31.7.2012

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 229/49

---

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: “Μικρή επιχείρηση, μεγάλος κόσμος — μια νέα εταιρική σχέση που θα βοηθήσει τις ΜΜΕ να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες της παγκοσμιοποίησης”»

[COM(2011) 702 τελικό]

2012/C 229/09

Εισηγητής: ο κ. Ivan VOLEŠ

Στις 9 Νοεμβρίου 2011 και σύμφωνα με το άρθρο 304 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την

«Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο “Μικρή επιχείρηση, μεγάλος κόσμος — μια νέα εταιρική σχέση που θα βοηθήσει τις ΜΜΕ να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες της παγκοσμιοποίησης” »

COM(2011) 702 final.

Το ειδικευμένο τμήμα «Ενιαία αγορά, παραγωγή και κατανάλωση», στο οποίο ανατέθηκαν οι σχετικές προπαρασκευαστικές εργασίες, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 8 Μαΐου 2012.

Κατά την 481η σύνοδο ολομέλειας, της 23ης και 24ης Μαΐου 2012 (συνεδρίαση της 23ης Μαΐου), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε την ακόλουθη γνωμοδότηση με 195 ψήφους υπέρ, 2 κατά και 7 αποχές.

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1   Η αξιοποίηση του δυναμικού των ευρωπαϊκών μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) προκειμένου αυτές να διεισδύσουν στις αγορές τρίτων χωρών - ιδίως δε εκείνων που γνωρίζουν ταχεία ανάπτυξη - μπορεί να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα για την προώθηση της ανάπτυξης και της απασχόλησης. Ως εκ τούτου, η διεθνοποίηση των ΜΜΕ πρέπει να ενσωματωθεί σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ για τις ΜΜΕ.

1.2   Η εν λόγω διεθνοποίηση καλύπτει ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων στις οποίες περιλαμβάνονται οι εξαγωγές, οι εισαγωγές, οι άμεσες ξένες επενδύσεις, η υπεργολαβία, η τεχνική συνεργασία και άλλες. Η ΕΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η υπό εξέταση ανακοίνωση περιορίζεται κυρίως στην υποστήριξη των εξαγωγέων και των επενδυτών.

1.3   Δεδομένης της στενής συνάρθρωσης μεταξύ διεθνοποίησης και καινοτομίας, η ΕΟΚΕ προτείνει τα νέα προγράμματα «Ορίζοντας 2020» και COSME (πρόγραμμα για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και τις ΜΜΕ) να καταστούν πιο προσιτά και φιλικά προς τις ΜΜΕ. Για την υποστήριξη της διεθνοποίησης, κρίνεται σκόπιμο επίσης να χρησιμοποιηθεί το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.

1.4   Η ευρωπαϊκή υποστήριξη της διεθνοποίησης θα πρέπει να λάβει υπόψη τις ενισχύσεις που προσφέρονται σε εθνικό επίπεδο (με τις οποίες δεν πρέπει να υπάρξει επικάλυψη) και να τις συμπληρώσει στους τομείς που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες της ΕΕ, δηλαδή στο άνοιγμα των αγορών, τη σύναψη διμερών και πολυμερών συμφωνιών, την άρση των φραγμών, καθώς και την παροχή πληροφοριών σε τελωνειακά θέματα και ζητήματα προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας, προστασίας των επενδύσεων, προτύπων, κανονισμών, δημοσίων συμβάσεων, καταπολέμησης της διαφθοράς κ.α.

1.5   Η ΕΟΚΕ απευθύνει έκκληση για βελτίωση του συντονισμού και για κοινή διαχείριση της πολιτικής διεθνοποίησης μεταξύ των Γενικών Υπηρεσιών της Επιτροπής, του Συμβουλίου, της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του δικτύου εθνικών απεσταλμένων για τις ΜΜΕ.

1.6   Η προτεινόμενη διαδικτυακή πύλη μπορεί να εκπληρώσει τον ρόλο της, υπό την προϋπόθεση ότι θα καλύπτει όλες τις διαθέσιμες πηγές πληροφοριών, θα συνδέεται με τις εθνικές πύλες και θα παρέχει στο μέλλον τις σημαντικότερες πληροφορίες σε κάθε επίσημη γλώσσα της ΕΕ.

1.7   Η ΕΟΚΕ εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι δεν γίνεται επαρκής χρήση των δυνατοτήτων που προσφέρει το ευρωπαϊκό δίκτυο υποστήριξης των επιχειρήσεων («Enterprise Europe Network») και υποστηρίζει την πρόταση τροποποίησης της διοικητικής δομής του. Απευθύνει έκκληση για συμμετοχή των οργανώσεων των επιχειρήσεων στη διαχείριση του εν λόγω δικτύου.

1.8   Η ευρωπαϊκή στήριξη που παρέχεται για την είσοδο των ΜΜΕ σε αγορές τρίτων χωρών πρέπει να συνδεθεί στενά με τις διασυνοριακές δραστηριότητες των ΜΜΕ εντός της ενιαίας αγοράς, αφού μέσω αυτών, οι περισσότερες ΜΜΕ αποκτούν τις πρώτες εμπειρίες από ξένες αγορές. Επίσης, η εν λόγω πολιτική στήριξης πρέπει να περιλαμβάνει τη στήριξη των ΜΜΕ με στόχο την είσοδό τους στην ενιαία αγορά, καθώς και την άρση των φραγμών που τις εμποδίζουν.

