ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 11.11.2015

COM(2015) 561 final

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 479/2013 του Συμβουλίου, της 13ης Μαΐου 2013, σχετικά με την παραίτηση από την απαίτηση υποβολής συνοπτικών διασαφήσεων εισόδου και εξόδου για ενωσιακά εμπορεύματα που διακινούνται μέσω του Διαδρόμου του Neum

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 479/2013 του Συμβουλίου, της 13ης Μαΐου 2013, σχετικά με την παραίτηση από την απαίτηση υποβολής συνοπτικών διασαφήσεων εισόδου και εξόδου για ενωσιακά εμπορεύματα που διακινούνται μέσω του Διαδρόμου του Neum

1.Εισαγωγή

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 479/2013 του Συμβουλίου, της 13ης Μαΐου 2013, (κανονισμός Neum) εκδόθηκε βάσει του άρθρου 43 της πράξης προσχώρησης της Δημοκρατίας της Κροατίας στην ΕΕ. Ο κανονισμός θεσπίζει ειδικό καθεστώς όσον αφορά την υποχρέωση υποβολής συνοπτικών διασαφήσεων εισόδου και εξόδου για αποστολές που διασχίζουν τον Διάδρομο του Neum, κατά παρέκκλιση από ορισμένες διατάξεις του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2913/92 του Συμβουλίου περί θεσπίσεως κοινοτικού τελωνειακού κώδικα 1 (ΤΚ) και του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2454/93 του Συμβουλίου για τον καθορισμό ορισμένων διατάξεων εφαρμογής του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα (ΔΕΤΚ) 2 .

Σύμφωνα με το άρθρο 6 του κανονισμού Neum, η Δημοκρατία της Κροατίας δεσμεύτηκε να παρακολουθεί αυστηρά την εφαρμογή του και να ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως τον Μάρτιο του 2014 σχετικά με τυχόν παρατυπίες που διαπιστώθηκαν, καθώς και για τα επακόλουθα μέτρα που έχουν ληφθεί για την αντιμετώπισή τους. Δυνάμει του άρθρου 7, η Επιτροπή όφειλε να υποβάλει, εντός δύο ετών από την έναρξη ισχύος του κανονισμού, έκθεση προς το Συμβούλιο της ΕΕ παρέχοντας αξιολόγηση της εφαρμογής του.

Η παρούσα έκθεση παρέχει την εν λόγω αξιολόγηση. Παρέχει επισκόπηση του οικονομικού και γεωγραφικού πλαισίου και καθορίζει το νομικό πλαίσιο. Στη συνέχεια, παρέχει γενική αξιολόγηση της εφαρμογής, αξιολόγηση του κατά πόσον εφαρμόστηκαν συγκεκριμένες διατάξεις, καθώς και αξιολόγηση της καταλληλότητας των πόρων και ικανοτήτων που απαιτούνται και διατέθηκαν.

Η παρούσα έκθεση βασίζεται στα στοιχεία που παρέχονταν ανά τακτά χρονικά διαστήματα από την κροατική τελωνειακή διοίκηση, σε ειδική επίσκεψη παρακολούθησης που πραγματοποιήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2014 και στον επακόλουθο διάλογο με την κροατική τελωνειακή διοίκηση κατόπιν της ολοκλήρωσης της έκθεσης της αποστολής.

2.Γεωγραφικό και οικονομικό πλαίσιο

2.1.Γεωγραφικό πλαίσιο

Ο Διάδρομος του Neum αποτελεί τμήμα της επικράτειας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης που εκτείνεται ως την Αδριατική Θάλασσα και διαιρεί την κυρίως χώρα της Κροατίας σε δύο τμήματα. Έχει μήκος περίπου 9 χιλιόμετρα. Ο οδικός άξονας που διασχίζει τον Διάδρομο του Neum έχει δύο σημεία συνοριακής διέλευσης (ΣΣΔ): το Klek (Neum I) στη βόρεια πλευρά και το Zaton Doli (Neum II) στη νότια πλευρά. Λόγω της ιδιαίτερης κατάστασης της εν λόγω περιοχής, ισχύουν ειδικές ρυθμίσεις για τη διέλευση αποστολών προϊόντων ζωικής προέλευσης μέσω του Διαδρόμου του Neum, οι οποίες επιτρέπουν τη διέλευση των εν λόγω εμπορευμάτων εάν το όχημα είναι σφραγισμένο.

