2.3.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 62/14

—

επικροτεί την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής - κατόπιν σχετικού αιτήματος του Συμβουλίου - να παράσχει ένα πλαίσιο για την ενίσχυση των προσπαθειών ολοκλήρωσης του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας έως το 2014·

—

συμμερίζεται την άποψη ότι η γνώση αποτελεί την πεμπτουσία της νέας οικονομίας. Ως εκ τούτου, συμφωνεί ότι μια παγκόσμιας κλάσης ικανότητα έρευνας και καινοτομίας, στηριζόμενη σε ισχυρή δημόσια επιστημονική βάση, έχει ζωτική σημασία για την επίτευξη βιώσιμης οικονομικής ανάκαμψης και την εδραίωση της θέσης που κατέχει η Ευρώπη στην παγκόσμια σκηνή·

—

τονίζει ότι ο ΕΧΕ πρέπει να ολοκληρωθεί για να υπερκερασθεί ο κατακερματισμός της έρευνας στην Ευρώπη και να αρθούν οι εθνικοί και θεσμικοί φραγμοί. Δεν επιδέχεται αμφιβολία το γεγονός ότι αυτός ο κατακερματισμός εμποδίζει την Ευρώπη από το να αξιοποιήσει πλήρως το δυναμικό της στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας, πράγμα που έχει τεράστιο κόστος για τους Ευρωπαίους ως φορολογούμενους, καταναλωτές και πολίτες. Από αυτή την άποψη, χρειάζονται τώρα περισσότερες και πιο στοχευμένες δράσεις·

—

καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τη διαπεριφερειακή συνεργασία στο πλαίσιο του προγράμματος "Ορίζοντας 2020", αναπτύσσοντας αποτελεσματικά εργαλεία και παρέχοντας αποδοτικά κίνητρα. Σε αυτό το πλαίσιο, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα μπορούσαν να διαδραματίσουν υποστηρικτικό και συντονιστικό ρόλο (δημιουργώντας δίκτυα για την έρευνα και την καινοτομία, παρέχοντας τεχνική και διοικητική υποστήριξη και δίδοντας κίνητρα για χρηματοδότηση από τον ιδιωτικό τομέα), με στόχο την προώθηση της έρευνας και την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της γνώσης και της καινοτομίας.

Εισηγητής

ο κ. Γρηγόριος ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ (EL/EPP), Περιφερειακός σύμβουλος Αττικής

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Μια ενισχυμένη σύμπραξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας για αριστεία και ανάπτυξη

COM(2012) 392 final

1.

επικροτεί την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής - κατόπιν σχετικού αιτήματος του Συμβουλίου - να παράσχει ένα πλαίσιο για την ενίσχυση των προσπαθειών ολοκλήρωσης του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας έως το 2014·

2.

συμφωνεί με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Φεβρουαρίου 2011 και του Μαρτίου 2012, ότι δηλαδή υπάρχει επιτακτική ανάγκη να υλοποιηθεί ο ΕΧΕ έως το 2014·

3.

εκτιμά ότι η νομοθεσία για την ολοκλήρωση του ΕΧΕ μπορεί να θεωρηθεί χρήσιμη για επιμέρους θέματα (όπως ο συντονισμός των εθνικών και των ευρωπαϊκών πολιτικών στο πλαίσιο του άρθρου 181 ΣλΕΕ και η προώθηση δράσεων για τη διάδοση των αποτελεσμάτων έρευνας βάσει του άρθρου 180, σε συνδυασμό με το άρθρο 182.5 ΣλΕΕ)·

4.

εκτιμά ότι στο πλαίσιο της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, η ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας ο οποίος θα εστιάζει στην έρευνα και στην καινοτομία με βάση την έρευνα, έχει ζωτική σημασία για την υποστήριξη της οικονομικής ανάπτυξης, της δημιουργίας θέσεων εργασίας, της επιστημονικής αριστείας και της συνοχής μεταξύ περιφερειών και κρατών·

5.

συμμερίζεται την άποψη ότι η γνώση αποτελεί την πεμπτουσία της νέας οικονομίας. Ως εκ τούτου, συμφωνεί ότι μια παγκόσμιας κλάσης ικανότητα έρευνας και καινοτομίας, στηριζόμενη σε ισχυρή δημόσια επιστημονική βάση, έχει ζωτική σημασία για την επίτευξη βιώσιμης οικονομικής ανάκαμψης και την εδραίωση της θέσης που κατέχει η Ευρώπη στην παγκόσμια σκηνή·

6.

υπογραμμίζει ότι η υλοποίηση τόσο του προγράμματος "Ορίζοντας 2020" όσο και του ΕΧΕ πρέπει να εστιάζουν περισσότερο και να έχουν μεγαλύτερη επίδραση στην τρέχουσα πραγματικότητα (1), δηλαδή το τοπικό και περιφερειακό επίπεδο πρέπει να συμμετέχει και να συμβάλλει ενεργά στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής "Ευρώπη 2020"·

7.

τονίζει ότι ο ΕΧΕ θα βελτιώσει τις ζωές μας, μετατρέποντας την Ευρώπη σε έναν χώρο όπου η επιστημονική έρευνα, η τεχνολογική ανάπτυξη και η καινοτομία ευδοκιμούν και ανταποκρίνονται στις σημαντικότερες προκλήσεις της εποχής μας, πιστεύει δε ότι για την προαγωγή της αξιοποίησης της γνώσης, χρειάζεται συνεργασία μεταξύ επιστημονικού κλάδου, επιχειρήσεων και δημόσιων αρχών·

8.

συμφωνεί ότι πρέπει να αξιοποιηθεί το δυναμικό αριστείας όλων των περιφερειών και ότι απαιτούνται νέες προσεγγίσεις που θα βοηθήσουν τις περιφέρειες και τα κράτη μέλη με χαμηλές επιδόσεις να αποκτήσουν αριστεία και να επιτύχουν ευφυή περιφερειακή εξειδίκευση·

9.

τονίζει ότι ο ΕΧΕ πρέπει να ολοκληρωθεί για να υπερκερασθεί ο κατακερματισμός της έρευνας στην Ευρώπη και να αρθούν οι εθνικοί και θεσμικοί φραγμοί. Δεν επιδέχεται αμφιβολία το γεγονός ότι αυτός ο κατακερματισμός εμποδίζει την Ευρώπη από το να αξιοποιήσει πλήρως το δυναμικό της στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας, πράγμα που έχει τεράστιο κόστος για τους Ευρωπαίους ως φορολογούμενους, καταναλωτές και πολίτες. Από αυτή την άποψη, χρειάζονται τώρα περισσότερες και πιο στοχευμένες δράσεις·

10.