1.9   Μία από τις μεγαλύτερες αδυναμίες των τρεχόντων ευρωπαϊκών και εθνικών μηχανισμών υποστήριξης είναι ότι οι ΜΜΕ δεν γνωρίζουν την ύπαρξή τους, ότι οι κατάλληλες πληροφορίες είναι δυσεύρετες και διατυπωμένες με δυσνόητο τρόπο και ότι η πρόσβαση σε συγκεκριμένες οδηγίες όσον αφορά τις διαδικασίες, είναι δύσκολη. Η ΕΟΚΕ συνιστά εν προκειμένω να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες ενημέρωσης πρωτίστως οι οργανώσεις που εκπροσωπούν τις ΜΜΕ.

1.10   Σημαντική προϋπόθεση για τη διεθνοποίηση των ΜΜΕ είναι η πρόσβαση στη χρηματοδότηση, ιδίως σε καιρούς κρίσης. Για αυτό τον λόγο, η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να δημιουργήσει νέα χρηματοδοτικά μέσα για την υποστήριξη της διεθνοποίησης των ΜΜΕ, όπως εγγυήσεις εξαγωγικών πιστώσεων, ασφάλιση διεθνών δραστηριοτήτων και εύκολη παροχή πίστωσης μέσω εγγυημένων πιστωτικών καρτών.

1.11   Η ΕΟΚΕ ζητά να ενοποιηθούν οι λεπτομέρειες των διαφόρων προγραμμάτων για διάφορες περιοχές του κόσμου (όπως τα προγράμματα East Invest, AL Invest, MedInvest, και άλλα), για να διευκολυνθεί η χρήση τους από τις ΜΜΕ. Ζητά επίσης να αναθεωρηθεί ο ισχύων κανόνας που προβλέπει ότι μόνο οι ΜΜΕ από χώρες εταίρους μπορούν να τύχουν υποστήριξης για τη συμμετοχή τους σε δράσεις ενός προγράμματος.

1.12   Η ΕΟΚΕ προτείνει σειρά συγκεκριμένων μέτρων που θα μπορούσαν να συμπληρώσουν επαρκώς σε ευρωπαϊκό επίπεδο τις υφιστάμενες ενισχύσεις. Στα μέτρα αυτά συμπεριλαμβάνεται η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού βραβείου για τον καλύτερο εξαγωγέα μεταξύ των ΜΜΕ, η χρήση πανευρωπαϊκών εκδηλώσεων - όπως αυτή του Ευρωπαϊκού Επιχειρηματικού Βραβείου - η προβολή της διεθνοποίησης των ΜΜΕ στο πλαίσιο της «Εβδομάδας των ΜΜΕ», η δημιουργία και τήρηση μιας βάσης δεδομένων στην οποία θα αποθηκεύονται οι βέλτιστες εμπειρίες των παρόχων στήριξης, καθώς και η πραγματοποίηση εκ νέου εκδηλώσεων αντιστοίχισης επιχειρήσεων όπως η Europartenariat ή η Interprise.

1.13   Η ΕΟΚΕ επικροτεί την ιδέα της ετήσιας σύγκλησης ενός φόρουμ για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της διεθνοποίησης και ζητά το εν λόγω φόρουμ να καταστεί μια μόνιμη πλατφόρμα, η οποία θα συνδέεται αποτελεσματικά με τους κοινωνικούς εταίρους και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένης της ΕΟΚΕ.

1.14   Η ΕΟΚΕ συνιστά να προστεθούν στις επιλεγμένες γεωγραφικές περιοχές προτεραιότητας (χώρες «BRIC») και άλλες αναπτυσσόμενες αγορές, όπως οι χώρες του Κόλπου, της νοτιοανατολικής Ασίας, και άλλες.

2.   Κύρια σημεία του εγγράφου της Επιτροπής

2.1   Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εξεύρει νέες πηγές ανάπτυξης και απασχόλησης. Οι μεγάλες αγορές τρίτων χωρών όπως η Κίνα, η Ινδία, η Ρωσία και η Βραζιλία προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις της ΕΕ, λόγω των ποσοστών και δυνατοτήτων ανάπτυξής τους. Ως εκ τούτου, η υποστήριξη των δραστηριοτήτων που ασκούν οι ΜΜΕ εκτός ΕΕ εντάσσεται στη προσπάθεια ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας που διατυπώνεται στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» καθώς και σε άλλα έγγραφα (1)·

2.2   Τον Νοέμβριο του 2011, η Επιτροπή δημοσίευσε ανακοίνωση με θέμα «Μικρή επιχείρηση, μεγάλος κόσμος — μια νέα εταιρική σχέση που θα βοηθήσει τις ΜΜΕ να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες της παγκοσμιοποίησης» (2), στην οποία πρότεινε τη συνολική επανεξέταση του συστήματος υποστήριξης των ΜΜΕ σε ευρωπαϊκό επίπεδο στον τομέα της διεθνοποίησης, η οποία θα πρέπει να συμβάλει ώστε να καταστεί αυτή η στήριξη πιο αποτελεσματική, διαφανής και ευρεία.

