5.4.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 120/16

1.

αναγνωρίζει, ως προς τη χάραξη πολιτικής, τη συνάφεια μιας στρατηγικής προσέγγισης με κοινούς στόχους βασισμένους σε κοινές αξίες και συνοδευόμενης από μέτρα επίτευξης συλλογικά επιλεγμένων στόχων. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα μείνουν αναξιοποίητες οι ευκαιρίες που δημιουργούν οι μεσοπρόθεσμες επανεξετάσεις της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και το δημοσιονομικό πλαίσιο της περιόδου 2014-2020, και παράλληλα θα μπορέσουν να οδηγήσουν στην ουσιαστική αναβάθμιση της δομής δημόσιας διοίκησης με τη συμμετοχή όλων των επιπέδων της·

2.

φρονεί ότι μια δημόσια πολιτική βασισμένη σε τεκμηριωμένα στοιχεία —με την πρόβλεψη και μέτρηση του αντικτύπου των πολιτικών επιλογών— κρίνεται σημαντικότατη για την αποδοχή από τους πολίτες συνεπών πολιτικών αποφάσεων·

3.

υπογραμμίζει, όσον αφορά την προβληματική για τη μέτρηση της προόδου στις κοινωνίες μας, την άμεση σύνδεση του υπολογισμού, της αντίληψης και της δράσης. Τονίζει δε ότι τα μέτρα πρέπει να επιλέγονται διορατικά με βάση τις ευρέως αποδεκτές κοινωνικές αξίες·

4.

σημειώνει ότι τα μέτρα και οι στόχοι που εκφράζονται με δείκτες δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να αντικαταστήσουν μια κατάλληλη και άρτια διαρθρωμένη πολιτική στρατηγική και, άρα, εξακολουθούν να αποτελούν απλώς ένα εργαλείο, ένα μέσο εφαρμογής στρατηγικών στόχων·

5.

επισημαίνει ότι η συζήτηση «Το ΑΕγχΠ και άλλοι δείκτες τοπικής ανάπτυξης» είναι συνεπώς πολιτική και πρέπει να ξεκινά από τον καθορισμό, με τρόπο συλλογικό και δημοκρατικό, των στρατηγικών στόχων για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές τους οποίους επιλέγει κάθε συγκεκριμένη τοπική αρχή στο πλαίσιο της πολιτικής της δράσης·

6.

πιστεύει, εν προκειμένω, ότι είναι απαραίτητο να βελτιωθεί περαιτέρω η μεθοδολογία χάραξης πολιτικής σε ενωσιακό επίπεδο, με σκοπό τη συγκέντρωση πιο επίκαιρων και διεξοδικών στοιχείων που θα αποτυπώνουν καλύτερα την πραγματικότητα. Επίσης, πρέπει να επιλεχθεί μια καταλληλότερη ενιαία μέθοδος ανάλυσης για τη συνεκτίμηση των ποικίλων οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών πτυχών·

7.

υπογραμμίζει ότι πρέπει να συμπεριληφθούν όλα τα επίπεδα δημόσιας διοίκησης στην ΕΕ σε αυτόν τον διάλογο με θέμα τα μελλοντικά σημεία αναφοράς —πέραν του ΑΕγχΠ— για την επίτευξη αειφόρου ανάπτυξης και συνοχής στην ΕΕ·

8.

υπογραμμίζει ότι έχει σημασία να αξιολογηθεί προσεκτικά η ανάγκη, η σκοπιμότητα καθώς και ο αντίκτυπος των πρόσθετων σημείων αναφοράς, των συμπληρωματικών δεικτών και μεθόδων που έχουν ήδη δοκιμαστεί ή χρησιμοποιηθεί σε εδαφικό επίπεδο. Πιστεύει ότι υπάρχει επαρκής χρόνος για την ολοκλήρωση μιας τέτοιας εμπεριστατωμένης ανάλυσης, ώστε να εμπλουτιστεί η σχετική συζήτηση για την προσεχή περίοδο προγραμματισμού·

9.

τονίζει πόσο προβληματική είναι η ύπαρξη αυτού του χάσματος μεταξύ των περιφερειών της Ευρώπης ως προς —μεταξύ άλλων— τις ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις, την καινοτομία, τις ψηφιακές υπηρεσίες, την παραγωγικότητα, την εργασία και τη φτώχεια, την κοινωνική ευημερία, τη δημογραφική εξέλιξη και την κατανομή του πληθυσμού στο έδαφός της, και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεκτιμήσει αυτό το στοιχείο κατά την αξιολόγηση των ενωσιακών πολιτικών και κατά τον σχεδιασμό νέων μέσων άσκησης πολιτικής·

10.

