5.12.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 356/60

—

εκτιμά τη στρατηγικής σημασίας πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να δώσει έμφαση, μέσω της δέσμης μέτρων της ΕΕ για τις κοινωνικές επενδύσεις, στην ενίσχυση των ικανοτήτων των πολιτών και της συμμετοχής τους στην κοινωνία και στην αγορά εργασίας, με στόχο τη βελτίωση της ατομικής ευημερίας, την τόνωση της οικονομίας και την έξοδο της EE από την κρίση πιο ισχυρής, συνεκτικής και ανταγωνιστικής·

—

διαπιστώνει με απογοήτευση ότι στη δέσμη μέτρων της ΕΕ για τις κοινωνικές επενδύσεις ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών βρίσκεται σε δεύτερη μοίρα. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές γνωρίζουν από «πρώτο χέρι» τα κοινωνικά προβλήματα και συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στον συντονισμό και στην υλοποίηση της δράσης για την αντιμετώπισή τους·

—

σημειώνει ότι ήδη πολλές τοπικές και περιφερειακές αρχές αναπτύσσουν και εφαρμόζουν με επιτυχία προγράμματα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θίγονται στη δέσμη μέτρων της ΕΕ για τις κοινωνικές επενδύσεις. Ως εκ τούτου, κρίνεται σκόπιμο να προαχθεί η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ τοπικών και περιφερειακών αρχών·

—

καλεί την ΕΕ να εξετάσει τη δυνατότητα –σε συμφωνία με τα κράτη μέλη– να ορίσει ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για την κοινωνική στέγαση. Τούτο δε καθότι η κοινωνική στέγαση συμβάλλει αποφασιστικά στην αντιμετώπιση του προβλήματος των αστέγων και στην πραγμάτωση των στρατηγικών με γνώμονα τη στέγαση και την πρόληψη δημιουργίας αστέγων που εισηγείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή·

—

επισημαίνει, συνεπώς, ότι το ΕΚΤ πρέπει να αντεπεξέρχεται στις πραγματικές ανάγκες των πολιτών, παρέχοντας στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές μεγαλύτερη ευελιξία έτσι ώστε να μπορούν να θέτουν στόχους σε τοπική κλίμακα·

—

προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκπονήσει συγκεκριμένο σχέδιο εφαρμογής για τη δέσμη. Το σχέδιο πρέπει να περιλαμβάνει μηχανισμούς εποπτείας, συντονισμού, διακρατικών ανταλλαγών και αμοιβαίας εκμάθησης όσον αφορά θεματικές προτεραιότητες όπως η ανεργία των νέων, η εκπαίδευση, οι άστεγοι, η παιδική φτώχεια και η μέριμνα για τα άτομα με αναπηρία και τα εξαρτώμενα άτομα.

Εισηγητής

ο κ. Ahmed ABOUTALEB (NL/PES), δήμαρχος Ρότερνταμ

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών με θέμα «Στοχεύοντας στις κοινωνικές επενδύσεις για την ανάπτυξη και τη συνοχή — συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (2014-2020)»

COM(2013) 83 final

1.

εκτιμά τη στρατηγικής σημασίας πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να δώσει έμφαση, μέσω της δέσμης μέτρων της ΕΕ για τις κοινωνικές επενδύσεις, στην ενίσχυση των ικανοτήτων των πολιτών και της συμμετοχής τους στην κοινωνία και στην αγορά εργασίας, με στόχο τη βελτίωση της ατομικής ευημερίας, την τόνωση της οικονομίας και την έξοδο της EE από την κρίση πιο ισχυρής, συνεκτικής και ανταγωνιστικής·

2.

υπενθυμίζει τη γνωμοδότησή της με θέμα την ενεργητική ένταξη (2008/C 257/01), στην οποία επισημαίνεται ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι οι βασικοί παράγοντες των πολιτικών που προωθούν την ενεργητική ένταξη·

3.

εκτιμά ότι η επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης, ισοσκελισμένων προϋπολογισμών και κοινωνικής συνοχής είναι εφικτή μόνο εάν καταβληθεί περισσότερη προσπάθεια για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και τη βελτίωση της κοινωνικής προστασίας και της κοινωνικής ένταξη. Αυτό το μέλημα πρέπει να αποτυπωθεί πλήρως στο ευρωπαϊκό εξάμηνο με την ενσωμάτωση στους μηχανισμούς επόπτευσης και συντονισμού συγκεκριμένων στόχων προς διασφάλιση αξιοπρεπών θέσεων απασχόλησης, μείωση των ανισοτήτων και συνεπώς εξισορρόπηση των οικονομικών με τους κοινωνικούς στόχους, καθώς και με την αδιάλειπτη προσπάθεια για προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής, έτσι ώστε να μειωθούν οι οικονομικές και κοινωνικές διαφορές μεταξύ των περιφερειών·

4.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι τα προβλήματα που αφορούν την φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό είναι, σε απόλυτους όρους, ιδιαιτέρως έντονα στις αστικές περιοχές, όπου διαβιεί το 80 % του ευρωπαϊκού πληθυσμού και παράγεται το 85 % του ΑΕγχΠ της ΕΕ, ενώ οι αγροτικές περιοχές, λόγω των χαμηλότερων εισοδηματικών επιπέδων και της μικρής πληθυσμιακής τους πυκνότητας, αντιμετωπίζουν σοβαρά κοινωνικά προβλήματα σε σχετικούς όρους. Στις αστικές περιοχές, τα κοινωνικά προβλήματα συσσωρεύονται κυρίως σε ορισμένες γειτονιές, δημιουργώντας θυλάκους στέρησης ανεξαρτήτως της ευμάρειας·

5.

τονίζει ότι για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού είναι ζωτικής σημασίας να εξασφαλιστεί, όπως ορίζει ο Χάρτης Θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ, η ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών στις βασικές υπηρεσίες κοινής ωφελείας, όπως η στέγαση, η εκπαίδευση, η υγειονομική περίθαλψη, η απασχόληση και η πρόσβαση στις κοινωνικές υπηρεσίες. Η επίδειξη αλληλεγγύης μεταξύ των πολιτών όλων των κοινωνικών στρωμάτων συνιστά μια από τις κυριότερες προϋποθέσεις για την επίτευξη αυτού του στόχου. Η παροχή των εν λόγω βασικών υπηρεσιών προϋποθέτει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, με βραχυπρόθεσμο όσο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, στο πλαίσιο της οποίας οι πολίτες θα βρίσκονται στο επίκεντρο της διαδικασίας εξεύρεσης λύσεων·

6.

