Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52008AR0251

    Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Πολιτική ένταξης και διαπολιτισμικός διάλογος

    ΕΕ C 76 της 31.3.2009, p. 1–5 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

    31.3.2009   

    EL

    Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

    C 76/1


    Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Πολιτική ένταξης και διαπολιτισμικός διάλογος»

    (2009/C 76/01)

    Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

    πιστεύει ότι ο διαπολιτισμικός διάλογος αποτελεί καίριο μέσο για την προαγωγή της κατανόησης της πολιτισμικής ποικιλομορφίας, για την ενίσχυση και την προσέγγιση των λαών σε μια πολυγλωσσική, πολυπολιτισμική Ευρώπη·

    είναι πεπεισμένη ότι ο διάλογος μεταξύ θρησκειών και κοσμοθεωριών αποτελεί πρωταρχικό μέσο για τη διεξαγωγή βιώσιμου διαπολιτισμικού διαλόγου·

    καλεί επομένως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να προωθήσει έναν Ευρωπαϊκό Χάρτη για το Διαπολιτισμικό Διάλογο και προτείνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να οργανώσουν μια μόνιμη Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα Διαπολιτισμικού Διαλόγου, με τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, προκειμένου να αναπτυχθεί συστηματικός διάλογος με αφετηρία τις πόλεις και τις περιφέρειές μας·

    είναι της γνώμης ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν σημαντικές αρμοδιότητες για την προώθηση του διαπολιτισμικού διαλόγου·

    εκτιμά ότι οι τοπικές αρχές θα πρέπει να καθιερώσουν ανοικτό διάλογο με τις μεμονωμένες ομάδες ή με τα διάφορα στρώματα της κοινωνίας και εν συνεχεία να ενθαρρύνουν και να υποστηρίξουν την επικοινωνία μεταξύ των ομάδων αυτών, να διοργανώσουν συναντήσεις και να διαπαιδαγωγήσουν τους πολίτες μέσω διαλέξεων, φεστιβάλ, εκθέσεων και άλλου είδους δραστηριοτήτων·

    επισημαίνει ότι σε πολλά από τα κράτη μέλη οι περιφερειακές και τοπικές αρχές είναι αρμόδιες για τη θέσπιση και την εφαρμογή της νομοθεσίας σχετικά με την πολιτική ένταξης και διαδραματίζουν κατ' αυτόν τον τρόπο καθοριστικό ρόλο για την ένταξη των μεταναστών·

    θεωρεί ότι ο διαπολιτισμικός διάλογος αποτελεί προϋπόθεση επιτυχούς ένταξης. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι σε θέση να ενθαρρύνουν την αμοιβαία αναγνώριση και την ενεργητικότερη συμμετοχή στον διαπολιτισμικό διάλογο δεδομένου ότι βρίσκονται πλησιέστερα στους πολίτες.

    Εισηγητής

    :

    Milan Belica (SK/EPP), Κυβέρνηση της Αυτόνομης Περιφέρειας της Nitra

    Έγγραφο αναφοράς

    Αίτηση γνωμοδότησης της Γαλλικής Προεδρίας με θέμα «Πολιτική ένταξης και διαπολιτισμικός διάλογος: ο ρόλος των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών»

    I.   ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

    Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

    Η αρχή του πολυπολιτισμικού διαλόγου

    1.

    θεωρεί ότι η βασική αρχή στην οποία στηρίζεται η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης είναι ο σεβασμός και η προώθηση της πολιτισμικής ποικιλομορφίας. Εν προκειμένω, ο διαπολιτισμικός διάλογος αποτελεί καίριο μέσο για την προαγωγή της κατανόησης της πολιτισμικής ποικιλομορφίας, για την ενίσχυση και την προσέγγιση των λαών σε μια πολυγλωσσική, πολυπολιτισμική Ευρώπη·

    2.

    τονίζει ότι η έννοια του διαπολιτισμικού διαλόγου που συνδέεται με την κοινωνική και την εδαφική συνοχή μπορεί να βοηθήσει στην ενστάλαξη των βασικών αξιών του ιδιωτικού, του κοινωνικού και του δημόσιου βίου, όπως η αλληλεγγύη, η υπευθυνότητα, η ανεκτικότητα, ο σεβασμός, οι παραδοσιακές αξίες, η επιδίωξη κοινωνικής προόδου και η κατανόηση έναντι της κοινωνικής και πολιτισμικής ποικιλομορφίας· η έννοια αυτή μπορεί επίσης να ενισχύσει την ικανότητα επικοινωνίας μεταξύ ατόμων και ομάδων με διαφορετικό πολιτιστικό υπόβαθρο και συμβίωσής τους σε κλίμα αλληλεγγύης·

    3.

