EUROPEAN COMMISSION

Brussels, 14.3.2018

COM(2018) 251 final

COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL

Adapting the common visa policy to new challenges

1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η κοινή πολιτική θεωρήσεων της ΕΕ 1 αποτελεί ουσιαστικό τμήμα του κεκτημένου του Σένγκεν και ένα από τα πλέον αξιόλογα επιτεύγματα της ολοκλήρωσης της ΕΕ. Η πολιτική θεωρήσεων αποτελεί και θα πρέπει να παραμείνει ένα εργαλείο για τη διευκόλυνση του τουρισμού και των επιχειρήσεων, που συμβάλλει παράλληλα στην πρόληψη κινδύνων για την ασφάλεια και του κινδύνου παράτυπης μετανάστευση προς την ΕΕ.

Ενώ οι θεμελιώδεις αρχές της διεκπεραίωσης των θεωρήσεων δεν έχουν αναθεωρηθεί από την έναρξη ισχύος του κώδικα θεωρήσεων 2 το 2010 και του συστήματος πληροφοριών για τις θεωρήσεις 3 το 2011, το περιβάλλον στο οποίο λειτουργεί η πολιτική θεωρήσεων έχει αλλάξει ουσιαστικά. Οι προκλήσεις για τη μετανάστευση και την ασφάλεια που τέθηκαν τα τελευταία χρόνια έχουν μετατοπίσει τον πολιτικό διάλογο σχετικά με τον χώρο χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα, γενικότερα, και σχετικά με την πολιτική θεωρήσεων, ειδικότερα, προς την κατεύθυνση της επαναξιολόγησης της ισορροπίας μεταξύ των ανησυχιών για τη μετανάστευση και την ασφάλεια, των οικονομικών παραμέτρων και των γενικών εξωτερικών σχέσεων.

Παράλληλα, οι σημαντικές τεχνολογικές εξελίξεις προσφέρουν νέες ευκαιρίες για τη διευκόλυνση της διεκπεραίωσης των θεωρήσεων τόσο για τους αιτούντες όσο και για τα προξενεία. Η σημασία της πολιτικής θεωρήσεων στις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ έχει αυξηθεί με την πάροδο των ετών.

Για όλους αυτούς τους λόγους, είναι καιρός να επανεξεταστεί η κοινή πολιτική θεωρήσεων και να προσαρμοστεί στις σημερινές προκλήσεις και ευκαιρίες, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι επιτυγχάνει τους δύο κύριους στόχους της, ήτοι τη διευκόλυνση των νόμιμων ταξιδιών και την αντιμετώπιση των απειλών ως προς την παράτυπη μετανάστευση και την ασφάλεια.

Το 2014, η Επιτροπή πρότεινε την αναδιατύπωση του κώδικα θεωρήσεων 4 , κυρίως για την περαιτέρω διευκόλυνση των μετακινήσεων των νόμιμων ταξιδιωτών. Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις δεν σημείωσαν πρόοδο λόγω της διάστασης απόψεων μεταξύ Κοινοβουλίου και Συμβουλίου. Εν τω μεταξύ, οι νέες προκλήσεις για την ασφάλεια και τη μετανάστευση κατέστησαν παρωχημένες ορισμένες πτυχές της πρότασης αναδιατύπωσης. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποφάσισε να αποσύρει την πρόταση αναδιατύπωσης και να υποβάλει μια νέα στοχευμένη πρόταση για την τροποποίηση του κώδικα θεωρήσεων.

Η νέα πρόταση για την τροποποίηση του κώδικα θεωρήσεων, η οποία παρουσιάζεται σήμερα μαζί με την παρούσα ανακοίνωση, αποσκοπεί στην επικαιροποίηση των διαδικασιών χορήγησης θεωρήσεων ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στο μεταβαλλόμενο τοπίο μετανάστευσης και ασφάλειας, μεταξύ άλλων μέσω μιας κοινής προσέγγισης μεταξύ της πολιτικής θεωρήσεων και της συνεργασίας στον τομέα της επανεισδοχής. Η εν λόγω πρόταση θα εξετάσει επίσης ορισμένες ελλείψεις στους ισχύοντες κανόνες ώστε να διευκολυνθεί για τους νόμιμους ταξιδιώτες η απόκτηση θεώρησης προκειμένου να ταξιδέψουν στην ΕΕ. Η νέα πρόταση εμπεριέχει επίσης ορισμένες χρήσιμες πτυχές της αποσυρθείσας πρότασης για την αναδιατύπωση του κώδικα θεωρήσεων. Αυτές περιλαμβάνουν διατάξεις που εξασφαλίζουν μεγαλύτερη ευελιξία στους αιτούντες για την υποβολή αίτηση θεώρησης και καλύτερη οργάνωση των εργασιών των προξενείων.

Εκτός από την παρουσίαση των κυριότερων πτυχών της πρότασης για την τροποποίηση του κώδικα θεωρήσεων, η παρούσα ανακοίνωση προσδιορίζει επίσης τους προς επίτευξη στόχους από τις τροποποιήσεις του συστήματος πληροφοριών για τις θεωρήσεις, οι οποίες θα υποβληθούν αργότερα την άνοιξη, μετά την ολοκλήρωση των τεχνικών μελετών και της εκτίμησης επιπτώσεων.

Μαζί με τα νέα συστήματα για τη διαχείριση της ασφάλειας, των συνόρων και της μετανάστευσης, όπως το πρόσφατα θεσπισθέν σύστημα εισόδου/εξόδου (ΣΕΕ) 5 , το οποίο μεταξύ άλλων επιτρέπει τον καλύτερο έλεγχο της τήρησης των προϋποθέσεων θεώρησης και το σύστημα πληροφοριών και άδειας ταξιδίου της ΕΕ (ETIAS) 6 που προτάθηκε από την Επιτροπή, τίθενται τα θεμέλια για μια πολιτική θεωρήσεων καλύτερα εφοδιασμένη ώστε να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις της ασφάλειας και της μετανάστευσης. Τούτο θα ενισχυθεί περαιτέρω από την πρόταση διαλειτουργικότητας 7 για τη βελτίωση της ικανότητας των συστημάτων πληροφοριών της ΕΕ στον τομέα της διαχείρισης των συνόρων, της ασφάλειας και της μετανάστευσης για την ανταλλαγή δεδομένων και την κοινοποίηση πληροφοριών.

