25.8.2009   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 200/9

—

αναγνωρίζει ότι ο τουρισμός συμβάλει σημαντικά στο εθνικό ΑΕΠ όλων των κρατών — μελών, αν και ο ρόλος και η συμμετοχή του, ως επιχειρηματική δραστηριότητα, διαφέρει πολύ ανάμεσα στα κράτη — μέλη, τόσο σε επίπεδο εθνικών οικονομιών όσο και στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη·

—

αναγνωρίζει ότι η τουριστική βιομηχανία αντιμετωπίζει μια σειρά από προκλήσεις, με σημαντικότερη την πρόκληση της οικονομικής ύφεσης. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η ανάγκη τόνωσης της τουριστικής βιομηχανίας και ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας σε αυτόν τον τομέα κρίνεται απαραίτητη, λόγω και της κοινωνικής διάστασης του τουρισμού στους τομείς της απασχόλησης και της κοινωνικής και περιφερειακής συνοχής·

—

υπογραμμίζει ότι η τουριστική ανάπτυξη οφείλει να είναι βιώσιμη, ώστε να μη γίνεται κατασπατάληση των φυσικών πόρων και καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος. Οφείλει να σέβεται τον φυσικό πλούτο μιας περιοχής και να τον αξιοποιεί προς την κατεύθυνση μιας ήπιας και αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης, με στόχο τη διατήρηση και αναβάθμιση του περιβάλλοντος, την προστασία του για τις μελλοντικές γενιές και τη δημιουργία συνθηκών για την ανάπτυξη νέων δυνατοτήτων απασχόλησης.

Εισηγητής

:

ο κ. Κωνσταντίνος Τάτσης (EL/EPP), Πρόεδρος Διευρυμένης Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Δράμας-Καβάλας-Ξάνθης

1.

Αναγνωρίζει ότι ο τουρισμός συμβάλει σημαντικά στο εθνικό ΑΕΠ όλων των κρατών — μελών, αν και ο ρόλος και η συμμετοχή του, ως επιχειρηματική δραστηριότητα, διαφέρει πολύ ανάμεσα στα κράτη — μέλη, τόσο σε επίπεδο εθνικών οικονομιών όσο και στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη.

2.

Παρατηρεί ότι ο τουρισμός αποτελεί βασική πλουτοπαραγωγική πηγή για πολλές περιφερειακές οικονομίες, αλλά η κοινοτική διάσταση του θέματος μέχρι στιγμής είναι πολύ περιορισμένη. Παράλληλα, χαιρετίζει την Ανακοίνωση της Επιτροπής για μια «Ανανεωμένη Πολιτική της ΕΕ για τον Τουρισμό — προς μια ενδυναμωμένη συνεργασία για τον Ευρωπαϊκό Τουρισμό» και την «Ατζέντα για ένα Βιώσιμο και Ανταγωνιστικό Ευρωπαϊκό Τουρισμό».

3.

Χαιρετίζει την αναγνώριση του τουρισμού ως τομέα συμπληρωματικής δράσης της ΕΕ στο νέο άρθρο 195 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Συνθήκη της Λισσαβώνας) και ελπίζει, επομένως, να μπορέσει να επιτευχθεί όσο το δυνατόν συντομότερα η κύρωση αυτής της Συνθήκης, ώστε να παρασχεθεί μια στέρεη νομική βάση για τη δραστηριότητα της ΕΕ σε αυτόν τον τομέα.

4.

Σημειώνει ότι η σημασία του τουρισμού και ο ρόλος του τουριστικού τομέα είναι πολλαπλός, καθώς έχει σημαντική συμβολή τόσο στην Ευρωπαϊκή Οικονομία, στο σύνολό της, όσο και στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας πολλών κρατών — μελών, και την αύξηση του εθνικού ΑΕΠ. Πέραν των εκπαιδευτικών ταξιδιών και σε ό,τι αφορά την υγεία καθώς και τη σημασία του τουρισμού από άποψη αναψυχής και ανάπαυσης η τουριστική ανάπτυξη έχει σημαντικές επιπτώσεις και στον τομέα της Απασχόλησης, με πολλά επαγγέλματα να εξαρτώνται από την τουριστική κίνηση, και πολλούς επαγγελματίες να εργάζονται μέσα και πέριξ των τουριστικών μονάδων.

5.

