52007DC0164

[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 4.4.2007

COM(2007) 164 τελικό

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Τηρώντας τις υποσχέσεις μας όσον αφορά τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης

{COM(2007) 158 τελικό}{COM(2007) 163 τελικό}{SEC(2007) 415}

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1. Εισαγωγή 3

2. Τα επίπεδα βοήθειας της ΕΕ θα μπορούσαν να φθάσουν σε πρωτοφανή ύψη κατά την περίοδο 2006 2010 5

2.1. Τα συνολικά αποτελέσματα της ΕΕ υπερέβησαν τους στόχους της, ενώ ορισμένα κράτη μέλη οφείλουν να εντείνουν τις προσπάθειές τους 5

2.2 Ενθαρρυντικές προοπτικές για την επίτευξη των επόμενων στόχων έως το 2010 7

2.3 Δρομολόγηση για την επίτευξη του στόχου των ΗΕ για τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες (ΛΑΧ) έως το 2010 8

2.4 Πραγματική προτεραιότητα στην Αφρική 9

2.5 Πρέπει όμως να αντιμετωπιστούν σημαντικές προκλήσεις 9

3. Αργή αλλά σταθερή πρόοδο στην εφαρμογή καινοτόμων πηγών χρηματοδότησης 11

4. Απαιτούμενη επαγρύπνηση για να εξασφαλιστεί η συνεχής βιωσιμότητα του χρέους στις αναπτυσσομενες χωρες 12

5. Η στρατηγική της ΕΕ για τη βοήθεια για το εμπόριο ενισχύει τις δεσμευσεις υπέρ του εμπορίου και της αναπτυξης 12

6. Αποτελεσματικότητα της βοήθειας – η ΕΕ πρέπει να κάνει καλύτερη χρήση των διαθέσιμων μέσων 12

7. Απαιτειται η πραγματοποίηση ταχύτερης προόδου προς την εξεύρεση πιο προβλέψιμων μηχανισμών ενίσχυσης 14

8. Μείωση των επιπτώσεων εξωγενών κρίσεων: απαιτείται μεγαλύτερη στήριξη από τα κράτη μέλη για την υποστήριξη νέων εννοιών 14

9. Αποσύνδεση της βοήθειας: οι διεθνείς εξελιξεις σημειώνουν καθυστέρηση σε σχέση με την πρόοδο της ΕΕ 15

10. Ενίσχυση της επιρροης της ΕΕ στους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς (ΔΧΟ) 16

11. Η ΕΕ επιβεβαιώνει τη στήριξη για τα παγκόσμια δημόσια αγαθά (ΠΔΑ) αλλά δεν θα συνδέσει τις δράσεις μτις συστάσεις της Διεθνους Ειδικής Ομάδας 17

12. Συμπεράσματα 18

1. Εισαγωγή

Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος χορηγός βοήθειας στον κόσμο και το ποσοστό της στη συνολική Επίσημη Αναπτυξιακή Βοήθεια (ΕΑΒ) αυξάνεται. Η ΕΕ αναλαμβάνει μακροπρόθεσμες, φιλόδοξες δεσμεύσεις στον τομέα της χρηματοδότησης της ανάπτυξης και τις υλοποιεί εγκαίρως, κατά τρόπον ώστε να συμβάλλει στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας (ΑΣΧ):

- Το 2002, η ΕΕ δεσμεύτηκε να επιτύχει, έως το 2010, το στόχο να διαθέτει το 0,39% του συνδυασμένου Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματός της (ΑΕΕ) στην επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια (ΕΑΒ). Το 2006, η ΕΕ υπερκάλυψε αυτό το στόχο αυξάνοντας την ΕΑΒ σε 0,42% του ΑΕΕ και εκταμιεύοντας, το 2006, το πρωτοφανές ποσό των 48 δισεκατ.[1]. Το 2005, η Αφρική ήταν ο κύριος αποδέκτης της κοινοτικής ενίσχυσης. Συνολικά, το ένα τρίτο της ΕΑΒ της ΕΕ διατέθηκε για κοινωνικά και διοικητικά έργα υποδομής για την καταπολέμηση της φτώχειας και το 10% για ανθρωπιστική βοήθεια.

- Το 2005, η ΕΕ έθεσε το νέο στόχο να διαθέσει συλλογικά ως ΕΑΒ, μέχρι το 2010, το 0,56% του ΑΕΕ, για να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό και να επιτύχει τελικά, ως το 2015,[2] να διαθέτει ως ΕΑΒ το 0,7% του ΑΕΕ. Αυτές οι ιστορικές δεσμεύσεις της ΕΕ αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 80% της αύξησης της βοήθειας που υποσχέθηκαν οι G8 για την Αφρική. Η ΕΕ βρίσκεται σε καλό δρόμο για την εκπλήρωση και των δύο αυτών δεσμεύσεων.

- Ένα κράτος μέλος αφιέρωσε στην ΕΑΒ, το 2006, πάνω από το 1% του ΑΕΕ του. Τρία άλλα κράτη μέλη διέθεσαν για την ΕΑΒ πάνω από το 0,8% του ΑΕΕ τους. Άλλα κράτη μέλη, τα οποία, λίγα χρόνια πριν φαίνονταν ότι δεν ακολουθούσαν την ίδια πορεία, αύξησαν σημαντικά το ποσοστό τους. Τα δέκα κράτη μέλη διπλασίασαν συλλογικά τη βοήθειά τους από την εποχή της προσχώρησής τους, το 2004.

- Η Ένωση προηγείται διεθνώς στη διαδικασία της χρηματοδότησης της ανάπτυξης, διότι εκτελεί ήδη τη βοήθεια με καλύτερο και ταχύτερο τρόπο. Εκτός από το ότι υπέγραψε τη δήλωση του Παρισιού για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας, η ΕΕ καθιέρωσε κοινές αναλύσεις και πολυετή στρατηγικό σχεδιασμό της βοήθειας που χορηγείται ανά χώρα από την ΕΚ και τα κράτη μέλη[3] και βρίσκεται στο στάδιο της συμφωνίας για ένα κώδικα δεοντολογίας της ΕΕ για τον καταμερισμό της εργασίας στην αναπτυξιακή πολιτική[4].

Ωστόσο, η πρόοδος αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένη και δεν πρέπει να συγκαλύπτει ορισμένα θέματα:

- τις μεγάλες διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τον προϋπολογισμό τους για την ενίσχυση·

- τη χρησιμοποίηση κατ'εξαίρεση μέτρων, που πολλές φορές διαστρεβλώνουν τη γενική τάση του όγκου της βοήθειας·

- την ανάγκη για αποτελεσματικότερη εκταμίευση της βοήθειας, ώστε να διασφαλιστεί ότι η εν λόγω βοήθεια φθάνει πράγματι σε αυτούς που την έχουν ανάγκη.

Η Επιτροπή παρουσιάζει την πέμπτη ετήσια έκθεσή της για την πρόοδο που σημειώνει η ΕΕ όσον αφορά την υλοποίηση των ιστορικών δεσμεύσεων που συμφωνήθηκαν το 2002 στη διάσκεψη του Moντερρέυ και διαμορφώθηκαν περαιτέρω από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πριν από την Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής των ΗΕ το 2005 ώστε να επιταχυνθεί η πρόοδος προς την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας[5]. Επιπλέον, οι δεσμεύσεις της ΕΕ είναι βασικά μέρη της ευρωπαϊκής κοινής αντίληψης για την ανάπτυξη. Στον υψηλού επιπέδου διάλογο για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης που θα διεξαχθεί στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών στα τέλη του 2007, στο τρίτο υψηλού επιπέδου φόρουμ για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας που θα πραγματοποιηθεί στην Άκρα και στη διάσκεψη με θέμα «Moντερρέυ: συνέχεια» που θα πραγματοποιηθεί στη Ντόχα το 2008 θα συζητηθεί και πάλι ο τρόπος κλιμάκωσης της βοήθειας και της αποτελεσματικότερης και επαρκέστερης εκτέλεσής της.