υπογραμμίζει, ως προς αυτό, ότι η ΕτΠ πρέπει να συμμετάσχει σε αυτόν τον διάλογο, προβάλλοντας τις θέσεις των τοπικών και των περιφερειακών αρχών και συμβάλλοντας ουσιαστικά στην εκπόνηση μιας μεθόδου στην οποία θα εξισορροπούνται οι οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές πληροφορίες και η οποία, ως σημείο αναφοράς των αποφάσεων χρηματοδότησης, θα είναι πολυτιμότατη για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές·

11.

συνιστά, ενόψει της περιόδου προγραμματισμού μετά το 2020, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ξεκινήσει το ταχύτερο δυνατόν έναν εις βάθος διάλογο με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές όσον αφορά τους μελλοντικούς στόχους αυτών των πολιτικών και τους δείκτες που χρειάζονται για τον υπολογισμό της προόδου. Ως συνέχεια της ανακοίνωσης του 2009 και λαμβάνοντας υπόψη τις πρόσφατες εξελίξεις, καλεί την Επιτροπή να προτείνει έναν χάρτη πορείας για το ΑΕγχΠ και πέρα από αυτό·

12.

αναγνωρίζει την αξία του ΑΕγχΠ ως απλού, ευθέος και γραμμικού δείκτη, βασισμένου σε μια σαφή μεθοδολογία, ο οποίος επιτρέπει τις συγκρίσεις τόσο μεταξύ πολλών συναφών μακροοικονομικών μέτρων διαχρονικά όσο και μεταξύ χωρών και περιφερειών, και άρα αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για την κατανομή χρηματικών πόρων·

13.

εντούτοις, επισημαίνει ότι το ΑΕγχΠ δεν συνιστά ακριβές μέτρο υπολογισμού της ικανότητας μιας κοινωνίας να αντιμετωπίζει ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή, η αποδοτική χρήση των πόρων και η ανταγωνιστικότητα των περιφερειών, η ποιότητα ζωής, η δημογραφική γήρανση, η κοινωνική ένταξη, οι γεωγραφικές ιδιαιτερότητες, η κατανομή του εισοδήματος και η γεωγραφική κατανομή των πόρων και των συντελεστών οικονομικής ανάπτυξης· προσθέτει δε ότι οι πτυχές αυτές είναι στο επίκεντρο του προβληματισμού των πολιτών, όπως διαπιστώνουν άλλωστε τοπικοί και περιφερειακοί παρατηρητές·

14.

επιδοκιμάζει, συνεπώς, τις πολλαπλές διεθνείς, εθνικές, περιφερειακές και τοπικές πρωτοβουλίες υπέρ της καθιέρωσης και άλλων δεικτών μέτρησης της προόδου. Ορισμένοι από αυτούς τους δείκτες μπορούν να εξελιχθούν σε δείκτες πανενωσιακής χρήσης για την αποτύπωση της κατάστασης που επικρατεί στα κράτη μέλη (και σε τοπικό/περιφερειακό επίπεδο)·

15.

υπενθυμίζει, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα εναλλακτικής χρήσης του δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης —που θα μπορούσε να αποτελέσει μεθοδολογική λύση προσαρμοσμένη στο πλαίσιο της ΕΕ—, μέσω δεικτών που αναφέρονται στη μακροζωία, στον υγιεινό τρόπο ζωής, στην εκπαίδευση και στο αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, όπως έπραξε ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) με το αναπτυξιακό του πρόγραμμα (PNUD)·

16.

αναγνωρίζει την αξιοσημείωτη πρόοδο που έχει πραγματοποιήσει η Eurostat στον υπολογισμό της προόδου πέραν του ΑΕγχΠ σε πεδία όπως η ποιότητα ζωής, η οικονομία των νοικοκυριών και το αειφόρο περιβάλλον·

17.

σημειώνει ότι δεν διαθέτουν όλοι οι δήμοι και οι περιφέρειες τις απαραίτητες ικανότητες, πόρους και διοικητικές δομές ώστε να θέτουν τέτοιους στόχους και προτείνει την επιλογή λύσεων όπως μια ποιοτικότερη «πορεία προς την αλλαγή», όπου η κατεύθυνση των αλλαγών (δηλαδή κατά πόσον οι δήμοι και οι περιφέρειες συμβάλλουν θετικά στην εκπλήρωση των εθνικών και ενωσιακών στόχων) θα είναι σημαντικότερη απ’ ό,τι η επίτευξη ορισμένων στόχων. Τούτο θα επιτρέψει στις τοπικές και περιφερειακές αρχές να προοδεύουν σε ρυθμούς συμβατούς με τις προοπτικές και τις δυνατότητές τους·

18.

