EL

Βρυξέλλες, 19.5.2010

COM(2010)245 τελικό

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1.Εισαγωγή3

2.Τα πεδία δράσης του ψηφιακού θεματολογίου8

2.1.Σφύζουσα ενιαία ψηφιακή αγορά8

2.2.Διαλειτουργικότητα και πρότυπα16

2.3.Εμπιστοσύνη και ασφάλεια18

2.4.Ταχεία και υπερταχεία πρόσβαση στο διαδίκτυο22

2.5.Έρευνα και καινοτομία26

2.6.Βελτίωση του ψηφιακού γραμματισμού, των δεξιοτήτων και της κοινωνικής ένταξης29

2.7.Οφέλη για την ευρωπαϊκή κοινωνία χάρη στη χρήση ΤΠΕ32

2.8.Διεθνείς πτυχές του ψηφιακού θεματολογίου40

3.Υλοποίηση και διακυβερνηση41

1.Εισαγωγή

Ο γενικός στόχος του ψηφιακού θεματολογίου είναι να αποκομισθούν βιώσιμα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη από μιαν ενιαία ψηφιακή αγορά που θα βασίζεται σε διαδίκτυο μεγάλης και πολύ μεγάλης ταχύτητας και σε διαλειτουργικές εφαρμογές. 

Η κρίση έχει εκμηδενίσει χρόνια οικονομικής και κοινωνικής προόδου και έχει αποκαλύψει τις διαρθρωτικές αδυναμίες της ευρωπαϊκής οικονομίας. Πρωταρχικός στόχος της Ευρώπης σήμερα πρέπει να είναι η επιστροφή της Ευρώπης στο προσκήνιο. Για να επιτευχθεί ένα βιώσιμο μέλλον, οφείλουμε ήδη να κοιτάξουμε πέρα από τα βραχυπρόθεσμα. Αντιμέτωποι με τη δημογραφική γήρανση και τον παγκόσμιο ανταγωνισμό, έχουμε τρεις επιλογές: να εργαστούμε σκληρότερα, περισσότερο ή εξυπνότερα. Θα χρειαστεί μάλλον να κάνουμε και τα τρία, πάντως η τρίτη επιλογή είναι ο μόνος τρόπος που εγγυάται την αύξηση του βιοτικού επιπέδου των Ευρωπαίων. Για να επιτευχθεί αυτό, στο ψηφιακό θεματολόγιο διατυπώνονται προτάσεις για δράσεις που πρέπει να αναληφθούν άμεσα ώστε να επανέλθει η Ευρώπη στην πορεία προς την έξυπνη και βιώσιμη ανάπτυξη, χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς. Οι προτάσεις του θεματολογίου θα χαράξουν το πλαίσιο για τους μακροπρόθεσμους μετασχηματισμούς που θα επέλθουν από την διεύρυνση της ψηφιακής βάσης της οικονομίας και της κοινωνίας.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δρομολόγησε τον Μάρτιο 2010 τη στρατηγική Ευρώπη 2020 1 , για έξοδο από την κρίση και προετοιμασία της οικονομίας της Ένωσης για τις προκλήσεις της επόμενης δεκαετίας. Η Ευρώπη 2020 καθορίζει ένα όραμα για την επίτευξη υψηλών επιπέδων απασχόλησης, παραγωγικότητας και κοινωνικής συνοχής, που θα υλοποιηθούν μέσω συγκεκριμένων δράσεων σε ενωσιακό και σε εθνικό επίπεδο. Αυτή η μάχη για την οικονομική μεγέθυνση και την απασχόληση απαιτεί αίσθημα ευθύνης στο ανώτατο πολιτικό επίπεδο και κινητοποίηση όλων των φορέων ανά την Ευρώπη.

Το ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη είναι μία από τις επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες της στρατηγικής Ευρώπη 2020, για τον καθορισμό του βασικού καταλυτικού ρόλου που πρέπει να αναλάβουν οι Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), ώστε η Ευρώπη να επιτύχει τους φιλόδοξους στόχους της το 2020 2 .

Ο στόχος αυτού του θεματολογίου είναι να χαράξει μια πορεία για τη μεγιστοποίηση του κοινωνικού και οικονομικού δυναμικού των ΤΠΕ, κυρίως του διαδικτύου, ζωτικού μέσου της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας: για την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας, την εργασία, το παιχνίδι, την επικοινωνία και την ελεύθερη έκφραση. Η επιτυχής υλοποίηση αυτού του θεματολογίου θα προωθήσει την καινοτομία, την οικονομική μεγέθυνση και θα βελτιώσει την καθημερινή ζωή για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Ευρύτερη εγκατάσταση και αποτελεσματικότερη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών, θα επιτρέψουν στην Ευρώπη να αντιμετωπίσει τα βασικά της προβλήματα και θα προσφέρουν στους Ευρωπαίους πολίτες καλύτερη ποιότητα ζωής, για παράδειγμα μέσω καλύτερης υγειονομικής περίθαλψης, ασφαλέστερων μεταφορών, καθαρότερου περιβάλλοντος, νέων ευκαιριών σε μέσα επικοινωνίας και ευκολότερης πρόσβασης σε δημόσιες υπηρεσίες και πολιτιστικό περιεχόμενο.

Στον τομέα των ΤΠΕ οφείλεται το 5% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, αγοραίας αξίας 660 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως, με πολύ μεγαλύτερη όμως συμβολή στην αύξηση της συνολικής παραγωγικότητας (20% απευθείας από τον τομέα των ΤΠΕ και κατά 30% από τις επενδύσεις ΤΠΕ). Τούτο οφείλεται στα υψηλά επίπεδα δυναμισμού και καινοτομίας του τομέα, καθώς και στον καταλυτικό του ρόλο στην αλλαγή του τρόπου διεξαγωγής των συναλλαγών σε άλλους τομείς επιχειρηματικής δραστηριότητας. Ταυτόχρονα, ο κοινωνικός αντίκτυπος των ΤΠΕ έχει καταστεί σημαντικός - για παράδειγμα, το γεγονός ότι υπάρχουν περισσότεροι από 250 εκατομμύρια χρήστες του διαδικτύου καθημερινά στην Ευρώπη και ότι σχεδόν όλοι οι Ευρωπαίοι διαθέτουν κινητά τηλέφωνα, έχει μεταβάλει τον τρόπο ζωής.

Η ανάπτυξη των δικτύων υψηλής ταχύτητας σήμερα έχει τον ίδιο επαναστατικό αντίκτυπο, όπως η ανάπτυξη των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και των μεταφορών πριν από έναν αιώνα. Οι συνεχείς εξελίξεις στα ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης αίρουν τις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στις ψηφιακές συσκευές. Οι υπηρεσίες συγκλίνουν και μετακινούνται από το φυσικό στον ψηφιακό κόσμο, όντας καθολικά προσβάσιμες σε οποιαδήποτε συσκευή, είτε πρόκειται για έξυπνο τηλέφωνο (smartphone), επιπαλάμιο ή προσωπικό υπολογιστή, ψηφιακό ραδιόφωνο ή τηλεόραση υψηλής ευκρίνειας. Προβλέπεται ότι μέχρι το 2020 το ψηφιακό περιεχόμενο και οι εφαρμογές θα διανέμονται σχεδόν εξολοκλήρου επιγραμμικά (διαδικτυακά).

Το τεράστιο αυτό δυναμικό των ΤΠΕ μπορεί να κινητοποιηθεί μέσω ενός εύρυθμου ενάρετου κύκλου δραστηριοτήτων. Ελκυστικό περιεχόμενο και υπηρεσίες πρέπει να διατίθενται μέσα σε διαλειτουργικό διαδικτυακό περιβάλλον χωρίς σύνορα. Τούτο θα τονώσει τη ζήτηση για υψηλότερες ταχύτητες και χωρητικότητα, και με τη σειρά του θα δημιουργήσει επιχειρηματικό ενδιαφέρον για επενδύσεις σε ταχύτερα δίκτυα. Η εξάπλωση και η αφομοίωση ταχύτερων δικτύων, θα ανοίξει ακολούθως το δρόμο για καινοτόμες υπηρεσίες που αξιοποιούν υψηλότερες ταχύτητες. Η διαδικασία αυτή απεικονίζεται στον εξωτερικό δακτύλιο του σχήματος 1 (παρακάτω).

Σχήμα 1: Ο ενάρετος κύκλος στην ψηφιακή οικονομία

Η ροή αυτού του κύκλου μπορεί σε μεγάλο βαθμό να αυτοενισχύεται. Προς τούτο απαιτείται ένα επιχειρηματικό περιβάλλον που να ευνοεί τις επενδύσεις και την επιχειρηματικότητα. Όμως, ενώ η μετασχηματιστική δύναμη των ΤΠΕ θεωρείται δεδομένη, οι προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσει προκειμένου να την αξιοποιήσει είναι σοβαρές. Μολονότι αναδεικνύεται ένας ψηφιακός τρόπος ζωής για πολλούς ευρωπαίους πολίτες, με βάση την τεχνολογία που δηλώνει το «παγκόσμιο» και χωρίς σύνορα βεληνεκές της, οι πολίτες δεν μπορούν να δεχτούν ότι μια ενιαία αγορά που είχε σχεδιαστεί πριν από το διαδίκτυο εξακολουθεί να παρουσιάζει σοβαρές επιγραμμικές ελλείψεις. Η απόλαυση των ψηφιακών τεχνολογιών, εκ μέρους των πολιτών, των καταναλωτών, ή των εργαζομένων, περιορίζεται από ανησυχίες σχετικά με την ιδιωτική ζωή και την ασφάλεια, ανεπαρκή πρόσβαση στο διαδίκτυο, περιορισμένη χρηστικότητα, απουσία σχετικών δεξιοτήτων ή από την έλλειψη προσβασιμότητας για όλους. Οι Ευρωπαίοι είναι απογοητευμένοι όταν οι ΤΠΕ δεν εκπληρώνουν τις υποσχέσεις τους για βελτίωση των δημοσίων υπηρεσιών. Οι πολίτες ανησυχούν ότι, καθώς το διαδίκτυο έχει επιταχύνει τον ανταγωνισμό για επενδύσεις, θέσεις εργασίας και οικονομική επιρροή σε παγκόσμιο επίπεδο, η Ευρώπη δεν εξοπλίζεται επαρκώς για να ευημερήσει σε αυτόν τον τομέα ανάπτυξης της οικονομίας της γνώσης.

Με βάση τη διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους και με τις ιδέες που περιέχονται στη δήλωση της Γρανάδας και στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Επιτροπή επεσήμανε τα επτά σημαντικότερα εμπόδια. Αυτά απαριθμούνται στον εσωτερικό δακτύλιο του σχήματος 1 και περιγράφονται εν συντομία παρακάτω. Από μόνα τους ή συνδυασμένα, τα εμπόδια αυτά υπονομεύουν σοβαρά τις προσπάθειες για αξιοποίηση των ΤΠΕ, καθιστώντας σαφή την ανάγκη μιας ολοκληρωμένης και ενιαίας πολιτικής απάντησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δείχνουν ότι η Ευρώπη υστερεί έναντι των βιομηχανικών εταίρων της. Σήμερα παρατηρείται τετραπλάσια τηλεφόρτωση μουσικής στις ΗΠΑ απ’ ό,τι στην ΕΕ, λόγω έλλειψης νόμιμης προσφοράς και κατακερματισμένων αγορών· το 30% των Ευρωπαίων δεν έχουν ακόμη χρησιμοποιήσει το διαδίκτυο· στην Ευρώπη σημειώνεται διείσδυση δικτύων οπτικών ινών υψηλής ταχύτητας μόλις 1%, ενώ στην Ιαπωνία είναι 12% και στη Νότια Κορέα 15%· ενώ δαπάνες της ΕΕ για έρευνα και ανάπτυξη στις ΤΠΕ ανέρχεται σε μόλις 40% του αμερικανικού επιπέδου.

·Κατακερματισμένες ψηφιακές αγορές

Η Ευρώπη εξακολουθεί να είναι ένα συνονθύλευμα εθνικών επιγραμμικών αγορών, ενώ οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να απολαύσουν τα πλεονεκτήματα της ψηφιακής ενιαίας αγοράς εξαιτίας προβλημάτων που μπορούν να επιλυθούν. Το εμπορικό και το πολιτιστικό περιεχόμενο και οι υπηρεσίες πρέπει να κυκλοφορούν εκατέρωθεν των συνόρων· τούτο πρέπει να επιτευχθεί με εξάλειψη των ρυθμιστικών φραγμών και διευκόλυνση των ηλεκτρονικών πληρωμών και τιμολογίων, της επίλυσης των διαφορών και με την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πελατών. Μπορούν και πρέπει να γίνουν περισσότερα μέσα στο ισχύον κανονιστικό πλαίσιο ώστε να οικοδομηθεί μια ενιαία αγορά στον τομέα των τηλεπικοινωνιών.

·Έλλειψη διαλειτουργικότητας

Η Ευρώπη δεν έχει ακόμη αποκομίσει το μέγιστο όφελος από τη διαλειτουργικότητα. Αδυναμίες στον καθορισμό προτύπων, στις δημόσιες συμβάσεις και στο συντονισμό μεταξύ των δημόσιων αρχών εμποδίζουν την απρόσκοπτη, όπως θα έπρεπε, συνεργασία των ψηφιακών υπηρεσιών και συσκευών που χρησιμοποιούν οι Ευρωπαίοι. Το ψηφιακό θεματολόγιο θα μπορέσει να πετύχει μόνο εάν τα διάφορα τμήματα και οι εφαρμογές του είναι διαλειτουργικά και εάν βασίζονται σε ανοικτά πρότυπα και πλατφόρμες.

·Αύξηση του ηλεκτρονικού εγκλήματος, απειλή για την αξιοπιστία των δικτύων

Οι Ευρωπαίοι δεν θα προχωρήσουν σε ακόμη πιο εξελιγμένες επιγραμμικές δραστηριότητες, εάν δεν αισθάνονται ότι οι ίδιοι, ή τα παιδιά τους, μπορούν να βασίζονται πλήρως στα δίκτυά τους. Ως εκ τούτου, η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσει την εμφάνιση νέων μορφών εγκληματικότητας - «το έγκλημα στον κυβερνοχώρο» - που κυμαίνεται από την κακοποίηση των παιδιών έως την αντιποίηση ταυτότητας και την πειρατεία στον κυβερνοχώρο, και να αναπτύξει μηχανισμούς αντιμετώπισης. Παράλληλα, ο πολλαπλασιασμός των βάσεων δεδομένων και των νέων τεχνολογιών που επιτρέπουν τον εξ αποστάσεως έλεγχο φυσικών προσώπων θέτει νέα προβλήματα για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των Ευρωπαίων όσον αφορά τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και την ιδιωτική ζωή. Το διαδίκτυο έχει πλέον αποβεί κρίσιμη υποδομή πληροφοριών τόσο για τους ιδιώτες όσο και για την ευρωπαϊκή οικονομία στο σύνολό της, και συνεπώς τα συστήματα ΤΠ και τα δίκτυά μας πρέπει να καταστούν ανθεκτικά και ασφαλή σε κάθε είδους νέες προσβολές.

