21.1.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 19/50

1.

υπενθυμίζει ότι οι διαδικασίες αναδιάρθρωσης και οι διαρθρωτικές αλλαγές θεωρούνται κατά κανόνα αναπόσπαστο τμήμα της φυσικής εξέλιξης της οικονομίας·

2.

υπενθυμίζει ότι οι αναδιαρθρώσεις επηρεάζουν εντονότερα τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, διότι τούτες διαθέτουν λιγότερο ανταγωνιστική και καινοτόμο βιομηχανία, χαρακτηρίζονται από υψηλότερα ποσοστά ανεργίας και, συνεπώς, χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής·

3.

επισημαίνει ότι οι επιπτώσεις των διαδικασιών αναδιάρθρωσης γίνονται ιδιαίτερα αισθητές σε περιφερειακό επίπεδο. Οι εν λόγω διαδικασίες μπορούν να επηρεάσουν τη διαρθρωτική ανάπτυξη των περιφερειών και την ανταγωνιστικότητά τους, μεσοπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα. Κατά συνέπεια, απαιτούνται περιφερειακές προσεγγίσεις (αποκεντρωμένες πολιτικές δεόντως προσαρμοσμένες στις τοπικές ανάγκες και υλοποιούμενες με τη συμμετοχή των κυριότερων εταίρων) (1)·

4.

χαιρετίζει, ως εκ τούτου, το γεγονός ότι στο πλαίσιο ποιότητας αναγνωρίζεται η κοινή ευθύνη όλων των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και περιφερειακών αρχών. Σημειώνει ότι η εν λόγω προβληματική αφορά επίσης τις τοπικές αρχές, ιδίως δε τους μεγάλους δήμους, οι οποίοι συγκεντρώνουν τους περισσότερους εργοδότες και διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στον προσδιορισμό της οικονομικής κατάστασης των μικρότερων αστικών κέντρων στην περιφέρειά τους·

5.

διαπιστώνει ότι η επιμερισμένη διαχείριση αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επιτυχία των προτεινόμενων προσεγγίσεων. Η ΕΕ θα πρέπει να ενθαρρύνει την ενίσχυση των εταιρικών σχέσεων μεταξύ όλων των σημαντικών φορέων. Ο συντονιστικός ρόλος των κρατικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών είναι επίσης ζωτικής σημασίας λόγω των συχνά διιστάμενων απόψεων των εργαζομένων και των εργοδοτών σχετικά με τις διαδικασίες αναδιάρθρωσης.

6.

εκτιμά ότι, για την επιτυχημένη εφαρμογή της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» κατά την παρούσα κοινωνικοοικονομική συγκυρία, αποτελεί επιτακτική ανάγκη η επικέντρωση όλων των προσπαθειών στην αύξηση της απασχόλησης (δημιουργία και διατήρηση θέσεων εργασίας)·

7.

αποδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στην πρόβλεψη των αλλαγών και στην ικανότητα όλων των ενδιαφερομένων μερών να προσαρμοστούν σε αυτές. Η συγκεκριμένη παράμετρος περιλαμβάνει τα ακόλουθα τρία σκέλη:

8.

εκφράζει την ικανοποίησή της για τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε η Επιτροπή –όπως, παραδείγματος χάρη, το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο της Αλλαγής (European Monitoring Centre on Change — EMCC) ή το Ευρωπαϊκό Εποπτικό Όργανο Αναδιαρθρώσεων (European Restructuring Monitor — ERM) (2) και προτείνει την περαιτέρω ενίσχυσή τους, ενδεχομένως με την παροχή εξατομικευμένων συμβουλών προς τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές σε συγκεκριμένες περιπτώσεις·

9.

επικροτεί επίσης το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας (Eurofound) επικεντρώνει τις ερευνητικές δραστηριότητές του στις συνέπειες των διαδικασιών αναδιάρθρωσης σε περιφερειακό επίπεδο, αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών την έλλειψη πληροφόρησης που παρατηρείται στον εν λόγω τομέα·

10.