    επισημαίνει ότι η ισότητα πρόσβασης στον πολιτισμό και η ελευθερία πολιτισμικής έκφρασης αποτελούν θεμελιώδη χαρακτηριστικά της ευρωπαϊκής βάσης αξιών και προαπαιτούμενα του διαπολιτισμικού διαλόγου και της ένταξης·

    4.

    υπογραμμίζει ότι για την αποτελεσματική προώθηση του διαπολιτισμικού διαλόγου απαιτείται συνεργασία σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο με τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών φορέων που είναι υπεύθυνοι για τη λήψη των αποφάσεων, των κοινωνικών εταίρων, των ιδρυμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, των μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ), των οργανώσεων της νεολαίας, των αθλητικών και πολιτισμικών οργανώσεων, καθώς και δομών που εκφράζουν τους μετανάστες καθώς και άλλων αρμοδίων φορέων στο επίπεδο που βρίσκεται πλησιέστερα στους πολίτες. Οι θρησκευτικές και λαϊκές οργανώσεις είναι επίσης σημαντικές σε αυτό το διάλογο εφόσον αντιλαμβάνονται την ανάγκη για αμοιβαία κατανόηση και ανοχή, υπό την προϋπόθεση, βέβαια, ότι γνωστοποιούν την ανάγκη αυτή·

    5.

    είναι πεπεισμένη ότι ο διάλογος μεταξύ θρησκειών και κοσμοθεωριών αποτελεί πρωταρχικό μέσο για τη διεξαγωγή βιώσιμου διαπολιτισμικού διαλόγου. Οι οργανώσεις διαφορετικών πεποιθήσεων είναι συχνά θεμελιώδεις συντελεστές της κοινωνίας μας και οι δημόσιες και οι θρησκευτικές αρχές, σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, είναι σε θέση να αναπτύξουν από κοινού μεθόδους εργασίας για την προαγωγή της αμοιβαίας κατανόησης και κατ' επέκταση για την ενίσχυση του διαπολιτισμικού διαλόγου. Η υποστήριξη αυτών των μεθόδων και των δραστηριοτήτων που αναπτύσσονται από το τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο μπορεί επίσης να οδηγήσει στην προαγωγή της αρχής της αμοιβαίας κατανόησης·

    6.

    καλεί επομένως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να προωθήσει έναν Ευρωπαϊκό Χάρτη για το Διαπολιτισμικό Διάλογο και προτείνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να οργανώσουν μια μόνιμη Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα Διαπολιτισμικού Διαλόγου, με τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, προκειμένου να αναπτυχθεί συστηματικός διάλογος με αφετηρία τις πόλεις και τις περιφέρειές μας.

    Ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον διαπολιτισμικό διάλογο

    7.

    είναι της γνώμης ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν σημαντικές αρμοδιότητες για την προώθηση του διαπολιτισμικού διαλόγου· φέρουν μείζονα ευθύνη για τη διάπλαση και την υποστήριξη της πληθώρας των πολιτισμών μας· διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διάδοση και την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών, καθώς και στην ανταλλαγή εμπειριών σχετικά με το διαπολιτισμικό διάλογο, προβαίνοντας κυρίως στον συντονισμό πολυδιάστατων τοπικών και περιφερειακών δικτύων στα οποία συμμετέχουν όλοι οι αρμόδιοι φορείς·

    8.

    πιστεύει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν εκ θέσεως τη δυνατότητα να ευαισθητοποιήσουν την κοινή γνώμη σχετικά με την πολυσύνθετη επικρατούσα κατάσταση και τη συνύπαρξη διαφόρων πολιτισμικών ταυτοτήτων και συστημάτων πεποιθήσεων. Κατά συνέπεια, είναι σημαντικό για τις εν λόγω αρχές να διαθέτουν πλήρη εικόνα των μεμονωμένων ομάδων, της δραστηριότητάς τους και της επιρροής τους στην κοινωνία. Απαιτείται επομένως να προσδιοριστεί ένα όσο το δυνατόν ευρύτερο φάσμα ενδιαφερομένων φορέων στο πλαίσιο του διαπολιτισμικού διαλόγου και να συμπεριληφθούν αυτοί σε συστήματα με σκοπό μία άμεση και εντατική ανταλλαγή εμπειρίας με τις αντίστοιχες τοπικές και περιφερειακές αρχές·

    9.