Η παρούσα ανακοίνωση βασίζεται στις γνώμες των 27 κρατών μελών της ΕΕ (ΕΕ-27) που διατυπώθηκαν στις απαντήσεις τους στο ερωτηματολόγιο για την εξέλιξη της κατάστασης, το οποίο υποβλήθηκε στα κράτη μέλη στα τέλη του 2006. Στο έγγραφο εργασίας του προσωπικού της Επιτροπής περιλαμβάνεται λεπτομερής ανάλυση της ανασκόπησης[6].

2. Τα επίπεδα βοήθεια ς της ΕΕ θα μπορούσαν να φθάσουν σε πρωτοφανή ύψη κατά την περίοδο 2006 2010

2.1. Τα συνολικά αποτελέσματα της ΕΕ υπερέβησαν τους στόχους της, ενώ ορισμένα κράτη μέλη οφείλουν να εντείνουν τις προσπάθειές τους

Η ΕΕ επέτυχε τον πρώτο ενδιάμεσο συλλογικό στόχο της, όσον αφορά την ΕΑΒ, ένα έτος πριν από το χρονοδιάγραμμα, δηλ. το 2005, και επιβεβαίωσε την εξαιρετική επίδοσή της το 2006: η συνδυασμένη ΕΑΒ της ΕΕ, η οποία ανέρχεται σε 48 δισεκατ. ευρώ αντιστοιχεί στο 0,42% του λόγου ΕΑΒ/ΑΕΕ, υπερβαίνοντας το στόχο του 0,39%. Το συλλογικό αποτέλεσμα των 15 κρατών μελών, τα οποία είχαν προσυπογράψει αυτό το στόχο το 2002 (ΕΕ-15), ήταν ακόμη πιο εντυπωσιακό, δεδομένου ότι ο λόγος ΕΑΒ/ΑΕΕ έφθασε στο 0,43%. Είναι αναμφισβήτητο ότι η ελάφρυνση του χρέους του Ιράκ, της Νιγηρίας και η βοήθεια που χορηγήθηκε μετά το τσουνάμι συνέβαλαν στο υψηλό επίπεδο που επετεύχθη από την ΕΑΒ της ΕΕ το 2005-2006.

Πίνακας 1: Επίπεδα ΕΑΒ της ΕΕ 2004-2006

[pic]

OΑΒ σε εκατ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές· οι αριθμοί σε σκούρο φόντο παρασχέθηκαν από τα άλλα κράτη μέλη, ενώ οι λοιποί αριθμοί αντιστοιχούν σε δεδομένα ή σε υπολογισμούς της Επιτροπής· οι συνολικοί αριθμοί που αφορούν το ΑΕΕ και την ΕΑΒ για την ΕΕ-27 δεν περιλαμβάνουν το ΑΕΕ της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας

Οι πρωτοπόροι που διασφαλίζουν την επιτυχία της ΕΕ είναι τα εννέα κράτη μέλη τα οποία είτε έχουν επιτύχει το στόχο του 0,7% ή αποφάσισαν να τον επιτύχουν πριν από το 2015. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η δέσμευση της Σουηδίας (SE) η οποία διαθέτει τώρα για την ενίσχυση το 1% του ΑΕΕ της και του Λουξεμβούργου (LU) που επιδιώκει να φθάσει στο ίδιο αποτέλεσμα έως το 2012. Τα κράτη μέλη που είχαν σημειώσει χαμηλότερα επίπεδα ΕΑΒ λίγα έτη πριν, π.χ. η Γερμανία (DE) και η Ισπανία (ES), απέδειξαν ότι η κλιμάκωση είναι δυνατή όταν υπάρχει πολιτική βούληση. Παρόλα αυτά, η Ισπανία αστόχησε ως προς την ατομική βάση του 0,33% κατά 142 εκατ. ευρώ. Τα κράτη μέλη που προσχώρησαν στην ΕΕ το 2004 (EΕ-10) διπλασίασαν την ΕΑΒ τους από την εποχή της προσχώρησής και απέδειξαν τη δέσμευσή τους όσον αφορά το «κοινοτικό κεκτημένο».

Τα αποτελέσματα της Ένωσης θα ήταν ακόμη πιο εντυπωσιακά αν η Ελλάδα (EL), η Ιταλία (IT) και η Πορτογαλία (PT) είχαν επιτύχει και αυτές εγκαίρως τον συμφωνηθέντα ατομικό στόχο τους του 0,33% για το λόγο ΕΑΒ/ΑΕΕ. Είχαν δεσμευθεί να φθάσουν το επίπεδο της ομάδας έως το 2007 (EL, PT) και το 2008 (IT), αλλά οι δυσκολίες τους να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους μέχρι σήμερα είναι ενδεικτικές του γενικού κινδύνου που συνδέεται με «κατ'εξαίρεση» αυξήσεις της ΕΑΒ κατά τη διάρκεια ενός δεδομένου έτους (PT: ελάφρυνση του χρέους της Αγκόλα το 2004· IT: συνεισφορά σε πολυμερείς οργανισμούς το 2005), οι οποίες δεν υποστηρίζονται από αλλαγές πολιτικής που να διασφαλίζουν την προοδευτική αύξηση των προϋπολογισμών της βοήθειας. Προκειμένου να μην μεγαλώσουν οι διαφορές μεταξύ των αποτελεσμάτων που έχουν τα κράτη μέλη όσον αφορά την υλοποίηση των κοινών υποσχέσεων, τα κράτη μέλη που βρίσκονται κάτω από τις ελάχιστες βασικές τιμές πρέπει να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους.

2.2 . Ενθαρρυντικές προοπτικές για την επίτευξη των επόμενων στόχων έως το 2010

Αντίθετα με τις παγκόσμιες προοπτικές όσον αφορά την ΕΑΒ, οι οποίες προβλέπουν χαμηλότερα επίπεδα βοήθειας κατά το 2007-2008, τα επίπεδα βοήθειας της Ένωσης αναμένεται ότι θα αυξηθούν κατά το 2007-2010 ευθυγραμμιζόμενα έτσι με τη δέσμευση που ανέλαβε η ΕΕ για το 2010. Η βελτίωση των προοπτικών για την οικονομική μεγέθυνση σημαίνει ότι η ΕΕ θα μπορεί να κινητοποιεί επιπλέον 27–30 δισεκατ. ευρώ ετησίως σε σύγκριση με το 2006, υπερβαίνοντας έτσι το ποσό των 20 δισεκατ. ευρώ που είχε προβλεφθεί αρχικά. Τα ποσά που προβλέπουν τα κράτη μέλη είναι ευαίσθητα στις εξελίξεις του ΑΕΕ και μπορεί να μην επιτύχουν τους προβλεπόμενους στόχους. Τα προβλεπόμενα ποσά πολλών κρατών μελών δεν στηρίζονται ακόμα σε σαφείς ετήσιες αυξήσεις του προϋπολογισμού αλλά εξαρτώνται από τις ad hoc εξελίξεις. Ενώ η βοήθεια που προορίζεται για την ελάφρυνση του χρέους έγινε βασικός παράγων για την επίτευξη υψηλότερου επιπέδου ΕΑΒ βραχυπρόθεσμα και, από το 2005, κατέχει τη μερίδα του λέοντος στη βοήθεια της Αυστρίας (πάνω από 50%), της Γαλλίας , της Γερμανίας, της Iταλίας και του ΗΒ (για καθένα από αυτά τα κράτη μέλη περίπου το ένα τρίτο της συνολικής ΕΑΒ), συν τω χρόνω αποδείχθηκε ανεπαρκής. Για να διατηρηθεί η δυναμική που απαιτείται για την επίτευξη των στόχων που καθορίστηκαν για το 2010, είναι αναγκαία η ταχεία κινητοποίηση προγραμματιζομένων πόρων, με την προσφυγή, μεταξύ άλλων, σε καινοτόμους πηγές χρηματοδότησης, όταν είναι σκόπιμο. Η Πορτογαλία – παρά τη σχεδιαζόμενη εντυπωσιακή κατά 148% αύξηση της ΕΑΒ κατά την περίοδο 2006 2010 – δεν έχει κάνει βήματα ακόμη προς την επίτευξη του επόμενου ατομικού στόχου της ΕΕ. Ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ-12 (τα κράτη μέλη που προσχώρησαν από το 2004) πρέπει να δείξουν τον τρόπο με τον οποίο προτίθενται να αυξήσουν περαιτέρω τον όγκο της βοήθειάς τους μέχρι το 2010.

