Back to EUR-Lex homepage

EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Use quotation marks to search for an "exact phrase". Append an asterisk (*) to a search term to find variations of it (transp*, 32019R*). Use a question mark (?) instead of a single character in your search term to find variations of it (ca?e finds case, cane, care).
Search tips
Need more search options? Use the Advanced search
You are here

Document 52018AE2791

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας, και δημοσιονομικών κανόνων για τα εν λόγω Ταμεία και για το Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Διαχείριση των Συνόρων και των Θεωρήσεων» [COM(2018) 375 final — 2018/0196 (COD)]

EESC 2018/02791

ΕΕ C 62 της 15.2.2019, p. 83–89 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

Date of document:
17/10/2018; ημερομηνία ψήφισης
Date of vote:
17/10/2018
Date lodged:
11/06/2018
Author:
Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή
Responsible body:
EESC_ECO
Form:
Γνωμοδότηση
Term of office:
2015-2020
Internal reference:
AVIS-SECTION 2018/2791 FIN, ECO/461
Session:
538
Treaty:
Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Legal basis:
Link
Link
Link
Select all documents mentioning this document
Earlier related instruments:
Instruments cited:
Link

15.2.2019   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 62/83

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας, και δημοσιονομικών κανόνων για τα εν λόγω Ταμεία και για το Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Διαχείριση των Συνόρων και των Θεωρήσεων»

[COM(2018) 375 final — 2018/0196 (COD)]

(2019/C 62/13)

Εισηγητής:

ο κ. Stefano MALLIA

Αίτηση γνωμοδότησης

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 11.6.2018

Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, 19.6.2018

Νομική βάση

Άρθρα 177, 304 και 322 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ

 

 

Αρμόδιο τμήμα

Οικονομική και νομισματική ένωση, οικονομική και κοινωνική συνοχή

Υιοθετήθηκε από το τμήμα

3.10.2018

Υιοθετήθηκε από την ολομέλεια

17.10.2018

Σύνοδος ολομέλειας αριθ.

538

Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας

(υπέρ/κατά/αποχές)

111/0/2

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1.

 Η πολιτική συνοχής καταλέγεται στις πιο απτές πολιτικές της ΕΕ και έχει άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή των πολιτών. Κατά συνέπεια, η ΕΟΚΕ απορρίπτει με έμφαση την πρόταση της Επιτροπής περί περικοπής του προϋπολογισμού ΕΕ κατά 10 % σε πραγματικούς όρους. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΟΚΕ καλεί τα κράτη μέλη να αναζητήσουν λύσεις που θα επιτρέπουν τη διατήρηση του προϋπολογισμού στο ίδιο επίπεδο με την προγραμματική περίοδο 2014-2020 σε τιμές του 2020.

1.2.

 Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι απαιτείται σαφής πολιτική στρατηγική ευθυγραμμισμένη με τις συνολικές αναλήψεις υποχρεώσεων της ΕΕ. Η ΕΟΚΕ ζητεί από την Επιτροπή να ανανεώσει τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» και να ευθυγραμμίσει τις προτεραιότητες του νέου κανονισμού περί κοινών διατάξεων (ΚΚΔ) με τη νέα αυτή στρατηγική. Η ΕΟΚΕ συνιστά επίσης στην Επιτροπή να ενσωματώσει αποτελεσματικά τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης στους σχετικούς με την πολιτική συνοχής κανονισμούς, διασφαλίζοντας την οριζόντια ενσωμάτωσή τους σε όλες τις προτεραιότητες των ταμείων.

1.3.

 Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι οι οικονομικές περιστάσεις που θεσπίζει ο ΚΚΔ (μακροοικονομικές αιρεσιμότητες, μειωμένη συγχρηματοδότηση κ.λπ.) θα δημιουργήσουν υπερβολικά αυστηρό περιβάλλον και θα μπορούσαν να αποβούν επιζήμιες για τις επενδύσεις. Επομένως, η ΕΟΚΕ:

—

απορρίπτει τις μακροοικονομικές προϋποθέσεις για την επιβολή κυρώσεων στις περιφέρειες και στους πολίτες που δεν ευθύνονται για τις μακροοικονομικές αποφάσεις που λαμβάνονται σε εθνικό ή ευρωπαϊκό επίπεδο·

—

καλεί την Επιτροπή να διατηρήσει τον κανόνα αποδέσμευσης σε N+3·

—

ζητεί από την Επιτροπή να επανεξετάσει το ενδεχόμενο αύξησης των συντελεστών συγχρηματοδότησης.

1.4.

 Η ΕΟΚΕ εκτιμά ιδιαίτερα τις προσπάθειες όσον αφορά την απλούστευση, την ευελιξία και την αποτελεσματικότητα, οι οποίες τείνουν προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, δυστυχώς, ο νέος κανονισμός δεν συνιστά ενιαίο σύνολο κανόνων.

1.5.

 Η ΕΟΚΕ κρίνει υπερβολικά αυστηρούς τους κανόνες περί θεματικής συγκέντρωσης. Προτείνει ένας από τους στόχους πολιτικής να επιλέγεται από τα κράτη μέλη. Προς τούτο, η ΕΟΚΕ ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εξετάσουν τον στόχο πολιτικής 5 ως στόχο πολιτικής που μπορεί να εξασφαλίσει την πιο εξατομικευμένη λύση στις ιδιαίτερες προκλήσεις τους.

