζων 2020» και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας· τονίζει την ανάγκη επιπρόσθετης ενίσχυσης της χρηματοδότησης συνεργατικών ερευνών στο πλαίσιο των κοινωνιακών προκλήσεων του προγράμματος «Ορίζων 2020» στο πεδίο της ενέργειας, αλλά και του εξορθολογισμού της ενεργειακής καινοτομίας στο πλαίσιο άλλων κοινωνιακών προκλήσεων· λαμβάνει υπό σημείωση την πρόταση της Επιτροπής για την ενίσχυση των καινοτομιών δημιουργίας αγοράς με τη θέσπιση Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας, το οποίο θα συμπληρώνει την πρωτοβουλία για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις και ως εκ τούτου θα συμβάλλει στην προώθηση ρηξικέλευθων καινοτομιών που θα μπορούν να κατακτήσουν και να δημιουργήσουν νέες αγορές· πιστεύει ότι η δημιουργία χρηματοδοτικών μηχανισμών βασιζόμενων στην αγορά (όπως τα δάνεια και οι μετοχές) δεν θα πρέπει να αποβαίνει εις βάρος της χρηματοδότησης με επιχορηγήσεις, η οποία καθιστά δυνατή τη συμμετοχή μη κερδοσκοπικών και δημόσιων φορέων, όπως η ακαδημαϊκή κοινότητα, τα πανεπιστήμια και η κοινωνία των πολιτών, σε διεθνικά ευρωπαϊκά έργα υψηλής αξίας·

9.

εκφράζει ανησυχία όσον αφορά τον μεγάλο αριθμό και την πολυπλοκότητα των υφιστάμενων χρηματοδοτικών μηχανισμών και τονίζει την ανάγκη να αυξηθεί η συνοχή μεταξύ των σχετικών ταμείων, συμπεριλαμβανομένων των διαρθρωτικών ταμείων, που προορίζονται για έργα καθαρής ενέργειας, καθώς και να καταστούν περισσότερο κατανοητά τα υφιστάμενα χρηματοδοτικά μέσα σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών· καλεί την Επιτροπή να χαρτογραφήσει τα διάφορα χρηματοδοτικά μέσα κατά μήκος της αξιακής αλυσίδας και θεωρεί ότι θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο συγκέντρωσης των διαφόρων μέσων, φροντίζοντας ωστόσο να μην υπονομευτεί η συμπληρωματικότητά τους· θεωρεί επίσης ότι ορισμένα κράτη μέλη δεν διαθέτουν την ικανότητα να αναπτύξουν δράσεις υποστήριξης της καινοτομίας που σχετίζεται με την ενέργεια, ιδίως μέσω εθνικών χρηματοπιστωτικών συστημάτων στήριξης, και, στο πλαίσιο αυτό, καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει περαιτέρω τις ικανότητες αυτές, διασφαλίζοντας παράλληλα ένα συνεκτικό και απλουστευμένο ενωσιακό πλαίσιο χρηματοδότησης για την καινοτομία στον τομέα της καθαρής ενέργειας·

10.

καλεί την Επιτροπή να διενεργήσει αξιολόγηση της απόδοσης των χρηματοδοτικών της μηχανισμών και ταμείων που συνδέονται με τον τομέα της ενέργειας και να δώσει ταχέως μια απάντηση για τη βελτίωση των μηχανισμών εάν εντοπιστούν συγκεκριμένες περιπτώσεις συμφόρησης ή ανακολουθίας ή σημεία που επιδέχονται διόρθωση, και να προσαρμόσει τους προαναφερθέντες μηχανισμούς και τα ταμεία στους νέους ενεργειακούς στόχους της ΕΕ·

11.

καλεί την Επιτροπή να προτείνει, στο πλαίσιο της ενωσιακής βιομηχανικής πολιτικής, μια στοχευμένη, μακροπρόθεσμη, τεχνολογικά ουδέτερη ενεργειακή διάσταση, βασισμένη στην υψηλή ενεργειακή απόδοση, την περαιτέρω απελευθέρωση της αγοράς και στη μεγαλύτερη διαφάνεια ώστε να αποφευχθούν επενδύσεις σε μη αξιοποιήσιμα στοιχεία ενεργητικού· τονίζει ότι η διάσταση αυτή πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής και του σχεδίου δράσης της Ένωσης για τη βιομηχανική πολιτική· τονίζει τον ρόλο των καινοτόμων διεργασιών και τεχνολογιών στη βελτίωση των επιδόσεων εκπομπής από ενεργοβόρες βιομηχανίες· καλεί την Επιτροπή να θέσει την αποδοτικότητα της ενέργειας και των πόρων στην πρώτη γραμμή της έρευνας και της καινοτομίας, και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να επενδύσουν υπεύθυνα τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ στην ενεργειακή απόδοση και σε βιώσιμες τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών· τονίζει τη δημιουργία ένα Ταμείο Καινοτομίας για την υποστήριξη της καινοτομίας στον τομέα των τεχνολογιών και των διεργασιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών κατά τη φάση IV του ΣΕΔΕ· θεωρεί ζωτικής σημασίας την προώθηση ενός συστήματος ανοικτής καινοτομίας, στο πλαίσιο του οποίου οι βιομηχανίες και οι εταιρείες θα συνδυάζουν την ποικίλη εμπειρογνωμοσύνη τους και θα αναπτύσσουν από κοινού βιώσιμες λύσεις υψηλής ποιότητας· αναγνωρίζει τον ρόλο του φόρουμ για τη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα καθαρής ενέργειας στην ανάπτυξη βασικών ενεργειακών καινοτομιών, συμπεριλαμβανομένων των φωτοβολταϊκών και της αιολικής ενέργειας, αλλά ενδεχομένως και, μεταξύ άλλων, για λύσεις αποθήκευσης, δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα και βιοδιεργασίες παραγωγής ενέργειας· χαιρετίζει τον ζήλο της Επιτροπής και τη στήριξή της σε πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει ο βιομηχανικός τομέας για την προώθηση της παγκόσμιας πρωτοπορίας της ΕΕ στις καθαρές μορφές ενέργειες και στις τεχνολογικές λύσεις χαμηλών εκπομπών άνθρακα·

12.