Πίνακας 2: Προβλέψεις και υποθέσεις για την επίτευξη των στόχων 2007–2010

[pic]

ΕΑΒ σε εκατ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές.

Πηγή: Οι αριθμοί σε σκούρο φόντο περιλαμβάνουν στοιχεία που παρασχέθηκαν από τα κράτη μέλη, ενώ οι λοιποί αριθμοί αντιστοιχούν σε δεδομένα ή σε υπολογισμούς της Επιτροπής.

2.3. Δρομολόγηση για την επίτευξη του στόχου των ΗΕ για τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες (ΛΑΧ) έως το 2010

Μετά από τα αποτελέσματα της Παγκόσμιας Διάσκεψης Κορυφής του 2005 και τη συναίνεση του Moντερρέυ, όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ των 15 διαθέτουν ήδη τουλάχιστον το 0,15% του ΑΕΕ τους στην ΕΑΒ υπέρ των ΛΑΧ ή προτίθενται να φθάσουν σ'αυτό το επίπεδο έως το 2010. Έξι άλλα κράτη μέλη επιθυμούν να συμφωνήσουν σχετικά μ' ένα ελάχιστο ποσοστό στην ΕΑΒ για τις ΛΑΧ. Η συνδυασμένη στήριξη σε όσους την έχουν μεγαλύτερη ανάγκη (ΛΑΧ, «ορφανά» από βοήθεια ή ευαίσθητα κράτη), η μείωση της φτώχειας και η επίτευξη των ΑΣΧ θα αποτελέσουν και πάλι το επίκεντρο των συζητήσεων στις διασκέψεις της Άκρα και της Ντόχα το 2008.

2.4 . Πραγματική προτεραιότητα στην Αφρική

Από το 2002, η ετήσια βοήθεια της Ευρώπης προς την Αφρική διπλασιάστηκε και έφθασε σχεδόν σε 14 δισεκατ. ευρώ το 2005. Σχεδόν το ήμισυ της κοινοτικής βοήθειας διοχετεύεται ήδη στην Αφρική και το ήμισυ της υποσχεθείσας βοήθειας που θα προστίθεται ετησίως στον όγκο της ΕΑΒ του 2006 έχει ήδη δεσμευθεί για την Αφρικανική Ήπειρο ως μέρος της στρατηγικής ΕΕ-Αφρικής. Όταν τα στατιστικά στοιχεία του ΟΟΣΑ/ΕΑΒ σχετικά με την ΕΑΒ καταστούν διαθέσιμα αργότερα κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, η Επιτροπή θα καταρτίσει ένα βασικό διάγραμμα, σε σχέση με το οποίο θα είναι δυνατόν να αξιολογούνται οι μελλοντικές χορηγήσεις της ΕΕ στην Αφρική. Σύμφωνα με τις συνολικές προβλέψεις κλιμάκωσης της βοήθειας της ΕΕ, η προοπτική να χορηγούνται σε ετήσια βάση 10 δισεκατ. ευρώ ή περισσότερα επιπλέον της συνδυασμένης βοήθειας της ΕΕ στην Αφρική είναι εφικτή.

2.5 . Πρέπει όμως να αντιμετωπιστούν σημαντικές προκλήσεις

Για να γίνει εμφανέστερο ότι η ΕΕ τηρεί τις υποσχέσεις της, όσον αφορά τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης και ότι έχει ηγετικό ρόλο, όσον αφορά την παράδοση της βοήθειας με τον πλέον αποτελεσματικό και επαρκή τρόπο, πρέπει να δοθεί προσοχή στα ακόλουθα θέματα:

- Η μακροπρόθεσμη δυνατότητα πρόβλεψης των ροών της βοήθειας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των ΑΣΧ. Ενώ ορισμένα κράτη μέλη βασίζονται σε εθνικά σχέδια για να αυξήσουν βαθμιαία την βοήθειά τους, οι ροές της ΕΑΒ άλλων κρατών μελών είναι πιο ασταθείς όσον αφορά την ποσότητα ή τη σύνθεσή τους. Υπό τους όρους αυτούς, έχει ουσιώδη σημασία να καταρτίσουν όλα τα κράτη μέλη, έως τα τέλη του 2007, εθνικά χρονοδιαγράμματα, για να διασφαλίσουν την προοδευτική βαθμιαία άνοδο των επιπέδων της βοήθειας.

- Τα κράτη μέλη, ιδίως, που δεν έχουν επιτύχει τους στόχους του 2006 ή δεν είναι προετοιμασμένα να επιτύχουν αυτούς του 2010 πρέπει να δείξουν σαφέστερα τον τρόπο με τον οποίο προτίθενται να καλύψουν την απόσταση ώστε να διασφαλισθεί η δίκαιη κατανομή του βάρους μεταξύ των κρατών μελών . Οι ενέργειές τους θα πρέπει να υποστηριχθούν από πολλαπλές δραστηριότητες πληροφόρησης, ώστε να κερδίσουν την υποστήριξη της κοινής γνώμης για υψηλότερο όγκο βοήθειας . Η Επιτροπή είναι έτοιμη να υποστηρίξει αυτόν τον τρόπο δράσης.

- Προσθετικότητα της ελάφρυνσης του χρέους : το 2005, ο καθαρός όγκος της ΕΑΒ, με εξαίρεση τη βοήθεια που προορίζεται για την ελάφρυνση του χρέους των τριών κρατών μελών που αντιπροσωπεύουν μαζί το 55% της συνολικής βοήθειας της ΕΕ, είτε μειώθηκε (Γερμανία –5.5%, Γαλλία –0.7%) ή αυξήθηκε ελάχιστα (ΗΒ +0.9%). Το στοιχείο αυτό φαίνεται ότι αντίκεινται στη συναίνεση του Moντερρέυ και στα συμπεράσματα του Συμβουλίου του Απριλίου 2006[7].

- Για να διασφαλιστεί η συγκρισιμότητα των όγκων της βοήθειας, τα κράτη μέλη πρέπει να ενισχύσουν τις ικανότητές τους και τη μέθοδό τους όσον αφορά τις εκθέσεις για την ΕΑΒ . Τα κράτη μέλη που συμμετέχουν σήμερα στην επιτροπή αναπτυξιακής βοήθειας (Επ. ΑΒ) θα πρέπει να απευθυνθούν στην Επ. ΑΒ για να προσαρμόσει ανάλογα της στρατηγική της στον τομέα της ενημέρωσης σε σχέση με τους νεοεμφανιζόμενους χορηγούς, συγκεκριμένα με τα 12 κράτη μέλη της ΕΕ που δεν είναι μέλη της Επ.ΑΒ · η Επιτροπή μπορεί να υποστηρίξει αυτή τη διαδικασία.