·Έλλειψη επενδύσεων σε δίκτυα

Πρέπει να γίνουν περισσότερα ώστε να εξασφαλιστεί η ανάπτυξη και η αφομοίωση των ευρυζωνικών συνδέσεων για όλους, με αυξημένες ταχύτητες, μέσω σταθερών και ασύρματων τεχνολογιών, καθώς και για τη διευκόλυνση των επενδύσεων στα νέα, πολύ γρήγορα επιγραμμικά δίκτυα που θα αποτελέσουν τις αρτηρίες μιας μελλοντικής οικονομίας. Η δράση μας πρέπει να επικεντρώνεται στην παροχή των κατάλληλων κινήτρων για την τόνωση των ιδιωτικών επενδύσεων, που θα συμπληρώνονται από προσεκτικά στοχευμένες δημόσιες επενδύσεις, χωρίς εκ νέου μονοπώληση των δικτύων μας, καθώς και στη βελτίωση της κατανομής του ραδιοφάσματος.

·Ανεπαρκείς προσπάθειες έρευνας και καινοτομίας

Η Ευρώπη εξακολουθεί να υπο-επενδύει, να διασπά τις προσπάθειές της, να υπο-χρησιμοποιεί τη δημιουργικότητα των ΜΜΕ, ενώ αδυνατεί να μετατρέψει το διανοητικό πλεονέκτημα της έρευνας σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα καινοτομιών για την αγορά. Πρέπει να αξιοποιήσουμε το ταλέντο των ερευνητών μας για την επίτευξη ενός οικοσυστήματος καινοτομιών όπου οι ευρωπαϊκές εταιρείες ΤΠΕ όλων των μεγεθών θα μπορούν να αναπτύξουν προϊόντα παγκόσμιας περιωπής που θα δημιουργήσουν ζήτηση. Πρέπει, λοιπόν, να αντιμετωπιστούν οι ανεπαρκείς σημερινές προσπάθειες έρευνας και καινοτομίας με μεγαλύτερη προσφυγή σε ιδιωτικές επενδύσεις, καλύτερο συντονισμό και συγκέντρωση των πόρων, «ελαφρύτερη και ταχύτερη» πρόσβαση ψηφιακών ΜΜΕ σε ενωσιακή χρηματοδότηση της έρευνας, κοινές ερευνητικές υποδομές και πόλους καινοτομίας, καθώς και ανάπτυξη προτύπων και ανοιχτών πλατφορμών για νέες εφαρμογές και υπηρεσίες.

·Έλλειψη ψηφιακού γραμματισμού και δεξιοτήτων

Η Ευρώπη πάσχει από έλλειψη καλλιέργειας των επαγγελματικών δεξιοτήτων ΤΠΕ και από έλλειμμα ψηφιακής παιδείας. Αυτές οι ελλείψεις αποκλείουν πολλούς πολίτες από την ψηφιακή κοινωνία και την οικονομία και αποτελούν τροχοπέδη για το μεγάλο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στην αύξηση της παραγωγικότητας εξαιτίας της αφομοίωσης των ΤΠΕ. Προς τούτο απαιτείται συντονισμένη αντίδραση, με τα κράτη μέλη και άλλους ενδιαφερόμενους να βρίσκονται στο επίκεντρο των προσπαθειών.

·Χαμένες ευκαιρίες για την αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων

Με την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού των ΤΠΕ, η Ευρώπη θα μπορούσε να αντιμετωπίσει πολύ καλύτερα ορισμένα από τα οξύτερα κοινωνικά προβλήματα: την αλλαγή του κλίματος και άλλες πιέσεις στο περιβάλλον μας, τη γήρανση του πληθυσμού και την αύξηση του κόστους της υγειονομικής περίθαλψης, την ανάπτυξη αποτελεσματικότερων δημοσίων υπηρεσιών και την ένταξη των ατόμων με αναπηρίες, την ψηφιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης και τη διάθεσή της στην παρούσα και τις μελλοντικές γενιές, κλπ.

Το ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη οριοθετεί τις βασικές δράσεις του γύρω από την ανάγκη να αντιμετωπιστούν συστηματικά τα επτά αυτά προβληματικά πεδία, και ως οριζόντια πρωτοβουλία καλύπτει τις τρεις διαστάσεις της μεγέθυνσης της στρατηγικής Ευρώπη 2020. Τα εν λόγω προβληματικά πεδία αναλύονται λεπτομερέστερα στις επιμέρους ενότητες που ακολουθούν καταδεικνύοντας την επιτακτική ανάγκη για τις δράσεις που προσδιορίζονται ως ένα σύνολο θετικών θεματολογίων για την ενίσχυση των κοινωνικών και οικονομικών επιδόσεων της Ευρώπης. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να επαγρυπνεί για την εμφάνιση πρόσθετων εμποδίων και θα αντιδράσει αναλόγως.

Για το ψηφιακό θεματολόγιο θα απαιτηθεί διαρκής δέσμευση, σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών (συμπεριλαμβανομένου και του περιφερειακού επιπέδου). Δεν μπορεί να επιτύχει χωρίς σημαντική συνεισφορά από άλλα εμπλεκόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των νέων «ψηφιακών ιθαγενών», που έχουν πολλά να μας διδάξουν. Το θεματολόγιο είναι ένα στιγμιότυπο των πραγματικών και των προβλεπόμενων προβλημάτων και ευκαιριών, και θα εξελιχθεί υπό το πρίσμα της εμπειρίας και των ραγδαίων αλλαγών στην τεχνολογία και την κοινωνία.

2.Τα πεδία δράσης του ψηφιακού θεματολογίου 

2.1.Σφύζουσα ενιαία ψηφιακή αγορά 

Έφτασε η ώρα για μια νέα ενιαία αγορά από την οποία θα προκύψουν τα οφέλη της ψηφιακής εποχής.

Το διαδίκτυο δεν γνωρίζει σύνορα, αλλά οι επιγραμμικές αγορές, τόσο παγκοσμίως όσο και στην ΕΕ, εξακολουθούν να χωρίζονται από πολλαπλά εμπόδια που δεν επηρεάζουν μόνο την πρόσβαση σε πανευρωπαϊκές υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών, αλλά και σε διαδικτυακές υπηρεσίες και περιεχόμενο, που θα έπρεπε να έχουν παγκόσμιο χαρακτήρα. Η κατάσταση αυτή είναι απαράδεκτη. Πρώτον, η δημιουργία ελκυστικού επιγραμμικού περιεχομένου και υπηρεσιών και η ελεύθερη κυκλοφορία τους εντός της EE και πέραν των συνόρων της είναι θεμελιώδους σημασίας για την τόνωση του ενάρετου κύκλου της ζήτησης. Ωστόσο, ο συνεχής κατακερματισμός συμπιέζει την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης στην ψηφιακή οικονομία. Ως εκ τούτου, δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι η ΕΕ υστερεί σε αγορές όπως οι υπηρεσίες των μέσων επικοινωνίας, τόσο όσον αφορά την έκταση της πρόσβασης των καταναλωτών όσο και από την άποψη των επιχειρηματικών μοντέλων που μπορούν να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας στην Ευρώπη. Οι περισσότερες από τις πρόσφατες επιτυχημένες επιχειρήσεις στο διαδίκτυο (όπως οι Google, eBay, Amazon και το Facebook) προέρχονται εκτός Ευρώπης 3 . Δεύτερον, παρά το σώμα της βασικής νομοθεσίας της ενιαίας αγοράς για το ηλ-εμπόριο, την ηλε-τιμολόγηση και την ηλ-υπογραφή, οι συναλλαγές στο ψηφιακό περιβάλλον είναι ακόμη ιδιαίτερα περίπλοκες, με ασυνεπή εφαρμογή των κανόνων στα διάφορα κράτη μέλη. Τρίτον, καταναλωτές και επιχειρήσεις εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με τα δικαιώματά τους και τη νομική προστασία σε περίπτωση που ασκούν επιγραμμική επαγγελματική δραστηριότητα. Τέταρτον, η Ευρώπη απέχει πολύ από την ενιαία αγορά για υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών. Η ενιαία αγορά χρειάζεται συνεπώς επικαιροποίηση εκ βάθρων ώστε να φτάσει στην εποχή του διαδικτύου.

Για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων απαιτείται ανάληψη εκτεταμένης δράσης στους τομείς που περιγράφονται παρακάτω:

2.1.1.Διεύρυνση της πρόσβασης σε περιεχόμενο 

Οι καταναλωτές δικαίως περιμένουν ότι θα έχουν τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση σε περιεχόμενο διαδικτυακά τουλάχιστον το ίδιο αποτελεσματικά όπως και στον μη διαδικτυακό κόσμο. Στην Ευρώπη απουσιάζει μια ενοποιημένη αγορά στον κλάδο του περιεχομένου. Για παράδειγμα, για τη δημιουργία μιας πανευρωπαϊκής υπηρεσίας, ένα επιγραμμικό κατάστημα μουσικής πρέπει να διαπραγματευτεί με πολυάριθμες εταιρίες διαχείρισης δικαιωμάτων που έχουν την έδρα τους σε 27 χώρες. Οι καταναλωτές μπορούν να αγοράσουν CD σε όλα τα καταστήματα, συχνά όμως αδυνατούν να αγοράσουν μουσική από επιγραμμικές πλατφόρμες σε όλη την EE, επειδή τα δικαιώματα αδειοδοτούνται σε εθνική βάση. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με το σχετικά απλό περιβάλλον των επιχειρήσεων και των δικτύων διανομής σε άλλες περιοχές, ιδίως στις ΗΠΑ, και αντικατοπτρίζει άλλες κατακερματισμένες αγορές, όπως αυτές της Ασίας (σχήμα 2).

Για να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη των κατόχων δικαιωμάτων και των χρηστών και να διευκολυνθεί η διασυνοριακή αδειοδότηση, πρέπει να βελτιωθεί και να προσαρμοστεί στην τεχνολογική πρόοδο η διακυβέρνηση και η διαφάνεια της συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων. Ευκολότερες, πιο ομοιόμορφες και τεχνολογικά ουδέτερες λύσεις για διασυνοριακή και πανευρωπαϊκή αδειοδότηση στον τομέα των οπτικοακουστικών μέσων θα ενθαρρύνει τη δημιουργικότητα και θα βοηθήσει τους παραγωγούς περιεχομένου και τους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς, προς όφελος των ευρωπαίων πολιτών. Στις λύσεις αυτές πρέπει να διαφυλάσσεται η συμβατική ελευθερία των δικαιούχων. Οι κάτοχοι δικαιωμάτων δεν θα είναι υποχρεωμένοι να χορηγούν άδειες για όλα τα ευρωπαϊκά εδάφη, αλλά θα παραμείνουν ελεύθεροι να περιορίζουν τις άδειες λειτουργίας τους σε ορισμένα εδάφη και να καθορίζουν συμβατικά το ύψος των τελών αδειοδότησης.

Εφόσον χρειαστεί, θα εξεταστούν πρόσθετα μέτρα που θα λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες όλων των διαφορετικών μορφών του επιγραμμικού περιεχομένου. Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή δεν αποκλείει ούτε ευνοεί στην παρούσα φάση κάποια συγκεκριμένη επιλογή ή νομικό μέσο. Τα ζητήματα αυτά εξετάστηκαν επίσης από τον καθηγητή Monti στην έκθεσή του «Μια νέα στρατηγική για την ενιαία αγορά», που υποβλήθηκε στον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 9 Μαΐου 2010, στην οποία η Επιτροπή θα δώσει συνέχεια με έκδοση ανακοίνωσης πριν από το καλοκαίρι του 2010 4 .

Η ψηφιακή διανομή πολιτιστικού, δημοσιογραφικού και δημιουργικού περιεχομένου, που είναι φθηνότερη και ταχύτερη, παρέχει στους δημιουργούς και τους παρόχους περιεχομένου τη δυνατότητα να προσεγγίσουν νέο και ευρύτερο κοινό. Η Ευρώπη πρέπει να προχωρήσει στη δημιουργία, παραγωγή και διανομή (σε όλες τις πλατφόρμες) ψηφιακού περιεχομένου. Για παράδειγμα η Ευρώπη έχει ισχυρούς εκδότες αλλά χρειάζεται πιο ανταγωνιστικές διαδικτυακές πλατφόρμες. Αυτό απαιτεί καινοτόμες επιχειρηματικές πρακτικές, μέσω των οποίων το περιεχόμενο θα είναι προσβάσιμο και θα πληρώνεται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, επιτυγχάνοντας σωστή ισορροπία μεταξύ των εσόδων των δικαιούχων δικαιωμάτων και της πρόσβασης του κοινού σε περιεχόμενο και γνώση. Εάν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη συνεργαστούν σε συμβατική βάση ενδεχομένως να μην απαιτηθεί έκδοση νομοθεσίας ώστε τα νέα αυτά επιχειρηματικά μοντέλα να μπορέσουν να ευδοκιμήσουν. Η ύπαρξη ευρείας και ελκυστικής νόμιμης επιγραμμικής προσφοράς θα είναι επίσης αποτελεσματική απάντηση στην πειρατεία.

Σχήμα 2: Τηλεφόρτωση μουσικής - τετραπλάσιο της ΕΕ το επίπεδο των ΗΠΑ

Πηγή: Screen Digest

Οι δημόσιες αρχές πρέπει να αναλάβουν τον ρόλο τους για την προώθηση των αγορών επιγραμμικού περιεχομένου. Πρέπει να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα της σύγκλισης σε κάθε ανασκόπηση δημόσιας πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της φορολογικής. Οι κυβερνήσεις μπορούν, λόγου χάρη, να τονώσουν τις αγορές περιεχομένου, καθιστώντας πληροφορίες του δημόσιου τομέα διαθέσιμες με όρους διαφανείς, αποτελεσματικούς και αμερόληπτους. Πρόκειται για σημαντική πηγή δυνητικής ανάπτυξης καινοτόμων επιγραμμικών υπηρεσιών. Η περαιτέρω χρήση αυτών των πληροφοριακών πόρων έχει εν μέρει εναρμονιστεί 5 , αλλά οι δημόσιοι φορείς πρέπει επιπλέον να υποχρεωθούν να ανοίξουν τους πόρους των δεδομένων για διασυνοριακές εφαρμογές και υπηρεσίες 6 .

2.1.2.Απλοποίηση ηλεκτρονικών και διασυνοριακών συναλλαγών

Οι Ευρωπαίοι καταναλωτές δεν έχουν ακόμη αποκομίσει τα οφέλη σε τιμές και επιλογές που αναμενόταν να προσφέρει η ενιαία αγορά γιατί οι επιγραμμικές συναλλαγές είναι υπερβολικά περίπλοκες. Ο κατακερματισμός περιορίζει επίσης τη ζήτηση για διασυνοριακές συναλλαγές ηλ-εμπορίου. Λιγότερες από μία στις δέκα συναλλαγές ηλ-εμπορίου είναι διασυνοριακές, ενώ για τους Ευρωπαίους συχνά είναι ευκολότερη η διασυνοριακή συναλλαγή με μια επιχείρηση των ΗΠΑ από ό,τι με μιαν άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Το 92% των ατόμων που παραγγέλλουν εμπορεύματα ή υπηρεσίες μέσω διαδικτύου συναλλάσσονται με εθνικούς πωλητές και όχι σε διασυνοριακό επίπεδο. Σε τεχνικούς ή νομικούς λόγους, όπως η απόρριψη μη εγχώριων πιστωτικών καρτών, οφείλεται η αποτυχία έως και 60% των διασυνοριακών εντολών αγοράς στο διαδίκτυο. Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης των ρυθμιστικών φραγμών που εμποδίζουν τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις από διασυνοριακές συναλλαγές. Στην ανακοίνωση για τις διασυνοριακές ηλεκτρονικές εμπορικές συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών στην ΕΕ 7 , η Επιτροπή έχει εντοπίσει διάφορους από τους φραγμούς αυτούς.