    παρατηρεί ότι η διαχείριση πολυάριθμων διαπολιτισμικών πρωτοβουλιών πραγματοποιείται στο τοπικό ή/και στο περιφερειακό επίπεδο. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, λόγω της εγγύτητάς τους προς τους πολίτες, κατέχουν μια στρατηγική θέση που τους επιτρέπει να ανταποκριθούν στις ιδιαίτερες ανάγκες και στα συγκεκριμένα αιτήματα των διαφόρων πολιτισμικών ομάδων που υπάρχουν στην επικράτειά τους και να προωθούν τον ευρύτερο διαπολιτισμικό διάλογο·

    10.

    εκτιμά ότι οι τοπικές αρχές θα πρέπει να καθιερώσουν ανοικτό διάλογο με τις μεμονωμένες ομάδες ή με τα διάφορα στρώματα της κοινωνίας και εν συνεχεία να ενθαρρύνουν και να υποστηρίξουν την επικοινωνία μεταξύ των ομάδων αυτών, να διοργανώσουν συναντήσεις και να διαπαιδαγωγήσουν τους πολίτες μέσω διαλέξεων, φεστιβάλ, εκθέσεων και άλλου είδους δραστηριοτήτων. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να εγκαινιάσουν έναν ανοικτό διάλογο στον οποίο θα ήταν σκόπιμο να αναλάβουν έναν αμερόληπτο ρόλο, επιδεικνύοντας σεβασμό προς την ελευθερία και τα δικαιώματα των μεμονωμένων ατόμων και των ομάδων· σε ένα μεταγενέστερο στάδιο, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν απλώς ως ενδιάμεσοι φορείς, παρέχοντας ενδεχομένως «συμβουλευτικές υπηρεσίες» (ενημέρωση, σχέδια)·

    11.

    φρονεί ότι οι μετανάστες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να ψηφίσουν στις τοπικές και περιφερειακές εκλογές καθώς και στις ευρωεκλογές·

    12.

    προτρέπει συνεπώς τις αρμόδιες αρχές και πολιτικές ομάδες να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή τους έτσι ώστε να διευκολύνεται η κοινωνική ένταξη.

    Ο διαπολιτισμικός διάλογος ως βασική προϋπόθεση για μια πολιτική ένταξης

    13.

    θεωρεί ότι ο διαπολιτισμικός διάλογος αποτελεί προϋπόθεση επιτυχούς ένταξης. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι σε θέση να ενθαρρύνουν την αμοιβαία αναγνώριση και την ενεργέστερη συμμετοχή στον διαπολιτισμικό διάλογο δεδομένου ότι βρίσκονται πλησιέστερα στους πολίτες·

    14.

    συνιστά να εξασφαλίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, σαφή πλαίσια και προϋποθέσεις επιτυχούς ένταξης, αλλά συγχρόνως αναγνωρίζει αφενός ότι η πολιτική μετανάστευσης και ένταξης αποτελεί εθνική αρμοδιότητα και αφετέρου ότι πρέπει να τηρείται η αρχή της επικουρικότητας·

    15.

    επισημαίνει την ανάγκη να δημιουργηθούν και να υποστηριχθούν δομές διαχείρισης (one stop shops), των πρακτικών ζητημάτων που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες (παράλληλα με τα συνήθη γραφειοκρατικά ζητήματα), ικανές να προσφέρουν πληροφορίες χρηστικές ιδιαίτερα για τους νεοεισερχόμενους·

    16.

    επισημαίνει ότι σε πολλά από τα κράτη μέλη οι περιφερειακές και τοπικές αρχές είναι αρμόδιες για τη θέσπιση και την εφαρμογή της νομοθεσίας σχετικά με την πολιτική ένταξης και διαδραματίζουν κατ' αυτόν τον τρόπο καθοριστικό ρόλο για την ένταξη των μεταναστών. Οι διαφορές των εθνικών συστημάτων, η γεωγραφική θέση του κάθε κράτους, οι υπάρχουσες παραδόσεις και οι ιστορικές και πολιτιστικές ιδιαιτερότητες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη διαμόρφωση των ευρωπαϊκών πλαισίων που συνιστώνται στο σημείο 14. Αυτό σημαίνει επίσης ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να εφαρμόζουν ένα πρότυπο ένταξης προσαρμοσμένο στις δικές τους συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες·

    17.

    υπογραμμίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές ασχολούνται συχνά με τον καθορισμό της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας διαφόρων πτυχών της πολιτικής ένταξης καθώς εκπληρώνουν τις αρμοδιότητές τους στους εν λόγω τομείς·

    18.

    απευθύνει έκκληση προκειμένου να παρασχεθούν επαρκείς πόροι για μέτρα ένταξης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, εξετάζοντας συγχρόνως τις δυνατότητες που παρέχονται στο πλαίσιο ήδη υφισταμένων προγραμμάτων. Οι τοπικές αρχές θα πρέπει να επικουρούνται κατά τη διαχείριση της διαδικασίας ένταξης τόσο με την παροχή ενημέρωσης και χρηματοδότησης όσο και με την ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών. Συνιστάται συνεπώς να συμπεριληφθούν πτυχές και μέτρα που να καθιστούν δυνατή τη χρηματοδότηση σχεδίων και μέτρων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για να την ένταξη των μεταναστών·

    19.

    επισημαίνει την εκτεταμένη μετανάστευση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε αυτήν την περίπτωση χρειάζεται ενίσχυση της συνεργασίας και του διαλόγου στο πεδίο του πολιτισμού προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι πολιτισμικές διαφορές δεν προκαλούν δυσαρμονία αλλά μετατρέπονται σε εργαλείο ανάπτυξης, σε μέσο για την ενίσχυση της ανεκτικότητας και της προσέγγισης των λαών σε μια πολυπολιτισμική Ευρώπη βασισμένη στον αμοιβαίο σεβασμό και στην αλληλεγγύη·

    20.

    θεωρεί αναγκαία την εντατικοποίηση των προσπαθειών για την ανάπτυξη μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής για την διαχείριση της λαθρομετανάστευσης. Πολλές από τις νομικές πτυχές της λαθρομετανάστευσης είναι πέρα των αρμοδιοτήτων των τοπικών αρχών αλλά οι κοινωνικές συνέπειες αυτού του φαινομένου γίνονται αισθητές πρώτα απ' όλα σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Πρέπει να εξευρεθούν ευκαιρίες και να καταβληθούν προσπάθειες διαβούλευσης με τις περιφέρειες κατά το σχεδιασμό κοινών πολιτικών επί του θέματος, για την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων προβλημάτων της λαθρομετανάστευσης στα πλαίσια του διαπολιτισμικού διαλόγου·

    21.

    πιστεύει ότι οι περιφερειακές και τοπικές αρχές διαδραματίζουν ιδιαίτερο ρόλο στον τομέα της μεταναστευτικής πολιτικής διότι πολλές από τις υπηρεσίες αυτές που είναι σημαντικές για μια επιτυχή ένταξη, όπως η στέγαση, η υγεία, η εκπαίδευση, τα εκπαιδευτικά προγράμματα για την απόκτηση δεξιοτήτων και την εκμάθηση γλωσσών, κλπ., παρέχονται από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και ως εκ τούτου τα προβλήματα στους εν λόγω τομείς τις αφορούν πρωτίστως·

    22.

    επισημαίνει ότι η διαδικασία ένταξης εκτείνεται ορισμένες φορές σε πολλές γενεές —ιδιαίτερα σε τοπικό επίπεδο— και θεωρεί επομένως εξαιρετικά σημαντική τη μέριμνα των τοπικών και περιφερειακών αρχών για την εποικοδομητική ένταξη από διαρθρωτική, κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική άποψη, με την απαρέγκλιτη προϋπόθεση ότι θα εξασφαλίζεται η μη διακριτική μεταχείριση έναντι των νεοαφιχθέντων, η απολαβή δικαιωμάτων και η πρόσβαση σε πόρους, απασχόληση και υπηρεσίες για την πλήρη συμμετοχή τους στην ευρωπαϊκή κοινωνία. Καθοριστική σημασία αποκτά το ζήτημα της πρόσβασης στην κανονική αγορά εργασίας, και υπεύθυνα εδώ είναι τα κράτη μέλη·

    23.