επικροτεί το γεγονός ότι η Επιτροπή καταγράφει, στην ανακοίνωσή της, τις ορθές πρακτικές προς υιοθέτηση σε εθελοντική βάση. Επίσης, συνιστά στην Επιτροπή να εστιάσει στο αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής των Περιφερειών (3) να αναθεωρηθεί το νομοθετικό πλαίσιο ενημέρωσης και διαβούλευσης με τους εργαζομένους στο πλαίσιο της πρόβλεψης και της διαχείρισης των αναδιαρθρώσεων, πολλώ δε μάλλον αφού η ίδια η Επιτροπή επισημαίνει τις ανεπάρκειες αυτού του πλαισίου στην υπό εξέταση ανακοίνωση.

11.

προτείνει η Επιτροπή να συνεργαστεί με όλους τους ενδιαφερόμενους εταίρους κατά την αξιολόγηση της εφαρμογής του πλαισίου ποιότητας και συγχρόνως να συνεκτιμήσει, στο πλαίσιο του συγκεκριμένου εγχειρήματος, τις υφιστάμενες διαδικασίες ή συμφωνίες μεταξύ των διαφόρων εταίρων σε κάθε κράτος μέλος·

12.

σημειώνει ότι το πλαίσιο ποιότητας που προτείνεται από την Επιτροπή, το οποίο συνίσταται σε ένα σύνολο συστάσεων και βέλτιστων πρακτικών προς υιοθέτηση σε εθελοντική βάση, δεν αναφέρει καμία νομική βάση που να προκύπτει από τις συνθήκες και αποτελεί ένα ιδιότυπο νομικό μέσο το οποίο δεν προβλέπεται ρητά από τις συνθήκες. Ως εκ τούτου, η προσέγγιση της Επιτροπής δεν επιτρέπει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να τοποθετηθεί με τον πιο χρήσιμο τρόπο. Ωστόσο, δεδομένου ότι η πρόταση της Επιτροπής αφορά συντρέχουσες αρμοδιότητες της Ένωσης και των κρατών μελών σε θέματα κοινωνικής πολιτικής, όπως αυτά ορίζονται στα άρθρα 151 και 153 ΣλΕΕ και ότι η ανταλλαγή εμπειριών και παραδειγμάτων ορθών πρακτικών σε επίπεδο ΕΕ προσδίδει προφανή προστιθέμενη αξία φαίνεται ότι η πρόταση της Επιτροπής συμμορφώνεται με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας·

13.

τονίζει το ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές για την πρόβλεψη των αναγκών σε δεξιότητες και την αντιστοίχισή τους με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας (4), με τη λήψη μέτρων εστιασμένων ειδικότερα στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της προώθησης της επιχειρηματικότητας των νέων. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν επίγνωση αυτής της αποστολής και να παρέχουν στις τοπικές και περιφερειακές αρχές τα κατάλληλα μέσα για τη διευκόλυνση της μετάβασης των νέων από τη μαθητεία στην ενεργό επαγγελματική ζωή, δεδομένου ότι οι εν λόγω αρχές είναι ακριβώς εκείνες που συχνά διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο ως φορείς παροχής υπηρεσιών στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της απασχόλησης (5)·

14.

επαναλαμβάνει ότι θέματα όπως η επαγγελματική κινητικότητα ή η εξισορρόπηση της προσφοράς και της ζήτησης στην αγορά εργασίας σε τοπικό επίπεδο επηρεάζουν καθοριστικά την αποτελεσματικότητα των εφαρμοζόμενων μηχανισμών αναδιάρθρωσης. Κρίνεται σκόπιμο να προαχθεί η κινητικότητα των εργαζομένων με την παροχή εξατομικευμένων υπηρεσιών για την αναζήτηση εργασίας, δυνατοτήτων απόκτησης επαγγελματικής πείρας και μαθημάτων κατάρτισης για την προσαρμογή των δεξιοτήτων τους στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας (6). Τούτο ισχύει πρωτίστως όσον αφορά ορισμένες συγκεκριμένες ομάδες ατόμων που πλήττονται από μακροχρόνια ανεργία (όπως οι νέοι, τα άτομα με χαμηλή ειδίκευση, οι ηλικιωμένοι, οι μετανάστες και τα άτομα με αναπηρία)·

15.

όσον αφορά τις παραμεθόριες περιφέρειες, τονίζει ιδιαίτερα τη σημασία που έχει η προαγωγή της διασυνοριακής κινητικότητας των εργαζομένων, μέσω της κατάργησης των εμποδίων που σχετίζονται με το εργατικό δίκαιο και την κοινωνική ασφάλιση (κατάργηση των φορολογικών εμποδίων, εξαγωγή των παροχών ανεργίας και δυνατότητα μεταφοράς των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων) (7). Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν επίσης να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον τομέα της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών στους διακινούμενους εργαζόμενους που χρησιμοποιούν τις Ευρωπαϊκές Υπηρεσίες Απασχόλησης (EURES) ή κάποιες ήδη υφιστάμενες διασυνοριακές δομές (8)·

16.