επισημαίνει πάντως ότι οι δείκτες που επιλέγονται για να χρησιμοποιούνται από τις τοπικές, περιφερειακές, εθνικές και ενωσιακές αρχές για την εκπόνηση και την εφαρμογή των ενωσιακών πολιτικών, καθώς και για τον υπολογισμό του βαθμού επίτευξης κοινών στόχων, πρέπει να είναι ομοιόμορφοι και συνεπείς·

19.

υπενθυμίζει ότι δεν είναι όλα τα είδη μεθοδολογικών προσεγγίσεων (συνήθως ομαδοποιημένα από την ερευνητική κοινότητα σε μεθόδους χρήσης δεικτών που αντικαθιστούν, που προσαρμόζουν ή που συμπληρώνουν το ΑΕγχΠ) εξίσου κατάλληλα για μια πανευρωπαϊκή μέθοδο τύπου «ΑΕγχΠ και πέρα από αυτό» για τη μέτρηση της κατάστασης και της προόδου σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο·

20.

επαναλαμβάνει όσον αφορά την περιφερειακή πολιτική της ΕΕ ότι η τοπική συνοχή είναι συμπληρωματική της αντίστοιχης οικονομικής και πολιτικής, και άρα δεν μπορεί να υπολογίζεται μόνο από έναν οικονομικό δείκτη. Ωστόσο συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι κάθε μέθοδος που χρησιμοποιείται αντί του ΑΕγχΠ χωρίς να περιλαμβάνει οικονομικούς δείκτες στο πεδίο ανάλυσής της είναι ακατάλληλη για τον υπολογισμό του βαθμού επίτευξης κοινών στόχων με τρόπο ομοιόμορφο·

21.

προτείνει η ΕτΠ να διατηρήσει τη στενή συνεργασία της, ιδίως με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) σε πρωτοβουλίες όπως η επονομαζόμενη «Πώς είναι η ζωή στην περιφέρειά σας;», οι οποίες αποτελούν ένα εύληπτο μέσο και μια συνολικότερη προσπάθεια μέτρησης της προόδου σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο. Εντούτοις ως προς την πολυετή στρατηγική για την Ευρώπη αντιτίθεται στον υπολογισμό της προόδου με έναν και μόνο δείκτη· υπενθυμίζει εν προκειμένω ότι διάφορες περιφέρειες έχουν επίσης εκφράσει ενδιαφέρον για τον δείκτη βελτίωσης της ποιότητας ζωής (Better Life Index) του ΟΟΣΑ και κυρίως για τους επιμέρους δείκτες που χρησιμοποιεί, καθώς —ακόμη και αν δεν επιτρέπει τη μέτρηση της περιφερειακής ανάπτυξης— τα αποτελέσματά του δίνουν μια ένδειξη της ποιότητας ζωής του πληθυσμού η οποία μπορεί να χρησιμεύσει ως βάση για τον μελλοντικό καθορισμό των στόχων και των στρατηγικών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

22.

πιστεύει ότι μπορούν να διερευνηθούν περαιτέρω οι μέθοδοι που συνίστανται στην προσαρμογή του ΑΕγχΠ μέσω της διεύρυνσης των παραδοσιακών μετρήσεων των οικονομικών επιδόσεων με περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς παράγοντες εκφρασμένους σε χρηματικά ποσά, με στόχο την προσομοίωση ή την προβολή σε μοντέλο των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιδράσεων των διαφόρων μέτρων πολιτικής, θεωρώντας εν προκειμένω σημαντική την αναφορά στον «δείκτη κοινωνικής προόδου» που χρησιμοποιείται ήδη σε 40 χώρες·

23.

κρίνει ότι επείγει αφενός μεν να καταρτιστούν συγκρίσιμα στατιστικά δεδομένα για τις τοπικές και υπο-τοπικές περιοχές, αφετέρου δε να μεταφερθεί η υπάρχουσα αστική-αγροτική κατηγοριοποίηση του ΟΟΣΑ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε κατηγορίες της Eurostat, οι οποίες, με βάση αξιόπιστες επιτόπιες πληροφορίες, θα συμβάλλουν στη χάραξη και στην αξιολόγηση της πολιτικής της ΕΕ·

24.