Τέλος, η ανακοίνωση εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο μπορούν μελλοντικά να εξασφαλιστούν καλύτερες συνέργειες μεταξύ της πολιτικής θεωρήσεων της ΕΕ και των εξωτερικών σχέσεων της ΕΕ και να ξεκινήσει ένας διάλογος σχετικά με την ψηφιοποίηση της επεξεργασίας των θεωρήσεων.

2.ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Η πρόταση που υποβλήθηκε σήμερα τροποποιεί διάφορες διατάξεις του κώδικα θεωρήσεων. Ο γενικός στόχος των εν λόγω τροποποιήσεων είναι η ενίσχυση της πολιτικής θεωρήσεων ώστε να καταστεί ένα αποτελεσματικότερο εργαλείο για την αντιμετώπιση των αυξημένων προκλήσεων ασφάλειας και μετανάστευσης που αντιμετωπίζει η ΕΕ. Η πρόταση θα διασφαλίσει επίσης την απλούστευση της διεκπεραίωσης των θεωρήσεων για τους νόμιμους ταξιδιώτες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της οικονομίας ή στην κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της ΕΕ.

Όσον αφορά τον γενικό στόχο της αντιμετώπισης των μεταναστευτικών προκλήσεων, αυτός θα επιτευχθεί μέσω μιας νέας προσέγγισης που θα συνδυάζει την πολιτική θεωρήσεων και τη συνεργασία με τρίτες χώρες για την επανεισδοχή (βλ. τμήμα 3.1). Οι υποχρεωτικοί κανόνες για την έκδοση θεωρήσεων πολλαπλών εισόδων μπορούν επίσης να συμβάλλουν έμμεσα στην επίτευξη αυτού του στόχου (βλ. τμήμα 3.3).

Η ασφάλεια της διεκπεραίωσης θεωρήσεων θα ενισχυθεί, ιδίως με την αναθεώρηση του συστήματος πληροφοριών για τις θεωρήσεις (VIS), η οποία θα παρουσιαστεί αργότερα την άνοιξη (βλ. κεφάλαιο 4). Η πρόταση για την αναθεώρηση του VIS αποσκοπεί επίσης στην πλήρη χρήση της προσέγγισης της διαλειτουργικότητας. Η διαλειτουργικότητα έχει καίρια σημασία για την περαιτέρω βελτίωση των δεδομένων που είναι διαθέσιμα στους υπαλλήλους των προξενείων κατά την αξιολόγηση των αιτήσεων θεώρησης. Τούτο με τη σειρά του θα διευκολύνει τον εντοπισμό των ατόμων που ενδέχεται να δημιουργούν κινδύνους σε σχέση με την ασφάλεια ή την παράτυπη μετανάστευση και των οποίων η θεώρηση θα πρέπει να απορριφθεί. Με την ίδια λογική, θα διευκολύνει τον εντοπισμό των καλόπιστων ταξιδιωτών, για τους οποίους θα μπορούσαν να διευκολυνθούν οι διαδικασίες χορήγησης θεωρήσεων.

3.    ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΘΕΩΡΗΣΕΩΝ

3.1.    Συνδυασμός των πολιτικών για τις θεωρήσεις και την επιστροφή

Κατά τα τελευταία έτη, έχει δοθεί πολύ μεγάλη έμφαση στους στόχους του κώδικα θεωρήσεων για την πρόληψη των κινδύνων που συνδέονται με την παράνομη μετανάστευση και την ασφάλεια. Ένας βασικός παράγοντας έλξης για τις παράνομες μεταναστευτικές ροές προς την ΕΕ είναι το γεγονός ότι τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες να επιστρέψουν τους συλληφθέντες παράνομους μετανάστες στις χώρες προέλευσής τους, λόγω της έλλειψης συνεργασίας με τις αρχές των εν λόγω χωρών όσον αφορά τη συμμόρφωση προς τις αιτήσεις επανεισδοχής που υποβάλλονται από τα κράτη μέλη.

Στο πλαίσιο αυτό, η πολιτική θεωρήσεων προορίζεται να διαδραματίσει αποτελεσματικότερο ρόλο στη συνεργασία της ΕΕ με τρίτες χώρες, ιδίως όσον αφορά τη διαχείριση της μετανάστευσης, λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι μέρος των παράτυπων μεταναστών προς επιστροφή εισήλθαν νόμιμα στην ΕΕ έχοντας λάβει θεώρηση αλλά υπερέβησαν τη διάρκεια ισχύος της. Συνεπώς, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου 2017 ζήτησε «επανεξέταση της πολιτικής θεωρήσεων έναντι τρίτων χωρών, όπως απαιτείται» ως μέσο για την επίτευξη πραγματικής προόδου όσον αφορά την πολιτική επιστροφής και επανεισδοχής.

Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή προτείνει ένα πλαίσιο για τη θέσπιση αυστηρότερων προϋποθέσεων για τη διεκπεραίωση των θεωρήσεων στις περιπτώσεις όπου μια τρίτη χώρα δεν συνεργάζεται ικανοποιητικά για την επανεισδοχή. Σε αυτό το πλαίσιο, θα ληφθούν επίσης υπόψη οι συνολικές σχέσεις της ΕΕ με την ενδιαφερόμενη τρίτη χώρα.

3.2.    Αναθεώρηση του τέλους θεώρησης

Το καθιερωμένο τέλος θεώρησης δεν έχει αναθεωρηθεί από το 2006. Η Επιτροπή προτείνει αύξηση του τέλους για την αποτελεσματική διεκπεραίωση του αυξανόμενου αριθμού αιτήσεων θεώρησης και τη διατήρηση επαρκών επιπέδων προσωπικού στα προξενεία των κρατών μελών, ώστε οι αιτήσεις να διεκπεραιώνονται ταχύτερα 8 . Η αύξηση του τέλους κρίνεται σκόπιμη για την κάλυψη του κόστους στελέχωσης (τόσο του εκπατρισθέντος όσο και του τοπικού προσωπικού), των εγκαταστάσεων, του εξοπλισμού, της κατάρτισης του προσωπικού και της ανάπτυξης και συντήρησης συστημάτων πληροφορικής.