ζητά την ανάληψη ρητής δέσμευσης εκ μέρους όλων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ για τη συμμετοχή των πολιτών σε όλα τα στάδια της διαμόρφωσης πολιτικών, από τη συζήτηση έως την εφαρμογή τους. Κατά την παρούσα συγκυρία, θεωρείται υψίστης σημασίας να μεριμνήσουμε ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στους δημοκρατικούς θεσμούς μας, αποδεικνύοντας ότι μπορούμε να ανταποκριθούμε πλήρως στις ανάγκες και στις προσδοκίες τους. Επιπλέον, η αναζήτηση απαντήσεων στο επίπεδο των τοπικών κοινοτήτων και η αξιοποίηση της ενεργητικότητας, της βούλησης για αλλαγή και της γνώσης της τοπικής πραγματικότητας των πολιτών, θα μας προσφέρει περισσότερα εφόδια για την εξεύρεση πιο ρεαλιστικών και αποτελεσματικών λύσεων για την αντιμετώπιση των κοινωνικών προκλήσεων. Η πραγματοποίηση επενδύσεων σε κοινότητες σε (υπό-)τοπικό επίπεδο προσδίδει σταθερότητα στις γειτονιές, ενισχύοντας έτσι το αίσθημα ασφάλειας·

7.

επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σέβεται την αρχή της επικουρικότητας, αναγνωρίζοντας ότι η απασχόληση και η κοινωνική πολιτική εμπίπτουν πρωτίστως στις αρμοδιότητες των κρατών μελών και των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

8.

υποστηρίζει την άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι στην προσπάθεια καταπολέμησης της ανεργίας πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση σε μέτρα υπέρ της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, της μείωσης της ανεργίας, της διά βίου μάθησης, των δράσεων για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στην αγορά εργασίας, της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, των ίσων ευκαιριών και εν γένει της καλλιέργειας των προσόντων και των δεξιοτήτων του ατόμου. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται η ενίσχυση της κινητικότητας των εργαζομένων και η παροχή μικροδανείων σε όσους επιθυμούν να ξεκινήσουν τη δική τους επιχείρηση ή να επεκτείνουν την ήδη υπάρχουσα·

9.

διαπιστώνει με απογοήτευση ότι στη δέσμη μέτρων της ΕΕ για τις κοινωνικές επενδύσεις ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών βρίσκεται σε δεύτερη μοίρα. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την πλειονότητα των πολιτών στην ΕΕ, οι οποίοι ζουν, εργάζονται, σπουδάζουν ή δέχονται ειδική φροντίδα (άτομα με αναπηρία και εξαρτώμενα άτομα) σε περιοχές υπό την ευθύνη των αρχών αυτών. Εξάλλου, στο επίπεδο των τοπικών και περιφερειακών αρχών παρέχονται οι περισσότερες κοινωνικές υπηρεσίες και καταβάλλεται το μεγαλύτερο μέρος των κοινωνικών ενισχύσεων·

10.

πιστεύει ότι η ανάληψη ισχυρότερου ρόλου από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων θα αποβεί προς όφελος της ολοκληρωμένης υλοποίησης των στρατηγικών ενεργού ένταξης, που προκρίνουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές γνωρίζουν από «πρώτο χέρι» τα κοινωνικά προβλήματα και συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στον συντονισμό και στην υλοποίηση της δράσης για την αντιμετώπισή τους. Η πείρα στην αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων είναι καθοριστική για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Για αυτόν τον λόγο πρέπει να εξασφαλιστεί ουσιαστικός ρόλος για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο και στις διαπραγματεύσεις για τα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων και την εφαρμογή τους·

11.

τονίζει ότι η εργασία πρέπει να αμείβεται. Αυτό συνεπάγεται την εγγύηση ενός κατάλληλου κατώτατου μισθού και θέσεων εργασίας καλής ποιότητας. Αν ένα άτομο (προσωρινά) δεν μπορεί (ακόμα) να εργαστεί, πρέπει να του εξασφαλίζονται τα προς το ζην με ισότιμη πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες πρόληψης, παροχής δεξιοτήτων και ενεργοποίησης. Ως εκ τούτου, η ΕτΠ απευθύνει έκκληση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καλύψει την ανάγκη εφαρμογής της σύστασης του Συμβουλίου του 1992 σχετικά με το ελάχιστο εισόδημα·

12.

σημειώνει ότι οι τοπικές αρχές πρέπει να συντονίζουν τις δυνάμεις όλων των ατόμων, της κοινωνίας πολιτών και των επιχειρήσεων που συρρέουν στα αστικά κέντρα. Πρέπει να ενθαρρυνθεί το πνεύμα καινοτομίας των κοινωνικών επιχειρηματιών που μπορούν και προτίθενται να προτείνουν νέες λύσεις για την κάλυψη των αναγκών σε υπηρεσίες και υποδομές. Πρέπει οι δήμοι και οι περιφέρειες να επιδιώξουν την από κοινού δημιουργία μέσω παραγωγικών συμπράξεων με τον ιδιωτικό τομέα και ομάδες της κοινωνίας πολιτών και παράλληλα μέσω της προαγωγής της ουσιαστικής και πραγματικής συμμετοχής των πολιτών σε όλα τα στάδια της κοινωνικής καινοτομίας (ιδέες, σχεδιασμός, πιλοτική εφαρμογή, ανάπτυξη και τελική υλοποίηση)·

13.

θεωρεί ότι, αναφορικά με τις πολιτικές κοινωνικής ένταξης και ενσωμάτωσης, σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, είναι καθοριστικής σημασίας η συμμετοχή όλων των κατοίκων, χωρίς να γίνονται διακρίσεις μεταξύ των υπηκόων τρίτων χωρών και των πολιτών της ΕΕ. Εφιστά δε την προσοχή στο γεγονός ότι η έλευση των άρτι αφιχθέντων –απόρροια της κινητικότητας που παρατηρείται εντός της ΕΕ– και η προσαρμογή τους δημιουργούν νέα δεδομένα ως προς την πρόνοια και την παροχή δημόσιων υπηρεσιών στους πολίτες (στέγαση, εργασία, και εκπαίδευση). Γενικά, οι βασικές προϋποθέσεις για την ένταξη ενός πολίτη της ΕΕ στον κοινωνικό ιστό δεν διαφέρουν από εκείνες των άρτι αφιχθέντων. Οι νεοφερμένοι καλούνται να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες που παρουσιάζουν η νέα γλώσσα, οι νέοι θεσμοί και ενίοτε οι διαφορετικοί κοινωνικοί κανόνες·

14.

εκφράζει την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενστερνίζεται μόνο εν μέρει την έκθεση πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το Σύμφωνο Κοινωνικών Επενδύσεων (07.25.2012, 2012/2003 INI), στην οποία ζητείται η βελτίωση της διακυβέρνησης για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» στον κοινωνικό τομέα και στον τομέα της απασχόλησης, χωρίς να προτείνονται διόλου επιπρόσθετοι πόροι. Η δέσμη μέτρων της ΕΕ για τις κοινωνικές επενδύσεις δεν πρέπει να περιορίζεται στη διατύπωση ορισμένων συστάσεων πολιτικής προς τα κράτη μέλη και στην εξαγγελία μιας σειράς νομοθετικών πρωτοβουλιών. Ειδικά κατά την τρέχουσα περίοδο κρίσης, τόσο μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ όσο και μέσω των εθνικών προϋπολογισμών θα πρέπει να επιδιώκεται η συμπερίληψη προγραμμάτων σχετικών με την απασχόληση και τις κοινωνικές επενδύσεις·

15.