1.6.

 Η ΕΟΚΕ συνιστά στην Επιτροπή να αναπτύξει τα απαιτούμενα εργαλεία, τα οποία θα καταστήσουν εφικτή την αποτελεσματική αντιμετώπιση συγκεκριμένων και πολύπλοκων προκλήσεων σε περιοχές με διαρθρωτικά και μόνιμα μειονεκτήματα (νησιωτικές και ορεινές περιφέρειες κ.λπ. (1)). Αυτό δεν μπορεί να παραμείνει αποκλειστική αρμοδιότητα των εθνικών αρχών. Η ΕΟΚΕ συνιστά επίσης τα έργα που υλοποιούνται σε αυτές τις περιοχές να στηρίζονται με υψηλότερα ποσοστά συγχρηματοδότησης.

1.7.

 Η ΕΟΚΕ συνιστά να αναζητηθούν ad hoc λύσεις για την αντιμετώπιση της κατάστασης των χωρών ή περιφερειών που ταξινομήθηκαν στις περιφέρειες σύγκλισης κατά τη διάρκεια του προγράμματος του 2007-2013, επωφελούμενες ποσοστού συγχρηματοδότησης 80 %, κατά τη διάρκεια της περιόδου 2014-2020, και οι οποίες θα ταξινομούνται πλέον στις περιφέρειες μετάβασης κατά τη διάρκεια της περιόδου 2021-2027, επωφελούμενες ποσοστού συγχρηματοδότησης 55 %.

1.8.

 Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να ενισχύσει περαιτέρω τις συνέργειες αναζητώντας τρόπο για την εκ νέου ενσωμάτωση του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης στον κανονισμό καθώς και ενισχύοντας τους δεσμούς με το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Plus (ΕΚΤ+). Η ΕΟΚΕ τάσσεται επίσης υπέρ της μεγαλύτερης ενσωμάτωσης και ολοκλήρωσης με άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα και μέσα (Ορίζοντας 2020, InvestEU κ.λπ.).

1.8.1.

 Αυτοί οι δεσμοί πρέπει να εμφανίζονται επίσης στον προγραμματισμό των ταμείων. Η ΕΟΚΕ ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να προετοιμάσουν και να υλοποιήσουν πολυταμειακά προγράμματα που θα αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις κατά τρόπο ολοκληρωμένο. Φρονεί δε ότι η ολοκλήρωση αυτή πρέπει να εκφράζεται και με όρους εδαφικής συνεργασίας· οι εύλογοι δεσμοί μεταξύ αστικών-αγροτικών, αστικών-περιαστικών περιοχών κ.λπ., με άλλα λόγια μια τοποκεντρική προσέγγιση, είναι απαραίτητοι.

1.9.

 Η εφαρμογή της «πολυεπίπεδης και πολυπαραγοντικής διακυβέρνησης» με τη συμμετοχή των οικονομικών και κοινωνικών εταίρων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και υλοποίησης αποτελεί μία από τις βασικότερες προϋποθέσεις για την επιτυχία της πολιτικής συνοχής. Όσον αφορά τον κώδικα δεοντολογίας, η ΕΟΚΕ λαμβάνει γνώση της δυσαρέσκειας των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων και ζητεί να αναθεωρηθεί και να επικαιροποιηθεί κατόπιν άμεσων διαβουλεύσεων με αυτούς. Η ΕΟΚΕ ζητεί επίσης να καταστεί δεσμευτικός ο κώδικας δεοντολογίας.

1.10.

 Η ΕΟΚΕ διαφωνεί με την απαλοιφή, από την πρόταση νέου ΚΚΔ, των αρχών της προώθησης της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, της απαγόρευσης των διακρίσεων, της προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρίες καθώς και της αειφόρου ανάπτυξης. Ως εκ τούτου, συνιστά θερμά να ενσωματωθεί το άρθρο 7 του ισχύοντος ΚΚΔ για την περίοδο 2014-2020 στον προτεινόμενο νέο ΚΚΔ και η αρχή αυτή να ενσωματώνεται άμεσα στο κύριο κείμενο του προτεινόμενου κανονισμού για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ). Επιπλέον, η ΕΟΚΕ προτείνει μετ’ επιτάσεως τη συμπερίληψη της προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία στο Άρθρο 67 —για την επιλογή πράξεων— του προτεινόμενου ΚΚΔ.

1.11.

 Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι είναι καθοριστικής σημασίας μια πιο αποτελεσματικότερη συνολική επικοινωνιακή προσπάθεια. Συχνά, τα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ έργα πραγματοποιούνται χωρίς οι πολίτες να γνωρίζουν σχεδόν το παραμικρό για τη συμμετοχή της ΕΕ. Η ΕΟΚΕ καλεί συνεπώς την Επιτροπή να δρομολογήσει μια πιο αποτελεσματική στρατηγική ενημέρωσης που θα απευθύνεται στους πολίτες της και τα διαφορετικά είδη δικαιούχων.

2.   Γενικές παρατηρήσεις

2.1.