Η αύξηση του τέλους θεώρησης κρίνεται επίσης απαραίτητη για: i) τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της διεκπεραίωσης των θεωρήσεων όσον αφορά τον εντοπισμό των κινδύνων ασφάλειας και παράνομης μετανάστευσης· ii) την περαιτέρω αναβάθμιση του εξοπλισμού πληροφορικής και του λογισμικού των κρατών μελών· και iii) την παροχή ταχέων και φιλικών προς τον πελάτη διαδικασιών στους αιτούντες θεώρηση. Θα συμβάλλει επίσης στη διατήρηση της ευρείας προξενικής κάλυψης σε ολόκληρο τον κόσμο. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή προτείνει επίσης μια πιο ευέλικτη διαδικασία για την αναθεώρηση του τέλους θεώρησης στο μέλλον.

Η αύξηση του κοινού τέλους θεώρησης που πρότεινε η Επιτροπή είναι, ωστόσο, συγκρατημένη, σε βαθμό που να εξασφαλίζει αισθητή αύξηση των εσόδων των κρατών μελών ώστε να μπορούν να στηρίζουν την ακεραιότητα της διεκπεραίωσης των θεωρήσεων και την ασφάλεια, χωρίς να λειτουργεί αποτρεπτικά για τη συντριπτική πλειονότητα των αιτούντων θεώρηση.

3.3.    Εισαγωγή μιας εναρμονισμένης προσέγγισης για την έκδοση θεωρήσεων πολλαπλών εισόδων με μακρά διάρκεια ισχύος

Οι θεωρήσεις πολλαπλών εισόδων επιτρέπουν στους κατόχους τους να ταξιδεύουν επανειλημμένα στην ΕΕ κατά τη διάρκεια ισχύος της θεώρησης. Οι εν λόγω συχνές επισκέψεις συμβάλλουν θετικά στην οικονομία και την ανάπτυξη της ΕΕ, στις διαπροσωπικές επαφές και στις πολιτιστικές ανταλλαγές. Ωστόσο, οι ισχύοντες κανόνες για τις θεωρήσεις πολλαπλών εισόδων παρέχουν στα προξενεία των κρατών μελών μεγάλο περιθώριο διακριτικής ευχέρειας κατά την έκδοσή τους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ανταγωνισμό μεταξύ κρατών μελών σε ελκυστικές (τουριστικές) αγορές, σε σύναψη διμερών συμφωνιών ή ρυθμίσεων με τρίτες χώρες και σε «άγρα θεωρήσεων». Οι συγκεκριμένες πρακτικές υπονομεύουν τις βασικές αρχές μιας κοινής πολιτικής θεωρήσεων και δεν ευνοούν το εμπόριο και την οικονομία. Ένας λόγος γι’ αυτό είναι ότι αξιόπιστοι επιχειρηματίες που ταξιδεύουν συχνά μπορεί να καταλήξουν να υποβάλλουν αίτηση για θεώρηση κάθε φορά που χρειάζεται να ταξιδέψουν. Επιπλέον, η αβεβαιότητα που αντιμετωπίζουν οι αιτούντες κατά την υποβολή αίτησης για θεώρηση πολλαπλών εισόδων μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο για να παραποιήσουν την αίτησή τους. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή προτείνει υποχρεωτικούς κανόνες για την έκδοση θεωρήσεων πολλαπλών εισόδων, οι οποίοι θα επέτρεπαν να εκδίδονται για αιτούντες με θετικό ιστορικό θεωρήσεων, θεωρήσεις πολλαπλών εισόδων με αυξανόμενη διάρκεια ισχύος από 1 έτος έως κατ’ ανώτατο όριο 5 έτη για τις επόμενες θεωρήσεις που αιτούνται.

3.4.    Απλούστευση των διαδικασιών χορήγησης θεωρήσεων και διευκόλυνση του τουρισμού βραχείας διάρκειας

Θα πρέπει να ληφθεί επίσης υπόψη ένας γενικός στόχος της πολιτικής θεωρήσεων, ήτοι η διευκόλυνση των ταξιδιών των νόμιμων ταξιδιωτών. Σχετικά με αυτό το ζήτημα, η Επιτροπή προτείνει τη διατήρηση ορισμένων προτάσεων από τον αναθεωρημένο κώδικα θεωρήσεων για την απλούστευση των διαδικασιών υποβολής αίτησης θεώρησης. Αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα εκ των προτέρων υποβολής αίτησης θεώρησης, την ηλεκτρονική συμπλήρωση και υπογραφή του εντύπου αίτησης θεώρησης και συντομότερες προθεσμίες για τη λήψη απόφασης επί των αιτήσεων.

Η Επιτροπή προτείνει επίσης την καθιέρωση κάποιου βαθμού ευελιξίας για τους καλόπιστους αιτούντες με στόχο την προώθηση του τουρισμού βραχείας διάρκειας και την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης στην ΕΕ. Κάτι τέτοιο θα περιλάμβανε τη δυνατότητα των κρατών μελών να εκδίδουν θεωρήσεις μίας μόνο εισόδου στα εξωτερικά σύνορα βάσει ειδικού καθεστώτος σε προσωρινή βάση και υπό αυστηρές προϋποθέσεις. Θεωρήσεις εκδιδόμενες βάσει αυτού του καθεστώτος θα ίσχυαν μόνο για το κράτος μέλος έκδοσης για μία μόνο είσοδο και για διαμονή μέγιστης διάρκειας 7 ημερών.