σημειώνει ότι η δέσμη μέτρων της ΕΕ για τις κοινωνικές επενδύσεις περιέχει αρκετές πληροφορίες για τις κοινωνικές τάσεις στην Ευρώπη. Τα στοιχεία και οι πληροφορίες που χρησιμοποιήθηκαν βασίζονται σε τάσεις και στατιστικές εθνικής ή περιφερειακής εμβέλειας. Ωστόσο, αυτό το άθροισμα πληροφοριών δεν αποτυπώνει επαρκώς τα τοπικά προβλήματα ή τις διαφορετικές κοινωνικές ανάγκες και τη στέρηση που υφίστανται σε κλίμακα πόλης, περιφέρειας ή κράτους. Κρίνεται απαραίτητη η συλλογή στοιχείων σχετικά με τις επιτυχημένες λύσεις και τις δυσλειτουργίες σε τοπικό επίπεδο για την αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα των μέτρων που λαμβάνονται με σκοπό την εκπλήρωση των στόχων της κοινωνικής πολιτικής. Η ΕτΠ ενθαρρύνει τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να συγκεντρώνουν στοιχεία για τις κοινωνικές τάσεις σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και, να εκτιμούν και να αξιολογούν τις πολικές κοινωνικής ένταξης που ακολουθούνται από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, ιδιαίτερα στις μεγαλουπόλεις·

16.

επισημαίνει τις συνεχόμενες διακρίσεις λόγω φύλου που πλήττουν ακόμη περισσότερο τα πολλαπλώς μειονεκτούντα άτομα (π.χ. γυναίκα και μητέρα μονογονεϊκής οικογένειας) και χαιρετίζει το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επίγνωση αυτής της ιδιαίτερης πρόκλησης και προτίθεται να της αφιερώσει ιδιαίτερη προσοχή·

17.

αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι η ανακοίνωση θα μπορούσε να αποτελέσει ένα κρίσιμο σημείο για την κοινωνική πολιτική ως μορφή επένδυσης στην κοινωνία και όχι κόστους που γεννά η αποτυχία της αγοράς. Η περιγραφή της κοινωνικής πολιτικής με αυτούς τους όρους θα μπορούσε να προκαλέσει μία μεταστροφή από τα διορθωτικά στα προληπτικά μέτρα κοινωνικής πολιτικής, και έτσι να καταστήσει δυνατή την αντιμετώπιση ζητημάτων, όπως ο κοινωνικός αποκλεισμός, πριν επεκταθούν ή την υποχώρηση της εξάρτησης χάρη στην προώθηση της προσωπικής αυτονομίας και της ενεργού γήρανσης·

18.

επικροτεί την αναγνώριση της ανάγκης ενίσχυσης της κοινωνικής διάστασης της ΟΝΕ από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 27ης και 28ης Ιουνίου 2013. Η πρόκληση είναι να εξοπλιστεί η ΕΕ με τα κατάλληλα εργαλεία για να διατηρήσει το δυναμικό πραγματικής οικονομικής σύγκλισης και κοινωνικής προόδου για όλα τα κράτη μέλη, αντί να βασίζεται σε μηχανισμούς εσωτερικής υποτίμησης μόνο και μόνο για την αντιμετώπιση ασύμμετρων κρίσεων. Ως εκ τούτου, προσβλέπει στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την κοινωνική διάσταση της ΟΝΕ, η οποία έχει προγραμματιστεί για τις αρχές Οκτωβρίου του 2013·

19.

εκτιμά ότι η κοινωνική διάσταση της ΟΝΕ θα μπορούσε –όπως πρότεινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (1)– να βασιστεί σε ένα Σύμφωνο κοινωνικών επενδύσεων κατά τα πρότυπα του Συμφώνου για το ευρώ +. Με το σύμφωνο αυτό θα μπορούσαν να τεθούν στόχοι για την πραγματοποίηση από τα κράτη μέλη κοινωνικών επενδύσεων με σκοπό την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για την απασχόληση, την κοινωνία και την εκπαίδευση. Το Σύμφωνο κοινωνικών επενδύσεων θα πρέπει επίσης να συμπληρωθεί με την εισαγωγή πίνακα αποτελεσμάτων της κοινωνικής πολιτικής και πολιτικής απασχόλησης σε συμφωνία με το άρθρο 148 της ΣλΕΕ, υπό το Συμβούλιο EPSCO (Απασχόληση, Κοινωνική Πολιτική, Υγεία και Καταναλωτές), προκειμένου να εντοπίζονται οι εργασιακές και κοινωνικές ανισότητες που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα της ΟΝΕ·

20.

ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διερευνήσει περαιτέρω τη σκοπιμότητα ενός ενωσιακού καθεστώτος για το επίδομα ανεργίας, το οποίο θα μπορούσε δυνητικά να χρησιμεύσει ως αυτόματος σταθεροποιητής σε επίπεδο ΟΝΕ·

21.

επικροτεί την έμφαση που δίνεται στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σύμφωνα με τα οποία «οι δυνατότητες που προσφέρει το υφιστάμενο δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ για να εξισορροπηθούν οι ανάγκες παραγωγικών δημόσιων επενδύσεων με τους στόχους δημοσιονομικής πειθαρχίας μπορούν να αξιοποιηθούν» (2) περαιτέρω στο προληπτικό σκέλος του Συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης. Ως εκ τούτου, η ΕτΠ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποδώσει μεγαλύτερη σημασία στην ποιοτική χρήση των δημόσιων δαπανών, διαχωρίζοντας –μεταξύ άλλων– τις επενδύσεις από τις τρέχουσες δαπάνες κατά τον υπολογισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος έτσι ώστε να μην προβάλλονται προσκόμματα στις δημόσιες επενδύσεις με καθαρά μακροπρόθεσμα κέρδη·

22.

εμμένει στη θέση της ότι η εκπαίδευση (επίσημη και άτυπη) πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της δέσμης μέτρων της ΕΕ για τις κοινωνικές επενδύσεις. Οι άνισες ευκαιρίες απόκτησης εκπαίδευσης –και δη υψηλής ποιότητας, η οποία αφ’ ενός θα προετοιμάζει κατάλληλα τους νέους να αδράξουν τις επαγγελματικές ευκαιρίες που θα προσφέρει μια κοινωνία της πληροφορίας χωρίς αποκλεισμούς και αφ’ ετέρου θα τους βοηθά να συμμετέχουν ενεργά στα κοινά σε μια πολυσύνθετη και δημοκρατική κοινωνία– αποτελούν τροχοπέδη στην προσπάθεια περιορισμού της φτώχειας και ενίσχυσης της οικονομικής ανάπτυξης. Υποχρέωση των κρατών μελών είναι να επιδείξουν προσήλωση στον στόχο της έρευνας στην εκπαίδευση, στη διά βίου μάθηση και στην κατάρτιση για όλους, δίνοντας έμφαση στην προσχολική εκπαίδευση, στην πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, στη συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων και σχολείων, στην επιμόρφωση παράλληλα με την εργασία και στην ειδική κατάρτιση για τη στελέχωση κλάδων με ελλείψεις σε έμψυχο δυναμικό (π.χ. ιατρικός τομέας, καθαρή τεχνολογία, ΤΠΕ κ.λπ.) και στη μείωση του ποσοστού πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου·

23.