Προσθέτει ότι ο τουρισμός συμβάλλει θετικά στην προώθηση της ευρύτερης κοινωνικής συνοχής, δίνοντας μια αναπτυξιακή και επιχειρηματική διέξοδο σε περιφέρειες, και ιδιαίτερα σε περιφέρειες χωρίς άλλες πλουτοπαραγωγικές πηγές, διαχέοντας ένα κομμάτι του παραγόμενου οικονομικού προϊόντος στην κοινωνία. Σε περιοχές που υποφέρουν από μακρόχρονη πληθυσμιακή συρρίκνωση και αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες η ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας μπορεί να αποτελέσει την κινητήρια δύναμη που σε ορισμένες περιπτώσεις ανατρέπει μια αρνητική ανάπτυξη και προωθεί την αναγκαία διαρθρωτική αλλαγή.

6.

Επισημαίνει ότι θα πρέπει να τονιστεί η σημασία του τουρισμού στη διαδικασία ανάπτυξης μιας ευρωπαϊκής κοινωνικής συνείδησης, μέσω της κινητικότητας των ευρωπαίων πολιτών. Η συμβολή του τουρισμού στην εμπέδωση αυτής της συνείδησης, μέσω της γνωριμίας και της επαφής των πολιτών με άλλα κράτη — μέλη, άλλες κοινωνικές κουλτούρες και διαφορετικές χώρες, από τη μια ενισχύει ο αίσθημα της διαφορετικότητας, αλλά από την άλλη ενισχύει παράλληλα και το αίσθημα της κοινής προοπτικής. Η κινητικότητα των πολιτών που εξασφαλίζεται από την τουριστική ανάπτυξη των ευρωπαϊκών περιφερειών βρίσκεται στο επίκεντρο της έννοιας του ευρωπαίου πολίτη.

7.

Παρατηρεί ότι η τουριστική ανάπτυξη συνδέεται άμεσα με τομείς όπως το περιβάλλον και ο πολιτισμός. Αναφορικά με το περιβάλλον, σημαντική είναι η σημασία της ανάγκης προώθησης πολιτικών αειφόρου και βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, ώστε το περιβάλλον να αξιοποιηθεί και μέσω της αξιοποίησης να προστατευθεί. Αναφορικά με τον πολιτισμό, ο τουρισμός δίνει τη δυνατότητα εκμετάλλευσης τόσο της σύγχρονης πολιτιστικής παραγωγής όσο και αξιοποίησης της πλούσιας ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς.

8.

Υπογραμμίζει ότι ο τουρισμός αποτελεί σε περιφερειακό επίπεδο μια σταθερή πηγή εργασίας και συμβάλει στην ενίσχυση και την τόνωση της απασχόλησης, συμμετέχοντας σημαντικά στην επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί με τη Στρατηγική της Λισσαβώνας, σχετικά με την ενίσχυση της απασχόλησης.

9.

Αναγνωρίζει ότι η τουριστική βιομηχανία αντιμετωπίζει μια σειρά από προκλήσεις, με σημαντικότερη την πρόκληση της οικονομικής ύφεσης. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η ανάγκη τόνωσης της τουριστικής βιομηχανίας και ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας σε αυτόν τον τομέα κρίνεται απαραίτητη, λόγω και της κοινωνικής διάστασης του τουρισμού στους τομείς της απασχόλησης και της κοινωνικής και περιφερειακής συνοχής.

10.

Υπογραμμίζει ότι η τουριστική ανάπτυξη οφείλει να είναι βιώσιμη, ώστε να μη γίνεται κατασπατάληση των φυσικών πόρων και καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος. Οφείλει να σέβεται τον φυσικό πλούτο μιας περιοχής και να τον αξιοποιεί προς την κατεύθυνση μιας ήπιας και αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης, με στόχο την διατήρηση και αναβάθμιση του περιβάλλοντος, την προστασία του για τις μελλοντικές γενιές και τη δημιουργία συνθηκών για την ανάπτυξη νέων δυνατοτήτων απασχόλησης.

11.

Σημειώνει ότι τα σχέδια τουριστικού χωροταξικού σχεδιασμού, σε περιφερειακό επίπεδο, αποτελούν ένα μέσο για να βρεθεί η χρυσή τομή ανάμεσα στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και την αξιοποίηση του φυσικού περιβάλλοντος, ώστε να αποφευχθεί η κατασπατάληση των φυσικών και των ενεργειακών πόρων κάθε περιφέρειας. Ήδη σε κάποιες περιφέρειες έχει τεθεί πλαφόν στην παρουσία ξενοδοχειακών μονάδων και προτείνεται να συζητηθεί αυτή η πρακτική στα πλαίσια μιας ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών. Σε αυτό το πλαίσιο συστήνεται η επιβολή συγκεκριμένων κριτηρίων αξιολόγησης του πλαφόν, με γνώμονα τις περιφερειακές αναπτυξιακές ανάγκες, τις κοινωνικές ανάγκες και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

12.