Η Ευρώπη έχει κοινό νόμισμα, αλλά η αγορά για τις ηλεκτρονικές πληρωμές και την ηλε-τιμολόγηση εξακολουθεί να είναι κατακερματισμένη σε εθνικά σύνορα. Μόνο σε μια ενοποιημένη αγορά πληρωμών θα είναι δυνατό για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές να βασίζονται σε ασφαλείς και αποτελεσματικές μεθόδους πληρωμής 8 . Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να ολοκληρωθεί χωρίς καθυστέρηση ο Ενιαίος Χώρος Πληρωμών σε Ευρώ (SEPA). Ο SEPA θα προσφέρει επίσης μια πλατφόρμα για υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας που συνδέονται με τις πληρωμές, όπως είναι η ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού πλαισίου ηλε-τιμολόγησης.

Η οδηγία για το ηλεκτρονικό χρήμα 9 αναμένεται σύντομα να εφαρμοστεί ώστε να ανοίξει ο δρόμος για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά να παράσχουν καινοτόμες λύσεις ηλεκτρονικού χρήματος - όπως τα κινητά πορτοφόλια - χωρίς την απώλεια της προστασίας των πόρων του καταναλωτή. Αυτή η νέα αγορά θα μπορούσε έως το 2012 να φτάσει τα 10 δισ. ευρώ.

Οι τεχνολογίες ηλεκτρονικής ταυτότητας (eID) και οι υπηρεσίες επαλήθευσης ταυτότητας είναι απαραίτητες για τις συναλλαγές στο διαδίκτυο, στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Σήμερα, ο πιο συνηθισμένος τρόπος για τον έλεγχο ταυτότητας είναι η χρήση κωδικού πρόσβασης. Για πολλές εφαρμογές, αυτό μπορεί να είναι αρκετό, αλλά καθίστανται όλο και πιο αναγκαίες ασφαλέστερες λύσεις 10 . Καθώς θα υπάρχουν πολλές λύσεις, ο κλάδος, υποστηριζόμενος από δράσεις πολιτικής - ιδίως από τις υπηρεσίες ηλε-διακυβέρνησης - πρέπει να διασφαλίσει τη διαλειτουργικότητα με βάση πρότυπα και ανοικτές πλατφόρμες ανάπτυξης.

2.1.3.Οικοδόμηση ψηφιακής εμπιστοσύνης

Σήμερα, με βάση το δίκαιο της ΕΕ, οι πολίτες της ΕΕ απολαμβάνουν μια σειρά από δικαιώματα που σχετίζονται με το ψηφιακό περιβάλλον, όπως η ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης, η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της ιδιωτικής ζωής, οι απαιτήσεις για διαφάνεια, καθολική τηλεφωνική και λειτουργική διαδικτυακή υπηρεσία και ελάχιστες απαιτήσεις ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Ωστόσο, τα δικαιώματα αυτά είναι διάσπαρτα σε διάφορες νομοθετικές πράξεις και δεν είναι πάντα εύκολο να γίνουν αντιληπτά. Οι χρήστες πρέπει να μπορούν να βρουν απλές, κωδικοποιημένες εξηγήσεις για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, που να ορίζονται με διαφανή και κατανοητό τρόπο, π.χ. μέσω επιγραμμικών πλατφορμών, με βάση το πρωτότυπο του οδηγού eYou 12 .

Εν τω μεταξύ παρατηρείται έλλειψη εμπιστοσύνης στο διαδικτυακό περιβάλλον που παρακωλύει σοβαρά την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής οικονομίας της Ευρώπης. Οι κύριοι λόγοι που επικαλούνται όσοι δεν προχώρησαν σε ηλεκτρονική παραγγελία, το 2009, είναι οι εξής: ανησυχίες για την ασφάλεια των πληρωμών και την προστασία της ιδιωτικής ζωής, καθώς και έλλειψη εμπιστοσύνης (σχήμα 3, παρακάτω). Η εν εξελίξει γενική επανεξέταση του κανονιστικού πλαισίου για την προστασία των δεδομένων αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό όλων των σχετικών νομικών μέσων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της παγκοσμιοποίησης και για τη δημιουργία τεχνολογικά ουδέτερων τρόπων βελτίωσης της αξιοπιστίας και της εμπιστοσύνης με ενίσχυση των δικαιωμάτων των πολιτών.

Σχήμα 3: Λόγοι μη αγοράς μέσω διαδικτύου (% ατόμων που δεν προχώρησαν σε επιγραμμικές παραγγελίες το 2009)

Πηγή: Κοινοτική έρευνα Eurostat για τη χρήση των ΤΠΕ από νοικοκυριά και από μεμονωμένα άτομα, 2009

Οι καταναλωτές δεν πρόκειται να ψωνίσουν επιγραμμικά, εάν δεν αισθάνονται ότι τα δικαιώματά τους είναι σαφή και προστατεύονται. Μολονότι η οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο επιβάλλει απαιτήσεις διαφάνειας και πληροφόρησης στους παρόχους υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας και καθορίζει τις ελάχιστες απαιτήσεις πληροφόρησης σχετικά με τις εμπορικές επικοινωνίες 13 , είναι απαραίτητη στενή παρακολούθηση ώστε να υπάρχει βεβαιότητα ότι τηρούνται οι απαιτήσεις πληροφόρησης.

Η οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές 14 και η οδηγία για την εξ αποστάσεως εμπορία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών 15 θα επανορθώσουν την κατάσταση σε κάποιο βαθμό. Η προτεινόμενη οδηγία για τα δικαιώματα των καταναλωτών 16 πρέπει να εγκριθεί γρήγορα για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης καταναλωτών και εμπορευόμενων σε διασυνοριακές επιγραμμικές αγορές. Αλλά η Επιτροπή θα διερευνήσει επίσης πώς θα βελτιωθούν τα δικαιώματα των καταναλωτών που αγοράζουν ψηφιακά προϊόντα. Οι επιγραμμικές διασυνοριακές συναλλαγές μπορούν επίσης να απλοποιηθούν με μεγαλύτερη συνοχή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τις συμβάσεις, βάσει υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών. Η Επιτροπή θα ξεκινήσει επίσης μια πανευρωπαϊκή στρατηγική για τη βελτίωση των συστημάτων εναλλακτικής επίλυσης διαφορών και θα προτείνει ένα πανευρωπαϊκό επιγραμμικό ένδικο μέσο για το ηλεκτρονικό εμπόριο, ενώ θα βελτιώσει την επιγραμμική πρόσβαση στη δικαιοσύνη. Επιπλέον, η δυνατότητα σύγκρισης των τιμών καταναλωτή, π.χ. μέσω συγκριτικής αξιολόγησης, δοκιμής προϊόντων ή ιστοσελίδων σύγκρισης τιμών, θα μπορούσε να βελτιωθεί ώστε να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός και να ενισχυθεί η προστασία των καταναλωτών.

Υπάρχει περιθώριο για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης μέσω δημιουργίας ενωσιακών σημάτων αξιοπιστίας για ιστοσελίδες λιανικών πωλήσεων. Η Επιτροπή προτίθεται να εργαστεί για την υλοποίηση αυτής της ιδέας, σε διαβούλευση με όλους τους ενδιαφερόμενους.

2.1.4.Ενίσχυση της ενιαίας αγοράς τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών 

Οι αγορές τηλεπικοινωνιών της ΕΕ είναι σήμερα χωρισμένες ανά κράτος μέλος, με καθαρά εθνικά και όχι ευρωπαϊκού επιπέδου συστήματα αριθμοδότησης αδειοδότησης και εκχώρησης ραδιοφάσματος. Οι εθνικές αυτές δομές αμφισβητούνται ολοένα περισσότερο από τον παγκόσμιο ανταγωνισμό και το διαδίκτυο.

Η πρώτη προτεραιότητα της Επιτροπής θα είναι η ταχεία και συνεπής εφαρμογή του τροποποιημένου ρυθμιστικού πλαισίου, καθώς και περισσότερος συντονισμός της χρήσης του ραδιοφάσματος και, όπου απαιτείται, εναρμόνιση των ζωνών του ραδιοφάσματος, ώστε να δημιουργηθούν οικονομίες κλίμακας στις αγορές εξοπλισμού και υπηρεσιών. Δεδομένου ότι η ενιαία αγορά απαιτεί ότι σε παρόμοια κανονιστικά θέματα πρέπει να αντιστοιχεί παρόμοια μεταχείριση, η Επιτροπή θα δώσει προτεραιότητα στην παροχή καθοδήγησης σχετικά με τις βασικές ρυθμιστικές έννοιες στο πλαίσιο των κανόνων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, ιδίως των μεθόδων κοστολόγησης και αμεροληψίας, ενώ θα εξετάσει επίσης βιώσιμες λύσεις για περιαγωγή φωνής και δεδομένων μέχρι το 2012.

Η Επιτροπή θα αξιοποιήσει επίσης την εμπειρογνωμοσύνη του νεοσυσταθέντος φορέα των Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών για τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες στην αντιμετώπιση εμποδίων που αποτρέπουν τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τους πολίτες από την πληρέστερη δυνατή αξιοποίηση των διασυνοριακών υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Για παράδειγμα, η βελτίωση της εναρμόνισης των εθνικών συστημάτων αριθμοδότησης βάσει του ισχύοντος πλαισίου θα μπορούσε να βοηθήσει τους ευρωπαίους κατασκευαστές και τους λιανεμπόρους, παρέχοντας τη δυνατότητα για υπηρεσίες πώλησης, υπηρεσίες μετά την πώληση και υπηρεσίες πληροφόρησης των πελατών μέσω ενιαίου ευρωπαϊκού αριθμού, ενώ η καλύτερη λειτουργία των αριθμών κοινωνικής χρησιμότητας (π.χ. του αριθμού 116 που χρησιμοποιείται στις γραμμές επικοινωνίας για εξαφανισμένα παιδιά), θα ωφελήσει τους πολίτες. Ομοίως, η βελτίωση της συγκρισιμότητας (π.χ. μέσω συγκριτικής αξιολόγησης) των τιμών χρήστη και καταναλωτή θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό και θα ενισχύσει την προστασία των καταναλωτών.

Τέλος, η Επιτροπή θα αξιολογήσει, με βάση, μεταξύ άλλων, πρακτικές εισηγήσεις των ενδιαφερομένων φορέων, το κοινωνικοοικονομικό κόστος της μη Ευρώπης στις αγορές τηλεπικοινωνιών, θα σκιαγραφήσει τα οφέλη μιας καλύτερα ολοκληρωμένης αγοράς και να προτείνει κατάλληλα μέτρα για τη μείωση αυτού του κόστους.

2.2.Διαλειτουργικότητα και πρότυπα 

Χρειαζόμαστε αποτελεσματική διαλειτουργικότητα προϊόντων και υπηρεσιών πληροφορικής για την οικοδόμηση μιας γνήσιας ψηφιακής κοινωνίας.

Το διαδίκτυο είναι το καλύτερο παράδειγμα της ισχύος της τεχνικής διαλειτουργικότητας. Η ανοιχτή αρχιτεκτονική του απέδωσε δισεκατομμύρια διαλειτουργικών συσκευών και εφαρμογών σε όλο τον κόσμο. Αλλά για να αξιοποιηθούν πλήρως τα οφέλη από την εξάπλωση των ΤΠΕ πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω η διαλειτουργικότητα μεταξύ συσκευών, εφαρμογών, αποθετηρίων δεδομένων, υπηρεσιών και δικτύων.

2.2.1.Βελτίωση της εκπόνησης προτύπων ΤΠΕ 

Το πλαίσιο εκπόνησης προτύπων της Ευρώπης πρέπει να καλύψει τη διαφορά με αγορές τεχνολογίας που εξελίσσονται ταχέως, διότι τα πρότυπα είναι ζωτικής σημασίας για τη διαλειτουργικότητα. Η Επιτροπή θα συνεχίσει την ανασκόπηση της ευρωπαϊκής πολιτικής τυποποίησης παρακολουθώντας στο πνεύμα της λευκής βίβλου «Εκσυγχρονισμός της τυποποίησης των ΤΠΕ στην ΕΕ» 18 και της σχετικής δημόσιας διαβούλευσης. Αντανακλώντας την άνοδο και την αυξανόμενη σημασία των προτύπων για ΤΠΕ που έχουν εκπονηθεί από ορισμένα διεθνή φόρουμ και κοινοπραξίες, σημαντικός στόχος είναι να επιτραπεί η χρήση τους στη νομοθεσία και τις δημόσιες συμβάσεις.

Επιπλέον, οι κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με διαφανείς εκ των προτέρων κανόνες παροχής πληροφοριών για βασικά δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας και όρους και προϋποθέσεις αδειοδότησης στο πλαίσιο της θέσπισης προτύπων, που θα παρέχονται ιδίως στους επικαιροποιημένους αντιμονοπωλιακούς κανόνες για οριζόντιες συμφωνίες συνεργασίας, θα συμβάλουν στη μείωση των απαιτήσεων των δικαιωμάτων για χρήση των προτύπων και, συνεπώς, στη μείωση του κόστους εισόδου στην αγορά.

2.2.2.Προώθηση καλύτερης χρήσης των προτύπων

Οι δημόσιες αρχές πρέπει να κάνουν την καλύτερη δυνατή χρήση του πλήρους φάσματος των σχετικών προτύπων κατά την προμήθεια υλισμικού, λογισμικού και υπηρεσιών ΤΠ, για παράδειγμα με επιλογή προτύπων που μπορούν να εφαρμοστούν από διάφορους προμηθευτές, ενισχύοντας τον ανταγωνισμό και μειώνοντας τον κίνδυνο εγκλωβισμού.

2.2.3.Βελτίωση της διαλειτουργικότητας μέσω συντονισμού

Καίρια δράση για την προώθηση της διαλειτουργικότητας μεταξύ δημόσιων διοικήσεων θα είναι η έγκριση της Επιτροπής σε μια φιλόδοξη ευρωπαϊκή στρατηγική διαλειτουργικότητας και ευρωπαϊκό πλαίσιο διαλειτουργικότητας που θα καταρτιστούν στο πλαίσιο του προγράμματος ISA (διαλειτουργικές λύσεις για την ευρωπαϊκή δημόσια διοίκηση 19 ).

Επειδή δεν βασίζονται όλες οι ευρέως διαδεδομένες τεχνολογίες σε πρότυπα, τα οφέλη της διαλειτουργικότητας κινδυνεύουν να χαθούν στα εν λόγω πεδία. Η Επιτροπή θα εξετάσει τη σκοπιμότητα μέτρων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σημαντικούς συντελεστές της αγοράς να χορηγήσουν άδεια εκμετάλλευσης για πληροφορίες διαλειτουργικότητας, με παράλληλη προώθηση της καινοτομίας και του ανταγωνισμού.

2.3.Εμπιστοσύνη και ασφάλεια

Οι Ευρωπαίοι δεν θα υιοθετήσουν τεχνολογία την οποία δεν εμπιστεύονται· πρέπει να αισθάνονται εμπιστοσύνη και ασφάλεια κατά την επιγραμμική σύνδεση.

