52015PC0075

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Στις 31 Ιανουαρίου 2011, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να αρχίσει διαβουλεύσεις με τη Δημοκρατία της Γουινέας-Μπισάου βάσει του άρθρου 96 της αναθεωρημένης συμφωνίας του Κοτονού[1]. Η εν λόγω απόφαση ελήφθη μετά τα γεγονότα της 1ης Απριλίου 2010. Την ημέρα εκείνη, κατόπιν διαταγών του αναπληρωτή αρχηγού του επιτελείου ενόπλων δυνάμεων, στρατηγού Antonio Indjai, ομάδα στασιαστών στρατιωτικών συνέλαβε τον αρχηγό του επιτελείου José Zamora Induta και τον Πρωθυπουργό της Γουινέας-Μπισάου Carlos Gomes Junior.

Η εν λόγω στάση και η επακόλουθη τοποθέτηση των πρωτεργατών της σε θέσεις της ανώτατης στρατιωτικής ιεραρχίας θεωρήθηκαν ως μια ιδιαίτερα σοβαρή και προφανής παραβίαση των θεμελιωδών στοιχείων που ορίζονται στο άρθρο 9 της συμφωνίας του Κοτονού (ειδικότερα, ο σεβασμός των δημοκρατικών αρχών) και ως κατεπείγουσα περίπτωση κατά την έννοια του άρθρου 96 παράγραφος 2 στοιχείο β) της εν λόγω συμφωνίας. Ως εκ τούτου, στις 2 Φεβρουαρίου 2011 εστάλη επιστολή στις αρχές της Γουινέας με την οποία εκαλούντο να προσέλθουν σε διαβουλεύσεις.

Κατά την πρώτη συνεδρία, η οποία πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 29 Μαρτίου 2011, η Γουινέα-Μπισάου ανέλαβε την υποχρέωση:

· να διεξαγάγει και να ολοκληρώσει δικαστικές έρευνες και διαδικασίες, εν πλήρη ανεξαρτησία και υπό κατάλληλες υλικές συνθήκες και συνθήκες ασφαλείας, για τις δολοφονίες του Μαρτίου και του Ιουνίου 2009·

· να προβεί σε ουσιαστική μεταρρύθμιση της στρατηγικής του τομέα της ασφάλειας που ψηφίστηκε από το εθνικό κοινοβούλιο και στην εφαρμογή της δέσμης νομοθετικών μέτρων που καταρτίστηκε με τη στήριξη της αποστολής της ΕΕ στο πλαίσιο της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

· να ανανεώσει τη στρατιωτική ιεραρχία ώστε να εξασφαλιστεί η τοποθέτηση στα ανώτερα διοικητικά αξιώματα προσώπων που δεν έχουν εμπλακεί σε αντισυνταγματικές ή παράνομες πράξεις ή βιαιοπραγίες, σύμφωνα με τα συμπεράσματα και τις συστάσεις του χάρτη πορείας της Οικονομικής Κοινότητας των Δυτικοαφρικανικών Κρατών (ECOWAS)·

· να εγκρίνει και να διευκολύνει την αποστολή κλιμακίου εμπειρογνωμόνων για τη στήριξη της μεταρρύθμισης του τομέα της ασφάλειας και τη διασφάλιση της προστασίας των πολιτικών προσώπων, η οποία θα πραγματοποιηθεί με την υποστήριξη της ECOWAS, της Κοινότητας των Πορτογαλόφωνων Χωρών (CPLP) ή/και άλλων εταίρων·

· να προετοιμάσει, να εγκρίνει και να προβεί στην ουσιαστική εφαρμογή εθνικών επιχειρησιακών σχεδίων για την εφαρμογή της μεταρρύθμισης του τομέα της ασφάλειας και την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου ναρκωτικών·

· να βελτιώσει τη διοικητική και οικονομική διαχείριση του πολιτικού και του στρατιωτικού προσωπικού, και να αναβαθμίσει τα μέτρα καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Με την απόφαση 2011/492/ΕΕ του Συμβουλίου της 18ης Ιουλίου 2011, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να θεσπίσει κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλιστεί η τήρηση των εν λόγω δεσμεύσεων, συμπεριλαμβανομένου προγράμματος αμοιβαίων δεσμεύσεων για τη σταδιακή επανεκκίνηση της συνεργασίας με την ΕΕ.

Στις 12 Απριλίου 2012, μετά τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών που διεξήχθησαν μετά τον θάνατο, τον Ιανουάριο, του Προέδρου Malam Bacai Sanhé, μέλη των ενόπλων δυνάμεων οργάνωσαν πραξικόπημα κατά το οποίο συνελήφθησαν ο ασκών καθήκοντα Προέδρου και ο Πρωθυπουργός.