υπενθυμίζει ότι ο κλάδος των φωτοβολταϊκών πρέπει να βρίσκεται στον πυρήνα της ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής, προκειμένου να καλυφθεί η ζήτηση μιας αναπτυσσόμενης παγκόσμιας αγοράς σε ένα πλαίσιο όπου το μεγαλύτερο μέρος των φωτοβολταϊκών στοιχείων και εγκαταστάσεων παράγεται επί του παρόντος εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, κυρίως στην Κίνα· τονίζει την ανάγκη να συμμετέχει πλήρως η ΕΕ στον νέο κύκλο επενδύσεων, προκειμένου να διατηρήσει την ηγετική της θέση στον τομέα Ε&Α για μηχανήματα παραγωγής φωτοβολταϊκών, καθώς και σε ορισμένους άλλους τομείς, όπως οι αναστροφείς, οι πρώτες ύλες, η κατασκευή ολοκληρωμένων φωτοβολταϊκών, η λειτουργία και συντήρηση και η ισορροπία συστημάτων· τονίζει επιπλέον την ανάγκη διατήρησης της εμπειρογνωμοσύνης της στον τομέα της ολοκλήρωσης συστημάτων, όπως οι λύσεις φωτοβολταϊκών μικρής κλίμακας για αναπτυσσόμενες χώρες·

13.

προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, όταν εξετάζουν τον τομέα της ενέργειας και συναφείς τομείς, να εντείνουν τις προσπάθειές τους για τη στήριξη της καινοτομίας στη βιώσιμη προμήθεια πρώτων υλών, τον καλύτερο σχεδιασμό προϊόντων, την ανακύκλωση και των εξοικονομήσεων ενέργειας·

14.

αναγνωρίζει τη σύνδεση που υπάρχει μεταξύ της ψηφιοποίησης, των τεχνολογιών ΤΠ και της έρευνας και καινοτομίας στον τομέα της ενέργειας, ιδίως όσον αφορά τη βελτιωμένη συλλογή δεδομένων, τη διαλειτουργικότητα και τις συναφείς εγγυήσεις για την ασφάλεια των δεδομένων και την προστασία της ιδιωτικότητας· θεωρεί ότι οι τεχνολογίες κατανεμημένου καθολικού, όπως το σύστημα blockchain, μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της απόδοσης των συνδεόμενων με την ενέργεια διεργασιών και στην προώθηση της συμμετοχής των πολιτών στον μετασχηματισμό του ενεργειακού συστήματος, μεταξύ άλλων μέσω της εμπορίας ενέργειας μεταξύ ομοτίμων· καλεί προς τούτο την Επιτροπή να ενθαρρύνει αυτή την πρωτοβουλία, να βελτιώσει το ρυθμιστικό της πλαίσιο και να εξασφαλίσει τη συνοχή μεταξύ συναφών πτυχών της Ενεργειακής Ένωσης, της ψηφιακής ενιαίας αγοράς, των στρατηγικών κυβερνοασφάλειας, και του ευρωπαϊκού πλαισίου προστασίας των δεδομένων έτσι ώστε να ενισχυθεί η ικανότητα της Ένωσης να διαδραματίζει πρωτοπόρο ρόλο σε αυτή τη νέα τάση·

15.

καλεί την Επιτροπή να συγκροτήσει ειδική διυπηρεσιακή ομάδα η οποία, μεταξύ άλλων:

α)

θα καταστήσει δυνατή τη χάραξη νέας κοινής πολιτικής έρευνας και καινοτομίας, ούτως ώστε να διασφαλιστεί η συνεκτικότητα και η συνοχή και να αποφευχθούν οι συχνές αλλαγές προτεραιοτήτων·

β)

θα προσδιορίσει τους σχετικούς συμφεροντούχους στα ευρύτερα οικοσυστήματα ενεργειακής καινοτομίας της ΕΕ σε όλα τα επίπεδα και σε όλους τους κλάδους, περιλαμβανομένων των τεχνολογιών υπεράκτιας αιολικής ενέργειας και άλλων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

γ)

θα εντοπίσει υφιστάμενα φόρουμ συμφεροντούχων σχετικά με την έρευνα και την καινοτομία στον τομέα της ενέργειας, και ιδίως την ενεργειακή απόδοση και την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές· θα προωθήσει τον σχηματισμό συστάδων, την ένταξη σε διεθνή δίκτυα δημιουργίας αξίας, τις επενδύσεις και την καινοτομία· θα παράσχει εργαλεία για διατομεακές, διεπιστημονικές και διαπεριφερειακές ανταλλαγές, που θα αφορούν μεταξύ άλλων τα έργα ενεργειακής καινοτομίας, τις εθνικές και τοπικές μακροπρόθεσμες πολιτικές για την ενεργειακή καινοτομία, τις κοινές επενδυτικές ευκαιρίες, την οικειοποίηση της ενεργειακής μετάβασης από τους πολίτες και την ανάπτυξη πρωτοβουλιών σε επίπεδο βάσης·

δ)

θα παρακινήσει τις δημόσιες αρχές σε όλα τα επίπεδα να αναπτύσσουν σχέδια άντλησης κεφαλαίων και να παρέχουν κίνητρα για καινοτομία στον τομέα της καθαρής ενέργειας, προκειμένου να καλλιεργηθεί η εμπιστοσύνη στους επενδυτές και να ενεργοποιηθεί η κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων·

ε)

θα καταρτίσει συλλογή βέλτιστων πρακτικών, εργαλείων πολιτικής και χρηματοδοτικών μέσων στον τομέα της ενέργειας, όπου θα συμπεριλαμβάνονται οι ΣΔΙΤ, οι δημόσιες συμβάσεις και τα φορολογικά κίνητρα, οι μηχανισμοί ανταλλαγής και ενημέρωσης, τα εργαλεία και οι εκστρατείες επικοινωνίας, καθώς και επιχειρησιακές κατευθυντήριες γραμμές και τεχνική βοήθεια σχετικά με την κινητοποίηση της καινοτομίας στον τομέα της καθαρής ενέργειας, την ανάπτυξη και τη συμμετοχή των παραγωγών-καταναλωτών, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ΕΕ θα μπορεί να παρέχει υποστήριξη σε όλα τα στάδια του κύκλου καινοτομίας και, τελικά, να προσφέρει μια πρακτική εργαλειοθήκη για τα κράτη μέλη, τις τοπικές αρχές και τους συμφεροντούχους·

στ)

θα εξετάσει τρόπους κατάρτισης φιλικών προς την καινοτομία, απλουστευμένων και ευέλικτων κανόνων για τη συμμετοχή στο 9ο ΠΠ και τους κανονισμούς για τα ΕΔΕΤ, εστιασμένων στην επίτευξη μεγαλύτερου μακροπρόθεσμου αντίκτυπου, με στόχο την καλύτερη εναρμόνισή τους, την αποφυγή οποιασδήποτε σπατάλης πόρων των αιτούντων και την προώθηση της αριστείας στην καινοτομία σε ολόκληρη την Ευρώπη·

ζ)