Δεδομένης της γεωγραφικής του θέσης και του μικρού μήκους του οδικού άξονα στον Διάδρομο του Neum, η πλήρης εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ, βάσει της οποίας απαιτείται η υποβολή συνοπτικών διασαφήσεων εισόδου/εξόδου για αποστολές που διασχίζουν τον εν λόγω Διάδρομο, θα ήταν όχι μόνον τεχνικώς δύσκολο να υλοποιηθεί, αλλά θα είχε προκαλέσει, κατά πάσα πιθανότητα, σοβαρές διαταραχές στις εμπορικές και επιβατικές μεταφορές στην περιοχή.

2.2.Οικονομικό πλαίσιο

Ο κύριος οδικός άξονας που διασχίζει τον Διάδρομο του Neum αποτελεί τη μόνη δυνατή σύνδεση οδικών μεταφορών και έχει περιορισμένη χωρητικότητα. Τα εγχώρια εμπορεύματα που μεταφέρονται μέσω του Διαδρόμου αποτελούν κυρίως προμήθειες για την περιοχή του Ντουμπρόβνικ. Καλύπτουν τις καθημερινές ανάγκες του τοπικού πληθυσμού και της τοπικής οικονομίας, στην οποία ο τουρισμός διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Παρά το γεγονός ότι οι εν λόγω προμήθειες παρέχονται από μεγάλες εταιρείες, τα εμπορεύματα που μεταφέρονται μέσω μικρών και μεσαίων οικονομικών φορέων, όπως οι βιοτέχνες, οι αλιείς και οι γεωργοί, αποτελούν σημαντικό μέρος της κυκλοφορίας μέσω του Διαδρόμου.

Η εφαρμογή της γενικής απαίτησης για υποβολή συνοπτικών διασαφήσεων εισόδου και εξόδου θα οδηγούσε σε καθυστερήσεις, θα δυσχέραινε σημαντικά την παράδοση εμπορευμάτων, θα αύξανε το κόστος μεταφοράς και, εν τέλει, θα κατέληγε στην αύξηση των τιμών/του κόστους των εν λόγω εμπορευμάτων στην εγχώρια αγορά. Οι κροατικές τελωνειακές αρχές έχουν διαβιβάσει στην Επιτροπή λεπτομερή ανάλυση και επεξήγηση αυτής της ιδιαίτερης κατάστασης. Οι εν λόγω συνθήκες αξιολογήθηκαν από την Επιτροπή και συζητήθηκαν στο Συμβούλιο πριν από την έκδοση του κανονισμού Neum 3 .

3.Νομικές προϋποθέσεις βάσει του κανονισμού Neum

Ο κανονισμός Neum τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2013. Σύμφωνα με το άρθρο 36α παράγραφος 1 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα 4 (ΤΚ), τα εμπορεύματα που εισέρχονται στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης απαιτείται να καλύπτονται από συνοπτική διασάφηση εισόδου (ENS), με την επιφύλαξη ορισμένων εξαιρέσεων ή παρεκκλίσεων που προβλέπονται στο άρθρο 181γ των διατάξεων εφαρμογής του 5 (ΔΕΤΚ).

Βάσει του άρθρου 182α παράγραφος 1 του ΤΚ, με την επιφύλαξη των σχετικών εξαιρέσεων ή παρεκκλίσεων, όπως εφαρμόζονται σύμφωνα με το άρθρο 842α παράγραφοι 3 και 4 των ΔΕΤΚ, τα εμπορεύματα που εξέρχονται από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης καλύπτονται από συνοπτική διασάφηση εξόδου (EXS), εκτός εάν απαιτείται τελωνειακή διασάφηση, όπως συμβαίνει με τα εμπορεύματα που εξέρχονται προσωρινώς από το τελωνειακό έδαφος της ΕΕ χωρίς να εξάγονται, να επανεξάγονται ή να υπάγονται σε καθεστώς διαμετακόμισης.