Παρατηρεί ότι ο ανταγωνισμός στο χώρο του τουρισμού έχει τρεις όψεις. Αφ’ ενός, υπάρχει ο εξωτερικός ανταγωνισμός, ανάμεσα στους εθνικούς προορισμούς εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αφ’ ετέρου υπάρχει ο εσωτερικός ανταγωνισμός ανάμεσα στους διάφορους ευρωπαϊκούς προορισμούς. Τέλος υπάρχει και ο εγχώριος ανταγωνισμός ανάμεσα στους εθνικούς προορισμούς. Η καθεμιά από αυτές τις μορφές ανταγωνισμού έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και χρήζει διαφορετικής προσέγγισης.

13.

Σημειώνει ότι μια ακόμα πρόκληση που αντιμετωπίζει η περιφερειακή τουριστική βιομηχανία είναι η εποχικότητα. Λόγω της φύσης του προβλήματος, η λύση δεν πρέπει να αναζητηθεί σε εθνικό επίπεδο αλλά σε περιφερειακό, καθώς η εποχικότητα συνδέεται με συγκεκριμένα κοινωνικά και περιφερειακά χαρακτηριστικά, που επηρεάζουν άμεσα την τουριστική κίνηση. Αντίθετα, σε εθνικό επίπεδο, υπάρχει δυνατότητα πολύπλευρης ανάπτυξης και διαφοροποίησης του τουριστικού προϊόντος ανά εποχή.

14.

Αναγνωρίζει ότι ο τουρισμός αποτελεί ουσιαστικά μια βιομηχανία παροχής υπηρεσιών, που χαρακτηρίζεται από τον υψηλό ανταγωνισμό και την αναζήτηση, από την πλευρά των πελατών, της ποιότητας. Επομένως, το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολείται σε αυτή τη βιομηχανία θα πρέπει να είναι αντίστοιχου υψηλού επιπέδου και ανάλογης κατάρτισης.

15.

Επισημαίνει την ανάγκη για ενίσχυση των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο χώρο του τουρισμού, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να προσελκύουν ανθρώπινο δυναμικό με υψηλή κατάρτιση και προσόντα. Με αυτόν τον τρόπο, το τουριστικό προϊόν θα αναπτύξει μια μεγαλύτερη δυναμική σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και θα επιτύχει μια ουσιαστική βελτίωση στις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους επισκέπτες, κάνοντας τους ευρωπαϊκούς τουριστικούς προορισμούς πιο ελκυστικούς.

16.

Υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, στη βάση της αρχής «Think Small First», που αναφέρεται στον Κανονισμό για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ο τομέας του τουρισμού απαρτίζεται ως επί το πλείστον από μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ως εκ τούτου, το νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας θα πρέπει να είναι πιο φιλικό προς αυτές και τα μέτρα που θα ληφθούν να είναι άμεσα, ώστε και να διατηρηθούν οι υπάρχουσες θέσεις εργασίας, και να δημιουργηθούν νέες ευκαιρίες απασχόλησης.

17.

Σημειώνει ότι η ενίσχυση της τουριστικής βιομηχανίας οφείλει να πραγματοποιηθεί μέσα στα πλαίσια της γενικότερης ευρωπαϊκής αναπτυξιακής πολιτικής, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις βασικές αναπτυξιακές προτεραιότητες της Ένωσης, και των κύριων αναπτυξιακών εργαλείων της.

18.

Προτείνει να αναληφθούν δημόσιες και ιδιωτικές πρωτοβουλίες που προωθούν τη μεγαλύτερη συγκοινωνιακή σύνδεση, τόσο αεροπορικώς όσο και διά θαλάσσης, μεταξύ των ευρωπαϊκών περιφερειών και παρέχουν τη δυνατότητα για μεγαλύτερη κινητικότητα των πολιτών της ΕΕ.

19.

Παρατηρεί ότι η αξιοποίηση και η προστασία του περιβάλλοντος, μέσα στα πλαίσια μιας βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης αποτελεί έναν από τους δύο κύριους αναπτυξιακούς πυλώνες.

20.

Παρατηρεί ότι η ενίσχυση της κοινωνικής διάστασης του τουρισμού, μέσα στα πλαίσια της προστασίας της απασχόλησης και της ανάγκης διάχυσης του παραγόμενου από τον τουρισμό πλούτου στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, αποτελεί το δεύτερο πυλώνα.

21.

