20.11.2014   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 415/1

Εισηγητής:

ο κ. Witold Krochmal (PL/EA),Μέλος του δημοτικού συμβουλίου του Wołów

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση σχετικά με τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής οικονομίας

COM(2014) 168 final

1.

επικροτεί την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής οικονομίας, επειδή αποτελεί ρητή αναγνώριση της μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης ως απαραίτητου παράγοντα για την έξοδο από την οικονομική κρίση και την επάνοδο των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σε πορεία σταθερής και ανταγωνιστικής ανάπτυξης·

2.

πιστεύει ότι οι δράσεις που προτείνονται στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα συμβάλουν στην καθιέρωση βασικών αρχών για τη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής οικονομίας, πράγμα το οποίο θα μπορούσε να δώσει ώθηση στη δημιουργία θέσεων εργασίας·

3.

η μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής οικονομίας θα συμβάλει στην αύξηση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης σημαντικών επενδύσεων σε υποδομές, πράγμα που θα διευκολύνει την υλοποίηση αυτών των έργων από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές·

4.

προς τούτο, οι πηγές μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης θα πρέπει να προσανατολιστούν προς οικονομικές δραστηριότητες που συνάδουν με τους πολιτικούς στόχους της ΕΕ και της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη και τη δέσμη μέτρων για το κλίμα και την ενέργεια για την περίοδο έως το 2030·

5.

είναι βέβαιη ότι, με την κατάλληλη νομοθετική ρύθμιση του συστήματος μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης της ευρωπαϊκής οικονομίας, θα αρθεί η απροθυμία των δυνητικών επενδυτών να αναλάβουν κινδύνους·

6.

απευθύνει συνεπώς έκκληση για τη χάραξη ενός πλαισίου πολιτικής της ΕΕ για την προώθηση της ποιότητας των δημοσίων επενδύσεων σε θέματα που εμπίπτουν στη δράση της ΕΕ, όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2012, δηλαδή: «Οι δυνατότητες που προσφέρει το υφιστάμενο δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ μπορούν να αξιοποιηθούν στο προληπτικό σκέλος του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ώστε να εξισορροπηθούν οι ανάγκες παραγωγικών δημόσιων επενδύσεων με τους στόχους δημοσιονομικής πειθαρχίας,...» (1)·

7.

τονίζει ότι οι συνθήκες για τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας αναδιαμορφώνονται ριζικά από την τρέχουσα χρηματοπιστωτική, οικονομική και κοινωνική κρίση. Σε αυτό το πλαίσιο, οι δημόσιες και ιδιωτικές μακροπρόθεσμες επενδύσεις έχουν ολοένα και περισσότερο συμπληρωματικό ρόλο. Πράγματι, οι δημόσιες επενδύσεις, όχι μόνο τονώνουν τις ιδιωτικές επενδύσεις, αλλά αποτελούν πολύ συχνά προϋπόθεση για τον καθορισμό των κατάλληλων διαρθρωτικών συνθηκών της περιφερειακής οικονομίας και διαδραματίζουν ρόλο αυτόματων σταθεροποιητών, αντικυκλικών δηλαδή αποθεμάτων ασφαλείας σε περιόδους αρνητικών οικονομικών συνθηκών. Οι δημόσιες επενδύσεις χρησιμεύουν επίσης στην υλοποίηση στόχων γενικού συμφέροντος σε τομείς (όπως η εκπαίδευση, η κατάρτιση, η έρευνα, οι υποδομές, η υγεία, το περιβάλλον ...), στους οποίους είναι αναγκαία η δημόσια παρέμβαση, καθώς τα ευρύτερα οφέλη για την κοινωνία δεν ανταποκρίνονται στα πρότυπα των ιδιωτικών επενδύσεων και ως εκ τούτου οι αδυναμίες της αγοράς ενδέχεται να οδηγήσουν σε ανεπαρκείς δαπάνες·

8.

επισημαίνει ότι οι μηχανισμοί χρηματοδότησης πρέπει να θεωρούνται μέρος της πλήρους μεταρρύθμισης του επαγγελματικού βίου. Με την εφαρμογή των κατάλληλων κανόνων, θα μπορούσαν να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για σημαντική μεταρρύθμιση του επαγγελματικού βίου και της δημιουργίας θέσεων εργασίας μέσω της ψηφιοποίησης. Θα αυξηθεί, επίσης, η ικανότητα διοχέτευσης των αποταμιεύσεων μέσω ενός ανοικτού, ασφαλούς και ανταγωνιστικού χρηματοπιστωτικού τομέα. Με αυτόν δε τον τρόπο θα ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και οικονομίας·

9.