    συνιστά να εξετασθεί η δυνατότητα δημιουργίας ενός συστήματος δικτύου των τοπικών και των περιφερειακών αρχών σε κάθε κράτος μέλος, με στόχο την ενδυνάμωση της συνεργασίας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών και για την ενσυνείδητη ένταξη των μεταναστών με την προώθηση τοπικών σχεδίων εκ μέρους των αρχών αυτών·

    24.

    επισημαίνει το Ευρωπαϊκό έτος διαπολιτισμικού διαλόγου — 2008, το οποίο, μέσω της προώθησης της κατανόησης διαφορετικών πολιτισμών, έδωσε σημαντική ώθηση στην ένταξη ατόμων με μεταναστευτικό παρελθόν. Η Επιτροπή πρέπει να εξετάσει κατά πόσον μία ετήσια «Ευρωπαϊκή ημέρα ένταξης και πολιτισμικής ανοχής» μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της συνείδησης και στον εμπλουτισμό μέσω της πολιτιστικής πολυμορφίας.

    Υποστήριξη των πολιτικών στέγασης ως τμήμα της διαδικασίας ένταξης

    25.

    συνιστά τη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών για την ένταξη των οικογενειών των μεταναστών στο πλαίσιο των τοπικών οικογενειών και κοινοτήτων, μέσω εφαρμογής ολοκληρωμένων προγραμμάτων που θα καταρτισθούν με την ενεργό συμμετοχή των μεταναστών για τη βελτίωση του δομημένου περιβάλλοντος και της χωροταξίας, την παροχή υπηρεσιών, τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος και την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού. Επισημαίνει ότι απαιτείται να διεξαχθεί περαιτέρω έρευνα για τη συλλογή εμπειριών από όλα τα κράτη μέλη κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών σχετικά με την ικανότητα (παροχής) στέγασης (στους μετανάστες) με ιδιαίτερη έμφαση στην πείρα που αποκτήθηκε από την εφαρμογή προγραμμάτων αναζωογόνησης γειτονιών με υψηλό αριθμό μεταναστών·

    26.

    ενθαρρύνει τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να προβούν σε χρήση των υφιστάμενων δυνατοτήτων κοινοτικής χρηματοδότησης προκειμένου να συνδράμουν τους μετανάστες, τους αιτούντες άσυλο και τους πρόσφυγες για την εξεύρεση εργασίας και για την απόκτηση πρόσβασης σε κοινωνικές και σε υπηρεσίες υγείας και στέγασης. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να διασφαλίσουν την ποιότητα και την ποσότητα των δημοσίων υπηρεσιών, επίσης όσον αφορά την εκπαίδευση και τα εκπαιδευτικά προγράμματα και την ποιότητα ζωής στις πόλεις, με αποτελεσματικό χωροταξικό σχεδιασμό και την ενδεδειγμένη στεγαστική πολιτική προκειμένου να αποτραπεί η υποβάθμιση των αστικών περιοχών και με την εφαρμογή αποτελεσματικών προγραμμάτων αναζωογόνησης των υποβαθμισμένων αστικών περιοχών.

    Προσόντα και απασχόληση σε συνάρτηση με την ένταξη

    27.

    εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι, ελλείψει αφενός σχεδίων υποδοχής και ένταξης και αφετέρου σταθερής απασχόλησης, οι μετανάστες ενδέχεται να πέσουν θύματα εκμετάλλευσης και εγκληματικών ενεργειών, ή ακόμα να λάβουν και οι ίδιοι μέρος, εκούσια ή ακούσια, σε εγκληματικές ενέργειες, γεγονός που ενδέχεται να αποτελέσει δυνητική πηγή προβλημάτων από πλευράς ασφάλειας και κοινωνικής συνοχής·

    28.

    προτείνει όπως τα κράτη μέλη, σε συνεργασία με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και όλους τους οικονομικούς και κοινωνικούς εταίρους, καταβάλουν προσπάθειες για τη βελτίωση της πρόσβασης των μεταναστών στην εργασία, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων των κρατών μελών, και για την καταπολέμηση των διακρίσεων στην αγορά εργασίας. Τα κράτη μέλη οφείλουν να ενημερώνουν τους μετανάστες σχετικά με τις δυνατότητες που τους παρέχονται και να τους ενθαρρύνουν να προετοιμαστούν για μια θέση εργασίας, μέσω ειδικών προγραμμάτων συνεχούς κατάρτισης.

