Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52006AE1569

    Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα την Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο — Προς έναν αειφόρο ευρωπαϊκό κλάδο του οίνου COM (2006) 319 τελικό

    ΕΕ C 325 της 30.12.2006, p. 29–34 (ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, NL, PL, PT, SK, SL, FI, SV)

    30.12.2006   

    EL

    Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

    C 325/29


    Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα την «Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο — Προς έναν αειφόρο ευρωπαϊκό κλάδο του οίνου»

    COM (2006) 319 τελικό

    (2006/C 325/07)

    Στις 22 Ιουνίου 2006, και σύμφωνα με το άρθρο 262 της Συνθήκης ΕΚ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την ανωτέρω γνωμοδότηση.

    Το ειδικευμένο τμήμα «Γεωργία, ανάπτυξη της υπαίθρου και περιβάλλον», στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 8 Νοεμβρίου 2006 με βάση την εισηγητική έκθεση του κ. KIENLE.

    Κατά την 431η σύνοδο ολομέλειάς της, της 13ης και 14ης Δεκεμβρίου 2006 (συνεδρίαση της 14ης Δεκεμβρίου 2006) η ΕΟΚΕ υιοθέτησε με 107 ψήφους υπέρ, 2 κατά και 4 αποχές την ακόλουθη γνωμοδότηση.

    1.   Σύνοψη των συμπερασμάτων και συστάσεων της ΕΟΚΕ

    1.1

    Η ευρωπαϊκή οικονομική και κοινωνική επιτροπή επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή επιτροπή υπέβαλε έκθεση για τη μεταρρύθμιση της κοινής οργάνωσης της αγοράς Οίνου. Η ΕΟΚΕ επικροτεί ιδιαίτερα την πρόταση της Επιτροπής να διατηρηθεί κατ' αρχήν ειδική οργάνωση της αγοράς οίνου, στο πλαίσιο της οποίας μπορεί να υιοθετηθεί η επιλογή «ριζική μεταρρύθμιση».

    1.2

    Δεδομένου ότι τα ευρωπαϊκά κρασιά έχουν σημειώσει σημαντικές απώλειες τόσο στην εσωτερική αγορά όσο και σε μεγάλες αγορές εξαγωγών, έναντι των κρασιών από τρίτες χώρες, και κυρίως από τις χώρες της βορείου και νότιας Αμερικής, είναι απολύτως απαραίτητο να προσαρμοστούν οι βασικές νομικές προϋποθέσεις προκειμένου να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών κρασιών, ώστε να ανακτήσουν τη θέση τους στην αγορά. Αναφορικά με αυτό, η Επιτροπή θα πρέπει να συνεκτιμήσει στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης και των ρυθμίσεων σχετικά με το εξωτερικό εμπόριο σε μεγαλύτερο βαθμό την ηγετική θέση του ευρωπαϊκού οινοπαραγωγικού τομέα στην παγκόσμια αγορά.

    1.3

    Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει τη γνωμοδότηση που εξέδωσε στις 27 και 28 Ιανουαρίου 1999 (1) στην οποία είχε ήδη χαρακτηρίσει ως εντελώς ανεπαρκείς τις προτάσεις μεταρρύθμισης που είχε υποβάλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πολλές από τις συστάσεις που είχε διατυπώσει σε αυτή τη γνωμοδότηση — ειδικά σε ό,τι αφορά την ανταγωνιστικότητα, τη δυνατότητα παρέμβασης, τη συνεκτίμηση της πολυμορφίας των περιοχών και την ενημέρωση — είναι ακόμα επίκαιρες.

    1.4

    Η EOKE τονίζει ότι η παραγωγή οίνου και η αμπελοκαλλιέργεια αποτελούν βασικό και αναπόσπαστο στοιχείο του ευρωπαϊκού πολιτισμού και του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής. Η αμπελοκαλλιέργεια επηρεάζει το κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον σε πολυάριθμες αμπελοοινικές περιοχές της Ευρώπης.