 Η ΕΟΚΕ εκφράζει τη βαθιά λύπη της για το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός της πολιτικής συνοχής μειώθηκε κατά 10 % σε πραγματικούς όρους. Συναφώς, η ΕΟΚΕ απορρίπτει με έμφαση τις προτεινόμενες περικοπές στον προϋπολογισμό της ΕΕ και προτείνει τα κράτη μέλη να αναζητήσουν λύσεις για τη διατήρηση του εν λόγω προϋπολογισμού στα ίδια επίπεδα σε τιμές 2020.

2.2.

 Η πολιτική συνοχής είναι ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία για την προσέγγιση των πολιτών με το όραμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Έχει σαφή προστιθέμενη αξία στη δημιουργία θέσεων εργασίας, βιώσιμης ανάπτυξης και σύγχρονων υποδομών, στην υπερπήδηση των διαρθρωτικών φραγμών, στην ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ΕΟΚΕ επικροτεί θερμά το ότι όλες οι περιφέρειες είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση.

2.2.1.

 Η πολιτική συνοχής της ΕΕ πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος μιας ευρωπαϊκής επενδυτικής στρατηγικής, με ισχυρή εδαφική προσέγγιση, με στόχο την ενίσχυση κάθε περιφέρειας με τα απαραίτητα εργαλεία για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς της. Πρέπει να οδηγεί σε οικονομικό και διαρθρωτικό μετασχηματισμό, εξασφαλίζοντας μια ανθεκτική βάση σε κάθε περιφέρεια, με βάση τα δικά της πλεονεκτήματα (2).

2.3.

 Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι η νέα προσέγγιση, η οποία εξακολουθεί να βασίζεται σε τρεις κατηγορίες (λιγότερο ανεπτυγμένες, μετάβασης, περισσότερο ανεπτυγμένες), είναι πιο προσαρμοσμένη. Ενώ η μέθοδος κατανομής των πόρων εξακολουθεί να βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ, έχουν προστεθεί νέα κριτήρια (ανεργία των νέων, χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης, κλιματική αλλαγή και υποδοχή και ένταξη μεταναστών). Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι αυτό αντικατοπτρίζει καλύτερα την επιτόπια πραγματικότητα, παρότι –σύμφωνα με την απαιτούμενη από την επιτροπή ρυθμιστικού ελέγχου εκτίμηση επιπτώσεων (3)– η ΕΟΚΕ φρονεί ότι αυτή η προσέγγιση θα μπορούσε να βελτιστοποιηθεί περαιτέρω.

2.4.

 Η ΕΟΚΕ προβληματίζεται ιδιαίτερα για την πρόταση της Επιτροπής περί μείωσης των ποσοστών συγχρηματοδότησης και για τις συνέπειες αυτής στη συμμετοχή των δικαιούχων σε λιγότερο ευνοϊκές οικονομικές καταστάσεις. Η συμπερίληψη του ΦΠΑ στις επιλέξιμες δαπάνες είναι ευπρόσδεκτη, παρότι κάποια τέτοια στοιχεία υπάρχουν ήδη στην τρέχουσα περίοδο.

2.5.

 Επισημαίνεται επίσης ότι υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες χώρες ή περιφέρειες οι οποίες ταξινομήθηκαν στις περιφέρειες σύγκλισης κατά τη διάρκεια του προγράμματος του 2007-2013, επωφελούμενες ποσοστού συγχρηματοδότησης 80 %, κατά τη διάρκεια της περιόδου 2014-2020, θα ταξινομούνται πλέον στις περιφέρειες μετάβασης κατά τη διάρκεια της περιόδου 2021-2027, επωφελούμενες ποσοστού συγχρηματοδότησης 55 %, και τούτο σημαίνει σημαντική μείωση της συγχρηματοδότησης για αυτές. Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι οι καταστάσεις αυτές πρέπει να εξεταστούν ειδικώς. Επιπλέον, επισημαίνεται ότι σε σχέδια με ιδιωτική χρηματοδότηση, οι δικαιούχοι θα λαμβάνουν μόνο τη συγχρηματοδότηση του δημόσιου στοιχείου.

2.6.

 Προτεραιότητα της ΕΕ σε σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες πρέπει να είναι η ενίσχυση των δεσμών που τις συνδέουν με την ηπειρωτική Ευρώπη και του αισθήματος των πολιτών τους ότι αποτελούν μέρος του ευρωπαϊκού εγχειρήματος (4). Η ΕΟΚΕ επικροτεί το γεγονός ότι οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες θα συνεχίσουν να απολαύουν ειδικής στήριξης της ΕΕ.

2.7.

 Ωστόσο, η ΕΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η πολιτική συνοχής εξακολουθεί να μην προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις για τις προκλήσεις συγκεκριμένων περιοχών που αναφέρονται στο άρθρο 174 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (5). Μελέτες δείχνουν ότι οι κεντρικές αρχές δεν λαμβάνουν πάντοτε υπόψη τις συγκεκριμένες περιοχές οι οποίες αναφέρονται στο άρθρο 174. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να παροτρύνει τη συμμετοχή περιφερειακών και τοπικών ενδιαφερομένων στον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη τα συγκεκριμένα εδάφη τους, με σεβασμό του ισχύοντος σε αυτά θεσμικού και νομικού πλαισίου.