Σύμφωνα με το άρθρο 36β παράγραφος 2 και το άρθρο 182δ παράγραφος 2 του ΤΚ, η υποβολή των εν λόγω συνοπτικών διασαφήσεων γίνεται με τη χρήση μηχανογραφικών συστημάτων, προκειμένου να καθίσταται δυνατή η ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ των τελωνειακών αρχών, ούτως ώστε οι τελωνειακοί έλεγχοι να βασίζονται σε ανάλυση κινδύνου με τη χρήση αυτοματοποιημένων συστημάτων, όπως απαιτείται από το άρθρο 13 του ΤΚ.

Βάσει των εν λόγω διατάξεων, χορηγήθηκε απαλλαγή από τις σχετικές υποχρεώσεις για τα ενωσιακά εμπορεύματα που διακινούνται μέσω του Διαδρόμου του Neum, λαμβανομένης υπόψη της φύσης της τοπικής οικονομίας και των εμπορευμάτων.  Ο τουρισμός αποτελεί την κύρια οικονομική δραστηριότητα στην περιοχή γύρω από την πόλη του Ντουμπρόβνικ. Βασίζεται κυρίως σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες εξαρτώνται από παραδόσεις εμπορευμάτων που προέρχονται από το κύριο τμήμα της επικράτειας της Δημοκρατίας της Κροατίας και των οποίων η αξία είναι συνήθως κάτω των 10 000 ευρώ.

Όπως επιβεβαιώνεται από τα τελευταία στατιστικά στοιχεία που παρασχέθηκαν από την κροατική τελωνειακή διοίκηση, το 89% των εμπορευμάτων που μεταφέρονται μέσω του Διαδρόμου του Neum είναι εμπορεύματα με ενωσιακό χαρακτήρα. Διασχίζουν τον Διάδρομο συνοδευόμενα από εμπορικά έγγραφα που αποδεικνύουν τον κοινοτικό χαρακτήρα, όπως αναφέρεται στο άρθρο 317 των ΔΕΤΚ.

Η Κροατία ανέλαβε τη δέσμευση να διασφαλίσει την εφαρμογή κατάλληλων διαδικασιών και ελέγχων και στα δύο σημεία συνοριακής διέλευσης έως την ημερομηνία προσχώρησής της στην ΕΕ, για την αποτελεσματική διαχείριση του ειδικού καθεστώτος που θεσπίστηκε δυνάμει του κανονισμού Neum. Και τα δύο σημεία συνοριακής διέλευσης πρέπει να είναι καταλλήλως εξοπλισμένα και στελεχωμένα ώστε να επιβάλουν την τήρηση των σχετικών απαιτήσεων.

Σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού Neum, η απαλλαγή από την απαίτηση υποβολής ENS και EXS εφαρμόζεται εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

- τα εμπορεύματα συνοδεύονται από εμπορικά έγγραφα (τιμολόγια ή έγγραφα μεταφοράς), τα οποία περιέχουν τουλάχιστον το σύνολο δεδομένων που απαιτούνται στο άρθρο 317 παράγραφος 2 των ΔΕΤΚ, καθώς και τη συνολική αξία των εμπορευμάτων,

- η συνολική αξία των εν λόγω εμπορευμάτων δεν υπερβαίνει τα 10 000 ευρώ,

- τα εν λόγω συνοδευτικά έγγραφα θεωρούνται με επίσημη σήμανση (υπογραφή, σφραγίδες) από τις τελωνειακές αρχές της Κροατίας κατά την έξοδο,

- εφόσον κρίνεται απαραίτητο, οι τελωνειακές αρχές σφραγίζουν τις αποστολές ή τα μέσα μεταφοράς κατά την έξοδο,

- κατά την επανείσοδο, οι τελωνειακές αρχές ελέγχουν τα έγγραφα, τον χρόνο που απαιτήθηκε για τη διέλευση μέσω του Διαδρόμου, τις σφραγίδες (εάν υπάρχουν) και τα εμπορεύματα, κατά περίπτωση.