2.3   Παρά το γεγονός ότι τα τελευταία τρία χρόνια το 25 % των ΜΜΕ της ΕΕ πραγματοποίησαν εξαγωγές στην εσωτερική αγορά, μόνο το 13 % από αυτές ασκούν διεθνή επιχειρηματική δραστηριότητα εκτός της ΕΕ, πράγμα το οποίο δείχνει την έκταση των αναξιοποίητων δυνατοτήτων στις τρίτες χώρες, ιδίως στις καινοτόμες βιομηχανίες μεταποίησης και δημιουργίας.

2.4   Η Επιτροπή ορίζει τους στόχους που επιθυμεί να επιτύχει – παροχή στις ΜΜΕ εύκολα προσβάσιμων πληροφοριών, βελτίωση της συνοχής των δράσεων υποστήριξης, βελτίωση της σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας, κάλυψη των κενών στις υπηρεσίες που προσφέρονται σε εθνικό επίπεδο από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα και εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στις ΜΜΕ όλων των κρατών μελών της ΕΕ.

2.5   Για την επίτευξη αυτών των στόχων, η Επιτροπή επιθυμεί να χρησιμοποιήσει ιδίως τα ακόλουθα μέσα: παροχή πληροφοριών απευθείας στις ΜΜΕ, απόδοση ευρωπαϊκής διάστασης στην παροχή υπηρεσιών για τις ΜΜΕ σε αγορές προτεραιότητας, υποστήριξη των συνεργατικών σχηματισμών και των δικτύων, καθώς και εξορθολογισμός των νέων δραστηριοτήτων στις αγορές προτεραιότητας με σεβασμό στις αρχές της συμπληρωματικότητας, της βιωσιμότητας και της αποτελεσματικής χρήσης των δημόσιων πόρων και με τη χρήση συγκεκριμένων, μετρήσιμων, εφικτών, σχετικών και χρονικά προσδιορισμένων στόχων (SMART). Η Επιτροπή καθορίζει τις γεωγραφικές περιοχές προτεραιότητας με βάση συγκεκριμένα κριτήρια. Η διεθνοποίηση των ΜΜΕ θα πρέπει να ενσωματωθεί στις άλλες πολιτικές της ΕΕ.

3.   Γενικές παρατηρήσεις

3.1   Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει την υπό εξέταση ανακοίνωση της Επιτροπής και συμμερίζεται τις περισσότερες από τις αναλύσεις και τα συμπεράσματά της. Σημειώνει ωστόσο ότι η εν λόγω ανακοίνωση επικεντρώνεται περισσότερο στον μηχανισμό για τη χορήγηση ενισχύσεων από ό,τι στο περιεχόμενο και τους στόχους τους. Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει τις πρόσφατες γνωμοδοτήσεις της, στις οποίες διατύπωσε τη θέση της στο θέμα της διεθνοποίησης των ΜΜΕ: «Ανασκόπηση της πρωτοβουλίας “Small Business Act” για την Ευρώπη»  (3), «Τρόποι στήριξης των ΜΜΕ για την προσαρμογή τους στις αλλαγές της παγκόσμιας αγοράς»  (4) και «Η εξωτερική διάσταση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής»  (5).

3.2   Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι η πολιτική υποστήριξης της εισόδου των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στις αγορές τρίτων χωρών πρέπει να ενσωματωθεί στη στρατηγική για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, τη Στρατηγική «Ευρώπη 2020» και στις άλλες πολιτικές της ΕΕ· επίσης, τονίζει την ανάγκη για συντονισμό αυτών των πολιτικών, όσον αφορά τη χρήση τους υπέρ της διεθνοποίησης των ΜΜΕ.

3.3   H EOKE εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η υπό εξέταση ανακοίνωση περιορίζεται κυρίως στη στήριξη των άμεσων εξαγωγέων στις αγορές τρίτων χωρών. Η διεθνοποίηση περιλαμβάνει τις εξαγωγές, τις εισαγωγές, τις άμεσες ξένες επενδύσεις, την τεχνική συνεργασία, τις σχέσεις υπεργολαβίας και άλλες δραστηριότητες, μέσω των οποίων οι ΜΜΕ εντάσσονται στην αλυσίδα δημιουργίας αξίας.

3.4   Η υποστήριξη θα πρέπει να επεκταθεί στην παροχή ενημέρωσης και την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις εν λόγω άλλες πτυχές της διεθνοποίησης, προκειμένου να ωφεληθούν από αυτές όσο το δυνατόν περισσότεροι χρήστες. Συνεπώς, πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ των αναγκών των διαφόρων κατηγοριών επιχειρήσεων, ανάλογα με το μέγεθός τους και την εμπειρία που διαθέτουν από δραστηριότητες στο εξωτερικό.

3.5   Θα πρέπει να αξιολογηθεί ρεαλιστικά ο δυνητικός αριθμός των ΜΜΕ που μπορούν να συμμετάσχουν στη διεθνοποίηση, όπως προκύπτει από τα δημοσιευμένα στατιστικά στοιχεία (6), λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι σημαντικό ποσοστό των ΜΜΕ στοχεύει να καλύψει μόνο τις ανάγκες της τοπικής αγοράς (για παράδειγμα οι μικρές υπηρεσίες, οι βιοτεχνίες που καλύπτουν τοπικές ανάγκες, κλπ.).