θα συστήσει μηχανισμό με σκοπό την υποστήριξη ενός διεθνικού οικοσυστήματος νεοφυών επιχειρήσεων του τομέα της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου ενός ευρωπαϊκού συστήματος από εκκολαπτήρια επιχειρήσεων, ούτως ώστε να εξασφαλιστεί ότι η καινοτομία στον τομέα της ενέργειας και τα σχετικά επιχειρηματικά μοντέλα θα ξεπεράσουν κατά την εισαγωγή τους στην αγορά την «κοιλάδα του θανάτου» του κύκλου της καινοτομίας·

η)

θα αυξήσει τις συνέργειες με το πρόγραμμα «Ορίζων 2020» και με άλλες πρωτοβουλίες χρηματοδότησης, προκειμένου να ενισχύσει την ανάπτυξη ικανοτήτων στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας στις περιφέρειες χαμηλών επιδόσεων στην ΕΕ·

θ)

θα υποδεικνύει στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα συνεκτικές πρακτικές για τις δημόσιες συμβάσεις, προωθώντας μια περισσότερο εκτεταμένη ανάπτυξη της ενεργειακής καινοτομίας· θα συνδράμει στον καθορισμό συγκεκριμένων στόχων στο πλαίσιο των δημόσιων συμβάσεων για καινοτόμες λύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

ι)

θα καταρτίζει συγκεκριμένες προτάσεις με σκοπό τη δημιουργία μιας αποτελεσματικής συμβουλευτικής δομής μίας στάσης για τους φορείς καινοτομίας που θα αφορά τη χρηματοδότηση της ενεργειακής καινοτομίας μέσω ταμείων και μέσων που διατίθενται σε επίπεδο ΕΕ, κρατών μελών και Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, καθώς και από άλλες πιθανές ιδιωτικές πηγές· θα ενισχύσει την τεχνική βοήθεια μέσω της συγκέντρωσης πληροφοριών σχετικά με τις δυνατότητες ιδιωτικής και δημόσιας χρηματοδότησης, και θα καθοδηγεί τους αιτούντες προς τον πλέον κατάλληλο χρηματοδοτικό μηχανισμό, ιδίως στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης όπου είναι απαραίτητη η ομαδοποίηση μικρών έργων σε ευρύτερες δέσμες·

ια)

θα προσδιορίσει τρόπους με τους οποίους μπορούν να εισαχθούν στη νομοθεσία της ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις κίνητρα για την προώθηση καινοτόμων ενεργειακών λύσεων στον δημόσιο τομέα·

16.

τονίζει ότι οι δημόσιες συμβάσεις μπορούν να αποτελέσουν μοχλό καινοτομίας, καθώς και να προωθήσουν περισσότερο βιώσιμη ανάπτυξη, όπως αναγνωρίζεται εξάλλου και από τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης· επισημαίνει ότι η επιλογή βιώσιμων προϊόντων, υπηρεσιών και δημοσίων έργων είναι ουσιαστικής σημασίας και μπορεί να δημιουργήσει πρωτοπόρες ή νέες αγορές για τα καινοτόμα προϊόντα· χαιρετίζει την απόφαση της Επιτροπής, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις, να θεσπίσει μέτρα για τις δημόσιες συμβάσεις της ΕΕ προκειμένου, μεταξύ άλλων, να ενθαρρυνθούν τα κράτη μέλη να θέσουν φιλόδοξους στόχους αγοράς καινοτομίας· τονίζει επίσης τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές δίνοντας το καλό παράδειγμα, καθώς και συμμετέχοντας στην ανταλλαγή ορθών πρακτικών σε φόρουμ όπως το Σύμφωνο των Δημάρχων·

17.

παροτρύνει την Επιτροπή να ενισχύσει τη συνιστώσα της ικανότητας καινοτομίας του ελέγχου επιπτώσεων στην ανταγωνιστικότητα στο πλαίσιο των εκτιμήσεων επιπτώσεων και να εφαρμόσει το εργαλείο για την έρευνα και την καινοτομία σε όλες τις νέες προτάσεις πολιτικής στον τομέα της ενέργειας, καθώς και στην αναθεώρηση της ισχύουσας νομοθεσίας, χωρίς να υπονομεύσει την αποτελεσματικότητα της νομοθεσίας·

18.

ζητεί από την Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι το έργο της στον τομέα της καινοτομίας είναι πλήρως συνυφασμένο με το έργο της στους τομείς των προτύπων και της διαλειτουργικότητας, προκειμένου η ΕΕ να αναλάβει ηγετικό ρόλο παγκοσμίως όσον αφορά τον καθορισμό προτύπων καθαρής ενέργειας στους ολοκληρωμένους τομείς του «Διαδικτύου των Πραγμάτων»· χαιρετίζει, ως παράδειγμα στο πλαίσιο αυτό, την ανάπτυξη του νέου ευρωπαϊκού προτύπου για τις έξυπνες συσκευές (SAREF), που μπορεί να δημιουργήσει μια νέα γλώσσα αναφοράς βασισμένη στην ΕΕ για δεδομένα σχετικά με την ενέργεια, η οποία θα επιτρέπει στις οικιακές συσκευές να ανταλλάσσουν πληροφορίες με οποιοδήποτε σύστημα διαχείρισης της ενέργειας·

19.

υπενθυμίζει ότι οι πολιτικές για την καινοτομία στον τομέα της ενέργειας πρέπει να συμβαδίζουν με τη δέσμευση της ΕΕ για διατήρηση και ενίσχυση των καταβοθρών CO2, διαφυλάσσοντας, παράλληλα, τη βιοποικιλότητα, ιδίως σε δάση, γη και θάλασσα·

20.

ενθαρρύνει τα οικεία κράτη μέλη να συμβάλουν επαρκώς στην επίτευξη του στόχου της ΕΕ για 3 % του ΑΕΠ της για την Ε&Α· σημειώνει ότι μια συνολική αύξηση στο 3 % θα απέφερε επιπλέον περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια EUR ετησίως για την έρευνα και την καινοτομία στην Ευρώπη· υπενθυμίζει ότι τα δύο τρίτα της χρηματοδότησης για την Ε&Α αναμένεται να προέλθουν από τον ιδιωτικό τομέα·

Μακροπρόθεσμη χρηματοδοτική ασφάλεια

21.