    1.5

    Συνεπώς, η ΕΟΚΕ κρίνει ότι είναι απολύτως αναγκαίο να συνεκτιμηθούν στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης όχι μόνο οι οικονομικές επιπτώσεις, αλλά και οι συνέπειες για την απασχόληση, το κοινωνικό σύνολο, το περιβάλλον — ειδικά μέσω των προγραμμάτων εκρίζωσης — καθώς και την προστασία των καταναλωτών και τη δημόσια υγεία.

    1.6

    Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι η αμπελοκαλλιέργεια αποτελεί μέσο διαβίωσης για 1,5 εκατομμύρια οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και προσφέρει απασχόληση σε 2,5 εκατομμύρια εργαζόμενους, τουλάχιστον σε εποχική βάση. Η ΕΟΚΕ εφιστά συνεπώς την προσοχή στο γεγονός ότι κατά την εφαρμογή της μεταρρύθμισης θα πρέπει να προτιμηθούν μέτρα που ευνοούν την απασχόληση στον ευρωπαϊκό αμπελουργικό τομέα.

    1.7

    Η ΕΟΚΕ εκτιμά την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τον καθορισμό εθνικού δημοσιονομικού πλαισίου για το εκάστοτε οινοπαραγωγικό κράτος μέλος ως σημαντική συμβολή στην αύξηση της επικουρικότητας και μεγαλύτερη συνεκτίμηση των περιφερειακών διαφορών. Όσον αφορά τις προτάσεις της σχετικά με την κατανομή των μέσων ενίσχυσης μεταξύ των μέτρων ευρωπαϊκού επιπέδου και των μέτρων στα πλαίσια του «εθνικού δημοσιονομικού πλαισίου», η ΕΟΚΕ εμμένει σε αυτές τις αρχές και απορρίπτει τα μέτρα για επανεθνικοποίηση της πολιτικής στην αγορά οίνου.

    1.8

    Η ΕΟΚΕ αναμένει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για την ενημέρωση των καταναλωτών και την ενίσχυση της εμπορίας οίνου στην εσωτερική αγορά αλλά και στις διεθνείς αγορές.

    2.   Σκέψεις και προτάσεις της Επιτροπής

    Στόχος της μεταρρύθμισης

    2.1

    σύμφωνα με την επιτροπή, στόχος της μεταρρύθμισης είναι: η αύξηση της ανταγωνιστικότητας, η ενίσχυση της φήμης των ευρωπαϊκών κρασιών, η ανάκτηση παλαιών και η κατάκτηση νέων αγορών, η απλούστευση των κανόνων, η συνεκτίμηση του κοινωνικού και πολιτικού ρόλου των αμπελουργικών περιοχών.

    2.1.1

    Ένας άλλος στόχος είναι, κατά την επιτροπή, η αποκατάσταση της ισορροπίας της αγοράς, η οποία, κατά τη γνώμη της, απαιτεί τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων όπως π.χ. την εκτεταμένη εκρίζωση.

    Η ΚΟΑ οίνου σήμερα

    2.2

    Στην έκθεση της, η επιτροπή αναλύει τη σημερινή κατάσταση της αγοράς, περιγράφει τα προβλήματα που δημιουργεί η ισχύουσα ΚΟΑ και εξάγει συμπεράσματα σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν.

    Τέσσερις εναλλακτικές επιλογές

    2.3

    Η Επιτροπή εξέτασε τέσσερις εναλλακτικές επιλογές για τη μεταρρύθμιση της Κοινής Οργάνωσης της Αγοράς οίνου:

    Διατήρηση του ισχύοντος συστήματος με ελάχιστες προσαρμογές,

    Μεταρρύθμιση ανάλογη με τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ,

    Απορρύθμιση της αγοράς του οίνου

    Ριζική μεταρρύθμιση της ΚΟΑ.

    2.3.1

    Με βάση τις αναλύσεις της, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι από τις τέσσερις δυνατές επιλογές, η ριζική μεταρρύθμιση είναι η λύση που προσφέρει τα περισσότερα πλεονεκτήματα καθώς και ότι είναι απαραίτητη η διατήρηση μιας ειδικής οργάνωσης της αγοράς οίνου.

    Ριζική μεταρρύθμιση της ΚΟΑ

    2.4

    Η Επιτροπή προτείνει εναλλακτικά μια μεταρρύθμιση σε ένα ή σε δύο στάδια. Σε περίπτωση επιλογής της παραλλαγής Α, θα καταργηθεί αμέσως η ρύθμιση σχετικά με τα δικαιώματα φύτευσης (ή την 1η Αυγούστου 2010) χωρίς μεταβατική περίοδο. Σε περίπτωση επιλογής της παραλλαγής B, θα εφαρμοστεί, πριν από την κατάργηση της ρύθμισης σχετικά με τη φύτευση, μια εκτενής δράση εκρίζωσης προκειμένου να επιτευχθεί η διαρθρωτική προσαρμογή.

    Κατάργηση των μέτρων διαχείρισης της αγοράς και θέσπιση περισσότερο προορατικών μέτρων

    2.5

    Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να καταργηθούν αμέσως τα ακόλουθα μέτρα:

    Η υποστήριξη της απόσταξης υποπροϊόντων,

    Η απόσταξη εδώδιμης αλκοόλης και η απόσταξη κρίσης,

    Η υποστήριξη της ιδιωτικής αποθεματοποίησης,

    Η ενίσχυση για τα γλεύκη που προορίζονται για εμπλουτισμό και παρασκευή χυμού σταφυλιών.

    Εθνικό δημοσιονομικό πλαίσιο

    2.6

    Η Επιτροπή προτείνει να τεθεί στη διάθεση κάθε οινοπαραγωγού κράτους μέλους ένα δημοσιονομικό κονδύλι, υπολογιζόμενο σύμφωνα με αντικειμενικά κριτήρια, το οποίο θα δίνει τη δυνατότητα στο κράτος μέλος να χρηματοδοτεί τα μέτρα που προτιμάει, από δεδομένο κατάλογο επιλογών.

    Αγροτική ανάπτυξη

    2.7

    Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να εφαρμοστούν πολλά από αυτά τα μέτρα προσαρμογής και αναδιάρθρωσης στο πλαίσιο της αγροτικής ανάπτυξης και να γίνει η απαραίτητη μεταφορά πιστώσεων από τον ειδικό προϋπολογισμό για τον οινικό τομέα στον δεύτερο πυλώνα.

    Πολιτική ποιότητας και γεωγραφικές ενδείξεις

    2.8

    Η Επιτροπή προτείνει την ουσιαστική αναθεώρηση του ισχύοντος κανονιστικού πλαισίου για την ποιότητα, ώστε η πολιτική ποιότητας της ΕΕ να προσαρμοστεί καλύτερα στους διεθνείς κανόνες και, ειδικότερα, στις διατάξεις της συμφωνίας TRIPs.

    Οινολογικές πρακτικές

    2.9

    Η Επιτροπή προτείνει την πλήρη ελευθέρωση των οινολογικών πρακτικών λαμβανομένων υπόψη των κανόνων του Διεθνούς Οργανισμού Οίνου και Αμπέλου (OIV).

    Εμπλουτισμός

    2.10

    Η Επιτροπή προτείνει να απαγορευτεί ο εμπλουτισμός με ζάχαρη, σε συνδυασμό με την κατάργηση των ενισχύσεων για τη χρήση γλεύκους καθώς επίσης και τον ουσιαστικό περιορισμό του επιτρεπόμενου ποσοστού εμπλουτισμού για τις βόρειες αμπελουργικές περιοχές.

    Επισήμανση

    2.11

    Η Επιτροπή προτείνει να απλουστευθούν οι διατάξεις για την επισήμανση, με τη δημιουργία ενιαίου νομικού πλαισίου, το οποίο να καλύπτει όλες τις διαφορετικές κατηγορίες οίνων και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους.

    Προώθηση της διάθεσης στην αγορά και ενημέρωση

    2.12

    Η Επιτροπή σκοπεύει να ακολουθήσει υπεύθυνη πολιτική προώθησης και ενημέρωσης. Πρέπει να εξαντληθούν όλες οι δυνατότητες που παρέχει η ισχύουσα κοινοτική νομοθεσία.