Οι χρήστες πρέπει να είναι ασφαλείς και προστατευμένοι κατά τη σύνδεση στο διαδίκτυο. Ακριβώς όπως και στον φυσικό κόσμο, το έγκλημα στον κυβερνοχώρο δεν μπορεί να γίνει ανεκτό. Εκτός αυτού, μερικές από τις πιο καινοτόμες και προηγμένες επιγραμμικές υπηρεσίες - όπως οι ηλε-τραπεζικές συναλλαγές ή η υλ-υγεία - απλώς δεν θα υπήρχαν εάν οι νέες τεχνολογίες δεν ήταν πλήρως αξιόπιστες. Μέχρι σήμερα, το διαδίκτυο έχει αποδειχθεί εντυπωσιακά ασφαλές, ευέλικτο και σταθερό, αλλά τα δίκτυα ΤΠ και τα τερματικά των τελικών χρηστών παραμένουν ευάλωτα σε ευρύ φάσμα εξελισσόμενων απειλών: τα τελευταία χρόνια, τα ανεπίκλητα ηλε-μηνύματα έχουν οδηγήσει σε συμφόρηση την κυκλοφορία των ηλε-μηνυμάτων στο διαδίκτυο - διάφορες εκτιμήσεις κυμαίνονται μεταξύ 80% και 98% των κυκλοφορούντων ηλε-μηνυμάτων 20 - και προκαλούν την εξάπλωση ευρέος φάσματος ιών και κακόβουλου λογισμικού. Αυξάνεται η μάστιγα της αντιποίησης ταυτότητας και της ηλεκτρονικής απάτης. Οι επιθέσεις γίνονται με όλο και πιο πολύπλοκους τρόπους (trojan, botnet, κ.λπ.) και συχνά παρακινούνται από οικονομικά κίνητρα. Μπορούν επίσης να έχουν πολιτικά κίνητρα, όπως φαίνεται από τις πρόσφατες επιθέσεις στον κυβερνοχώρο που είχαν ως στόχο την Εσθονία, τη Λιθουανία και τη Γεωργία.

Η αντιμετώπιση αυτών των απειλών και η ενίσχυση της ασφάλειας στην ψηφιακή κοινωνία είναι κοινή ευθύνη, τόσο των φυσικών προσώπων όσο και των ιδιωτικών και δημόσιων φορέων, στο εσωτερικό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Για παράδειγμα, για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και της παιδικής πορνογραφίας μπορούν να δημιουργηθούν πλατφόρμες συναγερμού σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, παράλληλα με μέτρα διαγραφής και παρεμπόδισης εμφάνισης του βλαβερού περιεχομένου. Σημαντικό ρόλο για το ευρύτερο κοινό έχουν και οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες και οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης: η ΕΕ και τα κράτη μέλη μπορούν να εντείνουν τις προσπάθειές τους, π.χ. μέσω του προγράμματος για ασφαλέστερη χρήση του διαδικτύου (Safer Internet), για την παροχή πληροφοριών και την εκπαίδευση παιδιών και οικογενειών σχετικά με την διαδικτυακή ασφάλεια, καθώς και αναλύοντας τις επιπτώσεις που έχει στα παιδιά η χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών. Πρέπει επίσης να ενθαρρυνθούν οι εταιρείες να αναπτύξουν περαιτέρω και να εφαρμόσουν προγράμματα αυτορύθμισης, ιδίως όσον αφορά την προστασία των ανηλίκων που χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες τους.

Το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και την προστασία των προσωπικών δεδομένων αποτελούν θεμελιώδη δικαιώματα στην ΕΕ, τα οποία πρέπει να εφαρμοστούν αποτελεσματικά χρησιμοποιώντας ευρύτατο φάσμα μέσων, από την εκτεταμένη εφαρμογή της αρχής «προστασία της ιδιωτικής ζωής εκ κατασκευής» 21 (συνεκτίμηση της προστασίας της ιδιωτικής ζωής ήδη από τον σχεδιασμό) στις σχετικές τεχνολογίες ΤΠΕ, έως αποτρεπτικές κυρώσεις όπου αυτό είναι αναγκαίο. Στο αναθεωρημένο πλαίσιο της ΕΕ για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες αποσαφηνίζονται οι ευθύνες των φορέων εκμετάλλευσης δικτύων και των παρόχων υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσής τους να κοινοποιούν παραβιάσεις της προσωπικής ασφάλειας των δεδομένων. Πρόσφατα δρομολογήθηκε η αναθεώρηση του γενικού πλαισίου προστασίας των δεδομένων που θα περιλάβει πιθανή επέκταση της υποχρέωσης για κοινοποίηση παραβιάσεων της ασφάλειας δεδομένων. Η εφαρμογή της απαγόρευσης των ανεπίκλητων μηνυμάτων (spam) θα ενισχυθεί με το δίκτυο της συνεργασίας για προστασία των καταναλωτών (CPC).

Από την αποτελεσματική και ταχεία εφαρμογή του σχεδίου δράσης της EE για την προστασία των νευραλγικών υποδομών πληροφόρησης 22 και του προγράμματος της Στοκχόλμης 23 θα προκύψει ευρύ φάσμα μέτρων στον τομέα της ασφάλειας δικτύων και πληροφοριών και της καταπολέμησης της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο. Για παράδειγμα, ένα καλά λειτουργούν και εκτεταμένο δίκτυο ομάδων αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην πληροφορική (CERT) πρέπει να είναι εγκατεστημένο στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, ώστε να αντιδρά σε πραγματικό χρόνο. Η συνεργασία μεταξύ των CERT και των αρχών επιβολής του νόμου είναι απαραίτητη και πρέπει να προωθηθεί ένα σύστημα σημείων επαφής για να συμβάλει στην πρόληψη της διαδικτυακής εγκληματικότητας και στην αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, όπως επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. Η Ευρώπη χρειάζεται επίσης μια στρατηγική για τη διαχείριση της ταυτότητας, ιδίως για ασφαλείς και αποτελεσματικές υπηρεσίες ηλε-διακυβέρνησης 24 .

Τέλος, η συνεργασία των σχετικών φορέων πρέπει να οργανωθεί σε παγκόσμιο επίπεδο προκειμένου να είναι πράγματι σε θέση να καταπολεμήσει και να μετριάσει τις επιπτώσεις των απειλών για την ασφάλεια. Μπορεί να διεκπεραιωθεί στο πλαίσιο των συζητήσεων για τη διοίκηση του διαδικτύου. Σε επιχειρησιακό επίπεδο, πρέπει να επιδιωχθεί διεθνής συντονισμός δράσεων για την ασφάλεια πληροφοριών, και πρέπει να αναληφθεί κοινή δράση για την καταπολέμηση του ηλεκτρονικού εγκλήματος, με υποστήριξη του ανανεωμένου Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών (ENISA).

2.4.Ταχεία και υπερταχεία πρόσβαση στο διαδίκτυο

Χρειαζόμαστε πολύ γρήγορο διαδίκτυο ώστε η οικονομία να σημειώνει ισχυρή ανάπτυξη και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και ευημερία, καθώς και για να εξασφαλιστεί η πρόσβαση των πολιτών στο περιεχόμενο και τις υπηρεσίες που επιθυμούν.

Η μελλοντική οικονομία θα είναι μια δικτυακή οικονομία της γνώσης, με επίκεντρο το διαδίκτυο. Η Ευρώπη χρειάζεται ευρύτερα διαθέσιμη, και σε ανταγωνιστικές τιμές, ταχεία και υπερταχεία πρόσβαση στο διαδίκτυο. Η στρατηγική Ευρώπη 2020 υπογράμμισε τη σημασία της εγκατάστασης ευρυζωνικών επικοινωνιών για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης και της ανταγωνιστικότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επανέλαβε τον στόχο της βασικής ευρυζωνικής σύνδεσης για όλους τους Ευρωπαίους το 2013 και επιδιώκει να εξασφαλίσει ότι, έως το 2020, (i) όλοι οι Ευρωπαίοι θα έχουν πρόσβαση σε πολύ μεγαλύτερες ταχύτητες στο διαδίκτυο, πάνω από 30 Mbps και (ii) ποσοστό 50% ή περισσότερο των ευρωπαϊκών νοικοκυριών θα έχουν συνδέσεις στο διαδίκτυο πάνω από 100 Mbps.

Για την επίτευξη αυτών των φιλόδοξων στόχων είναι ανάγκη να αναπτυχθεί ολοκληρωμένη πολιτική, που θα βασίζεται σε συνδυασμό τεχνολογιών, εστιάζοντας σε δύο παράλληλους στόχους: αφενός, να εγγυηθεί καθολική ευρυζωνική κάλυψη (συνδυασμός σταθερής και ασύρματης) με διαδικτυακές ταχύτητες που να αυξάνονται σταδιακά έως τα 30 Mbps και άνω και, αργότερα, την ενίσχυση της εξάπλωσης και αφομοίωσης δικτύων πρόσβασης νέας γενιάς (ΝGΑ) σε μεγάλο μέρος του εδάφους της EE, επιτρέποντας εξαιρετικά γρήγορες συνδέσεις στο διαδίκτυο, πάνω από 100 Mbps.

2.4.1.Εγγύηση καθολικής ευρυζωνικής κάλυψης με σταδιακά υψηλότερες ταχύτητες 

Χωρίς ισχυρή δημόσια παρέμβαση, υπάρχει κίνδυνος μέτριων αποτελεσμάτων, όπου τα ταχέα ευρυζωνικά δίκτυα θα είναι συγκεντρωμένα σε λίγες μόνο περιοχές υψηλής πυκνότητας, με σημαντικό κόστος εισόδου και υψηλές τιμές. Τα δευτερογενή οφέλη που προκύπτουν από τα εν λόγω δίκτυα για την οικονομία και την κοινωνία δικαιολογούν τις δημόσιες πολιτικές που εξασφαλίζουν καθολική ευρυζωνική κάλυψη με αυξανόμενες ταχύτητες.

Για το σκοπό αυτό, η Επιτροπή προτίθεται να εκδώσει ανακοίνωση που θα σκιαγραφεί ένα κοινό πλαίσιο μέσα στο οποίο πρέπει να αναπτυχθούν ενωσιακές και εθνικές πολιτικές για επίτευξη των στόχων της στρατηγικής Ευρώπη 2020. Οι εν λόγω πολιτικές πρέπει ιδίως να μειώσουν το κόστος της εγκατάστασης ευρυζωνικών συνδέσεων σε ολόκληρη την επικράτεια της EE, εξασφαλίζοντας καλό σχεδιασμό και συντονισμό, όπως και μείωση των διοικητικών επιβαρύνσεων. Για παράδειγμα, οι αρμόδιες αρχές πρέπει να εξασφαλίζουν ότι τα δημόσια και ιδιωτικά έργα πολιτικού μηχανικού θα προβλέπουν συστηματικά τα ευρυζωνικά δίκτυα και καλωδιώσεις στην οικοδόμηση, εκκαθάριση δικαιωμάτων διέλευσης και χαρτογράφηση διαθέσιμης παθητικής υποδομής, κατάλληλης για καλωδίωση.

Η ασύρματη (επίγεια και δορυφορική) ευρυζωνική σύνδεση μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο για να εξασφαλιστεί η κάλυψη όλων των περιοχών, συμπεριλαμβανομένων των απομακρυσμένων και των αγροτικών. Το κεντρικό πρόβλημα για την ανάπτυξη ασύρματων ευρυζωνικών δικτύων σήμερα είναι η πρόσβαση στο ραδιοφάσμα. Οι χρήστες κινητού διαδικτύου έχουν ήδη εμπειρία της συμφόρησης στα δίκτυα, εξαιτίας αναποτελεσματικής χρήσης του ραδιοφάσματος. Εκτός από την απογοήτευση των χρηστών, έχει καταπνιγεί και η καινοτομία στις αγορές νέων τεχνολογιών, επηρεάζοντας δραστηριότητες 250 εκατ. ευρώ ετησίως 26 . Μια μακρόπνοη ευρωπαϊκή πολιτική για το ραδιοφάσμα πρέπει, εξυπηρετώντας τις ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές, να προωθήσει την αποδοτική διαχείριση του ραδιοφάσματος, με υποχρεωτική χρήση ορισμένων συχνοτήτων του ψηφιακού μερίσματος για ασύρματες ευρυζωνικές σε ορισμένη μελλοντική ημερομηνία, με εξασφάλιση πρόσθετης ευελιξίας (επιτρέποντας επίσης την εμπορία του ραδιοφάσματος) και με υποστήριξη του ανταγωνισμού και της καινοτομίας.

Εκτός από τα παραπάνω, πρέπει να χρησιμοποιηθούν μέσα χρηματοδότησης - εθνικά, ενωσιακά και της ΕΤΕπ, για στοχοθετημένες ευρυζωνικές επενδύσεις σε πεδία που σήμερα δεν είναι αποδοτικά και όπου, κατά συνέπεια, μόνο τέτοιες στοχοθετημένες επενδύσεις μπορούν να καταστήσουν τις επενδύσεις βιώσιμες.

2.4.2.Ενίσχυση της εγκατάστασης δικτύων NGA 

Η πρόσβαση στο διαδίκτυο στην Ευρώπη βασίζεται σήμερα κυρίως στην πρώτη γενιά ευρυζωνικότητας, δηλαδή πρόσβαση σε συνήθη τηλεφωνικά δίκτυα χάλκινων γραμμών και σε δίκτυα καλωδιακής τηλεόρασης. Ωστόσο, οι πολίτες και οι επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο απαιτούν ολοένα περισσότερο πολύ ταχύτερα δίκτυα NGA. Από αυτή την άποψη, η Ευρώπη εξακολουθεί να υστερεί έναντι ορισμένων από τους κυριότερους διεθνείς ομολόγους μας. Ένας σημαντικός δείκτης είναι το επίπεδο διείσδυσης οπτικών ινών έως το σπίτι, η οποία είναι πολύ χαμηλή στην Ευρώπη, κατά πολύ κατώτερη από ορισμένα ισχυρά κράτη της G20 (βλέπε σχήμα 4).

Σχήμα 3: Οπτική ίνα έως το σπίτι (FTTH), διείσδυση τον Ιούλιο 2009

Πηγή: Point Topic

Για την προώθηση της εγκατάστασης δικτύων NGA και για να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις στην αγορά σε ανοιχτά και ανταγωνιστικά δίκτυα, η Επιτροπή θα εκδώσει σύσταση για την NGA που θα στηρίζεται στις αρχές ότι (i) ο επενδυτικός κίνδυνος θα πρέπει να λαμβάνεται δεόντως υπόψη κατά τον καθορισμό κοστοστρεφών τιμών πρόσβασης, (ii) οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές πρέπει να είναι σε θέση να επιβάλουν τα πλέον ενδεδειγμένα επανορθωτικά μέτρα παροχής πρόσβασης σε κάθε περίπτωση, επιτρέποντας έναν εύλογο ρυθμό επενδύσεων για τους εναλλακτικούς φορείς εκμετάλλευσης, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη το επίπεδο του ανταγωνισμού σε κάθε περιοχή και (iii) πρέπει να προωθηθούν από κοινού επενδύσεις και μηχανισμοί κατανομής του κινδύνου.

