52009PC0041

[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 30.1.2009

COM(2009) 41 τελικό

Πρόταση

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την παράταση εφαρμογής των μέτρων που προβλέπονται στην απόφαση 2002/148/ΕΚ για την περάτωση της διαδικασίας διαβουλεύσεων με τη Ζιμπάμπουε βάσει του άρθρου 96 της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΚ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1. Στις 18 Φεβρουαρίου 2002, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισε να λάβει «κατάλληλα μέτρα» κατά της Ζιμπάμπουε[1] μετά το πέρας των διαβουλεύσεων που πραγματοποιήθηκαν σύμφωνα με το άρθρο 96 της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΚ[2]. Τα μέτρα αυτά περιλάμβαναν την αναστολή της δημοσιονομικής στήριξης και της στήριξης σχεδίων, καθώς και την αναστολή της υπογραφής του Εθνικού Ενδεικτικού Προγράμματος στο πλαίσιο του 9ου ΕΤΑ, αλλά σαφώς δεν έθιγαν συνεισφορές σε επιχειρήσεις ανθρωπιστικού χαρακτήρα και σε προγράμματα άμεσης στήριξης του πληθυσμού, ιδίως όσον αφορά τους κοινωνικούς τομείς, τον εκδημοκρατισμό και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου. Τα μέτρα περιλάμβαναν επίσης την αναστολή της εφαρμογής του άρθρου 12 του παραρτήματος 2 της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΚ, όσον αφορά τις τρέχουσες πληρωμές και τις κινήσεις κεφαλαίων, στο μέτρο που απαιτείται για την εφαρμογή περαιτέρω περιοριστικών μέτρων και, ειδικότερα, για τη δέσμευση κεφαλαίων.

2. Η επιβολή των μέτρων αυτών δικαιολογείται από τις σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας της γνώμης, του συνεταιρίζεσθαι και του συνέρχεσθαι ειρηνικώς. Πιο πρόσφατος λόγος επιβολής τους ήταν οι απόπειρες της κυβέρνησης της Ζιμπάμπουε να παρεμποδίσει τη διεξαγωγή ελεύθερων και αδιάβλητων εκλογών, απαγορεύοντας ιδίως σε διεθνείς παρατηρητές και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης να τις παρακολουθήσουν.

3. Σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 3 της απόφασης της 18ης Φεβρουαρίου 2002, τα μέτρα έπρεπε να εφαρμοστούν για διάστημα δώδεκα μηνών, αλλά θα ανακαλούνταν μόλις οι επικρατούσες συνθήκες διασφάλιζαν τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δημοκρατικών αρχών και του κράτους δικαίου.

4. Σε έξι περιπτώσεις, στις 18 Φεβρουαρίου 2003[3], στις 19 Φεβρουαρίου 2004[4], στις 17 Φεβρουαρίου 2005[5], στις 14 Φεβρουαρίου 2006[6], στις 19 Φεβρουαρίου 2007[7] και στις 18 Φεβρουαρίου 2008[8], το Συμβούλιο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση της Ζιμπάμπουε εξακολουθούσε να παραβιάζει τα ουσιώδη στοιχεία που αναφέρονται στο άρθρο 9 της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΚ και ότι οι επικρατούσες συνθήκες δεν διασφάλιζαν τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δημοκρατικών αρχών και του κράτους δικαίου, και σε όλες τις περιπτώσεις αποφάσισαν δωδεκάμηνη παράταση των μέτρων κατά της Ζιμπάμπουε.

5. Παρά τη σύναψη, τον Σεπτέμβριο του 2008 μετά τις εκλογές του Μαρτίου 2008, συμφωνίας καταμερισμού της εξουσίας μεταξύ των τριών μερών (ZANU PF, MDC - T, MDC - M), από τον Φεβρουάριο του 2008 δεν σημειώθηκε ουσιαστική πρόοδος στους τομείς που προκαλούν ανησυχία στην ΕΕ οι οποίοι προσδιορίστηκαν κατά τις διαβουλεύσεις που διενεργήθηκαν βάσει του άρθρου 96, και η κυβέρνηση της Ζιμπάμπουε δεν ανέλαβε καμία αξιόπιστη δέσμευση ούτε έλαβε συγκεκριμένα θετικά μέτρα για τη βελτίωση της κατάστασης. Επιπλέον, υπάρχουν στοιχεία ότι αυξάνεται η πολιτική βία στη χώρα, ιδίως κατά των οπαδών του MDC και των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