    Προστασία του περιβάλλοντος

    2.13

    Η Επιτροπή σκοπεύει να μεριμνήσει ώστε η μεταρρύθμιση του καθεστώτος του οίνου να συμβάλει στο περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της αμπελοκαλλιέργειας και της οινοποιίας.

    ΠΟΕ

    2.14

    Η Επιτροπή αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στη συμβατότητα της νέας ΚΟΑ οίνου με τις προδιαγραφές του ΠΟΕ. Κατά συνέπεια, συνδυάζει την κατάργηση των ισχυόντων μέτρων παρέμβασης με την άρση της απαγόρευσης της οινοποίησης εισαγόμενου γλεύκους και της ανάμιξης κοινοτικών οίνων με μη κοινοτικούς οίνους.

    3.   Γενικές παρατηρήσεις

    Στόχος της μεταρρύθμισης

    3.1

    Η ΕΟΚΕ συμφωνεί σε γενικές γραμμές με τους στόχους που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Θεωρεί ωστόσο απαραίτητες ορισμένες προσαρμογές.

    3.1.1

    Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει τους στόχους που είχε αναφέρει στην προαναφερθείσα γνωμοδότησή της:

    βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τομέα σε μακροπρόθεσμη βάση,

    κατάργηση της δυνατότητας παρέμβασης ως τεχνητής διεξόδου για πλεονάσματα παραγωγής,

    συνεκτίμηση της πολυμορφίας των περιοχών,

    ενημέρωση σχετικά με τα πλεονεκτήματα που προσφέρει για την υγεία η μέτρια κατανάλωση οίνου.

    3.1.2

    Η ΕΟΚΕ θεωρηθεί απαραίτητο να εξετασθεί ενδελεχώς αν είναι εφικτή η επιδίωξη ισορροπίας της αγοράς στο πλαίσιο μιας παγκοσμιοποιημένης αγοράς οίνου, ιδιαίτερα μετά την κατάργηση αποτελεσματικής εξωτερικής προστασίας.

    3.1.3

    συνεπώς οι προσπάθειες θα πρέπει να επικεντρωθούν ιδιαίτερα στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαίων οινοπαραγωγών. Είναι ζωτικής σημασίας να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή οικονομία, να υποστηριχθούν οι προσπάθειες που καταβάλλονται για την βελτίωση της ποιότητας και οι δράσεις που αναλαμβάνονται να προσανατολιστούν πρωτίστως στις εξελίξεις της αγοράς και τις επιθυμίες των καταναλωτών.

    3.1.4

    Η ΕΟΚΕ θεωρεί απαραίτητο να καταστούν πιο συγκεκριμένοι οι οικονομικοί στόχοι και να συμπληρωθούν τόσο με στόχους κοινωνικού χαρακτήρα όσο και με στόχους που αφορούν την πολιτική απασχόλησης. Από αυτήν την άποψη θα πρέπει να επιδιωχθεί κυρίως η βελτίωση της εισοδηματικής κατάστασης των οινοπαραγωγών. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί επίσης στις δυνατότητες εξέλιξης των νέων αμπελουργών. Είναι απαραίτητο να συνυπολογιστούν οι δυνατότητες απασχόλησης για τους εργαζομένους πλήρους απασχόλησης και για τους εποχικούς εργαζομένους και να βελτιωθούν οι όροι για την δίκαιη αμοιβή τους.

    3.1.5

    Η ΕΟΚΕ δεν συμφωνεί με τη μεταφορά αρμοδιοτήτων από το Συμβούλιο των Υπουργών στην Επιτροπή, π.χ. όσον αφορά την έγκριση νέων οινολογικών πρακτικών, δεδομένου ότι η Επιτροπή δεν προάσπισε επαρκώς τα συμφέροντα των ευρωπαίων οινοπαραγωγών στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων διμερών συμφωνιών.

    3.1.6

    Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι οι υφιστάμενοι χρηματοδοτικοί πόροι πρέπει να αυξηθούν σημαντικά, προκειμένου να ληφθεί υπόψη η προσχώρηση δύο νέων παραγωγών χωρών στην ΕΕ.