4.    ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΜΕ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ

Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο του πλαισίου που διέπει την πολιτική θεωρήσεων είναι το σύστημα πληροφοριών για τις θεωρήσεις (VIS). Από το 2011, το VIS 9 χρησίμευσε ως τεχνολογική λύση που διευκολύνει τη διαδικασία χορήγησης θεωρήσεων και συνδράμει τις αρχές των κρατών μελών: i) να ελέγχουν ταχέως και αποτελεσματικά τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με τους υπηκόους τρίτων χωρών που χρειάζονται θεώρηση για να ταξιδέψουν στην ΕΕ· και ii) να λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με αιτήσεις θεώρησης. Το σύστημα εισόδου/εξόδου (ΣΕΕ), το οποίο θα τεθεί σε λειτουργία από το 2020 και το οποίο έχει σχεδιαστεί ώστε να είναι πλήρως διαλειτουργικό με το VIS, θα βελτιώσει τη λειτουργία του VIS παρέχοντας πληροφορίες σχετικά με τη χρήση των θεωρήσεων από τους υπηκόους τρίτων χωρών, ενώ θα συμβάλλει στην καθιέρωση καθεστώτος καλόπιστων κατόχων θεωρήσεων που έχουν ήδη επισκεφθεί τον χώρο Σένγκεν.

Το VIS αποτέλεσε επίσης μέρος μιας ευρύτερης διαδικασίας προβληματισμού σχετικά με τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων πληροφοριών. Η εν λόγω διαδικασία οδήγησε στην πρόταση διαλειτουργικότητας προκειμένου τα συστήματα πληροφορικής της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας, της διαχείρισης των συνόρων και της μετανάστευσης να συνεργάζονται με έναν πιο έξυπνο και αποτελεσματικό τρόπο. Στον πυρήνα της διαλειτουργικότητας βρίσκεται μια ενιαία πλατφόρμα ΣΕΕ-ETIAS-VIS, η οποία θα αποτελέσει σημαντικό βήμα προόδου όσον αφορά τη συλλογή δεδομένων και την ανταλλαγή πληροφοριών για τις θεωρήσεις, την ασφάλεια και τη διαχείριση των συνόρων και της μετανάστευσης. Μια ενιαία πλατφόρμα αναζήτησης (ευρωπαϊκή πύλη αναζήτησης) θα καταστήσει δυνατή τη διεξαγωγή μιας ενιαίας αναζήτησης και τη λήψη αποτελεσμάτων από διαφορετικά συστήματα. Τούτο με τη σειρά του θα διευκολύνει την αποτελεσματικότερη διεξαγωγή των ελέγχων του ιστορικού των αιτούντων θεώρηση, συμβάλλοντας συνεπώς στην αύξηση της ασφάλειας στον χώρο χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα. Σε αυτό το πλαίσιο, η επικείμενη αναθεώρηση του νομικού πλαισίου για το VIS 10 που θα παρουσιαστεί την άνοιξη θα περιλαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα διαλειτουργικότητας για την αύξηση της αποτελεσματικότητας της διεκπεραίωσης των θεωρήσεων (βλ. τμήμα 4.1). Η πρόταση ενδέχεται να εξετάσει επίσης άλλα ζητήματα που εντοπίστηκαν κατά την αξιολόγηση του VIS που διενεργήθηκε το 2016 (βλ. τμήματα 4.2 και 4.3). Σε εξέλιξη βρίσκονται οι προπαρασκευαστικές εργασίες για την πρόταση του VIS, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών μελετών και της εκτίμησης των επιπτώσεων, οι οποίες θα αναλύσουν επίσης τον αντίκτυπο στα θεμελιώδη δικαιώματα.

4.1.    Βελτίωση των ελέγχων κατά τη διεκπεραίωση θεωρήσεων αξιοποιώντας τη διαλειτουργικότητα

Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, τα προξενεία οφείλουν να ελέγχουν τους ταξιδιώτες που υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης μόνο στο σύστημα πληροφοριών Σένγκεν (SIS) προκειμένου να διαπιστώσουν αν ένας αιτών θεώρηση υπόκειται σε απαγόρευση εισόδου. Επί του παρόντος, δεν υπάρχει υποχρέωση ελέγχου των αιτούντων θεώρηση σε άλλες διαθέσιμες βάσεις δεδομένων της ΕΕ (π.χ. EURODAC) ή στη βάση δεδομένων της Interpol για τα κλαπέντα και απολεσθέντα ταξιδιωτικά έγγραφα και στη βάση δεδομένων για ταξιδιωτικά έγγραφα που συνδέονται με καταχωρίσεις 11 . Μετά την εφαρμογή του ETIAS, οι ταξιδιώτες που δεν υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης εισόδου στην ΕΕ θα πρέπει να υποβάλλονται σε ελέγχους ιστορικού σε όλες τις σχετικές βάσεις δεδομένων της ΕΕ.

Για τον λόγο αυτό, προκειμένου να αποφευχθούν κίνδυνοι ως προς την ασφάλεια και τη μετανάστευση, τηρώντας παράλληλα την αρχή της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας της δράσης της ΕΕ, η Επιτροπή θα εξετάσει το κατά πόσο θα πρέπει να τροποποιηθούν οι κανόνες διεκπεραίωσης των θεωρήσεων, ώστε να διασφαλιστεί τουλάχιστον συγκρίσιμος έλεγχος του ιστορικού των ταξιδιωτών που υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης εισόδου και εκείνων που είναι απαλλαγμένοι από αυτή.

Μετά τη θέση σε εφαρμογή της ευρωπαϊκής πύλης αναζήτησης, οι αρμόδιες αρχές, συμπεριλαμβανομένων των αρχών χορήγησης θεωρήσεων, θα έχουν τη δυνατότητα να διενεργούν ενιαία αναζήτηση και να λαμβάνουν αποτελέσματα από όλα τα συστήματα στα οποία έχουν εξουσιοδοτηθεί να έχουν πρόσβαση (συμπεριλαμβανομένου του EURODAC, του ΣΕΕ και του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφοριών Ποινικού Μητρώου – υπήκοοι τρίτων χωρών) αντί να προβαίνουν σε χωριστή αναζήτηση σε κάθε σύστημα. Η ευρωπαϊκή πύλη αναζήτησης θα συμβάλλει στον εντοπισμό των κινδύνων ασφάλειας και παράνομης μετανάστευσης κατά τη διαδικασία χορήγησης θεωρήσεων, επιτρέποντας στους υπαλλήλους που είναι υπεύθυνοι για τη διεκπεραίωση των θεωρήσεων να διενεργούν γρήγορους και αποτελεσματικούς ελέγχους ιστορικού για τους αιτούντες θεώρηση.