3.6   Η ΕΟΚΕ τονίζει την ανάγκη να δημιουργηθεί με συνεχή και συνεπή τρόπο ένα επιχειρηματικό περιβάλλον ευνοϊκό για τις ΜΜΕ, εντός του οποίου θα μειωθούν κυρίως ο διοικητικός φόρτος και οι περιττές ρυθμίσεις που απειλούν την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στις αγορές τρίτων χωρών και θα καταργηθούν συστηματικά όλα τα εμπόδια που αποτρέπουν τις ΜΜΕ από το να συμμετάσχουν στη διεθνοποίηση.

3.7   Οι καινοτομίες τονώνουν αυτή τη διεθνοποίηση των επιχειρήσεων ενώ ταυτόχρονα, η διεθνοποίηση μπορεί να βελτιώσει τις επιδόσεις των επιχειρήσεων (7). Στη διάρκεια του τρέχοντος πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ, οι ΜΜΕ δεν χρησιμοποιούν στο 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο, παρά μόνο το 15 % των διαθέσιμων κονδυλίων στο πλαίσιο του προγράμματος «Συνεργασία» (8). Τα νέα προγράμματα «Ορίζοντας 2020», COSME καθώς και ο τέταρτος πυλώνας του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες συμβολής (μέσω της καινοτομίας) στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και, επομένως, στη δημιουργία καλύτερων συνθηκών για τη διεθνοποίηση των ευρωπαϊκών ΜΜΕ και, κατά συνέπεια στη βελτίωση του ρυθμού ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας. Ωστόσο, θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι οι ΜΜΕ γνωρίζουν την ύπαρξη αυτών των προγραμμάτων, έχουν πρόσβαση σε αυτά και ότι θα απλουστευτεί η διοικητική πολυπλοκότητα της χρήσης αυτών των προγραμμάτων.

3.8   Για να είναι αποτελεσματική η στήριξη που παρέχεται στις για τη διεθνοποίηση τους, πρέπει να αλλάξει η προσέγγιση των παρόχων της, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο, καθώς και υπάρξει η μετάβαση από ομοιόμορφες και τυποποιημένες υπηρεσίες σε εθελοντικές, προσαρμοσμένες εστιασμένες και «εξατομικευμένες» υπηρεσίες οι οποίες θα λαμβάνουν υπόψη τον τομέα δραστηριότητας, τον κύκλο ζωής, τη διαθεσιμότητα των πόρων, την ανταγωνιστική θέση της επιχείρησης και τις συνθήκες στο εσωτερικό της (όπως οι γλωσσικές δεξιότητες ή η γνώση του τοπικού πολιτισμού και του τοπικού επιχειρηματικού κόσμου) (9).

3.9   Η επιχειρηματικότητα έχει ως στόχο την πραγματοποίηση κέρδους και την αύξηση του μεριδίου αγοράς· αυτοί οι στόχοι μπορούν να επιτευχθούν μέσω της εισόδου σε αγορές τρίτων χωρών. Ωστόσο, η εν λόγω είσοδος δεν στέφεται πάντοτε με επιτυχία. Αν και το 50 % των ΜΜΕ που επιδιώκουν επιχειρηματικούς στόχους στο εξωτερικό αυξάνουν τον κύκλο εργασιών τους, το υπόλοιπο 50 % δεν το επιτυγχάνει. Η παρεχόμενη στήριξη έχει σκοπό τη μέγιστη δυνατή ελαχιστοποίηση των κινδύνων αποτυχίας που προκαλούνται από την έλλειψη πληροφοριών και εμπειρίας.

3.10   Η υποστήριξη που παρέχεται στη διεθνοποίηση των ΜΜΕ εμπίπτει στην αρμοδιότητα των κρατών μελών, τα οποία παρέχουν μεγάλο αριθμό προγραμμάτων στήριξης (πάνω από 300), τόσο με δημόσιους όσο και με ιδιωτικούς πόρους (10). Για αυτό τον λόγο, πρέπει να σταθμιστεί προσεκτικά η προστιθέμενη αξία που θα μπορούσαν να προσφέρουν νέες ενισχύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να αποφευχθεί η επικάλυψη με τα τρέχοντα προγράμματα υποστήριξης. Ως εκ τούτου, θα ήταν χρήσιμο οι εθνικοί οργανισμοί που υποστηρίζουν τη διεθνοποίηση των ΜΜΕ να ανταλλάσσουν τακτικά τις πληροφορίες που έχουν στη διάθεσή τους και να συντονίζουν τις δραστηριότητές τους με τις αρμόδιες Διευθύνσεις της Επιτροπής.