    Η ΚΟΑ οίνου σήμερα — μια εκ των υστέρων ανάλυση

    3.2

    Η ΕΟΚΕ θεωρεί απαραίτητη την εκτενή επανεξέταση της ανάλυσης της επιτροπής και των μέτρων που προτείνει, δεδομένου ότι θεωρείται αμφισβητήσιμη η ανάλυση των φορέων της αγοράς και των ανεξάρτητων οργανισμών.

    3.2.1

    Η ΕΟΚΕ κρίνει αναγκαία τη διασφάλιση καλύτερης και εκτενέστερης παρακολούθησης της αγοράς, ώστε να διατίθενται πιο αξιόπιστα στοιχεία σχετικά με την παραγωγή, το εμπόριο και την κατανάλωση, ως βάση για την οργάνωση της αμπελουργικής αγοράς. Τα γενικά στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν κατά το παρελθόν είναι μεν σημαντικά, αλλά ανεπαρκή. Χρειάζονται κυρίως επίκαιρες πληροφορίες σχετικά με τις αλλαγές που σημειώνονται στη διάρθρωση της παραγωγής, στα δίκτυα διάθεσης στην αγορά, αλλά και στην καταναλωτική συμπεριφορά.

    3.2.2

    Θα πρέπει να επαληθευτεί ο ισχυρισμός της Επιτροπής ότι σημειώνεται ανοδική τάση των πλεονασμάτων παραγωγής. Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι η αύξηση των αποθεμάτων θα πρέπει να επανεξετασθεί και υπό το πρίσμα της αυξημένης παραγωγής οίνων ποιότητας.

    Τέσσερις εναλλακτικές επιλογές

    3.3

    Η ΕΟΚΕ επιφυλάσσεται να εξετάσει ενδελεχώς τις τέσσερις αυτές επιλογές, ωστόσο, μετά από μια προσωρινή ανάλυση, συμφωνεί με το αποτέλεσμα των επιλογών. Ωστόσο, θεωρεί ότι πρέπει να προσαρμοστεί το περιεχόμενο της επιλογής «ριζική μεταρρύθμιση».

    3.3.1

    Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ρητά με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να διατηρηθεί ειδική οργάνωση της αγοράς οίνου. Όλες οι πτυχές της Κοινής Οργάνωσης της Αγοράς, από την παραγωγή έως την κατανάλωση, ιδιαίτερα όμως τα μέτρα για την προστασία των καταναλωτών, της δημόσιας υγείας αλλά και τα μέτρα για την ενημέρωση των καταναλωτών, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στο πλαίσιο της οργάνωσης της αγοράς οίνου.

    Ριζική μεταρρύθμιση

    3.4

    Η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι η νέα Οργάνωση της Αγοράς Οίνου θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ το 2008. Θεωρεί, ωστόσο, απαραίτητη μια περίοδο «βαθμιαίας εξόδου», προκειμένου να δοθεί στις εκμεταλλεύσεις η δυνατότητα να προσαρμοστούν σταδιακά στις νέες βασικές προϋποθέσεις.

    3.4.1

    Η ΕΟΚΕ εκφράζει την πλήρη αντίθεσή της στην πρόταση για διάθεση άνω του ενός τρίτου των διαθέσιμων δημοσιονομικών πόρων για δράσεις εκρίζωσης, που θα είχε ως αποτέλεσμα να μην υπάρχουν πλέον πιστώσεις για την εφαρμογή μέτρων στήριξης της αγοράς, όπως π.χ. μέτρων για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Ωστόσο, αναγνωρίζεται η σημασία της εκρίζωσης ως μέτρου της οργάνωσης της αγοράς (βλ. κατωτέρω), το οποίο θα πρέπει να προσφέρεται ως εθελούσιο μέτρο, στο πλαίσιο του γενικότερου κοινοτικού πλαισίου.