Η πρόταση διαλειτουργικότητας έχει επίσης ως στόχο να διευκολύνει την ανίχνευση πολλαπλών ταυτοτήτων και την καταπολέμηση της πλαστοπροσωπίας. Αξιοποιώντας το εν λόγω χαρακτηριστικό διαλειτουργικότητας, οι αρχές χορήγησης θεωρήσεων που διεκπεραιώνουν μια αίτηση θα ενημερώνονται αυτομάτως αν ο αιτών είναι γνωστός με διαφορετικές ταυτότητες και θα είναι σε θέση να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα.

4.2.    Κάλυψη των υπολειπόμενων κενών πληροφόρησης για τα σύνορα και την ασφάλεια: συμπερίληψη θεωρήσεων μακράς διάρκειας και εγγράφων διαμονής στο VIS

Στην τελική έκθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου 12   διαπιστώθηκε ένα κενό πληροφόρησης σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με τα έγγραφα που επιτρέπουν στους υπηκόους τρίτων χωρών να παραμείνουν στην επικράτεια ενός συγκεκριμένου κράτους μέλους της ΕΕ για περισσότερο από 90 ημέρες εντός οποιασδήποτε περιόδου 180 ημερών 13 . Σήμερα δεν συλλέγονται δεδομένα σχετικά με τα εν λόγω έγγραφα και τους κατόχους τους, ενώ δεν είναι δυνατή η επαλήθευση των δεδομένων μέσω κάποιου από τα μεγάλης κλίμακας συστήματα πληροφορικής της ΕΕ στον τομέα των συνόρων και της ασφάλειας (εκτός από το SIS, σε ορισμένο βαθμό). Τα κράτη μέλη θεωρούν ότι η τρέχουσα διαχείριση των εν λόγω εγγράφων συνεπάγεται σοβαρές ανεπάρκειες στη διευκόλυνση της συνοριακής διέλευσης των υπηκόων τρίτων χωρών και στη μετέπειτα ελεύθερη κυκλοφορία τους στον χώρο χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα. Συνεπώς, τα κράτη μέλη ζήτησαν από την Επιτροπή να αξιολογήσει αν κρίνεται απαραίτητο, εφικτό και αναλογικό ένα κεντρικό αρχείο της ΕΕ για πληροφορίες σχετικά με τις θεωρήσεις μακράς διάρκειας και τις θεωρήσεις διαμονής προκειμένου να καλυφθεί το υφιστάμενο κενό πληροφόρησης σχετικά με τις εν λόγω κατηγορίες υπηκόων τρίτων χωρών 14 .

Η τεχνική μελέτη σχετικά με τη σκοπιμότητα δημιουργίας ενός κεντρικού αρχείου της ΕΕ για την αποθήκευση πληροφοριών σχετικά με τις θεωρήσεις μακράς διάρκειας και τα έγγραφα διαμονής οριστικοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2017. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ένα αρχείο στο πλαίσιο του VIS θα αποτελούσε την πιο εφικτή λύση από άποψη ασφάλειας συστημάτων πληροφορικής, ευκολίας εφαρμογής και σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας.

4.3.    Κάλυψη των υπολειπόμενων κενών πληροφόρησης όσον αφορά τη διεκπεραίωση των θεωρήσεων διαμονής σύντομης διαρκείας: μείωση της ηλικίας συλλογής δακτυλικών αποτυπωμάτων των αιτούντων και αποθήκευση αντιγράφων των ταξιδιωτικών εγγράφων στο VIS

Η Επιτροπή αξιολογεί επίσης τα ακόλουθα ζητήματα:

·Το ενδεχόμενο μείωσης της ηλικίας συλλογής δακτυλικών αποτυπωμάτων για τα παιδιά για τα οποία απαιτείται θεώρηση και αποθήκευση των δακτυλικών αποτυπωμάτων στο VIS. Κάτι τέτοιο θα προστατεύσει αποτελεσματικότερα τα παιδιά και θα συμβάλλει στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και της παράνομης μετανάστευσης, θέτοντας παράλληλα σε προτεραιότητα τα βέλτιστα συμφέροντα του παιδιού.

·Το ενδεχόμενο αποθήκευσης στο VIS αντιγράφων των ταξιδιωτικών εγγράφων που υποβάλλονται από τους αιτούντες θεώρηση κατά τη διάρκεια της διαδικασίας θεώρησης. Κάτι τέτοιο θα επέτρεπε τη διεξαγωγή βελτιωμένων ελέγχων των εν λόγω εγγράφων και την αύξηση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών επιστροφής. Το συγκεκριμένο μέτρο θα παρείχε στήριξη στην πολιτική επιστροφής της ΕΕ, αλλά θα βασιζόταν στο VIS για την εφαρμογή του.

5.    ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΘΕΩΡΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ

Η κοινή πολιτική θεωρήσεων της ΕΕ αποτελεί μια ολοένα και πιο σημαντική συνιστώσα των εξωτερικών σχέσεων της ΕΕ σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Η απόκτηση ή η διατήρηση δυνατότητας πραγματοποίησης ταξιδίων χωρίς υποχρέωση θεώρησης εισόδου στην ΕΕ για τους πολίτες τους αποτελεί για πολλές χώρες εταίρους βασική πολιτική προτεραιότητα στις σχέσεις τους με την ΕΕ.

Θα πρέπει να εξεταστεί η συνοχή μεταξύ της πολιτικής θεωρήσεων και των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί σε άλλους τομείς πολιτικής, ιδίως σε εμπορικές συμφωνίες, καθώς και η συνοχή μεταξύ της κοινής πολιτικής θεωρήσεων και των διμερών συμφωνιών απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης που συνάπτονται από τα κράτη μέλη με ορισμένες τρίτες χώρες.