συμφωνεί με την έμφαση που δίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση και πιστεύει ότι, κατ’ αυτόν τον τρόπο, πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στην επαγγελματική κατάρτιση και στην ποιότητά της, με την εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων τόσο στη φάση προσανατολισμού όσο και στη φάση κατάρτισης και μάθησης. Τούτο δε καθότι, εάν θέλουμε να είμαστε παγκοσμίως ανταγωνιστικοί, η οικονομία της ΕΕ χρειάζεται περισσότερους τεχνίτες, μηχανικούς και τεχνικούς. Δυστυχώς, όλο και λιγότεροι άνθρωποι στην ΕΕ ενδιαφέρονται για την τεχνική επαγγελματική κατάρτιση, μολονότι αυτή προσφέρει περισσότερες δυνατότητες για την καταπολέμηση της ανεργίας και την αειφόρο ανάπτυξη της οικονομίας·

24.

επιμένει ότι η συνεχής και διά βίου επαγγελματική κατάρτιση πρέπει να τυγχάνει της δέουσας εκτίμησης. Η ΕΕ οφείλει να υποβάλει επαρκείς προτάσεις μακροπρόθεσμων μέτρων και να δεσμεύσει ικανή χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) για τη βελτίωση του επιπέδου της τεχνικής επαγγελματικής κατάρτισης·

25.

υπογραμμίζει ότι, πέραν της ιδιαίτερης σημασίας που πρέπει να αποδοθεί στην προσφορά πραγματικά απασχολήσιμου έμψυχου δυναμικού, αντιστοίχως πρέπει να δοθεί έμφαση στη ζήτησή του στην αγορά εργασίας. Είναι γεγονός ότι οι άνεργοι είναι κυρίως εργατικό δυναμικό με περιορισμένα προσόντα και ότι οι κενές θέσεις εργασίας προϋποθέτουν υψηλή εξειδίκευση. Στην περίοδο κρίσης που διανύουμε, καλούμαστε να συμπληρώσουμε τα μέτρα υπέρ της ενίσχυσης της ζήτησης εργατικού δυναμικού με μέσα παροχής αυτού· μέσα τα οποία δεν θα εξαντλούνται στην απορρύθμιση των αγορών εργασίας, στη μείωση του κόστους εργασίας και στην παροχή κινήτρων προς τους ανέργους να αναλαμβάνουν εργασία με πενιχρές απολαβές. Πρέπει να μεριμνήσουμε για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των ανέργων και όσων διαθέτουν περιορισμένα επαγγελματικά προσόντα, παρέχοντάς τους τις απαραίτητες μαθησιακές δυνατότητες·

26.

προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να φροντίσουν για την καλύτερη πρόβλεψη των μελλοντικών αναγκών σε δεξιότητες, να επιδιώξουν την καλύτερη αντιστοίχιση μεταξύ δεξιοτήτων και αναγκών της αγοράς εργασίας και να μεριμνήσουν για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ εκπαιδευτικού και εργασιακού περιβάλλοντος. Τούτο δε κυρίως στα χαμηλότερα τμήματα της αγοράς εργασίας, στα οποία η συμμετοχή του εργατικού δυναμικού πρέπει να ενθαρρυνθεί κατά τρόπο ευέλικτο και μη γραφειοκρατικό. Στις Κάτω Χώρες, για παράδειγμα, η κυβέρνηση, οι επιχειρήσεις και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα υπέγραψαν το λεγόμενο Τεχνολογικό Σύμφωνο, με στόχο την καλύτερη σύζευξη της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας στους τομείς της τεχνολογίας και κατ’ επέκταση με σκοπό τον περιορισμό των ελλείψεων σε προσωπικό με τεχνική κατάρτιση. Μολονότι το Τεχνολογικό Σύμφωνο έχει υπογραφεί σε επίπεδο κεντρικών κυβερνήσεων των κρατών μελών, σε μεγάλο βαθμό περιλαμβάνει δράσεις περιφερειακού και τομεακού χαρακτήρα με τη χρήση ήδη υφιστάμενων δομών όπως λ.χ. τα διάφορα τοπικά κέντρα ειδίκευσης για την ανάπτυξη των ταλέντων, των βιώσιμων πόλεων και της δημόσιας υγείας στην πόλη του Ρότερνταμ (τα λεγόμενα kenniswerkplaatsen)·

27.

τονίζει ότι πρέπει να αξιοποιηθεί στο έπακρο το σύνολο του διαθέσιμου εργατικού δυναμικού. Για όσους βρίσκονται στο περιθώριο της αγοράς εργασίας ενδείκνυται να ληφθούν μέτρα στήριξης που να εμπίπτουν στις αρμοδιότητες των εθνικών και/ή υποεθνικών αρχών·

28.

εισηγείται την προσθήκη της παραμέτρου της (κοινωνικής) συμμετοχής στους τρεις πυλώνες που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (επαρκής εισοδηματική στήριξη, ενεργητική ένταξη και παροχή ποιοτικών υπηρεσιών) για την προώθηση της ενεργητικής ένταξης των πλέον απομακρυσμένων από την αγορά εργασίας ατόμων. Η συμμετοχή στα κοινά και η κοινωνική ένταξη πρέπει να τεθούν στο επίκεντρο της προσπάθειας αφ’ ενός υλοποίησης των κοινωνικών φιλοδοξιών μας και αφ’ ετέρου ανάπτυξης και διατήρησης της αποτελεσματικότητας των κρατών πρόνοιάς μας. Πρέπει να μπορούν οι πολίτες να αξιοποιούν πλήρως και να αναπτύσσουν περαιτέρω τις δυνατότητες και τις δεξιότητές τους, με σκοπό την απόκτηση οικονομικής αυτάρκειας·

29.

ζητά περισσότερες διευκρινίσεις ως προς τις προϋποθέσεις που τίθενται για την πρόσβαση στα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας. Οι προϋποθέσεις μπορούν να θεωρηθούν αποδεκτές εφόσον υφίστανται κοινωνικές μεταβιβάσεις μέσω των οποίων θα παρέχονται στο άτομο στήριξη και κίνητρα για την εκ νέου εύρεση εργασίας, την εκπαίδευση και την κατάρτισης·

30.

λαμβανομένου υπόψη ότι περί τα 56 εκατομμύρια ατόμων στην ΕΕ άνω της ηλικίας των 15 ετών δεν διαθέτουν τραπεζικό λογαριασμό, η ΕτΠ επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής να παράσχει σε κάθε άτομο της ΕΕ το δικαίωμα βασικού τραπεζικού λογαριασμού·

31.