Ελλείψει προόδου ως προς την υλοποίηση των δεσμεύσεων που καθορίζονται στην απόφαση 2011/492/ΕΕ του Συμβουλίου, τα προβλεπόμενα μέτρα παρατάθηκαν μέχρι τις 19 Ιουλίου 2013 με την απόφαση 2012/387/ΕΕ του Συμβουλίου της 16ης Ιουλίου 2012 και στη συνέχεια μέχρι τις 19 Ιουλίου 2014 με την απόφαση 2013/385/ΕΕ του Συμβουλίου της 15ης Ιουλίου 2013.

Στις 13 Απριλίου και στις 18 Μαΐου 2014 πραγματοποιήθηκαν νομοθετικές και προεδρικές εκλογές, οι οποίες χαρακτηρίστηκαν από όλους τους διεθνείς παρατηρητές, μεταξύ άλλων και από το κλιμάκιο εκλογικών παρατηρητών της ΕΕ, ελεύθερες και έγκυρες. Στη συνέχεια, με την απόφαση 2014/467/ΕΕ του Συμβουλίου, της 14ης Ιουλίου, παρατάθηκε η ισχύς της απόφασης 2011/492/ΕΕ, αλλά ανεστάλη η εφαρμογή των εν προκειμένω κατάλληλων μέτρων, ώστε να δυνηθεί η ΕΕ να εμπλακεί και να στηρίξει άμεσα τις δημοκρατικά εκλεγμένες αρχές στις προσπάθειές τους για την εδραίωση των δημοκρατικών θεσμών, τη συμφιλίωση των πολιτών και την προώθηση της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης στη Γουινέα-Μπισάου.

Στο πλαίσιο της εξαμηνιαίας επανεξέτασης των κατάλληλων μέτρων δυνάμει του άρθρου 96 που προβλέπεται στην απόφαση 2011/492/ΕΕ του Συμβουλίου, πραγματοποιήθηκε από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης και τις υπηρεσίες της Επιτροπής από κοινού αποστολή κλιμακίου παρακολούθησης, από τις 13 έως τις 15 Ιανουαρίου 2015, με σκοπό να σταθμιστεί ο βαθμός στον οποίο τηρούνταν οι βασικές αρχές (των δημοκρατικών αρχών, του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της χρηστής διακυβέρνησης) που προβλέπονται στο άρθρο 9 της συμφωνίας του Κοτονού και να αξιολογηθεί η πρόοδος της Γουινέας- Μπισάου στην τήρηση των υποχρεώσεων που ανέλαβε, ούτως ώστε να αρθούν τα μέτρα του άρθρου 96.

Βάσει των συμπερασμάτων της από κοινού αποστολής κλιμακίου παρακολούθησης και των συστάσεων των διαμενόντων - και μη - αρχηγών αποστολών της ΕΕ στη Γουινέα-Μπισάου, λαμβανομένης δε υπόψη της διεξαγωγής έγκυρων εκλογών, της αποκατάστασης της συνταγματικής τάξης και της εγκαθίδρυσης μιας κυβέρνησης ευρείας βάσεως, στρατευμένης στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται για την ανάπτυξη και τη σταθερότητα της χώρας, καθώς και της ενθαρρυντικής προόδου που επετεύχθη ως προς την εφαρμογή των δεσμεύσεων του άρθρου 96, κρίνεται πολιτικά σκόπιμο να αρθούν τα σχετικά μέτρα του άρθρου 96 που προβλέπονται στην απόφαση 2011/492/ΕΕ του Συμβουλίου.

Με την πλήρη επανεκκίνηση της συνεργασίας της ΕΕ με τη Δημοκρατία της Γουινέας-Μπισάου θα εκπεμφθεί σταλεί ένα ηχηρό πολιτικό μήνυμα στήριξης των νεοεκλεγεισών αρχών, επιτρέποντας στην ΕΕ να στρατευθεί πλήρως στην υποστήριξη του προγράμματος μεταρρύθμισης της χώρας και του αναπτυξιακού προγράμματος και να συμβάλει στις τρέχουσες προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας για την επάνοδο στη συνταγματική τάξη και τη μείωση του κινδύνου περαιτέρω εξασθένισης των δημοκρατικών θεσμών της Γουινέας-Μπισάου.

Συμπέρασμα

Βάσει των ανωτέρω, ζητείται από το Συμβούλιο να εγκρίνει το συνημμένο σχέδιο πρότασης για απόφαση του Συμβουλίου για την κατάργηση της απόφασης 2011/492/ΕΕ σχετικά με την ολοκλήρωση της διαδικασίας διαβουλεύσεων με τη Δημοκρατία της Γουινέας-Μπισάου δυνάμει του άρθρου 96 της συμφωνίας του Κοτονού.