3.   Γενικές αρχές

3.1.

 Η ΕΟΚΕ διαφωνεί με την απαλοιφή των αρχών της προώθησης της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, της απαγόρευσης των διακρίσεων, της προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρίες καθώς και της αειφόρου ανάπτυξης από την πρόταση νέου ΚΚΔ. Το ευρωπαϊκό κεκτημένο έχει αναπτύξει εγκάρσια προσέγγιση των αρχών αυτών στον προγραμματισμό και στην υλοποίηση των πόρων (άρθρο 7 του ισχύοντος ΚΚΔ και άρθρο 16 του ΚΚΔ 2007-2013).

3.1.1.

 Ως εκ τούτου, συνιστά θερμά να ενσωματωθεί το άρθρο 7 του ισχύοντος ΚΚΔ για την περίοδο 2014-2020 στον προτεινόμενο νέο ΚΚΔ και η αρχή αυτή να ενσωματώνεται άμεσα στο κύριο κείμενο του προτεινόμενου κανονισμού για το ΕΤΠΑ και το ΤΣ. Επιπλέον, η ΕΟΚΕ προτείνει μετ’ επιτάσεως τη συμπερίληψη της προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία στο Άρθρο 67 — για την επιλογή πράξεων — του προτεινόμενου ΚΚΔ.

3.2.

 Δεδομένου ότι η ΕΕ είναι συμβαλλόμενο μέρος στη σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες, η ΕΟΚΕ εκτιμά προσήκον να ενσωματωθεί η εν λόγω σύμβαση στη νομική βάση του προτεινόμενου ΚΚΔ.

3.3.

 Η ΕΟΚΕ πιστεύει ακράδαντα ότι η πραγματική εταιρική σχέση σε όλα τα επίπεδα, με τους οικονομικούς και κοινωνικούς εταίρους και τους φορείς των οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών, στην εκπόνηση, στην εκτέλεση και στην εκ των υστέρων αξιολόγηση των προγραμμάτων και των σχεδίων της πολιτικής συνοχής της ΕΕ, βελτιώνει την ποιότητα και την αποτελεσματική υλοποίησή τους. Έχοντας ζητήσει κώδικα ορθής δεοντολογίας, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει σθεναρά την πρωτοβουλία της Επιτροπής και συμφωνεί με τις προτεινόμενες συστάσεις της (άρθρο 6) (6). Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι η πρόταση της Επιτροπής ενδέχεται να χρειαστεί βελτιστοποίηση για την αντιμετώπιση των ειδικών τομεακών προκλήσεων (ιδίως αυτών που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια) που εξετάζονται από τα προγράμματα για τη μετανάστευση και την ασφάλεια.

3.4.

 Η ΕΟΚΕ φρονεί σθεναρά ότι η εταιρική σχέση μεταξύ των διοικητικών αρχών και των οικονομικών και κοινωνικών εταίρων σε ενωσιακό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, με τη μορφή της πολυεπίπεδης και πολυπαραγοντικής διακυβέρνησης, αποτελεί ένα από τα βασικά κριτήρια για την επιτυχία της πολιτικής συνοχής. Πρέπει να αποτελεί τη βασική προϋπόθεση για τη σύναψη συμφωνιών εταιρικής σχέσης και τη χορήγηση ευρωπαϊκών πόρων. Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για τη νέα δεσμευτική διατύπωση και ζητεί ρητώς από τον νομοθέτη να διατηρήσει την ισχύουσα διατύπωση «προωθεί τη συμμετοχή».

3.5.

 Όσον αφορά τον κώδικα δεοντολογίας, η ΕΟΚΕ έλαβε γνώση της δυσαρέσκειας των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων και ζητεί να αναθεωρηθεί και να επικαιροποιηθεί κατόπιν άμεσων διαβουλεύσεων με αυτούς. Η ΕΟΚΕ ζητεί να καταστεί δεσμευτικός ο κώδικας δεοντολογίας.

3.6.

 Για την ενίσχυση των ικανοτήτων και της αποτελεσματικότητας της εταιρικής σχέσης, η ΕΟΚΕ ζητεί τη θέσπιση μέτρων ανάπτυξης ικανοτήτων και τεχνικής βοήθειας για τους εταίρους που αναφέρονται στο άρθρο 6. Η ΕΟΚΕ θεωρεί επίσης σκόπιμο να θεσπιστεί μηχανισμός ετήσιας διαβούλευσης με τους οικείους εταίρους.

3.7.

 Η ΕΟΚΕ συμφωνεί να έχει μία ψήφο κάθε μέλος των επιτροπών παρακολούθησης. Προκειμένου να διασφαλιστεί δίκαιη ισορροπία στη λήψη αποφάσεων, η στάθμιση των ψήφων θα πρέπει να είναι 50 % για τις διοικητικές αρχές και τις αρχές που ορίζονται στο άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο α) και 50 % για τους οικονομικούς και κοινωνικούς εταίρους που προβλέπονται στα στοιχεία β) και γ). Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι η πρόταση αυτή ενδέχεται να πρέπει να τελειοποιηθεί για να ληφθούν υπόψη ευαίσθητα ζητήματα, όπως αυτά που αφορούν την εθνική ασφάλεια.