3.11   Η συμβολή της Ευρώπης πρέπει να στοχεύει πρώτα από όλα στο να ανοίξουν οι αγορές, να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε αυτές, να συναφθούν διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες, να αρθούν οι δασμολογικοί και μη δασμολογικοί φραγμοί, να παρέχονται πληροφορίες (μέσω της βάσης δεδομένων πρόσβασης στην αγορά «MADB»), ιδίως εκείνες που αφορούν εξειδικευμένους και κοινούς τομείς - όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων βιομηχανικής ιδιοκτησίας, των προτύπων, των τιμολογίων, των διοικητικών εντύπων για τις εξαγωγές και τις εισαγωγές, της νομοθεσίας, των υγειονομικών, φυτοϋγειονομικών και κτηνιατρικών κανόνων, της καταπολέμησης της διαφθοράς και των δημοσίων συμβάσεων. Η ΕΕ θα πρέπει να απαιτεί με συνεπή τρόπο από τις χώρες εταίρους να αναγνωρίζουν τα εθνικά πιστοποιητικά των κρατών μελών της, τα οποία αναγνωρίζονται στο πλαίσιο της ενιαίας αγοράς και να προλάβει κατ’ αυτόν τον τρόπο διακρίσεις εις βάρος ορισμένων από τα κράτη της.

3.12   Η ευρωπαϊκή βοήθεια θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί επίσης για να εξασφαλιστούν ίσοι όροι για τις δραστηριότητες των ΜΜΕ από τα μικρά και τα νέα κράτη μέλη, που δεν έχουν τη δυνατότητα να διαθέτουν αντιπροσωπεία σε αγορές τρίτων χωρών.

3.13   Θα πρέπει να τηρείται αυστηρά η αρχή της εταιρικής σχέσης μεταξύ των δημόσιων φορέων, των εκπροσώπων των επιχειρήσεων (δηλαδή των εμπορικών επιμελητηρίων, των ενώσεων υπεράσπισης των συμφερόντων των ΜΜΕ, των ομοσπονδιών επιχειρήσεων και κλάδων). Η συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, ιδίως σε περιφερειακό και σε τοπικό επίπεδο, θα πρέπει να χρησιμεύσει για να εντοπιστούν οι πολιτικές και οι πόροι που απαιτούνται για την υποστήριξη της διεθνοποίησης των ΜΜΕ και για να παρακολουθείται η ορθή χρήση τους. Αυτή η αρχή της εταιρικής σχέσης πρέπει να σέβεται τα εθνικά συμφέροντα, τις διάφορες μορφές στήριξης και τον ελεύθερο ανταγωνισμό μεταξύ επιχειρήσεων και φορέων παροχής βοήθειας. Θα πρέπει, ωστόσο, να ληφθεί μέριμνα ώστε οι κρατικοί φορείς στα κράτη μέλη να μην ανταγωνίζονται επιχειρήσεις ή οργανώσεις εκπροσώπησης επιχειρήσεων προσφέροντας όμοιες υπηρεσίες.

3.14   Η ΕΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της για την απουσία, στην ανακοίνωση υπό εξέταση, πρότασης για τη βελτίωση του συντονισμού και την ενοποίηση της διαχείρισης αυτής της στρατηγικής διεθνοποίησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι αρμοδιότητες των Γενικών Διευθύνσεων της Επιτροπής (επιχειρήσεις και βιομηχανία, εμπόριο, εσωτερική αγορά, ανάπτυξη και συνεργασία, φορολογία και τελωνειακή ένωση, κλπ.) δεν καθορίζονται με σαφήνεια όσον αφορά τη διεθνοποίηση των ΜΜΕ. Επίσης, θα πρέπει να βελτιωθεί η συνεργασία των αρμόδιων υπηρεσιών της Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης με το Συμβούλιο, το δίκτυο απεσταλμένων ΜΜΕ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τις διπλωματικές αρχές των κρατών μελών σε τρίτες χώρες και τις άλλες οργανώσεις που συμβάλλουν στην ανάπτυξη και την υλοποίηση της πολιτικής διεθνοποίησης.

4.   Ειδικές παρατηρήσεις και συστάσεις σχετικά με τις προτάσεις της Επιτροπής

4.1   Η προτεινόμενη περιγραφή της κατάστασης πρέπει να στοχεύσει ιδίως στην αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των υφιστάμενων ευρωπαϊκών μέτρων και μέσων υποστήριξης, στην ανάδειξη των κενών που υπάρχουν στα εθνικά συστήματα στήριξης και στη συμπλήρωσή τους με μια ευρωπαϊκή συμβολή.

4.2   Πρέπει να εξεταστεί πολύ προσεκτικά η δημιουργία της νέας ευρωπαϊκής πύλης πληροφόρησης από την άποψη του κόστους της, ενώ θα πρέπει να γίνουν σεβαστές οι ακόλουθες αρχές:

—	η νέα πύλη δεν πρέπει να αποτελεί επανάληψη των υπαρχουσών εθνικών πυλών·

—	η πύλη θα πρέπει να συνδέει όλες τις υπάρχουσες πηγές πληροφόρησης (τόσο τις ευρωπαϊκές όσο και τις εθνικές), έτσι ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμες από ένα μόνο σημείο·

—	οι κοινές πληροφορίες από ευρωπαϊκές πηγές πρέπει να παρέχονται σε όλες τις επίσημες γλώσσες·