2.4.3.Ανοιχτά και ουδέτερα δίκτυα 

Επίσης, η Επιτροπή θα παρακολουθεί στενά την εφαρμογή των νέων νομοθετικών διατάξεων για τον ανοικτό και ουδέτερο χαρακτήρα του διαδικτύου, οι οποίοι διασφαλίζουν τα δικαιώματα των χρηστών στην πρόσβαση και διανομή επιγραμμικής πληροφόρησης και τη διαφάνεια σχετικά με τη διαχείριση της κυκλοφορίας 27 . Η Επιτροπή θα ξεκινήσει δημόσια διαβούλευση πριν από το καλοκαίρι του 2010, ως μέρος της γενικότερης δέσμευσής της για υποβολή έκθεσης έως το τέλος του έτους, υπό το πρίσμα των εξελίξεων στην τεχνολογία και την αγορά, σχετικά με το εάν απαιτούνται επιπρόσθετες κατευθύνσεις προκειμένου να εξασφαλιστούν οι βασικοί στόχοι της ελευθερίας της έκφρασης, της διαφάνειας, της ανάγκης για επενδύσεις σε αποτελεσματικά και ανοικτά δίκτυα, του θεμιτού ανταγωνισμού και του ανοίγματος σε καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα.

2.5.Έρευνα και καινοτομία

Η Ευρώπη πρέπει να αυξήσει τις επενδύσεις Ε&Α και να εξασφαλίσει ότι οι καλύτερες ιδέες μας θα φτάσουν στην αγορά.

Η Ευρώπη εξακολουθεί να υπο-επενδύει σε έρευνα και ανάπτυξη που αφορούν ΤΠΕ. Σε σύγκριση με τους κύριους εμπορικούς εταίρους όπως οι ΗΠΑ, η Ε&Α σε ΤΠΕ στην Ευρώπη δεν είναι αντιπροσωπεύει μόνο πολύ μικρότερο ποσοστό της συνολικής δαπάνης Ε&Α (17% έναντι 29%), αλλά σε απόλυτες τιμές αντιστοιχεί περίπου στο 40% της δαπάνης των ΗΠΑ (σχήμα 5 - 37 δις έναντι 88 δις ευρώ το 2007).

Σχήμα 5: Συνολική δαπάνη ΤΠΕ Ε&Α σε δις ευρώ(2007)

Πηγή: Eurostat και IPTS-JRC

Δεδομένου ότι οι ΤΠΕ αντιπροσωπεύουν σημαντικό μερίδιο της συνολικής προστιθέμενης αξίας στην Ευρωπαϊκή βιομηχανική προσπάθεια - όπως η αυτοκινητοβιομηχανία (25%), οι συσκευές ευρείας κατανάλωσης (41%) ή η υγεία και η ιατρική (33%) - η έλλειψη επενδύσεων σε Ε&Α ΤΠΕ συνιστά απειλή για ολόκληρο τον ευρωπαϊκό τομέα βιομηχανίας και υπηρεσιών.

Το επενδυτικό χάσμα σχετίζεται με τρία βασικά προβλήματα:

·Αδύναμη και διάσπαρτη δημόσια προσπάθεια Ε&Α· π.χ. ο δημόσιος τομέας στην ΕΕ δαπανά λιγότερο από 5,5 δις ευρώ ετησίως για Ε&Α σε ΤΠΕ , πολύ κάτω από τα επίπεδα των ανταγωνιστικών οικονομιών.

·Ο κατακερματισμός της αγοράς και η διασπορά των χρηματοδοτικών μέσων για τις καινοτομίες, αποτελούν περιοριστικούς παράγοντες για την οικονομική μεγέθυνση και την ανάπτυξη των ΤΠΕ καινοτόμων επιχειρήσεων και ιδίως των ΜΜΕ.

·Η Ευρώπη καθυστερεί στην αφομοίωση των καινοτομιών που βασίζονται σε ΤΠΕ, κυρίως στους τομείς δημοσίου συμφέροντος. Ενώ οι κοινωνικές προκλήσεις είναι μεγάλη κινητήρια δύναμη για την καινοτομία, η Ευρώπη κάνει περιορισμένη χρήση δημόσιων συμβάσεων καινοτομίας και Ε&Α για τη βελτίωση της ποιότητας και της απόδοσης των δημόσιων υπηρεσιών της.

2.5.1.Αναβάθμιση προσπαθειών και αποτελεσματικότητας

Η Επιτροπή θα υποβάλει το 2010 ολοκληρωμένη στρατηγική έρευνας και καινοτομίας, που είναι η εμβληματική «Ένωση καινοτομίας» για την υλοποίηση της στρατηγικής Ευρώπη 2020 29 . Με βάση την ευρωπαϊκή στρατηγική για την εξασφάλιση της πρωτοπορίας στις ΤΠΕ 30 , η Ευρώπη πρέπει να εντείνει, να εστιάσει και να συγκεντρώσει το ενδιαφέρον στις επενδύσεις της ώστε να διατηρήσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα στο πεδίο αυτό και να συνεχίσει να επενδύει σε έρευνα υψηλού κινδύνου, συμπεριλαμβανομένης της διεπιστημονικής βασικής έρευνας.

Η Ευρώπη πρέπει επίσης να αξιοποιήσει τα καινοτόμα πλεονεκτήματά της σε βασικούς τομείς, μέσω ενισχυμένων ηλ-υποδομών 31 και μέσα από στοχευμένη ανάπτυξη συμπλεγμάτων καινοτομίας σε βασικούς τομείς. Πρέπει να αναπτύξει μια πανευρωπαϊκή στρατηγική «υπολογιστικού νέφους», ιδίως για την κυβέρνηση και την επιστήμη 32 .

2.5.2.Ώθηση στην καινοτομία ΤΠΕ με αξιοποίηση της ενιαίας αγοράς

Οι δαπάνες του δημόσιου τομέα της Ευρώπης πρέπει να χρησιμοποιηθούν για προώθηση της καινοτομίας, αυξάνοντας παράλληλα την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα των δημόσιων υπηρεσιών. Οι ευρωπαϊκές δημόσιες αρχές πρέπει να ενώσουν τις δυνάμεις τους ώστε να υπάρξει ευθυγράμμιση της κανονιστικής ρύθμισης, της πιστοποίησης, των προμηθειών και της τυποποίησης προς όφελος της καινοτομίας. Απαραίτητες είναι εταιρικές συνεργασίες δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και φόρουμ των εμπλεκόμενων παραγόντων ώστε να καταρτιστούν κοινοί τεχνολογικοί χάρτες πορείας, από την έρευνα στην εμπορευματοποίηση, για την προσαρμογή της καινοτομίας στις κοινωνικές ανάγκες. Οι δραστηριότητες μεταφοράς γνώσεων πρέπει να τύχουν αποτελεσματικής διαχείρισης 33 και να υποστηρίζονται από κατάλληλα χρηματοδοτικά μέσα 34 , ενώ η δημόσια χρηματοδοτούμενη έρευνα πρέπει να διαδοθεί ευρύτερα με δημοσίευση ανοικτής πρόσβασης σε επιστημονικά δεδομένα και ανακοινώσεις 35 .

2.5.3.Κλαδικές πρωτοβουλίες για ανοιχτή καινοτομία

Οι ΤΠΕ κατευθύνουν τη δημιουργία αξίας και τη μεγέθυνση σε ολόκληρη την οικονομία. Αυτό σημαίνει ότι ο κλάδος χρειάζεται διαρκώς περισσότερο ανοιχτές και διαλειτουργικές λύσεις για την αξιοποίηση των ΤΠΕ σε όλους τους τομείς. Πρωτοβουλίες κατευθυνόμενες από τον κλάδο με στόχο πρότυπα και ανοιχτές πλατφόρμες για νέα προϊόντα και υπηρεσίες θα υποστηριχθούν σε χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ προγράμματα. Η Επιτροπή θα ενισχύσει τις δραστηριότητες που συγκεντρώνουν τα ενδιαφερόμενα μέρη γύρω από κοινά ερευνητικά προγράμματα σε πεδία όπως το μέλλον του διαδικτύου συμπεριλαμβανομένου του Ίντερνετ των πραγμάτων και σε βασικές τεχνολογίες ευρείας διάδοσης σε ΤΠΕ.

2.6.Βελτίωση του ψηφιακού γραμματισμού, των δεξιοτήτων και της κοινωνικής ένταξης 

Η ψηφιακή εποχή αφορά την ανάληψη ευθυνών και την χειραφέτηση: η έλλειψη προσόντων ή δεξιοτήτων δεν πρέπει να εμποδίζει την πρόσβαση στην εν λόγω προοπτική.

Δεδομένου ότι όλο και περισσότερες καθημερινές εργασίες διεξάγονται επιγραμμικά, από την υποψηφιότητα για μια θέση εργασίας έως την καταβολή φόρων ή την κράτηση εισιτηρίων, η χρησιμοποίηση του διαδικτύου έχει γίνει αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής ζωής για πολλούς Ευρωπαίους. Ωστόσο, 150 εκατομμύρια Ευρωπαίοι - περίπου 30% - δεν έχουν ποτέ χρησιμοποιήσει το διαδίκτυο. Συχνά λένε ότι δεν έχουν ανάγκη ή ότι είναι πάρα πολύ ακριβό. Αυτή η ομάδα αποτελείται κυρίως από άτομα ηλικίας 65 έως 74 ετών, άτομα με χαμηλό εισόδημα, ανέργους και κατώτερου μορφωτικού επιπέδου.

Σε πολλές περιπτώσεις το χάσμα της αφομοίωσης οφείλεται στην έλλειψη των δεξιοτήτων των χρηστών, όπως ο ψηφιακός και ο επικοινωνιακός γραμματισμός, όχι μόνο για την απασχολησιμότητα, αλλά και για μάθηση, δημιουργία, συμμετοχή και για να έχουν αυτοπεποίθηση και να είναι απαιτητικοί όσον αφορά τη χρήση των ψηφιακών μέσων. Η προσβασιμότητα και η χρηστικότητα είναι επίσης προβλήματα για τους Ευρωπαίους με αναπηρίες. Η γεφύρωση αυτού του ψηφιακού χάσματος μπορεί να βοηθήσει τα μέλη των μειονεκτουσών κοινωνικών ομάδων να συμμετάσχουν σε πιο ισότιμη βάση στην ψηφιακή κοινωνία (συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών που τους ενδιαφέρουν άμεσα, όπως η ηλε-μάθηση, η ηλε-διακυβέρνηση, η ηλ-υγεία), καθώς και να αντιμετωπίσουν τα μειονεκτήματά τους με αύξηση της απασχολησιμότητας. Η ψηφιακή επάρκεια είναι έτσι μία από τις οκτώ βασικές ικανότητες που είναι θεμελιώδεις για τα άτομα σε μια κοινωνία της γνώσης 40 . Είναι επίσης καίριο για όλους να γνωρίζουν πώς μπορούν να είναι ασφαλείς όταν συνδέονται με το διαδίκτυο.

Επιπλέον, οι ΤΠΕ δεν μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά ως ευρωπαϊκός κλάδος ανάπτυξης και ως κινητήρια δύναμη της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας στο σύνολο της ευρωπαϊκής οικονομίας χωρίς ειδικευμένους επαγγελματίες. Η οικονομία της EE παρεμποδίζεται από την έλλειψη επαγγελματικών δεξιοτήτων σε ΤΠΕ: Η Ευρώπη μπορεί το 2015 να στερείται τις δεξιότητες για την κάλυψη έως και 700.000 θέσεων εργασίας σε ΤΠ 41 .

2.6.1.Ψηφιακός γραμματισμός και δεξιότητες 

Είναι απαραίτητο να εκπαιδευτούν οι Ευρωπαίοι πολίτες να χρησιμοποιούν ΤΠΕ και ψηφιακά μέσα, ιδίως να προσελκυσθούν οι νέοι σε εκπαίδευση στις ΤΠΕ. Η εξασφάλιση δεξιοτήτων επαγγελματία ΤΠΕ και ηλ-επιχειρείν, δηλαδή οι ψηφιακές δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την καινοτομία και την οικονομική μεγέθυνση πρέπει να αυξηθεί και να αναβαθμιστεί. Επιπλέον, δεδομένου υπάρχουν 30 εκατομμύρια γυναίκες μεταξύ 15-24 ετών 42 , είναι απαραίτητο να βελτιωθεί η ελκυστικότητα του τομέα των ΤΠΕ για επαγγελματική χρήση, και ιδίως για την παραγωγή και το σχεδιασμό τεχνολογίας. Όλοι οι πολίτες πρέπει να συνειδητοποιήσουν τις δυνατότητες των ΤΠΕ για όλα τα είδη επαγγελμάτων. Αυτό απαιτεί πολυμερείς εταιρικές συμπράξεις, ένταση της μάθησης, αναγνώριση των ψηφιακών ικανοτήτων στα επίσημα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και ευαισθητοποίηση και ανοικτή και αποτελεσματική κατάρτιση και πιστοποίηση σε ΤΠΕ εκτός των επίσημων συστημάτων εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης επιγραμμικών εργαλείων και ψηφιακών μέσων για την αναβάθμιση των προσόντων και τη συνεχή επαγγελματική βελτίωση 43 . Με βάση την εμπειρία που αποκτήθηκε από την πρώτη «ευρωπαϊκή εβδομάδα ηλε-δεξιοτήτων» (1 - 5 Μαρτίου 2010) 44 , η Επιτροπή θα υποστηρίξει το 2010 και μετέπειτα, εθνικές και ευρωπαϊκές δραστηριότητες ευαισθητοποίησης με στόχο την προώθηση της εκπαίδευσης σε ΤΠΕ, σταδιοδρομίες και θέσεις εργασίας για νέους, καθώς και την υποστήριξη του ψηφιακού γραμματισμού μεταξύ των πολιτών και την κατάρτιση στις ΤΠΕ για το εργατικό δυναμικό και την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών.

2.6.2.Ψηφιακές υπηρεσίες για κοινωνική ένταξη 

Τα οφέλη της ψηφιακής κοινωνίας πρέπει να είναι διαθέσιμα σε όλους. Η Επιτροπή θα εξετάσει, υπό το πρίσμα της πρόσφατης δημόσιας διαβούλευσής της 45 , ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να καλυφθεί η ζήτηση βασικών τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών στις σημερινές ανταγωνιστικές αγορές, τι ρόλο πρέπει να διαδραματίσει η καθολική υπηρεσία για την επίτευξη του στόχου της ευρυζωνικής σύνδεσης για όλους, και πώς πρέπει να χρηματοδοτείται η καθολική υπηρεσία. Έως το τέλος του 2010 θα υποβάλει εάν απαιτηθεί προτάσεις όσον αφορά την οδηγία καθολικής υπηρεσίας 46 .

Υπάρχει επίσης ανάγκη για συντονισμένες δράσεις ώστε να εξασφαλιστεί ότι το νέο ηλεκτρονικό περιεχόμενο είναι επίσης πλήρως στη διάθεση των ατόμων με αναπηρίες. Ειδικότερα, οι δημόσιοι δικτυακοί τόποι και οι επιγραμμικές υπηρεσίες της EE που είναι απαραίτητες για πλήρη συμμετοχή στη δημόσια ζωή πρέπει να ευθυγραμμιστούν με τα διεθνή πρότυπα πρόσβασης στο διαδίκτυο 47 . Εξάλλου, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία περιέχει υποχρεώσεις σχετικά με την προσβασιμότητα 48 .