συμφωνεί με την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να διερευνήσει την προοπτική χρήσης νέων χρηματοδοτικών μέσων και δη των επενδύσεων κοινωνικής ωφέλειας και των ομολόγων κοινωνικών επενδύσεων για την αύξηση της απόδοσης των δημόσιων κοινωνικών επενδύσεων. Ζητά δε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταθέσει εν προκειμένω λεπτομερέστερες προτάσεις ορίζοντας ενωσιακούς κανόνες σύναψης δημοσίων συμβάσεων που θα προϋποθέτουν την απόδοση των κοινωνικών επενδύσεων. Υποστηρίζει στο πλαίσιο αυτό την προτεινόμενη καθιέρωση λογαριασμού ταμιευτηρίου της ΕΕ που θα μπορούσε να εξασφαλίσει στην ΕΕ μία συμπληρωματική χρηματοδότηση που θα συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων του προγράμματος «Ευρώπη 2020» για την απασχόληση και την ανάπτυξη σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο·

32.

υπογραμμίζει ότι τα κράτη μέλη κράτη μέλη, οι περιφέρειες και οι τοπικές αρχές θα πρέπει να αξιοποιούν τον πλουραλισμό της ταυτότητας των πολιτών τους. Μια περιεκτική κουλτούρα που θα προστατεύει τη μοναδικότητα του καθενός και τη σύνδεσή του με τους άλλους μέσω αυτού του πλουραλισμού συνιστά βασική προϋπόθεση καινοτομίας·

33.

σημειώνει ότι ήδη πολλές τοπικές και περιφερειακές αρχές αναπτύσσουν και εφαρμόζουν με επιτυχία προγράμματα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θίγονται στη δέσμη μέτρων της ΕΕ για τις κοινωνικές επενδύσεις. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι υπηρεσίες ενιαίας εξυπηρέτησης (κέντρα νεολαίας), τα περιφερειακά κέντρα νεότητας και οικογένειας, οι στρατηγικές με γνώμονα τη στέγαση και την πρόληψη δημιουργίας αστέγων, η κοινωνική απόδοση των επενδύσεων, τα «ομόλογα κοινωνικού χαρακτήρα», τα κέντρα ανάπτυξης ταλέντων (talent houses), οι φιλικές προς το παιδί γειτονιές και η πλήρης δραστηριοποίηση. Ως εκ τούτου, κρίνεται σκόπιμο να προαχθεί η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ τοπικών και περιφερειακών αρχών. Η ανάπτυξη εταιρικών σχέσεων και σχεδίων συνεργασίας μεταξύ των τοπικών αρχών τούς παρέχει τη δυνατότητα να συγκεντρώνουν περισσότερους χρηματικούς πόρους και εμπειρίες, προάγοντας συγχρόνως την ευρεία συμμετοχή στην αναπτυξιακή προσπάθεια εταίρων προερχόμενων από διάφορους τομείς. Πρέπει να λάβουμε πλήρως υπόψη αυτές τις εμπειρίες κατά την ανάπτυξη της τράπεζας γνώσεων που προτείνεται στη δέσμη μέτρων της ΕΕ για τις κοινωνικές επενδύσεις και την προαγωγή των ανταλλαγών μέσω του προγράμματος για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία·

34.

επισημαίνει ότι ορισμένα προγράμματα κοινωνικής ένταξης έχουν χρηματοδοτηθεί τόσο μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ένταξης Υπηκόων Τρίτων Χωρών όσο και μέσω του ΕΚΤ. Πολλές φορές, ωστόσο, η πηγή της χρηματοδότησης περιόριζε την εμβέλεια των παρεχόμενων υπηρεσιών. Πρέπει να τονιστεί ότι, δεδομένης της συνεχώς αυξανόμενης κινητικότητας των ατόμων εντός της ΕΕ, στον επόμενο προϋπολογισμό του προγράμματος πρέπει να προβλέπεται χρηματοδότηση για την υποστήριξη των μετακινούμενων πολιτών της ΕΕ, συνδυάζοντας τις προτεραιότητες αμφότερων των ταμείων και δημιουργώντας ένα χρηματοδοτικό πρόγραμμα για τους υπηκόους όλων των χωρών. Αυτά τα νέα κονδύλια θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν επίσης για την ένταξη πολιτών της ΕΕ σε προγράμματα εκμάθησης ξένης γλώσσας και επαγγελματικού προσανατολισμού, σε στενή συνεργασία με άλλους παράγοντες όπως οι ΜΚΟ και ιδίως οι εταίροι από τον ιδιωτικό τομέα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να ασκήσει επιρροή στις τοπικές και περιφερειακές αρχές από τις χώρες προέλευσης των μεταναστών προκειμένου να κάνουν χρήση του ΕΚΤ και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και να προβούν σε γενναίες επενδύσεις στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των κοινοτήτων τους·

35.

σημειώνει ότι, αν και οι εισροές μεταναστών στα κράτη μέλη από τρίτο κράτος ή άλλο κράτος μέλος αποτελεί για τα άτομα αυτά μια λύση στο πρόβλημα της οικονομικής ύφεσης, μια πιο βιώσιμη αντιμετώπιση του προβλήματος θα ήταν η πραγματοποίηση συνολικότερων και πιο μακροπρόθεσμων κοινωνικών επενδύσεων στις περιφέρειες και στις δημοτικές αρχές, οι οποίες γνωρίζουν καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο τις ιδιαιτερότητες του τόπου και των κοινοτήτων τους. Τούτο δε μετριάζοντας τις πιέσεις που υφίστανται οι κάτοικοί τους να αφήσουν το σπίτι, την οικογένεια και την κοινότητά τους προς αναζήτηση εργασίας. Συν τοις άλλοις, τροχοπέδη στην προσπάθεια του ατόμου να μεταναστεύσει σε άλλο κράτος μέλος για να βρει δουλειά ή να σπουδάσει είναι η ανεπαρκής γνώση της γλώσσας του τόπου. Ως εκ τούτου, πρέπει να γίνουν νέες προσπάθειες ενίσχυσης της διδασκαλίας των ξένων γλωσσών για την υποστήριξη της βραχυπρόθεσμης μετανάστευσης μέχρι να βρεθούν πιο μακροχρόνιες λύσεις. Εξάλλου, κατ’ αυτόν τον τρόπο προάγεται η κοινωνική ένταξη του μετανάστη·

36.

υποστηρίζει την άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με τις τοπικές επιπτώσεις των δημογραφικών αλλαγών και της γήρανσης του πληθυσμού, φαινόμενα που συνεπάγονται νέες απαιτήσεις ως προς τις κοινωνικές υποδομές και την προσβασιμότητα των δημόσιων χώρων. Με την όξυνση του φαινομένου της φτώχειας σε μεγάλη ηλικία δημιουργείται η ανάγκη για βιώσιμα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης και βιώσιμες κοινωνικές υπηρεσίες διαθέσιμα και οικονομικά προσιτά σε όλους τους πολίτες. Πρέπει να αντικαταστήσουμε το παρόν σύστημα περίθαλψης, προκρίνοντας μάλλον ένα προληπτικό σύστημα πρόνοιας, το οποίο θα παρατείνει την ενεργό αυτονομία του ατόμου και τη συμμετοχή του στις διαπροσωπικές σχέσεις. Ιδιαίτερη δε προσοχή θα πρέπει να επιδειχθεί στην προαγωγή της ενεργού και υγιούς γήρανσης των Ευρωπαίων πολιτών, με στόχο τη μεταστροφή από μια θεσμική προσέγγιση προς μια προσέγγιση επίκεντρο της οποίας θα είναι οι τοπικές κοινότητες ·

37.