- Προετοιμασία για επαρκή και αποτελεσματική χρησιμοποίηση των όγκων βοήθειας που αυξάνεται με ταχύ ρυθμό: Τα κράτη μέλη θα χορηγήσουν το 90% της συμπληρωματικής βοήθειας της ΕΕ κατά διμερή τρόπο. Δεδομένου ότι η προγραμματιζόμενη βοήθεια υποτίθεται ότι κατέχει τη μερίδα του λέοντος, οι χορηγοί της ΕΕ πρέπει να επανεξετάσουν επειγόντως τις δομές τους καθώς και τον τρόπο λειτουργίας και τη βοήθεια, ώστε να παραδίδουν περισσότερη βοήθεια, με καλύτερο και ταχύτερο τρόπο. Η διαδικασία αυτή πρέπει να περιλαμβάνει:

- εθνικά σχέδια για να ενισχυθεί η ικανότητα εκτέλεσης αυξημένης ΕΑΒ, διαφορετικά η κλιμάκωση θα παρέμενε ένα θέμα δεσμεύσεων ενώ τα επίπεδα της εκταμίευσης θα υπολείπονταν·

- την ταχεία και πρακτική εφαρμογή του μελλοντικού κώδικα δεοντολογίας της ΕΕ για τον καταμερισμό της εργασίας στην αναπτυξιακή πολιτική·

- την αυξανόμενη χρησιμοποίηση διαφόρων μέσων εκταμίευσης , όπως τα κοινά ευρωπαϊκά μέσα που εμφανίζονται ως αποτέλεσμα της ευρωπαϊκής συναίνεσης ·

- την εφαρμογή των κοινών στόχων δράσης, όπως η στρατηγική της ΕΕ γα την Αφρική ή οι φιλόδοξες συμφωνίες εταιρικής σχέσης/σύνδεσης της ΕΕ, για παράδειγμα μέσω εθελοντικών εισφορών στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Αρωγής για τις υποδομές στην Αφρική·

- τη δυνατότητα αντιμετώπισης των παγκόσμιων προκλήσεων, π.χ. που συνδέονται με εξωγενή πλήγματα, όπως η αλλαγή του κλίματος, οι φυσικές καταστροφές, οι διακυμάνσεις της τιμής των βασικών προϊόντων ή σοβαρές απειλές για τη δημόσια υγεία ή την υγεία των ζώων·

- τη διευκόλυνση της τήρησης των κοινών δεσμεύσεων της ΕΕ, π.χ. της βοήθειας για το εμπόριο

και στοιχεία τα οποία συμβάλλουν στην ενίσχυση και τη διάδοση της εικόνας της ΕΕ στον κόσμο.

3. Αργή αλλά σταθερή πρόοδο στην εφαρμογή καινοτόμων πηγών χρηματοδότησης

Η πρόοδος που επετεύχθη το 2006 βασίστηκε σε σημαντικές προσπάθειες ορισμένων κρατών μελών της ΕΕ οι οποίες προσήλκυσαν τη συμμετοχή τρίτων χωρών. Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο αποφάσισαν να αφιερώσουν μαζί ετήσια έσοδα άνω των 200 εκατ. ευρώ προερχόμενα από επιβολή φόρου επί των αεροπορικών εισιτηρίων σε μια διεθνή διευκόλυνση για την αγορά φαρμάκων (UNITAID). Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Σουηδία (καθώς και η Νορβηγία) συγκέντρωσαν για πρώτη φορά στις κεφαλαιαγορές ένα δισεκατ. δολάρια ΗΠΑ για τη Διεθνή Χρηματοδοτική Διευκόλυνση για τον Εμβολιασμό (IFFIM) για τον εμβολιασμό παιδιών. Πρόσφατα, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιταλία (μαζί με τον Καναδά, τη Νορβηγία, τη Ρωσία και το ίδρυμα BILL & MELINDA GATES) ξεκίνησαν την πρώτη εγγύηση αγοράς (AMC) για να επιταχύνουν την ανάπτυξη και τη διάθεση στην αγορά ενός νέου εμβολίου κατά της ασθένειας του πνευμονοκόκκου στις αναπτυσσόμενες χώρες· εξετάζεται τώρα ένα ακόμη πρότυπο σχέδιο για εμβολιασμό κατά της ελονοσίας.

Tα νέα μέσα αποτελούν σταθερές και προβλέψιμες πηγές χρηματοδότησης. Το βασικό πλεονέκτημά τους συνίσταται στο ότι εγγυώνται μακροπρόθεσμες δημοσιονομικές δεσμεύσεις. Αυτό θα μπορούσε ωστόσο να έχει ως αποτέλεσμα επιπλέον έξοδα συναλλαγών και να απαιτεί σημαντικές διοικητικές και πολιτικές προσπάθειες.

Η πλειονότητα των εσόδων που προέρχονται από καινοτόμους μηχανισμούς θα διοχετευθούν μέσω υφιστάμενων διαύλων και οργανώσεων που είναι πεπειραμένοι στον τομέα της υγείας των αναπτυσσομένων χωρών. Παρόλο που έτσι αποφεύγεται η δημιουργία παράλληλων διαρθρώσεων, η ευθυγράμμιση αυτών των πρωτοβουλιών με τις στρατηγικές των χωρών εταίρων στον τομέα της υγείας παραμένει πρόκληση.

Η μεγάλη πλειονότητα των κρατών μελών της ΕΕ δεν προβλέπουν να συμμετέχουν ενεργά στις νέες πηγές χρηματοδότησης κατά το προσεχές μέλλον, ούτε για αναπτυξιακούς σκοπούς ούτε για τα παγκόσμια δημόσια αγαθά.

Η Επιτροπή ενθαρρύνει τα κράτη μέλη, τα οποία δεν συμμετέχουν επί του παρόντος σε καμία από τις πρωτοβουλίες, να μη σταματήσουν να αναλύουν την αποτελεσματικότητά τους με σκοπό να διευρύνουν, ενδεχομένως, τη συμμετοχή τους και να συγκεντρώσουν συμπληρωματικές και πιο σταθερές πηγές χρηματοδότησης. Υπενθυμίζει επίσης ότι οι νέες πηγές χρηματοδότησης δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια (ΕΑΒ) και προτείνει οι προσπάθειες των κρατών μελών στην εφαρμογή των νέων πηγών χρηματοδότησης να μην αποκλίνουν από άλλες σημαντικές προτεραιότητες της χρηματοδότησης για την ανάπτυξη.

