52011DC0113

[pic] | ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ |

Βρυξέλλες, 11.3.2011

COM(2011) 113 τελικό

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Ποιότητα της βενζίνης και του ντίζελ που χρησιμοποιούνται για τις οδικές μεταφορές στην Ευρωπαϊκή Ένωση:Έκτη ετήσια έκθεση(Έκθεση για το έτος 2007)

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Ποιότητα της βενζίνης και του ντίζελ που χρησιμοποιούνται για τις οδικές μεταφορές στην Ευρωπαϊκή Ένωση:Έκτη ετήσια έκθεση (Έκθεση για το έτος 2007)

Περίληψη

Στην οδηγία 98/70/ΕΚ[1] ορίζονται, για λόγους υγείας και περιβάλλοντος, ελάχιστες τεχνικές προδιαγραφές για τα καύσιμα οχημάτων με κινητήρες επιβαλλόμενης ανάφλεξης και ανάφλεξης λόγω συμπίεσης. Η ποιότητα των καυσίμων είναι σημαντική για το περιβάλλον, επειδή επηρεάζει τις ρυπογόνες εκπομπές των κινητήρων και, κατ’ επέκταση, την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα. Επίσης, επηρεάζει τον βαθμό δυσκολίας και το κόστος με το οποίο μπορούν να επιτευχθούν, από τους κατασκευαστές, τα επιδιωκόμενα όρια εκπομπών ρύπων και των θερμοκηπιακών αερίων. Η οδηγία 2003/17/ΕΚ[2], με την οποία τροποποιήθηκε η οδηγία 98/70/ΕΚ, επιβάλλει την περαιτέρω μείωση της περιεκτικότητας της βενζίνης και του ντίζελ σε θείο.

Η παράβαση των προδιαγραφών για τα καύσιμα μπορεί να επιφέρει αύξηση των εκπομπών (π.χ. υπερβολικές ποσότητες οξυγονούχων ουσιών που μπορούν να αυξήσουν τις εκπομπές NOx) και να προκαλέσει βλάβη σε κινητήρες και σε συστήματα μετεπεξεργασίας των καυσαερίων (π.χ. υπερβολικές ποσότητες θείου που προκαλούν βλάβες σε καταλυτικούς μετατροπείς), με αποτέλεσμα υψηλότερα επίπεδα εκπομπών που ρυπαίνουν τον ατμοσφαιρικό αέρα. Προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με τα πρότυπα ποιότητας των καυσίμων που επιβάλλονται με την εν λόγω οδηγία, τα κράτη μέλη οφείλουν να καθιερώσουν συστήματα παρακολούθησης της ποιότητας των καυσίμων.

Σύμφωνα με το άρθρο 8 της οδηγίας 98/70/ΕΚ, η Επιτροπή οφείλει να δημοσιεύσει ετήσια έκθεση σχετικά με την ποιότητα των καυσίμων στα κράτη μέλη. Η παρούσα έκτη έκθεση της Επιτροπής συνοψίζει τις εκθέσεις των κρατών μελών σχετικά με την ποιότητα της βενζίνης και του ντίζελ, καθώς και τις ποσότητες που πωλήθηκαν το έτος 2007. Όλα τα κράτη μέλη εκτός του Λουξεμβούργου υπέβαλαν εθνικές εκθέσεις για το 2007.

Βελτιώνονται συνεχώς η ποιότητα του σχεδιασμού των συστημάτων παρακολούθησης της ποιότητας εκ μέρους των κρατών μελών, του επιπέδου συμμόρφωσης με τις οριακές τιμές και των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στις υποβαλλόμενες εκθέσεις . Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις που προβλέπονται στην οδηγία και θα προτείνει κατάλληλα και αναλογικά μέτρα όπου απαιτείται.

Όπως σημειώθηκε το 2006, αν και τα καύσιμα χωρίς θείο[3] αποτελούν όλο και σημαντικότερο ποσοστό των διαβαθμίσεων και των πωλήσεων καυσίμων σε όλα τα κράτη μέλη, εξακολουθούν να μην επισημαίνονται πάντοτε στα πρατήρια καυσίμων. Εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικά προβλήματα στην έγκαιρη υποβολή των εκθέσεων από ορισμένα κράτη μέλη. Στην πραγματικότητα, σε σχέση με το προηγούμενο έτος, η κατάσταση χειροτέρευσε για τις εν λόγω εξαιρετικά καθυστερημένες εκθέσεις. Η Ιρλανδία, η Ιταλία και οι Κάτω Χώρες υπέβαλλαν εκθέσεις με καθυστέρηση άνω του τριμήνου, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο και η Μάλτα υπέβαλλαν εκθέσεις με καθυστέρηση άνω των επτά μηνών. Το Λουξεμβούργο δεν υπέβαλλε έκθεση για το 2007.

Από την παρακολούθηση της ποιότητας των καυσίμων το 2007, προκύπτει ότι εν γένει τηρήθηκαν οι προδιαγραφές που ορίζει η οδηγία 98/70/ΕΚ για την βενζίνη και το ντίζελ και ότι σημειώθηκαν εκ νέου ελάχιστες υπερβάσεις. Όσον αφορά την βενζίνη οι κύριες παράμετροι για τις οποίες σημειώθηκαν υπερβάσεις ήταν ο αριθμός οκτανίων έρευνας/αριθμός οκτανίων κινητήρα (RON/MON)[4], η τάση ατμών κατά τη θερινή περίοδο[5] και η απόσταξη/εξάτμιση στους 100/150°C[6]. Όσον αφορά το ντίζελ, οι κύριες παράμετροι για τις οποίες διαπιστώθηκαν υπερβάσεις ήταν η περιεκτικότητα σε θείο, το σημείο απόσταξης 95%,.