4.   Απλοποίηση

4.1.

 Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να μειωθεί ουσιαστικά ο περιττός διοικητικός φόρτος για τους δικαιούχους, διατηρώντας παράλληλα υψηλό επίπεδο βεβαιότητας όσον αφορά τη νομιμότητα και την κανονικότητα. Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει και χαιρετίζει το γεγονός ότι η πρόταση της Επιτροπής αντιμετωπίζει πολλαπλά ζητήματα όσον αφορά την απλούστευση.

4.2.

 Η ΕΟΚΕ προτείνει τη συστηματική εφαρμογή της αρχής «μόνον άπαξ» της Small Business Act, διασφαλίζοντας ότι διοικητικές και ελεγκτικές διατυπώσεις και άλλες διατυπώσεις ελέγχου διαβιβάζονται μόνο μία φορά από τους διαχειριστές σχεδίων στην άμεσα αρμόδια διαχειριστική αρχή, η οποία θα είναι υπεύθυνη για τη διαβίβασή τους στις εθνικές και ευρωπαϊκές διαχειριστικές αρχές.

4.3.

 Η ΕΟΚΕ συνιστά επίσης τη θέσπιση υπεραπλουστευμένου συστήματος ελέγχου/λογιστικού ελέγχου «de minimis» για πολύ μικρά σχέδια: εάν η άμεση διαχειριστική αρχή διαπιστώνει και δηλώνει ότι επιτεύχθηκαν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, δεν θα πρέπει να απαιτείται περαιτέρω έλεγχος ή επιθεώρηση.

4.4.

 Είναι υπερβολικό να θεωρείται ο ΚΚΔ ενιαίο σύνολο κανόνων. Παρότι αφορά επτά ταμεία, ο σημαντικός αριθμός «εξαιρέσεων από τους κανόνες» συνεπάγεται έλλειψη συνεκτικότητας· υπάρχουν συχνά διαφορετικές διατάξεις, π.χ., για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας, το Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Διαχείριση των Συνόρων και των Θεωρήσεων. Σύμφωνα και με τα συμπεράσματα της ομάδας υψηλού επιπέδου για την απλούστευση μετά το 2020 (7), η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η ρυθμιστική δέσμη πρέπει να είναι πολύ απλούστερη και να αποφεύγεται η μικροδιαχείριση των κονδυλίων.

4.5.

 Μολονότι η ΕΟΚΕ λαμβάνει γνώση της ενσωμάτωσης στον ΚΚΔ των νέων πόρων που διατίθενται για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης και των θεμάτων ασφάλειας (8), εκφράζει τη βαθιά λύπη της για το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης δεν περιλαμβάνεται στον κανονισμό, αλλά και για το ότι οι δεσμοί με το ΕΚΤ+ είναι ασθενέστεροι από ό,τι με τον προκάτοχό του. Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει την απόφαση αυτή.

4.6.

 Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην αναστολή των αναλήψεων υποχρεώσεων και όχι των πληρωμών προς αποφυγή της επιδείνωσης των κρίσεων. Οι πληρωμές πρέπει να αναστέλλονται μόνον όταν επιδιώκεται άμεση δράση και σε περίπτωση σημαντικής μη συμμόρφωσης.

5.   Ευελιξία

5.1.

 Για να διευκολυνθεί η δημιουργία και η ανάπτυξη των επιχειρήσεων, η ΕΕ πρέπει να στηρίξει μεταρρυθμίσεις για ένα φιλικό προς τις επενδύσεις περιβάλλον μέσα στο οποίο οι επιχειρήσεις θα μπορούν να ευημερούν και να βελτιώσει τις συνθήκες-πλαίσιο για την επιχειρηματικότητα. Τα κονδύλια για τη συνοχή πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την παροχή καλύτερων συνθηκών ανάπτυξης των νεοφυών επιχειρήσεων και των νέων καινοτόμων ΜΜΕ και τη διευκόλυνση της διαδοχής στις οικογενειακές επιχειρήσεις. Συναφώς, η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η πολιτική συνοχής πρέπει να παρέχει ένα σταθερό αλλά ευέλικτο πλαίσιο (9).

5.2.

 Όσον αφορά τις υποχρεωτικές μεταφορές στον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» (ΜΣΕ), η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι το συνολικό ποσό χρηματοδότησης που πρόκειται να μεταφερθεί παρέμεινε στο ίδιο τρέχον επίπεδο, παρότι υπήρξε μείωση 10 % της συνολικής χρηματοδότησης. Επομένως, το ποσοστό των συνολικών πόρων που μεταφέρονται θα είναι στην πραγματικότητα υψηλότερο από το ισχύον κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού. Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με τη συνολική προσέγγιση, εφόσον ο συνολικός προϋπολογισμός της πολιτικής συνοχής παραμείνει στο επίπεδο του 2014-2020.

5.3.