4. Απαιτούμενη επαγρύπνηση για να εξασφαλιστεί η συνεχής βιωσιμότητα του χρέους στις αναπτυσσομενες χωρες

Εκτός από τις συνεχιζόμενες επιπτώσεις της έκτακτης ελάφρυνσης του χρέους (Ιράκ, Νιγηρία), συνεχίστηκε η εφαρμογή της πρωτοβουλίας για τις υπερχρεωμένες φτωχές χώρες (ΥΧΦΧ). Η πολυμερής πρωτοβουλία ελάφρυνσης του χρέους ενισχύει τις προσπάθειες για περαιτέρω μείωση του χρέους των υπερχρεωμένων φτωχών χωρών με την διαγραφή κατά 100% του ύψους του χρέους έναντι του Διεθνούς Οργανισμού Ανάπτυξης ( ΔΟΑ ), του Αφρικανικού Ταμείου Ανάπτυξης και του ΔΝΤ , αλλά δεν καλύπτει τα ανεξόφλητα δάνεια από την Διαμερικανική Τράπεζα Aνάπτυξης και άλλες περιφερειακές τράπεζες ανάπτυξης. Η Επιτροπή ενθαρρύνει τις ενισχυμένες, διεθνώς συντονισμένες πρωτοβουλίες στήριξης των χωρών με χαμηλό εισόδημα στις προσπάθειές τους να αποφεύγουν μη βιώσιμες καταστάσεις υψηλού χρέους. Αυτές οι πρωτοβουλίες πρέπει να προβλέπουν την καλύτερη διαχείριση του χρέους, να συμπεριλαμβάνουν νέα κράτη πιστωτές στη συζήτηση για τη βιωσιμότητα του χρέους και να εξετάζουν το πρόβλημα καιροσκοπικής συμπεριφοράς (δηλ., τη δυνατότητα οι έμμεσες επιδοτήσεις που προορίζονται για την ελάφρυνση του χρέους να χορηγούνται από οργανισμούς που προτείνουν δάνεια με κανονικούς όρους στις χώρες πέραν της πρωτοβουλίας για τις ΥΦΧ). Η Επιτροπή προτείνει στο Συμβούλιο να καλέσει τα κράτη μέλη να εξετάσουν περαιτέρω, στα ενδεδειγμένα διεθνή φόρουμ, τους πιθανούς τρόπους προώθησης της υπεύθυνης δανειοδότησης και λήψης δανείων, όπως τη βελτίωση της δαχείρισης του χρέους των αναπτυσσόμενων χωρών και την προώθηση του διαλόγου με τους νέους δανειστές.

5. Η στρατηγική της ΕΕ για τη βοήθεια για το εμπόριο ενισχύει τις δεσμευσεις υπέρ του εμπορίου και της αναπτυξης

Η Επιτροπή προτείνει στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να υποστηρίξουν τις προτάσεις που παρουσιάζονται στην ανακοίνωση «Προς μια στρατηγική της ΕΕ για τη βοήθεια για το εμπόριο - η συμβολή της Επιτροπής» [8].

6. Αποτελεσματικότητα της βοήθειας – η ΕΕ πρέπει να κάνει καλύτερη χρήση των διαθέσιμων μέσων

Η αποτελεσματικότητα της βοήθειας αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα της πολιτικής της ΕΕ και αναφέρεται σε όλες τις πρωτοβουλίες της. Από την έγκρισή τους το 2006, έχουν δρομολογηθεί ή έχουν ολοκληρωθεί τα περισσότερα μέτρα που συνοδεύονται από δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα και προβλέπονται στο σχέδιο δράσης για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας με τίτλο «παροχή σημαντικότερης, αποτελεσματικότερης και ταχύτερης βοήθειας»:

(1) Ο κ οινός πολυετής στρατηγικός σχεδιασμός θα εφαρμόζεται σε όλες τις χώρες ως μέσο για τη βελτίωση της συμπληρωματικότητας. Κατ’εφαρμογή των συμπερασμάτων του Συμβουλίου του Απριλίου 2006, αυτός ο στρατηγικός σχεδιασμός ξεκίνησε στις χώρες ΑΚΕ όπου ο προγραμματισμός του 10ου ΕΤΑ έδωσε την ευκαιρία να δρομολογηθούν οι προσπάθειες κοινού προγραμματισμού με άλλους χορηγούς σ’αυτόν τον τομέα.

Οι εμπειρίες διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό ανάλογα με την κατάσταση προόδου και τη συμμετοχή των χορηγών. Αποτελεσματικοί μηχανισμοί συντονισμού διευκόλυναν τις κοινές αναλύσεις της κατάστασης κάθε χώρας. Ο σχεδιασμός κοινών στρατηγικών αντίδρασης γίνεται επίσης σταδιακά στις περισσότερες επιλεγμένες χώρες,[9] όπως στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ), στη Δομινικανή Δημοκρατία, στην Αιθιοπία, στη Γκάνα, στην Αϊτή, στην Κένυα, στο Μαλί, στη Σιέρα Λεόνε, στη Σομαλία, στη Νότια Αφρική, στην Τανζανία, στην Ουγκάντα και στη Ζάμπια. Βασιζόμενες στον ευέλικτο και προοδευτικό χαρακτήρα του κοινού προγραμματισμού, οι διαδικασίες προσαρμόζονται στη συγκεκριμένη κατάσταση κάθε χώρας και, εφόσον είναι εφικτό, χρησιμοποιούν άλλες διαδικασίες όπως τις κοινές στρατηγικές βοήθειας.

Λόγω του εξελικτικού χαρακτήρα της διαδικασίας, αυτά τα στοιχεία μεταβάλλονται συνεχώς. Εντούτοις, εκτός από ορισμένα σημαντικά επιτεύγματα, τα αποτελέσματα παρακωλύονται από τον ετερογενή χαρακτήρα των μηχανισμών προγραμματισμού των κρατών μελών και από το χάσμα μεταξύ των θέσεων που λαμβάνουν τα κεντρικά γραφεία και της εμπειρίας επί τόπου. Για να αντιμετωπιστούν τα εμπόδια, να χορηγηθεί τεχνική στήριξη και να βελτιωθεί η επικοινωνία μεταξύ των κεντρικών γραφείων και του πεδίου δράσης, η Επιτροπή οργάνωσε κοινές αποστολές, π.χ. στην Αϊτή και στη Σομαλία, και δημιούργησε ένα ειδικό δίκτυο εμπειρογνωμόνων της ΕΕ.

(2) Ο κώδικας δεοντολογίας για την προώθηση του καταμερισμού εργασίας μεταξύ των χορηγών της ΕΕ θα υιοθετηθεί από το Συμβούλιο το Μάιο 2007.

(3) Η πρώτη οργάνωση των Ευρωπαϊκών Ημερών Ανάπτυξης πραγματοποιήθηκε επιτυχώς το Νοέμβριο 2006 και στο εξής θα λαμβάνουν χώρα ετησίως.

(4) Έχει ολοκληρωθεί ο αναθεωρημένος άτλαντας των χορηγών βοήθειας της ΕΕ, περιλαμβανομένων των πρώτων περιφερειακών (Δυτική Αφρική) και ανά χώρα (Μοζαμβίκη) εκδόσεων.

(5) Χαράκτηκε μια γραμμή βάσης για τις τέσσερις συμπληρωματικές δεσμεύσεις της ΕΕ όσον αφορά τη Δήλωση του Παρισιού μέσω του χάρτη πορείας της ΕΕ για την εναρμόνιση, στον οποίο γίνεται αναφορά στην επιτόπια κατάσταση της αποτελεσματικότητας της βοήθειας. Η Επιτροπή επαναλαμβάνει την πρόθεσή της υλοποίησης του 50% του στόχου της βοήθειας μέσω των εθνικών συστημάτων με τη δημοσιονομική στήριξη.

(6) Έχουν αρθεί όλα τα εμπόδια συγχρηματοδότησης βάσει των κανόνων της ΕΕ.

7. Απαιτειται η πραγματοποίηση ταχύτερης προόδου προς την εξεύρεση πιο προβλέψιμων μηχανισμών ενίσχυσης

Η δημοσιονομική στήριξη, ως το βασικό αναγνωρισμένο μέσο που εξασφαλίζει στις αναπτυσσόμενες χώρες μεσοπρόθεσμη στήριξη βάσει των επιδόσεων της πολιτικής των δημόσιων αρχών, παραμένει το προνομιακό μέσο για 13 κράτη μέλη. Φαίνεται ότι ορισμένα από αυτά τα κράτη μέλη είναι πιο πρόθυμα να προβλέψουν επίσης, εκτός από την επικεντρωμένη τομεακή δημοσιονομική στήριξη, και μια γενική δημοσιονομική στήριξη. Η Επιτροπή αναπτύσσει αυτήν την έννοια της γενικής δημοσιονομικής στήριξης ως πιθανό τρόπο αύξησης της προβλεψιμότητας της βοήθειας, στην οποία ενσωματώνει σαφή κριτήρια επιλεξιμότητας και δίνει ιδιαίτερη σημασία στα αποτελέσματα. Η δημοσιονομική στήριξη θα πρέπει να στηρίζεται σε μηχανισμούς που θα εξασφαλίζουν την εκ των υστέρων πληροφόρηση και την υποχρέωση λογοδοσίας. Μια πιθανή ρύθμιση μπορεί να περιλαμβάνει πιο μακροπρόθεσμη δημοσιονομική στήριξη, που θα εξασφαλίζει ορισμένα επίπεδα ετήσιας στήριξης, και θα υπόκειται σε ρήτρες διασφάλισης.