—

οι πληροφορίες από τις ίδιες τις πηγές της ΕΕ θα πρέπει να στοχεύουν στον εντοπισμό και την εξάλειψη των εμποδίων πρόσβασης στην αγορά, στην τελωνειακή νομοθεσία, στην πιστοποίηση, στους υγειονομικούς, φυτοϋγειονομικούς και κτηνιατρικούς κανόνες, στα κίνητρα για επενδύσεις και την προστασία τους, στην προστασία της βιομηχανικής και της πνευματικής ιδιοκτησίας, στις δημόσιες συμβάσεις, κλπ.·

—	οι ΜΜΕ θα πρέπει να ενημερώνονται για τις πτυχές των κατευθυντήριων αρχών του ΟΟΣΑ για τις πολυεθνικές εταιρείες που τις αφορούν (11)·

—	θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ανάγκες όλων των συμμετεχόντων στη διεθνοποίηση: των εξαγωγέων, των εισαγωγέων, των επενδυτών, των προμηθευτών, καθώς και οι ιδιαιτερότητες των διαφόρων τομέων.

4.3   Η ΕΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της για την έλλειψη μέτρων υποστήριξης του ηλεκτρονικού εμπορίου, το οποίο θα μπορούσε να γίνει σημαντικό εργαλείο διεθνοποίησης των ΜΜΕ. Από την άποψη αυτή, είναι αναγκαίο να επιτευχθούν οι στόχοι της ΕΕ όσον αφορά την ευρυζωνική πρόσβαση στο Διαδίκτυο και ιδίως την κάλυψη των αγροτικών και των απομακρυσμένων περιοχών, η οποία θα διευκολύνει την πρόσβαση των ΜΜΕ στις πληροφορίες που χρειάζονται για τη διεθνοποίησή τους.

4.4   Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει τη συμβολή του δικτύου της Ευρώπης των Επιχειρήσεων στην ανάπτυξη επιχειρηματικών επαφών και σχέσεων μεταξύ ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σε ορισμένες χώρες, αν και πιστεύει ότι θα ήταν δυνατόν να αξιοποιηθούν πολύ περισσότερο οι δυνατότητες αυτού του δικτύου, όπως αποδεικνύει το χαμηλό επίπεδο ενημέρωσης της πλειονότητας των ευρωπαϊκών ΜΜΕ σχετικά με την ίδια την ύπαρξή του. Οι υπηρεσίες αυτού του δικτύου θα πρέπει να απορρέουν στο μέτρο του δυνατού από τις πραγματικές ανάγκες των ΜΜΕ. Σε πολλές περιοχές, οι οργανώσεις που εκπροσωπούν τις ΜΜΕ δεν συμμετέχουν στο δίκτυο της Ευρώπης των Επιχειρήσεων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ΕΟΚΕ τονίζει ότι υπάρχει ανάγκη να υιοθετηθεί μια νέα διοικητική δομή και ζητά οι επιχειρηματικές οργανώσεις που βρίσκονται πλησιέστερα προς τις ΜΜΕ να συμμετάσχουν και αυτές στη διαχείρισή του.

4.5   Η ευρωπαϊκή υποστήριξη προς τις ΜΜΕ προκειμένου αυτές να εισέλθουν στις αγορές τρίτων χωρών θα πρέπει επίσης να καλύπτει διάφορες μορφές υποστήριξης των ΜΜΕ στην ενιαία αγορά και την άρση των φραγμών που τις εμποδίζουν να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που παρέχει η Πράξη για την Ενιαία Αγορά. Συνήθως, οι ΜΜΕ ξεκινούν τις διεθνείς εμπορικές δραστηριότητές τους στο πλαίσιο της ενιαίας αγοράς, πριν να τις επεκτείνουν στις αγορές τρίτων χωρών.

4.6   Όλες οι έρευνες και μελέτες δείχνουν ότι οι ΜΜΕ γνωρίζουν ελάχιστα πράγματα σχετικά με την υποστήριξη και τα προγράμματα που υπάρχουν στη διάθεσή τους. Τα ευρωπαϊκά και εθνικά Όργανα θα πρέπει να χρησιμοποιούν απλή και κατανοητή γλώσσα, προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητες των ΜΜΕ. Η ΕΟΚΕ συνιστά να καταρτιστεί ένας σύντομος και σαφής οδηγός για τον «λαβύρινθο» των επιλογών ενισχύσεων, καθώς και να βελτιωθεί η επικοινωνία γύρω από τις τρέχουσες ενισχύσεις των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων. Στη διάδοση πληροφοριών και γνώσεων σχετικά με αυτές τις ενισχύσεις θα πρέπει να συμμετέχουν ιδίως οι οργανώσεις που εκπροσωπούν τα συμφέροντα των ΜΜΕ, όπως τα εμπορικά επιμελητήρια, οι κλαδικές ενώσεις και οι ενώσεις ΜΜΕ, ενώ θα πρέπει να τους δίδεται η απαραίτητη οικονομική στήριξη για την παροχή των απαραίτητων συμβουλευτικών υπηρεσιών.

4.7   Δεδομένου του σχεδίου δράσης της Επιτροπής (12), η ΕΟΚΕ θα επιθυμούσε να βελτιωθεί η πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση, καθώς αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για μια πιθανή διεθνοποίηση, ιδίως στην οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση που πλήττει επί του παρόντος την ΕΕ. Για αυτόν τον λόγο, η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να δημιουργήσει νέα χρηματοδοτικά μέσα για την υποστήριξη της διεθνοποίησης των ΜΜΕ, όπως εγγυήσεις εξαγωγικών πιστώσεων, ασφάλιση διεθνών δραστηριοτήτων και εύκολη παροχή πίστωσης μέσω εγγυημένων πιστωτικών καρτών (13).