Η νέα γενιά εμπορικών συμφωνιών της ΕΕ που βρίσκονται επί του παρόντος υπό διαπραγμάτευση περιλαμβάνει κατά κανόνα τον τομέα των υπηρεσιών, δίνοντας στους ιδιώτες τη δυνατότητα να επενδύουν και να παρέχουν υπηρεσίες στην επικράτεια του άλλου μέρους. Όσον αφορά την προσωρινή παρουσία των εν λόγω ατόμων στην επικράτεια των κρατών μελών, η προκαταρκτική ανάλυση, στο πλαίσιο του ελέγχου καταλληλότητας από την Επιτροπή, των οδηγιών περί νόμιμης μετανάστευσης επιβεβαιώνει ότι ορισμένες από τις κατηγορίες παρόχων υπηρεσιών που καλύπτονται από τις εμπορικές συμφωνίες (π.χ. πάροχοι υπηρεσιών που έχουν δυνατότητα παραμονής για διάστημα έως και 6 μηνών κάθε 12 μήνες) δεν καλύπτονται ούτε από τον κώδικα θεωρήσεων ούτε από την ισχύουσα νομοθεσία περί νόμιμης μετανάστευσης. Η Επιτροπή θα αναλύσει τον τρόπο ενίσχυσης των συνεργειών μεταξύ, αφενός, των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο των εμπορικών συμφωνιών και, αφετέρου, της πολιτικής θεωρήσεων και νόμιμης μετανάστευσης της ΕΕ όσον αφορά τις εν λόγω κατηγορίες παρόχων υπηρεσιών.

Επιπλέον, κρίνεται απαραίτητη η περαιτέρω ανάλυση των διμερών συμφωνιών απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης που συνήψαν τα κράτη μέλη με ορισμένες τρίτες χώρες πριν από την έναρξη ισχύος, το 1999, της Συνθήκης του Άμστερνταμ, όταν η πολιτική θεωρήσεων κατέστη κοινή πολιτική. Οι εν λόγω διμερείς συμφωνίες εξακολουθούν να ισχύουν επειδή τα κράτη μέλη και οι ενδιαφερόμενες τρίτες χώρες αποδίδουν μεγάλη αξία σε αυτές, κυρίως για ιστορικούς και πολιτικούς λόγους. Ωστόσο, οι εν λόγω διμερείς συμφωνίες δεν έχουν θέση σε μια πραγματικά κοινή πολιτική, ενώ επίσης δεν κρίνονται κατάλληλες από διαρθρωτική άποψη, καθώς οι υπήκοοι τρίτων χωρών που καλύπτονται από τις εν λόγω συμφωνίες θα μπορούσαν να επεκτείνουν την παραμονή τους στον χώρο χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα σχεδόν επ’ αόριστον 15 . Ο κανονισμός ΣΕΕ προβλέπει την αξιολόγηση των εν λόγω συμφωνιών 3 έτη μετά τη θέση σε λειτουργία του συστήματος εισόδου/εξόδου. Στο συγκεκριμένο πλαίσιο, η Επιτροπή θα δρομολογήσει τον προβληματισμό σχετικά με τη μορφή και το πεδίο εφαρμογής που θα μπορούσε να λάβει ένα μελλοντικό ενωσιακό μέσο για την αντικατάστασή τους, μεταξύ άλλων μελετώντας τις επιλογές για παραμονή χωρίς θεώρηση άνω των 90 ημερών στον χώρο χωρίς εσωτερικά σύνορα για υπηκόους συγκεκριμένων τρίτων χωρών.

Ο μηχανισμός αναστολής που επιτρέπει την προσωρινή αναστολή της απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης για τους υπηκόους τρίτων χωρών που συγκαταλέγονται στο παράρτημα ΙΙ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 539/2001 16 έχει αναθεωρηθεί πρόσφατα. Παράλληλα, η ανάπτυξη νέων συστημάτων πληροφοριών για τη διαχείριση των συνόρων και της μετανάστευσης, όπως το ΣΕΕ και το ETIAS, καθώς και η διαλειτουργικότητα μεταξύ των σχετικών βάσεων δεδομένων, θα συμβάλλουν επίσης στη μείωση των κινδύνων ως προς την παράνομη μετανάστευση και την ασφάλεια. Υπό αυτό το πρίσμα, η Επιτροπή θεωρεί ότι τυχόν μελλοντικές προτάσεις για τη μεταφορά τρίτης χώρας στο παράρτημα ΙΙ θα πρέπει να αξιολογηθούν, ιδίως υπό το φως των κινδύνων παράτυπης μετανάστευσης και των απειλών κατά της ασφάλειας. Εάν κριθεί αναγκαίο, οι συγκεκριμένες προτάσεις θα πρέπει να εξαρτώνται, κατά περίπτωση, από το εάν οι συγκεκριμένες τρίτες χώρες έχουν ήδη εφαρμόσει ορισμένα μέτρα, όπως η έκδοση βιομετρικών διαβατηρίων ή η σύναψη συμφωνιών επανεισδοχής. Τα εν λόγω μέτρα θα προσδιοριστούν σύμφωνα με τα κριτήρια που θεσπίστηκαν από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 539/2001 17 .

6.    ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΘΕΩΡΗΣΕΙΣ 18

Η Επιτροπή σκοπεύει να ξεκινήσει έναν διάλογο που θα προετοιμάσει το έδαφος για προβληματισμό σχετικά με το κατά πόσο θα πρέπει να προχωρήσει προς την κατεύθυνση των ψηφιακών θεωρήσεων.

Παρά τις σημαντικές τεχνολογικές εξελίξεις μετά την έγκριση του κώδικα θεωρήσεων, η διεκπεραίωση των αιτήσεων θεώρησης εξακολουθεί να γίνεται σε μεγάλο βαθμό με διαδικασίες προγενέστερες της ψηφιακής επανάστασης. Ενώ η τρέχουσα διαδικασία διεκπεραίωσης θεωρήσεων γίνεται ήδη εν μέρει ηλεκτρονικά, καθώς οι αιτήσεις και οι αποφάσεις καταχωρούνται στο VIS, δύο σημαντικά βήματα εξακολουθούν να γίνονται με έντυπα, ήτοι η υποβολή της αίτησης θεώρησης μαζί με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και η πραγματική έκδοση της αυτοκόλλητης θεώρησης. Πρόκειται για δύο βήματα στα οποία εμπλέκονται άμεσα οι αιτούντες, καθώς οφείλουν να παρουσιαστούν στο προξενείο/εξωτερικό πάροχο υπηρεσιών: (i) κατά την υποβολή της αίτησης και, για τους αιτούντες που υποβάλλουν αίτηση για πρώτη φορά, τη λήψη των δακτυλικών αποτυπωμάτων τους· και (ii) κατά την παραλαβή των ταξιδιωτικών εγγράφων τους στο τέλος της διαδικασίας. Πολλές χώρες (π.χ. οι ΗΠΑ, η Αυστραλία και η Τουρκία) έχουν ήδη ξεκινήσει να στρέφονται προς προγράμματα ηλεκτρονικής θεώρησης, ενώ ορισμένα κράτη μέλη έχουν επίσης δρομολογήσει διαδικασίες (εν μέρει) ηλεκτρονικής υποβολής αίτησης θεώρησης.

Κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2017, ξεκίνησαν συζητήσεις στο Συμβούλιο με τα κράτη μέλη σχετικά με την ψηφιοποίηση της διεκπεραίωσης των θεωρήσεων με σκοπό την περαιτέρω βελτίωση και διευκόλυνση των υφιστάμενων πρακτικών διεκπεραίωσης των θεωρήσεων 19 . Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν σε δύο συγκεκριμένα ενδεχόμενα: (i) αντικατάσταση της αυτοκόλλητης θεώρησης με υλική υπόσταση με μια «ψηφιακή θεώρηση»· (ii) αντικατάσταση της τρέχουσας έντυπης αίτησης με μια διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής αίτησης.

Τα περισσότερα κράτη μέλη εκδηλώνουν ενδιαφέρον για τη χρήση ψηφιακών θεωρήσεων. Το χαμηλότερο κόστος για τα προξενεία και η ταχύτερη, αποτελεσματικότερη και πιο φιλική προς τον πελάτη διαδικασία υποβολής αιτήσεων συγκαταλέγονταν μεταξύ των δυνητικών πλεονεκτημάτων που ανέφεραν. Ωστόσο, έγινε κατανοητό ότι πολλές πτυχές θα απαιτούσαν περαιτέρω διεξοδική αξιολόγηση και μελέτη, καθώς και ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην ανάπτυξη και εφαρμογή του ΣΕΕ, του ETIAS και των προτάσεων περί διαλειτουργικότητας.

Η Επιτροπή εκτιμά επίσης ότι οι ψηφιακές θεωρήσεις αποτελούν μακροπρόθεσμα την ενδεδειγμένη οδό και, ως εκ τούτου, θα δρομολογήσει μελέτες σκοπιμότητας έως τα τέλη του 2018. Υπό αυτό το πρίσμα, η Επιτροπή θεωρεί απαραίτητο να ξεκινήσει ο διάλογος με τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να αξιοποιηθούν οι τεχνολογικές εξελίξεις για την περαιτέρω βελτίωση και απλούστευση της διεκπεραίωσης των θεωρήσεων προς όφελος των αιτούντων και των προξενείων. Ο εν λόγω διάλογος θα περιλαμβάνει την αξιολόγηση των επιλογών και την προώθηση πιλοτικών σχεδίων, τα οποία θα προετοιμάσουν το έδαφος για μελλοντικές προτάσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, τα αποτελέσματα των πιλοτικών σχεδίων που εφαρμόζουν ήδη ορισμένα κράτη μέλη μπορούν να συμβάλλουν στον πολιτικό διάλογο.

Επιπλέον, ορισμένα κράτη μέλη έχουν ήδη ξεκινήσει να μεταβιβάζουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με τις αιτήσεις θεώρησης από τα προξενεία στις κεντρικές αρχές. Συνεπώς, θα πρέπει να ξεκινήσει ο διάλογος σχετικά με το αν και υπό ποιες συνθήκες μπορεί να διασφαλιστεί η ακεραιότητα και η ασφάλεια της διεκπεραίωσης των θεωρήσεων στις συγκεκριμένες περιπτώσεις. Στον εν λόγω διάλογο θα πρέπει να εξεταστούν, αφενός, η σημασία της γνώσης των τοπικών συνθηκών κατά την εκτίμηση του μεταναστευτικού κινδύνου που ενέχει η κάθε απόφαση χορήγησης θεώρησης και, αφετέρου, τα πλεονεκτήματα μιας κεντρικής προσέγγισης όσον αφορά την αποτελεσματικότητα και τη διαφάνεια.

7.    ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Η κοινή πολιτική θεωρήσεων της ΕΕ αποτελεί ουσιαστική συνιστώσα για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της εύρυθμης λειτουργίας του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα. Έχει διευκολύνει τα νόμιμα ταξίδια στην ΕΕ και έχει διανύσει μακρά πορεία προς τη διασφάλιση της εναρμόνισης των πρακτικών έκδοσης θεωρήσεων από τα κράτη μέλη. Επιπλέον, η πολιτική θεωρήσεων έχει εξελιχθεί από μια εσωτερική πολιτική σε ένα ολοένα και πιο σημαντικό εργαλείο εξωτερικών σχέσεων για την ΕΕ.

Παρά τα εν λόγω θετικά αποτελέσματα, το νομικό πλαίσιο που διέπει την πολιτική θεωρήσεων θα πρέπει να προσαρμοστεί στις τρέχουσες προκλήσεις, ιδίως στους αυξημένους κινδύνους ως προς την παράνομη μετανάστευση και την ασφάλεια. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή προτείνει σήμερα ορισμένες τροποποιήσεις στον κώδικα θεωρήσεων και καλεί το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να προχωρήσουν στην υιοθέτησή τους χωρίς καθυστέρηση. Οι τροπολογίες του νομικού πλαισίου του VIS θα ακολουθήσουν αργότερα την άνοιξη.

Παράλληλα, η Επιτροπή, από κοινού με τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, θα εργαστεί για τη διασφάλιση της συνοχής μεταξύ της πολιτικής θεωρήσεων της ΕΕ και των εξωτερικών σχέσεων της ΕΕ για την καλύτερη εξυπηρέτηση των συμφερόντων της ΕΕ, μεταξύ άλλων για την αύξηση της συνοχής της πολιτικής θεωρήσεων με άλλους τομείς πολιτικής.