επισημαίνει ότι δεν υπάρχουν ποσοτικά επαρκείς πληροφορίες σχετικά με τις διάφορες περιφέρειες της ΕΕ με ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά —ιδίως δε γεωφυσικά, περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά— τα οποία επηρεάζουν την ανάπτυξη, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, και προτείνει να υιοθετήσει η Eurostat τις κατηγορίες περιφερειών που αναφέρονται στη Συνθήκη —όπως π.χ. οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες— και να διενεργούνται στατιστικές μελέτες με βάση αυτές τις κατηγορίες, ώστε να συντελούν στη δέουσα προσαρμογή των πολιτικών και δράσεων της ΕΕ και στην αντιστοίχισή τους με τις κατά τόπους ανάγκες·

25.

επιδοκιμάζει το έργο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα την προσαρμογή του ΑΕγχΠ με τη χρήση της ιδιαίτερα χρήσιμης μεθόδου διεύρυνσης των εθνικών λογαριασμών έτσι ώστε να συμπεριλαμβάνουν και τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές παραμέτρους. Ωστόσο, εφιστά την προσοχή στις συνακόλουθες θεωρητικές δυσκολίες και στους αυξημένους πόρους που απαιτούνται για την αποτύπωση των κοινωνικών παραμέτρων με οικονομικούς όρους, ιδίως όσον αφορά τους λογαριασμούς των δήμων και των περιφερειών. Συν τοις άλλοις, αμφιβάλλει εάν τα αποτελέσματα μιας τόσο περίπλοκης μεθόδου μπορούν εύκολα να γίνουν κατανοητά από τους απλούς πολίτες·

26.

επομένως, τάσσεται υπέρ των μεθόδων συμπλήρωσης του ΑΕγχΠ κατά τον υπολογισμό της προόδου επίτευξης κοινών στρατηγικών στόχων, καθότι σε αυτές τις μεθόδους αποτυπώνεται η πολυδιάστατη πραγματικότητα μέσω της συνεκτίμησης διαφόρων πτυχών της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευημερίας με τη βοήθεια περιορισμένου αριθμού δεικτών·

27.

πιστεύει εν προκειμένω ότι η καταλληλότερη μεθοδολογία χάραξης πολιτικής σε οποιοδήποτε επίπεδο δημόσιας διοίκησης είναι αυτή στην οποία υπολογίζεται διεξοδικά η ευημερία, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών ζητημάτων (μεταξύ άλλων η παραγωγικότητα, η καινοτομία και οι εξαγωγές), των εργασιακών (μεταξύ άλλων δείκτες σχετικά με την απασχόληση και με την ποιότητά της), των περιβαλλοντικών (μεταξύ άλλων η ενεργειακή ένταση και απόδοση της κάθε οικονομίας, οι προστατευόμενες φυσικές περιοχές και η βιοποικιλότητα, το ποσοστό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα) και των δημογραφικών (μεταξύ άλλων δείκτες σχετικοί με τη δημογραφική κατάσταση και την κίνηση του πληθυσμού), των ζητημάτων κοινωνικής ένταξης (μεταξύ άλλων τα άτομα που βρίσκονται στα όρια της φτώχειας ή που κινδυνεύουν με κοινωνικό αποκλεισμό ή η κατανομή του εισοδήματος) και των τοπικών ζητημάτων (μεταξύ άλλων η προσβασιμότητα και η φέρουσα ικανότητα)·

28.

προτείνει, συν τοις άλλοις, η επιλογή δεικτών να γίνεται με προτίμηση σε όσους μετρούν την πιθανή επίδραση των εφαρμοζόμενων πολιτικών, ιδίως μέσω του υπολογισμού των αποτελεσμάτων, του αντικτύπου και του κόστους. Επισημαίνει δε ότι, στην περίπτωση των εξόχως απόκεντρων περιφερειών, υπάρχει ιδιαίτερη ανάγκη στοιχείων σχετικά με συγκεκριμένες ελλείψεις και αντίξοες συνθήκες, τα οποία πρέπει να εξετάζονται πριν από την εκπόνηση και την εφαρμογή των πολιτικών·

29.

προτείνει, συνεπώς, να εξεταστεί σε όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, με αφετηρία το πολύτιμο έργο του ευρωπαϊκού συστήματος στρατηγικής και πολιτικής ανάλυσης (ESPAS), η δυνατότητα παρατήρησης των ενωσιακών τάσεων που καταγράφονται και η προώθηση, στο πλαίσιο αυτό, της συνεργασίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα μπορούν να ενημερώνονται, μέσω ενός συστήματος έγκαιρης ειδοποίησης, όλα τα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης για τις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές τάσεις ευρωπαϊκής συνάφειας που ενδέχεται να επηρεάζουν τους στρατηγικούς στόχους ή να χρειάζονται την προσαρμογή των στρατηγικών προτεραιοτήτων·

30.