επαναλαμβάνει την έκκλησή του για αυξημένο συνολικό προϋπολογισμό ύψους τουλάχιστον 120 δισεκατομμυρίων EUR για το 9ο ΠΠ και παροτρύνει την Επιτροπή να αυξήσει το ποσοστό των χρηματοδοτήσεων για βιώσιμα ενεργειακά έργα χαμηλών εκπομπών στο πλαίσιο του 9ου ΠΠ, τουλάχιστον κατά 50 % σε σχέση με τα αντίστοιχα επίπεδα του προγράμματος «Ορίζων 2020», ώστε να διασφαλιστεί επαρκής χρηματοδότηση για τη στήριξη της ενεργειακής μετάβασης της ΕΕ και της αποτελεσματικής υλοποίησης της Ενεργειακής Ένωσης· ζητεί, ιδίως, να ενισχυθούν οι οικονομικοί πόροι του 9ου ΠΠ προκειμένου να τονωθεί η ρηξικέλευθη καινοτομία που δημιουργεί αγορά, ιδίως εκ μέρους των ΜΜΕ και των νεοφυών επιχειρήσεων· τονίζει τη σημασία που έχουν τα ισχυρά κριτήρια αριστείας προκειμένου να μετατραπεί η ΕΕ σε παγκόσμιο κέντρο για την καινοτομία, την έρευνα και τις τεχνολογίες αιχμής, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας χωρίς άμεσους στόχους («blue skies» research)· επισημαίνει τα αποτελέσματα της ενδιάμεσης αξιολόγησης του προγράμματος «Ορίζων 2020», σύμφωνα με τα οποία την 1η Ιανουαρίου 2017 το πρόγραμμα υπολειπόταν του στόχου για το κλίμα και τη βιωσιμότητα των δαπανών· εκφράζει την ικανοποίησή του για την αύξηση της χρηματοδότησης του προγράμματος «Ορίζων 2020» για τις κοινωνιακές προκλήσεις που συνδέονται με την ενέργεια στον προϋπολογισμό του 2018, αλλά εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τις περικοπές σε ενεργειακά έργα στο πλαίσιο της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη», τις οποίες κρίνει ασυμβίβαστες με τους στόχους της Ενεργειακής Ένωσης·

22.

επαναλαμβάνει την ανάγκη να βελτιωθεί η ποιότητα των επενδύσεων που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) και να δοθεί ειδικότερα έμφαση σε κίνητρα για καλύτερη γεωγραφική κατανομή, λαμβανομένης υπόψη της υφιστάμενης ανισορροπίας στη γεωγραφική κάλυψη του ΕΤΣΕ και των ειδικών αναγκών των λιγότερο αναπτυγμένων περιφερειών και των περιφερειών που βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο· αναγνωρίζει την ανάγκη συνεργασίας με εθνικές τράπεζες προώθησης, επενδυτικές πλατφόρμες και επιλέξιμους χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές μέσω της πιθανής ανάθεσης σε αυτούς της χρήσης της εγγύησης της ΕΕ· ζητεί να ενισχυθεί ουσιαστικά ο ρόλος και η ικανότητα του Ευρωπαϊκού Κόμβου Επενδυτικών Συμβουλών, ιδίως μέσω της τοπικής του παρουσίας και της ανάληψης προορατικού ρόλου στην προετοιμασία των έργων·

23.

πιστεύει ότι το 9ο ΠΠ θα πρέπει να στηρίζει πρωτοβουλίες όπως η πρωτοβουλία «Πόλεις εξ ολοκλήρου τροφοδοτούμενες από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας» που αφορά δήμους και τοπικές διοικήσεις και έχει στόχο την ουσιαστική αύξηση της πρόσθετης ικανότητας παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές για την ηλεκτροδότηση, την κινητικότητα, τη θέρμανση και την ψύξη στις πόλεις μέσω καινοτόμων έργων, που θα μπορούσαν ενδεχομένως να περιλαμβάνουν ευφυή δίκτυα, τη διαχείριση του ενεργειακού συστήματος, δραστηριότητες για τη σύζευξη τομέων και την ενθάρρυνση της χρήσης ηλεκτρικών οχημάτων κ.λπ.·

24.

αναγνωρίζει τον ρόλο που διαδραματίζουν το σχέδιο ΣΕΤ, η κοινότητα γνώσης και καινοτομίας (ΚΓΚ) InnoEnergy και οι σχετικές κοινές τεχνολογικές πρωτοβουλίες (ΚΤΠ) στην προώθηση της ενεργειακής καινοτομίας· τονίζει την ανάγκη για καλύτερη σύνδεση των διαφόρων αυτών πλαισίων, μεταξύ άλλων, με την πρωτοβουλία InnovFin, το ΕΤΣΕ και το προτεινόμενο πρόγραμμα «Πανευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων σε Επενδυτικά Ταμεία Υψηλού Επιχειρηματικού Κινδύνου» (VC FoF) στο πλαίσιο μιας συντονισμένης, στοχευμένης επενδυτικής στρατηγικής για την καινοτομία στον τομέα της καθαρής ενέργειας, η οποία θα βοηθήσει τα έργα πρώιμου σταδίου, τις νεοφυείς επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ να ξεπεράσουν αποτελεσματικά την «κοιλάδα του θανάτου» και να αγγίξουν τα επίπεδα ωριμότητας της αγοράς που απαιτούνται για την παγκόσμια επέκταση· θεωρεί ότι η παροχή ουσιαστικών κινήτρων για επενδύσεις στην ενεργειακή καινοτομία, μέσω εθνικών επενδυτικών και συνταξιοδοτικών ταμείων, θα μπορούσε να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην κινητοποίηση των αναγκαίων ιδίων κεφαλαίων·

25.

υπενθυμίζει ότι τα «πρώτα στο είδος τους» έργα ενέχουν εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο και η προσφορά μετοχικού κεφαλαίου και χρεωστικών μέσων είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με τη χρηματοδότηση των δοκιμασμένων τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα· καλεί προς τούτο την Επιτροπή να άρει τους εναπομένοντες κανονιστικούς φραγμούς και προτείνει τη δημιουργία ενός συμμετοχικού ταμείου ΣΕΤ για «πρώτα στο είδος τους» έργα·

26.

αναγνωρίζει τον ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας (EIC) στη διευκόλυνση εταιρειών σε πρώιμο στάδιο να βρουν χρηματοδότηση και προτείνει να αναλάβει τον ρόλο του συντονισμού των διαφόρων αξόνων μιας συνεκτικής επενδυτικής στρατηγικής για την καινοτομία στον τομέα της καθαρής ενέργειας· ζητεί την παροχή περισσότερων πληροφοριών σχετικά με τη δομή του EIC και τη συνοχή με τα υφιστάμενα μέσα στήριξης της καινοτομίας·

27.