Προτείνει, μέσα σε αυτό το πλαίσιο, την ανάληψη πρωτοβουλιών για ενίσχυση της απασχόλησης στον τομέα του τουρισμού, μέσω προγραμμάτων κατάρτισης των εργαζομένων, την ανάληψη πρωτοβουλιών σύνδεσης του τουρισμού με το περιβάλλον και προώθησης της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, την ενίσχυση της εισαγωγής των νέων τεχνολογιών στο περιφερειακό τουριστικό προϊόν, μέσω της σύνδεσής τους με τον πολιτισμό και τις εν γένει παρεχόμενες υπηρεσίες, την προώθηση της δικτύωσης των τουριστικών προορισμών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος, την ανάδειξη της τοπικής παραγωγής και τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και την προώθηση επιχειρηματικών πρακτικών που συμβάλλουν στην ευρύτερη κοινωνική πρόοδο και τη διάχυση του πλούτου στην τοπική κοινωνία.

22.

Σημειώνει ότι οι υπάρχουσες πρακτικές και οι υπάρχουσες κοινοτικές δράσεις, όπως η προπαρασκευαστική δράση για τον Κοινωνικό Τουρισμό στην Ευρώπη και η δράση «Destinations of Excellence» (EDEN) θα πρέπει να ενισχυθούν και να πάρουν μια πιο κλαδική μορφή. Ως προς αυτό χαιρετίζει την πρακτική της ανάδειξης περισσοτέρων από μια κατηγοριών ανά έτος, επαναλαμβανομένων ετησίως, ώστε να μη χάνεται η συνέχεια από το ένα έτος στο άλλο με την αλλαγή της ουσίας. Καλεί επίσης την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει πρωτοβουλία για την προώθηση της συνεργασίας σε διασυνοριακό και διαπεριφερειακό επίπεδο μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών αρχών για την προβολή κοινών τουριστικών προϊόντων.

23.

Τονίζει την ανάγκη προώθησης εναλλακτικών μορφών τουρισμού, ώστε να εκμεταλλευτούμε όλες τις δυνατότητες που μας δίνονται ώστε και να δημιουργηθούν νέες υπηρεσίες και να προωθηθούν νέα προϊόντα.

24.

Προτείνει την ανάδειξη ενός ευρωπαϊκού μοντέλου βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, στη βάση ενός προγράμματος που θα συμπεριλαμβάνει την ενσωμάτωση του πολιτισμού στο τουριστικό προϊόν, την προστασία του περιβάλλοντος, την προώθηση της ανταγωνιστικότητας του ευρωπαϊκού τουριστικού προϊόντος, τη βελτίωση τόσο των αεροπορικών όσο και των θαλάσσιων συγκοινωνιακών συνδέσεων μεταξύ των περιφερειών, την τόνωση της επιχειρηματικότητας και την εισαγωγή των νέων τεχνολογιών.

25.

Προτείνει να ενισχυθεί ο ρόλος της σύνδεσης του CEDEFOP με τις περιφερειακές αρχές και να του ζητηθεί να συνεχίσει να διερευνά τις ανάγκες δεξιοτήτων στον τομέα του τουρισμού, με βάση τις ανάγκες και τις φιλοδοξίες των Περιφερειών, ώστε να αυξηθούν οι πιθανότητες απασχόλησης και να βελτιωθεί η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

26.

Προτείνει να αξιοποιηθεί η ευρωπαϊκή εμπειρία των «Τοπικών Σχεδίων Δράσης για την Απασχόληση» κατά το παράδειγμα των 89 πιλοτικών «Τοπικών Συμφώνων Απασχόλησης», και να εκπονηθούν σχέδια σε Περιφερειακό επίπεδο, με τη σύμπραξη των τοπικών και περιφερειακών αυτοδιοικητικών αρχών, των εκπροσώπων της ξενοδοχειακής, ψυχαγωγικής και πολιτιστικής βιομηχανίας, των εκπροσώπων των εργαζομένων στους τομείς αυτούς και των κοινωνικών φορέων του ευρωπαϊκού εναλλακτικού τουρισμού, ώστε να εφαρμοστεί σε περιφερειακό επίπεδο μια συνεκτική πολιτική, ενίσχυσης της απασχόλησης στον τομέα του τουρισμού. Οι δράσεις των σχεδίων αυτών προτείνεται να ενταχθούν στη χρηματοδοτική ενίσχυση από τα Διαρθρωτικά Ταμεία.

27.

Προτείνει να ληφθούν μέτρα για την προσωρινή μείωση των τελών των περιφερειακών αεροδρομίων, ώστε να τονωθεί η κίνηση στα περιφερειακά αεροδρόμια και να ενισχυθεί η απευθείας σύνδεσή τους με τις πηγές της τουριστικής κίνησης.