συμφωνεί ότι τα μέτρα θα πρέπει να στοχεύουν στην αύξηση του ανταγωνισμού μεταξύ ερευνητών και ερευνητικών οργανισμών, καθώς και στην αξιοποίηση των διασυνοριακών συνεργειών μεταξύ εθνικών και περιφερειακών συστημάτων έρευνας, διευκολύνοντας τη σταδιοδρομία και την κινητικότητα των ερευνητών, καθώς και την ελεύθερη κυκλοφορία της γνώσης·

11.

πιστεύει ακράδαντα ότι ένας από τους κύριους στόχους του ΕΧΕ θα πρέπει να είναι ο περιορισμός της "διαρροής εγκεφάλων", ιδίως από περιφέρειες που υστερούν σε έρευνα, καθώς και η μείωση των σημαντικών περιφερειακών ανισοτήτων στην έρευνα και την καινοτομία, στοχεύοντας στην αριστεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο που συνεκτιμά το δυναμικό καινοτομίας. Εδώ, ένα σημαντικό στοιχείο είναι η ύπαρξη συνοχής μεταξύ του ευρωπαϊκού θεματολογίου έρευνας και ανάπτυξης και των εθνικών και περιφερειακών στρατηγικών στον χώρο της καινοτομίας·

12.

επικροτεί τον στόχο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να βελτιωθούν οι συνθήκες έρευνας και ανάπτυξης και να ανέλθει το ποσοστό των συνδυασμένων δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων σε Ε&Α στο 3 % του ΑΕγχΠ της ΕΕ. Παρόλα ταύτα, πρέπει να αναγνωριστεί ότι η Ευρώπη υστερεί στην εμπορική αξιοποίηση της αριστείας σε σύγκριση με άλλες περιοχές του κόσμου και, για τον λόγο αυτό, δεν πρέπει να παύσει να τονίζεται ο ρόλος των ΜμΕ ως καταλύτη καινοτομίας·

13.

πιστεύει ότι μηχανισμοί συνοχής θα μπορούσαν να ενισχύσουν την ανάπτυξη αριστείας και ικανοτήτων, ενισχύοντας τις πολιτικές έρευνας και καινοτομίας σε περιφερειακό επίπεδο. Αυτό θα επιτρέψει την ανάπτυξη μιας "κλίμακας αριστείας", η οποία θα παράσχει σε αυτές τις περιοχές τη δυνατότητα να συμμετέχουν πλήρως στον ΕΧΕ και να αποκομίζουν οφέλη από τις πηγές χρηματοδότησης του Κοινού Στρατηγικού Πλαισίου·

14.

καλεί την Επιτροπή, σε συνεργασία με το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, να εξασφαλίσει την αποτελεσματική και αποδοτική υλοποίηση του προγράμματος "Ορίζοντας 2020", προβλέποντας όσο το δυνατόν απλούστερους κανόνες και διαδικασίες για όλους τους δικαιούχους·

15.

αναγνωρίζει ότι οι προτεραιότητες του ΕΧΕ οι οποίες περιέχονται στην Ανακοίνωση είναι σαφώς καθορισμένες, η δε πλήρης υλοποίησή τους θα βελτιώσει τις ερευνητικές επιδόσεις της Ευρώπης έως το 2014. Ωστόσο, τα κράτη μέλη, οι ερευνητικοί φορείς, οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί τους και η Επιτροπή θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στην ενισχυμένη εταιρική σχέση, έτσι ώστε η ολοκλήρωση του ΕΧΕ να αναδείξει την αριστεία της Ευρώπης, προωθώντας την αποτελεσματικότητα, την ποιότητα και νέες ευκαιρίες, με βάση τις ανάγκες της Ένωσης·

16.

ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξασφαλίσει συνέργειες και συμπληρωματικότητες μεταξύ του προγράμματος "Ορίζοντας 2020" και των Διαρθρωτικών Ταμείων και να δημιουργήσει "κλίμακες αριστείας" στα κράτη μέλη και στις περιοχές που είναι οικονομικά και κοινωνικά ασθενέστερες με βάση τα δυνατά τους σημεία, έτσι ώστε να αυξηθεί σημαντικά το δυναμικό τους στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας, και να μειωθεί το χάσμα καινοτομίας της Ευρώπης·

17.

καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τη διαπεριφερειακή συνεργασία στο πλαίσιο του προγράμματος "Ορίζοντας 2020", αναπτύσσοντας αποτελεσματικά εργαλεία και παρέχοντας αποδοτικά κίνητρα. Σε αυτό το πλαίσιο, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα μπορούσαν να διαδραματίσουν υποστηρικτικό και συντονιστικό ρόλο (δημιουργώντας δίκτυα για την έρευνα και την καινοτομία, παρέχοντας τεχνική και διοικητική υποστήριξη και δίδοντας κίνητρα για χρηματοδότηση από τον ιδιωτικό τομέα), με στόχο την προώθηση της έρευνας και την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της γνώσης και της καινοτομίας·

18.

τονίζει ότι οι περιφέρειες πρέπει να ενισχύσουν την ετοιμότητά τους για αξιοποίηση της έρευνας. Οι αναπτυσσόμενες πρακτικές και εργαλεία θα πρέπει στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν ως μοχλός πανευρωπαϊκής αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της έρευνας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της εντατικοποίησης των συνεργειών κατά τη χρήση όλων των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών μέσων, όπως του προγράμματος "Ορίζοντας 2020", της πολιτικής συνοχής και των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών πόρων (2). Η κοινή χρήση των πόρων, ωστόσο, δεν είναι επαρκής, αλλά απαιτεί και αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας και στις πρακτικές διοίκησης·

19.

καλεί τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να ενισχύσουν τη συνεργασία ανάμεσα στις ευρωπαϊκές και/ή περιφερειακές και τις εθνικές οργανώσεις για την προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας, να επιφέρουν βελτιώσεις που να ευνοούν την ευθυγράμμιση των πολιτικών, την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα της διαχείρισης, καθώς και την εναρμόνιση των διαδικασιών, ώστε να καταστούν ισχυρότερα κοινά συστήματα διαχείρισης που προωθούν την πρόσβαση των πολιτών στις πολιτικές και αυξάνουν τον κοινωνικοοικονομικό τους αντίκτυπο·

20.