2015/0039 (NLE)

Πρόταση

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την κατάργηση της απόφασης 2011/492/ΕΕ σχετικά με την ολοκλήρωση της διαδικασίας διαβουλεύσεων με τη Δημοκρατία της Γουινέας-Μπισάου βάσει του άρθρου 96 της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Έχοντας υπόψη τη συμφωνία εταιρικής σχέσης μεταξύ των μελών της ομάδας των κρατών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ), αφενός, και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφετέρου, η οποία υπεγράφη στην Κοτονού στις 23 Ιουνίου 2000[2] («συμφωνία εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ»), όπως τροποποιήθηκε[3], και ιδίως το άρθρο 96,

Έχοντας υπόψη την εσωτερική συμφωνία μεταξύ των εκπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, που συνήλθαν στο πλαίσιο του Συμβουλίου, για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν και τις διαδικασίες που πρέπει να τηρηθούν σχετικά με την εφαρμογή της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ[4], και ιδίως το άρθρο 3,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)       Με την απόφαση 2011/492/ΕΕ[5] του Συμβουλίου, περατώθηκαν οι διαβουλεύσεις με τη Δημοκρατία της Γουινέας-Μπισάου δυνάμει του άρθρου 96 της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ και ελήφθησαν κατάλληλα μέτρα, όπως ορίζεται στο παράρτημα της εν λόγω απόφασης.

(2)       Τα εν λόγω μέτρα παρατάθηκαν μέχρι τις 19 Ιουλίου 2013 με την απόφαση 2012/387/ΕΕ[6] του Συμβουλίου και, στη συνέχεια, μέχρι τις 19 Ιουλίου 2014 με την απόφαση 2013/385/ΕΕ του Συμβουλίου[7]. Με την απόφαση 2014/467/ΕΕ[8] του Συμβουλίου παρατάθηκε η ισχύς της απόφασης 2011/492/ΕΕ του Συμβουλίου κατά ένα έτος, μέχρι τις 19 Ιουλίου 2015, αλλά ανεστάλη η εφαρμογή των εκεί προβλεπόμενων κατάλληλων μέτρων.

(3)       Στις 13 Απριλίου και στις 18 Μαΐου 2014 διεξήχθησαν στην Γουινέα-Μπισάου ειρηνικές, ελεύθερες και έγκυρες βουλευτικές και προεδρικές εκλογές και αποκαταστάθηκε η συνταγματική τάξη στη χώρα.

(4)       Ανεδείχθη μια ευρείας βάσεως κυβέρνηση, στρατευμένη στην υλοποίηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων για την ανάπτυξη και τη σταθερότητα της χώρας, η οποία ενθαρρύνει την πρόοδο σχετικά με την υλοποίηση των δεσμεύσεων του άρθρου 96, οι οποίες καθορίζονται στην απόφαση 2011/492/ΕΕ του Συμβουλίου.

(5)       Η Γουινέα-Μπισάου παραμένει ασταθής και οι δημοκρατικά εκλεγμένες αρχές χρειάζονται την υποστήριξη των διεθνών εταίρων ώστε να εξακολουθήσουν την εφαρμογή του προγράμματος μεταρρυθμίσεων της χώρας, καθώς και του αναπτυξιακού προγράμματος.

(6)       Προκειμένου να στηριχθούν, από κοινού με άλλους διεθνείς εταίρους, οι εν εξελίξει προσπάθειες των εθνικών αρχών για τη σταθεροποίηση και την εδραίωση των δημοκρατικών θεσμών και την προώθηση της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης της Γουινέας-Μπισάου, θα πρέπει να καταργηθεί η απόφαση 2011/492/ΕΕ του Συμβουλίου.

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Η απόφαση 2011/492/ΕΕ του Συμβουλίου καταργείται.

Άρθρο 2

Η επιστολή στο παράρτημα της παρούσας απόφασης αποστέλλεται στις αρχές της Γουινέας-Μπισάου.

Άρθρο 3

Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την ημερομηνία της έκδοσής της.

Βρυξέλλες,

                                                                       Για το Συμβούλιο

                                                                       Ο Πρόεδρος

[1]               ΕΕ L 287 της 4.11.2010, σ. 3

[2]               ΕΕ L 317 της 15.12.2000, σ. 3.

[3]               ΕΕ L 287 της 4.11.2010, σ. 3

[4]               ΕΕ L 317 της 15.12.2000, σ. 376, όπως τροποποιήθηκε στην ΕΕ L 247 της 9.9.2006, σ. 48.