8. Μείωση των επιπτώσεων εξωγενών κρίσεων: απαιτείται μεγαλύτερη στήριξη από τα κράτη μέλη για την υποστήριξη νέων εννοιών

Ένας κοινός στόχος της αναπτυξιακής πολιτικής της ΕΕ είναι να αυξηθεί η ανθεκτικότητα των αναπτυσσόμενων χωρών στις εξωγενείς οικονομικές κρίσεις (αστάθεια των τιµών) και στα φυσικά φαινόμενα (καταστροφές, κλιματικές αλλαγές και πανδημίες). Το 2006 σχεδιάστηκαν και δοκιμάστηκαν τα απαιτούμενα μέσα γι’αυτόν το σκοπό αλλά δεν τους δόθηκε αρκετή προσοχή και έτσι σημειώθηκε ελάχιστη πρόοδος.

- Αστάθεια των εσόδων: Οι Κάτω Χώρες και η Κοινότητα (ΕΚ) ανανεώνουν τη στήριξη που παρέχουν στην ομάδα διαχείρισης των κινδύνων που συνδέονται με τα βασικά προϊόντα (CRMG), στην Παγκόσμια Τράπεζα, η οποία απέδειξε ότι είναι εφικτό να υπάρχουν μέσα στηριζόμενα στην αγορά και προοριζόμενα να περιορίζουν τους κινδύνους οι οποίοι απορρέουν από τις εξωγενείς διακυμάνσεις των τιμών. Η Γαλλία ανέπτυξε πρωτοβουλίες μείωσης των κινδύνων για το βαμβάκι και προτίθεται να δοκιμάσει ένα νέο ολοκληρωμένο μηχανισμό σε επιλεγμένες χώρες στο πλαίσιο μιας νέας κοινής προσέγγισης χορηγών βοήθειας.

- «Πρόληψη των κινδύνων καταστροφών» (DRR): Το 2005-2006 η ΕΕ δαπάνησε πάνω από 3,5 δισεκατ. ευρώ για ενισχύσεις λόγω καταστροφών, εκ των οποίων μόνο ένα εκτιμώμενο τρία τοις εκατό χορηγήθηκε ως εκ των προτέρων ενίσχυση. Το ενδιαφέρον για ευρύτερες στρατηγικές προσεγγίσεις σε σχέση με την κατάσταση ετοιμότητας για την αντιμετώπιση καταστροφής αυξάνεται, αλλά απαιτείται ακόμη μεγαλύτερη στήριξη από τα κράτη μέλη. Για να υπάρξει μια κοινή προσέγγιση το 2008, η Επιτροπή θα προτείνει κοινή «στρατηγική της ΕΕ για την πρόληψη των κινδύνων καταστροφών», στηριζόμενη στην κτηθείσα εμπειρία (π.χ. από τη διευκόλυνση του 9ου ΕΤΑ για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών) και σύμφωνη με τις διεθνείς πρωτοβουλίες.

- Ο μηχανισμός FLEX της ΕΚ για τις χώρες ΑΚΕ έχει ως στόχο να διασφαλίζει τις μεταρρυθμίσεις οι οποίες απειλούνται ενδεχομένως από τις βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις των εσόδων από τις εξαγωγές. Για να ενισχυθεί ο αντικυκλικός χαρακτήρας του, θα συζητηθούν προτάσεις με τα κράτη μέλη και την ομάδα ΑΚΕ με σκοπό να καθίσταται διαθέσιμη η βοήθεια του μηχανισμού FLEX νωρίτερα και πιο εύκολα.

Η Επιτροπή προτείνει στα κράτη μέλη

- να επιδιώξουν μεγαλύτερη ισορροπία μεταξύ της εκ υστέρων αντίδρασης στις φυσικές καταστροφές και των στρατηγικών εκ των προτέρων για τη μείωση των κινδύνων, με βάση την κοινή προσέγγιση της ΕΕ για την προστασία/πρόληψη καταστροφών·

- να αυξήσουν τη στήριξη στη δοκιμή/ανάπτυξη νέων μέσων και μεθόδων για τη μείωση των δυσμενών συνεπειών των εξωγενών πληγμάτων στις αναπτυσσόμενες χώρες, κάνοντας διάκριση μεταξύ της αντίδρασης, βάσει των απαιτήσεων της αγοράς, στις κρίσεις που απορρέοουν από τις διεθνείς διακυμάνσεις των τιμών και των προσπαθειών περιορισμού των πληγμάτων που προκαλούνται από φυσικές καταστροφές·

- να συμμετέχουν ενεργά στη διεθνή ειδική ομάδα διαχείρισης των κινδύνων που συνδέονται με τα βασικά προϊόντα για να βελτιωθεί η ανταλλαγή εμπειριών από τις καινοτόμους προσεγγίσεις διαχείρισης των κινδύνων.

9. Αποσύνδεση της βοήθειας: οι διεθνείς εξελιξεις σημειώνουν καθυστέρηση σε σχέση με την πρόοδο της ΕΕ

Η βοήθεια που αποσυνδέει η ΕΕ είναι μεγαλύτερη. Η πλειονότητα των κρατών μελών που είναι χορηγοί υπέρ της Επιτροπής Αναπτυξιακής Βοήθειας έχουν (σχεδόν) αποσυνδέσει πλήρως την ΕΑΒ. Άλλα κράτη μέλη έχουν θεσπίσει νέα μέτρα για να αποσυνδέσουν μέρος της βοήθειας που χορηγούν. Ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ10 άρχισαν να εφαρμόζουν τις συστάσεις της Επιτροπής Αναπτυξιακής Βοήθειας για την αποσύνδεση της βοήθειας υπέρ των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών (ΛΑΧ). Η αυξημένη χρήση της δημοσιονομικής στήριξης συμβάλλει επίσης στη βελτίωση των αποτελεσμάτων της συνδυασμένης αναπτυξιακής βοήθειας της Ένωσης. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να σημειώσουν μεγαλύτερη πρόοδο στην πλήρη αποσύνδεση της βοήθειας.

Δεδομένου ότι οι εσωτερικοί κανόνες αγοράς της ΕΚ εφαρμόζονται στην επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια των κρατών μελών, η Επιτροπή επιβεβαιώνει και πάλι ότι είναι καθήκον της να διώκει κάθε παραβίαση αυτών των κανόνων. Τα κράτη μέλη τα οποία, επί του παρόντος, καταρτίζουν τα συστήματά τους αναπτυξιακής συνεργασίας, δηλαδή τα καθεστώτα τους ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων, οφείλουν να αποσυνδέσουν τη βοήθεια σε σχέση με όλα τα άλλα κράτη μέλη.

Το 2006, η ΕΚ μετέφερε τους κανονισμούς της σχετικά με την αποσύνδεση της βοήθειας στις νέες πράξεις οικονομικής συνεργασίας στο πλαίσιο του προϋπολογισμού ΕΚ. Μέσα στο ίδιο πλαίσιο αποσυνδέθηκε επίσης η στήριξη στους μη κρατικούς φορείς.

Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της σύστασης της επιτροπής αναπτυξιακής βοήθειας (με τη μείωση του κατωτάτου ορίου εφαρμογής της), μετά από πολλά έτη αδιεξόδου, και επιθυμεί να σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος από μια εμπορική προσέγγιση που περιορίζεται στο θέμα της αμοιβαίας πρόσβασης μεταξύ των χορηγών βοήθειας προς μια προσέγγιση που θα προσανατολίζεται περισσότερο προς τις φτωχές αναπτυσσόμενες χώρες. Αυτό απαιτεί την περαιτέρω επέκταση της σύστασης της ΕΑΒ (έμφαση στην πρόσβαση των αναπτυσσομένων χωρών, προώθηση των τοπικών προτιμήσεων). Η Επιτροπή τονίζει ότι η συμφωνία της ΕΕ πρέπει να περιλαμβάνει περισσότερες δεσμεύσεις, στα κατάλληλα διεθνή φόρουμ, για την αποσύνδεση και τη μεταφορά της επισιτιστικής βοήθειας.

10. Ενίσχυση της επιρροης της ΕΕ στους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς (ΔΧΟ)

Παρά το διαφορετικό ρυθμό προόδου, ο συντονισμός της ΕΕ στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ έχει βελτιωθεί. Ειδικότερα οι Γενικοί Διευθυντές της ΕΕ στην Παγκόσμια Τράπεζα έχουν εκδώσει μέχρι σήμερα περίπου 50 κοινές δηλώσεις σε ένα πλαίσιο άτυπου συντονισμού, αυξάνοντας, έτσι, σημαντικά την προβολή και την επιρροή της ΕΕ. Είναι ουσιαστικό τα κράτη μέλη της ΕΕ να υιοθετήσουν κοινές θέσεις για να αυξηθούν περισσότερο η προβολή και η επιρροή της Ένωσης στο ΔΝΤ. Η βελτίωση του συντονισμού της ΕΕ στο ΔΝΤ στηρίζεται κυρίως στην ενίσχυση του διαλόγου και στην ανταλλαγή πληροφοριών. Οι Γενικοί Διευθυντές της ΕΕ στην Παγκόσμια Τράπεζα και στο ΔΝΤ συνεδριάζουν εβδομαδιαίως για την ανταλλαγή απόψεων σε θέματα που εξετάζει το διοικητικό συμβούλιο και αποφασίζουν, εφόσον ενδείκνυται, σχετικά με τις κοινές θέσεις. Η Επιτροπή διευκολύνει αυτόν το συντονισμό και παρέχει περαιτέρω στήριξη. Ο συντονισμός της ΕΕ στο ΔΝΤ πρέπει να βελτιωθεί, κυρίως στην Ουάσιγκτον.

Η Επιτροπή κάλεσε επίσης το 2007 τους Γενικούς Διευθυντές της ΕΕ των τριών μεγαλύτερων περιφερειακών τραπεζών ανάπτυξης (Αφρικανική, Ασιατική και Διαμερικανική Τράπεζα Ανάπτυξης) στις Βρυξέλλες να βελτιώσουν το συντονισμό με την Επιτροπή και να αναπτύξουν το διάλογο μεταξύ τους. Η συνεδρίαση αποδείχθηκε χρήσιμη και θα λαμβάνει χώρα τακτικά.

Η Επιτροπή προτείνει επίσης

- να συνεχιστούν οι συστηματικές συνεδριάσεις συντονισμού των Γενικών Διευθυντών της ΕΕ, με τη συμμετοχή της Επιτροπής, στην Παγκόσμια Τράπεζα και στο ΔΝΤ, με στόχο την έκδοση κοινών ευρωπαϊκών δηλώσεων για θέματα που εξετάζει στο διοικητικό συμβούλιο όσο το δυνατόν συχνότερα·

- να βελτιωθεί ο συντονισμός της ΕΕ πριν από τις εαρινές/ετήσιες συνεδριάσεις. Η Επιτροπή είναι έτοιμη να παρέχει την αναγκαία στήριξη·

- την ανταλλαγή πληροφοριών και εγγράφων μεταξύ των Γενικών Διευθυντών της ΕΕ και της Επιτροπής, καθώς και την έγκαιρη και τακτική διαβίβαση των εγγράφων του διοικητικού συμβουλίου του ΔΝΤ (περιλαμβανομένων των περιφερειακών αναπτυξιακών τραπεζών, στην Επιτροπή)·

- να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή θέση στην Παγκόσμια Τράπεζα ενώ παράλληλα να ακουσθεί και η φωνή των αναπτυσσόμενων χωρών.

11. Η ΕΕ επιβεβαιώνει τη στήριξη για τα παγκόσμια δημόσια αγαθά (ΠΔΑ) αλλά δεν θα συνδέσει τις δράσεις με τις συστάσεις της Διεθνους Ειδικής Ομάδας

Η έκθεση της Διεθνούς Ειδικής Ομάδας για τα παγκόσμια δημόσια αγαθά - Η αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων – εκδόθηκε το Σεπτέμβριο 2006. Γενικά, η πρώτη αντίδραση των κρατών μελών της ΕΕ φαίνεται ότι σημείωσε καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της έκθεσης ενώ έτυχε ελάχιστης προβολής. Αν και τα περισσότερα κράτη μέλη γνωρίζουν αυτήν την έκθεση, δεν είναι πεπεισμένα ότι έχει συμβάλει ουσιαστικά στις συζητήσεις για τα παγκόσμια δημόσια αγαθά. Η Επιτροπή συμμερίζεται αυτήν την άποψη, παρόλο που αναγνωρίζει τη σημαντική αναλυτική εργασία και τις διαβουλεύσεις με ευρύ φάσμα φορέων που έχει διεξαγάγει η ειδική ομάδα. Υπάρχει γενική συμφωνία σχετικά με τα παγκόσμια δημόσια αγαθά με προτεραιότητα τα οποία έχει επισημάνει η ειδική ομάδα, ειδικότερα εκείνα που αφορούν την υγεία και το περιβάλλον, αλλά αυτή η υποστήριξη δεν συνοδεύεται κατ’αρχήν από ισχυρές θέσεις όσον αφορά συγκεκριμένη χρηματοδότηση για τα ΠΔΑ.

Τα περισσότερα κράτη μέλη συμφωνούν ότι είναι αναγκαία η μεταρρύθμιση του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με τις συστάσεις της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου σχετικά με τη συνοχή του συστήματος των ΗΕ, ούτως ώστε να βελτιωθεί η διαφάνεια των πράξεών του και της γενικής υποχρέωσης λογοδοσίας του· αλλά δεν υπάρχει γενική υποστήριξη για τη βασική πρόταση της έκθεσης που αφορά τη βελτίωση της παγκόσμιας διακυβέρνησης, δηλ. το παγκόσμιο φόρουμ 25.