πιστεύει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν και θα πρέπει να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, μέσω συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα. Αυτό θα στοχεύει στη δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας, ανάπτυξης σε τοπικό και/ή περιφερειακό επίπεδο, ενώ ταυτόχρονα θα βελτιώσει την επιχειρησιακή ικανότητα και αποτελεσματικότητα του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα·

21.

επικροτεί τις πρωτοβουλίες της ΓΔ Ε&Α και της ΓΔ REGIO, που διευκολύνουν τη δημιουργία περιφερειακών δικτύων για την έρευνα και την καινοτομία, η οποία θα μπορούσε να υποστηριχθεί από τα πανεπιστήμια, τα ιδρύματα, τις δημόσιες αρχές και τον ιδιωτικό τομέα·

22.

σημειώνει ότι από το 2000, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη έχουν μεν σημειώσει πρόοδο ως προς την υλοποίηση ενός ΕΧΕ, τονίζει όμως ότι αυτή η πρόοδος υπήρξε άνιση στα διάφορα κράτη μέλη σε ό,τι αφορά τις διάφορες πτυχές του ΕΧΕ·

23.

ενθαρρύνει τη συμμετοχή ενδιαφερόμενων περιφερειακών και ερευνητικών οργανώσεων στον ΕΧΕ, όπου αυτό κρίνεται σκόπιμο·

24.

τονίζει τον σημαντικό ρόλο του δημόσιου τομέα εν γένει, και ειδικότερα τον ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές ως σύνδεσμος μεταξύ επιχειρήσεων, πανεπιστημιακών /ερευνητικών κέντρων και δημόσιων ιδρυμάτων (μέσω της μεθόδου "τριπλή έλικα" (Triple-Helix), με στόχο την ανάπτυξη και υλοποίηση του ΕΧΕ, σημειώνει δε ότι στην Ανακοίνωση της Επιτροπής δεν έχει ληφθεί επαρκώς υπόψη ο ρόλος του δημόσιου τομέα·

25.

καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τους ενδιαφερόμενους φορείς από τον χώρο της έρευνας να καθορίσουν και να εφαρμόσουν τους κατάλληλους όρους βελτίωσης της αποτελεσματικότητας των ερευνητικών συστημάτων της Ευρώπης, ρυθμίζοντας βασικά ζητήματα όπως η διασυνοριακή συνεργασία και ο ανταγωνισμός, η αγορά εργασίας για τους ερευνητές, η ισότητα των φύλων και η μεταφορά επιστημονικών γνώσεων. Οι “όροι” που έχει προβλέψει η Επιτροπή φαίνεται να επαρκούν για την επίτευξη των στόχων.

26.

αναγνωρίζει ότι ο ανεπαρκής ανταγωνισμός στα εθνικά συστήματα έρευνας δεν δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για τη βελτίωση της επιστημονικής ποιότητας. Από αυτή την άποψη, ο περιορισμένος ανταγωνισμός μεταξύ ερευνητικών ιδρυμάτων και πανεπιστημίων έχει ως αποτέλεσμα την ανεπαρκή εξειδίκευση·

27.

πιστεύει ότι η βελτίωση των βασικών ευρωπαϊκών ερευνητικών επιδόσεων με κίνητρο την περιέργεια είναι απαραίτητη για τις καινοτομίες και τις ανακαλύψεις που απαιτούνται προς αντιμετώπιση των σημαντικών προκλήσεων. Η Ευρώπη πρέπει να προβεί σε καλά εστιασμένες και στρατηγικές επενδύσεις στη βασική έρευνα, με πρωταρχικό κριτήριο επιλογής την επιστημονική αριστεία, η οποία δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την προαγωγή και τη βιώσιμη ανάπτυξη της τεχνογνωσίας και του γνωστικού δυναμικού σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

28.

συμφωνεί ότι τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες θα πρέπει να υποστηρίζουν την ανταγωνιστική χρηματοδότηση μέσω προσκλήσεων για υποβολή προτάσεων και θεσμική αξιολόγηση από ομοτίμους, ως μία από τις βασικές μεθόδους κατανομής εθνικών και περιφερειακών κονδυλίων για έρευνα και καινοτομία· ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, η αξιολόγηση από ομοτίμους δεν θεωρείται απαραίτητη σε ό,τι αφορά την κατανομή κονδυλίων για έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία σε περιφερειακούς φορείς ·

29.

επικροτεί τον στόχο της Πράσινης Βίβλου (που δημοσιεύτηκε από την Επιτροπή το 2011) για εξεύρεση της κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ θεσμικής και ανταγωνιστικής χρηματοδότησης. Σύμφωνα με προηγούμενες θέσεις της, η Επιτροπή των Περιφερειών ζητά να συνεχιστεί η συζήτηση σχετικά με την κατάλληλη ισορροπία μεταξύ θεσμικής και ανταγωνιστικής χρηματοδότησης. Ο τρόπος με τον οποίο θα επιτευχθεί αυτή η ισορροπία έχει μεγάλη σημασία για τη δυναμική του συστήματος και τη βιωσιμότητα των διαφόρων ερευνητικών ιδρυμάτων·

30.

θεωρεί ότι, μέσω της αύξησης του ποσοστού της βασικής χρηματοδότησης και της έξυπνης εξειδίκευσης, τα κονδύλια των χρηματοδοτήσεων φθάνουν μέχρι τις μικρές και βιώσιμες ερευνητικές κοινότητες. Παράλληλα με την κρίσιμη μάζα που συνιστούν οι μεγάλες μονάδες και τα κύρια τεχνολογικά προγράμματα που εφαρμόζονται από την κορυφή προς τη βάση, μια μικρή εκπαιδευτική και ερευνητική κοινότητα προσανατολισμένη σε έναν μόνο τομέα μπορεί επίσης να είναι αρκετά ανταγωνιστική και καινοτόμος όταν συνεργάζεται και δικτυώνεται αποτελεσματικά στα πλαίσια μιας ευρύτερης κοινότητας και πολυτομεακής αλυσίδας πανεπιστημίων και ερευνητικών ιδρυμάτων τόσο στην πόλη προέλευσής της όσο και διεθνώς·

31.