    Πολυγλωσσία και εκμάθηση ξένων γλωσσών ως μέσο προώθησης του διαπολιτισμικού διαλόγου

    29.

    εκτιμά ότι η αίσθηση του «ανήκειν» αρχίζει να αναπτύσσεται στο σχολείο και θεωρεί ότι η διαμόρφωση προγραμμάτων υποδοχής και ένταξης μπορεί να αποτελέσει αναπόσπαστο τμήμα όλων των προσχολικών, σχολικών και πανεπιστημιακών συστημάτων των κρατών μελών·

    30.

    είναι της γνώμης ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να προβάλουν τον ρόλο και τη σημασία της εκπαίδευσης ως βασικής μεθόδου για την περαιτέρω ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την ποικιλομορφία·

    31.

    αιτείται να επιδειχθεί μεγαλύτερη προσοχή στις πολιτισμικές, γλωσσικές και διανοητικές δυνατότητες των μεταναστών, οι οποίες είναι εξαιρετικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση στον κόσμο της παγκοσμιοποίησης·

    32.

    τονίζει την ανάγκη υποστήριξης μιας διδασκαλίας εστιασμένης στην αμοιβαία κατανόηση. Προς το σκοπό αυτό, το σχολικό πρόγραμμα θα πρέπει να προσαρμοστεί κατά τρόπο ώστε να αντικατοπτρίζει το πολυπολιτισμικό περιβάλλον της ΕΕ και την αρχή της ενεργού υποστήριξης του πολυπολιτισμικού διαλόγου·

    33.

    δίδει ιδιαίτερη έμφαση στη διδασκαλία ξένων γλωσσών και στην ανάπτυξη της πολυγλωσσίας κατά την προσχολική ηλικία. Εξαίρει τη σημασία που έχει η ικανοποιητική γνώση της γλώσσας της χώρας υποδοχής και του τόπου όπου ζει κανείς· προτείνει επομένως την ανάπτυξη κατάλληλων μέτρων στήριξης και ευκαιριών εκμάθησης τόσο στα σχολεία, όσο και —όσον αφορά σε μετανάστες διαφορετικών ηλικιακών ομάδων— εκτός του σχολικού περιβάλλοντος·

    34.

    συμμερίζεται επίσης την ανάγκη ενθάρρυνσης του διαλόγου μεταξύ θρησκευτικών κοινοτήτων και ενώσεων και άλλων πολιτισμικών παραγόντων. Οι πολίτες της ΕΕ πρέπει να γνωρίζουν και να κατανοούν καλύτερα τις χώρες που βρίσκονται είτε εντός είτε εκτός της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης και της ιστορίας και του πολιτισμού τους. Η παιδεία για την Ευρώπη που λαμβάνουν τόσο οι μετανάστες όσο και ο τοπικός πληθυσμός πρέπει να είναι θετική: ανακάλυψη κοινών αξιών και κοινής ιστορικής διαδρομής, αλληλεπίδραση πολιτισμών, παρεμφερή κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα και υποχρεώσεις·

    35.

    προτείνει να δεσμευτούν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές για την προαγωγή της διαπολιτισμικής ευαισθητοποίησης του προσωπικού των τοπικών και περιφερειακών αρχών και άλλων φορέων παροχής δημοσίων υπηρεσιών, καθώς και για την προώθηση της δίκαιης εκπροσώπησης των μεταναστών/εθνικών μειονοτήτων στο προσωπικό των εν λόγω φορέων·

    36.

    πιστεύει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να συμβάλουν στη διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος για τους αλλοδαπούς σπουδαστές το οποίο θα τους παρέχει τη δυνατότητα να δημιουργήσουν δεσμούς με την πόλη στην οποία σπουδάζουν, όσο σύντομο κι αν είναι το χρονικό διάστημα της παραμονής τους.

    Ενίσχυση της συνεργασίας με τα μέσα ενημέρωσης

    37.

    προτρέπει τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να προωθήσουν, σε στενή συνεργασία με τα τοπικά μέσα ενημέρωσης καθώς και με άλλες οργανώσεις και ενώσεις πολιτισμικών συμφερόντων, ενημερωτικές εκστρατείες σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο με στόχο οι λιγότερο ευνοημένες ομάδες του πληθυσμού να επωφεληθούν όσο το δυνατόν περισσότερο από τις δράσεις προκειμένου να αξιοποιήσουν πλήρως τις διαθέσιμες δυνατότητες·

    38.