θεωρεί ότι η ενεργειακή καινοτομία με κινητήρια δύναμη τον πολίτη χρειάζεται χαμηλότερα εμπόδια για την είσοδο στην αγορά και αξιοποιεί αναξιοποίητες ευκαιρίες χρηματοδότησης της καινοτομίας· καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει αποτελεσματικούς τρόπους προώθησης της καινοτομίας στον τομέα της ενέργειας μέσω, μεταξύ άλλων, της συμμετοχικής χρηματοδότησης και να εξετάσει το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός ταμείου συμμετοχικής χρηματοδότησης της καινοτομίας στον τομέα της καθαρής ενέργειας· θεωρεί ότι οι νέοι αυτοί τρόποι χρηματοδότησης θα πρέπει να είναι πρόσθετοι και συμπληρωματικοί ως προς τους υφιστάμενους·

28.

τονίζει πόσο σημαντική είναι η προώθηση της τεχνολογίας ευφυών δικτύων, καθώς και η προώθηση και η ενσωμάτωση της αποκεντρωμένης παραγωγής από τη βάση προς την κορυφή, μεταξύ άλλων μέσω συστάδων επιχειρήσεων και συνεργατικών σχημάτων· καλεί την Επιτροπή να στηρίξει αυτούς τους τομείς της καινοτομίας καθαρής ενέργειας με χρηματοδοτικούς μηχανισμούς', συμπεριλαμβανομένων εκείνων που μετριάζουν τους κινδύνους για τις ιδιωτικές επενδύσεις και μειώνουν τις επιβαρύνσεις για τις δημόσιες επενδύσεις στον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών συστημάτων· εκφράζει επιπλέον την ικανοποίησή του για την πρόθεση της Επιτροπής να αυξήσει τη χρήση των βραβείων παροχής κινήτρων, καθώς αποτελούν πολύτιμα εργαλεία για την προώθηση πρωτοποριακών καινοτομιών από τη βάση προς την κορυφή·

29.

τονίζει ότι, για την ενθάρρυνση μιας προσέγγισης από τη βάση προς την κορυφή στην καινοτομία, θα πρέπει να προαχθεί η υιοθέτηση εφαρμογών μικρής κλίμακας (λ.χ. NegaWatt, επιτόπια παραγωγή και τοπική αποθήκευση, μεταξύ άλλων), καθώς επίσης η συγκέντρωση και ομαδοποίησή τους, ώστε να προσελκύσουν περισσότερες επενδύσεις και να γίνουν πιο προσιτές οικονομικά, με ιδιαίτερη προσοχή στα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος ή στις πολυκατοικίες·

Η παγκόσμια πρωτοκαθεδρία της ΕΕ

30.

υπενθυμίζει τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού στην προώθηση των παγκόσμιων προσπαθειών για την επιτάχυνση της καινοτομίας στον τομέα της καθαρής ενέργειας· υπογραμμίζει την ανάγκη να συνεχιστεί η χρηματοδότηση της έρευνας και της συλλογής δεδομένων σχετικά με την κλιματική αλλαγή· καλεί την Επιτροπή, στο πνεύμα των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ), να διερευνήσει διάφορους τρόπους συνδρομής των αναπτυσσόμενων χωρών και των αναδυόμενων οικονομιών κατά την ενεργειακή τους μετάβαση, όπως με μέτρα ανάπτυξης ικανοτήτων, βοήθεια όσον αφορά τη μείωση του κόστους κεφαλαίου των έργων στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης, προώθηση της ενδεχόμενης μεταφοράς τεχνολογίας και παροχή λύσεων για την ανάπτυξη έξυπνων πόλεων, καθώς και απομακρυσμένων και αγροτικών κοινοτήτων, έτσι ώστε να ενισχυθούν τα οικοσυστήματα ενεργειακής καινοτομίας στις αναπτυσσόμενες χώρες και να βοηθηθούν οι χώρες αυτές να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους βάσει της συμφωνίας του Παρισιού· εκφράζει την ικανοποίησή του, ως προς το θέμα αυτό, για το νεοσυσταθέν Ευρωπαϊκό Ταμείο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη,

31.

καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει το πλήρες δυναμικό της πρωτοβουλίας «Αποστολή καινοτομίας», έτσι ώστε τα μέλη του να μπορούν να εκπληρώσουν τη δέσμευσή τους και να διπλασιάσουν τις δαπάνες για την Ε&Α στην καθαρή ενέργεια μεταξύ 2015 και 2020· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να επιδιωχθούν συνέργειες με πρωτοβουλίες όπως η ομάδα Breakthrough Energy Coalition και με παγκόσμια ταμεία συμμετοχών και επενδύσεων· εκφράζει, στο πλαίσιο αυτό, την ικανοποίησή του για τον ηγετικό ρόλο της ΕΕ στην Πρόκληση Καινοτομίας για τη μετατροπή του ηλιακού φωτός (Converting Sunlight Innovation Challenge) και στην Πρόκληση Καινοτομίας για την οικονομικά προσιτή θέρμανση και ψύξη των κτιρίων (Affordable Heating and Cooling of Buildings Innovation Challenge)· ζητεί, από αυτή την άποψη, να διερευνηθεί η δυνατότητα ενός συντονισμένου καταμερισμού των εργασιών στον τομέα της ενεργειακής καινοτομίας σε παγκόσμια κλίμακα·

32.

καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μια συνολική στρατηγική εξαγωγών για βιώσιμες τεχνολογίες καθαρής ενέργειας και συστημικές λύσεις, συμπεριλαμβανομένου ενός ειδικού μηχανισμού στήριξης και παροχής στοχευμένης βοήθειας από τις αντιπροσωπείες της ΕΕ σε τρίτες χώρες· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι σφαιρικές και σε βάθος ζώνες ελεύθερων συναλλαγών (DCFTA) στην εφαρμογή μιας τέτοιας στρατηγικής·

33.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προβούν σε διεξοδική εξέταση των διαδικασιών αίτησης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και ζητεί την άρση των περιττών διοικητικών επιβαρύνσεων, οι οποίες καθυστερούν τη διαδικασία διείσδυσης των καινοτόμων προϊόντων στην αγορά και θίγουν την ηγετική θέση της ΕΕ στον τομέα της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια·

Ενεργειακή καινοτομία με επίκεντρο τον πολίτη

34.

θεωρεί ότι για την επιτάχυνση της καινοτομίας στον τομέα της καθαρής ενέργειας απαιτείται να αλλάξουν νοοτροπία οι Ευρωπαίοι, να προχωρήσουν πέρα από την απλή επίγνωση των ενεργειακών ζητημάτων και να αποκτήσουν βαθύτερη κατανόηση των αλλαγών συμπεριφοράς που απαιτούνται, ιδίως σε ό,τι αφορά τα μοτίβα εξοικονόμησης ενέργειας, παραγωγής και κατανάλωσης που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των πιεστικών προκλήσεων της βιώσιμης ανάπτυξης και προκειμένου να αξιοποιηθούν τα οφέλη της ψηφιακής επανάστασης και της καινοτομίας σε όλους τους τομείς, έτσι ώστε τελικά να στεφθεί με επιτυχία η ενεργειακή μετάβαση· επισημαίνει ότι η καινοτομία μπορεί να παρέχει στους πολίτες τη δυνατότητα να διαδραματίζουν πιο ενεργό ρόλο στην παραγωγή ενέργειας, μεταξύ άλλων διοχετεύοντας την αυτοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια στο δίκτυο και συμβάλλοντας στην αποδοτικότερη χρήση της ενέργειας με μείωση της κατανάλωσης σε επίπεδο νοικοκυριού, μειώνοντας έτσι τόσο τις εκπομπές όσο και τον λογαριασμό τους·

35.