6. Η αναθεώρηση της τρέχουσας απόφασης, η οποία ισχύει έως τις 20 Φεβρουαρίου 2009, συμπίπτει με την πρωτοβουλία της οποίας έχει τεθεί επικεφαλής η SADC (Αναπτυξιακή Κοινότητα της Μεσηµβρινής Αφρικής) για την εφαρμογή της συμφωνίας καταμερισμού της εξουσίας που υπογράφηκε τον Σεπτέμβριο του 2008, και η οποία χαίρει της πλήρους υποστήριξης της ΕΕ, αλλά καθυστερεί επί του παρόντος.

7. Συνεκτιμώντας τα ανωτέρω, το μόνο που μπορεί να προτείνει η Επιτροπή κατά το παρόν στάδιο είναι η παράταση της τρέχουσας πολιτικής, δεδομένου ότι τυχόν άρση ή ακόμη και χορήγηση διευκολύνσεων σε σχέση με τα τρέχοντα μέτρα δεν είναι δικαιολογημένη.

8. Συνεπώς, η Επιτροπή προτείνει στο Συμβούλιο να παρατείνει την τρέχουσα απόφαση για συμπληρωματική περίοδο 12 μηνών που θα λήγει στις 20 Φεβρουαρίου 2010. Δεδομένου ότι η πρόταση απόφασης αφορά μόνο την παράταση των υφιστάμενων μέτρων, χωρίς καμία αλλαγή επί της ουσίας, δεν απαιτείται η επανέναρξη των διαβουλεύσεων με τη Δημοκρατία της Ζιμπάμπουε κατ’ εφαρμογή του άρθρου 96 της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΚ.

9. Άλλο προτεινόμενο μέτρο είναι να ενημερωθεί η κυβέρνηση της Ζιμπάμπουε, στη συνημμένη επιστολή προς τον Πρόεδρο Μουγκάμπε, ότι η ΕΕ παραμένει ανοικτή στη συζήτηση με τις αρχές της Ζιμπάμπουε σχετικά με τους όρους για πλήρη εκ νέου δέσμευση με στόχο την ανόρθωση της χώρας μόλις το επιτρέψουν οι πολιτικές συνθήκες.

10. Η απόφαση θα πρέπει να υποβάλλεται σε συνεχή επανεξέταση, ενώ τα μέτρα θα πρέπει να ανακληθούν μόλις επικρατήσουν συνθήκες που να διασφαλίζουν τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δημοκρατικών αρχών και του κράτους δικαίου.

Συμπεράσματα

11. Με βάση τα ανωτέρω, ζητείται από το Συμβούλιο να εγκρίνει το συνημμένο σχέδιο πρότασης απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με την παράταση εφαρμογής των μέτρων κατά της Ζιμπάμπουε.

Πρόταση

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την παράταση εφαρμογής των μέτρων που προβλέπονται στην απόφαση 2002/148/ΕΚ για την περάτωση της διαδικασίας διαβουλεύσεων με τη Ζιμπάμπουε βάσει του άρθρου 96 της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΚ

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 300 παράγραφος 2,

τη συμφωνία εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΚ που υπογράφηκε στο Κοτονού, στις 23 Ιουνίου 2000[9], και αναθεωρήθηκε στο Λουξεμβούργο, στις 25 Ιουνίου 2005[10],

την εσωτερική συμφωνία μεταξύ των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, που συνήλθαν στο πλαίσιο του Συμβουλίου, όσον αφορά τα ληπτέα μέτρα και τις ακολουθητέες διαδικασίες για την εφαρμογή της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΚ,[11] και ιδίως το άρθρο 3,

την πρόταση της Επιτροπής,

Εκτιμώντας τα εξής:

(1) Με την απόφαση 2002/148/ΕΚ του Συμβουλίου[12], περατώθηκαν οι διαβουλεύσεις με τη Δημοκρατία της Ζιμπάμπουε, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 96 παράγραφος 2 στοιχείο γ) της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΚ[13], και ελήφθησαν τα κατάλληλα μέτρα, όπως διευκρινίζεται στο παράρτημα της εν λόγω απόφασης.