εκφράζει την αντίθεσή της με το γεγονός ότι το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής «Μακροχρόνια περίθαλψη στις γηράσκουσες κοινωνίες» δεν αντιμετωπίζει τα ζητήματα της φτώχειας, του κοινωνικού αποκλεισμού και του αξιοπρεπούς εισοδήματος για τους ηλικιωμένους, κάτι το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη ανάγκη για μακροχρόνια περίθαλψη. Επίσης, η ΕτΠ διαπιστώνει την απουσία πιο ενδελεχούς ανάλυσης του τρόπου με τον οποίο τα διαρθρωτικά ταμεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να στηρίξουν τις επενδύσεις σε μακροχρόνια περίθαλψη·

38.

θεωρεί ότι η δέσμη κοινωνικών επενδύσεων θα πρέπει να συνοδευθεί με αυξημένη αναγνώριση του ρόλου της κοινωνικής οικονομίας, αφού είναι γνωστό ότι σε επίπεδο ΕΕ, οι επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας αντιπροσωπεύουν 2 εκατομμύρια επιχειρήσεις (δηλαδή το 10 % του συνόλου των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων) και απασχολούν πάνω από 11 εκατομμύρια αμειβόμενους εργαζόμενους (που ισοδυναμεί με το 6 % του ενεργού πληθυσμού της ΕΕ). Επαναλαμβάνει συνεπώς την έκκλησή της σχετικά με την θέσπιση του καταστατικού της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κοινωνικής Αλληλεγγύης που είχε εγκριθεί τον Μάρτιο 2013 από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

39.

υπογραμμίζει τη σημασία της διακλαδικής συνεργασίας στους τομείς της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας καθώς και μεταξύ των επίσημων και άτυπων δικτύων της κάθε κοινότητας. Εν προκειμένω κρίνεται απαραίτητη η γνώση διαφόρων τύπων πληροφοριών για την υποστήριξη του ατόμου σε επίπεδο γειτονιάς και για τους συμπληρωματικούς ρόλους των εθελοντών, των επαγγελματιών και των απλών γειτόνων που παρέχουν υποστηρικτικές υπηρεσίες. Θα ήταν σκόπιμο οι επαγγελματίες να ταυτίζονται περισσότερο με την κάθε γειτονιά, επιδιώκοντας και διευκολύνοντας τη συνεργασία και λειτουργώντας ως μεσάζοντες για την υποστήριξη στις γειτονιές και στο σχετικό έργο των εθελοντών. Αυτή η νέα διαχειριστική προσέγγιση, η οποία έχει ήδη γνωρίσει επιτυχία σε ορισμένες ευρωπαϊκές πόλεις, πρέπει να ενισχυθεί με ενωσιακής κλίμακας μέσα με σκοπό τη διάδοση των βέλτιστων μεθόδων ανά την ΕΕ. Μια πρόσφορη μέθοδος φαίνεται να είναι η καθιέρωση συστημάτων που αξιοποιούν και τις πληροφορίες για τον πολίτη (κοινωνικό ιστορικό και ιατρικό ιστορικό) και την πρόσβαση στην ενημέρωση περί διαθέσιμων πόρων και υπηρεσιών (κατάλογος ή φάκελος υπηρεσιών και πόρων, εφαρμόσιμες καινοτόμες τεχνολογίες, όπως συστήματα προηγμένης τηλεβοήθειας, εξ αποστάσεως ελέγχου κ.λπ.)·

40.

καλεί την ΕΕ να εξετάσει τη δυνατότητα –σε συμφωνία με τα κράτη μέλη– να ορίσει ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για την κοινωνική στέγαση, όπως είχε ζητήσει η ΕτΠ στη γνωμοδότησή της του Οκτωβρίου 2011 και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο ψήφισμά του της 11ης Ιουνίου 2013. Αν και η κοινωνική στέγαση δεν συγκαταλέγεται στις ρητές αρμοδιότητες της ΕΕ, πολλές ενωσιακές πολιτικές (πολιτική ανταγωνισμού, ενιαία αγορά, διαρθρωτικά ταμεία, πολιτική για την ενεργειακή αποδοτικότητα, περιβαλλοντικά πρότυπα κ.ά.) έχουν άμεσο αντίκτυπο στην κοινωνική στέγαση. Απαιτείται, συνεπώς, ένα πλαίσιο συντονισμού, ούτως ώστε να εξασφαλίζεται η συνοχή με τα θεμελιώδη δικαιώματα, καθώς και μεταξύ των ενωσιακών πολιτικών που έχουν αντίκτυπο στη στέγαση. Η ΕτΠ υπενθυμίζει σχετικά ότι, σύμφωνα με τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι δημόσιες αρχές είναι ελεύθερες να καθορίζουν τόσο τον τρόπο οργάνωσης της κοινωνικής στέγασης όσο και ποια νοικοκυριά υπάγονται στους δικαιούχους. Πιστεύει δε ότι η κοινωνική στέγαση αποτελεί κλειδί για την κοινωνική συνοχή, καθώς και ότι δεν πρέπει να περιορίζεται στους μη προνομιούχους για λόγους κοινωνικού συγκερασμού.

41.

υπενθυμίζει στα κράτη μέλη και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι οι δαπάνες κοινωνικής στέγασης συμβάλλουν στην ικανοποίηση έκτακτων κοινωνικών αναγκών ως βάση για την πραγματοποίηση στρατηγικών κοινωνικών επενδύσεων. Επίσης, οι επενδύσεις αυτές συντελούν στη βιώσιμη δημιουργία τοπικών θέσεων εργασίας που δεν μπορούν να «εξαχθούν» από τον τόπο, στη σταθεροποίηση της οικονομίας μέσω της πρόληψης φαινομένων στεγαστικής «φούσκας», στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στην καταπολέμηση της ενεργειακής πενίας. Συν τοις άλλοις, η ΕτΠ υπογραμμίζει ότι η κοινωνική στέγαση συμβάλλει αποφασιστικά στην αντιμετώπιση του προβλήματος των αστέγων και στην πραγμάτωση των στρατηγικών με γνώμονα τη στέγαση και την πρόληψη δημιουργίας αστέγων που εισηγείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή·

42.

συμφωνεί με την προσθήκη του ζητήματος των αστέγων στις θεματικές προτεραιότητες της δέσμης και την έκκληση να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα «μέσω ολοκληρωμένων στρατηγικών που βασίζονται στην πρόληψη, μέσω προσεγγίσεων με βάση τη στέγαση και αναθεώρησης των κανονισμών και των πρακτικών για την έξωση, λαμβάνοντας υπόψη τα βασικά πορίσματα της καθοδήγησης για την αντιμετώπιση του προβλήματος των αστέγων που περιέχονται στην εν λόγω δέσμη». Μέσα σε αυτό το περίγραμμα η ΕτΠ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπτύξει συγκεκριμένο ενωσιακό πλαίσιο για την υποστήριξη της προσπάθειας των διάφορων άμεσα ενδιαφερομένων –ιδίως των αρμόδιων εθνικών, τοπικών και περιφερειακών αρχών– να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των αστέγων, λαμβάνοντας υπόψη τη σχετική γνωμοδότηση πρωτοβουλίας της ΕτΠ·

43.