υπογραμμίζει ότι στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» έχουν τεθεί διάφοροι στόχοι με συναφείς βασικούς δείκτες και αναγνωρίζεται η σημασία της συμπλήρωσης των δεδομένων για τη ν οικονομική ανάπτυξη (ΑΕγχΠ) με άλλους οικονομικούς, κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς και δημογραφικούς δείκτες μέτρησης της βιώσιμης προόδου. Προσθέτει δε ότι τούτο ισχύει και για τη μη κεντρική δημόσια διοίκηση·

31.

υπογραμμίζει ότι η διαδικασία επιλογής των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και των δεικτών μέτρησης του βαθμού επίτευξής τους ήταν υδροκεφαλική (από την κορυφή στη βάση), χωρίς να λαμβάνονται σε αυτήν υπόψη οι ιδιαίτερες συνθήκες σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο. Αντιθέτως, οι διαφορετικές από τόπο σε τόπο ανάγκες και επιδιώξεις αναγνωρίζονται στην πολιτική συνοχής της ΕΕ, καθότι η επιδίωξη των γενικότερων ενωσιακών στόχων δεν πρέπει να περιορίζει τις αναπτυξιακές προοπτικές του κάθε δήμου ή περιφέρειας με βάση τις ειδικές γνώσεις και δυνατότητες που διαθέτει. Γι’ αυτόν τον λόγο, και μέσα στο περίγραμμα πάντα της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», η ΕτΠ ζητά να τίθενται στόχοι περιφερειακού χαρακτήρα·

32.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την τρέχουσα πολιτική συνοχής —που αποτελεί για τις περιφέρειες σημαντική συμβολή και προστιθέμενη αξία, και συμβάλλει κατά τρόπο ουσιαστικό στην ανάπτυξη των περιφερειών— και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χαράξει μια στρατηγική για τη λειτουργία της πολιτικής συνοχής για την περίοδο προγραμματισμού που ξεκινά το 2021 και να εξακολουθήσει να εφαρμόζει την τρέχουσα μέθοδο οικονομικής υλοποίησης όπου το ΑΕγχΠ, κατάλληλα συνδυασμένο με άλλους δείκτες, θα συνεχίσει να βαραίνει ιδιαιτέρως στον καθορισμό του προορισμού και της χρήσης τους·

33.

εφιστά την προσοχή, εν προκειμένω, στο διαφορετικό εύρος του στόχου «Ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία» της πολιτικής συνοχής. Ειδικότερα, η ανάπτυξη της συνεργασίας πέραν των εθνικών συνόρων έχει ως στόχο να στηριχθεί η ένταξη των παραμεθόριων περιοχών σε όλους τους τομείς της ζωής των πολιτών, δηλαδή πέραν του πλαισίου των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Στον τομέα αυτό είναι απαραίτητη η ανάπτυξη μεθοδολογιών και δεικτών που θα καταστήσουν δυνατή την καλύτερη χαρτογράφηση και αξιολόγηση αυτής της εξέλιξης·

34.

επισημαίνει τη στενή σύζευξη της πολιτικής συνοχής της ΕΕ με την εν λόγω στρατηγική, αλλά επικρίνει την αναντιστοιχία των μεθόδων μέτρησης και παρέμβασης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» με εκείνες της πολιτικής συνοχής·

35.

υπενθυμίζει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι πρέπει να αναδεικνύεται περισσότερο η τοπική διάσταση σε μια αναθεωρημένη στρατηγική «Ευρώπη 2020», ιδίως όσον αφορά την τοπική συνοχή, όπου η ανάπτυξη συναφών οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών δεικτών μπορεί να αναβαθμίσει τις τοπικές και περιφερειακές πολιτικές. Τέτοιες στρατηγικές πρέπει να βασίζονται σε μεθόδους με πολυδιάστατο χαρακτήρα, όπου το ΑΕγχΠ και άλλοι οικονομικοί δείκτες συμπληρώνονται από μέτρα κοινωνικής και περιβαλλοντικής φύσης τα οποία υποστηρίζονται πολιτικά σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης·

36.