Επιπλέον, η εφαρμογή των εν λόγω απαλλαγών δεν θίγει τη διενέργεια ανάλυσης κινδύνου που συνδέεται με τους τελωνειακούς ελέγχους, οι οποίοι εφαρμόζονται στα ενωσιακά εμπορεύματα που διακινούνται μέσω του Διαδρόμου του Neum, όπως απαιτείται από το άρθρο 5 του κανονισμού Neum.

4.Αξιολόγηση

Από τα στοιχεία που διαβίβασε η κροατική τελωνειακή διοίκηση επιβεβαιώθηκε ότι η κυκλοφορία εμπορευμάτων με αξία όχι μεγαλύτερη των 10 000 ευρώ υπερβαίνει κατά πολύ εκείνη των εμπορευμάτων πάνω από το εν λόγω όριο καθ’ όλο το έτος. Το γεγονός αυτό έχει σημαντικές συνέπειες κατά την περίοδο από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο, όταν αυξάνεται σημαντικά η ροή της κυκλοφορίας μέσω του Διαδρόμου.

Η ομάδα παρακολούθησης εντόπισε ορισμένες ορθές πρακτικές.

Τα σημεία συνοριακής διέλευσης διαθέτουν επαρκή εξοπλισμό πληροφορικής και λοιπό αναγκαίο εξοπλισμό. Οι υποδομές έχουν αναπτυχθεί σημαντικά, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι έλεγχοι και οι εξακριβώσεις διενεργούνται έγκαιρα, αποδοτικά και σύμφωνα με τις απαιτήσεις, ανταποκρινόμενοι στις καθιερωμένες στην ΕΕ ορθές πρακτικές. Οι τελωνειακοί υπάλληλοι είναι επαρκείς σε αριθμό και κατάλληλα οργανωμένοι. Υπάρχει ικανοποιητικός συντονισμός και άμεση σύνδεση μεταξύ της κεντρικής διοίκησης και των τελωνείων του Neum.

Από υλικοτεχνικής πλευράς, υπάρχουν ειδικές θέσεις στο οδικό δίκτυο για τον έλεγχο των οχημάτων, με κατάλληλα τεχνικά μέσα, ώστε να είναι δυνατοί αποτελεσματικοί τελωνειακοί έλεγχοι με όσο το δυνατόν μικρότερη διαταραχή της κυκλοφορίας. Επιπλέον, τα σημεία συνοριακής διέλευσης είναι οργανωμένα κατά τέτοιο τρόπο ώστε οι αστυνομικές και τελωνειακές αρχές να μπορούν να συνεργάζονται στενά μέσω ενός παραθύρου που συνδέει τις δύο υπηρεσίες. Το γεγονός αυτό επιτρέπει την κατάλληλη και ταχεία σύγκριση των στοιχείων, καθώς και τον συντονισμό επιθεωρήσεων και ελέγχων.

Όταν εμπορεύματα εγκαταλείπουν προσωρινά το τελωνειακό έδαφος, οι κροατικές τελωνειακές αρχές διασφαλίζουν την εφαρμογή της ακόλουθης διαδικασίας:

-το τελωνείο εξόδου λαμβάνει τα εμπορικά έγγραφα ή τα έγγραφα μεταφοράς που συνοδεύουν τα εμπορεύματα και καταχωρίζει στο πληροφοριακό σύστημα δεδομένα σχετικά με το πρόσωπο που μεταφέρει τα εμπορεύματα, τον κύριο των εμπορευμάτων (εφόσον είναι διαθέσιμα) και τον αποστολέα των εμπορευμάτων, μαζί με περιγραφή των εμπορευμάτων, την αξία τους, τον αριθμό/την ποσότητα των δεμάτων και τη μεικτή μάζα,

-πραγματοποιείται αναλογική ανάλυση κινδύνου και διενεργούνται τελωνειακοί έλεγχοι, εάν απαιτείται,

-όταν κρίνει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις, το τελωνείο σφραγίζει τα σχετικά έγγραφα που συνοδεύουν τα εμπορεύματα, σημειώνει τις πληροφορίες σχετικά με τις τεθείσες τελωνειακές σφραγίδες (εάν υπάρχουν) και προσθέτει την ακριβή χρονική στιγμή κατά την οποία τα εμπορεύματα εξέρχονται από το τελωνειακό έδαφος (ώρα και λεπτό). Ο μέσος χρόνος που διατίθεται για τη διέλευση μέσω του Διαδρόμου είναι περίπου 20 λεπτά. Πρόκειται για εύλογο χρονικό διάστημα, δεδομένου ότι τα οχήματα διέρχονται από τέσσερις συνοριακούς σταθμούς ελέγχου στο Neum – συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν δημιουργηθεί από τις αρχές της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.