4.8   Αντίθετα με τα τρέχοντα προγράμματα (όπως το East Invest και το AL Invest) τα νέα περιφερειακά εστιασμένα προγράμματα θα πρέπει να καταρτισθούν στη βάση ομοίων οικονομικών και διοικητικών ρυθμίσεων. Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει τους ισχύοντες κανόνες που προβλέπουν ότι μόνο ΜΜΕ από χώρες εταίρους μπορούν να τυγχάνουν στήριξης για συμμετοχή στις δράσεις του προγράμματος. Οι εν λόγω κανόνες θα πρέπει επίσης να διευκολύνουν τη συμμετοχή των ΜΜΕ από τα κράτη μέλη στην υλοποίησή τους, αυξάνοντας τις ενισχύσεις τους για την επιστροφή των αρχικών δαπανών που προκύπτουν από τη συμμετοχή στις δραστηριότητες των προγραμμάτων.

4.9   Η ΕΟΚΕ επικροτεί την προσπάθεια της Επιτροπής για να επιτραπεί στις ΜΜΕ των κρατών μελών που δεν διαθέτουν αντιπροσωπείες βασικές αγορές τρίτων χωρών να αποκτήσουν πρόσβαση στις ενισχύσεις ή τις πληροφορίες που παρέχονται από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Ωστόσο, τονίζει ότι πρόκειται για δύσκολο εγχείρημα, λόγω των λεπτομερειών μιας τέτοιας συνεργασίας. Πράγματι, πρέπει να διευκρινιστεί ότι οι υπηρεσίες που χρηματοδοτούνται από δημόσιους πόρους ενός συγκεκριμένου κράτους μπορεί να χρησιμοποιηθούν από τις ΜΜΕ άλλων κρατών μελών.

4.10   Θα ήταν δυνατό να ξεπεραστεί αυτό το εμπόδιο με την προοδευτική δημιουργία ευρωπαϊκών κέντρων υποστήριξης προς τις ΜΜΕ για τις εμπορικές ανταλλαγές στις σημαντικότερες χώρες εταίρους. Είναι αναγκαίο οι οργανώσεις που εκπροσωπούν ΜΜΕ να συμμετέχουν άμεσα στις αποφάσεις σχετικά με το περιεχόμενο και τη μορφή των δραστηριοτήτων τους. Η ΕΟΚΕ συνιστά να δοθεί η απαραίτητη οικονομική στήριξη στους οργανισμούς που εκπροσωπούν ΜΜΕ τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να προβάλουν τις υπηρεσίες τους.

4.11   Η ΕΟΚΕ επιθυμεί οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών (δηλαδή οι εργοδότες, τα συνδικάτα, οι καταναλωτές, οι ενώσεις ΜΜΕ, τα επιμελητήρια και οι ενώσεις ελευθερίων επαγγελμάτων κλπ.) συμπεριλαμβανομένης της ΕΟΚΕ, και οι οργανώσεις στις οποίες περιλαμβάνονται η EUROCHAMBRES, η UEAPME (Ευρωπαϊκή Ένωση Βιοτεχνικών και Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων), η Business Europe, η ΕΣΣΟ και, ενδεχομένως, οι ευρωπαϊκές κλαδικές ενώσεις κλάδων που έχουν τη μεγαλύτερη σημασία για τη διεθνοποίηση, να συμμετάσχουν στο ετήσιο φόρουμ για την αξιολόγηση της διεθνοποίησης των ΜΜΕ. Αυτό το φόρουμ θα πρέπει να λάβει τη μορφή μιας μόνιμης πλατφόρμας συντονισμού, η οποία θα παρακολουθεί μεταξύ άλλων τον τρόπο με τον οποίο διατίθενται μεγάλα χρηματικά ποσά στα διάφορα προγράμματα και τις επιδοτήσεις και θα αξιολογεί την αποτελεσματικότητά τους με βάση συγκεκριμένα κριτήρια.

4.12   Η ΕΟΚΕ προτείνει να δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό βραβείο για τον καλύτερο εξαγωγέα μεταξύ των ΜΜΕ, το οποίο θα απονέμεται ετησίως, για παράδειγμα κατά τη σύνοδο του φόρουμ.

4.13   Για την καλύτερη προβολή των επιτευγμάτων της δημόσιας διοίκησης στον τομέα της διεθνοποίησης θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν με καλύτερο τρόπο το Ευρωπαϊκό Επιχειρηματικό Βραβείο και το βραβείο της Ευρωπαϊκής Επιχειρηματικής Περιφέρειας που απονέμει η Επιτροπή των Περιφερειών.

Οι εβδομάδες των ΜΜΕ που διοργανώνονται κάθε χρόνο θα πρέπει να περιλαμβάνουν εκδηλώσεις υπέρ της διεθνοποίησης, καθώς και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών σε αυτόν τον τομέα.