(2) Με την απόφαση 2008/158/ΕΚ[14], η εφαρμογή των μέτρων που αναφέρονται στο άρθρο 2 της απόφασης 2002/148/ΕΚ, η οποία παρατάθηκε έως τις 20 Φεβρουαρίου 2004 με το άρθρο 1 της απόφασης 2003/112/ΕΚ[15], έως τις 20 Φεβρουαρίου 2005 με το άρθρο 1 της απόφασης 2004/157/ΕΚ[16], έως τις 20 Φεβρουαρίου 2006 με το άρθρο 1 της απόφασης 2005/139/ΕΚ[17], έως τις 20 Φεβρουαρίου 2007 με το άρθρο 1 της απόφασης 2006/114/ΕΚ[18] και έως τις 18 Φεβρουαρίου 2008 με το άρθρο 1 της απόφασης 2007/127/ΕΚ[19], παρατάθηκε για νέο χρονικό διάστημα δώδεκα μηνών έως τις 20 Φεβρουαρίου 2009.

(3) Τα βασικά στοιχεία που αναφέρονται στο άρθρο 9 της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΚ εξακολουθούν να παραβιάζονται από την κυβέρνηση της Ζιμπάμπουε και οι τρέχουσες συνθήκες στη Ζιμπάμπουε δεν διασφαλίζουν το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δημοκρατικών αρχών και του κράτους δικαίου.

(4) Συνεπώς, η περίοδος εφαρμογής των μέτρων θα πρέπει να παραταθεί,

ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ:

Άρθρο 1

Η περίοδος εφαρμογής των μέτρων που αναφέρονται στο άρθρο 2 της απόφασης 2002/148/ΕΚ παρατείνεται έως τις 20 Φεβρουαρίου 2010. Τα εν λόγω μέτρα υποβάλλονται σε συνεχή αναθεώρηση.

Η επιστολή που επισυνάπτεται στην παρούσα απόφαση απευθύνεται στον Πρόεδρο της Ζιμπάμπουε.

Άρθρο 2

Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την ημέρα της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης .

Βρυξέλλες, […]

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος […]

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Βρυξέλλες,

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΗΣ ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί υψίστης σημασίας τις διατάξεις του άρθρου 9 της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΚ. Ως βασικά στοιχεία της συμφωνίας εταιρικής σχέσης, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δημοκρατικών θεσμών και του κράτους δικαίου αποτελούν τα θεμέλια των σχέσεών μας.

Με επιστολή της 19ης Φεβρουαρίου 2002, η Ευρωπαϊκή Ένωση σας ενημέρωσε για την απόφασή της να περατώσει τις διαβουλεύσεις που είχαν ξεκινήσει δυνάμει του άρθρου 96 της συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας ΑΚΕ-ΕΚ και να λάβει ορισμένα «κατάλληλα μέτρα» κατά την έννοια του άρθρου 96 παράγραφος 2 στοιχείο γ) της εν λόγω συμφωνίας.

Με επιστολές της 19ης Φεβρουαρίου 2003, της 19ης Φεβρουαρίου 2004, της 18ης Φεβρουαρίου 2005, της 15ης Φεβρουαρίου 2006, της 21ης Φεβρουαρίου 2007 και της 19ης Φεβρουαρίου 2008, η Ευρωπαϊκή Ένωση σας ενημέρωσε για την απόφασή της να μην ανακαλέσει την εφαρμογή των «κατάλληλων μέτρων» και να παρατείνει τη διάρκεια εφαρμογής τους έως τις 20 Φεβρουαρίου 2004, τις 20 Φεβρουαρίου 2005, τις 20 Φεβρουαρίου 2006, τις 20 Φεβρουαρίου 2007, τις 20 Φεβρουαρίου 2008 και τις 20 Φεβρουαρίου 2009 αντίστοιχα.

Μετά από διάστημα δώδεκα μηνών, η Ευρωπαϊκή Ένωση διαπιστώνει ότι δεν έχει σημειωθεί αισθητή πρόοδος στους πέντε τομείς που αναφέρονται στην απόφαση του Συμβουλίου της 18ης Φεβρουαρίου 2002.