Στον τόπο επανεισόδου:

-τα εμπορεύματα και τα σφραγισμένα έγγραφα που τα συνοδεύουν υποβάλλονται στον αρμόδιο τελωνειακό υπάλληλο, ο οποίος επαληθεύει τα έγγραφα και συγκρίνει τις πληροφορίες που αυτά περιέχουν με τις καταχωρισμένες στο πληροφοριακό σύστημα από το τελωνείο εξόδου. Ελέγχονται οι τελωνειακές σφραγίδες (εάν υπάρχουν). Επαληθεύεται το χρονικό διάστημα που απαιτήθηκε για τη διέλευση μέσω του Διαδρόμου του Neum.

-εάν διαπιστώνονται τυχόν παρατυπίες (για παράδειγμα αλλοίωση τελωνειακών σφραγίδων, υπέρβαση του απαιτούμενου χρόνου για τη διέλευση μέσω του Διαδρόμου), διενεργείται λεπτομερής εξέταση του οχήματος, των εμπορευμάτων και των συνοδευτικών εγγράφων. Ανάλογα με τα αποτελέσματα αυτών των ειδικών μέτρων, δρομολογούνται οι σχετικές ενέργειες και λαμβάνονται αποτελεσματικά και στοχευμένα μέτρα.

Η αποστολή παρακολούθησης διαπίστωσε ότι οι φυσικοί έλεγχοι και οι έλεγχοι εγγράφων διενεργούνται σωστά και ότι οι τυχαίοι έλεγχοι είναι εύλογοι. Τα έγγραφα σφραγίζονται δεόντως κατά την έξοδο και κατά την επανείσοδο ελέγχεται σωστά το χρονικό διάστημα για τη διέλευση μέσω του Διαδρόμου.

Κατά τη διάρκεια της αποστολής παρακολούθησης, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το επιχειρησιακό προσωπικό ήταν καλά προετοιμασμένο και κατανοούσε πολύ καλά τη σχετική ενωσιακή τελωνειακή νομοθεσία και τις συναφείς διαδικασίες, καθώς και ότι οι τελωνειακοί υπάλληλοι λάμβαναν επαρκή, συνεχή και στοχευμένη κατάρτιση, η οποία κάλυπτε τόσο τους γενικά εφαρμοστέους κανόνες όσο και τις ειδικές τοπικές περιστάσεις. Παρέχεται κατάρτιση για τους συναλλασσόμενους σε περιφερειακό επίπεδο, με την οποία δίνεται η δυνατότητα υποβολής ερωτημάτων και αποτελεσματικότερης προσαρμογής στη συγκεκριμένη κατάσταση.

Διαπιστώθηκε ότι η οργάνωση των ελέγχων εγγράφων και των φυσικών ελέγχων στα σημεία συνοριακής διέλευσης είναι ομαλή και αποδοτική, καθώς και ότι οι υποδομές μεταφορών είναι κατάλληλες, με ειδικές λωρίδες που αποτρέπουν τις άσκοπες διαταραχές της κυκλοφορίας.

Ο εξοπλισμός πληροφορικής που συνδέεται με την κεντρική διοίκηση είναι επαρκής και υπάρχει στενή συνεργασία μεταξύ τελωνειακών και αστυνομικών αρχών.

5.Πόροι και ικανότητες

Η κροατική τελωνειακή διοίκηση καταβάλλει επίσης ιδιαίτερες προσπάθειες για διαφάνεια και περαιτέρω διευκόλυνση της κυκλοφορίας μέσω του Διαδρόμου, ενημερώνοντας το κοινό σχετικά με το ειδικό καθεστώς που ισχύει για τον Διάδρομο του Neum, με στοχευμένες πληροφορίες που είναι διαθέσιμες στο κοινό.