υποστηρίζει ότι πρέπει να ενισχυθεί η βασική χρηματοδότηση των ερευνητικών ιδρυμάτων. Για τον λόγο αυτό, η ΕτΠ προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεκτιμήσουν αυτήν την παράμετρο και να διαμορφώσουν ένα πρότυπο χρηματοδότησης ερευνητικών υποδομών στο οποίο θα λαμβάνονται υπόψη και η συμπληρωματικότητα των πόρων από τα Διαρθρωτικά Ταμεία. Όσον αφορά τις ερευνητικές κοινότητες, μια ενισχυμένη βασική χρηματοδότηση προσφέρει την ευκαιρία εφαρμογής ερευνητικών προγραμμάτων από τη βάση προς την κορυφή με βάση τις στρατηγικές ανάγκες της καθεμίας εξ αυτών και, ταυτόχρονα, παρέχει τη δυνατότητα δυναμικής αλληλεπίδρασης με την πόλη και την περιφέρεια στην οποία είναι εγκατεστημένες·

32.

τονίζει ότι η επιστημονική αριστεία ως πρωταρχικό κριτήριο επιλογής και οι βασικές αρχές της διεθνούς αξιολόγησης από ομοτίμους θα πρέπει να εφαρμόζονται για τη διάθεση πόρων σε δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας·

33.

αναγνωρίζει ότι τα επιτυχημένα πρότυπα έρευνας και καινοτομίας που έχουν εφαρμοστεί σε μια περιφέρεια δεν μπορούν απλώς να αντιγραφούν και να μεταφερθούν σε άλλες περιφέρειες. Παρόλα αυτά, εάν λαμβάνονται υπόψη οι εκάστοτε διαρθρωτικές, κοινωνικές και πολιτισμικές συνθήκες, μπορούν να χρησιμεύσουν ως παραδείγματα για την ανάπτυξη κατάλληλων προτύπων σε άλλες περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών με χαμηλότερες επιδόσεις·

34.

επιβεβαιώνει ότι υποστηρίζει τον συντονισμό των περιφερειακών, εθνικών και ευρωπαϊκών ερευνητικών προγραμμάτων και προτεραιοτήτων, δίνει έμφαση στην αρμοδιότητα των κρατών μελών, των περιφερειακών αρχών και των τοπικών αρχών για την έρευνα και την καινοτομία, και συνεχίζει να απορρίπτει τα συγκεντρωτικά ερευνητικά θεματολόγια και προτεραιότητες σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

35.

καλεί την Επιτροπή να προωθήσει την αμοιβαία μάθηση και ανταλλαγή ορθών πρακτικών και εμπειριών μεταξύ κρατών μελών και ενδιαφερόμενων οργανώσεων για την άρση των εθνικών νομικών και/ή άλλων φραγμών στον ΕΧΕ σε σχέση με τις προτεραιότητες που αναφέρονται στην Ανακοίνωση· θα ήταν επίσης σκόπιμο να προωθηθούν κοινοί προσανατολισμοί στο σύνολο της ΕΕ για θέματα επιστημονικής πολιτικής με στόχο την προώθηση και διευκόλυνση κοινών δράσεων·

36.

ζητά από την Επιτροπή να υποστηρίξει τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες σε ό,τι αφορά τη χρήση των πόρων των Διαρθρωτικών Ταμείων για την ανάπτυξη δυνατοτήτων έρευνας και ειδικά προσαρμοσμένων στρατηγικών καινοτομίας με βάση τις περιφερειακές αρμοδιότητες και τις στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης κοινών ερευνητικών προγραμμάτων, σύμφωνα με τους στόχους της πολιτικής συνοχής·

37.

αποδέχεται σε αυτό το πλαίσιο τη σημασία που έχει ο εντοπισμός των τομέων με τις μεγαλύτερες προοπτικές από άποψη συγκριτικού πλεονεκτήματος ως βάση για τον καθορισμό των στρατηγικών έξυπνης περιφερειακής εξειδίκευσης (3). Η ΕΕ πρέπει να ενθαρρύνει τις περιφέρειες αφ’ ενός μεν να γίνουν πρωτοπόροι της καινοτομίας στους τομείς που έχουν επιλέξει, αφ’ ετέρου δε να δικτυωθούν και να συνεργαστούν με άλλες περιφέρειες. Εφιστά την προσοχή σε κάθε προσπάθεια να δοθεί προτεραιότητα, μέσω της «έξυπνης εξειδίκευσης», σε περιφέρειες ή τοπικές αρχές που κατέχουν ήδη ηγετική θέση, αφήνοντας άλλες περιοχές με ελάχιστη ή καμία στήριξη. Πρέπει συνεπώς να σχεδιαστεί ένας ευρωπαϊκός χάρτης των περιφερειών με γνώμονα το επίπεδο καινοτομίας και το πεδίο εξειδίκευσης της καθεμιάς εξ αυτών. Αυτή η χαρτογράφηση μπορεί να χρησιμεύσει για την ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ των περιφερειών και για τη θέσπιση ειδικών μηχανισμών στήριξης των περιφερειών που εμφανίζουν υστέρηση, με τη διάθεση ειδικών πόρων για να επιτευχθεί η σύγκλισή τους με τις πλέον καινοτόμες περιφέρειες·

38.

συμφωνεί με την ανάγκη δημιουργίας ενός ακριβέστερου συστήματος δεικτών και στόχων, το οποίο να υπολογίζει μεν το ποσοστό των δαπανών των επιχειρήσεων για Ε&Α, αλλά να συνεκτιμά και πτυχές που σχετίζονται με τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας. Με άλλα λόγια, ένα ολοκληρωμένο σύστημα μέτρησης της αποτελεσματικότητας των συστημάτων Ε&Α και της παραγωγικότητας της καινοτομίας (4).

39.

τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει να αναλάβει επειγόντως συνεκτική δράση, προκειμένου να καταβληθούν οι απαραίτητες προσπάθειες και να δημιουργηθεί ο αναγκαίος αντίκτυπος για την αντιμετώπιση των μεγάλων προκλήσεων με τα περιορισμένα δημόσια κεφάλαια που διατίθενται για την έρευνα·

40.