υπογραμμίζει ότι σε οποιεσδήποτε ρυθμίσεις των κεφαλαιακών απαιτήσεων για τη διαχείριση της ρευστότητας θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο αντίκτυπος αυτών των ρυθμίσεων στην ικανότητα των τραπεζών να χορηγούν δάνεια με μεγάλη διάρκεια λήξης·

10.

φρονεί ότι, σε ορισμένα κράτη μέλη, θα μπορούσαν να διαδραματίσουν ιδιαίτερο ρόλο στη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση οι περιφερειακές και οι δημοτικές τράπεζες, που γνωρίζουν καλύτερα από όλες την οικονομία της περιφέρειάς τους και συχνά είναι σε θέση να εφαρμόσουν αποτελεσματική και οικονομικά αποδοτική πολιτική για τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της οικονομίας της·

11.

υπογραμμίζει επίσης ότι το σύστημα χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, ιδίως όσον αφορά τις ΜΜΕ, θα πρέπει να είναι αρκετά διαφανές και αξιόπιστο, ώστε να μπορούν ακόμη και οι τράπεζες που βρίσκονται εκτός της περιοχής δράσης της επιχείρησης να λαμβάνουν σωστές αποφάσεις χρηματοδοτικής υποστήριξης·

12.

επαναλαμβάνει την υποστήριξή της (2) στην πρόσφατη πρόταση για τη διαρθρωτική μεταρρύθμιση του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα (3) με διαχωρισμό των χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων που αφορούν τη χορήγηση δανείων προς την οικονομία από τις κερδοσκοπικές δραστηριότητες. Οι ρυθμίσεις αυτές αναμένεται ότι θα συμβάλουν στον περιορισμό της χρήσης των καταθέσεων για τη χρηματοδότηση κερδοσκοπικών δραστηριοτήτων και στη διοχέτευση πόρων σε δραστηριότητες της πραγματικής οικονομίας·

13.

ζητεί να δημιουργηθούν κατάλληλες συνθήκες για τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της οικονομίας από τις ασφαλιστικές εταιρείες μέσω επενδύσεων σε έργα υποδομής, σε ΜΜΕ και σε κοινωνικές επιχειρήσεις·

14.

φρονεί ότι τα συνταξιοδοτικά ταμεία είναι τα πλέον διατεθειμένα να προβούν σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις πόρων, λόγω των μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων που πρέπει να καλύψουν· προτρέπει τις ευρωπαϊκές, τις εθνικές και τις περιφερειακές αρχές να αναπτύξουν συστήματα εγγυήσεων, τα οποία θα μειώνουν τους κινδύνους και θα ενθαρρύνουν έτσι τους επενδυτές να προβούν σε μακροπρόθεσμες χρηματοδοτήσεις με πόρους των συνταξιοδοτικών και των ασφαλιστικών ταμείων·

15.

δεδομένων των χαμηλών ετήσιων αποδόσεων των συνταξιοδοτικών ταμείων και των συστημάτων μακροπρόθεσμης ασφάλισης, εν μέρει λόγω του εθνικού κατακερματισμού των αγορών, καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός νέου, φορητού ευρωπαϊκού αποταμιευτικού προϊόντος, πιστοποιημένου από ένα ευρωπαϊκό «διαβατήριο» για συνταξιοδοτικά και αποταμιευτικά προϊόντα, ανάλογο με εκείνο που υπάρχει ήδη για τα αμοιβαία κεφάλαια. Ένα τέτοιο σύστημα θα εγγυάται τη δυνατότητα χρήσης των ατομικών συνταξιοδοτικών προϊόντων για την ασφαλή και αποτελεσματική χρηματοδότηση μακροπρόθεσμων επενδύσεων·

16.

θεωρεί ότι η αξιοποίηση των δημόσιων πόρων παραμένει υπερβολικά περιορισμένη, όπως φαίνεται από την πολύ χαμηλή απόδοση των δημόσιων επενδύσεων και από την περιορισμένη ικανότητά τους για μόχλευση ιδιωτικών επενδύσεων, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η συμβολή τους στην οικονομική ανάπτυξη·

17.

φρονεί ότι, στο πλαίσιο των προσπαθειών διαφοροποίησης των πηγών χρηματοδότησης της ευρωπαϊκής οικονομίας, θα πρέπει να δημιουργηθούν οι καλύτερες δυνατές συνθήκες για την ανάπτυξη των ευρωπαϊκών κεφαλαιαγορών, με χρηματοδοτικά μέσα διαρθρωμένα έτσι ώστε να επιτρέπουν τις επενδύσεις σε εισηγμένες ΜΜΕ·

18.