Η κατανομή των πόρων στα σημεία συνοριακής διέλευσης είναι επαρκής. Κάθε σημείο συνοριακής διέλευσης διαθέτει 2 έως 3 υπαλλήλους. Ο αριθμός των υπαλλήλων ανά συνοριακό σταθμό ελέγχου είναι, αντιστοίχως, 26 και 28. Ο φόρτος εργασίας είναι λογικός σε σύγκριση με το μέσο όρο στην ΕΕ. Κάθε τελωνειακός υπάλληλος διεκπεραιώνει περίπου 24 συνοπτικές διασαφήσεις ανά ημέρα, όταν ο αριθμός των διασαφήσεων που διεκπεραιώνονται κυμαίνεται από τουλάχιστον 17,5/ημέρα έως 31,5/ημέρα. Υπάρχει πολύ καλός συντονισμός μεταξύ του σημείου συνοριακής διέλευσης, της περιφερειακής διεύθυνσης στο Σπλιτ και της κεντρικής διοίκησης. Η κατανομή του φόρτου εργασίας είναι εύλογη. Η οργάνωση είναι αποδοτική και επιτρέπει τη διενέργεια αποτελεσματικών τελωνειακών ελέγχων και εξακριβώσεων χωρίς αδικαιολόγητες καθυστερήσεις.

Η ομάδα παρακολούθησης είναι ικανοποιημένη με την οργάνωση της εφαρμογής του κανονισμού Neum από την κροατική τελωνειακή διοίκηση και κρίνει την κατανομή των πόρων κατάλληλη και επαρκή.

6.Κατάρτιση και υλικοτεχνικές υποδομές

6.1.Κατάρτιση

Οι τελωνειακοί υπάλληλοι λαμβάνουν τόσο γενική κατάρτιση σχετικά με την τελωνειακή νομοθεσία και τις τελωνειακές διαδικασίες όσο και στοχευμένη κατάρτιση σχετικά με ζητήματα που αφορούν την εφαρμογή του κανονισμού Neum, π.χ.:

- τη χρήση του συστήματος ελέγχου εισαγωγών (ICS), του συστήματος ελέγχου εξαγωγών (ECS), του νέου μηχανογραφημένου συστήματος διαμετακόμισης (NCTS),

- τη φύση, τη χρήση και την εξακρίβωση της εγκυρότητας του T2L 6 και άλλων αποδεικτικών μέσων του ενωσιακού καθεστώτος,

- τη διαχείριση κινδύνων

Παρέχεται επίσης τακτικά κατάρτιση για τις επιχειρήσεις σε όλες τις περιφερειακές τελωνειακές διευθύνσεις της Κροατίας.

6.2.Υλικοτεχνικές υποδομές

Αμέσως πριν την προσχώρησή της στην ΕΕ, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της, οι οποίες αναφέρονται εν μέρει στον κανονισμό Neum, η Κροατία κατασκεύασε και εξόπλισε πλήρως νέα σημεία συνοριακής διέλευσης στο Klek και το Zaton Doli. Οι νέες υλικοτεχνικές υποδομές παρέχουν τον απαιτούμενο χώρο για τους συνοριακούς υπαλλήλους, θέσεις για λεπτομερή έλεγχο των οχημάτων, σημεία διέλευσης εφοδιασμένα με γεφυροπλάστιγγες με μέγιστο βάρος έως 50 τόνους, καθώς και χώρο για τις εργασίες των μεταφορέων.

6.3.Υποδομές πληροφορικής

Οι υλικοτεχνικές ρυθμίσεις που επιτρέπουν τον αποτελεσματικό έλεγχο των οχημάτων μπορούν να θεωρηθούν ορθή πρακτική. Οι υποδομές πληροφορικής είναι επαρκείς και θα μπορούσαν να τύχουν τακτικών επικαιροποιήσεων, σύμφωνα με τις εξελίξεις σε κεντρικό επίπεδο.

Όλες οι θέσεις εργασίας διαθέτουν τον συνήθη εξοπλισμό πληροφορικής, συνδεδεμένο με το τελωνειακό δίκτυο. Διατίθεται πρόσβαση σε εφαρμογές πληροφορικής και στον ιστότοπο της τελωνειακής διοίκησης. Υπάρχει ηλεκτρονική σύνδεση μεταξύ των συνοριακών τελωνείων στο Klek και το Zaton Doli.