παρατηρεί ότι, υπό το πρίσμα των ισχυρών κινήτρων της θεματικής συγκέντρωσης των οικονομικών πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία σε περιορισμένο αριθμό πεδίων πολιτικής που συνδέονται με τις επιδιώξεις της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», είναι λογικό να υποτεθεί ότι η επιτυχία της πολιτικής συνοχής θα υπολογίζεται σε συνάρτηση με τον βαθμό εκπλήρωσης των στόχων της στρατηγικής·

37.

υποστηρίζει ένθερμα οι νέοι πρωταρχικοί στόχοι της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και της διαδόχου της μετά το 2020 να καταρτίζονται από τη βάση προς την κορυφή, έτσι ώστε τα μελλοντικά εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων να μπορούν να βασίζονται στη συμβολή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών για την επίτευξη των εθνικών πρωταρχικών στόχων. Τούτο θα οδηγήσει επίσης τις κεντρικές εθνικές κυβερνήσεις να συμπεριλάβουν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές στην εκπόνηση αυτών των εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων, κάτι που προς το παρόν δεν συμβαίνει στα περισσότερα από τα κράτη μέλη·

38.

ευελπιστεί ότι η πολιτική συνοχής θα ανακτήσει τον αρχικό της ρόλο —να περιορίζει τις ανισότητες ανάπτυξης μεταξύ περιοχών και να αποτελεί την κύρια πολιτική επενδύσεων σε επίπεδο ΕΕ—, μέσω, μεταξύ άλλων, μιας αναθεώρησης της διασύνδεσής της με τη μελλοντική στρατηγική «Ευρώπη 2020» κατά το διάστημα μετά το 2020·

39.

υπογραμμίζει εντούτοις ότι ο αριθμός των ενωσιακών μέσων βασίζεται ακόμη σε ένα υπερβολικά περιοριστικό οικονομικό μέτρο. Τούτο ισχύει και για την πολιτική συνοχής, όπου τα κονδύλια κατανέμονται μεταξύ των κρατών μελών αναλόγως με το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ και τα ποσοστά ανεργίας, ενώ η υπαγωγή των περιφερειών επιπέδου NUTS 2 σε μία από τις τρεις αναπτυξιακές κατηγορίες καθορισμού της κατανομής πιστώσεων γίνεται αποκλειστικά με κριτήριο το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ·

40.

διαπιστώνει επομένως ότι οι αποφάσεις επιλεξιμότητας δεν λαμβάνονται με κοινωνικά, περιβαλλοντικά και τοπικά κριτήρια ανά τις περιφέρειες της ΕΕ, ενώ το λογικό θα ήταν να βασίζονται τα μελλοντικά μέσα σε μια πιο ενδελεχή και ενιαία μέθοδο, στην οποία θα προσμετρώνται περισσότερο οι κοινωνικοί, οι περιβαλλοντικοί και οι τοπικοί δείκτες ώστε να προβάλλονται, ειδικότερα, οι προβλεπόμενες από τη Συνθήκη περιφερειακές ιδιαιτερότητες που πρέπει να εξετάζονται για την επιλεξιμότητα των περιφερειών·

41.

αμφισβητεί τη δυνατότητα του επιπέδου 2 των NUTS να αποτυπώσει την πραγματικότητα και τις γεωγραφικές παραμέτρους της κάθε κοινότητας, καθότι σε πολλά κράτη μέλη οι περιοχές NUTS είναι αποκλειστικά στατιστικές γεωγραφικές οντότητες βάσει του πληθυσμού και όχι σύμφωνα με τα πραγματικά όρια ή τις λειτουργικές γεωγραφικές περιοχές. Υπενθυμίζεται ότι οι NUTS χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα ως κριτήριο για τη διάθεση των κονδυλίων των διαρθρωτικών ταμείων, καθώς και ότι η χρήση τους στη διαμόρφωση και την αξιολόγηση του εδαφικού αντικτύπου των ενωσιακών πολιτικών συνοχής, μεταφορών, περιβάλλοντος κ.λπ. έχει μεγάλη επιρροή, με συνέπεια οι ενωσιακές πολιτικές να είναι αναντίστοιχες με την κατάσταση που επικρατεί στον κάθε τόπο. Στο πλαίσιο αυτό και για λόγους δικαιότερης κατανομής των πόρων, έχει καίρια σημασία οι κρίσιμες ανεπάρκειες της χρήσης του ΑΕγχΠ ως δείκτη (όπως οι κατά τόπους ανισορροπίες που προκαλούνται από τις μετακινήσεις διαμέσου των ορίων των περιφερειών NUTS) να αντισταθμίζονται με τη συνεκτίμηση της κοινωνικής και περιβαλλοντικής κατάστασης στις περιφέρειες κατά τη λήψη αποφάσεων για την επιλεξιμότητα·

42.