υπογραμμίζει ότι προϋπόθεση για την επιτυχή έκβαση των κοινωνικών μας στόχων αποτελεί η αλλαγή της γραμμής που ακολουθείται με σκοπό την αποτελεσματικότητα και την επίτευξη καλύτερων επιδόσεων και αποτελεσμάτων για τους δικαιούχους. Απαιτούνται ρηξικέλευθα μέτρα κοινωνικής πολιτικής για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Τα μέτρα αυτά πρέπει να συμπεριληφθούν στους κανονισμούς των Διαρθρωτικών Ταμείων, να τύχουν ιδιαίτερης προσοχής στο πρόγραμμα «Ορίζοντα 2020», καθώς και υποστήριξης βάσει του Ευρωπαϊκού προγράμματος για την κοινωνική αλλαγή και την καινοτομία. Για τον σκοπό αυτό οι εμβληματικές πρωτοβουλίες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και ιδίως η ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού θα πρέπει να αποτελούν το πλαίσιο αναφοράς για την καλύτερη επίτευξη των προβλεπόμενων στόχων·

44.

επισημαίνει ότι οι σύγχρονες κοινωνίες βασίζονται στην επιστήμη και στην τεχνολογία όχι μόνο για την οικονομική τους ανάπτυξη, αλλά και για την ευημερία και την πρόοδό τους. Εντούτοις, η αλληλεπίδραση της επιστήμης-έρευνας με την κοινωνία και τους πολίτες συχνά είναι ελλιπής, αν όχι ανύπαρκτη. Επομένως, η χρηματοδότηση της μελλοντικής ευρωπαϊκής έρευνας πρέπει να γίνει με γνώμονα όχι μόνο τις τεχνολογικές επιστήμες, αλλά και τις κοινωνικές και ανθρωπιστικές με σκοπό αφ’ ενός μεν την προαγωγή της γνώσης με πρακτικές εφαρμογές και της έρευνας με θέμα τα προβλήματα και τον τρόπο διαβίωσης σε ορισμένες γειτονιές πόλεων και σε αραιοκατοικημένες περιοχές, αφ’ ετέρου δε τη διάδοση αυτής της πρακτικής γνώσης με αποδέκτες τους υπευθύνους χάραξης αστικής και χωροταξικής πολιτικής. Πιο συγκεκριμένα, προτείνεται ο σχεδιασμός σύγχρονων ερευνών αξιολόγησης με σκοπό τη συστηματική συγκέντρωση στοιχείων για την αποτελεσματικότητα των μέτρων των κοινωνικών πολιτικών, τους λόγους επιτυχίας τους, με ποιες κοινωνικές ομάδες ως αποδέκτες και υπό ποιες προϋποθέσεις. Επικροτεί δε τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ενίσχυση της κοινωνικής καινοτομίας και τις προσπάθειες ανταλλαγής εμπειριών ως προς την καινοτομία·

45.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι, ήδη από το 1989, η περιφερειακή πολιτική της ΕΕ προάγει τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη. Μέσω των Διαρθρωτικών Ταμείων, η περιφερειακή πολιτική επενδύει σε έργα που προάγουν τη χρηστή τοπική διακυβέρνηση, ένα πιο βιώσιμο αστικό περιβάλλον, την κοινωνική ένταξη και την ισότητα, την ανάπλαση διάφορων αστικών περιοχών, την οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση. Όσον αφορά την εγγύτητα των τοπικών και περιφερειακών αρχών προς τους πολίτες τους, αλλά και τη γνώση που διαθέτουν για τον εντοπισμό των τοπικών αναγκών και προσδοκιών, κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί ότι η υφιστάμενη δομή χρηματοδότησης χρήζει περαιτέρω προσαρμογής στις τοπικές ανάγκες, προκειμένου να ανατεθούν στις πόλεις και στις αστικές περιοχές σημαντικότερες αρμοδιότητες και πρωταγωνιστικός ρόλος στον συντονισμό ολοκληρωμένων προσεγγίσεων σε επίπεδο πόλεων ή μητροπολιτικών περιοχών. Για τη στήριξη της εδαφικής συνοχής και την υιοθέτηση ολοκληρωμένων προσεγγίσεων ανά περιοχή, χρειάζεται να βελτιωθεί ο συντονισμός μεταξύ του ΕΚΤ και του ΕΤΠΑ.

46.

επικροτεί την πρόταση να δεσμευτεί τουλάχιστον το 20 % του ΕΚΤ σε κάθε κράτος μέλος με σκοπό την προώθηση της κοινωνικής ένταξης και την καταπολέμηση της φτώχειας. Εν προκειμένω η ΕτΠ θα ήθελε να λάβει ορισμένες διαβεβαιώσεις ως προς τη σωστή διαχείριση και τη διάθεση των κονδυλίων σε όσους τα χρειάζονται περισσότερο. Τούτο ενδεχομένως να σημαίνει τη δέσμευση κονδυλίων σε κάθε κράτος μέλος, περισσότερο σε περιφερειακό παρά σε κεντρικό επίπεδο, βάσει ενός συνόλου παραγόντων που να καθορίζουν τη μεγαλύτερη ανάγκη στήριξης (δείκτες φτώχειας, κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ, απασχόληση, εκπαίδευση, μετανάστευση κ.λπ.)·

47.

ζητά την άμεση εφαρμογή της «Πρωτοβουλίας για την απασχόληση των νέων» και τονίζει ότι πρέπει να συμπεριληφθούν στα προγράμματα παροχής εγγυήσεων για τη νεολαία νέοι ηλικίας μέχρι και 30 ετών. Ασπάζεται την εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με αντικείμενο την «Εγγύηση για τη νεολαία», η οποία αποσκοπεί στην έγκαιρη επέμβαση υπέρ όσων απειλούνται με αποκλεισμό από την εκπαίδευση, την απασχόληση ή την κατάρτιση. Τονίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές έχουν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στην εφαρμογή της. Εκφράζει τις ανησυχίες της σχετικά με την έλλειψη επαρκούς χρηματοδότησης για την «Εγγύηση για τη νεολαία» στο πλαίσιο της επόμενης περιόδου προγραμματισμού (6 δισεκατομμύρια ευρώ) και ζητά επειγόντως να προβλεφθεί προκαταβολική κάλυψη της γραμμής του προϋπολογισμού για την Εγγύηση για τη νεολαία στα πρώτα έτη του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου. Τα διαθέσιμα κονδύλια για την εφαρμογή του προγράμματος των εγγυήσεων ανά την ΕΕ πρέπει να αυξηθούν τουλάχιστον στα 10 δισ. ευρώ για το ΠΔΠ της περιόδου 2014 — 2020. Σημαντικό μέρος αυτών των κονδυλίων θα διατεθεί σε ειδικά μέτρα για τη δημιουργία νέων και αξιοπρεπών θέσεων εργασίας. Η υπαγωγή στις NUTS II δεν θα πρέπει να εξαρτάται αποκλειστικά από το κριτήριο του 25 % ως ποσοστού ανεργίας των νέων, αλλά θα πρέπει να συνεκτιμώνται οι μεγάλες αποκλίσεις σε περιφερειακή κλίμακα από το μέσο εθνικό ποσοστό ανεργίας των νέων·

48.