2.7.Οφέλη για την ευρωπαϊκή κοινωνία χάρη στη χρήση ΤΠΕ

Η έξυπνη χρήση της τεχνολογίας και η αξιοποίηση των πληροφοριών θα μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα της κοινωνίας όπως η κλιματική αλλαγή και η γήρανση του πληθυσμού.

Η ψηφιακή κοινωνία πρέπει να θεωρηθεί ως κοινωνία με καλύτερα αποτελέσματα για όλους. Η εγκατάσταση των ΤΠΕ έχει καταστεί κρίσιμο στοιχείο για την επίτευξη πολιτικών στόχων όπως η υποστήριξη μιας γηράσκουσας κοινωνίας, η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, η βελτίωση της αποδοτικότητας των μεταφορών και της κινητικότητας, η υπευθυνοποίηση των ασθενών και η εξασφάλιση της κοινωνικής ένταξης των ατόμων με αναπηρίες.

2.7.1.ΤΠΕ για το περιβάλλον

Η EE έχει δεσμευθεί να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 20% έως το 2020 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 και να βελτιώσει την ενεργειακή απόδοση κατά 20%. Ο τομέας των ΤΠΕ θα διαδραματίσει καίριο ρόλο σχετικά με την αντιμετώπιση των εν λόγω προκλήσεων:

·Οι ΤΠΕ παρέχουν το δυναμικό για μια διαρθρωτική μετάβαση σε προϊόντα και υπηρεσίες μικρότερης έντασης πόρων, για εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια και στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και για πιο αποτελεσματικά και λιγότερο ενεργοβόρα ευφυή συστήματα μεταφορών,

·Ο τομέας των ΤΠΕ πρέπει να ηγηθεί της προσπάθειας με υποβολή εκθέσεων για τις περιβαλλοντικές επιδόσεις του, με την υιοθέτηση ενός κοινού πλαισίου μέτρησης ως βάσης καθορισμού στόχων για τη μείωση της χρήσης ενέργειας και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από όλες τις διεργασίες που εμπλέκονται στην παραγωγή, τη διανομή, τη χρήση και τη διάθεση προϊόντων ΤΠΕ και την παροχή υπηρεσιών ΤΠΕ 52 .

Η συνεργασία μεταξύ του κλάδου των ΤΠΕ, άλλων τομέων και των δημόσιων αρχών είναι απαραίτητη για την επιτάχυνση της ανάπτυξης και την ευρείας κλίμακας εγκατάσταση λύσεων ΤΠΕ για έξυπνα δίκτυα και συστήματα μέτρησης, κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας και ευφυή συστήματα μεταφορών. Είναι απαραίτητο, άτομα και οργανώσεις να εμπλουτιστούν με τις πληροφορίες που θα τους βοηθήσουν να μειώσουν το δικό τους «αποτύπωμα άνθρακα» 53 . Ο τομέας των ΤΠΕ πρέπει να διαθέσει εργαλεία μοντελοποίησης, ανάλυσης, παρακολούθησης και απεικόνισης για την αξιολόγηση της ενεργειακής απόδοσης και των εκπομπών κτιρίων, οχημάτων, εταιρειών, πόλεων και περιφερειών. Τα έξυπνα δίκτυα είναι απαραίτητα για τη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών (διοξειδίου του) άνθρακα. Θα δώσουν τη δυνατότητα ενεργού ελέγχου της μεταφοράς και διανομής μέσα από προηγμένες πλατφόρμες επικοινωνίας και ελέγχου με υποδομή ΤΠΕ. Για να συνεργαστούν αποτελεσματικά και με ασφάλεια τα διάφορα δίκτυα, θα χρειαστούν ανοικτές διασυνδέσεις μεταφοράς-διανομής.

Για παράδειγμα, σχεδόν το 20% της παγκόσμιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας χρησιμοποιείται για φωτισμό. Περίπου το 70% από αυτήν μπορεί να εξοικονομηθεί με συνδυασμό προηγμένης τεχνολογίας, γνωστής ως Φωτισμός Στερεάς Κατάστασης (Solid State Lighting - SSL), με ευφυή συστήματα διαχείρισης φωτισμού. Ο φωτισμός SSL βασίζεται σε τεχνολογίες που έχουν αναπτυχθεί από τον κλάδο των ημιαγωγών, όπου η Ευρώπη κατέχει ισχυρή θέση. Για την επίτευξη μείωσης των εκπομπών είναι απαραίτητο ένα μείγμα ευαισθητοποίησης, κατάρτισης και πολυμερούς συνεργασίας.

2.7.2.Αειφόρος υγειονομική περίθαλψη και υποστήριξη με ΤΠΕ αξιοπρεπούς και ανεξάρτητης διαβίωσης 54

Η διάδοση των τεχνολογιών ηλ-υγείας στην Ευρώπη μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα της περίθαλψης, να μειώσει το κόστος της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και να ενισχύσει την ανεξάρτητη διαβίωση, ακόμη και σε απομακρυσμένες περιοχές. Ουσιαστική προϋπόθεση για την επιτυχία είναι οι τεχνολογίες αυτές να περιλαμβάνουν το δικαίωμα του ατόμου να διαθέτει τις προσωπικές πληροφορίες για την υγεία του αποθηκευμένες με ασφάλεια σε ένα σύστημα υγειονομικής περίθαλψης προσβάσιμο διαδικτυακά. Για να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητες των νέων υπηρεσιών ηλ-υγείας, η EE πρέπει να άρει τα νομικά και οργανωτικά εμπόδια, ιδίως εκείνα για την πανευρωπαϊκή διαλειτουργικότητα, και να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών.

Η πρωτοβουλία ηλ-υγείας για πρωτοπόρες αγορές 55 θα προωθήσει την τυποποίηση, τις δοκιμές διαλειτουργικότητας και την πιστοποίηση των ηλεκτρονικών μητρώων υγείας και εξοπλισμού. Νέες υπηρεσίες τηλεϊατρικής, όπως η διαδικτυακή ιατρική εξέταση, η βελτιωμένη υγειονομική περίθαλψη έκτακτης ανάγκης και φορητές συσκευές που επιτρέπουν την παρακολούθηση της κατάστασης της υγείας των ατόμων που πάσχουν από χρόνιες παθήσεις και αναπηρίες, έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν ελευθερία κινήσεων που οι ασθενείς δεν είχαν ποτέ στο παρελθόν.

Οι τεχνολογίες υποβοηθούμενης αυτόνομης διαβίωσης (AAL) καθιστούν τις ΤΠΕ προσιτές σε όλους. Θα ενισχυθούν το κοινό πρόγραμμα με τα κράτη μέλη, αφιερωμένο στις AAL στην EE, και η συναφής προηγμένη έρευνα, καθώς και εφαρμογές όπως η τηλεπερίθαλψη και η επιγραμμική υποστήριξη για τις κοινωνικές υπηρεσίες: για να καλύψει την πιστοποίηση των φροντιστών (ώστε, δηλαδή, να μπορούν να παρέχουν μια διεπαφή με υπηρεσίες πληροφοριών για τα άτομα που, διαφορετικά, θα είχαν δυσκολία να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο)· και να θεσπίσει νέους τρόπους για να θέσει τις ΤΠΕ στην υπηρεσία των πιο ευάλωτων μελών της κοινωνίας. Το πρόγραμμα αυτό θα διασφαλίσει ότι η ψηφιακή κοινωνία παρέχει τη δυνατότητα για μια πιο ανεξάρτητη και αξιοπρεπή ζωή στα ευπαθή άτομα ή σε εκείνα που πάσχουν από χρόνιες παθήσεις και στα άτομα με αναπηρίες. Η AAL θα προωθήσει την καινοτομία και την ανάπτυξη λύσεων ΤΠΕ σε βασικούς τομείς, όπως η πρόληψη πτώσης (αφορά περισσότερο από το ένα τρίτο των ατόμων άνω των 65) και η υποστήριξη για τους πάσχοντες από άνοια (αφορά πάνω από 7 εκατομμύρια άτομα), με στόχο έως το 2015 τον διπλασιασμό της αφομοίωσης των ρυθμίσεων ανεξάρτητης διαβίωσης για ηλικιωμένους.

2.7.3.Προώθηση πολιτιστικής ποικιλομορφίας και δημιουργικού περιεχομένου 

Η σύμβαση της UNESCO, του 2005, για την πολιτιστική ποικιλομορφία (η οποία επικυρώθηκε σε επίπεδο EE το 2006), προβλέπει την προώθηση και την προστασία της πολιτιστικής ποικιλομορφίας σε όλον τον κόσμο και ισχύει επίσης για τα νέα ψηφιακά περιβάλλοντα. Πράγματι, τα νέα ψηφιακά μέσα μπορούν να επιτρέψουν ευρύτερη διάδοση προϊόντων πολιτιστικού και δημιουργικού περιεχομένου, γιατί η αναπαραγωγή είναι φθηνότερη και ταχύτερη και δημιουργεί περισσότερες ευκαιρίες ώστε οι δημιουργοί και οι πάροχοι περιεχομένου να προσεγγίσουν νέο και μεγαλύτερο - ακόμη και παγκόσμιο - ακροατήριο. Το διαδίκτυο είναι επίσης μια δύναμη μεγαλύτερης πολυφωνίας στα μέσα επικοινωνίας, παρέχοντας πρόσβαση σε ευρύ φάσμα πηγών και απόψεων, καθώς και τα μέσα για τους ιδιώτες - οι οποίοι διαφορετικά μπορεί να στερούνταν τη δυνατότητα - να εκφραστούν πλήρως και ανοιχτά.

Στην Ευρώπη, η αφομοίωση του ψηφιακού κινηματογράφου ήταν βραδύτερη από ό,τι προβλεπόταν εξαιτίας ζητημάτων τεχνικού (πρότυπα) και οικονομικού (επιχειρηματικό μοντέλο) χαρακτήρα. Ορισμένοι τύποι κινηματογραφικών αιθουσών, απειλούνται ακόμη και με κλείσιμο, λόγω του υψηλού κόστους του ψηφιακού εξοπλισμού. Κατά συνέπεια, η υποστήριξη της ψηφιοποίησης των αιθουσών είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της πολιτιστικής ποικιλομορφίας.

Ο κατακερματισμός και η πολυπλοκότητα του σημερινού συστήματος αδειοδότησης παρεμποδίζει επίσης την ψηφιοποίηση μεγάλου μέρους της πρόσφατης ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς. Η εκκαθάριση δικαιωμάτων πρέπει να βελτιωθεί, και η Europeana – η δημόσια ψηφιακή βιβλιοθήκη της EE - πρέπει να ενισχυθεί. Η αυξημένη δημόσια χρηματοδότηση είναι απαραίτητη για να ανταποκριθεί στην ψηφιοποίηση μεγάλης κλίμακας, παράλληλα με πρωτοβουλίες με ιδιώτες εταίρους, υπό την προϋπόθεση ότι αυτές συμβάλλουν σε γενική διαδικτυακή προσβασιμότητα της κοινής πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης 58 . Η πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης πρέπει επίσης να γίνει πιο προσβάσιμη σε όλους τους Ευρωπαίους μέσω προώθησης και χρήσης σύγχρονων τεχνολογιών μετάφρασης.

Με την οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας ρυθμίζεται ο πανευρωπαϊκός συντονισμός των εθνικών νομοθεσιών για όλα τα οπτικοακουστικά μέσα επικοινωνίας, τόσο τις παραδοσιακές τηλεοπτικές εκπομπές όσο και τις υπηρεσίες κατά παραγγελία. Περιλαμβάνει διατάξεις για την προώθηση ευρωπαϊκών έργων, σε τηλεοπτικές και κατά παραγγελία υπηρεσίες.

2.7.4. Ηλεκτρονική διακυβέρνηση (ηλε-διακυβέρνηση)

Οι υπηρεσίες ηλε-διακυβέρνησης προσφέρουν έναν αποδοτικό τρόπο για την καλύτερη εξυπηρέτηση κάθε πολίτη και επιχείρησης, καθώς και συμμετοχική, ανοιχτή και διαφανή διακυβέρνηση. Οι υπηρεσίες ηλε-διακυβέρνησης μπορούν να μειώσουν το κόστος και να εξοικονομήσουν χρόνο για τις δημόσιες διοικήσεις, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Μπορούν επίσης να συμβάλουν στην άμβλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, των φυσικών και ανθρωπογενών απειλών με την ανταλλαγή περιβαλλοντικών δεδομένων και συναφών με το περιβάλλον πληροφοριών. Σήμερα, παρά το υψηλό επίπεδο διάθεσης υπηρεσιών ηλε-διακυβέρνησης στην Ευρώπη, εξακολουθούν να υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στα κράτη μέλη, ενώ η αφομοίωση των υπηρεσιών ηλε-διακυβέρνησης από τους πολίτες είναι περιορισμένη. Το 2009, μόλις 38% των πολιτών της EE χρησιμοποίησε το διαδίκτυο για πρόσβαση σε υπηρεσίες ηλε-διακυβέρνησης, σε σύγκριση με 72% στις επιχειρήσεις. Η εν γένει αφομοίωση του διαδικτύου θα αυξηθεί αν βελτιωθεί η χρηστικότητα, η ποιότητα και η προσβασιμότητα των δημόσιων επιγραμμικών υπηρεσιών.

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν δεσμευθεί έως το 2015 να έχουν καταστήσει ευρύτερα διαδεδομένη πραγματικότητα τις επικεντρωμένες στο χρήστη, εξατομικευμένες, πολυπλατφορμικές υπηρεσίες ηλε-διακυβέρνησης 59 . Προς τούτο, οι κυβερνήσεις πρέπει να λάβουν μέτρα ώστε να αποφευχθούν οποιεσδήποτε περιττές τεχνικές απαιτήσεις, για παράδειγμα, εφαρμογές που λειτουργούν μόνο σε συγκεκριμένα λειτουργικά συστήματα ή συσκευές. Η Επιτροπή θα δώσει το παράδειγμα όσον αφορά την εφαρμογή έξυπνης ηλε-διακυβέρνησης. Οι υπηρεσίες αυτές θα υποστηρίξουν τον εξορθολογισμό των διοικητικών διαδικασιών, θα διευκολύνουν την ανταλλαγή πληροφοριών και θα απλουστεύσουν την αλληλεπίδραση με την Επιτροπή, αναδεικνύοντας έτσι τους χρήστες και βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα, την απόδοση και τη διαφάνεια της Επιτροπής

Οι περισσότερες δημόσιες επιγραμμικές υπηρεσίες δεν λειτουργούν έξω από τα σύνορα, σε βάρος της κινητικότητας των επιχειρήσεων και των πολιτών. Οι δημόσιες αρχές έχουν μέχρι σήμερα επικεντρωθεί σε εθνικές ανάγκες και δεν έχουν λάβει επαρκώς υπόψη τη διάσταση ενιαίας αγοράς της ηλε-διακυβέρνησης. Ωστόσο, αρκετές πρωτοβουλίες για την ενιαία αγορά και νομικά μέσα (όπως η οδηγία για τις υπηρεσίες ή το σχέδιο δράσης για τις ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις), βασίζονται στη δυνατότητα των επιχειρήσεων να επικοινωνούν και να συναλλάσσονται ηλεκτρονικά με τις δημόσιες διοικήσεις και πέρα από τα σύνορα 60 .