υπογραμμίζει σχετικά ότι η εφαρμογή των διαρθρωτικών ταμείων, συμπεριλαμβανομένου του Ταμείου Συνοχής, θα μπορούσε ίσως να γίνεται και με κριτήρια συμπληρωματικά του ΑΕγχΠ στην επόμενη πολυετή δημοσιονομική περίοδο, εφόσον είναι πολιτικά αποδεκτά σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης·

43.

αναγνωρίζει ταυτόχρονα το θεμιτό των πρωταρχικών στόχων για την εκπλήρωση των συνολικών στόχων της στρατηγικής και επισημαίνει ότι η καταγραφή της συντελούμενης προόδου προϋποθέτει την έγκαιρη διαθεσιμότητα εναρμονισμένων, συγκρίσιμων και σχετικών με τον επιδιωκόμενο σκοπό δεδομένων περιφερειακού χαρακτήρα·

44.

υπογραμμίζει εν προκειμένω ότι η διαθεσιμότητα δεικτών και στοιχείων που επικαιροποιούνται συχνά σε περιφερειακή κλίμακα είναι καθοριστικής σημασίας για την αύξηση του βαθμού διαφάνειας της τεχνικής πρότασης, καθώς και για τη λήψη συνετών πολιτικών αποφάσεων. Για τον λόγο αυτό, παρά την αποτελεσματικότητα και την ορθή διάρθρωσή του, το σύστημα συλλογής δεδομένων από τη Eurostat όσον αφορά τους δείκτες ευημερίας συνιστά σοβαρό πρόβλημα για τους τοπικούς και περιφερειακούς φορείς χάραξης πολιτικής, καθώς και για την πολυεπίπεδη εφαρμογή της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και της πολιτικής συνοχής. Επομένως, πρέπει επειγόντως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και δη η Eurostat να βρουν μια λύση, με στόχο τη βελτίωση και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του συστήματος συλλογής δεδομένων, συνοδεύοντάς το παράλληλα με την εκπόνηση και τη χρήση μεθόδων αξιολόγησης του αντικτύπου των πολιτικών·

45.

επικροτεί εν προκειμένω την πρόοδο που έχει σημειώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως προς τον χάρτη πορείας του 2009 με τίτλο «Η μέτρηση της προόδου σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο». Ωστόσο, διαπιστώνει με απογοήτευση ότι η παραγωγή και διάδοση δεδομένων τοπικού και περιφερειακού χαρακτήρα δεν έχει ακόμη εξελιχθεί αρκετά·

46.

επισημαίνει ότι συχνά αυτές οι χώρες όπου τα στατιστικά στοιχεία περιφερειακού και κυρίως τοπικού χαρακτήρα είναι ελλιπέστερα απ’ ό,τι σε άλλες μπορούν, βάσει των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ, να διαθέσουν σημαντικό ποσό στον αποκαλούμενο «θεματικό στόχο 11» (ανάπτυξη θεσμικής ικανότητας). Δεδομένου ότι βρισκόμαστε στο ξεκίνημα της περιόδου προγραμματισμού, έχουμε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να καταρτίσουμε μια βάση πανενωσιακών συγκρίσιμων δεδομένων σε τοπική και περιφερειακή κλίμακα. Τα δεδομένα αυτά θα μπορούν να συνεκτιμώνται κατά τη χάραξη και την αξιολόγηση των ενωσιακών πολιτικών μετά το 2020·

47.

προτείνει, μέσω του ευρωπαϊκού στατιστικού συστήματος, να αναβαθμιστεί περαιτέρω η ποιότητα των διοικητικών δεδομένων και να επιταχυνθεί η εφαρμογή των στατιστικών γεωαναφοράς, έτσι ώστε να ενισχυθεί η αξία της συλλογής δεδομένων και να ελαφρυνθούν οι αρμόδιες για την παροχή απαντήσεων αρχές·

48.

επιδοκιμάζει μεν το γεγονός ότι από τη δημοσίευση της τελευταίας γνωμοδότησης της ΕτΠ με θέμα «ΑΕΠ και πέρα από αυτό», τα διαθέσιμα στοιχεία σε επίπεδο ΕΕ —ιδίως όσον αφορά την τοπική και περιφερειακή κλίμακα— αυξάνονται σταθερά, αλλά διαπιστώνει ότι, δυστυχώς, ακόμα υπάρχουν σημαντικά κενά. Επομένως, προτείνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβεί το ταχύτερο δυνατό σε ανάλυση των σημερινών και των μελλοντικών κενών στην παροχή διεξοδικών δεδομένων οικονομικού, κοινωνικού, περιβαλλοντικού και δημογραφικού χαρακτήρα, πέραν του ΑΕγχΠ, στην Ευρώπη·

49.