    θεωρεί σημαντικό τον ρόλο των τοπικών μέσων ενημέρωσης να παρέχουν κατά το δυνατόν αντικειμενικότερη πληροφόρηση σχετικά με την κατάσταση και την πραγματικότητα των πολυπολιτισμικών κοινωνιών της Ευρώπης με σκοπό αφενός, τη βελτίωση της προσαρμοστικότητας του πληθυσμού της χώρας υποδοχής (προώθηση της διαπολιτισμικής ευαισθητοποίησης και απόκτησης γνώσεων, αποδοχή της μετανάστευσης), και αφετέρου την ενθάρρυνση των μεταναστών με στόχο τόσο την ένταξή τους, όσο και το σεβασμό των πολιτισμών, των παραδόσεων, των εθίμων και των γλωσσών της χώρας υποδοχής και των υπόλοιπων·

    39.

    προτείνει την εστίαση στους τοπικούς και περιφερειακούς φορείς μέσω αποκεντρωμένων εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων, καθώς και την προώθηση της δέουσας κάλυψης από τα περιφερειακά μέσα ενημέρωσης. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη έμφαση στον εύλογο ρόλο των μέσων ενημέρωσης για την υποστήριξη της ισότητας και της αμοιβαίας κατανόησης, καθώς και για την αδιάλειπτη δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων με στόχο την ενίσχυση του πολιτιστικού διαλόγου·

    40.

    επισημαίνει ότι απαιτείται να προαχθεί η δημιουργία νέων χώρων διαπολιτισμικού διαλόγου (διάφορα «διαδικτυακά περιβάλλοντα», ειδικά αναψυκτήρια, δραστηριότητες σε πάρκα και πλατείες) και προτείνει να υποστηριχθεί η διεξαγωγή συζητήσεων σε επίπεδο πόλεων, ο διάλογος, η εκμάθηση γλωσσών, η επιμόρφωση στο πλαίσιο της διαδικασίας πολιτογράφησης, τα προγράμματα απασχόλησης, η διαπαιδαγώγηση για την προαγωγή της ισότητας ευκαιριών, τα σχέδια για την εξάλειψη των διακρίσεων, κλπ., αλλά και να διασφαλιστεί η συστηματική ανταλλαγή και παρακολούθηση των εμπειριών, των καινοτομιών, των επιτυχιών και των αποτυχιών σε τοπικό επίπεδο.

    II.   ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

    Προσθήκη 6

    Το πρόγραμμα «Διαπολιτισμικές Πόλεις» (Intercultural Cities) του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελεί δίκτυο ευρωπαϊκών πόλεων πάνω στο θέμα του διαπολιτισμικού διαλόγου. Στόχος του δικτύου είναι η ανταλλαγή γνώσης και καλών πρακτικών ανάμεσα στις πόλεις μέλη σε θέματα που αφορούν την εργασία, την γλώσσα, την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης κ.α.

    Προσθήκη 23

    Στα κράτη μέλη όπου έχει ήδη δοκιμαστεί αυτό το δίκτυο υπηρεσιών, μέσω των τοπικών επιτροπών, ο χρόνος εξέτασης των αιτήσεων ασύλου έχει μειωθεί και οι συνθήκες διαβίωσης των αιτούντων έχουν βελτιωθεί· έχει επίσης διευκολυνθεί η ένταξη στις τοπικές κοινότητες υποδοχής με την παροχή σημαντικών πλεονεκτημάτων από πλευρά ασφάλειας και ποιότητας ζωής.

    Το Λατινικό Τόξο (Arco Latino) συνιστά την προαγωγή των δικτύων και των ενώσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την καλλιέργεια του πνεύματος της διαπεριφερειακής συνεργασίας και για τον συντονισμό δράσεων μεταξύ κρατών μελών που αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις στον τομέα της μετανάστευσης. Μόνο μέσω αυτού του είδους της συνεργασίας θα καταστεί δυνατό να προαχθούν συντονισμένες δράσεις συνδυασμένης ανάπτυξης με τις χώρες προέλευσης.