Συνεπώς, στην Ευρώπη χρειάζεται να ενισχυθεί η διοικητική συνεργασία για την ανάπτυξη και εγκατάσταση διασυνοριακών επιγραμμικών δημόσιων υπηρεσιών. Περιλαμβάνεται η υλοποίηση αδιάλειπτων διαδικασιών ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων, καθώς και πρακτικών διασυνοριακών υπηρεσιών ηλε-ταυτοποίησης και ηλ-επαλήθευσης ταυτότητας (συμπεριλαμβανομένης της αμοιβαίας αναγνώρισης των επιπέδων ασφαλείας για έλεγχο ταυτότητας) 61 .

Οι ηλε-περιβαλλοντικές υπηρεσίες, ως κατηγορία των υπηρεσιών ηλε-διακυβέρνησης, είτε είναι ακόμα υπανάπτυκτες, ή κατακερματισμένες με βάση τα εθνικά σύνορα. Το κοινοτικό δίκαιο στο πεδίο αυτό πρέπει να αναθεωρηθεί και να εκσυγχρονιστεί. Δεύτερον, οι καινοτόμες λύσεις, όπως τα προηγμένα δίκτυα αισθητήρων, μπορούν να συμβάλλουν στην κάλυψη των κενών στα απαιτούμενα δεδομένα.

2.7.5Ευφυή συστήματα μεταφορών για αποτελεσματικές μεταφορές και καλύτερη κινητικότητα

Τα ευφυή συστήματα μεταφορών (ITS) καθιστούν τις μεταφορές αποδοτικότερες, ταχύτερες, ευκολότερες και αξιόπιστες. Εστιάζονται σε έξυπνες λύσεις για την ενσωμάτωση ροών επιβατών και εμπορευμάτων μέσω διάφορων τρόπων μεταφοράς και παρέχουν αειφόρες λύσεις στα σημεία συμφόρησης των υποδομών που επηρεάζουν δρόμους, σιδηροδρόμους, τον ουρανό, τη θάλασσα και τις πλωτές οδούς.

Για τις οδικές μεταφορές, και τις διασυνδέσεις τους με άλλους τρόπους, το σχέδιο δράσης ITS και η συναφής οδηγία υποστηρίζουν την εγκατάσταση συστημάτων πληροφοριών πραγματικού χρόνου για την κυκλοφορία και τις μετακινήσεις και συστημάτων δυναμικής διαχείρισης της κυκλοφορίας για αποσυμφόρηση και ενθάρρυνση πράσινης κινητικότητας, βελτιώνοντας παράλληλα την ασφάλεια και την προστασία. Οι λύσεις για τη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας στον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ουρανό (SESAR) θα ενσωματώσουν υπηρεσίες αεροναυτιλίας και συστήματα υποστήριξης. Οι υπηρεσίες ποτάμιων πληροφοριών (RIS) και οι ηλε-ναυτιλιακές υπηρεσίες επιτρέπουν καλύτερες, ασφαλέστερες και αποδοτικότερες ποτάμιες και θαλάσσιες μεταφορές. Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας στοχεύει σε ένα πανευρωπαϊκό αυτόματο σύστημα ελέγχου της ταχύτητας, ενώ οι τηλεματικές εφαρμογές για τις υπηρεσίες σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών 63 και μεταφορών επιβατών θα στηρίξουν διασυνοριακές υπηρεσίες, παρέχοντας τους επιβάτες εργαλεία σχεδιασμού ταξιδιού (συμπεριλαμβανομένων των ανταποκρίσεων με άλλες αμαξοστοιχίες και τρόπους μεταφοράς, υποστήριξη για κράτηση θέσεων, πληρωμή και εντοπισμό αποσκευών), καθώς και επικαιροποίηση σε πραγματικό χρόνο.

2.8.Διεθνείς πτυχές του ψηφιακού θεματολογίου

Το ευρωπαϊκό ψηφιακό θεματολόγιο αποσκοπεί να αναδείξει την Ευρώπη στην παγκόσμια σκηνή ως δύναμη έξυπνης και αειφόρου ανάπτυξης, χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς. Οι επτά πυλώνες στο ψηφιακό θεματολόγιο έχουν όλοι διεθνή διάσταση. Ιδίως η ψηφιακή ενιαία αγορά χρειάζεται μια εξωτερική όψη, διότι η πρόοδος σε πολλά από τα ζητήματα πολιτικής μπορεί να επιτευχθεί μόνο σε διεθνές επίπεδο. Η διαλειτουργικότητα και πρότυπα που αναγνωρίζονται σε παγκόσμια κλίμακα μπορούν να βοηθήσουν σε ταχύτερη προώθηση της καινοτομίας, μειώνοντας τους κινδύνους και το κόστος των νέων τεχνολογιών. Η αντιμετώπιση των αυξανόμενων επιβουλών για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο πρέπει επίσης να γίνει σε ένα διεθνές πλαίσιο. Επίσης, οι ευρωπαϊκές κανονιστικές λύσεις που βασίζονται στην ισότητα των ευκαιριών, τη διαφανή διαχείριση και διακυβέρνηση και σε αγορές που είναι ανοικτές στον ανταγωνισμό, αποτελούν στοιχεία έμπνευσης και για άλλες περιοχές του κόσμου. Τέλος, είναι επίσης σημαντική η πρόβλεψη συγκριτικής αξιολόγησης της ευρωπαϊκής προόδου στο ψηφιακό θεματολόγιο σε σχέση με τις καλύτερες διεθνείς επιδόσεις.

Έτσι, είναι ζωτικής σημασίας η διεθνής διάσταση του ψηφιακού θεματολογίου προκειμένου να ολοκληρωθούν οι παραπάνω δράσεις, δεδομένης ιδίως της στρατηγικής σημασίας του διαδικτύου. Η Ευρώπη πρέπει να συνεχίσει να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο σύμφωνα με το πρόγραμμα δράσης της Τύνιδας, προωθώντας την πλέον ανοιχτή και ελάχιστα αποκλειστική δυνατή διακυβέρνηση του διαδικτύου. Σήμερα, και ακόμα περισσότερο στο μέλλον, το διαδίκτυο θα περιλάβει ευρύτερο φάσμα συσκευών και εφαρμογών που διαπερνά όλες τις πτυχές της ζωής – ανεξάρτητα από γεωγραφική θέση. Πρόκειται για ανυπέρβλητο μέσο παγκοσμίως για την ελευθερία του λόγου.

Για την προώθηση της καινοτομίας και σε διεθνές επίπεδο, η Επιτροπή θα εργαστεί προς την κατεύθυνση διαμόρφωσης ευνοϊκών εξωτερικών συνθηκών για το εμπόριο ψηφιακών προϊόντων και υπηρεσιών, π.χ. για να αναπτυχθεί ισχυρότερη εταιρική σχέση για πρόσβαση στην αγορά και επενδυτικές ευκαιρίες, μείωση δασμολογικών και μη δασμολογικών φραγμών σε παγκόσμιο επίπεδο, βελτίωση της προστασίας των ΔΔΙ και αποφυγή στρεβλώσεων της αγοράς.

Η συμφωνία για την τεχνολογία πληροφοριών (ΙΤΑ) του 1997 έχει αποφέρει απτά αποτελέσματα για την προώθηση της αφομοίωσης της τεχνολογίας των πληροφοριών στην Ευρώπη και παγκοσμίως. Ωστόσο, η ΙΤΑ χρειάζεται επί του παρόντος, επικαιροποίηση προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι νέες εξελίξεις, ιδίως η σύγκλιση τεχνολογίας και προϊόντων.

Και στον πεδίο των ψηφιακών υπηρεσιών όπως και της πνευματικής ιδιοκτησίας, η τεχνολογική πρόοδος πρέπει να αποτυπώνεται περαιτέρω και στις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες.

3.Υλοποίηση και διακυβερνηση

Το πιο δύσκολο πρόβλημα είναι να εξασφαλιστεί ταχεία θέσπιση και υλοποίηση των μέτρων αυτών που απαιτούνται για να επιτευχθούν οι στόχοι μας. Χρειαζόμαστε κοινή βούληση και όραμα για την επίτευξη αυτού του σημαντικού βήματος προόδου στην Ευρώπη.

Για την επιτυχία του ψηφιακού θεματολογίου απαιτείται σχολαστική εκτέλεση του ολοκληρωμένου συνόλου των σχετικών δράσεων σύμφωνα με την δομή διακυβέρνησης του Ευρώπη 2020. Όπως παρουσιάζεται στο σχήμα 7, η Επιτροπή πρόκειται:

1.να δημιουργήσει έναν εσωτερικό μηχανισμό συντονισμού – με επίκεντρο μιαν ομάδα Επιτρόπων για να διασφαλιστεί αποτελεσματικός πολιτικός συντονισμός σε διάφορους τομείς πολιτικής, με ιδιαίτερη αναφορά στο σύνολο των νομοθετικών πρωτοβουλιών που προτείνονται στο ψηφιακό θεματολόγιο (παράρτημα 1).

Σχήμα 7: Ο κύκλος διακυβέρνησης του Ευρωπαϊκού ψηφιακού θεματολογίου

2.να συνεργάζεται στενά με τα κράτη μέλη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, ιδίως για:

·σύσταση «ομάδας υψηλού επιπέδου» για συνεργασία με τα κράτη μέλη,

·συμμετοχή σε τακτικό διάλογο με εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,

·δημιουργία προσανατολισμένων στη δράση πλατφορμών για καθένα από τα εφτά πεδία δράσης μαζί με ευρύ φάσμα εμπλεκόμενων φορέων.

3να χαρτογραφήσει την πρόοδο σχετικά με το ψηφιακό θεματολόγιο, με την ετήσια δημοσίευση, τον Μάιο, του πίνακα αποτελεσμάτων, όπου θα συμπεριλαμβάνονται 64 :

·κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις που βασίζονται σε καίριους δείκτες επιδόσεων, οι οποίοι επιλέγονται ανάλογα με τη συνάφειά τους με τα κύρια θέματα πολιτικής (παράρτημα 2) 65 ,

·επικαιροποίηση της προόδου ολόκληρης της δέσμης δράσεων πολιτικής που προσδιορίζονται στο ψηφιακό θεματολόγιο.

4.να διοργανώσει ευρεία συζήτηση των ενδιαφερόμενων σχετικά με την καταγραφόμενη πρόοδο στους ψηφιακούς πίνακες αποτελεσμάτων, υπό μορφή ετήσιας ψηφιακής συνέλευσης, τον Ιούνιο, που θα συγκεντρώνει τα κράτη μέλη, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τους εκπροσώπους των πολιτών και του κλάδου για αξιολόγηση της προόδου και εκτίμηση των ανακυπτόντων προβλημάτων. Η πρώτη ψηφιακή συνέλευση θα πραγματοποιηθεί το πρώτο εξάμηνο του 2011.

5.Η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση σχετικά με τα αποτελέσματα αυτών των δραστηριοτήτων, σε ετήσια έκθεση προόδου προς το φθινοπωρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, σύμφωνα με την δομή διακυβέρνησης του Ευρώπη 2020.

Παράρτημα 1: Πίνακας νομοθετικών ενεργειών

Παράρτημα 2: Βασικοί στόχοι επιδόσεων

Οι δείκτες αυτοί προέρχονται κυρίως από το πλαίσιο συγκριτικής αξιολόγησης 2011-2015 66 που εγκρίθηκε από το κράτη μέλη της ΕΕ τον Νοέμβριο του 2009.

1.    Στόχοι όσον αφορά την ευρυζωνικότητα:

·Βασική ευρυζωνική πρόσβαση για όλους έως το 2013: βασική ευρυζωνική κάλυψη για το 100% των πολιτών της ΕΕ. (βάση: η συνολική κάλυψη DSL (ως % του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ) ήταν 93% τον Δεκέμβριο του 2008.)

·Ταχεία ευρυζωνική πρόσβαση έως το 2020: ευρυζωνική κάλυψη 30 Mbps και πάνω, για το 100% των πολιτών της ΕΕ. (βάση: 23% των ευρυζωνικών συνδρομών είχαν ταχύτητα τουλάχιστον 10 Mbps, τον Ιανουάριο του 2010.)

·Υπερταχεία ευρυζωνική πρόσβαση έως το 2020: 50% των ευρωπαϊκών νοικοκυριών πρέπει να έχουν συνδρομές με ταχύτητα πάνω από 100Mbps. (δεν υπάρχει βάση σύγκρισης)

2.    Ψηφιακή ενιαία αγορά :

·Προώθηση ηλ- εμπορίου: 50% του πληθυσμού πρέπει να πραγματοποιεί αγορές επιγραμμικά έως το 2015. (βάση: το 2009, το 37% των ατόμων ηλικίας 16-74 έχει παραγγείλει προϊόντα ή υπηρεσίες για ιδιωτική χρήση κατά τους τελευταίους 12 μήνες.)

·Διασυνοριακό ηλ-εμπόριο: 20% του πληθυσμού πρέπει να πραγματοποιεί διασυνοριακές αγορές επιγραμμικά το 2015. (βάση: Το 2009, το 8% των ατόμων ηλικίας 16-74 έχει παραγγείλει προϊόντα ή υπηρεσίες από πωλητές άλλων χωρών της ΕΕ κατά τους τελευταίους 12 μήνες.)

·Ηλ-εμπόριο για επιχειρήσεις: το 33% των ΜΜΕ πρέπει να διεξάγουν επιγραμμικές αγορές / πωλήσεις μέχρι το 2015. (βάση: κατά τη διάρκεια του 2008, 24% και 12% των επιχειρήσεων, αντίστοιχα, αγόρασαν / πούλησαν ηλεκτρονικά, για ποσό ίσο ή μεγαλύτερο από το 1% του κύκλου εργασιών / συνόλου των αγορών.

·Ενιαία αγορά για υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών: η διαφορά μεταξύ της περιαγωγής και των εθνικών τιμολογίων πρέπει να πλησιάζει το μηδέν έως το 2015. (βάση: Το 2009, η μέση τιμή περιαγωγής ανά λεπτό ήταν 0,38 λεπτά (πραγματοποίηση κλήσης), και η μέση τιμή ανά λεπτό για όλες τις κλήσεις στην ΕΕ ήταν 0,13 λεπτά (περιλαμβάνεται περιαγωγή).

3.    Ψηφιακή κοινωνική ένταξη:

·Αύξηση της τακτικής χρήσης του διαδικτύου από 60% σε 75% μέχρι το 2015 και από 41% έως 60% για τα μειονεκτούντα άτομα. (τα στοιχεία βάσης είναι του 2009).

·Υποδιπλασιασμός του ποσοστού του πληθυσμού που δεν έχει χρησιμοποιήσει ποτέ το διαδίκτυο έως το 2015 (στο 15%). (βάση: Το 2009, το 30% των ατόμων ηλικίας 16-74 δεν είχε ποτέ χρησιμοποιήσει το διαδίκτυο.)

4.    Δημόσιες υπηρεσίες:

·Ηλε-διακυβέρνηση έως το 2015: 50% των πολιτών να χρησιμοποιούν την ηλε-διακυβέρνηση, περισσότεροι από τους μισούς να επιστρέφουν συμπληρωμένα έντυπα. (βάση: Το 2009, το 38% των ατόμων ηλικίας 16-74 είχαν κάνει χρήση των υπηρεσιών ηλε-διακυβέρνησης τους τελευταίους 12 μήνες, και 47% από αυτούς χρησιμοποίησαν τις υπηρεσίες ηλε-διακυβέρνησης για αποστολή συμπληρωμένων εντύπων.)