κρίνει, πιο συγκεκριμένα, μη ικανοποιητικό τον έως τώρα βαθμό περιφερειοποίησης των δεικτών της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», καθότι ορισμένοι μόνο από αυτούς τους δείκτες που απαιτούνται για την καταγραφή των πρωταρχικών στόχων της στρατηγικής σε περιφερειακό επίπεδο NUTS 2 και 3 είναι διαθέσιμοι, ενίοτε δε με σημαντική καθυστέρηση. Το ίδιο ισχύει και για τους εναλλακτικούς δείκτες που ίσως να θεωρούν απαραίτητους οι δήμοι και οι περιφέρειες ως προϋπόθεση για την επίτευξη, εντέλει, των ενωσιακών στόχων και επιδιώξεων. Η χρήση επίκαιρων περιφερειακών στατιστικών θα καταστήσει δυνατή τη δημιουργία ενός συγκεντρωτικού δείκτη περιφερειακής προόδου, όπως έχει ήδη εισηγηθεί η ΕτΠ·

50.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και δη τη Eurostat να θέσουν ένα χρονοδιάγραμμα για τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών πολιτικών στη διαδικασία επιλογής —ρεαλιστικών— στόχων, καθώς και για την εκπόνηση των περιφερειακών στατιστικών που απαιτούνται για τον σχεδιασμό, την εφαρμογή, την εποπτεία και την αξιολόγηση της αναθεωρημένης στρατηγικής «Ευρώπη 2020», θέτοντας εδαφικά διαφοροποιημένους στόχους·

51.

υπογραμμίζει την ανάγκη υπέρβασης του ισχύοντος συστήματος στατιστικών και δεικτών (με βάση τον κανονισμό περί NUTS) για τη μέτρηση της προόδου σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, ιδίως ως προς την έννοια των «λειτουργικών περιφερειών» και των διασυνοριακών περιοχών. Προτείνει δε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπτύξει περαιτέρω τις συνοδευτικές έννοιες και δείκτες, καθώς και να λάβει σοβαρά υπόψη της τα πεδία της μακροπεριφερειακής στρατηγικής·

52.

επαναλαμβάνει, τέλος, ότι πρέπει να αναδεικνύεται περισσότερο η αστική και η επαρχιακή διάσταση σε ένα μεγάλο φάσμα ενωσιακών πολιτικών, ιδίως όσον αφορά την πολιτική τοπικής συνοχής, όπου η ανάπτυξη συναφών οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών δεικτών μπορεί να αναβαθμίσει τις τοπικές και περιφερειακές πολιτικές·

53.

ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συμπεριλάβει στο ευρωπαϊκό στατιστικό πρόγραμμα τα αναγκαία μέτρα για την κάλυψη του ελλείμματος στατιστικών στοιχείων σχετικά με την ποικιλία και τις ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν τις περιφέρειες της ΕΕ, ειδικότερα δε μέτρα για τη συλλογή στοιχείων και τη διαμόρφωση δεικτών σχετικά με τα φαινόμενα της απόστασης και της απομόνωσης των περιφερειών, ώστε να βελτιωθεί η διαδικασία χάραξης και εφαρμογής ευρωπαϊκών πολιτικών καλύτερα προσαρμοσμένων στις περιφέρειες που πλήττονται από τα φαινόμενα αυτά, σύμφωνα με τις επιταγές της αρχής της τοπικής συνοχής·

54.

κρίνει απαραίτητη τη δημιουργία ενός υποστηρικτικού προτύπου λήψης αποφάσεων, το οποίο θα περιλαμβάνει ένα σύστημα διαβαθμισμένης αξιολόγησης των προτεραιοτήτων ευημερίας σε τοπική κλίμακα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα αναδεικνύονται οι ιδιαιτερότητες του κάθε τόπου σε ένα κοινό πλαίσιο για όλες τις περιφέρειες της ΕΕ και θα χρησιμοποιείται το εν λόγω σύστημα αξιολόγησης στην εκ των προτέρων και εκ των υστέρων αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των πολιτικών και κατά τη φάση των διαπραγματεύσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές ή κατά τη διαβούλευση με τους τοπικούς φορείς.