Η στρατηγική της ειδικής ομάδας για τη χρηματοδότηση των παγκόσμιων δημόσιων αγαθών τυγχάνει ανεπαρκούς στήριξης: η πλειονότητα των κρατών μελών είναι υπέρ ορισμένων προτάσεων οι οποίες είναι απλές και έχουν ήδη συμφωνηθεί σε διεθνές επίπεδο. Άλλες πιο καινοτόμες συστάσεις που επιδιώκουν να αποσυνδέσουν τα ΠΔΑ από την αναπτυξιακή βοήθεια χρήζουν προσοχής αλλά πολύ λίγα κράτη μέλη τις υποστηρίζουν. Με βάση τα ανωτέρω και σύμφωνα με την ανάλυση της έκθεσης που έκανε η ίδια η Επιτροπή, φαίνεται ότι οι προτάσεις της ειδικής ομάδας δεν κινούν επί του παρόντος το ενδιαφέρον της ΕΕ. Η κατάρτιση ενός σχεδίου δράσης της ΕΕ για τόνωση της προμήθειας και τη χρηματοδότηση των ΠΔΑ σ’αυτό το στάδιο θεωρείται επομένως πρόωρη και αντενδείκνυται. Παρά τις ανωτέρω αξιολογήσεις, η ΕΕ έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στην τόνωση της προμήθειας ΠΔΑ με προτεραιότητα, όπως σε θέματα υγείας και περιβάλλοντος, και εξακολουθεί να διαδραματίζει τον υπεύθυνο ηγετικό ρόλο της, τον οποίο έχει υποστηρίξει θερμά η ειδική ομάδα. Στο μέλλον θα γίνει ενδεχομένως νέα εκτίμηση της δυνατότητας μιας παγκόσμιας πρωτοβουλίας όσον αφορά τα ΠΔΑ.

Εν τω μεταξύ, η Επιτροπή θα ενισχύσει τη δράση της υπέρ των περιβαλλοντικών ΠΔΑ με την προωθημένη συνεργασία οικοδόμησης συμμαχιών με τις αναπτυσσόμενες χώρες. Αυτή η προωθημένη συνεργασία αφορά τη δεύτερη φάση του Πρωτοκόλλου του Κιότο (μετά το 2012) που θα εξυπηρετεί διαφορετικούς σκοπούς, δηλαδή θα είναι συμβατή με την υλοποίηση των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας και, παράλληλα, θα μεριμνά για τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη.

12. Συμπεράσματα

Τα συνδυασμένα αποτελέσματα 2006 της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας της ΕΕ υπερέβησαν τις προσδοκίες, αλλά ορισμένα κράτη μέλη δεν έχουν ακόμη καλύψει την καθυστέρηση όσον αφορά την υλοποίηση των επιπέδων χορήγησης της βοήθειας που έχουν συμφωνηθεί. Για την ΕΕ οι γενικές προοπτικές να υλοποιήσει τους επόμενους στόχους στο πλαίσιο της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας μέχρι το 2010 είναι καλές, εάν αντιμετωπιστούν τα βασικά θέματα για να διατηρηθεί η αξιοπιστία της ΕΕ ως του μεγαλύτερου χορηγού χρηματοδότησης για την ανάπτυξη και εάν η κοινή γνώμη υποστηρίξει την αύξηση της βοήθειας. Η ταχεία εφαρμογή του κώδικα δεοντολογίας της ΕΕ για τον καταμερισμό της εργασίας στην αναπτυξιακή πολιτική προσφέρει την καλύτερη ευκαιρία για τη σημαντική βελτίωση της αποτελεσματικότητας της βοήθειας της ΕΕ. Ο δεσμός εμπορίου-ανάπτυξης πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο της κοινής στρατηγικής της ΕΕ για την παροχή βοήθειας στο εμπόριο, που απαιτεί να δοθεί αξιόπιστη συνέχεια από όλους τους ενδιαφερόμενους. Γενικά η ΕΕ έχει σημειώσει πρόοδο, με διαφορετικούς ρυθμούς, στις περισσότερες δεσμεύσεις που ανέλαβε, αλλά απαιτούνται μεγαλύτερες προσπάθειες και η πιο ενεργός συμμετοχή των κρατών μελών σε πολλούς τομείς, π.χ. όσον αφορά τη δημοσιονομική στήριξη και τις πρωτοβουλίες για το μετριασμό των επιπτώσεων εξωγενών κρίσεων.

[1] Για να διαθέτουν συνολικά, ως το 2006, τουλάχιστον το 0,39% του κοινοτικού ΑΕΕ ως ΕΑΒ, τα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν να αυξήσουν την ΕΑΒ τους· τα κράτη μέλη που διαθέτουν το 0,7% του ΑΕΕ ως ΕΑΒ δεσμεύτηκαν να διατηρήσουν τα υψηλά επίπεδα· όλα τα άλλα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν να φθάσουν να διαθέτουν ως ΕΑΒ τουλάχιστον το 0,33% του ΑΕΕ τους.

[2] Ο δεύτερος ενδιάμεσος συλλογικός στόχος για το 2010 βασίζεται σε ατομικούς βασικούς στόχους, δηλ. τα κράτη μέλη που δεν έχουν φθάσει να διαθέτουν ως ΕΑΒ το 0,51% του ΑΕΕ τους αναλαμβάνουν την υποχρέωση να φθάσουν σ'αυτό το επίπεδο· τα κράτη μέλη προσπαθούν να επιτύχουν το στόχο να διαθέτουν ως ΕΑΒ το 0,7% του ΑΕΕ τους ως το 2015 και αυτά τα οποία έχουν επιτύχει αυτό το στόχο δεσμεύονται να τον υπερβούν· τα κράτη μέλη που προσχώρησαν στην ΕΕ μετά από το 2002 επιδιώκουν να επιτύχουν ή να διατηρήσουν, ως το 2010, να διαθέτουν για την ΕΑΒ τουλάχιστον το 0,17% του ΑΕΕ και το 0,33% έως το 2015. Η δέσμευση αυτή συνδυάζεται με την υπόσχεση να αφιερώσουν συλλογικά στην Αφρική τουλάχιστον το 50% της συμφωνηθείσας αύξησης της ΕΑΒ.

[3] Συμπεράσματα του Συμβουλίου του Απριλίου 2006. «Χρηματοδότηση της ανάπτυξης και αποτελεσματικότητα της βοήθειας: Παροχή σημαντικότερης, αποτελεσματικότερης και ταχύτερης βοήθειας» '.

[4] Βάσει της ανακοίνωσης της Επιτροπής COM(2007) 72 της 28.02.2007.

[5] Συμπεράσματα του Συμβουλίου του Μαΐου 2005. «Αναπτυξιακοί στόχοι της χιλιετίας: συμβολή της ΕΕ στην αναθεώρηση των ΑΣΧ στη διάσκεψη κορυφής των ΗΕ 2005» . Η ΕΕ υπόσχεται επίσης να συμπεριλάβει πρόσθετες δεσμεύσεις σχετικά με καινοτόμες πηγές χρηματοδότησης της ανάπτυξης, την ελάφρυνση του χρέους και τα παγκόσμια δημόσια αγαθά, την καλύτερα συντονισμένη και αποτελεσματικότερη βοήθεια, μεταξύ άλλων, με πιο προβλέψιμους μηχανισμούς βοήθειας, τον περιορισμό των εξωγενών πληγμάτων, την αποσύνδεση της βοήθειας και τη μεταρρύθμιση των διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

[6] Χρηματοδότηση της ανάπτυξης από το Moντερρέυ 2002 στη Ντόχα 2008 – Έκθεση προόδου 2007 SEC(2007) 415.

[7] Συμπεράσματα του Συμβουλίου του Απριλίου 2006, υποσημείωση 1 της παραγράφου 24.

[8] Ανακοίνωση της Επιτροπής - COM(2007) 163 της 4.4.2007.

[9] Σύμφωνα με τα κριτήρια του Συμβουλίου (Συμπέρασμα του Συμβουλίου 51): «α) η ύπαρξη στρατηγικής για τη μείωση της φτώχειας ή σχετικής στρατηγικής, β) η ύπαρξη επαρκούς αριθμού χορηγών βοήθειας της ΕΕ, οι οποίοι αναθεωρούν τον προγραμματισμό τους, γ) η ύπαρξη τοπικής διαδικασίας συντονισμού, δ) ειδική πρόβλεψη για ευαίσθητα κράτη, και ε) θετική αξιολόγηση πεδίου».