επιβεβαιώνει την πεποίθησή της ότι με την ενίσχυση του συντονισμού και της συνεργασίας εντός και μεταξύ των κρατών μελών και των περιφερειών μπορούν να δημιουργηθούν συνέργειες και, ως εκ τούτου, προστιθέμενη αξία για τον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας. Οι Ευρωπαϊκοί Όμιλοι Περιφερειακής Συνεργασίας (EGTCS) αποτελούν πολύτιμο εργαλείο επιτυχούς εφαρμογής της περιφερειακής συνεργασίας, μεταξύ άλλων στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας. Αυτό θα τονώσει την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης στην παγκόσμια αγορά γνώσης·

41.

υπογραμμίζει ότι το ενδιαφέρον για την παραγωγή, τη διάδοση και την αξιοποίηση της γνώσης θα πρέπει να διοχετεύεται αποτελεσματικά, λαμβάνοντας υπόψη τα στρατηγικά συμφέροντα των δημόσιων και των ιδιωτικών ενδιαφερόμενων μερών και εξασφαλίζοντας τη συμμετοχή των τελευταίων στη διαμόρφωση των στρατηγικών προγραμμάτων. Αυτό απαιτεί την υποστήριξη της διεθνούς δικτύωσης, ώστε οι καλύτεροι ερευνητές να συνεργάζονται μεταξύ τους για να δώσουν απαντήσεις στις μεγάλες προκλήσεις·

42.

τονίζει την ανάγκη για καλύτερο συντονισμό και συνέργεια μεταξύ τοπικών και περιφερειακών, εθνικών και ευρωπαϊκών διασυνοριακών στρατηγικών έρευνας και καινοτομίας, επιδεικνύοντας σεβασμό προς τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των διαφόρων πλαισίων και ενισχύοντας τις δυνατότητες συμπληρωματικότητας και συνεργασίας μεταξύ τους·

43.

επιβεβαιώνει την άποψη ότι απαιτείται μεγαλύτερος συντονισμός μεταξύ της έρευνας και της βιομηχανίας, ώστε να προαχθεί η κατά τόπους έξυπνη ειδίκευση στον τομέα των βασικών τεχνολογιών γενικής εφαρμογής (όπως η νανοτεχνολογία, η μικροηλεκτρονική και η νανοηλεκτρονική, η βιομηχανική βιοτεχνολογία, η φωτονική, τα προηγμένα υλικά και οι προηγμένες τεχνολογίες παραγωγής), να τονωθούν τα διεθνικά δίκτυα και να ενισχυθεί η συνεργασία σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο (5), προωθώντας παράλληλα τη δημιουργία σταθερής απασχόλησης με υψηλό επίπεδο ειδίκευσης·

44.

συμφωνεί ότι τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες θα πρέπει να προωθήσουν και να υλοποιήσουν κοινά θεματολόγια έρευνας που να καλύπτουν τις μείζονες προκλήσεις, την ανταλλαγή πληροφοριών και ορθών πρακτικών σε συμφωνημένους τομείς προτεραιότητας καθώς και να εξασφαλίσουν τη δέσμευση και τη στρατηγική διάθεση επαρκών εθνικών κονδυλίων σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο στους εν λόγω τομείς·

45.

θεωρεί ότι επιβάλλεται η άρση των νομικών και άλλων φραγμών στη διασυνοριακή διαλειτουργικότητα των εθνικών και διεθνών προγραμμάτων προκειμένου να καταστεί δυνατή η κοινή χρηματοδότηση ερευνητικών σχεδίων και υποδομών σε εθνικό, περιφερειακό ή διεθνές επίπεδο·

46.

καλεί την Επιτροπή να παρέχει ουσιαστική και αποτελεσματική στήριξη στα κράτη μέλη και τους οργανισμούς χρηματοδότησης της έρευνας κατά την υλοποίηση κοινών διεθνών αξιολογήσεων από ομότιμους και τον καθορισμό κοινών προτύπων χρηματοδότησης·

47.

υπογραμμίζει ότι η επιστημονική αριστεία βασίζεται σε εγκαταστάσεις και ερευνητικές υποδομές παγκοσμίου κλάσεως, συμπεριλαμβανομένων των ηλ-υποδομών. Τέτοιες ερευνητικές υποδομές έχουν πολύ μεγάλη σημασία για την Ευρώπη, διότι προσελκύουν ταλέντα και τονώνουν την καινοτομία και τις επιχειρηματικές ευκαιρίες, συμβάλλοντας παράλληλα στη δημιουργία θέσεων εργασίας·

48.

αναγνωρίζει τον βασικό ρόλο των ερευνητικών υποδομών στα συστήματα καινοτομίας που βασίζονται στη γνώση· χαιρετίζει στο πλαίσιο αυτό την έννοια των Περιφερειακών Εταιρικών Μέσων και τη συνεργασία μεταξύ υποδομών έρευνας, αναγνωρίζει δε τη δυνατότητά τους να συνεισφέρουν σε μια πιο ισορροπημένη ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας με την εξασφάλιση της συμμετοχής μικρότερων ή λιγότερο έμπειρων χωρών και περιφερειών στην ανταγωνιστική έρευνα και στην απόδοση της καινοτομίας (6)·

49.

πιστεύει ότι πρέπει να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα έτσι ώστε το πρόγραμμα "Ορίζοντας 2020" να στραφεί προς της μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η ΕΕ. Στον πυλώνα που αφορά τις κοινωνικές προκλήσεις η έμφαση θα πρέπει να δοθεί στον συνδυασμό της βέλτιστης ευρωπαϊκής εμπειρογνωμοσύνης σε έργα συν-δημιουργίας μεγάλης κλίμακας, που επιτρέπουν στην Ευρώπη να εφαρμόσει μεγάλες αλλαγές στην ανανέωση των δομών σε επίπεδο συστήματος πέρα από τα παραδοσιακά όρια. Η έρευνα με γνώμονα τους κλάδους, δεν παράγει επαρκή γνώση για την επίλυση των μεγάλων κοινωνικών προκλήσεων. Έμφαση θα πρέπει να δοθεί στις πολυτομεακές δραστηριότητες ΕΑΚ οι οποίες αποφέρουν ιδέες και αποτελούν συστατικά στοιχεία που είναι απαραίτητα σε αυτές τις μεταβολές ανανέωσης της διάρθρωσης του συστήματος. Στον πυρήνα της έρευνας βρίσκεται ο πειραματισμός και η πιλοτική εφαρμογή. Ένα καλό παράδειγμα αποτελεί το εκτεταμένο πεδίο των έξυπνων πόλεων. Σημαντικό στοιχείο όλων αυτών αποτελεί η δυνατότητα κλιμάκωσης των αποτελεσμάτων υπό διαφορετικές συνθήκες σε ολόκληρη την Ευρώπη (7)·

50.