θεωρεί απαραίτητο να διαδοθεί περισσότερο η γνώση του τρόπου λειτουργίας των κεφαλαιαγορών, τόσο μεταξύ των επιχειρηματιών όσο και μεταξύ των δυνητικών επενδυτών. Προς τούτο, είναι απαραίτητη η συνεργασία των οργάνων και των οργανισμών της ΕΕ με τις εθνικές και τις περιφερειακές αρχές όσον αφορά τα διαθέσιμα μέσα διεύρυνσης των δυνατοτήτων κεφαλαιακής υποστήριξης της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ·

19.

εφιστά την προσοχή στην ανάπτυξη των αγορών ιδιωτικών τοποθετήσεων σε ορισμένες χώρες της ΕΕ και στον αυξανόμενο αριθμό των Ευρωπαίων εκδοτών που απευθύνονται στην αγορά ιδιωτικών τοποθετήσεων των ΗΠΑ. Καλεί τα όργανα της ΕΕ να θεσπίσουν κανόνες που αίρουν τα εμπόδια για την ανάπτυξη αυτών των αγορών, ιδίως όσον αφορά τις πληροφορίες σχετικά με τους εκδότες·

20.

καλεί την Επιτροπή να επισπεύσει τις εργασίες για τον καθορισμό κανόνων της ΕΕ για τη βαθμολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας και την εξέταση της σκοπιμότητας εναρμόνισης/αύξησης της συγκρισιμότητας των δεδομένων για τις ΜΜΕ σε όλη την ΕΕ·

21.

λόγω της εξάντλησης των συνηθισμένων μέσων χρηματοδότησης των υποδομών, θεωρεί ότι είναι απαραίτητη μια νέα προσέγγιση της χρηματοδότησης, με συνεκτίμηση όλων των πολιτικών που εφαρμόζει σήμερα η ΕΕ. Στην προσέγγιση αυτή θα πρέπει να ληφθούν υπόψη διάφορες πηγές χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών, καθώς και η κατάσταση της ανάπτυξης των υποδομών στις διάφορες χώρες της ΕΕ·

22.

εκφράζει την απογοήτευσή της για την έλλειψη φιλοδοξίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως προς την καθιέρωση ενός αποταμιευτικού λογαριασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως αποκαλύπτει η εξαγγελία της ότι «μέχρι το τέλος του 2014 οι υπηρεσίες της Επιτροπής θα πραγματοποιήσουν μια μελέτη για τις πιθανές αδυναμίες της αγοράς και άλλες ελλείψεις όσον αφορά τις διασυνοριακές ροές αποταμιεύσεων, καθώς και επισκόπηση των εθνικών προτύπων αποταμιευτικών λογαριασμών και εκτίμηση της ευκαιρίας για την καθιέρωση ενός αποταμιευτικού λογαριασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης»  (4)·

23.

προτρέπει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να προβούν σε διαρθρωτικές επενδύσεις αρκετά υψηλής απόδοσης, ώστε να καθιστούν ελκυστική τη συνεργασία των επενδυτικών ταμείων στην υλοποίηση έργων υποδομής·

24.

θεωρεί απαραίτητη την ευρύτερη διάδοση των ορθών πρακτικών για την επένδυση ιδιωτικών κεφαλαίων σε έργα υποδομής, τόσο μεταξύ των δημόσιων αρχών όσο και μεταξύ των δυνητικών επενδυτών. Οι ορθές πρακτικές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη διαδικαστικών μοντέλων που βελτιώνουν τη διαδικασία χρηματοδότησης των υποδομών·

25.

θεωρεί ότι πρέπει να υποστηριχθούν όλες οι τοπικές και περιφερειακές επενδυτικές πρωτοβουλίες για τη χρηματοδότηση έργων υποδομής με ιδιωτικά κεφάλαια συνδεόμενα με τον τόπο λειτουργίας αυτών των έργων, σύνδεση που συμβάλλει σημαντικά στην ταύτιση των επενδυτών και των κατοίκων με τα έργα και στην ανάληψη της ευθύνης τους·

26.

συμφωνεί πλήρως με τη δήλωση ότι η προσέλκυση κεφαλαίων για τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής οικονομίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ρυθμιστικό και το επιχειρηματικό περιβάλλον της ευρωπαϊκής οικονομίας και των οικονομιών των επιμέρους χωρών της ΕΕ·

27.

μεταξύ των δράσεων των ευρωπαϊκών οργάνων που περιγράφονται στην ανακοίνωση, θεωρεί ιδιαίτερα σημαντικές εκείνες που αφορούν: