52010PC0726

[pic] | ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ |

Βρυξέλλες, 8.12.2010

COM(2010) 726 τελικό

2010/0363 (COD)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ Υ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στην ενεργειακή αγορά

{SEC(2010) 1510 τελικό}{SEC(2010) 1511 τελικό}

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Πλαισιο της προτασης

Μια θετική έκβαση της πρώτης δεκαετίας της απελευθέρωσης των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου υπήρξε η ανάπτυξη των χρηματιστηρίων ηλεκτρικής ενέργειας και τυποποιημένων εξωχρηματιστηριακών (OTC) συμβολαίων, που προσελκύουν ευρύ φάσμα παραγόντων, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται οι ηλεκτροπαραγωγοί και οι προμηθευτές, οι μεγάλοι χρήστες ενέργειας, οι διαπραγματευτές, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και άλλοι διαμεσολαβητές διαπραγμάτευσης.

Οι ανταγωνιστικές και ενοποιημένες ευρωπαϊκές ενεργειακές αγορές ενισχύουν την καινοτομία και την αποδοτικότητα. Όταν οι αγορές χονδρικής πώλησης φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας έχουν βάθος και ρευστότητα ενισχύεται η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων ότι είναι ικανές να ανταποκρίνονται με ευελιξία στις μεταβολές των συνθηκών της αγοράς και να στηρίξουν τις επενδύσεις σε νέα δυναμικότητα ηλεκτροπαραγωγής και σε υποδομές, οι οποίες είναι αναγκαίες στο πλαίσιο της μετατροπής του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης. Οι τιμές στις αγορές χονδρικής καθορίζουν επίσης το κόστος της ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.

Ως εκ τούτου, οι πολίτες, οι επιχειρήσεις και οι αρχές πρέπει να έχουν εμπιστοσύνη στην ακεραιότητα των συνθηκών διαπραγμάτευσης στις εν λόγω ενεργειακές αγορές χονδρικής. Πρέπει να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι ενδεχόμενες αθέμιτες πρακτικές διαπραγμάτευσης, που υπονομεύουν την εμπιστοσύνη του κοινού, αποθαρρύνουν τις επενδύσεις, ενισχύουν τη μεταβλητότητα των ενεργειακών τιμών και είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε υψηλότερες τιμές ενέργειας εν γένει.

Τον Δεκέμβριο του 2007, η Επιτροπή ζήτησε τη γνώμη της CESR (ΕΡΑΑΚΑ - Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ρυθμιστικών Αρχών των Αγορών Κινητών Αξιών) και της ERGEG (Ευρωπαϊκή Ομάδα Ρυθμιστικών Αρχών για την Ηλεκτρική Ενέργεια και το Φυσικό Αέριο) για θέματα που αφορούν τη διαφάνεια της ενεργειακής αγοράς χονδρικής και τις πρακτικές κατάχρησης της αγοράς. Με τις γνωμοδοτήσεις τους συνέστησαν στην Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα να καταρτιστούν και να αξιολογηθούν προτάσεις για τη συγκρότηση νομοθετικού πλαισίου στον ενεργειακό τομέα ειδικά προσαρμοσμένου στην αντιμετώπιση των καταχρηστικών πρακτικών στις αγορές όλων τα προϊόντων ηλεκτρικής ενέργειας που δεν καλύπτονται από την οδηγία σχετικά με την κατάχρηση αγοράς[1]. Στις συστάσεις αυτές κατέληξαν αφού διαπίστωσαν ότι το υφιστάμενο καθεστώς έχει επιφέρει ελλείψεις στους εφαρμοστέους κανόνες και στο επίπεδο διαφάνειας.

Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερομενα μερη

Τον Μάιο του 2009, η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας (τότε ΓΔ TREN) διοργάνωσε ημερίδα εργασίας να συγκεντρώσει τις απόψεις των ενδιαφερομένων μερών και για να συζητηθεί ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να συγκροτηθεί σύστημα παρακολούθησης που να εξασφαλίζει την ακεραιότητα της αγοράς και τη διαφάνεια στις ενεργειακές αγορές. Κατά τη δεύτερη ημερίδα εργασίας, που διοργανώθηκε τον Οκτώβριο του 2009, με ευρεία συμμετοχή του κλάδου, παρουσιάστηκαν τα βασικά δομικά στοιχεία του ειδικού καθεστώτος για την ακεραιότητα στην αγορά.

Η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας παρουσίασε σχέδιο εγγράφου προβληματισμού[2] στο Ευρωπαϊκό Ρυθμιστικό Φόρουμ για την Ηλεκτρική Ενέργεια (Φόρουμ της Φλωρεντίας), τον Δεκέμβριο του 2009, και στο Ευρωπαϊκό Ρυθμιστικό Φόρουμ για το Φυσικό Αέριο (Φόρουμ της Μαδρίτης), τον Ιανουάριο του 2010. Ζήτησε από τους ενδιαφερομένους να υποβάλουν έως τον Φεβρουάριο του 2010 τις προτάσεις και τις απόψεις τους σχετικά με τις επιλογές πολιτικής που είχε παρουσιάσει. Διοργανώθηκε πλήρης δημόσια διαβούλευση, που διήρκεσε από τις 31 Μαΐου 2010 έως τις 23 Ιουλίου 2010.

Όλες οι πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία διαβούλευσης, τα έγγραφα, καθώς και οι παρουσιάσεις που χρησιμοποιήθηκαν στις συναντήσεις των ενδιαφερομένων έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας[3].

3. Εκτιμηση επιπτωσεων

Η παρούσα πρόταση συνοδεύεται από εκτίμηση επιπτώσεων, στην οποία αναλύονται οι επιλογές για τη διασφάλιση της ακεραιότητας και της διαφάνειας στην ενεργειακή αγορά. Η έκθεση εκτίμησης επιπτώσεων έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της Επιτροπής[4].

4. Νομικα στοιχεια της προτασης

4.1. Νομική βάση

Η πρόταση βασίζεται στο άρθρο 194 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ. Το εν λόγω άρθρο ορίζει ότι, στο πλαίσιο της εγκαθίδρυσης ή της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς, η πολιτική της Ένωσης στον τομέα της ενέργειας έχει ως στόχο, μεταξύ άλλων, να διασφαλίζει τη λειτουργία της αγοράς ενέργειας και, ως εκ τούτου, το εν λόγω άρθρο συνιστά την πιο κατάλληλη νομική βάση για την έκδοση κανονισμού στο πεδίο αυτό.

Το πλέον ενδεδειγμένο νομικό μέσο για τη θέσπιση συνεκτικών κανόνων που να εφαρμόζονται διασυνοριακά στις ενεργειακές αγορές είναι κανονισμός, στον οποίο προβλέπεται η παρακολούθησή σε ευρωπαϊκό επίπεδο και η συντονισμένη εφαρμογή των κανόνων σε όλα τα κράτη μέλη.

4.2. Επικουρικότητα και αναλογικότητα

4.2.1. Αρχή της επικουρικότητας

Η αρχή της επικουρικότητας, όπως διατυπώνεται στο άρθρο 3 παράγραφος 3 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, εφαρμόζεται στον βαθμό που η πρόταση δεν εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Ένωσης.

Οι ενεργειακές αγορές χονδρικής είναι ζωτικής σημασίας για την ευημερία των πολιτών της Ευρώπης και για την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, καθώς και για την επιτυχία της ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως κατέστη σαφές στις συστάσεις προς την Επιτροπή, οι ρυθμιστικές αρχές του χρηματοπιστωτικού τομέα και του ενεργειακού τομέα δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις ανησυχίες σχετικά με τις πρακτικές κατάχρησης στη αγορά, λόγω του συνδυασμού ελλείψεως πληροφοριών και ατελούς ρύθμισης.

Οι ενεργειακές αγορές της ΕΕ εκτείνονται όλο και περισσότερο πέραν των εθνικών συνόρων ως προς τον τόπο διαπραγμάτευσης των ενεργειακών προϊόντων, καθώς και ως προς τον τόπο παραγωγής και κατανάλωσής τους. Κατά συνέπεια, οι τιμές πλέον καθορίζονται με βάση την προσφορά και τη ζήτηση σε πολλές χώρες[5]. Αυτή την εξέλιξη θα ενισχύσουν η ζεύξη των αγορών μεταξύ των χρηματιστηρίων ηλεκτρικής ενέργειας ολόκληρης της ΕΕ[6], η οποία προβλέπεται να τεθεί σε εφαρμογή μέχρι το 2015, και η μετάβαση σε σύστημα διαπραγμάτευσης φυσικού αερίου στους κόμβους παράλληλα με τιμολόγια μεταφοράς στα σημεία εισόδου/εξόδου του φυσικού αερίου.

Επιπλέον, οι ενεργειακές αγορές χονδρικής περιλαμβάνουν οργανωμένα χρηματιστήρια, καθώς και εξωχρηματιστηριακά (OTC) συμβόλαια τα οποία διαπραγματεύονται μεσίτες. Ιδίως οι εξωχρηματιστηριακές συναλλαγές συνάπτονται συχνά εκτός της χώρας την οποία αφορούν. Τέτοιες συναλλαγές επηρεάζουν επίσης τη διαπραγμάτευση σε χρηματιστήρια ηλεκτρικής ενέργειας. Είναι προφανές ότι οι καταχρηστικές πρακτικές που συντελούνται σε συγκεκριμένη αγορά δεν περιορίζονται σε ένα μόνο κράτος μέλος, αλλά έχουν αναπόφευκτα αντίκτυπο σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως άλλωστε η αντίθετη στον ανταγωνισμό συμπεριφορά στις ενεργειακές αγορές είναι δυνατόν να έχει επιπτώσεις στις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών και να επηρεάζει πελάτες σε ολόκληρη την εσωτερική αγορά[7].

Επομένως, είναι αναγκαίοι να υπάρχουν συνεκτικοί κανόνες για ολόκληρη την εσωτερική αγορά, σε συνδυασμό με μηχανισμό που θα παρέχει στις αρχές πρόσβαση σε πληροφορίες από ολόκληρη την Ένωση, για να έχουν σφαιρική αντίληψη των εξελίξεων στην αγορά.

Έχουν καταβληθεί προσπάθειες σε εθνικό επίπεδο για την εφαρμογή της παρακολούθησης των ενεργειακών αγορών[8]. Δεδομένης της οργάνωσης των αγορών ενέργειας, θα είναι δύσκολο για μεμονωμένα κράτη μέλη να έχουν πρόσβαση στο απαραίτητο φάσμα δεδομένων ώστε να διασφαλίζεται ο αποτελεσματικός εντοπισμός και αποτροπή των πρακτικών κατάχρησης της αγοράς. Αν δεν ληφθούν μέτρα σε επίπεδο ΕΕ, αυτές οι εθνικές πρωτοβουλίες ενδέχεται να πολλαπλασιαστούν και ενέχουν τον κίνδυνο να εκθέσουν τους συμμετέχοντες στην αγορά σε αντικρουόμενα και ασυντόνιστα καθεστώτα.

Λόγω της διασυνοριακής φύσης του προβλήματος, είναι σαφές ότι η δράση της ΕΕ έχει να διαδραματίσει βασικό ρόλο στη διασφάλιση της ακεραιότητας στις ευρωπαϊκές ενεργειακές αγορές. Ο συντονισμός σε επίπεδο ΕΕ μπορεί να διασφαλίσει ότι δεν θα χαθούν τα οφέλη της εσωτερικής αγοράς ενέργειας ως αποτέλεσμα συμπεριφοράς στις αγορές που υπονομεύει την εμπιστοσύνη των πολιτών και των επιχειρήσεων στη διαδικασία διαμόρφωσης των τιμών, όταν γίνονται αισθητά τα αποτελέσματα τέτοιας συμπεριφοράς σε άλλο κράτος μέλος.

Με τον κανονισμό θα δημιουργηθεί πλαίσιο το οποίο θα καθορίζει κανόνες συνεκτικούς και προσαρμοσμένους στις ιδιαιτερότητες των ενεργειακών αγορών, που έχουν μελετηθεί για τον αποτελεσματικό εντοπισμό και αποτροπή των πρακτικών κατάχρησης της αγοράς. Στον κανονισμό προβλέπεται ότι ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (Οργανισμός)[9] θα συνεργάζεται στενά με τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές που έχουν συσταθεί δυνάμει της οδηγίας 2009/72/ΕΚ και της οδηγίας 2009/73/EΚ, καθώς και με άλλες αρμόδιες αρχές, για την παρακολούθηση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου και για να διασφαλίζεται ότι λαμβάνονται αποτελεσματικά και συντονισμένα μέτρα επιβολής.

Οι αρχές των κρατών μελών δεν έχουν μόνο άμεσο συμφέρον για τα αποτελέσματα στις οικείες αγορές, αλλά και βαρύνουσα γνώση των εξελίξεων στα αποτελέσματα των αγορών που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία τους. Συνεπώς, η τήρηση της αρχής της επικουρικότητας θα αποτελέσει το κλειδί για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας της δράσης της ΕΕ. Ο κανονισμός αυτός θα διευκολύνει την αποτελεσματικότερη παρακολούθηση σε εθνικό επίπεδο, παρέχοντας στις εθνικές αρχές πρόσβαση σε ολοκληρωμένα στοιχεία, και παράλληλα θα διασφαλίζει τη συμβολή του Οργανισμού, ο οποίος έχει ευρεία εικόνα των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου ολόκληρης της Ένωσης, καθώς και την απαραίτητη τεχνογνωσία όσον αφορά τη λειτουργία των αγορών και των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου της Ένωσης.

4.2.2. Αρχή της αναλογικότητας

Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 παράγραφος 4 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η πρόταση δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του επιδιωκόμενου στόχου – ήτοι τη διασφάλιση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς ενέργειας μέσω της διασφάλισης της ακεραιότητας και της διαφάνειας στις ενεργειακές αγορές χονδρικής – και ιδίως όσον αφορά τον αντίκτυπο σε όσους διαπραγματεύονται ενεργειακά προϊόντα χονδρικής.

4.3. Αναλυτική ερμηνεία

4.3.1. Σαφείς και συνεπείς κανόνες

Στον κανονισμό προβλέπονται κανόνες που απαγορεύουν σαφώς πρακτικές κατάχρησης της αγοράς στις χονδρικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και συναφών προϊόντων, και στις χονδρικές αγορές φυσικού αερίου και συναφών προϊόντων. Στους εν λόγω κανόνες συγκαταλέγονται σαφείς απαγορεύσεις της διαπραγμάτευσης με βάση εμπιστευτικές πληροφορίες και των πρακτικών χειραγώγησης της αγοράς. Οι κανόνες αυτοί διατυπώνονται έτσι ώστε να είναι σύμφωνοι με την οδηγία σχετικά με την κατάχρηση αγοράς, και δεν εφαρμόζονται στα χρηματοπιστωτικά μέσα που καλύπτονται ήδη από την οδηγία αυτή.

Το αποτέλεσμα θα είναι να καλυφθούν τα κενά που επισημάνθηκαν από την ΕΡΑΑΚΑ/CESR και την ERGEG, με τη ρητή απαγόρευση των πρακτικών κατάχρησης της αγοράς στις ενεργειακές αγορές χονδρικής.

4.3.2. Προσαρμόσιμοι και συμβατοί κανόνες

Ο κανονισμός καθιστά δυνατόν να καθοριστούν αυτοί οι κανόνες με κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις της Επιτροπής. Με τις απαντήσεις του στη δημόσια διαβούλευση, ο κλάδος τάχθηκε υπέρ αυτής της προσέγγισης, η οποία καθιστά δυνατό να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες των αγορών ενέργειας, οι οποίες μεταβάλλονται. Σημαντικό είναι, εν προκειμένω, ότι η καθιέρωση των κωδίκων δικτύου στο πλαίσιο της τρίτης δέσμης νομοθετικών μέτρων για την απελευθέρωση στον ενεργειακό τομέα θα επιφέρει πολλές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των διασυνοριακών αγορών. Η προσέγγιση αυτή θα δώσει τη δυνατότητα στις ρυθμιστικές αρχές του χρηματοπιστωτικού τομέα να λαμβάνουν υπόψη τέτοιες λεπτομερείς ρυθμίσεις κατά την εφαρμογή της οδηγίας για την κατάχρηση αγοράς σε χρηματοπιστωτικά μέσα που αφορούν την ενέργεια.

4.3.3. Μέτρα για αποτελεσματικό εντοπισμό και αποτροπή

Παρακολούθηση της αγοράς

Για τον εντοπισμό καταχρηστικών πρακτικών είναι απαραίτητη η αποτελεσματική παρακολούθηση της αγοράς, με έγκαιρη πρόσβαση στα πλήρη δεδομένα των συναλλαγών. Η παρακολούθηση της αγοράς σε επίπεδο ΕΕ μπορεί να διαμορφωθεί με γνώμονα την ολιστική προοπτική που απαιτείται για την παρακολούθηση των ενεργειακών αγορών. Τον ρόλο αυτό μπορεί να αναλάβει ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (Οργανισμός), επειδή διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία στις αγορές ενέργειας και τη θεσμική σύνδεση με τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές ενέργειας.

Στον κανονισμό προβλέπεται ότι ο Οργανισμός συγκεντρώνει, επανεξετάζει και ανταλλάσσει δεδομένα σχετικά με τις ενεργειακές αγορές χονδρικής. Οι αρχές των κρατών μελών – όπου συμπεριλαμβάνονται οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές, οι αρμόδιες οικονομικές αρχές και οι αρχές για τον ανταγωνισμό – έχουν άμεσο συμφέρον για τα αποτελέσματα στις αγορές τους, όπως και ζωτικής σημασίας κατανόηση των αγορών που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία τους. Κατά συνέπεια, η συνεργασία Οργανισμού και εθνικών αρχών είναι καίριας σπουδαιότητας για την προβλεπόμενη παρακολούθηση.

Αναφορά δεδομένων

Σύμφωνα με τον κανονισμό, οι συμμετέχοντες στην αγορά οφείλουν να παρέχουν στον Οργανισμό καταγραφές των συναλλαγών τους επί ενεργειακών προϊόντων χονδρικής. Η μορφή, το περιεχόμενο και το χρονοδιάγραμμα των πληροφοριών που θα πρέπει να παρέχονται θα καθορίζονται σε κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις της Επιτροπής. Αυτές θα βασίζονται σε σχέδιο κατευθυντήριων γραμμών που καταρτίζει ο Οργανισμός. Στις κατευθυντήριες γραμμές θα προβλέπονται διάφοροι τρόποι αναφοράς των δεδομένων. Έτσι θα ελαχιστοποιηθεί η επιβάρυνση των συμμετεχόντων στην αγορά και θα αποφευχθεί διπλή υποχρέωση υποβολής αναφορών από τις οντότητες που υπόκεινται στην οδηγία για την κατάχρηση αγοράς.

Έρευνα και επιβολή της εφαρμογής

Η παρακολούθηση της αγοράς θα συνοδεύεται από αποτελεσματική έρευνα όπου υπάρχουν υπόνοιες καταχρηστικών πρακτικών στην αγορά, με ενδεχόμενη επιβολή κατάλληλων κυρώσεων. Ο κανονισμός παρέχει στις εθνικές ρυθμιστικές αρχές τον πρωταγωνιστικό ρόλο εν προκειμένω, καθώς απαιτεί από τα κράτη μέλη να τους χορηγούν τις αναγκαίες εξουσίες για τη διερεύνηση εικαζόμενης κατάχρησης της αγοράς και να θεσπίζουν τους κατάλληλους κανόνες για τις εφαρμοστέες κυρώσεις σε περίπτωση παραβιάσεων του κανονισμού.

Ο κανονισμός αναγνωρίζει επίσης ότι ο διασυνοριακός χαρακτήρας των ενεργειακών αγορών καθιστά καίριας σημασίας τη συνεργασία. Εν προκειμένω, δίδεται ιδιαίτερος ρόλος στον Οργανισμό (ACER). Σε στενή επαφή με τις ρυθμιστικές αρχές ενέργειας και τις εποπτικές αρχές του χρηματοπιστωτικού τομέα, ο Οργανισμός θα εξασφαλίζει την υιοθέτηση συνεκτικής προσέγγισης όσον αφορά τις εικαζόμενες καταχρηστικές πρακτικές στην αγορά, καθώς προβλέπεται ότι θα ενημερώνει τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές σχετικά με πιθανές πρακτικές κατάχρησης της αγοράς και θα διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών.

Ο συντονιστικός αυτός ρόλος θα είναι ιδιαίτερα σημαντικός όταν πρόκειται για έρευνα που καλύπτει περισσότερα του ενός κράτη μέλη ή είναι ασαφές κατά πόσον πράγματι υπήρξε η εικαζόμενη πρακτική κατάχρησης αγοράς Στον κανονισμό προβλέπεται η δυνατότητα να συγκροτείται ομάδα ερευνών, η οποία θα συντονίζεται από τον Οργανισμό, αλλά θα αποτελείται από εκπροσώπους των σχετικών εθνικών ρυθμιστικών αρχών.

5. Δημοσιονομικές επιπτώσεις

Επισκόπηση των επιπτώσεων της παρούσας πρότασης περιλαμβάνεται στο συνοδευτικό νομοθετικό δημοσιονομικό δελτίο.

2010/xxxx (COD)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στην ενεργειακή αγορά

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 194 παράγραφος 2,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής [10],

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής [11],

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών[12],

Αποφασίζοντας σύμφωνα με συνήθη νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1) Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι οι καταναλωτές μπορούν να έχουν εμπιστοσύνη στην ακεραιότητα των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου και ότι οι τιμές που καθορίζονται στις ενεργειακές αγορές χονδρικής αντικατοπτρίζουν δίκαιη αλληλεπίδραση μεταξύ προσφοράς και ζήτησης.

(2) Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ρυθμιστικών Αρχών των Αγορών Κινητών Αξιών και η Ευρωπαϊκή Ομάδα Ρυθμιστικών Αρχών για την Ηλεκτρική Ενέργεια και το Φυσικό Αέριο επιβεβαίωσαν με τις γνωμοδοτήσεις τους ότι το πεδίο εφαρμογής της υφιστάμενης νομοθεσίας δεν είναι ικανό να αντιμετωπίσει ικανοποιητικά τα θέματα της ακεραιότητας των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου και συνέστησαν να εξεταστεί η δυνατότητα κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου για τον ενεργειακό τομέα, το οποίο να αποτρέπει καταχρηστικές πρακτικές στην αγορά.

(3) Οι ενεργειακές αγορές ολόκληρης της Ένωσης αλληλοσυνδέονται όλο και περισσότερο. Οι καταχρηστικές πρακτικές στην αγορά κράτους μέλους επηρεάζουν τις τιμές χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου πέραν των εθνικών συνόρων. Συνεπώς, η μέριμνα για τη διασφάλιση της ακεραιότητας των αγορών δεν μπορεί να είναι θέμα μόνο των επιμέρους κρατών μελών.

(4) Οι ενεργειακές αγορές χονδρικής καλύπτουν τόσο τις αγορές βασικών προϊόντων (φυσικών ποσοτήτων) όσο και τις αγορές χρηματοοικονομικών παραγώγων, με αλληλοσυνδεόμενη διαμόρφωση των τιμών στους δύο κλάδους.

(5) Οι μέχρι τώρα πρακτικές παρακολούθησης της ενεργειακής αγοράς είναι διαφορετικές μεταξύ κρατών μελών και μεταξύ τομέων. Ανάλογα με το γενικό πλαίσιο και το καθεστώς ρύθμισης της αγοράς, οι διαφορές αυτές είναι δυνατόν να έχουν ως αποτέλεσμα να υπόκεινται οι εμπορικές δραστηριότητες σε πολλαπλές δικαιοδοσίες παρακολούθησης από διαφορετικές αρχές, οι οποίες ενδεχομένως βρίσκονται σε διαφορετικά κράτη μέλη. Τούτο μπορεί να επιφέρει ασάφεια ως προς το ποιος είναι αρμόδιος, ακόμη δε και να καταλήξει σε κατάσταση όπου να μην υπάρχει η εν λόγω παρακολούθηση.

(6) Επί του παρόντος, σε ορισμένες από τις σημαντικότερες αγορές ενέργειας δεν απαγορεύεται ρητώς συμπεριφορά που υπονομεύει την ακεραιότητα στην ενεργειακή αγορά.

(7) Οι αγορές βασικών προϊόντων και οι αγορές χρηματοοικονομικών παραγώγων συνυπάρχουν στις ενεργειακές αγορές χονδρικής. Επομένως, είναι σημαντικό να είναι εναρμονισμένοι οι ορισμοί των καταχρηστικών πρακτικών, ήτοι της εκμετάλλευσης εμπιστευτικών πληροφοριών και της χειραγώγησης της αγοράς, για τις αγορές χρηματοοικονομικών παραγώγων και τις αγορές φυσικών ποσοτήτων.

(8) Στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 714/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009 σχετικά με τους όρους πρόσβασης στο δίκτυο για τις διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας[13] και στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 715/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους όρους πρόσβασης στα δίκτυα μεταφοράς φυσικού αερίου[14] αναγνωρίζεται ότι απαιτείται ισότιμη πρόσβαση στις πληροφορίες που αφορούν την υλική κατάσταση και την αποτελεσματικότητα του συστήματος, ώστε να παρέχεται η δυνατότητα σε όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά να εκτιμούν τη συνολική κατάσταση ζήτησης και προσφοράς και να προσδιορίζουν τους λόγους για τις μεταβολές της τιμής χονδρικής.

(9) Πρέπει να απαγορεύεται ρητώς η εκμετάλλευση ή η απόπειρα εκμετάλλευσης εμπιστευτικών πληροφοριών στις διαπραγματεύσεις για ίδιο λογαριασμό ή για λογαριασμό τρίτου. Εκμετάλλευση εμπιστευτικών πληροφοριών μπορεί επίσης να υπάρξει όταν τα ενεργειακά προϊόντα χονδρικής διαπραγματεύονται πρόσωπα που γνωρίζουν, ή οφείλουν να γνωρίζουν, ότι οι πληροφορίες που κατέχουν είναι εμπιστευτικές.

(10) Με τη χειραγώγηση των ενεργειακών αγορών χονδρικής διαμορφώνονται τεχνητά επίπεδα τιμών, που δεν δικαιολογούνται από τα πραγματικά μεγέθη της διαθεσιμότητας και του κόστους παραγωγής, της χωρητικότητας αποθήκευσης, της δυναμικότητας μεταφοράς και της ζήτησης.

(11) Είναι απαραίτητη η εξειδίκευση των ορισμών των εμπιστευτικών πληροφοριών και της χειραγώγησης της αγοράς, για να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες των ενεργειακών αγορών χονδρικής, οι οποίες είναι δυναμικές και μεταβάλλονται. Η Επιτροπή θα πρέπει να έχει την εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης όσον αφορά τους εν λόγω λεπτομερείς κανόνες.

(12) Με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 713/2009 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου για την ίδρυση Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας[15] προωθούνται περαιτέρω οι στόχοι του άρθρου 194 της Συνθήκης. Αν αυτό το άρθρο ίσχυε όταν εκδόθηκε ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 713/2009 θα αποτελούσε τη νομική βάση για τη δημιουργία του Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (εφεξής «Οργανισμός»).

(13) Η αποτελεσματική παρακολούθηση της αγοράς είναι ζωτικής σημασίας για τον εντοπισμό και την αποτροπή καταχρηστικών πρακτικών στις ενεργειακές αγορές χονδρικής. Ο Οργανισμός βρίσκεται στην πλεονεκτικότερη θέση για να διενεργεί την εν λόγω παρακολούθηση, καθώς έχει ευρεία εικόνα των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου ολόκληρης της Ένωσης, καθώς και την απαραίτητη τεχνογνωσία όσον αφορά τη λειτουργία των αγορών και των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου στην Ένωση. Επειδή οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές γνωρίζουν εις βάθος τις εξελίξεις στις ενεργειακές αγορές του οικείων κρατών μελών, θα πρέπει να διαδραματίζουν σημαίνοντα ρόλο στην εξασφάλιση αποτελεσματικής παρακολούθησης της αγοράς.

(14) Για την αποτελεσματική παρακολούθηση της αγοράς χρειάζεται τακτική πρόσβαση στις καταγραφές των συναλλαγών. Επομένως, θα πρέπει να υποχρεούνται οι συμμετέχοντες στην αγορά που διαπραγματεύονται ενεργειακά προϊόντα χονδρικής να παρέχουν τις εν λόγω πληροφορίες στον Οργανισμό. Προκειμένου να εξασφαλιστεί η απαραίτητη ευελιξία για τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με συναλλαγές επί ενεργειακών προϊόντων χονδρικής, θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί η Επιτροπή να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης, με τις οποίες να καθορίζει το χρονοδιάγραμμα, τη μορφή και το περιεχόμενο των πληροφοριών που οφείλουν να αναφέρουν οι συμμετέχοντες στην αγορά. Οι υποχρεώσεις αναφοράς πληροφοριών θα πρέπει να μην συνεπάγονται περιττές δαπάνες για τους συμμετέχοντες στην αγορά. Τα πρόσωπα που αναφέρουν συναλλαγές στην αρμόδια αρχή, σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας 2004/39/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων[16], και στα αρχεία καταγραφής συναλλαγών και τις αρμόδιες αρχές, σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού../.. του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα, τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών, θα πρέπει επομένως να μην υπόκεινται σε πρόσθετες υποχρεώσεις αναφοράς δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

(16) Προκειμένου να διευκολυνθεί η αποτελεσματική παρακολούθηση όλων των πτυχών της διαπραγμάτευσης ενεργειακών προϊόντων χονδρικής, ο Οργανισμός θα πρέπει να καθορίσει τους μηχανισμούς που θα καθιστούν δυνατό να έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες που λαμβάνει σχετικά με συναλλαγές στις ενεργειακές αγορές χονδρικής και άλλες αρμόδιες αρχές, συγκεκριμένα η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ) που συστάθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) ---/---- του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη σύσταση Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών [κανονισμός ΕΑΚΑΑ – πρόταση της Επιτροπής 2009/0144 (COD)], οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές, οι αρμόδιες οικονομικές αρχές των κρατών μελών, οι αρχές των κρατών μελών για τον ανταγωνισμό και άλλες σχετικές αρχές.

(17) Ο Οργανισμός θα πρέπει να μεριμνά για την λειτουργική ασφάλεια των δεδομένων που λαμβάνει, να προλαμβάνει την άνευ αδείας πρόσβαση στις πληροφορίες που τηρεί ο ίδιος και να καθιερώνει διαδικασίες που να διασφαλίζουν ότι πρόσωπα με άδεια πρόσβασης στα δεδομένα που συγκεντρώνει δεν κάνουν κακή χρήση τους. Ο Οργανισμός θα πρέπει επίσης να βεβαιώνεται ότι οι αρχές που έχουν πρόσβαση στα δεδομένα που κατέχει ο Οργανισμός θα είναι σε θέση να διατηρούν εξίσου υψηλό επίπεδο ασφάλειας.

(18) Όταν οι πληροφορίες δεν είναι εμπορικά ευαίσθητες, ο Οργανισμός θα πρέπει έχει τη δυνατότητα να διαθέτει τις πληροφορίες στους συμμετέχοντες στην αγορά και στο ευρύτερο κοινό. Η διαφάνεια αυτή μπορεί να συμβάλει στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης στην αγορά και να βοηθήσει την ανάπτυξη των γνώσεων σχετικά με τη λειτουργία των ενεργειακών αγορών χονδρικής.

(19) Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να είναι αρμόδιες για να διασφαλίζουν την επιβολή της εφαρμογής του παρόντος κανονισμού. Για τον σκοπό αυτό θα πρέπει να διαθέτουν τις αναγκαίες εξουσίες έρευνας που θα τους επιτρέπουν να εκτελούν αποτελεσματικά το καθήκον αυτό.

(20) Ο Οργανισμός πρέπει να διασφαλίζει ότι ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται συντονισμένα σε ολόκληρη την Ένωση και συνάδει με την εφαρμογή της οδηγίας 2003/6/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2003, για τις πράξεις προσώπων που κατέχουν εμπιστευτικές πληροφορίες και τις πράξεις χειραγώγησης της αγοράς (κατάχρηση αγοράς)[17]. Καθότι πρακτικές κατάχρησης αγοράς σε ενεργειακές αγορές χονδρικής συχνά επηρεάζουν περισσότερα από ένα κράτη μέλη, ο Οργανισμός θα πρέπει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής και συνεκτικής διενέργειας των ερευνών. Για να το επιτυγχάνει, θα πρέπει να είναι σε θέση να συντονίζει τη λειτουργία ομάδων ερευνών απαρτιζόμενων από εκπροσώπους των σχετικών εθνικών ρυθμιστικών αρχών και, ενδεχομένως, άλλων αρχών.

(21) Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές και οι αρμόδιες οικονομικές αρχές θα πρέπει να συνεργάζονται για να εξασφαλίζουν συντονισμένη προσέγγιση προς αντιμετώπιση των πρακτικών κατάχρησης της αγοράς στις ενεργειακές αγορές χονδρικής, η οποία να περιλαμβάνει τόσο τις αγορές βασικών προϊόντων όσο και τις αγορές χρηματοοικονομικών παραγώγων.

(22) Είναι σημαντικό να εφαρμόζεται η υποχρέωση τήρησης του επαγγελματικού απορρήτου σε όσους λαμβάνουν εμπιστευτικές πληροφορίες σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού.

(23) Είναι σημαντικό οι κυρώσεις για παραβιάσεις του παρόντος κανονισμού να είναι αναλογικές και αποτρεπτικές και να αντικατοπτρίζουν τη σοβαρότητα των παραβάσεων, καθώς και τα πιθανά κέρδη από διαπραγμάτευση βασιζόμενη σε εμπιστευτικές πληροφορίες και χειραγώγηση της αγοράς. Λόγω των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των συναλλαγών επί χρηματοοικονομικών παραγώγων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου και των συναλλαγών επί φυσικών ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, οι κυρώσεις για παραβιάσεις του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να συνάδουν με τις κυρώσεις που θεσπίζονται από τα κράτη μέλη κατ’ εφαρμογήν της οδηγίας 2003/6/ΕΚ.

(24) Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, ήτοι η καθιέρωση εναρμονισμένου πλαισίου για τη διασφάλιση της ακεραιότητας και της διαφάνειας στην ενεργειακή αγορά, είναι αδύνατον να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη και δύναται, συνεπώς, να επιτευχθεί καλύτερα στο επίπεδο της Ένωσης, η Ένωση μπορεί να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας που διατυπώνεται στο άρθρο 5 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως διατυπώνεται στο εν λόγω άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη στόχου αυτού,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 1

Αντικείμενο, πεδίο εφαρμογής και συσχέτιση με τη λοιπή νομοθεσία της Ένωσης

Ο παρών κανονισμός θεσπίζει κανόνες σχετικά με την απαγόρευση των καταχρηστικών πρακτικών στις αγορές χονδρικής πώλησης ενέργειας, οι οποίοι ευθυγραμμίζονται με εκείνους που εφαρμόζονται στις χρηματοοικονομικές αγορές. Προβλέπει την παρακολούθηση των χονδρικών αγορών ενέργειας από τον Οργανισμό.

Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται στη διαπραγμάτευση ενεργειακών προϊόντων χονδρικής. Οι διατάξεις του άρθρου 3 και του άρθρου 4 δεν εφαρμόζονται στα ενεργειακά προϊόντα χονδρικής τα οποία είναι χρηματοπιστωτικά μέσα και στα οποία εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 9 της οδηγίας 2003/6/ΕΚ. Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται υπό την επιφύλαξη των διατάξεων της οδηγίας 2003/6/ΕΚ και της οδηγίας 2004/39/ΕΚ, καθώς και της εφαρμογής των διατάξεων της ευρωπαϊκής νομοθεσίας περί ανταγωνισμού στις πρακτικές που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό.

Ο Οργανισμός, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές και οι αρμόδιες οικονομικές αρχές συνεργάζονται ώστε να εξασφαλίζεται συντονισμένη προσέγγιση για την επιβολή των σχετικών κανόνων, όταν πρόκειται για δράσεις που αφορούν ένα ή περισσότερα χρηματοπιστωτικά μέσα υπαγόμενα στις διατάξεις του άρθρου 9 της οδηγίας 2003/6/ΕΚ, καθώς και όταν αφορούν ένα ή περισσότερα ενεργειακά προϊόντα χονδρικής τα οποία υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 3 και του άρθρου 4.

Άρθρο 2

Ορισμοί

Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, εφαρμόζονται οι ακόλουθοι ορισμοί:

1. «εμπιστευτικές πληροφορίες»: ακριβείς πληροφορίες οι οποίες δεν έχουν δημοσιοποιηθεί και αφορούν, άμεσα ή έμμεσα, ένα ή περισσότερα ενεργειακά προϊόντα χονδρικής, και οι οποίες, αν δημοσιοποιούνταν, θα ήταν δυνατόν να επηρεάσουν σημαντικά την τιμή αυτών των ενεργειακών προϊόντων χονδρικής.

Για την εφαρμογή του πρώτου εδαφίου, οι πληροφορίες που ορθολογικός συμμετέχων στην αγορά είναι πιθανό να χρησιμοποιήσει ως μέρος των δεδομένων για την απόφασή του να προβεί σε συναλλαγή επί ενεργειακού προϊόντος χονδρικής είναι οι πληροφορίες οι οποίες, αν δημοσιοποιούνταν, θα ήταν δυνατόν να έχουν σημαντική επίδραση στις τιμές του εν λόγω ενεργειακού προϊόντος χονδρικής. Στις πληροφορίες αυτές συγκαταλέγονται πληροφορίες σχετικά με την δυναμικότητα των εγκαταστάσεων παραγωγής, αποθήκευσης, κατανάλωσης ή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας ή φυσικού αερίου, καθώς και πληροφορίες που απαιτείται να γνωστοποιούνται σύμφωνα με τις νομοθετικές ή κανονιστικές διατάξεις σε επίπεδο Ένωσης ή εθνικό, τους κανόνες της αγοράς, και τα συμβόλαια ή τα συναλλακτικά ήθη στην οικεία ενεργειακή αγορά χονδρικής.

Επί παραδείγματι, εμπιστευτικές πληροφορίες είναι δυνατόν να αποτελούν οι πληροφορίες που απαιτείται να δημοσιοποιούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009 ή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009, συμπεριλαμβανομένων των κατευθυντήριων γραμμών και κωδίκων δικτύου που εγκρίνονται δυνάμει των εν λόγω κανονισμών.

2. «χειραγώγηση της αγοράς»:

α) η πραγματοποίηση συναλλαγών ή η έκδοση εντολών διαπραγμάτευσης επί ενεργειακών προϊόντων χονδρικής

- με τις οποίες δίδονται ή είναι πιθανό να δοθούν ψευδείς ή παραπλανητικές ενδείξεις σχετικά με την προσφορά, τη ζήτηση ή την τιμή ενεργειακών προϊόντων χονδρικής· ή

- με τις οποίες, πρόσωπο ή περισσότερα πρόσωπα που ενεργούν από κοινού διαμορφώνουν ή επιδιώκουν να διαμορφώσουν την τιμή ενός ή περισσοτέρων ενεργειακών προϊόντων χονδρικής σε μη κανονικό ή τεχνητό επίπεδο, εκτός εάν το πρόσωπο που πραγματοποίησε τις συναλλαγές ή ήταν ο εντολοδότης της διαπραγμάτευσης αποδείξει ότι η ενέργειά του αυτή υπαγορεύθηκε από θεμιτούς λόγους και ότι οι εν λόγω συναλλαγές ή εντολές διαπραγμάτευσης συνάδουν με τις αποδεκτές πρακτικές στην οικεία ενεργειακή αγορά χονδρικής· ή

- κατά τις οποίες χρησιμοποιούνται ή επιχειρείται να χρησιμοποιηθούν εικονικές μεθοδεύσεις ή κάθε άλλη μορφή παραπλάνησης ή τέχνασμα·

β) η διάδοση πληροφοριών οι οποίες δίδουν ή είναι πιθανό να δώσουν ψευδείς ή παραπλανητικές ενδείξεις σχετικά με τα ενεργειακά προϊόντα χονδρικής, συμπεριλαμβανομένης της διάδοσης φημών ή παραπλανητικών ειδήσεων, εφόσον ο διαδίδων τις πληροφορίες γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι ήταν ψευδείς ή παραπλανητικές. Όσον αφορά τους δημοσιογράφους, όταν ενεργούν στο πλαίσιο της επαγγελματικής τους ιδιότητας, η διάδοση πληροφοριών πρέπει να κρίνεται με γνώμονα τους κανόνες του επαγγέλματος, εκτός εάν τα πρόσωπα αυτά αντλούν, άμεσα ή έμμεσα, όφελος ή κέρδη από τη διάδοση των εν λόγω πληροφοριών.

Επί παραδείγματι, χειραγώγηση της αγοράς συνιστά η δημιουργία της εντύπωσης ότι η διαθέσιμη δυναμικότητα ηλεκτροπαραγωγής ή η διαθέσιμη ποσότητα φυσικού αερίου ή η διαθέσιμη δυναμικότητα μεταφοράς διαφέρει από τα πραγματικά διαθέσιμα αντίστοιχα μεγέθη.

3. «απόπειρα χειραγώγησης της αγοράς»:

α) η πραγματοποίηση συναλλαγών ή η έκδοση εντολών διαπραγμάτευσης ή οποιαδήποτε άλλη ενέργεια που αφορά ενεργειακά προϊόντα χονδρικής, με σκοπό:

- να δοθούν ψευδείς ή παραπλανητικές ενδείξεις σχετικά με την προσφορά, τη ζήτηση ή την τιμή ενεργειακών προϊόντων χονδρικής· ή

- να διαμορφωθεί η τιμή ενός ή περισσοτέρων ενεργειακών προϊόντων χονδρικής σε μη κανονικό ή τεχνητό επίπεδο· ή

- να χρησιμοποιηθούν εικονικές μεθοδεύσεις ή κάθε άλλη μορφή παραπλάνησης ή τέχνασμα που αφορά ενεργειακό προϊόν χονδρικής

β) η διάδοση πληροφοριών με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, περιλαμβανομένου του Διαδικτύου, ή με οιοδήποτε άλλο μέσο, με την πρόθεση να δοθούν ψευδείς ή παραπλανητικές ενδείξεις σχετικά με ενεργειακά προϊόντα χονδρικής.

4. «ενεργειακά προϊόντα χονδρικής»: τα ακόλουθα συμβόλαια και χρηματοοικονομικά παράγωγα, ανεξαρτήτως του τόπου και του τρόπου πραγματοποίησης της διαπραγμάτευσης:

α) συμβόλαια προμήθειας φυσικού αερίου ή ηλεκτρικής ενέργειας·

β) χρηματοοικονομικά παράγωγα που αφορούν φυσικό αέριο ή ηλεκτρική ενέργεια·

γ) συμβόλαια που αφορούν τη μεταφορά φυσικού αερίου ή ηλεκτρικής ενέργειας·

δ) χρηματοοικονομικά παράγωγα που αφορούν τη μεταφορά φυσικού αερίου ή ηλεκτρικής ενέργειας.

Συμβόλαια προμήθειας φυσικού αερίου ή ηλεκτρικής ενέργειας προς χρήση από τους τελικούς καταναλωτές δεν είναι ενεργειακά προϊόντα χονδρικής.

5. «ενεργειακές αγορές χονδρικής»: κάθε αγορά εντός της Ένωσης όπου πραγματοποιούνται συναλλαγές επί ενεργειακών προϊόντων χονδρικής·

6. «αρμόδια οικονομική αρχή»: αρμόδια αρχή που ορίζεται σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 11 της οδηγίας 2003/6/ΕΚ·

7. «εθνική ρυθμιστική αρχή»: εθνική ρυθμιστική αρχή που ορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 35 παράγραφος 1 της οδηγίας 2009/72/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου[18] ή το άρθρο 39 παράγραφος 1 της οδηγίας 2009/73/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου[19]·

8. «διαχειριστής συστήματος μεταφοράς»: όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 4 της οδηγίας 2009/72/ΕΚ και στο άρθρο 2 παράγραφος 4 της οδηγίας 2009/73/ΕΚ.

Άρθρο 3

Απαγόρευση εκμετάλλευσης εμπιστευτικών πληροφοριών και υποχρέωση δημοσίευσης εμπιστευτικών πληροφοριών

1. Πρόσωπα τα οποία κατέχουν εμπιστευτικές πληροφορίες σχετικά με ενεργειακό προϊόν χονδρικής απαγορεύεται:

α) να χρησιμοποιούν τις εν λόγω πληροφορίες για να αποκτήσουν ή να πωλήσουν, ή για να προσπαθήσουν να αποκτήσουν ή να πωλήσουν, για λογαριασμό τους ή για λογαριασμό τρίτων, αμέσως ή εμμέσως, ενεργειακά προϊόντα χονδρικής τα οποία αφορούν οι εν λόγω πληροφορίες·

β) να γνωστοποιούν τις εν λόγω πληροφορίες σε άλλο πρόσωπο, εκτός εάν ενεργούν στα συνήθη πλαίσια άσκησης της εργασίας, του επαγγέλματος ή των καθηκόντων τους. Στην περίπτωση αυτή, οφείλουν να δημοσιοποιούν πλήρως και αποτελεσματικά τις εν λόγω πληροφορίες. Σε περίπτωση που οι πληροφορίες γνωστοποιούνται σκοπίμως, τίθενται ταυτοχρόνως στη διάθεση όλων των προσώπων. Σε περίπτωση που οι πληροφορίες δεν γνωστοποιούνται σκοπίμως, τίθενται στη διάθεση όλων των προσώπων το συντομότερο δυνατόν μετά τη μη σκόπιμη γνωστοποίησή τους. Το παρόν εδάφιο δεν εφαρμόζεται εάν ο αποδέκτης των πληροφοριών υπέχει υποχρέωση εμπιστευτικότητας, ανεξάρτητα από το άν η υποχρέωση αυτή είναι νομοθετική, κανονιστική, καταστατική ή συμβατική·

γ) να συνιστούν σε άλλο πρόσωπο, ή να το παρακινούν, βάσει εμπιστευτικών πληροφοριών, να αποκτήσει ή να διαθέσει τα ενεργειακά προϊόντα χονδρικής τα οποία αφορούν οι εν λόγω πληροφορίες.

2. Η απαγόρευση που προβλέπεται στην παράγραφο 1 ισχύει για τα ακόλουθα πρόσωπα που κατέχουν εμπιστευτικές πληροφορίες σχετικά με ενεργειακά προϊόντα χονδρικής:

α) μέλη διοικητικών, διαχειριστικών ή εποπτικών οργάνων επιχείρησης·

β) πρόσωπα με συμμετοχή στο κεφάλαιο επιχείρησης·

γ) πρόσωπα που έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες κατά την εργασία τους ή την άσκηση του επαγγέλματος ή των καθηκόντων τους·

δ) πρόσωπα που έχουν αποκτήσει τις εν λόγω πληροφορίες μέσω εγκληματικής δραστηριότητας·

ε) πρόσωπα που γνωρίζουν ή οφείλουν να γνωρίζουν ότι πρόκειται για εμπιστευτικές πληροφορίες.

3. Όταν ο κάτοχος εμπιστευτικών πληροφοριών σχετικά με ενεργειακό προϊόν χονδρικής είναι νομικό πρόσωπο, οι απαγορεύσεις που προβλέπονται στην παράγραφο 1 ισχύουν και για τα φυσικά πρόσωπα που συμμετέχουν στην απόφαση εκτέλεσης της συναλλαγής για λογαριασμό του εν λόγω νομικού προσώπου.

4. Κάθε συμμετέχων στην αγορά δημοσιοποιεί εμπιστευτικές πληροφορίες σχετικά με τις επιχειρήσεις ή τις εγκαταστάσεις των οποίων έχει την κυριότητα ή τον έλεγχο ή την ευθύνη όσον αφορά επιχειρησιακά θέματα, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει. Εν προκειμένω, περιλαμβάνονται πληροφορίες σχετικά με τη δυναμικότητα των εγκαταστάσεων παραγωγής, αποθήκευσης, κατανάλωσης ή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας ή φυσικού αερίου.

Συμμετέχων στην αγορά επιτρέπεται, υπ’ ευθύνη του, να αναβάλει τη δημοσιοποίηση εμπιστευτικών πληροφοριών προκειμένου να μην βλάψει τα έννομα συμφέροντά του, εφόσον η παράλειψη αυτή δεν είναι πιθανό να παραπλανήσει το κοινό και εφόσον ο συμμετέχων στην αγορά είναι σε θέση να διασφαλίσει την εμπιστευτικότητα των συγκεκριμένων πληροφοριών και δεν λαμβάνει αποφάσεις για συναλλαγές επί ενεργειακών προϊόντων χονδρικής με βάση τις εν λόγω πληροφορίες. Στην περίπτωση αυτή, ο συμμετέχων στην αγορά παρέχει τις εν λόγω πληροφορίες στον Οργανισμό και στην αρμόδια εθνική ρυθμιστική αρχή, λαμβάνοντας υπόψη του τις διατάξεις του άρθρου 7 παράγραφος 4.

Το πρώτο και το δεύτερο εδάφιο εφαρμόζονται υπό την επιφύλαξη των υποχρεώσεων που υπέχουν οι συμμετέχοντες στην αγορά σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας 2009/72/ΕΚ, της οδηγίας 2009/73/ΕΚ, του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009 και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009, καθώς και σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές και τους κώδικες δικτύου που εκδίδονται δυνάμει των εν λόγω οδηγιών και κανονισμών, ιδίως όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα και τη μέθοδο δημοσίευσης των πληροφοριών.

5. Το παρόν άρθρο δεν εφαρμόζεται στις συναλλαγές που πραγματοποιούνται από πρόσωπο προς εκπλήρωση απαιτητής υποχρέωσης για την απόκτηση ή την πώληση ενεργειακών προϊόντων χονδρικής, όταν η υποχρέωση απορρέει από συμφωνία συναφθείσα προτού οι εμπιστευτικές πληροφορίες περιέλθουν στην κατοχή του εν λόγω προσώπου.

Τα στοιχεία α) και γ) της παραγράφου 1 δεν εφαρμόζονται στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς που αγοράζουν φυσικό αέριο ή ηλεκτρική ενέργεια, ώστε να κατοχυρώνεται η ασφαλής λειτουργία του συστήματος, σύμφωνα με την υποχρέωση που υπέχουν κατά το άρθρο 12 στοιχεία δ) και ε) της οδηγίας 2009/72/ΕΚ ή κατά το άρθρο 13 παράγραφος 1 στοιχεία α) και γ) της οδηγίας 2009/73/ΕΚ.

Άρθρο 4

Απαγόρευση της χειραγώγησης της αγοράς

Κανένα πρόσωπο δεν χειραγωγεί ούτε αποπειράται να χειραγωγήσει τη χονδρική αγορά ενέργειας.

Άρθρο 5

Εξειδίκευση των ορισμών των εμπιστευτικών πληροφοριών και της χειραγώγησης της αγοράς

1. Προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη οι μελλοντικές εξελίξεις στις ενεργειακές αγορές χονδρικής, η Επιτροπή εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις, σύμφωνα με το άρθρο 15 και υπό τις προϋποθέσεις των άρθρων 16 και 17, με τις οποίες εξειδικεύει τους ορισμούς κατά το άρθρο 2 παράγραφοι 1 έως 5.

2. Στις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 λαμβάνονται υπόψη τουλάχιστον:

α) η συγκεκριμένη λειτουργία των ενεργειακών αγορών χονδρικής και η αλληλεπίδραση μεταξύ των αγορών βασικών προϊόντων και των αγορών χρηματοοικονομικών παραγώγων·

β) οι πιθανές επιπτώσεις που έχουν στις τιμές των ενεργειακών αγορών χονδρικής η πραγματική ή η προγραμματισμένη παραγωγή, κατανάλωση, χρήση της δυναμικότητας μεταφοράς ή της χωρητικότητας αποθήκευσης·

γ) οι κώδικες δικτύου και οι κατευθυντήριες γραμμές-πλαίσια που εκδίδονται σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 714/2009 και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009.

Άρθρο 6

Παρακολούθηση της αγοράς

1. Ο Οργανισμός παρακολουθεί τις δραστηριότητες διαπραγμάτευσης επί ενεργειακών προϊόντων χονδρικής για να εντοπίζει και να προλαμβάνει διαπραγματεύσεις που βασίζονται σε εμπιστευτικές πληροφορίες και χειραγώγηση της αγοράς. Συλλέγει τα δεδομένα για την αξιολόγηση και την παρακολούθηση των ενεργειακών αγορών χονδρικής, όπως προβλέπεται στο άρθρο 7.

2. Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές συνεργάζονται με τον Οργανισμό για τη διενέργεια της παρακολούθησης των ενεργειακών αγορών χονδρικής κατά την παράγραφο 1. Για τον σκοπό αυτό, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές έχουν πρόσβαση στις σχετικές πληροφορίες τις οποίες κατέχει ο Οργανισμός και έχει συγκεντρώσει σύμφωνα με την παράγραφο 1, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 8 παράγραφος 2.

3. Ο Οργανισμός υποβάλλει τουλάχιστον κάθε έτος έκθεση στην Επιτροπή σχετικά με τις δραστηριότητές του βάσει του παρόντος κανονισμού. Στις εν λόγω εκθέσεις επισημαίνονται στην Επιτροπή οι ατέλειες των κανόνων της αγοράς, τα πρότυπα και τις διαδικασίες που είναι δυνατόν να διευκολύνουν την εκμετάλλευση εμπιστευτικών πληροφοριών και τη χειραγώγηση της αγοράς ή να υπονομεύσουν την εσωτερική αγορά. Οι εκθέσεις μπορεί να συνδυάζονται με την έκθεση που προβλέπεται στο άρθρο 11 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 713/2009.

Ο Οργανισμός δύναται να διατυπώνει συστάσεις ως προς τις καταγραφές συναλλαγών, συμπεριλαμβανομένων των εντολών διαπραγμάτευσης, εφόσον το θεωρεί απαραίτητο για την αποτελεσματική και αποδοτική παρακολούθηση των ενεργειακών αγορών χονδρικής. Πριν από τη διατύπωση των συστάσεων αυτών, ο Οργανισμός διαβουλεύεται με τους ενδιαφερομένους, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 10 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 713/2009. Ειδικότερα, ο Οργανισμός διαβουλεύεται με την ΕΑΚΑΑ, τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές και τις αρμόδιες οικονομικές αρχές των κρατών μελών.

Άρθρο 7

Συγκέντρωση δεδομένων

1. Στον Οργανισμό παρέχεται καταγραφή των συναλλαγών στις ενεργειακές αγορές χονδρικής, συμπεριλαμβανομένων των εντολών διαπραγμάτευσης. Η Επιτροπή εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις, σύμφωνα με το άρθρο 15 και υπό τις προϋποθέσεις των άρθρων 16 και 17, στις οποίες προβλέπονται το χρονοδιάγραμμα, η μορφή και το περιεχόμενο της αναφοράς των εν λόγω πληροφοριών και, κατά περίπτωση, καθορίζονται κατώφλια για την αναφορά συναλλαγών, καθώς και οι τύποι συμβολαίων για τους οποίους είναι υποχρεωτική η αναφορά των συναλλαγών.

2. Οι κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 διασφαλίζουν ότι τα πρόσωπα που προβλέπονται κατωτέρω στην παράγραφο 3 στοιχεία α), β) και γ) τα οποία έχουν αναφέρει συναλλαγές σύμφωνα με την οδηγία 2004/39/ΕΚ[20] ή τον κανονισμό (ΕΚ)---/--- του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα, τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών [κανονισμός για τις υποδομές των ευρωπαϊκών αγορών – 2010/0250 (COD)] δεν υπέχουν περαιτέρω υποχρεώσεις αναφοράς πληροφοριών πέραν των υποχρεώσεων που καθορίζονται στην εν λόγω νομοθεσία.

Με την επιφύλαξη του πρώτου εδαφίου, επιτρέπεται να καθιερώνεται με τις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις κατά την παράγραφο 1 μη δεσμευτικό πλαίσιο το οποίο να παρέχει τη δυνατότητα σε οργανωμένες αγορές και σε συστήματα αντιστοίχισης των εντολών (trade matching system) ή συστήματα αναφοράς συναλλαγών να διαβιβάζουν στον Οργανισμό καταγραφή των ενεργειακών συναλλαγών χονδρικής.

3. Οι πληροφορίες για τους σκοπούς της παραγράφου 1 παρέχονται από:

α) τον συμμετέχοντα στην αγορά·

β) τον τρίτο που ενεργεί για λογαριασμό του συμμετέχοντος στην αγορά·

γ) οργανωμένη αγορά, σύστημα αντιστοίχισης των εντολών ή σύστημα αναφοράς συναλλαγών·

δ) αρχεία καταγραφής συναλλαγών που έχουν εγγραφεί ή αναγνωριστεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ)---/--- του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [κανονισμός για τις υποδομές των ευρωπαϊκών αγορών – 2010/0250 (COD)]·

ε) την αρμόδια αρχή που έχει λάβει τις σχετικές πληροφορίες σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 25 παράγραφος 3 της οδηγίας 2004/39/ΕΚ ή του άρθρου 6 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ)---/--- του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [κανονισμός για τις υποδομές των ευρωπαϊκών αγορών – 2010/0250 (COD)].

4. Οι συμμετέχοντες στην αγορά παρέχουν στον Οργανισμό και τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές τις πληροφορίες που αφορούν τη δυναμικότητα των εγκαταστάσεων παραγωγής, αποθήκευσης, κατανάλωσης ή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας ή φυσικού αερίου για τις ανάγκες της παρακολούθησης των διαπραγματεύσεων στις ενεργειακές αγορές χονδρικής.

Η Επιτροπή εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις, σύμφωνα με το άρθρο 15 και υπό τις προϋποθέσεις των άρθρων 16 και 17, για τον καθορισμό του χρονοδιαγράμματος, της μορφής και του περιεχομένου των πληροφοριών που πρέπει να αναφέρονται.

Άρθρο 8

Ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ του Οργανισμού και άλλων φορέων

1. Ο Οργανισμός καθιερώνει μηχανισμούς για ανταλλαγή των πληροφοριών που λαμβάνει σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 1 και το άρθρο 7 με τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές, τις αρμόδιες οικονομικές αρχές των κρατών μελών, τις αρχές των κρατών μελών για τον ανταγωνισμό και άλλες σχετικές αρχές. Ο Οργανισμός παρέχει πρόσβαση στους μηχανισμούς που αναφέρονται στην παράγραφο 1 μόνο στους φορείς που έχουν δημιουργήσει συστήματα τα οποία διευκολύνουν τον Οργανισμό να τηρεί τις απαιτήσεις του άρθρου 9 παράγραφος 1.

2. Τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών που έχουν εγγραφεί ή αναγνωριστεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ)---/--- του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [κανονισμός για τις υποδομές των ευρωπαϊκών αγορών – 2010/0250 (COD)] θέτουν στη διάθεση του Οργανισμού όλες τις πληροφορίες που συγκεντρώνουν σχετικά με τα ενεργειακά προϊόντα χονδρικής.

Οι αρμόδιες οικονομικές αρχές διαβιβάζουν στον Οργανισμό τις αναφορές σχετικά με τις συναλλαγές ενεργειακών προϊόντων χονδρικής, που λαμβάνουν σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 25 παράγραφος 3 της οδηγίας 2004/39/ΕΚ ή του άρθρου 6 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ)---/--- του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [κανονισμός για τις υποδομές των ευρωπαϊκών αγορών – 2010/0250 (COD)].

Άρθρο 9

Προστασία δεδομένων και λειτουργική αξιοπιστία

1. Ο Οργανισμός διασφαλίζει την εμπιστευτικότητα, την ακεραιότητα και την προστασία των πληροφοριών που λαμβάνει δυνάμει του άρθρου 7. Ο Οργανισμός λαμβάνει μέτρα για να αποφεύγεται η κακή χρήση των πληροφοριών που διατηρεί στα συστήματά του.

Κατά περίπτωση, ο Οργανισμός θα τηρεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 45/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2000, σχετικά με την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας και σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών[21].

Ο Οργανισμός εντοπίζει και ελαχιστοποιεί πηγές λειτουργικού κινδύνου, με την ανάπτυξη κατάλληλων συστημάτων, ελέγχων και διαδικασιών.

2. Ο Οργανισμός δύναται να αποφασίσει να δημοσιοποιήσει πληροφορίες που έχει στην κατοχή του, υπό τον όρο ότι δεν γνωστοποιεί εμπορικά ευαίσθητες πληροφορίες που αφορούν συγκεκριμένους συμμετέχοντες στην αγορά ή συγκεκριμένες συναλλαγές.

Άρθρο 10

Εφαρμογή των μέτρων απαγόρευσης των καταχρηστικών πρακτικών στην αγορά

1. Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές μεριμνούν για την εφαρμογή των απαγορεύσεων που ορίζονται στα άρθρα 3 και 4.

Κάθε κράτος μέλος μεριμνά ώστε οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές να διαθέτουν τις εξουσίες έρευνας που είναι αναγκαίες για την άσκηση των καθηκόντων τους. Οι εξουσίες αυτές ασκούνται με βάση την αρχή της αναλογικότητας. Οι εξουσίες αυτές ασκούνται:

α) απευθείας

β) σε συνεργασία με άλλες αρχές ή άλλες επιχειρήσεις στην αγορά·

γ) με αίτηση προς τις αρμόδιες δικαστικές αρχές.

2. Στις εξουσίες έρευνας κατά την παράγραφο 1 περιλαμβάνεται το δικαίωμα της εθνικής ρυθμιστικής αρχής:

α) να έχει πρόσβαση σε οποιοδήποτε σχετικό έγγραφο οποιασδήποτε μορφής και να λαμβάνει αντίγραφό του·

β) να ζητά πληροφορίες από οποιοδήποτε πρόσωπο, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που παρεμβαίνουν διαδοχικά στη διαβίβαση των εντολών ή στην εκτέλεση των σχετικών πράξεων, καθώς επίσης των εντολέων τους, και, εάν είναι αναγκαίο, να καλεί οποιοδήποτε από αυτά τα πρόσωπα σε ακρόαση·

γ) να διενεργεί επιτόπιους ελέγχους·

δ) να απαιτεί υπάρχοντα στοιχεία για τηλεφωνικές συνδιαλέξεις και υπάρχοντα αρχεία διακίνησης δεδομένων·

ε) να απαιτεί τη διακοπή κάθε πρακτικής αντίθετης προς τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού ή των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων βάσει του ιδίου·

στ) να ζητά δικαστικά τη δέσμευση ή την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων·

ζ) να ζητά προσωρινή απαγόρευση άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας.

3. Κάθε πρόσωπο που κατ’ επάγγελμα διεκπεραιώνει συναλλαγές επί ενεργειακών προϊόντων χονδρικής ειδοποιεί χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση την εθνική ρυθμιστική αρχή όταν ευλόγως υποπτεύεται ότι συναλλαγή ενδέχεται να παραβιάζει τις διατάξεις των άρθρων 3 ή 4.

Τα πρόσωπα που κατ’ επάγγελμα διεκπεραιώνουν συναλλαγές επί ενεργειακών προϊόντων χονδρικής καθιερώνουν και διατηρούν αποτελεσματικούς μηχανισμούς και διαδικασίες ώστε να εντοπίζονται παραβιάσεις των διατάξεων των άρθρων 3 ή 4.

Άρθρο 11

Συνεργασία σε επίπεδο Ένωσης

1. Ο Οργανισμός εξασφαλίζει ότι οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές ασκούν με συντονισμένο τρόπο τα καθήκοντά τους δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές συνεργάζονται με τον Οργανισμό και μεταξύ τους για την άσκηση των καθηκόντων τους δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

2. Κάθε εθνική ρυθμιστική αρχή ενημερώνει τον Οργανισμό, με τον λεπτομερέστερο δυνατό τρόπο, όταν έχει βάσιμους λόγους να υποπτεύεται ότι, στο οικείο ή σε άλλο κράτος μέλος, τελούνται, ή έχουν τελεστεί, πράξεις αντίθετες προς τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού.

Όταν εθνική ρυθμιστική αρχή υποπτεύεται ότι σε άλλο κράτος μέλος τελούνται πράξεις που επηρεάζουν τις ενεργειακές αγορές χονδρικής πώλησης ή την τιμή των ενεργειακών προϊόντων χονδρικής στο οικείο κράτος μέλος, δύναται να ζητήσει από τον Οργανισμό να λάβει μέτρα σύμφωνα με την παράγραφο 4.

3. Για να εξασφαλίζεται συντονισμένη προσέγγιση έναντι πρακτικών κατάχρησης αγοράς στις ενεργειακές αγορές χονδρικής:

α) κάθε εθνική ρυθμιστική αρχή ενημερώνει την αρμόδια οικονομική αρχή του οικείου κράτους μέλους και τον Οργανισμό, όταν έχει βάσιμους λόγους να υποπτεύεται ότι στις ενεργειακές αγορές χονδρικής τελούνται, ή έχουν τελεστεί, πράξεις οι οποίες συνιστούν κατάχρηση της αγοράς κατά την έννοια της οδηγίας 2003/6/ΕΚ και επηρεάζουν τα χρηματοπιστωτικά μέσα που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 9 λόγω οδηγίας·

β) ο Οργανισμός ενημερώνει την ΕΑΚΑΑ και την αρμόδια οικονομική αρχή όταν έχει βάσιμους λόγους να υποπτεύεται ότι στις ενεργειακές αγορές χονδρικής τελούνται, ή έχουν τελεστεί, πράξεις οι οποίες συνιστούν κατάχρηση της αγοράς κατά την έννοια της οδηγίας 2003/6/ΕΚ και επηρεάζουν τα χρηματοπιστωτικά μέσα που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 9 της εν λόγω οδηγίας··

γ) η αρμόδια οικονομική αρχή κράτους μέλους ενημερώνει την ΕΑΚΑΑ και τον Οργανισμό, όταν έχει βάσιμους λόγους να υποπτεύεται ότι στις ενεργειακές αγορές χονδρικής άλλου κράτους μέλους τελούνται, ή έχουν τελεστεί, πράξεις οι οποίες παραβιάζουν τις διατάξεις των άρθρων 3 και 4.

4. Για την εκτέλεση των καθηκόντων του δυνάμει της παραγράφου 1, όταν έχει υπόνοιες ότι διαπράχθηκε παραβίαση των διατάξεων του παρόντος κανονισμού, ο Οργανισμός διαθέτει την εξουσία:

α) να ζητήσει από μία ή περισσότερες εθνικές ρυθμιστικές αρχές κάθε πληροφορία σχετικά με την εικαζόμενη παραβίαση·

β) να ζητήσει από μία ή περισσότερες εθνικές ρυθμιστικές αρχές την έναρξη ερευνών για την εικαζόμενη παραβίαση και τη λήψη των κατάλληλων μέτρων για την αντιμετώπιση τυχόν τέτοιας παραβίασης·

γ) όταν θεωρεί ότι η ενδεχόμενη παραβίαση έχει, ή είχε, διασυνοριακές επιπτώσεις, να συγκαλεί ομάδα ερευνών, απαρτιζόμενη από εκπροσώπους των σχετικών εθνικών ρυθμιστικών αρχών, για να διερευνήσει αν έχουν παραβιαστεί οι διατάξεις του παρόντος κανονισμού και σε ποιο κράτος μέλος τελέστηκε η παραβίαση· όπου ενδείκνυται, ο Οργανισμός δύναται επίσης να ζητήσει να συμμετέχουν στην ομάδα ερευνών εκπρόσωποι της αρμόδιας οικονομικής αρχής ή άλλης αρμόδιας αρχής ενός ή περισσοτέρων κρατών μελών.

5. Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές ανταποκρίνονται σε αίτημα που υποβάλλει ο Οργανισμός σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 4.

Κάθε εθνική ρυθμιστική αρχή που είναι αποδέκτης αιτήματος παροχής πληροφοριών, σύμφωνα με την παράγραφο 4 στοιχείο α) ή αιτήματος έναρξης ερευνών για εικαζόμενη παραβίαση σύμφωνα με την παράγραφο 4 στοιχείο β), λαμβάνει αμέσως τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να ανταποκριθεί στο αίτημα. Σε περίπτωση που εθνική ρυθμιστική αρχή δεν είναι σε θέση να παράσχει αμέσως τις απαιτούμενες πληροφορίες, κοινοποιεί τους λόγους στον Οργανισμό χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση.

Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές συμμετέχουν σε ομάδα ερευνών η οποία συγκαλείται σύμφωνα με την παράγραφο 4 στοιχείο γ) και παρέχουν κάθε αναγκαία συνδρομή. Την ομάδα ερευνών συντονίζει ο Οργανισμός.

6. Το άρθρο 15 παράγραφος 1 τελευταία περίοδος του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 713/2009 δεν εφαρμόζεται στον Οργανισμό κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

Άρθρο 12

Επαγγελματικό απόρρητο

1. Οποιεσδήποτε εμπιστευτικές πληροφορίες λαμβάνονται, ανταλλάσσονται ή διαβιβάζονται βάσει του παρόντος κανονισμού υπόκεινται στους όρους περί επαγγελματικού απορρήτου που προβλέπονται στις παραγράφους 2, 3 και 4.

2. Η υποχρέωση τήρησης επαγγελματικού απορρήτου ισχύει για:

α) τα πρόσωπα που εργάζονται ή έχουν εργαστεί για λογαριασμό του Οργανισμού·

β) τους εντεταλμένους από τον Οργανισμό ελεγκτές λογαριασμών ή εμπειρογνώμονες·

γ) τα πρόσωπα που εργάζονται ή έχουν εργαστεί για λογαριασμό των εθνικών ρυθμιστικών αρχών·

δ) τους εντεταλμένους από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές ελεγκτές λογαριασμών ή εμπειρογνώμονες που λαμβάνουν εμπιστευτικές πληροφορίες δυνάμει των διατάξεων του παρόντος κανονισμού.

3. Εμπιστευτικές πληροφορίες που περιέρχονται σε γνώση των προσώπων που αναφέρονται στην παράγραφο 2 κατά την άσκηση των καθηκόντων τους δεν επιτρέπεται να γνωστοποιούνται σε κανένα απολύτως πρόσωπο ή αρχή, παρά μόνον υπό συνοπτική ή συγκεντρωτική μορφή που να μην καθιστά δυνατό τον προσδιορισμό της ταυτότητας συμμετέχοντος στην αγορά ή συγκεκριμένης αγοράς, υπό την επιφύλαξη των περιπτώσεων που εμπίπτουν στο ποινικό δίκαιο ή στις λοιπές διατάξεις του παρόντος κανονισμού ή σε άλλη σχετική νομοθεσία της Ένωσης.

4. Υπό την επιφύλαξη των υποθέσεων που εμπίπτουν στο ποινικό δίκαιο, ο Οργανισμός, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές, οι αρμόδιες οικονομικές αρχές, η ΕΑΚΑΑ, οι φορείς και τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που λαμβάνουν εμπιστευτικές πληροφορίες δυνάμει του παρόντος κανονισμού, επιτρέπεται να τις χρησιμοποιούν μόνον κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους και για την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους. Άλλες αρχές, φορείς, φυσικά ή νομικά πρόσωπα επιτρέπεται να χρησιμοποιούν τις υπόψη πληροφορίες για τον σκοπό για τον οποίο τους δόθηκαν ή στο πλαίσιο διοικητικών ή δικαστικών διαδικασιών που σχετίζονται άμεσα με την άσκηση των υπόψη αρμοδιοτήτων. Εφόσον συγκατατίθενται ο Οργανισμός, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές, οι αρμόδιες οικονομικές αρχές, η ΕΑΚΑΑ, οι φορείς ή τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που κοινοποιούν τις πληροφορίες, επιτρέπεται στην αρχή που λαμβάνει τις πληροφορίες να τις χρησιμοποιήσει για άλλους σκοπούς.

Άρθρο 13

Κυρώσεις

Τα κράτη μέλη θεσπίζουν τους κανόνες σχετικά με τις εφαρμοστέες κυρώσεις που επιβάλλονται για τις παραβιάσεις των διατάξεων του παρόντος κανονισμού και λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να εξασφαλίζουν την εφαρμογή τους. Οι προβλεπόμενες κυρώσεις πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν τις εν λόγω διατάξεις στην Επιτροπή έως [22]... το αργότερο και της κοινοποιούν αμελλητί κάθε μεταγενέστερη τροποποίηση των διατάξεων αυτών.

Άρθρο 14

Σχέσεις με τρίτες χώρες

Με την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων των θεσμικών οργάνων της Ένωσης, καθώς και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, ο Οργανισμός δύναται να συνάπτει επαφές με εποπτικές αρχές από τρίτες χώρες. Δύναται να προβαίνει σε διοικητικές ρυθμίσεις με διεθνείς οργανισμούς και κυβερνήσεις τρίτων χωρών.

Άρθρο 15

Άσκηση της εξουσιοδότησης

1. Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει τις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που αναφέρονται στα άρθρα 5 και 7 για αόριστη διάρκεια.

2. Η Επιτροπή, μόλις εκδώσει κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, την κοινοποιεί συγχρόνως στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

3. Η εξουσία έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, που ανατίθεται στην Επιτροπή, υπόκειται στις προϋποθέσεις που καθορίζονται στα άρθρα 16 και 17.

Άρθρο 16

Ανάκληση της εξουσιοδότησης

1. Η εξουσιοδότηση που αναφέρεται στα άρθρα 5 και 7 μπορεί να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο.

2. Το όργανο που κίνησε εσωτερική διαδικασία για να αποφασίσει αν πρόκειται να ανακαλέσει την εξουσιοδότηση ενημερώνει το άλλο όργανο και την Επιτροπή, εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος πριν από τη λήψη της τελικής απόφασης, αναφέροντας τις εξουσιοδοτήσεις που ενδέχεται να αποτελέσουν αντικείμενο ανάκλησης, καθώς και τους πιθανούς λόγους της εν λόγω ανάκλησης.

3. Η απόφαση ανάκλησης περατώνει την ανάθεση εξουσιών που προσδιορίζονται στην παρούσα απόφαση. Αρχίζει να ισχύει αμέσως ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία την οποία διευκρινίζει. Δεν επηρεάζει την εγκυρότητα των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που ισχύουν ήδη. Δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 17

Διατύπωση αντιρρήσεων έναντι των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων

1. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο δύνανται να διατυπώσουν αντιρρήσεις έναντι της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης εντός προθεσμίας δύο μηνών από την ημερομηνία κοινοποίησης. Κατόπιν πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου, η προθεσμία αυτή μπορεί να παραταθεί κατά έναν μήνα.

2. Εάν, κατά τη λήξη αυτής της προθεσμίας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο δεν διατύπωσαν αντιρρήσεις έναντι της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης, η κατ’ εξουσιοδότηση πράξη δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τίθεται σε ισχύ κατά την ημερομηνία που προβλέπεται στις διατάξεις της. Η κατ’ εξουσιοδότηση πράξη μπορεί να δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να τεθεί σε ισχύ πριν από τη λήξη της εν λόγω προθεσμίας, εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έχουν αμφότερα ενημερώσει την Επιτροπή ότι δεν προτίθενται να εγείρουν αντιρρήσεις.

3. Εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο διατυπώσουν αντιρρήσεις έναντι της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης, η πράξη αυτή δεν τίθεται σε ισχύ. Το όργανο που διατυπώνει αντιρρήσεις έναντι της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης εκθέτει τους σχετικούς λόγους.

Άρθρο 18

Έναρξη ισχύος

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες, […]

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος Ο Πρόεδρος […] […]

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΓΙΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

6. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

6.1 Ονομασία της πρότασης/πρωτοβουλίας

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. xxx του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στην ενεργειακή αγορά.

6.2. Σχετικός(οί) τομέας(είς) πολιτικής που αφορά(ούν) τη δομή ΔΒΔ/ΠΒΔ [23]

Τομέας πολιτικής: Ενέργεια

Δραστηριότητα: Εσωτερική αγορά ενέργειας

6.3. Χαρακτήρας της πρότασης/πρωτοβουλίας

( Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά νέα δράση

( Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά νέα δράση μετά από πιλοτικό έργο/ προπαρασκευαστική δράση[24]

( Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά την επέκταση υφιστάμενης δράσης

( Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά δράση προσανατολισμένη προς νέα δράση

6.4. Στόχοι

6.4.1. Ο(οι) πολυετής(είς) στρατηγικός(οί) στόχος(οι) της Επιτροπής που αφορά η πρόταση/πρωτοβουλία

Η συγκρότηση ενοποιημένων ενεργειακών αγορών που να έχουν βάθος και ρευστότητα εντάσσεται στη «Στρατηγική 2020» της Ευρώπης για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη στην Ευρώπη. Προς τούτο απαιτείται, μεταξύ άλλων, «εύρυθμα λειτουργούσες και ικανοποιητικά συνδεδεμένες αγορές στις οποίες ο ανταγωνισμός και η πρόσβαση των καταναλωτών λειτουργούν ως κίνητρο για την ανάπτυξη και την καινοτομία»[25]. Η δημιουργία κατάλληλου πλαισίου για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στις αγορές διαπραγμάτευσης ενέργειας της Ευρώπης θα ενισχύσει την επιθυμητή ενοποίηση της αγοράς και θα προωθήσει πρωταρχικούς στόχους της ευρωπαϊκής πολιτικής.

6.4.2. Ειδικός(οί) στόχος(οι) και δραστηριότητα(ες) ΔΒΔ/ΠΒΔ

Αναμένεται από τον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) αποτελεσματικός εντοπισμός και πρόληψη στις ενεργειακές αγορές χονδρικής των καταχρηστικών πρακτικών που καλύπτουν ταυτόχρονα διαφορετικά βασικά ενεργειακά προϊόντα και διαφορετικά κράτη μέλη. Αναμένεται επίσης ότι οι δράσεις του θα αποτρέψουν απόπειρες πρακτικών στρέβλωσης των αγορών.

6.4.3. Αναμενόμενο(α) αποτέλεσμα(τα) και αντίκτυπος

Να προσδιοριστούν τα αποτελέσματα που θα πρέπει να έχει η πρόταση/πρωτοβουλία όσον αφορά τους στοχοθετημένους (ες) δικαιούχους/ομάδες.

Με τακτική και έγκαιρη παρακολούθηση των ενεργειακών αγορών χονδρικής, καθώς και με λεπτομέρειες σχετικά με τις συναλλαγές χονδρικής και τη λειτουργία των ενεργειακών εγκαταστάσεων (αναλυτικά αριθμητικά στοιχεία για την παραγωγή, τις διακοπές λειτουργίας, δεδομένα για τις ροές, τη λειτουργία αποθήκευσης, κ.λπ.) ο ACER θα είναι σε θέση να εντοπίζει και να αποτρέπει αποτελεσματικά καταχρηστικές πρακτικές στην αγορά. Με τον τρόπο αυτό θα δώσει εμπιστοσύνη στους συμμετέχοντες στην αγορά και θα τονώσει εν γένει την εμπιστοσύνη στην ορθή λειτουργία των αγορών. Επιπλέον, λόγω της μείωσης των επασφαλίστρων κινδύνου αναμένεται μείωση των ενεργειακών τιμών για όλους τους χρήστες ενέργειας.

6.4.4. Δείκτες αποτελεσμάτων και αντικτύπου

Να προσδιοριστούν οι δείκτες για την παρακολούθηση της υλοποίησης της πρότασης/πρωτοβουλίας.

- Πλήθος των συναλλαγών που καταγράφονται και παρακολουθούνται

- Πλήθος των καταχρηστικών πρακτικών που εντοπίστηκαν

- Διαχρονική εξέλιξη της διαφοράς μεταξύ τιμής άμεσης πώλησης και τιμής άμεσης αγοράς (ως δείκτης του επασφαλίστρου κινδύνου αγοράς)

6.5. Αιτιολόγηση της πρότασης/πρωτοβουλίας

6.5.1. Βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη κάλυψη αναγκών

Ο στόχος του «κανονισμού για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στην ενεργειακή αγορά» είναι να δημιουργηθεί αποδοτικό και αποτελεσματικό πλαίσιο που θα εξασφαλίζει ότι οι ευρωπαϊκές αγορές διαπραγμάτευσης ενεργειακών προϊόντων λειτουργούν άρτια, δηλαδή ότι τα αποτελέσματα των αγορών αυτών δεν είναι νοθευμένα από καταχρηστική συμπεριφορά στην αγορά, αλλά πράγματι αντανακλούν θεμελιώδεις αρχές λειτουργίας της αγοράς. Το κεντρικό στοιχείο αυτού του πλαισίου είναι η καθιέρωση μηχανισμού παρακολούθησης της αγοράς σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το καθήκον αυτό θα αναλάβει ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER)[26], που ιδρύθηκε προσφάτως.

Για την εκπλήρωση των στόχων του, ο ACER θα πρέπει να συγκροτήσει ειδική διοικητική μονάδα, αποτελούμενη από ειδικούς με βαθιά εμπειρογνωμοσύνη σε θέματα αγορών διαπραγμάτευσης ενεργειακών προϊόντων και χρηματοπιστωτικών αγορών. Θα πρέπει επίσης να αναπτύξει υποδομή ΤΠ ικανή να διεκπεραιώνει πολυπληθή δεδομένα, καθώς και ειδικό λογισμικό για αυτοματοποιημένη ανάλυση δεδομένων.

6.5.2. Προστιθέμενη αξία παρέμβασης της ΕΕ

Η τακτική παρακολούθηση των συναλλαγών χονδρικής και οι θεμελιώδεις πληροφορίες σχετικά με την αγορά συνιστούν βασικές προϋποθέσεις για την ακεραιότητα και τη ρυθμιστική διαφάνεια των ενεργειακών αγορών διαπραγμάτευσης ενεργειακών προϊόντων.

Επειδή οι αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου είναι στενά αλληλένδετες, κάθε χειραγώγηση σε μια αγορά επηρεάζει αυτομάτως τις άλλες. Δεδομένου ότι η διαπραγμάτευση των εν λόγω βασικών προϊόντων και των παραγώγων τους, συχνά πραγματοποιείται ταυτόχρονα σε διάφορα κράτη μέλη, μέσω διαφόρων διαύλων, κάθε χειραγώγηση η οποία συνδυάζει διαφορετικές συναλλαγές επί βασικών προϊόντων ή/και πλατφόρμες είναι δυνατό να εντοπιστεί αποτελεσματικά υπό την προϋπόθεση ότι η παρακολούθηση είναι οργανωμένη κεντρικά. Από την εκτίμηση των επιπτώσεων της παρούσας πρωτοβουλίας προέκυψε ότι τη λειτουργία της κεντρικής παρακολούθησης δεν θα πρέπει να αναλάβει η αγορά, γιατί ενδείκνυται καλύτερα η οργάνωση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στο πλαίσιο υφιστάμενου οργανισμού για θέματα ενέργειας. Η ανάθεση της λειτουργίας παρακολούθησης της αγοράς εντός του ACER θα καταστήσει δυνατή την αξιοποίηση της ανεκτίμητης εμπειρογνωμοσύνη στον ενεργειακό τομέα του υπάρχοντος προσωπικού του και την εκτέλεση του καθήκοντος αυτού με το ελάχιστο δυνατό κόστος, επειδή θα επιμεριστούν ορισμένα γενικά έξοδα που έχουν ήδη εγγραφεί στον προϋπολογισμό του ACER.

6.5.3. Διδάγματα που αποκομίστηκαν από ανάλογες εμπειρίες του παρελθόντος

Δεν έχει προηγηθεί παρόμοια εμπειρία.

6.5.4. Συνέπεια και ενδεχόμενη συνέργεια με άλλα συναφή μέσα

Οι κανόνες που απαγορεύουν καταχρηστικές πρακτικές στη αγορά συνάδουν με παρεμφερείς κανόνες της εφαρμοστέας νομοθεσίας για χρηματοπιστωτικά θέματα, ιδίως της οδηγίας σχετικά με την κατάχρηση αγοράς. Επιπλέον, στην πρόταση προβλέπεται να καθιερωθεί πραγματική λειτουργία παρακολούθησης των ενεργειακών συναλλαγών χονδρικής σε ευρωπαϊκή κλίμακα.

6.6. Διάρκεια και δημοσιονομικός αντίκτυπος της δράσης

( Πρόταση/πρωτοβουλία απεριόριστης διάρκειας

Ο δημοσιονομικός αντίκτυπος της πρωτοβουλίας τα έτη 2012 και 2013 είναι επιπλέον των κονδυλίων που έχουν ήδη προβλεφθεί στο τρέχοντα πολυετή δημοσιονομικό προγραμματισμό.