 Επιπλέον, επί του παρόντος 100 % των πόρων που μεταφέρονται στον ΜΣΕ διαχωρίζονται για κάθε κράτος μέλος. Σύμφωνα με την πρόταση για τη νέα περίοδο, μόνο 70 % των πόρων θα διαχωρίζονται για το συγκεκριμένο κράτος μέλος, το δε υπόλοιπο 30 % θα διατίθεται σε σχέδια που επιλέγει η Επιτροπή. Η ΕΟΚΕ απορρίπτει με έμφαση την προτεινόμενη αυτή προσέγγιση.

5.4.

 Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει το γεγονός ότι δεν θα υπάρχουν πλέον ειδικοί κανόνες για τις επενδύσεις που παράγουν έσοδα. Η ΕΟΚΕ επισημαίνει επίσης ότι δεν θα υπάρχει πλέον διαδικασία «μεγάλου έργου» (αντ’ αυτού, τα στρατηγικά έργα θα παρακολουθούνται από την επιτροπή παρακολούθησης). Παρότι η εξέλιξη αυτή είναι αφ’ εαυτής θετική, η ΕΟΚΕ προβληματίζεται για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί ακόμη να διασφαλίζεται το κύρος μεγάλων έργων.

5.5.

 Η ΕΟΚΕ επικροτεί επίσης τη δυνατότητα προσαρμογής των στόχων και των πόρων των προγραμμάτων, λαμβάνοντας υπόψη τις αλλαγές των περιστάσεων, γεγονός το οποίο θα επιτρέπει την κινητοποίηση χρηματοδότησης της ΕΕ από την πρώτη ημέρα σε περίπτωση φυσικής καταστροφής (10).

5.6.

 Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι μόνον οι επιχορηγήσεις δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τα σημαντικά κενά στις επενδύσεις. Μπορούν να συμπληρώνονται αποτελεσματικά από χρηματοδοτικά μέσα, τα οποία έχουν αποτέλεσμα μόχλευσης και είναι πιο κοντά στην αγορά. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι διευκολύνεται ο συνδυασμός επιχορηγήσεων και χρηματοδοτικών μέσων και ότι το νέο πλαίσιο περιλαμβάνει επίσης ειδικές διατάξεις για την προσέλκυση περισσότερων ιδιωτικών κεφαλαίων.

5.7.

 Η ΕΟΚΕ στηρίζει την απλοποίηση της τεχνικής συνδρομής στα κράτη μέλη και πιστεύει ότι οι εταίροι του Άρθρου 6 πρέπει επίσης να επωφελούνται από αυτήν.

6.   Αποτελεσματικότητα

6.1.

 Η ΕΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν έχει δρομολογήσει συμμετοχική διαδικασία που θα οδηγήσει σε μια συνολική και ολοκληρωμένη στρατηγική για μια βιώσιμη Ευρώπη το 2030 και μετά. Δεν είναι σαφείς οι προτεραιότητες με τις οποίες η Επιτροπή προτίθεται να ευθυγραμμίζει τη συμφωνία εταιρικής σχέσης των κρατών μελών και τα επιχειρησιακά προγράμματα.

6.2.

 Η ΕΟΚΕ συνιστά στην Επιτροπή να ευθυγραμμίσει την πολιτική συνοχής με το θεματολόγιο του ΟΗΕ για το 2030 και να ενσωματώσει τους ΣΒΑ του ΟΗΕ στο κυρίως κείμενο του ΚΚΔ, καλύπτοντας όλα τα κεφάλαια.

6.3.

 Η ΕΟΚΕ εκφράζει ανησυχίες όσον αφορά τους νέους κανόνες θεματικής συγκέντρωσης. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η συγκέντρωση πόρων σε δύο προτεραιότητες είναι υπερβολικά περιοριστική. Η ΕΟΚΕ προβληματίζεται με την ενιαία προσέγγιση που εφαρμόζει συναφώς η Επιτροπή. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η θεματική συγκέντρωση πρέπει να είναι επαρκώς ευέλικτη ώστε οι προτεραιότητες χρηματοδότησης να μπορούν να ανταποκριθούν στις διαφορετικές αναπτυξιακές ανάγκες σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.

6.4.

 Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για τη στενότερη σύνδεση με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο μέσω των ειδικών ανά χώρα συστάσεων (11). Ωστόσο, απορρίπτει τις μακροοικονομικές προϋποθέσεις για την επιβολή κυρώσεων στις περιφέρειες και στους πολίτες που δεν ευθύνονται για τις μακροοικονομικές αποφάσεις που λαμβάνονται σε εθνικό ή ευρωπαϊκό επίπεδο (12). Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι είναι επίσης σημαντικό να διασφαλίζεται πλήρης συμπληρωματικότητα και συντονισμός με το νέο, ενισχυμένο πρόγραμμα στήριξης των μεταρρυθμίσεων.

6.5.

 Επειδή ενδέχεται να συμβάλουν στην απλούστευση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση, η ΕΟΚΕ εκτιμά τις ενισχυμένες συνέργειες μεταξύ ορισμένων προγραμμάτων («προσέγγιση της σφραγίδας αριστείας»), όμως στις περισσότερες περιπτώσεις η πρόταση δεν είναι αρκετά σαφής (για παράδειγμα, εάν στην περίπτωση του εργαλείου τοπικής ανάπτυξης με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων, τα διαρθρωτικά ταμεία μπορούν να συνδυαστούν με το ΕΓΤΑΑ).

6.6.

 Όσον αφορά τους κανόνες αποδέσμευσης, η ΕΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η παρούσα πρόταση τροποποιεί τον ισχύοντα κανόνα N+3 σε κανόνα N+2 και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να την επανεξετάσει. Η ΕΟΚΕ επιθυμεί να ληφθούν υπόψη οι ανάγκες των χωρών που αντιμετώπισαν περισσότερες δυσκολίες στην υλοποίηση των προγραμμάτων και να παρασχεθεί σε αυτές περισσότερη και όχι λιγότερη ευελιξία.

6.7.

 Επιπλέον, επισημαίνεται ότι η διοικητική ικανότητα, ιδίως των μικρότερων κρατών μελών και περιφερειών, θα μπορούσε να δεχθεί σοβαρές πιέσεις κατά τη διάρκεια των αρχικών φάσεων της περιόδου 2021-2027. Αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη παράλληλα με το γεγονός ότι, ενώ κλείνουν ακόμη την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού, τα κράτη μέλη θα τελούν υπό πίεση ώστε να ξεκινήσουν την υλοποίηση των δύο τελευταίων ετών της νέας περιόδου προγραμματισμού (λόγω της προσέγγισης 5 + 2) σε συνδυασμό με την εφαρμογή του κανόνα N+2 καθώς και με μειωμένο ποσό προχρηματοδότησης.

6.8.

 Δεδομένου ότι οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις και οι οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών ενδέχεται να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην αξιοποίηση των ευκαιριών που παρέχουν εν γένει τα ευρωπαϊκά ταμεία, η ΕΟΚΕ ζητεί στήριξη δράσεων που θα ενισχύουν την πρόσβασή τους στην ενημέρωση, θα παρέχουν πλαισίωση και καθοδήγηση και θα τονώνουν την παρεμβατική τους ικανότητα.

7.   Προγραμματισμός και υλοποίηση

7.1.

 Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι υπάρχουν λιγότεροι στόχοι πολιτικής, οι οποίοι φαίνεται να είναι πιο ευέλικτοι από τους προηγούμενους, όμως εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι δεν συνδέονται με ευρύτερο στρατηγικό πλαίσιο.

7.2.

 Η ΕΟΚΕ εκφράζει ιδίως την ικανοποίησή της για τον νέο στόχο πολιτικής με την ονομασία «Μια Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες της» (ΣΠ5). Η ΕΟΚΕ ευελπιστεί ότι, με βάση την ονομασία του (και τις απαιτήσεις του άρθρου 17 παράγραφος 3 στοιχείο ζ)), τα κράτη μέλη θα εκπονήσουν και θα εφαρμόσουν τα προγράμματά τους στο πλαίσιο του στόχου αυτού σε στενή συνεργασία με τους πολίτες, καθώς και με τους οικονομικούς και κοινωνικούς εταίρους και τις οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών.

7.3.

 Η ΕΟΚΕ εκφράζει ανησυχίες σχετικά με το γεγονός ότι αρχικά θα προγραμματιστούν μόνο τα πρώτα πέντε έτη. Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει τα πλεονεκτήματα της προσέγγισης αυτής, φοβάται όμως ότι μπορεί να αποτελέσει μεγάλο διοικητικό βάρος για τις αρχές, οι οποίες κινδυνεύουν επίσης να μην τηρήσουν τους κανόνες αποδέσμευσης.

7.4.

 Η απλούστευση των εγγράφων προγραμματισμού (συμφωνία εταιρικής σχέσης, επιχειρησιακά προγράμματα) είναι ευπρόσδεκτη. Ειδικότερα, η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την απλούστευση της συμφωνίας εταιρικής σχέσης και φρονεί ότι θα πρέπει να συνιστά στρατηγικό έγγραφο υψηλού επιπέδου. Κατά συνέπεια, είναι σημαντικό να καταβληθούν προσπάθειες ώστε να διασφαλίζεται ότι τα προγράμματα των κρατών μελών παραμένουν ευθυγραμμισμένα με τις προτεραιότητες της ΕΕ και αναπτύσσουν συνέργειες μεταξύ τους. Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει επίσης την απλοποίηση των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων. Για να αποφευχθεί ο κίνδυνος κανονιστικού υπερθεματισμού για τις διαχειριστικές αρχές, η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να επιδιώξει τη συμμετοχή των ευρωπαϊκών οικονομικών και κοινωνικών παραγόντων στη διατύπωση των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.

7.5.

 Η ΕΟΚΕ κρίνει απαραίτητο να προτείνονται απλές λύσεις που συνδέουν οριζόντια τις διάφορες πρωτοβουλίες (στρατηγικές και προγράμματα) που σχετίζονται με την πολιτική συνοχής των διαφόρων εδαφικών επιπέδων (π.χ. μακροπεριφερειακές στρατηγικές με διακρατικά προγράμματα), αλλά και κάθετα (μεταξύ των διαφόρων εδαφικών επιπέδων). Για τον λόγο αυτό, η ΕΟΚΕ επικροτεί το άρθρο 17 και ενθαρρύνει την Επιτροπή να συνεχίσει τις εργασίες της προς την κατεύθυνση αυτή.