[5]               Απόφαση 2011/492/ΕΕ του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2011, σχετικά με την περάτωση των διαβουλεύσεων με τη Δημοκρατία της Γουινέας-Μπισάου δυνάμει του άρθρου 96 της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ (ΕΕ L 203 της 6.8.2011, σ. 2)

[6]               Απόφαση 2012/387/ΕΕ του Συμβουλίου, της 16ης Ιουλίου 2012, για την παράταση της περιόδου εφαρμογής των κατάλληλων μέτρων της απόφασης 2011/492/ΕΕ (ΕΕ L 187 της 17.7.2012, σ. 1-2)

[7]               Απόφαση 2013/385/ΕΕ του Συμβουλίου, της 15ης Ιουλίου 2013, για την παράταση της περιόδου εφαρμογής των κατάλληλων μέτρων της απόφασης 2011/492/ΕΕ (ΕΕ L 194 της 17.7.2013, σ. 6)

[8]               Απόφαση του Συμβουλίου 2014/467/EΕ της 14ης Ιουλίου 2014 , για την παράταση ισχύος της απόφασης 2011/492/ΕΕ και την αναστολή της εφαρμογής των κατάλληλων μέτρων της (ΕΕ L 212 της 18.7.2014, σ. 12-14)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Γουινέας-Μπισάου,

Προς τον Πρωθυπουργό της Δημοκρατίας της Γουινέας-Μπισάου,

Κύριοι,

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) κρίνει  ιδιαίτερα ενθαρρυντικά τα επιτεύγματα της Γουινέας-Μπισάου κατά το προηγούμενο έτος. Η χώρα έκανε ένα αποφασιστικό βήμα όταν διεξήγαγε ειρηνικές και αξιόπιστες γενικές εκλογές τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2014, αναδεικνύοντας δημοκρατικά εκλεγμένες αρχές, μεταξύ των οποίων μια κυβέρνηση ευρείας αντιπροσώπευσης που πιστεύουμε ότι έχει στρατευθεί στην ανασυγκρότηση της χώρας, στην ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών της και στη μετάβαση προς την κοινωνικοπολιτική σταθερότητα και την οικονομική ανάπτυξη.

Ενόψει της αποκατάστασης της συνταγματικής τάξης και της προόδου προς την πραγμάτωση των δεσμεύσεων της Γουινέας-Μπισάου οι οποίες απορρέουν από το άρθρο 96 της συμφωνίας του Κοτονού, καθώς και της στράτευσής σας στη συνέχιση της εφαρμογής τους πραγματοποιώντας τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και αναλαμβάνοντας κατάλληλη δράση, έχουμε την ευχαρίστηση να σας πληροφορήσουμε ότι καταργήθηκαν τα μέτρα, τα οποία από το 2011 έχουν περιορίσει το πεδίο εφαρμογής της αναπτυξιακής συνεργασίας της ΕΕ με τη Δημοκρατία της Γουινέας-Μπισάου. Επαναλαμβάνουμε λοιπόν πλήρως τη συνεργασία μας με τη χώρα σας.

Δεδομένου ότι η Γουινέα-Μπισάου αντιμετωπίζει ακόμη πολλά πολιτικά και κοινωνικοοικονομικά προβλήματα, θα θέλαμε να σας ενθαρρύνουμε στην κατεύθυνση της ενότητας και εξακολούθησης των προσπαθειών για την ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών, την ουσιαστική μεταρρύθμιση του τομέα της ασφάλειας, την ενίσχυση του κράτους δικαίου, την καταπολέμηση της διαφθοράς, της ατιμωρησίας και της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών, καθώς και της προώθησης της βιώσιμης ανάπτυξης. Η ΕΕ είναι στο πλευρό σας και στηρίζει όλες τις προσπάθειες που καταβάλλονται προς την κατεύθυνση αυτή.

Πράγματι, η άρση των κατάλληλων μέτρων δυνάμει του άρθρου 96 της συμφωνίας του Κοτονού μας επιτρέπει να σας συνδράμουμε στη διοργάνωση της Στρογγυλής Τραπέζης με θέμα τη Γουινέα- Μπισάου στις 25 Μαρτίου 2015 στις Βρυξέλλες και να συμβάλουμε ολόψυχα στην επιτυχία της.

Επιπλέον, θα συνεχίσουμε τη φάση διαβούλευσης και προετοιμασίας του 11ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης με την κυβέρνησή σας με σκοπό την υπογραφή, το συντομότερο δυνατόν, του εθνικού ενδεικτικού προγράμματος που θα σας στηρίξει στην υλοποίηση του φιλόδοξου μεταρρυθμιστικού σας προγράμματος.

Τέλος, προσβλέπουμε όχι μόνο σε πλήρη αποκατάσταση των σχέσεων με τη Δημοκρατία της Γουινέας-Μπισάου μέσω της ανάπτυξης, αλλά και στην ενίσχυση του πολιτικού μας διαλόγου βάσει του άρθρου 8 της συμφωνίας του Κοτονού.

Με τιμή,

Για το Συμβούλιο || Για την Επιτροπή

F. MOGHERINI Ύπατη εκπρόσωπος || N. MIMICA Επίτροπος