6.7. Προβλεπόμενος(οι) τρόπος(οι) διαχείρισης[27]

Τους πόρους θα διαχειρίζεται ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας.

7. ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

7.1 Διατάξεις στον τομέα της παρακολούθησης και της υποβολής εκθέσεων

Να προσδιοριστούν η συχνότητα και οι όροι των διατάξεων αυτών.

Ο ACER υποβάλλει στην Επιτροπή σε τακτική βάση έκθεση των δραστηριοτήτων του στο θέμα της παρακολούθησης των συναλλαγών χονδρικής και σχετικά με τις καταχρήσεις αγοράς που εντόπισε και τα αποτελέσματα των ερευνών που πραγματοποιήθηκαν από τις εκτελεστικές αρχές.

7.2. Σύστημα διαχείρισης και ελέγχου

7.2.1. Κίνδυνος(οι) που έχει(ουν) επισημανθεί

Κίνδυνος ανάρμοστου χειρισμού των δεδομένων

7.2.2. Προβλεπόμενη(ες) μέθοδος(οι) ελέγχου

Η νομική πρόταση περιλαμβάνει μια σειρά μέτρων για την προστασία των δεδομένων και την επιχειρησιακή ευθύνη. Περαιτέρω μέτρα ελέγχου προβλέπονται επίσης στον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του ACER. Βλ. επίσης το άρθρο 34 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 713/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, για την ίδρυση Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας.

7.3. Μέτρα για την πρόληψη περιπτώσεων απάτης και παρατυπίας

Να προσδιοριστούν τα ισχύοντα ή τα προβλεπόμενα μέτρα πρόληψης και προστασίας.

Η διαχείριση των πιστώσεων που διατίθενται στον Οργανισμό υπόκειται σε έλεγχο εκ μέρους του Ελεγκτικού Συνεδρίου (άρθρο 21), του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (άρθρο 21) και της Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (άρθρο 23).

8. ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

8.1. Τομέας(είς) του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμή(ές) δαπανών του προϋπολογισμού που επηρεάζονται

- Υφιστάμενες γραμμές προϋπολογισμού για δαπάνες

Κατά σειρά τομέων πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμών του προϋπολογισμού

Τομέας του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου | Γραμμή προϋπολογισμού | Είδος δαπάνης | Συμμετοχή |

Αριθμός [Περιγραφή………………………...……….] | ΔΠ/ΜΔΠ ([28]) | από χώρες ΕΖΕΣ[29] | από υποψήφιες χώρες[30] | από τρίτες χώρες | κατά την έννοια του άρθρου 18 παράγραφος 1 στοιχείο αα) του δημοσιονομικού κανονισμού |

1 A | 32.04.10. – Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενεργείας (ACER) | ΔΠ | ΝΑΙ | ΟΧΙ | ΟΧΙ | ΝΑΙ |

8.2. Εκτιμώμενος αντίκτυπος στις δαπάνες

8.2.1. Συνοπτική παρουσίαση του εκτιμώμενου αντικτύπου στις δαπάνες

σε εκατ. ευρώ (με 3 δεκαδικά ψηφία)

Τομέας του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου: | Αριθμός | [Τομέας …1 A …………...……………………………………………………………….] |

Πρώτο εξάμηνο 2012 | 0 | 0 |

Δεύτερο εξάμηνο 2012 | +5 | 3 | 2 |

Πρώτο εξάμηνο 2013 | +5 | 6 | 4 |

Δεύτερο εξάμηνο 2013 | +5 | 9 | 6 |

- Ο υπολογισμός αυτός βασίστηκε στην παραδοχή ότι οι πρόσθετοι ανθρώπινοι πόροι θα είναι κατά 60% έκτακτοι υπάλληλοι (127 000 ευρώ/έτος) και κατά 40% εθνικοί εμπειρογνώμονες (74 000 ευρώ/έτος). Με τη σύνθεση αυτή θα αξιοποιηθεί η υπάρχουσα εμπειρία επί θεμάτων αγοράς που διαθέτουν οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές ενέργειας (ΕΡΑ) σε συνδυασμό με τις ειδικές γνώσεις που διαθέτουν εμπειρογνώμονες σε θέματα συναλλαγών βασικών ενεργειακών προϊόντων ή/και χρηματοοικονομικών παραγώγων τους. Οι εν λόγω εμπειρογνώμονες δεν είναι πιθανό να προέλθουν από τις ΕΡΑ και θα πρέπει επομένως να προσληφθούν ως έκτακτοι υπάλληλοι.

Έτος 2012 | Έτος 2013 | … να εγγραφούν όσα έτη απαιτούνται, ώστε να αντικατοπτρίζεται η διάρκεια του αντικτύπου (βλ. σημείο 1.6) |

( Θέσεις απασχόλησης του πίνακα προσωπικού (θέσεις μόνιμων και έκτακτων υπαλλήλων) |

Έκτακτοι υπάλληλοι στον ACER | 0,191 | 0,952 |

( Εξωτερικό προσωπικό (σε μονάδες ισοδυνάμου πλήρους απασχόλησης: ΙΠΑ)[31] |

Αποσπασμένοι εθνικοί εμπειρογνώμονες στον ACER | 0,074 | 0,370 |

ΣΥΝΟΛΟ | 0,265 | 1,323 |

Ο Οργανισμός θα ζητήσει επιπλέον προσωπικό στο πλαίσιο της διαδικασίας του σχεδίου προϋπολογισμού του αντιστοίχου έτους, μέσω του πολυετούς σχεδίου πολιτικής προσωπικού και του δημοσιονομικού δελτίου.

8.2.3. Συμβατότητα με το ισχύον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο

- ( Η πρόταση είναι συμβατή με τον ισχύον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο.

8.2.4. Συμμετοχή τρίτων μερών στη χρηματοδότηση

- Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν προβλέπει συγχρηματοδότηση από τρίτα μέρη

- Η πρόταση/πρωτοβουλία προβλέπει τη χρηματοδότηση που εκτιμάται παρακάτω:

Πιστώσεις σε εκατ. ευρώ (με 3 δεκαδικά ψηφία)

Έτος N | Έτος N+1 | Έτος N+2 | Έτος N+3 | … να εγγραφούν όσα έτη απαιτούνται, ώστε να αντικατοπτρίζεται η διάρκεια του αντικτύπου (βλ. σημείο 1.6) | Σύνολο |

Να προσδιοριστεί ο φορέας συγχρηματοδότησης | | | | | | | | | |ΣΥΝΟΛΟ συγχρηματοδοτούμενων πιστώσεων | | | | | | | | | |

8.3. Εκτιμώμενος αντίκτυπος στα έσοδα

- (Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν έχει κανένα δημοσιονομικό αντίκτυπο στα έσοδα.

[1] Συστάσεις της CESR και της ERGEG προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως μέρος της τρίτης δέσμης μέτρων για την ενέργεια, τρία χωριστά έγγραφα (αριθ. αναφ.: CESR/08-527, CESR/08-998, CESR/08-739), που υποβλήθηκαν στην Επιτροπή μεταξύ Οκτωβρίου 2008 και Ιανουαρίου 2009.

[2] http://ec.europa.eu/energy/gas_electricity/forum_electricity_florence_en.htm.

[3] http://ec.europa.eu/energy/gas_electricity/consultations/2010_07_23_energy_markets_en.htm.

[4] http://ec.europa.eu/governance/impact/index_en.htm.

[5] Όπως τεκμαίρεται από την υψηλή συσχέτιση μεταξύ των τιμών γειτονικών χωρών, για παράδειγμα η συσχέτιση των γερμανικών και των ολλανδικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας της επομένης ημέρας αυξήθηκε από 0,57 (2004) και 0,67 (2005) μέχρι 0,85 και 0,91 το 2008 και 2009, αντίστοιχα. Αυτό αναλύεται λεπτομερέστερα στην έκθεση εκτίμησης επιπτώσεων.

[6] Παρουσίαση στο Φόρουμ της Φλωρεντίας, με τίτλο «Target Model for Interregional Congestion Management», 10 Δεκεμβρίου 2009, http://ec.europa.eu/energy/gas_electricity/forum_electricity_florence_en.htm.

[7] Έρευνα σχετικά με τη λειτουργία των αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας το 2005, σύμφωνα με το άρθρο 17 του κανονισμού 1/2003 ΕΚ – http://ec.europa.eu/competition/sectors/energy/inquiry/index.html#final – και απόφαση της Επιτροπής της 28.11.2008 που αφορά τις υποθέσεις COMP/39.388 – Γερμανική χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και COMP/39.389 – Γερμανική αγορά εξισορρόπησης ηλεκτρικής ενέργειας .

[8] Η γαλλική ρυθμιστική αρχή ενέργειας (CRE) έχει ευρείες αρμοδιότητες εποπτείας των αγορών χονδρικής (συμπεριλαμβανομένου των συναλλαγών μετρητοίς και των συναλλαγών εξωχρηματιστηριακών παραγώγων) και έχει αρχίσει να ζητήσει τα δεδομένα των συναλλαγών που αφορούν τη γαλλική αγορά από τους συμμετέχοντες στην αγορά όλης της Ευρώπης. Η γερμανική Monopolkommission έχει ζητήσει την καθιέρωση ανεξάρτητης παρακολούθησης της αγοράς στη Γερμανία, η οποία να έχει δυνατότητα πρόσβασης σε χρηματιστηριακές και εξωχρηματιστηριακές συναλλαγών ενεργειακών προϊόντων που προορίζονται για τη Γερμανία. Τον Μάρτιο του 2009, η OFGEM, η ρυθμιστική αρχή ενέργειας του Ηνωμένου Βασιλείου, εξέδωσε έγγραφο σχετικά με την πρόληψη καταχρηστικών πρακτικών στην αγορά.

[9] Ο Οργανισμός ιδρύθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 713/2009 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου για την ίδρυση Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας, του οποίου η νομική βάση ήταν το τότε άρθρο 95 της Συνθήκης. Ο Οργανισμός προάγει τους στόχους του άρθρου 194 της Συνθήκης. Αν αυτό το άρθρο ίσχυε όταν εκδόθηκε ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 713/2009, θα αποτελούσε τη νομική βάση για την ίδρυση του Οργανισμού.

[10] ΕΕ C, σ. .

[11] ΕΕ C, σ. .

[12] ΕΕ C, σ. .

[13] ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 15.

[14] ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 36.

[15] ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 1.

[16] ΕΕ L 145 της 30.04.2004, σ. 0001 – 0044.

[17] ΕΕ L 96 της 12.4.2003, σ. 16.

[18] ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 55.

[19] ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 94.

[20] ΕΕ L 145 της 30.4.2004, σ. 1.

[21] ΕΕ L 8 της 12.1.2001, σ.1.

[22] ΕΕ να συμπληρωθεί η ημερομηνία ένα έτος μετά την έκδοση του παρόντος κανονισμού.

[23] ΔΒΔ: Διαχείριση βάσει δραστηριοτήτων – ΠΒΔ: Προϋπολογισμός βάσει δραστηριοτήτων.

[24] Όπως αναφέρεται στο άρθρο 49 παράγραφος 6 στοιχεία α) ή β) του δημοσιονομικού κανονισμού.

[25] COM(2010) 2020 της 3.3.2010: «Ευρώπη 2020 – Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη», σ. 19.

[26] Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 713/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, για την ίδρυση Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενεργείας, ΕΕ L 211 της 8.14.2009.

[27] Οι λεπτομέρειες σχετικά με τους τρόπους διαχείρισης, καθώς και οι παραπομπές στον δημοσιονομικό κανονισμό είναι διαθέσιμες στον δικτυακό τόπο BudgWeb: http://www.cc.cec/budg/man/budgmanag/budgmanag_en.html.

[28] ΔΠ= Διαχωριζόμενες πιστώσεις / ΜΔΠ= Μη διαχωριζόμενες πιστώσεις

[29] ΕΖΕΣ: Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών.

[30] Υποψήφιες χώρες και, ενδεχομένως, δυνάμει υποψήφιες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.

[31] CA = Συμβασιούχος υπάλληλος· INT= Προσωρινό προσωπικό («Intérimaire» ) · JED= «Jeune Expert en Délégation» (Νεαρός εμπειρογνώμονας σε αντιπροσωπεία)· LA = Τοπικός υπάλληλος· SNE= Αποσπασμένος εθνικός εμπειρογνώμονας.