7.6.

 Περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σήμερα σε πόλεις, το ποσοστό δε αυτό θα αυξηθεί στο 70 % μέχρι το 2050 (13). Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την αύξηση του κονδυλίου του ΕΤΠΑ ως προς την ολοκληρωμένη αειφόρο αστική ανάπτυξη, εκφράζει όμως τη λύπη της για το γεγονός ότι δεν επεκτείνεται στο ΕΚΤ+.

7.7.

 Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η έδραση της εδαφικής ανάπτυξης σε ολοκληρωμένες εδαφικές στρατηγικές είναι η σωστή προσέγγιση που επιτρέπει στο τοπικό επίπεδο να εντοπίζει τις δυνατότητες και τις ανάγκες της και να δρομολογεί δράσεις σε εταιρική σχέση μεταξύ όλων των τοπικών φορέων για την κάλυψη αυτών των αναγκών. Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι αυτό αποτελεί καλή προσέγγιση διακυβέρνησης που πρέπει να ενθαρρυνθεί και να ενισχυθεί πολύ. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΟΚΕ χαιρετίζει το γεγονός ότι οι εταίροι, σύμφωνα με το άρθρο 6, πρέπει να συμμετέχουν κατά την εκπόνηση και την εφαρμογή των εδαφικών στρατηγικών.

7.8.

 Η ΕΟΚΕ επικροτεί επίσης τα νέα «άλλα ολοκληρωμένα εργαλεία» που αναφέρονται στο άρθρο 22 στοιχείο γ), καθώς αυτά μπορούν να συμβάλουν στον εντοπισμό και τη χρήση εξατομικευμένων και τοπικά λειτουργικών λύσεων, εκφράζει όμως τη λύπη της για το γεγονός ότι η χρήση τους περιορίζεται στον Στόχο 5. Ένα τέτοιο εργαλείο θα πρέπει να είναι ανοικτό σε όλους τους στόχους πολιτικής. Δεδομένου ότι οι εξηγήσεις σχετικά με το νέο αυτό εργαλείο είναι μάλλον ασαφείς, η ΕΟΚΕ συνιστά στην Επιτροπή να την επεξεργαστεί περαιτέρω ώστε τα κράτη μέλη να μπορέσουν να ενθαρρυνθούν να κάνουν πλήρη χρήση αυτής της επιλογής.

7.9.

 Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι, για να αντικατοπτρίζεται καλύτερα η πραγματικότητα και να διασφαλίζεται ότι το τοπικό συμφέρον εκπροσωπείται στις δράσεις της νέας Ευρωπαϊκής Αστικής Πρωτοβουλίας, η κοινωνία πολιτών θα πρέπει να συμμετέχει ενεργά και να εκπροσωπείται στον μηχανισμό διακυβέρνησής της. Η ΕΟΚΕ τάσσεται σθεναρά υπέρ της θέσπισης τέτοιου μηχανισμού διακυβέρνησης σε ευρωπαϊκή κλίμακα, με τη συμμετοχή των σχετικών φορέων της κοινωνίας πολιτών.

7.10.

 Η ΕΟΚΕ είναι πεπεισμένη ότι οι πόροι της πολιτικής συνοχής είναι οι πιο ορατοί για τους πολίτες και για τους οικονομικούς και κοινωνικούς παράγοντες. Οι υποστηριζόμενες δράσεις αποτελούν ένα από τα καλύτερα αναχώματα απέναντι στον ευρωσκεπτικισμό και στα κινήματα που αντιτίθενται στην Ευρώπη. Είναι συνεπώς αναγκαία η παροχή άμεσης και εύκολα προσβάσιμης πληροφόρησης, στοχευμένης σύμφωνα με την επαγγελματική δραστηριότητα των ενδιαφερομένων, για παράδειγμα με κατευθυντήριες γραμμές ορθών πρακτικών. Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει στρατηγικό επικοινωνιακό σχεδιασμό σε συνέργεια με όλους τους ενδιαφερόμενους εταίρους.

Βρυξέλλες, 17 Οκτωβρίου 2018.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Luca JAHIER

(1)  Άρθρο 174 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(2)  https://www.businesseurope.eu/sites/buseur/files/media/position_papers/ecofin/2017-06-09_eu_cohesion_policy.pdf

(3)  SEC(2018) 268.

(4)  ΕΕ C 161 της 6.6.2013, σ. 52.

(5)  ΕΕ C 209 της 30.6.2017, σ. 9.

(6)  ΕΕ C 44 της 15.2.2013, σ. 23.

(7)  http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/newsroom/pdf/simplification_proposals.pdf

(8)  ΕΕ C 75 της 10.3.2017, σ. 63.

(9)  ΕΕ C 81 της 2.3.2018, σ. 1.

(10)  ΕΕ C 173 της 31.5.2017, σ. 38.

(11)  https://www.eesc.europa.eu/sites/default/files/resources/docs/qe-02-17-362-en-n.pdf και https://www.eesc.europa.eu/sites/default/files/resources/docs/qe-01-14-110-en-c.pdf.

(12)  ΕΕ C 191 της 29.6.2012, σ. 30.

(13)  http://www.un.org/en/development/desa/news/population/world-urbanization-prospects-2014.html

Top