ενθαρρύνει τις τοπικές αρχές να συνεργάζονται στενότερα για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις ευκαιρίες απασχόλησης σε μια δεδομένη τοπική ή περιφερειακή αγορά εργασίας. Η κοινή δράση για την προώθηση της ατομικής κινητικότητας και η ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την αγορά εργασίας θα μπορούσαν να τονώσουν την απασχόληση σε τομείς με υψηλή ζήτηση και ελλιπή κατάρτιση σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο·

17.

χαιρετίζει την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Για μια ευρωπαϊκή βιομηχανική αναγέννηση» (COM(2014) 14) που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2014 και καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει σε αυτήν την πρόβλεψη της αλλαγής και τη διαχείριση της αναδιάρθρωσης ως δραστικά μέτρα για τη στήριξη της ευρύτερης ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής. Οι διαρθρωτικές αλλαγές έχουν επιπτώσεις στη βιομηχανία των περιφερειών και των πόλεων. Κατά συνέπεια, κάθε συζήτηση για τις διαρθρωτικές αλλαγές πρέπει να αναφέρεται επίσης στον ρόλο που διαδραματίζει η βιομηχανική και η περιφερειακή πολιτική στην πρόβλεψή τους·

18.

επισημαίνει τον ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές όσον αφορά τη χρήση των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ, όπως το ΕΚΤ και το ΕΤΠΑ, καθώς και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση, στις ενδιαφερόμενες περιφέρειες, με στόχο την προώθηση της δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας και τη διευκόλυνση μεταβατικών σταδίων χωρίς αποκλεισμούς. Ενδείκνυται να εξασφαλιστεί ότι η χρηματοδότηση των μέτρων που σχετίζονται με την πρόβλεψη της αλλαγής και τη διαχείριση της αναδιάρθρωσης θα προέρχεται από διάφορες πηγές, με μέλημα τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς τους·

19.

υπογραμμίζει τη σημασία των στρατηγικών έρευνας και καινοτομίας που βασίζονται στην ευφυή εξειδίκευση (RIS3) για την υλοποίηση των αλλαγών που επιχειρούν οι περιφέρειες. Από τη φύση της, η RIS3 είναι διαδικασία που αποσκοπεί στην επίτευξη αλλαγών πρωτίστως στο επιχειρηματικό περιβάλλον, επιτρέποντας στις περιφέρειες να αποκτήσουν πρόσβαση στις καλύτερες δεξιότητες καινοτομίας και τους καλύτερους εταίρους. Η ευρωπαϊκή συνεργασία που αναδεικνύεται μέσα από τις διαδικασίες RIS3 έχει σημαντική προστιθέμενη αξία για την υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών·

20.

εκτιμά ότι ο σημαντικότερος ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στο πλαίσιο των διαδικασιών αναδιάρθρωσης συνίσταται στην εξασφάλιση του συντονισμού μεταξύ του συνόλου των ενδιαφερομένων φορέων. Στην πράξη, οι μόνιμες δομές συντονισμού αποδείχθηκαν ζωτικής σημασίας για την ταχεία και αποτελεσματική αντίδραση σε περιφερειακό επίπεδο·

21.

ενστερνίζεται την έκκληση της ΕΟΚΕ για «στενότερο συντονισμό και συνεργασία των πολιτικών και των υπηρεσιών της Επιτροπής, των οργανισμών και των πολυάριθμων παρατηρητών, προκειμένου να υποστηριχθούν με ενιαίο και συνεκτικό τρόπο οι επιλογές των υπό αναδιάρθρωση επιχειρήσεων. Ειδικότερα, εφόσον το ζητούμενο είναι πρόληψη των αναδιαρθρώσεων, πρέπει οι ΜΜΕ και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, που έχουν προφανείς δυσκολίες στην πρόβλεψη των αναδιαρθρώσεων, να επωφελούνται κατάλληλων και ειδικών μηχανισμών υποστήριξης και καθοδήγησης» (9).