Δεδομένου ότι οι υπερβάσεις είναι σχετικά σπάνιες και τα κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα για να απομακρύνουν από την αγορά τα καύσιμα που δεν συμμορφώνονται, η Επιτροπή δεν γνωρίζει ενδεχόμενες αρνητικές επιπτώσεις στις εκπομπές των οχημάτων ή στη λειτουργία των κινητήρων που να οφείλονται στις εν λόγω υπερβάσεις. Ωστόσο, η Επιτροπή προτρέπει τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να λαμβάνουν μέτρα για να εξασφαλίσουν πλήρη συμμόρφωση έτσι ώστε να μην εμφανίζονται παρόμοια προβλήματα στο μέλλον. Εάν υπάρχουν λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τα μέτρα που έλαβαν τα κράτη μέλη περιλαμβάνονται στα κεφάλαια για τις μεμονωμένες χώρες στην αναλυτική έκθεση για το 2007[7]. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις σχετικά με την ποιότητα των καυσίμων που ορίζει η οδηγία.

Η μειωμένη περιεκτικότητα σε θείο συμβάλλει στην καταπολέμηση της ρύπανσης του ατμοσφαιρικού αέρα και την καθιέρωση κινητήρων νέας τεχνολογίας. Όπως προκύπτει από τον πίνακα 1, η μέση περιεκτικότητα σε θείο το 2007 ήταν σαφώς μικρότερη από εκείνη που αναφέρθηκε το 2004 αλλά δεν μειώθηκε σημαντικά από το 2005. Το μερίδιο των καυσίμων χωρίς θείο και των καυσίμων χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο[8] αυξήθηκε από το 2001 έως το 2005, όταν επιβλήθηκε υποχρεωτικά για όλα τα καύσιμα η χαμηλή περιεκτικότητα σε θείο και η καθιέρωση των καυσίμων χωρίς θείο σε όλα τα κράτη μέλη.

Πίνακας 1: Ετήσια εξέλιξη του μέσου όρου περιεκτικότητας της βενζίνης και του ντίζελ σε θείο

ΕΕ | Μέση περιεκτικότητα σε θείο (σε ppm) | ΕΕ των 15 | ΕΕ των 12 |

Καύσιμο/Έτος | 2001 | 2002 | 2003* | 2004* | 2005* | 2006** | 2007*** | 2007*** | 2007 |

Βενζίνη | 68 | 51 | 37 | 38 | 19 | 18 | 18 | 18 | 18 |

Ντίζελ | 223 | 169 | 125 | 113 | 25 | 22 | 23 | 23 | 24 |

* Εξαιρούμενης της Γαλλίας, που δεν υπέβαλε έκθεση για τα έτη 2003 - 2005. Τα 10 κράτη που προσχώρησαν στην ΕΕ το 2004.

** Εξαιρούμενης της Μάλτας , που δεν υπέβαλε έκθεση για το 2006.

*** Εξαιρούμενου του Λουξεμβούργου, που δεν υπέβαλε έκθεση για το 2007.

Τα εθνικά συστήματα παρακολούθησης της ποιότητας των καυσίμων εξακολουθούν να διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους Ωστόσο, αναμένεται ότι οι απαιτήσεις της οδηγίας θα προωθήσουν περαιτέρω την ομοιογένεια των εκθέσεων και θα βελτιώσουν την ποιότητά τους.

2. Εισαγωγή

Οι προδιαγραφές για τη βενζίνη και το ντίζελ που πωλούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθορίζονται στην οδηγία 98/70/ΕΚ. Από την 1η Ιανουαρίου 2005, εφαρμόζεται ενιαίο σύνολο προδιαγραφών των καυσίμων. Με την οδηγία υποχρεώνονται τα κράτη μέλη να υποβάλλουν συνοπτικές εκθέσεις σχετικά με την ποιότητα των πωλούμενων στην επικράτειά τους καύσιμων. Από το 2004 και μετά, τα κράτη μέλη οφείλουν να υποβάλλουν τις οικείες εκθέσεις παρακολούθησης σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο EN 14274[9], ή εξίσου αξιόπιστα συστήματα. Σύμφωνα με το άρθρο 8 της οδηγίας 98/70/ΕΚ, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 παράγραφος 5 της οδηγίας 2003/17/ΕΚ, η Επιτροπή υποχρεούται να διαβιβάζει τα αποτελέσματα των εκθέσεων των κρατών μελών σχετικά με την ποιότητα των καυσίμων. Ανταποκρινόμενη στην εν λόγω απαίτηση, η Επιτροπή συνοψίζει, στην παρούσα έκτη έκθεση, τα στοιχεία που αφορούν την ποιότητα της βενζίνης και του ντίζελ, καθώς και τις πωληθείσες ποσότητες στην ΕΕ το έτος 2007. Οι εκθέσεις των προηγουμένων ετών υπάρχουν στις ιστοσελίδες της Επιτροπής[10].

3. Εθνικά συστήματα παρακολούθησης

Με τις αναθεωρήσεις – οι οποίες συνοψίζονται στο υπόδειγμα σύνταξης έκθεσης Excel, που καθορίζεται στην απόφαση 2002/159/ΕΚ της Επιτροπής και στο ευρωπαϊκό πρότυπο EN 14274: 2003 – ενισχύθηκε η χρησιμότητα των πληροφοριών και έγινε ευκολότερη η ανάλυση των τάσεων σε επίπεδο ΕΕ. Στις περισσότερες περιπτώσεις, βελτιώνονται συνεχώς η ποιότητα του σχεδιασμού των συστημάτων παρακολούθησης των κρατών μελών, το επίπεδο συμμόρφωσης με τις οριακές τιμές και οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στις υποβαλλόμενες εκθέσεις . Ωστόσο. εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένοι τομείς ζωτικής σημασίας που επιδέχονται βελτίωσης και συνοψίζονται ως εξής:

Υπόμνημα |

Ορισμένα κράτη μέλη υπέβαλαν τις εκθέσεις καθυστερημένα. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Μάλτα με καθυστέρηση άνω των 7 μηνών, και η Ιρλανδία, η Ιταλία και οι Κάτω Χώρες με καθυστέρηση άνω του τριμήνου. Οι χώρες αυτές καλούνται να υποβάλλουν τις εκθέσεις τους εγκαίρως, για να μην υπονομεύονται οι προσπάθειες των υπόλοιπων. Αρκετά κράτη μέλη δεν πραγματοποιούν επαρκείς δειγματοληψίες για όλα τα καύσιμα ή δεν συλλέγουν επαρκή αριθμό δειγμάτων από πρατήρια καυσίμων (σε αντίθεση με χώρους αποθήκευσης / διυλιστήρια). Το Σχήμα 2 συνοψίζει τη συχνότητα δειγματοληψίας ανά την ΕΕ για το 2007. Όταν τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν τα δικά τους εθνικά συστήματα, αυτά πρέπει να περιγραφούν πλήρως. Από την εν λόγω περιγραφή πρέπει να καταδεικνύεται η ισοδυναμία του συστήματος παρακολούθησης από πλευράς στατιστικής αξιοπιστίας με το EN 14274: 2003. Η εν λόγω ισοδυναμία δεν έχει ακόμη καταδειχθεί στις περισσότερες περιπτώσεις για την περίοδο 2004-2007 και οι σχετικές πληροφορίες πρέπει να υποβληθούν στο μέλλον. Όταν χρησιμοποιείται το μοντέλο C του ευρωπαϊκού προτύπου EN 14274, τα κράτη μέλη πρέπει να υποβάλλουν σαφή αιτιολόγηση για την χρήση του. Σε αρκετά κράτη μέλη φαίνεται ότι κρίνεται προτιμότερη η χρήση των μοντέλων Α ή Β. Τα καύσιμα χωρίς θείο χρειάζεται να επισημαίνονται σαφώς, ώστε οι καταναλωτές να έχουν την δυνατότητα να τα επιλέξουν. Σε ορισμένα κράτη μέλη η περιεκτικότητα σε θείο δεν επισημαίνεται σαφώς στα πρατήρια καυσίμων. Αναφορές σχετικά με την επισήμανση είναι δυνατόν να βοηθήσουν την αυτοκινητοβιομηχανία να αποκτήσει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην διαθεσιμότητα καυσίμων χωρίς θείο, ώστε να διατεθούν ευρύτερα στην αγορά τα οχήματα που αξιοποιούν πλήρως τα εν λόγω καύσιμα. Θα ήταν επίσης σκόπιμο, τα αποτελέσματα των αναλύσεων για την περιεκτικότητα σε θείο να αναφέρονται χωριστά από τα κράτη μέλη που δεν το κάνουν ακόμη για τα καύσιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο και τα καύσιμα χωρίς θείο, προκειμένου να επιβεβαιωθεί περαιτέρω η ποιότητα των καυσίμων χωρίς θείο. |

4. Υποβολή εκθέσεων για το 2007

4.1 Ποιότητες και ποσότητες καυσίμων

Όλες οι πωλήσεις βενζίνης και ντίζελ στην ΕΕ αφορούν πλέον καύσιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο ή καύσιμα χωρίς θείο. Από το σύνολο της πωληθείσας βενζίνης, το 53% ήταν χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο και το 47% χωρίς θείο. Τα αντίστοιχα ποσοστά για το σύνολο του πωληθέντος ντίζελ ήταν 58% και 42%.

Η ποικιλία των καυσίμων όσον αφορά τα οκτάνια RON και την περιεκτικότητα σε θείο που διατίθενται ανά την ΕΕ μειώθηκε το 2005 με το νέο υποχρεωτικό όριο περιεκτικότητας σε θείο < 50ppm. Το μεγαλύτερο μερίδιο των πωλήσεων βενζίνης το 2007 κατελάμβανε βενζίνη 95 οκτανίων (85%, εκ του οποίου 50% χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο και 35% χωρίς θείο), για πλήρεις λεπτομέρειες ανά κράτος μέλος βλ. Σχήμα 1 και τον πίνακα του παραρτήματος.

Σχήμα 1: Ποσοστά των πωλήσεων καυσίμων στην ΕΕ το 2007 ανά κατηγορία καυσίμων (%)

Πωλήσεις βενζίνης | 2007 | Πωλήσεις ντίζελ | 2007 |

[pic] | [pic] |

Τύπος | % | Τύπος | % |

5 | Αμόλ. βενζίνη κατ’ ελάχιστον RON=95 (<50 ppm S) | 49.7% |

6 | Αμόλ. βενζίνη κατ’ ελάχιστον RON=95 (<10 ppm S) | 35.2% |

7 | Αμόλ. βενζίνη 95=<RON<98 | 0.0% |

8 | Αμόλ. βενζίνη 95=<RON<98 (<50 ppm S) | 3.0% |

9 | Αμόλ. βενζίνη 95=<RON<98 (<10 ppm S) | 0.07% |

10 | Αμόλ. βενζίνη RON>=98 | 0.0% |

11 | Αμόλ. βενζίνη RON>=98 (<50 ppm S) | 0.1% |

12 | Αμόλ. βενζίνη RON>=98 (<10 ppm S) | 5.3% |

Όπως και κατά την περίοδο 2001-2006, οι μεγαλύτερες πωλήσεις καυσίμων το 2007 σημειώθηκαν στην Γαλλία, στην Γερμανία, στην Ιταλία, στην Ισπανία και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι πωλήσεις ντίζελ κυριαρχούν σε όλα σχεδόν τα κράτη μέλη. Ωστόσο, τα ποσοστά των πωλήσεων βενζίνης και ντίζελ διαφέρουν σημαντικά.

Οι πωλήσεις στα κράτη μέλη της ΕΕ των 12 κάλυψαν το 12,4% και το 12,6% του συνόλου των πωλήσεων βενζίνης και ντίζελ στην ΕΕ αντίστοιχα (έναντι ποσοστών 10,1% και 9,9%, αντίστοιχα, για την ΕΕ των 10 το 2006). Στην ΕΕ των 10 πωλήθηκαν υψηλότερα ποσοστά διαβαθμίσεων βενζίνης και ντίζελ χωρίς θείο (49% και 49%, αντίστοιχα), σε σύγκριση με την ΕΕ των 15 (46% και 41%, αντίστοιχα).

Από το 2001 και μετά αυξήθηκε η ομοιογένεια όσον αφορά τον αριθμό των ποιοτικών διαβαθμίσεων των καυσίμων που αναφέρθηκε ότι διετέθησαν ανά την ΕΕ (Σχήμα 4). Το 2007 υφίσταντο 2-3 διαβαθμίσεις βενζίνης σε κάθε κράτος μέλος, κυρίως όσον αφορά τον αριθμό οκτανίων (κατηγορία RON). Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις εμφανίζονται χωριστές διαβαθμίσεις καυσίμων χωρίς θείο.

Τα κράτη μέλη δεν είναι υποχρεωμένα να στραφούν πλήρως στα καύσιμα χωρίς θείο πριν από το 2009. Ωστόσο, η Δανία, η Φινλανδία, η Γερμανία, η Ουγγαρία, οι Κάτω Χώρες και η Σουηδία έχουν ήδη το 2007 στραφεί ολοκληρωτικά στις διαβαθμίσεις βενζίνης και ντίζελ χωρίς θείο. Η Αυστρία και η Εσθονία έχουν ήδη στραφεί ολοκληρωτικά στη βενζίνη χωρίς θείο (βλέπε Σχήματα 5 και 6). Στη Σουηδία όλο σχεδόν το ντίζελ είναι χωρίς θείο από το 1999 και στην Γερμανία διατίθεται από το 2003.

Σε αρκετά κράτη μέλη δεν έχουν ακόμη κυκλοφορήσει στην αγορά χωριστά διατιθέμενα (και επισημαινόμενα) καύσιμα χωρίς θείο. Η μέση περιεκτικότητα σε θείο ορισμένων διαβαθμίσεων καυσίμου διαπιστώθηκε ότι ήταν κάτω των 10 ppm σε περιπτώσεις που το καύσιμο διατίθετο στην αγορά ως χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο (< 50 ppm), όπως εμφαίνεται στο Σχήμα 7. Κατά συνέπεια, στις εν λόγω χώρες φαίνεται ότι οι πωλήσεις καυσίμων ίσως να είναι χωρίς θείο αν και δεν επισημαίνονται αντίστοιχα. Επιπλέον, ορισμένα κράτη μέλη δεν υπέβαλλαν επαρκείς πληροφορίες για να κριθεί κατά πόσο διατίθενται καύσιμα χωρίς θείο « σε κατάλληλα ισόρροπη γεωγραφική βάση », όπως προβλέπεται στην οδηγία.

Σχήμα 2: Συχνότητα δειγματοληψιών για την παρακολούθηση της ποιότητας των καυσίμων στην ΕΕ το 2007 (μέσος αριθμός δειγμάτων ανά διαβάθμιση καυσίμου)

Μέσος αριθμός δειγμάτων ανά διαβάθμιση καυσίμου | [pic] |

Βενζίνη | Ντίζελ |

Σχήμα 3: Πωλήσεις ανά κατηγορία καυσίμων σε εθνικό επίπεδο στην ΕΕ το 2007 (σε εκατομ. λίτρα)

Πωλήσεις καυσίμων σε εκατομ. λίτρα | [pic] |

Σύνολο βενζίνης | Σύνολο ντίζελ |

Σημειώσεις : Εξαιρούμενου του Λουξεμβούργου, που δεν υπέβαλε έκθεση για το 2007

Σχήμα 4: Πλήθος των διαβαθμίσεων καυσίμων ανά κατηγορία καυσίμου που διατίθενται σε εθνικό επίπεδο στην ΕΕ το 2007

Πλήθος διατιθέμενων διαβαθμίσεων καυσίμων | [pic] |

Πλήθος διαβαθμίσεων βενζίνης | Πλήθος διαβαθμίσεων ντίζελ |

Σχήμα 5: Πωλήσεις σε εθνικό επίπεδο διαβαθμίσεων βενζίνης χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο, ανά την ΕΕ (%) το 2007

% πωλήσεων βενζίνης σε εθνικό επίπεδο | [pic] |

Βενζίνη | Ντίζελ |

Σημειώσεις : Εξαιρούμενου του Λουξεμβούργου, που δεν υπέβαλε έκθεση για το 2007

4.2 Συμμόρφωση προς τις διατάξεις της οδηγίας 98/70/ΕΚ το 2007

Στον πίνακα 2 παρουσιάζεται συνοπτικά η συμμόρφωση των κρατών μελών με την οδηγία 98/70/ΕΚ για το 2007. Παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της ανάλυσης των δειγμάτων υποβολής τους όσον αφορά τις οριακές τιμές και η συμμόρφωση των εκθέσεων από πλευράς μορφότυπου και περιεχομένου. Όπως και κατά την περίοδο 2001-2006, ορισμένα κράτη μέλη υπέβαλλαν ελλιπείς ή/και καθυστερημένες πληροφορίες και αυτό επηρέασε την ποιότητα της αξιολόγησης της συμμόρφωσης. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη προκειμένου να βελτιωθούν οι εκθέσεις τους όπου απαιτείται.

Δυνάμει του άρθρου 9α, τα κράτη μέλη είναι αρμόδια για να καθορίσουν τις κυρώσεις για τις παραβάσεις των διατάξεων της οδηγίας. Αναλυτικά στοιχεία για τα μέτρα που λήφθηκαν από τα κράτη μέλη όσον αφορά τη μη συμμόρφωση με τις οριακές τιμές συμπεριλαμβάνονται, εφόσον παρασχέθηκαν, στα ανά χώρα κεφάλαια της λεπτομερούς έκθεσης για το έτος 2007[11].

Επτά κράτη μέλη συμμορφώνονται πλήρως με τις οριακές τιμές τόσο για την βενζίνη όσο και για το ντίζελ (σε σύγκριση με 8 το 2006). Επιπλέον, 19 κράτη μέλη υπέβαλλαν πλήρεις εκθέσεις για όλες τις παραμέτρους που προβλέπει η οδηγία σε ό,τι αφορά την παρακολούθηση. Με βάση τις ισχύουσες διατάξεις για την παρακολούθηση, το Βέλγιο πραγματοποιεί σημαντικά περισσότερες δειγματοληψίες σε σχέση με τα υπόλοιπα κράτη μέλη. Συνεπώς, εάν οι τιμές αυτές ενσωματώνονταν στα αποτελέσματα της παρακολούθησης από τα άλλα κράτη μέλη, τα συνολικά αποτελέσματα θα ήταν παραμορφωμένα και θα έκρυβαν τις τάσεις στο σύνολο της ΕΕ. Για τον λόγο αυτό, οι υπερβάσεις και τα δείγματα του Βελγίου εξαιρούνται από την ανάλυση των υπερβάσεων που αναφέρονται κατωτέρω[12].

Όσον αφορά τη βενζίνη, 17 κράτη μέλη (8 από την ΕΕ των 15) ανέφεραν τουλάχιστον ένα δείγμα που δεν πληροί την οδηγία 98/70/ΕΚ, σε σύγκριση με 16 το 2006 (8 από την ΕΕ των 15). Οι παράμετροι όπου πρωτίστως διαπιστώθηκαν προβλήματα ήταν και πάλι ο αριθμός οκτανίων έρευνας/αριθμός οκτανίων κινητήρα (RON/MON, 68 δείγματα), η τάση ατμών κατά τη θερινή περίοδο (DVPE, 43 δείγματα) και η απόσταξη – εξάτμιση σε 150°C (14 δείγματα).

Τα παραπάνω αντιστοιχούν σε αύξηση τόσο του πλήθους όσο και του ποσοστού των μη σύμμορφων δειγμάτων βενζίνης στα κράτη μέλη της ΕΕ των 15 και της ΕΕ των 12. Στα κράτη μέλη της ΕΕ των 15 η αναλογία των δειγμάτων που υπερβαίνουν τις οριακές τιμές σχεδόν διπλασιάστηκε: από 0,55% το 2006 σε 1,0% το 2007. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι περισσότερα δείγματα υπερβαίνουν τις οριακές τιμές για τις «λοιπές» παραμέτρους[13]. Στα κράτη μέλη της ΕΕ των 12 η αναλογία των δειγμάτων που υπερβαίνουν τις οριακές τιμές αυξήθηκε: από σχεδόν 2% το 2006 σε 3,5% το 2007 και η αύξηση οφείλεται κυρίως σε δείγματα στα οποία σημειώθηκε υπέρβαση στις οριακές τιμές οκτανίων MON/RON.

Για το ντίζελ, 12 κράτη μέλη (4 από την ΕΕ των 15) ανέφεραν τουλάχιστον ένα δείγμα που δεν πληροί την οδηγία 98/70/ΕΚ, σε σύγκριση με 10 το 2006 (3 από την ΕΕ των 15). Σε αυτά τα δείγματα, οι κύριες προβληματικές παράμετροι ήταν η περιεκτικότητα σε θείο (28 δείγματα) και το σημείο απόσταξης 95%.

Οι υπερβάσεις των οριακών τιμών για το ντίζελ αυξήθηκαν το 2007 στα κράτη μέλη της ΕΕ των 15. Ωστόσο, η αναλογία των δειγμάτων στο οποία σημειώνεται υπέρβαση των οριακών τιμών εξακολουθεί να είναι χαμηλότερη εκείνης που είχε παρατηρηθεί πριν από το 2006. Το 2005, τα κράτη μέλη της ΕΕ των 10 είχαν ιδιαίτερο πρόβλημα με την περιεκτικότητα σε θείο λόγω του υποχρεωτικού ορίου <50 ppm που θεσπίστηκε στις αρχές εκείνου του έτους. Το ζήτημα αυτό φαίνεται ότι έχει επιλυθεί καθώς τα κράτη μέλη της ΕΕ των 12, διατήρησαν στα ίδια χαμηλά επίπεδα τις υπερβάσεις που διαπιστώθηκαν το 2006.

Πίνακας 2: Σύνοψη της συμμόρφωσης των κρατών μελών προς τις διατάξεις της οδηγίας 98/70/ΕΚ βάσει των εκθέσεων που υποβλήθηκαν για το 2007.

Κράτος μέλος | Μη συμμόρφωση προς τις οριακές τιμές(1) (95% όρια αξιοπιστίας) (Μη σύμμορφα δείγματα/ σύνολο δειγμάτων) | Ελλιπή υποβληθέντα στοιχεία (Πλήθος παραμέτρων για τις οποίες δεν πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις/σύνολο) | Καθυστ. εκθέσεις (προθεσμία 30.6.2008) (2) | Σχόλια |