υποστηρίζει τη δέσμευση της "Ένωσης Καινοτομίας" τα κράτη μέλη μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ολοκληρώσουν ή να δρομολογήσουν μέχρι το 2015 τη δημιουργία του 60 % των ευρωπαϊκών υποδομών προτεραιότητας, όπως αυτές προσδιορίζονται τώρα στο Ευρωπαϊκό Στρατηγικό Φόρουμ για τις Υποδομές Έρευνας (ΕΣΦΥΕ)·

51.

συνιστά να θεμελιώσουν τα κράτη μέλη χρηματοπιστωτικές υποχρεώσεις για τη δημιουργία και τη λειτουργία των ερευνητικών υποδομών του ΕΣΦΥΕ και την προώθηση της ανάπτυξης Περιφερειακών Εταιρικών Μέσων, ιδίως κατά την κατάρτιση εθνικών χαρτών πορείας και των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων για την επόμενη περίοδο προγραμματισμού·

52.

καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει με αποτελεσματικό τρόπο, μέσω του προγράμματος "Ορίζοντας 2020", την πρόσβαση σε ερευνητικές υποδομές, καθώς και την τρέχουσα συνολική ολοκλήρωση πανευρωπαϊκών ερευνητικών υποδομών και όχι μόνο εκείνων στις οποίες έχει απονεμηθεί το καθεστώς Κοινοπραξίας Ευρωπαϊκής Ερευνητικής Υποδομής (ΚΕΕΥ)·

53.

συνιστά να υποστηρίξει ενδεχομένως η Επιτροπή το κόστος λειτουργίας των ερευνητικών υποδομών μέσω πηγών χρηματοδότησης, όπως π.χ. τα Διαρθρωτικά Ταμεία·

54.

καλεί τις εθνικές και τις περιφερειακές αρχές να συνδέσουν τους χάρτες πορείας για τις ερευνητικές υποδομές με τον χάρτη πορείας του Ευρωπαϊκού Στρατηγικού Φόρουμ Ερευνητικών Υποδομών και τις στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης στα προγράμματα έρευνας και καινοτομίας που συγχρηματοδοτούνται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία, ενισχύοντας την ικανότητα των λιγότερο ευνοημένων περιοχών να φιλοξενούν και να συμμετέχουν σε ερευνητικές υποδομές πανευρωπαϊκού και διεθνούς ενδιαφέροντος·

55.

εκτιμά ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να συνεργαστεί με το Ευρωπαϊκό Στρατηγικό Φόρουμ Ερευνητικών Υποδομών για τον καθορισμό προτεραιοτήτων υλοποίησης του χάρτη πορείας και την παροχή συμβουλών και καθοδήγησης στα κράτη μέλη σε ό,τι αφορά την άρση των νομικών, οικονομικών ή τεχνικών εμποδίων στην υλοποίηση.

56.

αναγνωρίζει ότι τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι ερευνητές στις διάφορες εθνικές αγορές εργασίας οφείλονται κυρίως τόσο στις διαφορετικές προσεγγίσεις όσον αφορά τις προσλήψεις, τη θεσμική αυτονομία, τις διαφορές στον σχεδιασμό στρατηγικών για τους ανθρώπινους πόρους και την προώθηση της κινητικότητας της έρευνας, όσο και στις μη ελκυστικές συνθήκες εργασίας για τους νέους ερευνητές και τους ερευνητές εκτός ΕΕ·

57.

υπενθυμίζει ότι, λόγω της τρέχουσας οικονομικής κρίσης (8), χιλιάδες εργαζόμενοι έχουν ήδη απολέσει τις θέσεις εργασίας τους στα κράτη μέλη, ακόμη και εξαιρετικά εξειδικευμένοι ερευνητές κυρίως από υπηρεσίες Ε&Α του βιομηχανικού τομέα· η τάση αυτή θα επιδεινωθεί λόγω της ανάδειξης νέων αγορών και της μετεγκατάστασης επιχειρήσεων σε χώρες με μικρότερο κόστος παραγωγής. Είναι συνεπώς απαραίτητο να αναβαθμιστούν τα επίπεδα δεξιοτήτων όλων των εργαζόμενων και να προσαρμοστούν καλύτερα στις ανάγκες της αγοράς εργασίας (9)·

58.

πιστεύει ότι είναι σημαντικό να εξαλειφθούν οι νομικοί και άλλοι φραγμοί στην εφαρμογή ενός ανοικτού, διαφανούς και αξιοκρατικού συστήματος πρόσληψης ερευνητών καθώς και στη διασυνοριακή πρόσβαση σε εθνικές υποτροφίες και στη δυνατότητα μεταφοράς αυτών·

59.

συμφωνεί ότι οι οργανισμοί ερευνών θα πρέπει να δημοσιοποιούν όλες τις κενές θέσεις χρησιμοποιώντας τα κοινά επαγγελματικά πρότυπα που έχουν θεσπιστεί στο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Σταδιοδρομίας στην Έρευνα και να πληρώνουν τις θέσεις ερευνητών με βάση ανοικτές και διαφανείς διαδικασίες πρόσληψης, επιτρέποντας και τη συμμετοχή υπηκόων τρίτων χωρών. Επίσης, θα πρέπει να δημοσιεύουν τις κενές θέσεις στην πύλη θέσεων εργασίας του EurAxess (http://ec.europa.eu/euraxess/index.cfm/lobs/index)·

60.

τονίζει ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην κινητικότητα των ερευνητών στην Ευρώπη και ζητά την εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων με σκοπό την άρση των εμποδίων στην κινητικότητα (όπως δυνατότητα μεταφοράς των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων, εξασφάλιση κοινωνικής προστασίας, αμοιβαία αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων και μέτρα για τον συνδυασμό της οικογενειακής με την επαγγελματική ζωή) τα οποία θα διευκολύνουν την κινητικότητα των Ευρωπαίων ερευνητών και θα καταστήσουν πιο ελκυστική την προοπτική ερευνητικής σταδιοδρομίας στην ΕΕ·

61.