    Προσθήκη 27

    Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών για την Κοινωνική Οικονομία (European Network of Local and Regional Authorities for the Social Economy — REVES) έχει αρχίσει να επιδιώκει τη συμμετοχή των μεταναστών στις εργασίες του και τα αποτελέσματα αυτής της συνεργασίας είναι πολύ θετικά. Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Δικτύου των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών για την Κοινωνική Οικονομία υλοποιούν διάφορες πρωτοβουλίες για τον διαπολιτισμικό διάλογο και τη συμμετοχική ενσωμάτωση. Οι υπήκοοι τρίτων χωρών ή άλλα άτομα καταγόμενα από οικογένειες μεταναστών συμμετέχουν μερικώς, όχι μόνο στην εφαρμογή, αλλά και στον σχεδιασμό των πρωτοβουλιών αυτών (οι οποίες βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη). Εξετάζεται πειραματικά η δημιουργία νέων χώρων συμμετοχής και διαπολιτισμικού διαλόγου, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται τα εξής: α) ένα καφενείο ως χώρος συνάντησης για ηλικιωμένους μετανάστες· β) μέτρα για τη διεξαγωγή διαπολιτισμικού διαλόγου σε ένα δημόσιο πάρκο, τα οποία περιλαμβάνουν επίσης δράσεις με διάφορες ομάδες νεαρών που περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους στο πάρκο· γ) δράσεις επικεντρωμένες στις ικανότητες και τις δεξιότητες των μεταναστών (με βάση το σχέδιο «Extracompetenze»· δ) οργάνωση δραστηριοτήτων σε σχολεία για την προσέγγιση γονέων διαφορετικών εθνικοτήτων ή ε) σύσταση επιχειρήσεων κοινωνικής οικονομίας (π.χ. συνεταιρισμοί) με τη συμμετοχή μεταναστών και τοπικού πληθυσμού.

    Προσθήκη 30

    Το σχέδιο Dvojičky (Δίδυμoι) που διαμορφώθηκε από τον ραδιοφωνικό σταθμό Regina, του οποίου οι δημοσιογράφοι προβαίνουν σε παραλληλισμούς και συγκρίσεις μεταξύ των ιστορικών προσώπων ή των παραδόσεων της Σλοβακίας και εκείνων των υπολοίπων κρατών μελών της ΕΕ.

    Προσθήκη 32

    Οι πανευρωπαϊκές πολιτιστικές παραδόσεις, όπως η «Ημέρα των Γειτόνων» ή η «Γιορτή της Μουσικής», αρχίζουν να καθιερώνονται σταδιακά στη Σλοβακία.

    Η πρωτοβουλία που δρομολογήθηκε από τη ΓΔ DEV της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η αποστολή μονίμων υπαλλήλων της ΕΕ ως πρεσβευτών στα σχολεία την «Ημέρα της Ευρώπης» στις 9 Μαΐου.

    Προσθήκη 33

    Η παροχή κινήτρων στους νέους και τα παιδιά για την εκμάθηση καινούριων γλωσσών πρέπει να πραγματοποιείται σε νεαρή ηλικία. Η εκμάθηση γλωσσών θα πρέπει να αρχίζει το συντομότερο δυνατό διότι κατ' αυτόν τον τρόπο διευκολύνεται η ταχύτερη και ουσιαστικότερη εκμάθηση μιας γλώσσας· θα πρέπει επίσης να προαχθεί η εκμάθηση γλωσσών στο πλαίσιο τόσο της πρωτοβάθμιας όσο και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η εκπαιδευτική διαδικασία πρέπει να παρέχει περισσότερες ευκαιρίες για την ομιλία μιας ξένης γλώσσας στο δημοτικό σχολείο και για την εκμάθηση μιας τρίτης γλώσσας κατά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Οι δυνατότητες που προσφέρονται από την πανεπιστημιακή εκπαίδευση στους φοιτητές για την τελειοποίηση των γλωσσικών τους δεξιοτήτων θα πρέπει να ενισχυθούν μέσω της επέκτασης των τομέων του «Προγράμματος της διά βίου μάθησης», σκοπός του οποίου είναι η προαγωγή τη; Κινητικότητας σπουδαστών και εργαζομένων.

    Βρυξέλλες, 26 Νοεμβρίου 2008.

    Ο Πρόεδρος

    της Επιτροπής των Περιφερειών

    Luc VAN DEN BRANDE


    Top