Η κατάρτιση οργανώνεται από το τμήμα ανθρώπινων πόρων, που αποτελεί μέρος της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων. Πραγματοποιείται από εμπειρογνώμονες των τμημάτων της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και συνήθως λαμβάνει χώρα στη Γενική Διεύθυνση Τελωνείων, αλλά προκειμένου να αποφεύγονται περιττές μετακινήσεις του προσωπικού υπάρχουν επίσης ορισμένοι τόποι κατάρτισης σε άλλες περιοχές της χώρας.

Η γενική τελωνειακή κατάρτιση παρέχεται σε περιφερειακές τελωνειακές διευθύνσεις από εμπειρογνώμονες της κεντρικής διοίκησης. Έτσι ενθαρρύνεται η ομοιόμορφη εφαρμογή των τελωνειακών κανόνων, ενώ παράλληλα λαμβάνονται υπόψη οι τοπικές περιστάσεις. Οργανώθηκε επίσης ειδική κατάρτιση σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού Neum. Η Επιτροπή πρότεινε ορισμένες βελτιώσεις, ιδίως στοχευμένες οδηγίες σχετικά με τη χρήση, τις απαιτήσεις και την επαλήθευση της γνησιότητας των παραστατικών T2L. Ωστόσο, το επίπεδο κατάρτισης παραμένει επαρκές ώστε να προετοιμάζονται οι υπάλληλοι για την αποδοτική και αποτελεσματική εφαρμογή του κανονισμού Neum. Η Επιτροπή στηρίζει και ενθαρρύνει την οργάνωση προγραμμάτων κατάρτισης σε περιφερειακές υπηρεσίες από εμπειρογνώμονες της κεντρικής διοίκησης, καθώς και τη στοχευμένη κατάρτιση σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού.

Εάν στο πρόγραμμα κατάρτισης περιλαμβανόταν επίσης και κατάλληλη κατάρτιση σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού Neum, αυτό θα βοηθούσε τις επιχειρήσεις.

7.Συμμόρφωση με τις προϋποθέσεις στο πλαίσιο του κανονισμού

7.1.Νομοθεσία

Η τελωνειακή διοίκηση της Κροατίας εξέδωσε την υπ’ αριθ. 25/2013 οδηγία σχετικά με την εφαρμογή των τελωνειακών μέτρων ελέγχου για εμπορεύματα που διακινούνται μέσω του Διαδρόμου του Neum. Η εξειδικευμένη κατάρτιση των τελωνειακών υπαλλήλων συνεχίστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του 2014.

7.2.Παρατυπίες

Σπανίως διαπιστώνονται παρατυπίες. Έχει βρεθεί ένας πολύ μικρός μόνο αριθμός παράτυπων εγγράφων και οι παρατυπίες οφείλονται κυρίως στην έλλειψη γνώσεων σχετικά με τη διαδικασία.

7.3.Άρθρο 4 του κανονισμού Neum

Αν διαπιστωθεί υπέρβαση της προθεσμίας για τη μεταφορά μέσω του Διαδρόμου, η αποστολή υπόκειται σε πρόσθετους ελέγχους σχετικά με:

- τη γνησιότητα του παραστατικού T2L ή του περιεχομένου του, βάσει επανεξέτασης των ηλεκτρονικών αρχείων στον τόπο εξόδου των εμπορευμάτων από την ΕΕ,

- το κατά πόσον οι τελωνειακές σφραγίδες είναι άθικτες (εάν έχουν τεθεί),

- τα λοιπά κατασκευαστικά χαρακτηριστικά του οχήματος, προκειμένου να εξακριβωθεί κατά πόσον ήταν δυνατή η πρόσβαση στα εμπορεύματα χωρίς να αλλοιωθούν οι τελωνειακές σφραγίδες, καθώς και κατά πόσον τα εμπορεύματα είναι πανομοιότυπα και η ποσότητά τους αντίστοιχη με εκείνη που δηλώθηκε κατά την έξοδο.