επισημαίνει, συνεπώς, ότι το ΕΚΤ πρέπει να αντεπεξέρχεται στις πραγματικές ανάγκες των πολιτών, παρέχοντας στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές μεγαλύτερη ευελιξία έτσι ώστε να μπορούν να θέτουν στόχους σε τοπική κλίμακα. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές πρέπει να συμμετέχουν τόσο στην επιλογή των προτεραιοτήτων υπό το ΕΚΤ όσο και στη διαχείριση των κονδυλίων του. Ως προς τη νομοθεσία, στον κανονισμό που ρυθμίζει το μελλοντικό ΕΚΤ θα πρέπει να προβλέπεται λεπτομερώς η ενισχυμένη παρουσία των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στη στρατηγική διαχείρισή του. Επίσης, η ΕτΠ ζητά να προβλεφθεί η υποχρέωση των διαχειριστικών αρχών του ΕΚΤ να αποδεικνύουν την ενεργό συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην επιλογή των προτεραιοτήτων των επιχειρησιακών προγραμμάτων και στη συνακόλουθη στρατηγική διαχείριση των κονδυλίων του.

49.

ειδικότερα, παραπέμποντας και στις παλαιότερες γνωμοδοτήσεις της σχετικά με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα για το αστικό περιβάλλον και στη σύνοδο κορυφής της του 2012 στην Κοπεγχάγη, η ΕτΠ φρονεί ότι υπάρχουν αρκετές επιλογές για την ενίσχυση της ουσιαστικής συμπερίληψης των δήμων: επιχειρησιακά προγράμματα με σαφή αστικό χαρακτήρα· συμμετοχή των δήμων ως διαμεσολαβητικών οργάνων και στα διοικητικά συμβούλια του ΕΚΤ, στις διαχειριστικές επιτροπές και στις συμβουλευτικές ομάδες· διαχειριστικές αρχές του ΕΚΤ που συνεργάζονται με τις δημοτικές αρχές στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση των προγραμμάτων. Ίσως μάλιστα να ήταν σκόπιμο ορισμένοι μεγάλοι δήμοι να έχουν τα δικά τους επιχειρησιακά προγράμματα·

50.

ζητά την προαγωγή μέσω του ΕΚΤ καινοτόμων προτύπων υπηρεσιών, καθώς και τη διευκόλυνση και χρηματοδότηση μέσω του νέου νομοθετικού πλαισίου της ανάπτυξης υπηρεσιών βασισμένων στην κοινότητα για τη στήριξη μέτρων της πολιτικής για την αγορά εργασίας·

51.

επισημαίνει ότι ο προϋπολογισμός της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) της ΕΕ είναι πενταπλάσιος του προϋπολογισμού του ΕΚΤ — στοιχείο το οποίο οφείλεται ασφαλώς στο γεγονός ότι η ΚΓΠ είναι η μοναδική κοινή πολιτική της ΕΕ–, ενώ η χρηματοδότηση της κοινωνικής πολιτικής εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τους εθνικούς και υποεθνικούς προϋπολογισμούς. Ωστόσο, η εν λόγω ανισορροπία μπορεί να ερμηνευτεί από την κοινή γνώμη και ως απόρροια της όχι αρκετής σημασίας που αποδίδεται στην ενωσιακή κοινωνική πολιτική. Επομένως, η ΕτΠ εμμένει στο γεγονός ότι η εκ νέου έμφαση στις ενωσιακές κοινωνικές πολιτικές πρέπει να συνοδεύεται από παράλληλη αύξηση των πόρων του ΕΚΤ·

52.

συμφωνεί με την προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έναντι της Ολοκληρωμένης εδαφικής επένδυσης (ΟΕΕ) κατά τη νέα προγραμματική περίοδο του ΕΚΤ που αποσκοπεί στην εδραίωση της κοινωνικής, οικονομικής και φυσικής ανάπτυξης. Λαμβανομένης υπόψη της ζωτικής σημασίας των πόλεων για την κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή, κρίνεται σκόπιμο να αυξηθεί η στήριξη πολύ πάνω από το προτεινόμενο μέχρι σήμερα ελάχιστο ποσοστό του 5 %·

53.

παρατηρεί ότι οι αυστηρές ρυθμίσεις της ΕΕ στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων και των κρατικών ενισχύσεων θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν καλύτερα με τις κοινωνικές πολιτικές, καθιστώντας έτσι δυνατή την αποτελεσματικότερη διαμόρφωση και εφαρμογή των πολιτικών αυτών. Για να λάβει συγκεκριμένη μορφή αυτή η ευθυγράμμιση, η ΕτΠ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει πρόταση για τη βελτίωση της ποιότητας και της προσιτότητας των κοινωνικών υπηρεσιών κοινής ωφελείας δυνάμει του άρθρου 14 της ΣλΕΕ·

54.

συνιστά την εφαρμογή όσων διαλαμβάνει το έγγραφο συνδυαστικά με το περιεχόμενο άλλων εγγράφων εργασίας των υπηρεσιών της ανακοίνωσης με σκοπό τη συνεπή και αποτελεσματική υλοποίησή τους. Η ΕτΠ προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προσεγγίσει το ζήτημα σφαιρικά και να συνεργαστεί άμεσα με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές στην εν λόγω διαδικασία·

55.

προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκπονήσει συγκεκριμένο σχέδιο εφαρμογής για τη δέσμη. Το σχέδιο πρέπει να περιλαμβάνει μηχανισμούς εποπτείας, συντονισμού, διακρατικών ανταλλαγών και αμοιβαίας εκμάθησης όσον αφορά θεματικές προτεραιότητες όπως η ανεργία των νέων, η εκπαίδευση, οι άστεγοι, η παιδική φτώχεια και η μέριμνα για τα άτομα με αναπηρία και τα εξαρτώμενα άτομα. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, πρέπει να διεξάγονται διαβουλεύσεις με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές για την πραγματοποίηση της ετήσιας επισκόπησης της ανάπτυξης. Συν τοις άλλοις, οι εν λόγω αρχές πρέπει να διαδραματίζουν σημαντικότερο ρόλο στη διαδικασία εποπτείας. Δεδομένου ότι πολλές από τις κοινωνικές επενδύσεις αφορούν κατ’ εξοχήν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, πρέπει να ασκηθούν πιέσεις στις κεντρικές κυβερνήσεις των κρατών μελών έτσι ώστε να αυξηθεί ο βαθμός στον οποίο οι τοπικές και περιφερειακές αρχές ενημερώνονται, συναποφασίζουν και συμμετέχουν σε διαβουλεύσεις.