Όσον αφορά το μέλλον, η Επιτροπή θα ξεκινήσει συζητήσεις με το Κοινοβούλιο, τα κράτη μέλη και άλλους ενδιαφερόμενους για την περαιτέρω ψηφιοποίηση της διαδικασίας διεκπεραίωσης των θεωρήσεων. Οι μελέτες που θα ξεκινήσουν έως τα τέλη του 2018 θα τροφοδοτήσουν επίσης τον διάλογο. Η ανάγκη για επαρκείς οικονομικούς πόρους θα αποτελέσει σημαντική παράμετρο που θα ληφθεί υπόψη στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο μετά το 2020.

(1)      Η κοινή πολιτική θεωρήσεων αποτελεί ένα σύνολο εναρμονισμένων κανόνων που διέπουν διάφορες πτυχές: i) τους κοινούς «καταλόγους θεωρήσεων» των χωρών των οποίων οι υπήκοοι υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης για να ταξιδέψουν στην ΕΕ και εκείνων που απαλλάσσονται από την εν λόγω απαίτηση· ii) τον κώδικα θεωρήσεων που καθορίζει τις διαδικασίες και τις προϋποθέσεις έκδοσης θεωρήσεων βραχείας διάρκειας· iii) την αυτοκόλλητη θεώρηση ενιαίου τύπου· και iv) το σύστημα πληροφοριών για τις θεωρήσεις (VIS), στο οποίο καταγράφονται όλες οι αιτήσεις για θεωρήσεις και οι αποφάσεις των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, των φωτογραφιών και των δακτυλικών αποτυπωμάτων των αιτούντων.

(2)      Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 810/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, για τη θέσπιση κοινοτικού κώδικα θεωρήσεων (κώδικας θεωρήσεων) ΕΕ L 243 της 15.9.2009, σ. 1.

(3)      Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 767/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Ιουλίου 2008 (Κανονισμός VIS), ΕΕ L 218 της 13.8.2008, σ. 60.

(4)      COM(2014) 164 της 1.4.2014.

(5)      Το ΣΕΕ θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/2225 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που εκδόθηκε στις 30.11.2017.

(6)      COM(2016) 731 της 16.11.2016.

(7)      COM(2017) 793 της 12.12.2017.

(8)      Ο συνολικός αριθμός αιτήσεων θεώρησης αυξήθηκε από 10,2 εκατομμύρια το 2009 σε 15,2 εκατομμύρια το 2016.

(9)      Έως τον Ιανουάριο του 2018, περισσότερες από 52 εκατομμύρια αιτήσεις θεώρησης και σχεδόν 45 εκατομμύρια δακτυλικά αποτυπώματα είχαν καταχωριστεί στο VIS.

(10)      Η αναθεώρηση αφορά τις ακόλουθες νομικές πράξεις: απόφαση 2004/512/ΕΚ του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2004, για τη δημιουργία του Συστήματος Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις (VIS) (ιδρυτική απόφαση VIS), απόφαση 2008/633/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 23ης Ιουνίου 2008 (απόφαση VIS για την πρόσβαση των αρχών επιβολής του νόμου), κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 767/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Ιουλίου 2008, (κανονισμός VIS) και κώδικας θεωρήσεων.

(11)

     Η βάση δεδομένων της Interpol για τα κλαπέντα και απολεσθέντα ταξιδιωτικά έγγραφα (SLTD) και η βάση δεδομένων για ταξιδιωτικά έγγραφα που συνδέονται με καταχωρίσεις (TDAWN) περιέχουν πληροφορίες σχετικά με ταξιδιωτικά έγγραφα που συνδέονται με άτομα για τα οποία έχει εκδοθεί σήμα της Interpol.

(12)      Η ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου συστάθηκε από την Επιτροπή τον Ιούνιο του 2017 ως συμβουλευτικό όργανο για τη βελτίωση της αρχιτεκτονικής της διαχείρισης δεδομένων της ΕΕ για τον συνοριακό έλεγχο και την ασφάλεια. Η τελική της έκθεση εγκρίθηκε στις 11 Μαΐου 2017.

(13)      Π.χ. θεωρήσεις μακράς διάρκειας και έγγραφα διαμονής (συμπεριλαμβανομένων των αδειών διαμονής και των δελτίων διαμονής).

(14)      Οδικός χάρτης για την ενίσχυση της ανταλλαγής πληροφοριών και της διαχείρισης πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων λύσεων διαλειτουργικότητας στον τομέα της Δικαιοσύνης και των Εσωτερικών Υποθέσεων, που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 9 Ιουνίου 2016.

(15)      Για παράδειγμα, υπάρχει τουλάχιστον μία τρίτη χώρα η οποία διαθέτει 16 διμερείς συμφωνίες απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης με χώρες του Σένγκεν, γεγονός που επιτρέπει, θεωρητικά τουλάχιστον, στους υπηκόους της να διαμένουν νόμιμα στον χώρο χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα έως και 51 μήνες (16x3 + 1x3).

(16)      Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 539/2001 του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2001, περί του καταλόγου τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης για τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων των κρατών μελών, και του καταλόγου των τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων απαλλάσσονται από την υποχρέωση αυτή, ΕΕ L 81 της 21.3.2001, σ. 1.

(17)      Η Επιτροπή εγκρίνει επίσης σήμερα πρόταση κωδικοποίησης του παρόντος κανονισμού. Η εν λόγω κωδικοποίηση προτείνεται για τη βελτίωση της προσβασιμότητας και της διαφάνειας της εν λόγω νομοθεσίας χωρίς την αλλαγή των ουσιαστικών κανόνων σύμφωνα με την πάγια πρακτική κωδικοποίησης.

(18)      Στην παρούσα δημοσίευση, ο όρος «ψηφιακές θεωρήσεις» περιλαμβάνει τόσο τις ψηφιακές θεωρήσεις όσο και την ηλεκτρονική υποβολή αιτήσεων.

(19)      Βλ. σημείωμα σημείου I/A 14616/17 της 23.11.2017 για τη συνοπτική έκθεση.