επικροτεί τις πρωτοβουλίες της Επιτροπής για την άρση των φραγμών που αντιμετωπίζουν οι ερευνητές στην ΕΕ σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης και την περαιτέρω διευκόλυνση της εισόδου εθνικών ερευνητών από τρίτες χώρες·

62.

επιβεβαιώνει την ανάγκη προσέλκυσης εξαίρετων ερευνητών από τρίτες χώρες και ως εκ τούτου τονίζει τη σημασία ευρωπαϊκών προγραμμάτων κινητικότητας, όπως το πρόγραμμα Μαρία Κιουρί, και των μέτρων που έχουν ληφθεί ή πρόκειται να ληφθούν σε ορισμένες περιοχές για την υποστήριξη των ερευνητών και επιστημόνων που επιστρέφουν σε αυτές·

63.

ενθαρρύνει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να λάβουν μέτρα που συμβάλλουν στη βελτίωση της κινητικότητας σε όλους τους τομείς και ιδίως μεταξύ των πανεπιστημίων και της βιομηχανίας. Η στενή πανευρωπαϊκή συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων, επιχειρήσεων και οργανισμών έρευνας, με τη συμμετοχή βασικών πολιτικών παραγόντων και διοικήσεων σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο με τη μορφή του μοντέλου τριπλού έλικα, έχει μεγάλη σημασία·

64.

τονίζει την ανάγκη να ενθαρρύνονται οι νέοι να αναζητούν επαγγελματική σταδιοδρομία στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας, να υποστηρίζονται οι νέοι επιχειρηματίες που συμβάλλουν σε δραστηριότητες έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας και να αξιοποιούνται τα αποτελέσματά τους στις τοπικές ή περιφερειακές κοινότητες·

65.

επισημαίνει ότι είναι επιτακτικά αναγκαία η ύπαρξη καλά εκπαιδευμένου ανθρώπινου δυναμικού με τα αναγκαία προσόντα για απασχόληση στη βιομηχανία της γνώσης, και ότι η βιομηχανία αποτελεί ελκυστικό χώρο εργασίας λόγω των δυσκολιών πλήρωσης θέσεων εργασίας σε τομείς στρατηγικής σημασίας για το μέλλον, όπως η έρευνα και η επιστήμη, η μηχανική, η υγεία και τα μαθηματικά (10). Τα προσόντα και οι γνώσεις των εργαζομένων θα πρέπει να ανανεώνονται διαρκώς, η δε κατάρτιση θα πρέπει να επικεντρώνεται στις απαιτήσεις των νέων κλάδων και τεχνολογιών και αυτό όχι μόνο προς όφελος των επιχειρήσεων, αλλά και προς υποστήριξη των εργαζομένων που χάνουν τη θέση τους ώστε να προσαρμοστούν γρήγορα στους νέους κλάδους και τις νέες τεχνολογίες·

66.

υπογραμμίζει ότι, παράλληλα με την προώθηση της αριστείας και των κορυφαίων επιδόσεων, πρέπει να διασφαλιστεί και η καλή εκπαίδευση και κατάρτιση σε κάθε περιφέρεια, επειδή αυτό αποτελεί τη βάση της ατομικής και συλλογικής ευημερίας και της ικανότητας καινοτομίας των περιφερειών (11)·

67.

συνιστά τη δημιουργία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μίας διαδικτυακής πύλης για την ανταλλαγή παραδειγμάτων βέλτιστων πρακτικών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο σχετικά με την ένταξη νέων στην αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των τομέων της έρευνας και της καινοτομίας (12)·

68.

αναγνωρίζει την περιορισμένη πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής σε θέματα ισότητας των φύλων και σημειώνει ότι ορισμένα μόνον κράτη μέλη και ερευνητικοί οργανισμοί εφαρμόζουν πολιτικές για την αξιοποίηση του ταλέντου των ερευνητριών και τη συνθεώρηση της διάστασης του φύλου στον τομέα της έρευνας. Η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στον σχεδιασμό, την αξιολόγηση και την εφαρμογή της έρευνας φαίνεται ότι εξακολουθεί να είναι περιορισμένη·

69.

τονίζει την ανάγκη να αρθούν τα εμπόδια στην πρόσληψη, τη διατήρηση της απασχόλησης και την επαγγελματική ανέλιξη των ερευνητριών, να αντιμετωπιστούν οι ανισότητες μεταξύ των δύο φύλων και να προωθηθεί η διάσταση του φύλου σε ερευνητικά προγράμματα·

70.

συμφωνεί ότι, στο πλαίσιο του προγράμματος "Ορίζοντας 2020", η διάσταση του φύλου θα πρέπει να ενσωματώνεται σε όλα τα προγράμματα και έργα από το στάδιο της σύλληψή τους·

71.

επικροτεί την πρωτοβουλία της Επιτροπής να προτείνει το 2013 μια "Σύσταση προς τα κράτη μέλη" με κοινές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις θεσμικές αλλαγές για την προώθηση της ισότητας των φύλων σε πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα·

72.

συνιστά να συγκροτήσει η Επιτροπή μια διατομεακή επιτροπή παρακολούθησης και παροχής συμβουλών όσον αφορά την εκπροσώπηση των ερευνητριών στις δραστηριότητες του ΕΧΕ και του προγράμματος "Ορίζοντας 2020".

73.

παρατηρεί ότι τα κράτη μέλη έχουν σημειώσει διαφορετικά επίπεδα προόδου ως προς την υποστήριξη πολιτικών ανοικτής πρόσβασης που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στον περιορισμό της ασύμμετρης πληροφόρησης. Επιπλέον, η μεταφορά γνώσεων μεταξύ δημόσιων ερευνητικών ιδρυμάτων και του ιδιωτικού τομέα εξακολουθεί να είναι ανεπαρκής και αυτό επηρεάζει την επιστημονική ποιότητα και τα οικονομικά αποτελέσματα που προκύπτουν από την Ε&Α·

74.

τονίζει ότι η πρόσβαση και η μεταφορά γνώσης εντός και μεταξύ των ερευνητικών ιδρυμάτων, των πανεπιστημίων και της βιομηχανίας διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στη βασική έρευνα και καινοτομία και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να ενθαρρυνθούν έντονα·

75.