7.4.Άρθρο 5 του κανονισμού Neum

Οι τελωνειακοί έλεγχοι πραγματοποιούνται με βάση την επικινδυνότητα και ξεχωριστά κατά περίπτωση. Η υπ’ αριθ. 25/2013 οδηγία της τελωνειακής διοίκησης της Κροατίας περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να διενεργούνται οι έλεγχοι σε τοπικό επίπεδο. Παρέχει επίσης οδηγίες για τη μη αυτόματη ανάλυση κινδύνου για λόγους ασφάλειας και προστασίας. Υπάρχει ειδική απαίτηση για το είδος και το επίπεδο των ελέγχων που θα πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα στους τελωνειακούς υπαλλήλους να λαμβάνουν οριστική απόφαση σχετικά με το αν θα επιτρέπουν ή θα αρνούνται την είσοδο ή την έξοδο.

Οι τελωνειακοί υπάλληλοι στα σημεία συνοριακής διέλευσης του Klek και του Zaton Doli έχουν επίσης μόνιμη πρόσβαση σε υποστήριξη από υπάλληλους ειδικούς στην ανάλυση κινδύνου. Ο τομέας ελέγχου της κεντρικής υπηρεσίας (αρμόδιος για την ανάλυση κινδύνου), έχει παράσχει οδηγίες για την ασφάλεια και την προστασία. Στην περιφερειακή διεύθυνση τελωνείων του Σπλιτ, το τμήμα υπηρεσίας ελέγχου, έρευνας και διαχείρισης κινδύνου λειτουργεί με τακτικές βάρδιες.

Το τελωνείο εξόδου μπορεί να επιτρέπει στα εμπορεύματα να εγκαταλείψουν τη χώρα μόνο μετά την άσκηση των προκαθορισμένων δραστηριοτήτων.

7.5. Κυρώσεις

Εάν η αξία των εμπορευμάτων υπερβαίνει τα 10 000 ευρώ, ο μεταφορέας πρέπει να υποβάλει πλήρη ENS/EXS. Κυρώσεις επιβάλλονται, επίσης, σε περίπτωση παρατυπιών.

Η Επιτροπή συμπεραίνει ότι οι εν λόγω προϋποθέσεις τηρούνται σωστά. Τα παραστατικά επαληθεύονταν ορθώς, οι έλεγχοι πραγματοποιούνταν τακτικά και η κεντρική διοίκηση έχει θεσπίσει διαδικασίες για την ομοιόμορφη εφαρμογή του ενωσιακού δικαίου.

8.Συμπέρασμα

Με βάση την αξιολόγηση που παρατίθεται στην παρούσα έκθεση, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το επίπεδο εφαρμογής του κανονισμού Neum είναι ικανοποιητικό και δεν υπάρχει λόγος αναστολής ή κατάργησης του κανονισμού.

(1)

 ΕΕ L 302 της 19.10.1992, σ. 1

(2)

 ΕΕ L 253 της 11.10.1993, σ. 1

(3)

COM(2013) 1 final, κοινή θέση της Ομάδας «Διεύρυνση και χώρες που διαπραγματεύονται την προσχώρησή τους στην ΕΕ», 24 Ιουνίου 2011

(4)

Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 2913/92 του Συμβουλίου, της 12ης Οκτωβρίου 1992.

(5)

Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 2454/93 της Επιτροπής, της 2ας Ιουλίου 1993.

(6)

Το T2L αποτελεί τελωνειακό παραστατικό που χρησιμοποιείται στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως απόδειξη του διευρωπαϊκού κοινοτικού χαρακτήρα των εξαγωγών/εισαγωγών. Ο εξαγωγέας, ο εισαγωγέας και η χώρα από την οποία φορτώνεται η αποστολή και στην οποία παραδίδεται πρέπει να ανήκουν στα κράτη μέλη της ΕΕ προκειμένου να εκδοθεί το εν λόγω παραστατικό. Το παραστατικό T2L πιστοποιείται από τις τελωνειακές αρχές της χώρας όπου φορτώνονται τα προϊόντα και ο εισαγωγέας πρέπει να το παραλάβει προκειμένου να αρχίσει η διαδικασία εισαγωγής.