Βάσει των ανωτέρω, η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί ότι δεν είναι δυνατή η άρση των κατάλληλων μέτρων και αποφάσισε να παρατείνει την περίοδο εφαρμογής τους μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου 2010.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιθυμεί να τονίσει για άλλη μια φορά ότι δεν έχει την πρόθεση να επιβάλει κυρώσεις στον λαό της Ζιμπάμπουε και ότι θα εξακολουθήσει να συμβάλλει σε επιχειρήσεις ανθρωπιστικού χαρακτήρα και σε έργα που αποσκοπούν στην άμεση στήριξη του πληθυσμού, ιδίως όσον αφορά τον κοινωνικό τομέα, τον εκδημοκρατισμό και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, τα οποία δεν θίγονται από τα μέτρα αυτά.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιθυμεί να υπενθυμίσει ότι η εφαρμογή των κατάλληλων μέτρων κατά την έννοια του άρθρου 96 της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΚ δεν εμποδίζει τη διεξαγωγή πολιτικού διαλόγου, όπως ορίζεται στις διατάξεις του άρθρου 8 της εν λόγω συμφωνίας.

Με το πνεύμα αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιθυμεί να υπογραμμίσει για άλλη μια φορά τη σημασία που αποδίδει στη μελλοντική συνεργασία ΕΚ-Ζιμπάμπουε και επιθυμεί να επιβεβαιώσει την πρόθεσή της να συνεχίσει το διάλογο και να επιτύχει στο εγγύς μέλλον τις συνθήκες που θα επιτρέψουν την επανάληψη όλων των δραστηριοτήτων συνεργασίας.

Με τιμή,

Για την Επιτροπή Για το Συμβούλιο

[1] Βλ. απόφαση 2002/148/ΕΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 50 της 21.02.2002, σ. 64). Εξάλλου (βλ. τα συμπεράσματα του ΣΓΥ της 18ης Φεβρουαρίου 2002), το Συμβούλιο ενέκρινε στοχευμένες κυρώσεις ΚΕΠΠΑ (κοινή θέση 2002/145/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου και κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 310/2002 του Συμβουλίου σχετικά με ορισμένα περιοριστικά μέτρα για τη Ζιμπάμπουε, ΕΕ L 50 της 21.2.2002, σ.1-12).

[2] Σκοπός της έναρξης διαβουλεύσεων κατ’ εφαρμογή του άρθρου 96 ήταν να συμφωνηθούν τα μέτρα που έπρεπε να λάβει η κυβέρνηση της Ζιμπάμπουε για τη βελτίωση της κατάστασης, και τα οποία αφορούσαν ειδικότερα πέντε θέματα (το τέλος κάθε ανοχής στην πολιτική βία· την έγκαιρη πρόσκληση προς τους διεθνείς εταίρους για υποστήριξη και παρακολούθηση των προσεχών εκλογών, με πλήρη πρόσβαση· την προστασία της ελευθερίας των μέσων μαζικής ενημέρωσης· την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας και την τήρηση των δικαστικών αποφάσεων· το τέλος της παράνομης καταπάτησης των περιουσιών).

[3] ΕΕ L 46 της 20.2.2003, σ. 25.

[4] ΕΕ L 50 της 20.2.2004, σ. 60.

[5] ΕΕ L 48 της 19.2.2005, σ. 28.

[6] ΕΕ L 48 της 18.2.2006, σ. 26.

[7] ΕΕ L 53 της 22.2.2007, σ. 23.

[8] ΕΕ L 51 της 26.2.2008, σ. 19.

[9] ΕΕ L 317 της 15.12.2000, σ. 3.

[10] ΕΕ L 209 της 11.8.2005, σ. 26.

[11] ΕΕ L 317 της 15.12.2000, σ. 376. Εσωτερική συμφωνία, όπως τροποποιήθηκε τελευταία με την εσωτερική συμφωνία της 10ης Απριλίου 2006 (ΕΕ L 247 της 9.9.2006, σ. 48)

[12] ΕΕ L 50 της 21.2.2002, σ. 64.

[13] ΕΕ L 317 της 15.12.2000, σ. 3.

[14] ΕΕ L 51 της 26.2.2008, σ. 19.

[15] ΕΕ L 46 της 20.2.2003, σ. 25.

[16] ΕΕ L 50 της 20.2.2004, σ. 60.

[17] ΕΕ L 48 της 19.2.2005, σ. 28.

[18] ΕΕ L 48 της 18.2.2006, σ. 26.

[19] ΕΕ L 53 της 22.2.2007, σ. 23.