·Διασυνοριακές δημόσιες υπηρεσίες: έως το 2015, επιγραμμική διάθεση όλων των βασικών διασυνοριακών δημοσίων υπηρεσιών που περιέχονται στον κατάλογο ο οποίος θα συμφωνηθεί από τα κράτη μέλη μέχρι το 2011. (δεν υπάρχει βάση σύγκρισης).

5.    Έρευνα και καινοτομία:

·Αύξηση Ε&Α στις ΤΠΕ: διπλασιασμός δημόσιων επενδύσεων στα 11 δις ευρώ. (βάση: τα κονδύλια του κρατικού προϋπολογισμού ΤΠΕ ή οι δαπάνες που διατίθενται για Ε&Α (ICT GBAORD) ανήλθαν το 2007 σε 5,7 δισ. ονομαστικά ευρώ)

·6. Οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών

·Προώθηση του φωτισμού χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας: Έως το 2020 ο μείωση τουλάχιστον κατά 20% της κατανάλωσης ενέργειας για φωτισμό (δεν υπάρχει βάση σύγκρισης).

·

(1)     ΕΥΡΩΠΗ 2020 - Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, COM(2010) 2020.

(2)    Tο ψηφιακό θεματολόγιο έχει καταρτιστεί έπειτα από εκτεταμένες διαβουλεύσεις, ιδίως με συμβολές από την Έκθεση για την ψηφιακή ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης (COM 2009) 390· τη δημόσια διαβούλευση της Επιτροπής σχετικά με τις μελλοντικές προτεραιότητες των ΤΠΕ, του 2009· τα συμπεράσματα του Συμβουλίου TTE του Δεκεμβρίου του 2009, τις διαβουλεύσεις και τη στρατηγική Ευρώπη 2020· και την εταιρική συμβολή του κλάδου των ΤΠΕ στην ψηφιακή στρατηγική της Ευρώπης, της ισπανικής Προεδρίας:, την έκθεση πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το 2015.eu και τη δήλωση που συμφωνήθηκε κατά την άτυπη υπουργική σύνοδο στη Γρανάδα, τον Απρίλιο του 2010. Τα παραπάνω είναι διαθέσιμα στη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/information_society/eeurope/i2010/index_en.htm .

(3)    Μόνο μία από τις εννέα επιχειρήσεις εφαρμογών ΤΠΕ που υπάρχουν στον κατάλογο Financial Times Global 500 είναι ευρωπαϊκή· μόνο τέσσερις από τις κορυφαίες 54 ιστοσελίδες από πλευράς επισκεψιμότητας σε όλη την Ευρώπη είναι ευρωπαϊκής προέλευσης.

(4)    Βλ.  http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/president/news/press-releases/pdf/20100510_1_en.pdf  , κεφ. 2.3

(5)    Οδηγία 2003/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Νοεμβρίου 2003, για την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα.

(6)    Η αναθεώρηση αυτή θα λάβει επίσης υπόψη την πρόσφατη σύσταση του ΟΟΣΑ του Συμβουλίου για βελτιωμένη πρόσβαση και αποτελεσματικότερη χρήση των πληροφοριών του δημόσιου τομέα.

(7)    Ανακοίνωση για τις διασυνοριακές ηλεκτρονικές εμπορικές συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών στην ΕΕ, COM (2009) 557.

(8)    Η ηλε-πληρωμή και η ηλε-τιμολόγηση είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για ηλε-δικαιοσύνη, όπως διαδικασίες μικροδιαφορών ή ηλεκτρονική πληρωμή δικαστικών εξόδων

(9)    Οδηγία 2009/110/ΕΚ για την ανάληψη, άσκηση και προληπτική εποπτεία της δραστηριότητας ιδρύματος ηλεκτρονικού χρήματος.

(10)    Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή έχει προτείνει μια ευρωπαϊκή στρατηγική για την διαχείριση ταυτοτήτων στο πλαίσιο του προγράμματος της Στοκχόλμης, COM(2010) 171.

(11)    Τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/EΚ, όπως προτάθηκε από την Επιτροπή το 2009.

(12)     http://www.ec.europa.eu/eyouguide .

(13)    Οδηγία 2000/31/ΕΚ. Επί πλέον, μπορεί να είναι αναγκαία η επικαιροποίηση διατάξεων σύμφωνα με την τεχνολογική πρόοδο, όπως της περιορισμένης ευθύνης των υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας.

(14)    Οδηγία 2005/29/EΚ.

(15)    Οδηγία 2005/65/EΚ.

(16)    Πρβλ. http://ec.europea.eu/consumers/rights/cons_acquis_en.htm .

(17)    Βλ. βασική δράση 8.

(18)    Ο εκσυγχρονισμός της τυποποίησης των ΤΠΕ στην ΕΕ: προχωρώντας μπροστά , COM(2009) 324.

(19)    Λύσεις διαλειτουργικότητας για τις ευρωπαϊκές δημόσιες διοικήσεις (ISA), ΕΕ L 260 της 03.10.2009, σ. 20. Οι ISA αντικαθιστούν το πρόγραμμα IDABC (διαλειτουργική παροχή πανευρωπαϊκών υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στις δημόσιες διοικήσεις, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες, ΕΕ L 181 της 18.5.2004, σ. 25).

(20)    Βλ. λ.χ. την έρευνα του 2009 του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών για τα ανεπίκλητα μηνύματα (Ιανουάριος 2010).

(21)    Η αρχή αυτή σημαίνει ότι η προστασία της ιδιωτικής ζωής και η προστασία των δεδομένων είναι ενσωματωμένες σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής των τεχνολογιών, από τα πρώτα στάδια του σχεδιασμού έως την εγκατάσταση, τη χρήση τους και την τελική διάθεση. 

(22)    COM(2009) 149.

(23)    COM(2010) 171.

(24)    Μια τέτοια στρατηγική έχει προταθεί στο πλαίσιο του προγράμματος της Στοκχόλμης.

(25)    Βλ. βασική δράση 4.

(26)    Πρβλ. Συνθήκες και επιλογές όσον αφορά την εισαγωγή δευτερογενούς αγοράς ραδιοφάσματος στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2004.

(27)    Άρθρο 8 παράγραφος 4 στοιχείο ζ) της οδηγίας 2002/21/ΕΚ σχετικά με κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών· άρθρα 20 παράγραφος 1 στοιχείο β) και 21 παράγραφος 3 στοιχεία γ) και δ) της οδηγίας για την καθολική υπηρεσία.

(28)    Κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων σε σχέση με την ταχεία εξάπλωση των ευρυζωνικών δικτύων (ΕΕ C 235 της 30.9.2009, σ. 4).

(29)    Πρβλ. Έκθεση του 2009 για την Ε&Α στον τομέα των ΤΠΕ στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

(30)    Μια στρατηγική για την Ε&Α και την καινοτομία στις ΤΠΕ στην Ευρώπη: Ανεβάζοντας τον πήχυ, COM(2009) 116.

(31)    GÉANT, ηλεκτρονικό δίκτυο επικοινωνιών μεγάλης χωρητικότητας και EGΙ, υποδομή υπολογιστικού πλέγματος.

(32)    Η στρατηγική οφείλει να εξετάσει οικονομικές, νομικές και θεσμικές πτυχές.

(33)    Βλ. Σύσταση της Επιτροπής σχετικά με τη διαχείριση της διανοητικής ιδιοκτησίας στις δραστηριότητες μεταφοράς γνώσης, και Κώδικα ορθής πρακτικής για τα πανεπιστήμια και άλλους δημόσιους ερευνητικούς οργανισμούς  C(2008) 1329. .

(34)    Π.χ. εγγυήσεις για τις επενδύσεις από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων και άλλα μέσα της ΕΤΕ.

(35)    Για το σκοπό αυτό η Επιτροπή θα επεκτείνει δεόντως τις τρέχουσες απαιτήσεις δημοσίευσης Ανοικτής Πρόσβασης, όπως προβλέπεται στην απόφαση C(2008) 4408 της Επιτροπής (περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτή την πιλοτική δράση διατίθενται στην ηλε-διεύθυνση http://ec.europa.eu/research/science-society/index.cfm?fuseaction=public.topic&id=1680 ).

(36)    Την περίοδο 2011-13, η Επιτροπή θα συγχρηματοδοτήσει πέντε νέες δράσεις για τις προ-εμπορικές δημόσιες συμβάσεις αφορούν τα κράτη μέλη.

(37)    Π.χ. την περίοδο 2011-13, η Επιτροπή θα υποστηρίξει έξι συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα από τις ΤΠΕ στο 7ο ΠΠ, συνολικής χρηματοδότησης ύψους 1 δισ. ευρώ και θα αντληθούν περίπου 2 δισ. ευρώ σε ιδιωτικές δαπάνες.

(38)    Με βάση την εμπειρία στο από κοινού συντονιζόμενο πρόγραμμα AAL και τις προσκλήσεις ERANET+ στη φωτονική, για την περίοδο 2011-12 θα προταθούν νέες δράσεις σε τομείς όπως η ηλ-υγεία και ο έξυπνος φωτισμός.

(39)    Σημαντικό στοιχείο είναι η πρόσφατη ανακοίνωση της Επιτροπής «Με αντικείμενο την απλούστευση της εφαρμογής των προγραμμάτων – πλαίσιο έρευνας», COM (2010) 187 .

(40)    Πρβλ. σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με τις βασικές ικανότητες για τη διά βίου μάθηση.

(41)    eSkills Monitor study. Monitoring eskills supply and demand in Europe, Eυρωπαϊκή Επιτροπή 2009, βλ. http://www.eskills-monitor.eu/ . Ανάλογα με τις οικονομικές προβλέψεις, το χάσμα στις ηλε-δεξιότητες μπορεί να κυμανθεί μεταξύ 384.000 και 700.000 θέσεων εργασίας.

(42)    Δεδομένα Eurostat 2008.

(43)    Περαιτέρω προτάσεις στο πεδίο αυτό θα διατυπωθούν στην προσεχή εμβληματική πρωτοβουλία της στρατηγικής Ευρώπη 2020 με τίτλο «Ένωση καινοτομίας».

(44)    Βλ.: http://eskills-week.ec.europa.eu.

(45)    Βλ. http://ec.europa.eu/information_society/policy/ecomm/library/public_consult/index_en.htm

(46)    Οδηγία 2002/22/ΕΚ για την καθολική υπηρεσία και τα δικαιώματα των χρηστών όσον αφορά δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών.

(47)    Ιδίως οι οδηγίες για την προσβασιμότητα διαδικτυακού περιεχομένου Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.0 .

(48)    Πρβλ. http://www.un.org/disabilities/convention/conventionfull.shtml .

(49)    Πρβλ. σύσταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου σχετικά με το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων για τη διά βίου μάθηση.

(50)    Πρβλ. απόφαση αριθ. 2241/2004/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Δεκεμβρίου 2004, σχετικά με το ενιαίο κοινοτικό πλαίσιο για τη διαφάνεια των επαγγελματικών προσόντων και ικανοτήτων (Europass).

(51)    Πρβλ. Νέες δεξιότητες για νέες θέσεις εργασίας, , Ηλεκτρονικές δεξιότητες για τον 21ο αιώνα και την προσεχή εμβληματική πρωτοβουλία της στρατηγικής Ευρώπη 2020.

(52)    Ανακοίνωση COM(2009) 111 και σύσταση της Επιτροπής C (2009) 7604 σχετικά με την κινητοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφοριών και Επικοινωνιών για τη διευκόλυνση της μετάβασης σε μια ενεργειακά αποδοτική οικονομία με χαμηλές εκπομπές άνθρακα.

(53)    Από πλευράς κοινωνικών προκλήσεων, η δημοσκόπηση του 2008 του Ευρωβαρόμετρου στις 27 χώρες της ΕΕ, αποκάλυψε ότι για τους περισσότερους πολίτες, το υγιές περιβάλλον είναι εξίσου σημαντικό για την ποιότητα ζωής τους όπως η κατάσταση της οικονομίας. Το 64% θεωρεί ότι στην προστασία του περιβάλλοντος πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε σχέση με την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Ωστόσο, το 42% των πολιτών εξακολουθεί να αισθάνεται ανεπαρκώς πληροφορημένο - ειδικά όσον αφορά τις επιπτώσεις της ρύπανσης στην υγεία. Την ίδια στιγμή, το 63% συμφωνεί ότι οι πολιτικές που αποσκοπούν στην προστασία του περιβάλλοντος είναι κίνητρο για καινοτομία.

(54)    Οι δράσεις αυτές θα συμβάλουν σε ευρωπαϊκή εταιρική σχέση για την καινοτομία, που προβλέπεται στη στρατηγική Ευρώπη 2020.

(55)    Πρβλ. COM(2007) 860  και  SEC(2009) 1198 .

(56)    Σύμφωνα με τις απαιτήσεις για την προστασία των δεδομένων.

(57)    Βάσει της εντολής 403 (CEN).

(58)    Η Επιτροπή ζήτησε τη σύσταση μιας «επιτροπής σοφών» που θα διατυπώσει συστάσεις για τα θέματα αυτά έως το τέλος του 2010, βλ. δελτίο Τύπου IP/10/456 . 

(59)    Η Επιτροπή συνεργάζεται με τα κράτη μέλη σχετικά με σχέδιο δράσης για την υλοποίηση των δεσμεύσεων του 2009. Πρβλ. Δήλωση του Malmö για την ηλε-διακυβερνηση.

(60)    Το μέλλον των δημοσίων επιγραμμικών υπηρεσιών θα βασιστεί στην αποτελεσματική και διαλειτουργική διαχείριση και σε πλαίσια και εργαλεία επαλήθευσης ταυτότητας, όπως περιγράφεται παραπάνω.

(61)    Η ανάπτυξη ενός πλήρως ηλεκτρονικού περιβάλλοντος για τα τελωνεία στην ΕΕ μέχρι το 2013 θα παρέχει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες ηλε-διακυβέρνησης για εμπόρους, διαλειτουργικά εθνικά πληροφοριακά συστήματα και κοινοτικής κλίμακας διαχείριση των τελωνειακών διαδικασιών.

(62)    Οδηγία 2003/4/EΚ για την πρόσβαση του κοινού σε περιβαλλοντικές πληροφορίες.

(63)    ΕΕ L 13 της 18.1.2006, σ.1

(64)    Οι εν λόγω πίνακες θα αποτελέσουν τα θεμέλια για το πλαίσιο αξιολόγησης του ψηφιακού θεματολογίου.

(65)    Οι δείκτες έχουν κυρίως αντληθεί από το πλαίσιο συγκριτικής αξιολόγησης 2011-2015 που εγκρίθηκε από το κράτη μέλη της ΕΕ το Νοέμβριο του 2009. Πρόκειται για εννοιολογικό πλαίσιο για συλλογή στατιστικών στοιχείων της κοινωνίας της πληροφορίας, καθώς και κατάλογος βασικών δεικτών για συγκριτική αξιολόγηση.

(66)    Για περισσότερες πληροφορίες βλ. συγκριτική αξιολόγηση πλαισίου 2011-2015· πρόκειται περί εννοιολογικού πλαισίου για συλλογή στατιστικών της κοινωνίας της πληροφορίας, καθώς και κατάλογος βασικών δεικτών για συγκριτική αξιολόγηση.