τονίζει ότι είναι αναγκαίο να ενισχυθεί η γνωσιακή βάση της Ευρώπης, να μειωθεί ο κατακερματισμός μέσω της προώθησης της αριστείας στην επιστήμη και την εκπαίδευση, με σκοπό τη δημιουργία ερευνητικών κέντρων που θα βρίσκονται στο διεθνές προσκήνιο της ακαδημαϊκής αριστείας· τονίζει την ανάγκη ανάπτυξης μιας στρατηγικής που διασφαλίζει την προσέλκυση ξένων ταλέντων στην Ευρώπη, με παράλληλη διατήρηση επαφών με τα κορυφαία ευρωπαϊκά ταλέντα στο εξωτερικό· αναγνωρίζει ότι το εργατικό δυναμικό υψηλών προσόντων δίνει σημαντικό προβάδισμα στην Ευρώπη και συνιστά βασικό μοχλό ενίσχυσης των επενδύσεων στους τομείς Ε&Α&Κ·

36.

αναγνωρίζει ότι είναι σημαντική η πλήρως δημοκρατική συμμετοχή των Ευρωπαίων πολιτών και των κοινοτήτων, καθώς αποτελεί ουσιαστικό τμήμα της επιτυχίας της ενεργειακής μετάβασης· τονίζει παράλληλα ότι η αποτελεσματική υλοποίηση αυτού του μετασχηματισμού απαιτεί ανοικτό πνεύμα, διαφάνεια και ισότιμους όρους ανταγωνισμού και πρέπει να βασίζεται στον θεμιτό ανταγωνισμό·

37.

πιστεύει στη δυνατότητα που έχει η καινοτομία στους τομείς της καθαρής ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης να δημιουργεί νέες και καλύτερες θέσεις εργασίας· θεωρεί ότι, για να συντελεστεί με επιτυχία η μετάβαση σε μια βιώσιμη οικονομία χωρίς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί ότι οι αγορές εργασίας μπορούν να ανταποκριθούν επαρκώς στις νέες απαιτήσεις των καινοτόμων συστημάτων καθαρής ενέργειας·

38.

καλεί την Επιτροπή να δώσει μεγαλύτερη προσοχή στις πρωτοβουλίες της για Ε&Α σε ό, τι αφορά τη σύνδεση της καινοτομίας στα ενεργειακά συστήματα με τα νέα επαγγελματικά προφίλ, τις εκπαιδευτικές ανάγκες, τις θέσεις εργασίας και τις ανάγκες κατάρτισης·

39.

αναγνωρίζει την ανάγκη ανάπτυξης συστημικών προγραμμάτων εκπαίδευσης και συμμετοχής τα οποία θα δώσουν στην κοινωνία τη δυνατότητα να συμμετάσχει πλήρως στον μετασχηματισμό του ενεργειακού συστήματος, ενώ θα καταστήσουν δυνατή για τους Ευρωπαίους όλων των ηλικιών τη σταδιακή μετάβαση από την επίγνωση και την κατανόηση στην ενεργό συμμετοχή και την ενδυνάμωση· καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη, τις περιφερειακές και τοπικές αρχές και τον ιδιωτικό τομέα να προωθήσουν τις εμπεριστατωμένες επιλογές των καταναλωτών και την ενεργό συμμετοχή των πολιτών σε θέματα που συνδέονται με την ενέργεια, μεταξύ άλλων μέσω εκστρατειών ευαισθητοποίησης, ολοκληρωμένης και προσβάσιμης πληροφόρησης σχετικά με τους λογαριασμούς ενέργειας και τα εργαλεία σύγκρισης τιμών, της προώθησης της αυτοπαραγωγής, της απόκρισης στη ζήτηση και των συνεργατικών συστημάτων κοινοχρησίας, των συμμετοχικών προϋπολογισμών και της πληθοχρηματοδότησης για επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας, και φορολογικών και επενδυτικών κινήτρων, καθώς και μέσω καθοδήγησης των τεχνολογικών λύσεων και καινοτομιών· καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις αρμόδιες αρχές να εντοπίσουν βέλτιστες καινοτόμους πρακτικές για τη βοήθεια σε νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια·

40.

πιστεύει ότι οι δήμοι και οι περιφέρειες μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στην ενίσχυση των βιώσιμων ενεργειακών μοντέλων· αναγνωρίζει τον ζωτικό ρόλο των περιφερειών, των δήμων και των πόλεων στην προώθηση του ενστερνισμού της ενεργειακής μετάβασης και στην από τα κάτω προώθηση της καινοτομίας στους τομείς του κλίματος και της ενέργειας· σημειώνει ότι οι περιφέρειες και οι αστικές περιοχές είναι οι πλέον κατάλληλες για τη δοκιμή και την εφαρμογή ολοκληρωμένων λύσεων με την άμεση συμμετοχή των πολιτών· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τον ρόλο του Συμφώνου των Δημάρχων, το οποίο φιλοδοξεί να προωθήσει την παγκόσμια ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και τον ενδεχόμενο συνδυασμό πόρων και επενδύσεων· επισημαίνει ότι οι αγροτικές περιοχές προσφέρουν επίσης έδαφος για καινοτομία σε ό, τι αφορά την αντιμετώπιση προκλήσεων όπως ο απόκεντρος χαρακτήρας τους ή η δημογραφική αλλαγή, καθώς και η ανάπτυξη νέων υπηρεσιών·

41.

παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βοηθήσουν τις περιφερειακές και τοπικές αρχές στη λήψη συντονισμένων μέτρων για την παροχή κινήτρων στην ενεργειακή καινοτομία σε τοπικό και διαπεριφερειακό επίπεδο με στόχο την ανάπτυξη συνεκτικών στρατηγικών· υπογραμμίζει ότι η ενεργειακή μετάβαση θα έχει σοβαρές συνέπειες στην απασχόληση σε ορισμένες περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, στο πλαίσιο αυτό, τονίζει ότι θα πρέπει να επιδειχθεί ιδιαίτερη προσοχή στις περιφέρειες που αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της σταδιακής κατάργησης του λιγνίτη, του άνθρακα και άλλων στερεών ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ενέργειας και στις εξορυκτικές βιομηχανίες ως απάντηση σε αποφάσεις κράτους μέλους, τοπικών αρχών, της βιομηχανίας, ή σε άλλες περιστάσεις· υπογραμμίζει την ανάγκη να στηριχθούν αυτές οι περιφέρειες για να αναπτύξουν, τοπικές, δίκαιες στρατηγικές μετάβασης χωρίς αποκλεισμούς, και να αντιμετωπίσουν τις κοινωνικές, κοινωνικοοικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις, σε συνδυασμό με τη μετατροπή των βιομηχανικών μονάδων· επισημαίνει τις χρηματοδοτικές δυνατότητες για την παροχή τέτοιας στήριξης μέσω της χρήσης μέρους των εσόδων των πλειστηριασμών του ΣΕΔΕ, καθώς και μέσω του Ταμείου Εκσυγχρονισμού που πρόκειται να συγκροτηθεί για την περίοδο 2021-2030· επιμένει ότι οι χωρίς αποκλεισμούς διαδικασίες συμμετοχής των συμφεροντούχων πρέπει να συμβάλουν στην εξεύρεση των καλύτερων τρόπων προσέλκυσης εναλλακτικών, καινοτόμων επιχειρήσεων, νεοφυών επιχειρήσεων, και βιομηχανιών, με σκοπό την οικοδόμηση μιας βιώσιμης περιφερειακής οικονομίας, την τόνωση της αξιοπρέπειας των ανθρώπων, καθώς και την αντικατάσταση της ικανότητας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ή με λύσεις ενεργειακής απόδοσης· ζητεί να επικεντρωθούν οι πολιτικές έρευνας και καινοτομίας σε τρόπους αναζωογόνησης των εν λόγω περιφερειών από πλευράς προοπτικών βιώσιμης απασχόλησης και ανάπτυξης, ειδικότερα στις περιπτώσεις όπου η κατάργηση της δυναμικότητας παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη, άνθρακα ή άλλα στερεά καύσιμα συνδέεται με εξορυκτικές δραστηριότητες·

42.

καλεί την Επιτροπή να βοηθήσει στην ενδυνάμωση των τοπικών και των περιφερειακών αρχών ως προς την ανάπτυξη καινοτομιών στο πεδίο της καθαρής ενέργειας, όπως είναι οι έξυπνες πόλεις, η ηλεκτροκίνηση και τα ευφυή δίκτυα και μικροδίκτυα, καθώς και σε σχέση με τη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην αγορά, ανάλογα με το επίπεδο ωριμότητάς τους, και να βοηθήσει τις εν λόγω αρχές να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν όταν επιχειρούν να προωθήσουν την ενεργειακή μετάβαση, όπως είναι η συμμετοχή των πολιτών· ενθαρρύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, τη συγκέντρωση επενδύσεων και την καλύτερη αξιολόγηση του χρηματοδοτικού ενδιαφέροντος των έργων, και την ανάπτυξη στρατηγικών χρηματοδότησης, όπως επεξηγηματικά υπομνήματα και η χρήση δημοσίων συμβάσεων και δανείων·

43.

πιστεύει ότι ο τομέας των μεταφορών παρουσιάζει τεράστιες δυνατότητες και θα πρέπει να διαδραματίσει ζωτικό ρόλο στη μετάβαση και ενθαρρύνει την Επιτροπή να υποστηρίξει την υφιστάμενη χρηματοδότηση για την ανάπτυξη υποδομών για ηλεκτρικά οχήματα· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να στηρίζει, και να αναπτύξει και άλλες, πρωτοβουλίες όπως η πρωτοβουλία για την ηλεκτροκίνηση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και η κοινή επιχείρηση «Κυψέλες Καυσίμου και Υδρογόνο»·

44.

ενθαρρύνει την Επιτροπή να αναγνωρίσει τα πλεονεκτήματα της κινητικότητας με υδρογόνο, καθώς και της σύζευξης των τομέων μεταφορών και ηλεκτρικής ενέργειας, και να προσφέρει κίνητρα για νέα επιχειρηματικά μοντέλα σε παρόμοια πεδία, όπως η ευφυής φόρτιση και τα συστήματα V2G (vehicle to grid), που θα δώσουν τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες ηλεκτρικών οχημάτων να πωλούν με ευέλικτο τρόπο στο ενεργειακό σύστημα· καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση καινοτομίας που αποσκοπεί στην ανάπτυξη της αποθήκευσης υδρογόνου και προηγμένων λύσεων μακροπρόθεσμης αποθήκευσης για ηλεκτρικά οχήματα, την ανάπτυξη υποδομών φόρτισης υδρογόνου, καθώς και υποδομών και λύσεων εμβυσμάτωσης, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές να αναλάβουν περαιτέρω πρωτοβουλίες, όπως φορολογικά κίνητρα για τη διείσδυση των ηλεκτρικών και των υδρογονοκίνητων οχημάτων στην αγορά, φορολογικές εκπτώσεις και απαλλαγές για τους ιδιοκτήτες ηλεκτρικών και υδρογονοκίνητων οχημάτων, καθώς και διάφορες άλλες πρωτοβουλίες για την προώθηση της χρήσης ηλεκτρικών οχημάτων, όπως εκπτώσεις, μπόνους και πριμοδοτήσεις για τους αγοραστές ηλεκτρικών οχημάτων, και δημιουργία δωρεάν χώρων στάθμευσης για τα ηλεκτρικά οχήματα·

45.

επισημαίνει τις σημαντικές προσπάθειες που καταβάλλονται στο πλαίσιο του προγράμματος έρευνας και ανάπτυξης της ΕΕ «Ορίζοντας 2020» με στόχο την επίτευξη μείωσης κατά 60 % των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τις μεταφορές έως το 2050 σε σύγκριση με τα επίπεδα τιμών του 1990 (4)· υπενθυμίζει ότι τα ενωσιακά προγράμματα έρευνας και καινοτομίας αποτελούν θεμελιώδη παράγοντα απορρόφησης από την αγορά των καινοτομιών στον τομέα της ενέργειας, των ΤΠΕ και των συστημάτων ευφυών μεταφορών· καλεί την Επιτροπή, στο μέλλον, να εστιάσει σαφέστερα τη διαθέσιμη χρηματοδότηση σε διασυνδεδεμένες στρατηγικές προτεραιότητες, όπως είναι η κινητικότητα χαμηλών εκπομπών, οι εναλλακτικές υποδομές φόρτισης καυσίμων και οι ολοκληρωμένες αστικές μεταφορές, προσδίδοντας ιδιαίτερη προσοχή σε όλες τις εκπομπές ρύπων, στη μείωση του θορύβου, στην οδική ασφάλεια, στην κυκλοφοριακή συμφόρηση και στα σημεία συμφόρησης και τηρώντας παράλληλα την αρχή της τεχνολογικής ουδετερότητας· επισημαίνει επίσης ότι είναι σημαντικό να αυξηθεί η ανάπτυξη των προηγμένων βιοκαυσίμων, καθώς επίσης και το μερίδιο που κατέχουν στις μεταφορές ο σιδηρόδρομος και το ποδήλατο·

46.

εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή θα υποστηρίξει τη διείσδυση στην αγορά καινοτόμων καθαρών ενεργειακών λύσεων μέσω δημόσιων συμβάσεων και την αναθεώρηση της οδηγίας για τα καθαρά οχήματα και αναγνωρίζει το δυνητικό όφελος για τις αρχές και τους φορείς δημοσίων μεταφορών, τους κατασκευαστές λεωφορείων, τους προμηθευτές της βιομηχανίας, τους προμηθευτές ενέργειας, τις εθνικές και διεθνείς οργανώσεις και ερευνητικά κέντρα· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει σύντομα προτάσεις προς το σκοπό αυτό·

47.

ενθαρρύνει τη χάραξη στρατηγικής για την έρευνα και την καινοτομία στον τομέα των μεταφορών, με οδικούς χάρτες που καταρτίζονται κατόπιν διαβουλεύσεων μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής, καθώς επίσης και των τοπικών και περιφερειακών αρχών και φορέων και ενός αντίστοιχου μηχανισμού διακυβέρνησης, και την υποστήριξη της έρευνας, της καινοτομίας και της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών στον τομέα των μεταφορών και για να ενθαρρυνθεί η κινητικότητα χαμηλών εκπομπών, τα οποία είναι όλα τόσο αναγκαία ζητεί τα συμπεράσματα των εν λόγω οδικών χαρτών να περιληφθούν στο ετήσιο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής·

48.

ζητεί μία ολοκληρωμένη και συντονισμένη προσέγγιση ώστε να ληφθεί υπόψη η αστική διάσταση της ενωσιακής νομοθεσίας και των εθνικών νομοθετικών πολιτικών, καθώς και την ανάπτυξη σχεδίων βιώσιμης αστικής κινητικότητας (SUMPs), προκειμένου να παρασχεθούν στήριξη και κίνητρα στα κράτη μέλη ώστε να μπορέσουν να βελτιώσουν την κατάσταση του περιβάλλοντος και την υγεία και την ποιότητα ζωής των πολιτών στις αστικές περιοχές· ενθαρρύνει την ανάπτυξη συνεργατικών και ευφυών συστημάτων μεταφορών (C-ITS) και αυτόνομων οχημάτων, καθώς και επικοινωνιακών για την ικανοποίηση των αναγκών υψηλής χωρητικότητας και σύντομου χρόνου απόκρισης σε ένα δίκτυο 5G· ζητεί να καταβληθεί έντονη προσπάθεια για να μειωθούν οι ανισότητες και να βελτιωθεί η συνεργασία μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών και μεταξύ των πλέον ανεπτυγμένων περιφερειών και εκείνων που παρουσιάζουν υστέρηση, όσον αφορά την ποιότητα των υποδομών·

49.

αναγνωρίζει τη σημασία της νέας «Ευρωπαϊκής Συναίνεσης για την Ανάπτυξη», η οποία υπογράφηκε στο τέλος Ιουνίου 2017 και καθορίζει ένα κοινό όραμα και πλαίσιο δράσης της ΕΕ και των κρατών μελών της στον τομέα της αναπτυξιακής συνεργασίας· σημειώνει ότι, για πρώτη φορά, οι 17 ΣΒΑ και οι συναφείς στόχοι που πρέπει να επιτευχθούν έως το 2030 έχουν γενική ισχύ σε όλες τις χώρες, λόγω της δέσμευσης της ΕΕ να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην υλοποίησή τους· θεωρεί ότι η Συναίνεση ευθυγραμμίζει την αναπτυξιακή πολιτική της Ένωσης με την Ατζέντα του 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και προσδιορίζει σημαντικά μέτρα στον τομέα της βιώσιμης ενέργειας και της κλιματικής αλλαγής·

50.

υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 8 του Κανονισμού Κοινών Διατάξεων (ΚΚΔ), «οι στόχοι των ΕΔΕΤ επιδιώκονται στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης», του στόχου της ΕΕ για τη διατήρηση, την προστασία και τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος και των δεσμεύσεών της βάσει της συμφωνίας του Παρισιού·

51.

υπενθυμίζει ότι οι συμφωνίες εταιρικής σχέσης και τα προγράμματα στο πλαίσιο του ΚΚΔ αποσκοπούν στην προώθηση της αποτελεσματικής χρησιμοποίησης των πόρων, του περιορισμού των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σε αυτή, καθώς και των οριζόντιων αρχών της εταιρικής σχέσης, της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, της απαγόρευσης των διακρίσεων και της ισότητας των φύλων·

52.

θεωρεί ότι οι συνέργειες μεταξύ των πολιτικών της ΕΕ θα πρέπει να ενισχυθούν με μια ενοποιημένη και συνεκτική θέση της ΕΕ έναντι των μέτρων αντιντάμπινγκ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η βιομηχανία θα αξιοποιήσει την ενεργειακή μετάβαση στο έπακρο·

53.

αναγνωρίζει τον ζωτικό ρόλο των περιφερειών, των δήμων και των κοινοτήτων στην προαγωγή της οικειοποίησης της ενεργειακής μετάβασης σε παγκόσμιο επίπεδο και στην ώθηση για καινοτομίες από τη βάση προς την κορυφή στους τομείς του κλίματος και της ενέργειας· ζητεί να εφαρμοστούν τα ίδια περιβαλλοντικά πρότυπα ποιότητας στο σύνολο της ενεργειακής τεχνολογίας που εισέρχεται στην αγορά της ΕΕ· εκφράζει την ανησυχία του όσον αφορά την προστασία των αστικών περιοχών πρασίνου·

o

o o

54.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη.

(1)  ΕΕ C 399 της 24.11.2017, σ. 21.

(2)  ΕΕ C 36 της 29.1.2016, σ. 62.

(3)  ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 104.

(4)  Όπως εκτίθεται στη Λευκή Βίβλο της Επιτροπής της 28ης Μαρτίου 2011 με τίτλο «Χάρτης πορείας για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών — Για ένα ανταγωνιστικό και ενεργειακά αποδοτικό σύστημα μεταφορών» (COM(2011)0144),


Top