Βενζίνη | Ντίζελ | Βενζίνη | Ντίζελ |

5. Συμπεράσματα

Η ποιότητα των καυσίμων έχει ιδιαίτερη σημασία για το περιβάλλον, δεδομένου ότι επηρεάζει τις ρυπογόνες εκπομπές των κινητήρων και, κατ’ επέκταση, την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα καθώς και την ευκολία και το κόστος τήρησης από τους κατασκευαστές των επιθυμητών ορίων εκπομπών ρύπων και θερμοκηπιακών αερίων, ενώ επηρεάζουν και τις δαπάνες που οι κατασκευαστές επωμίζονται προς τον σκοπό αυτό. Από την παρακολούθηση της ποιότητας των καυσίμων το 2007, προκύπτει ότι οι προδιαγραφές που ορίζει η οδηγία 98/70/ΕΚ για την βενζίνη και το ντίζελ τηρούνται σε γενικές γραμμές, ενώ διαπιστώθηκαν ελάχιστες υπερβάσεις. Δεδομένου ότι οι υπερβάσεις είναι σχετικά σπάνιες και τα κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα για να απομακρύνουν από την αγορά τα μη σύμμορφα καύσιμα, η Επιτροπή δεν έχει λάβει γνώση ενδεχόμενων αρνητικών επιπτώσεων στις εκπομπές των οχημάτων ή την λειτουργία των κινητήρων που να οφείλονται στις εν λόγω υπερβάσεις. Ωστόσο, η Επιτροπή προτρέπει τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να λαμβάνουν μέτρα για να εξασφαλίσουν πλήρη συμμόρφωση, ώστε να μην προκύψουν παρόμοια προβλήματα στο μέλλον. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις που προβλέπονται στην οδηγία και θα προτείνει κατάλληλα και αναλογικά μέτρα όπου απαιτείται.

Το μερίδιο της αγοράς των καυσίμων χωρίς θείο και των καυσίμων με χαμηλή περιεκτικότητα σε θείο αυξήθηκε από το 2001 έως το 2005. Η μέση περιεκτικότητα σε θείο των καυσίμων σταθεροποιήθηκε από το 2005, όταν καύσιμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε θείο κατέστησαν υποχρεωτικά και καύσιμα χωρίς θείο καθιερώθηκαν σε ολόκληρη την ΕΕ. Ωστόσο, σε αρκετά κράτη μέλη τα εν λόγω καύσιμα εξακολουθούν να μην επισημαίνονται όπως απαιτείται στα πρατήρια καυσίμων.

Εάν τα καύσιμα δεν επισημαίνονται, οι καταναλωτές δεν έχουν την δυνατότητα να επιλέξουν καύσιμα χωρίς θείο και είναι λιγότερο πιθανόν να χρησιμοποιήσουν τεχνολογία που να απαιτεί τα εν λόγω καύσιμα. Αυτό υπονομεύει σημαντικά την αξία της διάθεσης καυσίμων που να πληρούν το κριτήριο αυτό. Κατά συνέπεια η εν λόγω έλλειψη επισήμανσης μπορεί να παρεμποδίσει την διάθεση στην αγορά οχημάτων που να χρησιμοποιούν τεχνολογία η οποία να απαιτεί καύσιμα χωρίς θείο. Το αποτέλεσμα είναι να μην αξιοποιείται πλήρως η δυνατότητα που προσφέρεται για μείωση του CO2 από τον κλάδο των οδικών μεταφορών.

Οι αναφορές σχετικά με την επισήμανση είναι δυνατόν να βοηθήσουν την αυτοκινητοβιομηχανία να εμπιστευθεί περισσότερο τη διαθεσιμότητα καυσίμων χωρίς θείο, ώστε τα οχήματα που αξιοποιούν πλήρως τα εν λόγω καύσιμα να διατεθούν ευρύτερα στην αγορά, με αποτέλεσμα να μειωθούν οι εκπομπές ρύπων και θερμοκηπιακών αερίων. Τα κράτη μέλη διαβίβασαν πολύ περιορισμένες πληροφορίες για την γεωγραφική διαθεσιμότητα των καυσίμων χωρίς θείο. Τα περισσότερα από αυτά αρκέστηκαν να επισημάνουν ότι τα εν λόγω καύσιμα ήταν ευρέως διαθέσιμα, πλην όμως δεν έδωσαν καμία συμπληρωματική πληροφορία που θα επέτρεπε μία ακριβή αξιολόγηση της γεωγραφικής αυτής διαθεσιμότητας.

Τα θεσπισθέντα σε εθνικό επίπεδο συστήματα παρακολούθησης της ποιότητας των καυσίμων παρουσιάζουν μεταξύ τους μεγάλες διαφορές και απαιτούν περαιτέρω εναρμόνιση, ούτως ώστε να παρέχουν διαφανή και συγκρίσιμα αποτελέσματα. Η εφαρμογή της οδηγίας 2003/17/ΕΚ οδήγησε σε βελτίωση της ποιότητας των εκθέσεων, δεδομένου ότι απαιτεί από τα κράτη μέλη την υποβολή εκθέσεων παρακολούθησης σύμφωνα με το νέο ευρωπαϊκό πρότυπο EN 14274, ή με συστήματα ισοδύναμης αξιοπιστίας. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η έκθεση δεν αντιστοιχεί με τον μορφότυπο του προτύπου EN 14274, τα κράτη μέλη που έχουν υποβάλει την σχετική έκθεση καλούνται να δικαιολογήσουν αυτή την απόκλιση.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Πωλήσεις καυσίμων το 2007 στην ΕΕ ανά τύπο καυσίμου (σε εκατ. λίτρα)