υπογραμμίζει ότι η προσέγγιση ανοιχτής πρόσβασης στα αποτελέσματα και τα δεδομένα της χρηματοδοτούμενης με δημόσιους πόρους έρευνας αποτελεί βασικό στοιχείο για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας, έτσι ώστε οι ερευνητές να μπορούν να βασίζονται στις υπάρχουσες γνώσεις και να αξιολογούν νέα ευρήματα, αποφεύγοντας την επικάλυψη των ερευνητικών προσπαθειών·

76.

τονίζει τη σημασία που έχει ο συντονισμός και η εναρμόνιση των πολιτικών πρόσβασης σε επιστημονικές πληροφορίες και διαφύλαξης αυτών, καθώς και η ταυτόχρονη λήψη μέτρων ώστε η χρηματοδοτούμενη με δημόσιους πόρους έρευνα να προωθεί τη μεταφορά γνώσεων μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα μέσω εθνικών στρατηγικών·

77.

τονίζει την ανάγκη για βέλτιστη αλληλεπίδραση, διασύνδεση και στρατηγικές συμπράξεις μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων για την κατάρτιση κοινών συνεργατικών θεματολογίων έρευνας με στόχο τη μέγιστη αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας και του αντικτύπου τους από άποψη καινοτομίας και αντιμετώπισης των σημαντικών προκλήσεων·

78.

συμφωνεί ότι η ανοικτή πρόσβαση σε επιστημονικές δημοσιεύσεις θα πρέπει να καθιερωθεί ως γενική αρχή για όλα τα έργα του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ, και ότι η Επιτροπή θα πρέπει να συνεχίσει να χρηματοδοτεί προγράμματα που σχετίζονται με την ανοικτή πρόσβαση· ωστόσο, πρέπει να διασφαλιστεί η πλήρης συνεκτίμηση των απόψεων επιστημόνων και επιχειρήσεων σε ό,τι αφορά την πνευματική ιδιοκτησία και τα δικαιώματα εκμετάλλευσης·

79.

προτείνει τη δρομολόγηση δραστηριοτήτων ευαισθητοποίησης των ενδιαφερόμενων φορέων σε ό,τι αφορά την ανοικτή πρόσβαση και την ηλεκτρονική επιστήμη. Η Επιτροπή, σε στενή συνεργασία με τους ενδιαφερόμενους φορείς, θα πρέπει να ασχοληθεί με την ανάπτυξη προτύπων συμφωνιών κοινοπραξίας προκειμένου να ενισχυθεί η μεταφορά γνώσεων.

80.

τονίζει ότι τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες θα πρέπει να προβούν στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, καθώς και να διαμορφώσουν τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την ολοκλήρωση του ΕΧΕ. Επίσης, θα πρέπει να υποστηρίξουν την υλοποίηση των εν λόγω μεταρρυθμίσεων, διευκολύνοντας τις δράσεις που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των οργανισμών χρηματοδότησης και εκτέλεσης ερευνών·

81.

συνιστά την ανάπτυξη δικτύων εταιρικών σχέσεων τριπλού έλικα εντός περιφερειών που μπορούν να συνεργαστούν για τον συντονισμό των ενεργειών και υπογραμμίζει τη σημασία της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, συμπεριλαμβανομένου του τομέα των στρατηγικών έξυπνης ειδίκευσης, με την ενσωμάτωση «εδρών ΕΧΕ» στο κοινοτικό σύστημα περιφερειακής έρευνας και καινοτομίας και με την υποστήριξη διεθνών δικτύων σχετιζομένων με συγκεκριμένες περιφερειακές ικανότητες·

82.

τονίζει την ανάγκη να παρακολουθείται και να αξιολογείται η πρόοδος κατά την εφαρμογή των δράσεων ΕΧΕ που προσδιορίζονται στην Ανακοίνωση, από τα κράτη μέλη, την Επιτροπή και τους ενδιαφερόμενους φορείς στον χώρο της έρευνας. Χαιρετίζει, σε αυτό το πλαίσιο, την ανάπτυξη από την Επιτροπή των εξαγγελθέντων μηχανισμών παρακολούθησης του ΕΧΕ· καλεί την Επιτροπή, να διασφαλίσει τη διαφάνεια της διαδικασίας ανάπτυξης των αναγγελθέντων μηχανισμών παρακολούθησης του ΕΧΕ και της επιλογής των δεικτών, με τη συμμετοχή των κρατών μελών. Η επιλογή των κριτηρίων και ο αριθμός των δεικτών θα πρέπει να είναι οι ελάχιστοι δυνατοί που απαιτούνται για την επαρκή αξιολόγηση της προόδου της ολοκλήρωσης του ΕΧΕ. Οι καθιερωμένες διαδικασίες συνεργασίας με τη Eurostat, τις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες και τις τοπικές αρχές (π.χ. υπουργεία) θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για τη συλλογή δεδομένων από ιδρύματα ερευνών και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα·

83.

χαιρετίζει τις προσπάθειες απλοποίησης διαδικασιών, καθώς και τη δημοσίευση του "Πρακτικού Οδηγού" για τις δυνατότητες χρηματοδότησης από την ΕΕ (13)· επιδοκιμάζει ιδιαιτέρως τις συνεχιζόμενες προσπάθειες για να καταστεί δυνατή η χρηματοδότηση διαφορετικών φάσεων έργων από διαφορετικά προγράμματα σε διαρκή βάση. Θα επικροτούσε την εξέλιξη του εν λόγω Πρακτικού Οδηγού σε μια ολοκληρωμένη αλλά και προσβάσιμη ψηφιακή πύλη πληροφοριών και πηγών για σχετικά προγράμματα έρευνας και καινοτομίας (14)·

84.

καλεί την Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε το πρόγραμμα "Ορίζοντας 2020" να συμβάλει στην εδραίωση της ολοκλήρωσης και της λειτουργίας του ΕΧΕ, υποστηρίζοντας δράσεις σχετικά με τη σταδιοδρομία και την κινητικότητα των ερευνητών, τις υποδομές έρευνας, την ισότιμη μεταχείριση των φύλων, τη διασυνοριακή συνεργασία, την ανοικτή πρόσβαση και τη μεταφορά γνώσεων·

85.

επικροτεί την πρόθεση της Επιτροπής να διαβιβάζεται, από το 2014, στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πλήρης αξιολόγηση της προόδου σε ετήσια βάση·

86.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διαβιβάσει την έκθεση προόδου για τον ΕΧΕ στην Επιτροπή των Περιφερειών.