Η ΕΟΚΕ απευθύνει έκκληση να δημιουργηθεί και να τηρηθεί επιγραμμικά μια βάση δεδομένων με τις πιο επιτυχείς εμπειρίες στον τομέα της διεθνοποίησης των ευρωπαϊκών εμπορικών επιμελητηρίων, των συνδέσμων και ενώσεων που εκπροσωπούν ΜΜΕ και των κλαδικών οργανώσεων, απευθύνει δε έκκληση για τη στοχευμένη διάδοση αυτών των εμπειριών μέσα από οργανώσεις που εκπροσωπούν τις ΜΜΕ.

4.14   Η ΕΟΚΕ συνιστά την επιστροφή στις συναντήσεις αντιστοίχησης επιχειρήσεων σε ευρωπαϊκή κλίμακα όπως η «Europartenariat» ή η «Interprise», οι οποίες έχουν ήδη αποδείξει την αξία τους και έχουν βοηθήσει στο παρελθόν πολλές ΜΜΕ από υποψήφιες χώρες να διεθνοποιηθούν.

4.15   Όσον αφορά το γεωγραφικό προσανατολισμό της διεθνοποίησης των ΜΜΕ, η ΕΟΚΕ επικροτεί το γεγονός ότι εστιάζεται στις χώρες BRIC, οι οποίες γνωρίζουν ισχυρή οικονομική ανάπτυξη, αλλά συνιστά να επεκταθεί και σε άλλες αγορές, όπως τις χώρες του Κόλπου και της Νοτιοανατολικής Ασίας. Η ΕΟΚΕ συνιστά επίσης να καθοριστούν οι τομεακές προτεραιότητες που θα καθοδηγήσουν τη διεθνοποίηση των ΜΜΕ.

4.16   Η ΕΟΚΕ συνιστά τη μεγαλύτερη συμμετοχή των «εκπροσώπων των ΜΜΕ» (στα κράτη μέλη όπου δρα ο καθένας τους) στη διεθνοποίηση των ΜΜΕ, η οποία θα πρέπει επίσης να καταστεί μία από τις βασικές προτεραιότητες των εθνικών πολιτικών υποστήριξης των ΜΜΕ.

---

(1)  Βλ. τις ανακοινώσεις σχετικά με την ολοκληρωμένη βιομηχανική πολιτική, COM(2010) 614 final, την επανεξέταση του «Small Business Act» για την Ευρώπη, COM(2011) 78 final, την εμπορική πολιτική, COM(2010) 612 final, και την ανακοίνωση «Προς μια Πράξη για την Ενιαία αγορά», COM(2010) 608 final.

(2)  Βλ: COM(2011) 702 final της 9ης Νοεμβρίου 2011.

(3)  ΕΕ C 376 της 22.12.2011, σελ. 51.

(4)  EE C 255 της 22.9.2010, σελ. 24.

(5)  EE C 218 της 23.7.2011, σελ. 25.

(6)  Βλ. μελέτη της EIM, σελ. 5. Οι ΜΜΕ συμβάλλουν κατά 25 % στο σύνολο των εξαγωγών της ΕΕ των 27, εκ των οποίων περίπου το ήμισυ προορίζεται για αγορές που βρίσκονται εκτός της ενιαίας αγοράς (13 %)· οι ΜΜΕ συνεισφέρουν περίπου κατά 29 % σε όλες οι εισαγωγές της ΕΕ των 27, ενώ και σε αυτή την περίπτωση, το ήμισυ προέρχεται από αγορές τρίτων χωρών (14 %). Το 7 % των ΜΜΕ εντός της ΕΕ των 27 συμμετέχει σε συνεργασίες με ξένους εταίρους στον τομέα της τεχνολογίας, το 7 % εργάζεται με τη μορφή υπεργολαβιών για ξένους εταίρους, το 7 % χρησιμοποιεί ξένους υπεργολάβους και το 2 % δραστηριοποιείται στον τομέα των άμεσων ξένων επενδύσεων.

(7)  Πίνακας επιδόσεων των ΜΜΕ. «Μπορούν οι ΜΜΕ να δημιουργήσουν περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας;» EIM, Νοέμβριος 2011, σελ. 77

(8)  Έκθεση σχετικά με τη συμμετοχή των ΜΜΕ στο 7ο πρόγραμμα-πλαίσιο 2007-2011. Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ιανουάριος 2012.

(9)  Fabio Antoldi, «Les PME peuvent-elles réellement s'engager sur des voies internationales de croissance rapide?», συμβολή στο σεμινάριο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 24 Ιανουαρίου 2012, σελ. 31.

(10)  «+Opportunities for the internationalization of European SMEs» («Ευκαιρίες για τη διεθνοποίηση των ΜΜΕ»), σελ. 30 τελική έκθεση ΕΙΜ.

(11)  Κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τις πολυεθνικές, 2000.

(12)  Βλ.: «Σχέδιο δράσης για τη βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ σε χρηματοδότηση», COM(2011) 870 final.

(13)  Βλ. την «Κάρτα Szechenyi» στην Ουγγαρία, με την οποία οι ΜΜΕ έχουν πρόσβαση χωρίς εγγυήσεις σε δάνεια με εγγύηση του Κράτους και χωρίς πρόσθετη ασφάλεια: www.iapmei.pt/conferencia/1_Laslo_Krisan.ppt.

---