Αριθ. ταυτοποίησης καυσίμου | Εκατ. λίτρα | Αυστρία | Βέλγιο | Δανία | Φινλανδία | Γαλλία | Γερμανία | Ελλάδα | Ιρλανδία | Ιταλία | Λουξεμβούργο | Κάτω Χώρες | Πορτογαλία | Ισπανία | Σουηδία | Ηνωμένο Βασίλειο | ΕΕ των 15 | ΕΕ των 15 | | | Διαβάθμιση καυσίμου | AT |BE |DK |FI |FR |DE |EL |IE |IT |LU |NL |PT |ES |SE |UK |EU15 |% | | 1 |Αμόλ. βενζίνη κατ’ ελάχιστον RON=91 |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |0 |0.0% | |2 |Αμόλ. βενζίνη κατ’ ελάχιστον RON=91 (<50 ppm S) |- |- |- |- |- |- |- |- |- |0 |- |- |- |- |- |0 |0.0% | |3 |Αμόλ. βενζίνη κατ’ ελάχιστον RON=91 (<10 ppm S) |642 |- |507 |- |- |7,548 |- |- |- |- |- |- |- |- |- |8,697 |7.2% | |4 |Αμόλ. βενζίνη κατ’ ελάχιστον RON=95 |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |0 |0.0% | |5 |Αμόλ. βενζίνη κατ’ ελάχιστον RON=95 (<50 ppm S) |- |71 |- |- |10,145 |- |4,744 |1,680 |13,816 |0 |- |- |7,917 |- |22,890 |61,264 |50.6% | |6 |Αμόλ. βενζίνη κατ’ ελάχιστον RON=95 (<10 ppm S) |1,944 |1,358 |1,917 |2,272 |- |20,458 |- |792 |1,423 |- |5,418 |- |- |4,914 |- |40,498 |33.4% | |7 |Αμόλ. βενζίνη 95=<RON<98 |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |0 |0.0% | |8 |Αμόλ. βενζίνη 95=<RON<98 (<50 ppm S) |- |- |- |- |- |- |453 |- |- |- |- |1,845 |0 |- |1,129 |3,427 |2.8% | |9 |Αμόλ. βενζίνη 95=<RON<98 (<10 ppm S) |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |92 |92 |0.1% | |10 |Αμόλ. βενζίνη RON>=98 |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |0 |0.0% | |11 |Αμόλ. βενζίνη RON>=98 (<50 ppm S) |- |23 |- |- |- |- |- |- |- |0 |- |- |- |- |- |23 |0.0% | |12 |Αμόλ. βενζίνη RON>=98 (<10 ppm S) |76 |435 |11 |209 |3,210 |824 |401 |- |- |- |166 |305 |1,137 |322 |- |7,096 |5.9% | | | Βενζίνη (απλή) | 0 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |0.0% | | | Βενζίνη (περιεκτ. σε θείο <50 ppm) | 0 |94 |0 |0 |10,145 |0 |5,197 |1,680 |13,816 |0 |0 |1,845 |7,917 |0 |24,019 |64,714 |53.4% | | | Βενζίνη (περιεκτ. σε θείο <10 ppm) | 2,662 |1,793 |2,435 |2,481 |3,210 |28,829 |401 |792 |1,423 |0 |5,585 |305 |1,137 |5,236 |92 |56,383 |46.6% | | | Σύνολο βενζίνης | 2,662 |1,888 |2,435 |2,481 |13,354 |28,829 |5,598 |2,472 |15,239 |0 |5,585 |2,150 |9,054 |5,236 |24,111 |121,097 |100% | | 13 | Ντίζελ |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |0 |0.0% | |14 | Ντίζελ (περιεκτ. σε θείο <50 ppm) |1,132 |387 |- |- |38,461 |- |4,131 |2,558 |31,573 |0 |- |5,491 |30,773 |- |10,285 |124,790 |58.9% | |15 | Ντίζελ (περιεκτ. σε θείο <10 ppm) |6,338 |7,361 |3,191 |2,607 |1,061 |35,524 |36 |645 |1,982 |- |7,979 |317 |0 |4,679 |15,216 |86,936 |41.1% | | | Σύνολο ντίζελ | 7,469 |7,748 |3,191 |2,607 |39,521 |35,524 |4,167 |3,203 |33,555 |0 |7,979 |5,808 |30,773 |4,679 |25,501 |211,726 |100% | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | Αριθ. ταυτοποίησης καυσίμου | Εκατ. λίτρα | Κύπρος | Τσεχική Δημοκρατία | Εσθονία | Ουγγαρία | Λετονία | Λιθουανία | Μάλτα | Πολωνία | Σλοβακία | Σλοβενία | Βουλγαρία | Ρουμανία | ΕΕ των 12 | ΕΕ των 12 | | ΕΕ | ΕΕ | | | Διαβάθμιση καυσίμου | CY | CZ |EE |HU |LV |LT |MT |PL |SK |SI |BG |RO |EU12 |% | |EU |% | | 1 |Αμόλ. βενζίνη κατ’ ελάχιστον RON=91 |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |0 |0.0% | |0 |0.0% | |2 |Αμόλ. βενζίνη κατ’ ελάχιστον RON=91 (<50 ppm S) |- |161 |- |- |12 |80 |- |- |19 |- |- |- |272 |1.6% | |272 |0.2% | |3 |Αμόλ. βενζίνη κατ’ ελάχιστον RON=91 (<10 ppm S) |- |0 |- |- |- |- |- |- |23 |- |- |- |23 |0.1% | |8,720 |6.3% | |4 |Αμόλ. βενζίνη κατ’ ελάχιστον RON=95 |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |0 |0.0% | |0 |0.0% | |5 |Αμόλ. βενζίνη κατ’ ελάχιστον RON=95 (<50 ppm S) |427 |2,732 |- |- |453 |695 |77 |93 |105 |- |822 |2,070 |7,473 |43.7% | |68,737 |49.7% | |6 |Αμόλ. βενζίνη κατ’ ελάχιστον RON=95 (<10 ppm S) |- |0 |404 |1,970 |- |7 |- |4,964 |646 |- |- |227 |8,217 |48.0% | |48,715 |35.2% | |7 |Αμόλ. βενζίνη 95=<RON<98 |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |0 |0.0% | |0 |0.0% | |8 |Αμόλ. βενζίνη 95=<RON<98 (<50 ppm S) |- |- |- |- |- |- |18 |- |- |741 |- |- |759 |4.4% | |4,186 |3.0% | |9 |Αμόλ. βενζίνη 95=<RON<98 (<10 ppm S) |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |0 |0.0% | |92 |0.1% | |10 |Αμόλ. βενζίνη RON>=98 |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |0 |0.0% | |0 |0.0% | |11 |Αμόλ. βενζίνη RON>=98 (<50 ppm S) |48 |- |- |- |3 |- |- |30 |1 |80 |- |- |162 |0.9% | |185 |0.1% | |12 |Αμόλ. βενζίνη RON>=98 (<10 ppm S) |- |40 |56 |74 |- |18 |- |0 |16 |- |- |- |203 |1.2% | |7,299 |5.3% | | | Βενζίνη (απλή) | 0 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |0 |0.0% | | 0 |0.0% | | | Βενζίνη (περιεκτ. σε θείο <50 ppm) | 475 |2,893 |0 |0 |468 |775 |95 |123 |126 |821 |822 |2,070 |8,666 |50.7% | | 73,380 |53.1% | | | Βενζίνη (περιεκτ. σε θείο <10 ppm) | 0 |40 |459 |2,044 |0 |25 |0 |4,964 |685 |0 |0 |227 |8,443 |49.3% | | 64,826 |46.9% | | | Σύνολο βενζίνης | 475 |2,933 |459 |2,044 |468 |799 |95 |5,087 |811 |821 |822 |2,297 |17,109 |100.0% | | 138,21 |100% | | 13 | Ντίζελ |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |- |0 |0.0% | |0 |0.0% | |14 | Ντίζελ (περιεκτ. σε θείο <50 ppm) |418 |4,769 |201 |- |896 |1,136 |110 |339 |323 |1,366 |2,228 |3,849 |15,635 |51.1% | |140,42 |57.9% | |15 | Ντίζελ (περιεκτ. σε θείο <10 ppm) |- |0 |246 |2,408 |37 |137 |- |10,976 |631 |- |- |555 |14,991 |48.9% | |101,93 |42.1% | | | Σύνολο ντίζελ | 418 |4,769 |447 |2,408 |933 |1,273 |110 |11,316 |954 |1,366 |2,228 |4,404 |30,625 |100.0% | | 242,35 |100% | |

[1] Οδηγία 98/70/ΕΚ σχετικά με την ποιότητα των καυσίμων βενζίνης και ντίζελ και την τροποποίηση της οδηγίας 93/12/EΟΚ, ΕΕ L 350 της 28.12.1998, σ. 58.

[2] Οδηγία 2003/17/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Μαρτίου 2003, για τροποποίηση της οδηγίας 98/70/ΕΚ όσον αφορά την ποιότητα των καυσίμων βενζίνης και ντίζελ, ΕΕ L 76 της 22.3.2003, σ. 10.

[3] Ο όρος «χωρίς θείο» ή «μηδενικής περιεκτικότητας σε θείο» αντιστοιχεί σε περιεκτικότητα < 10 ppm σε θείο.

[4] Ο αριθμός οκτανίων έρευνας (Research Octane Number - RON) αποτελεί ποσοτική παράμετρο του μέγιστου λόγου ανάφλεξης στον οποίο η βενζίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κινητήρα χωρίς μερική αυτανάφλεξη στον κινητήρα. Η αυτανάφλεξη επιφέρει υπερβολική κατανάλωση καυσίμου και αύξηση των εκπομπών πτητικών οργανικών ενώσεων (Volatile Organic Compound - VOC) και μονοξειδίου του άνθρακα.

[5] Η τάση ατμών αποτελεί μέτρο της ροπής του καυσίμου για εξάτμιση. Ρυθμίζεται νομοθετικά για την θερινή περίοδο, επειδή οι θερμοκρασίες την περίοδο αυτή ενδέχεται να επιφέρουν υψηλές εκπομπές πτητικών οργανικών ενώσεων (VOC), οι οποίες αποτελούν πρόδρομο ουσία του τροποσφαιρικού όζοντος. Οι υπερβάσεις έχουν ως αποτέλεσμα αύξηση των εκπομπών των πτητικών οργανικών ενώσεων.

[6] Η παράμετρος της απόσταξης καθορίζει την αναλογία του καυσίμου που εξατμίζεται στους 100˚C και στους 150˚C. Με την αναλογία αυτή περιορίζεται το φάσμα των ελαφρύτερων συστατικών που επιτρέπεται να αναμιχθούν με την βενζίνη. Οι υπερβάσεις είναι δυνατόν να επιφέρουν τη δημιουργία θυλάκων ατμού και να προκαλέσουν προβλήματα οδήγησης.

[7] https://circabc.europa.eu/w/browse/5e89b837-2bec-4284-b9fe-c156271268f7

[8] Ο όρος «χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο» αντιστοιχεί σε περιεκτικότητα σε θείο < 50 ppm·

[9] EN 14274:2003 – Καύσιμα για αυτοκίνητα – Αξιολόγηση της ποιότητας της βενζίνης και του ντίζελ – Σύστημα παρακολούθησης της ποιότητας των καυσίμων (FQMS).

[10] https://circabc.europa.eu/w/browse/5e89b837-2bec-4284-b9fe-c156271268f7

[11] https://circabc.europa.eu/w/browse/5e89b837-2bec-4284-b9fe-c156271268f7

[12] Η λεπτομερής έκθεση παρακολούθησης περιέχει σειρά λαθών όσον αφορά τον τρόπο πραγματοποίησης της εν λόγω προσαρμογής. Το αποτέλεσμα είναι η αναλογία των δειγμάτων που υπερβαίνουν τις οριακές τιμές να έχει υπολογιστεί λανθασμένα στην λεπτομερή έκθεση του 2007 και στις λεπτομερείς εκθέσεις των προηγούμενων ετών. Τα κατωτέρω αναφερόμενα ποσοστά υπέρβασης έχουν διορθωθεί σε σχέση με εκείνα της λεπτομερούς έκθεσης και το σφάλμα αυτό θα διορθωθεί από την λεπτομερή έκθεση του 2008 και μετά.

[13] Η κατηγορία παραμέτρων «λοιπές» αφορά αρωματικές ενώσεις, οξυγονούχες ενώσεις και το περιεχόμενο σε μόλυβδο.