    3.4.2

    Η ΕΟΚΕ διαφωνεί με την πλήρη ελευθέρωση των κανόνων σχετικά με τα δικαιώματα φύτευσης, διότι κατά αυτόν τον τρόπο διακυβεύονται οι οικονομικοί, κοινωνικοί, περιβαλλοντικοί στόχοι της μεταρρύθμισης της αμπελοοινικής αγοράς, αλλά και οι στόχοι σχετικά με τη διατήρηση του φυσικού τοπίου. Δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να συμφωνήσει με την μετατόπιση της αμπελοκαλλιέργειας από τις παραδοσιακές αμπελοοινικές γεωγραφικές περιοχές προς άλλες εκτάσεις που μπορούν να καλλιεργηθούν με χαμηλότερο κόστος. Σε περίπτωση που καταργηθεί η ευρωπαϊκή ρύθμιση καλλιέργειας και απαγορευτεί συγχρόνως η φύτευση νέων αμπελώνων, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο δικαιοδοσίας το οποίο να επιτρέπει στις αμπελοοινικές περιφέρειες να συνεχίσουν ή να διαμορφώνουν τις ρυθμίσεις καλλιέργειας που ισχύουν στο έδαφός τους σύμφωνα με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης της Αγοράς στον αμπελοοινικό τομέα.

    3.4.3

    Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει με λύπη ότι στις προθέσεις της Επιτροπής σχετικά με την «ανάκτηση παλαιών αγορών» δεν ακολουθούν πράξεις με τη μορφή συγκεκριμένων μέτρων στα πλαίσια της ριζικής μεταρρύθμισης. Δεν προτείνει μέσα και μέτρα που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην υλοποίηση αυτών των σημαντικών στόχων.

    Κατάργηση των μέτρων διαχείρισης της αγοράς και θέσπιση περισσότερο προορατικών μέτρων

    3.5

    Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει το παλαιότερο αίτημά της να καταργηθούν τα μέτρα παρέμβασης στην αγορά ως μέσο τεχνητής προώθησης και εξετάζει τις προτάσεις υπό το πρίσμα του στόχου αυτού.

    3.5.1

    H EOKE συνιστά η εκρίζωση να αποτελεί μέρος ενός διαρθρωτικού προγράμματος, το οποίο να συμπεριλαμβάνει και τις κοινωνικές συνιστώσες αμπελουργικών περιφερειών και να μπορούν να προσφεύγουν εθελουσίως στο μέτρο αυτό οι εκμεταλλεύσεις που επιθυμούν να εγκαταλείψουν εντελώς ή μερικώς την παραγωγή οίνου.

    3.5.2

    Η ΕΟΚΕ θεωρεί απαράδεκτη την άμεση κατάργηση των μέτρων παρέμβασης. Αντί αυτού, προτείνει να επιτρέπονται κατά την «περίοδο βαθμιαίας εξόδου» 2008-2010 εντός του εθνικού δημοσιονομικού πλαισίου και τα ακόλουθα μέτρα:

    Απόσταξη με στόχο την παραγωγή πόσιμης αλκοόλης (ισχύον άρθρο 29) και

    Παροχή ενισχύσεων για την ιδιωτική αποθεματοποίηση (ισχύον άρθρο 24 και επόμενα).

    3.5.3

    Η ΕΟΚΕ θεωρεί θεμελιώδους σημασίας να διατηρηθεί η υποχρέωση απόσταξης των υποπροϊόντων, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ποιότητα της αμπελοοινικής παραγωγής και να αποφευχθούν πιθανές καταχρήσεις.

    3.5.4

    Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι στο πλαίσιο του εθνικού κονδυλίου πρέπει να προβλέπονται μέτρα πρόληψης των κρίσεων, τα οποία να βασίζονται στην συνυπευθυνότητα των παραγωγών.

    3.5.5

    Θεωρεί επίσης απαραίτητο να θεσπισθούν νέα προορατικά μέτρα προκειμένου να επιτευχθούν οι καθορισμένοι στόχοι. Στα μέτρα αυτά συγκαταλέγονται τα εξής:

    Η εκτενής παρακολούθηση της αγοράς

    Η θέσπιση ενημερωτικών προγραμμάτων για την ενιαία αγορά, με στόχο την ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τα πλεονεκτήματα μιας μέτριας κατανάλωσης και τους κινδύνους της κατάχρησης,

    Η θέσπιση προγράμματος για την προώθηση των εξαγωγών καθώς και

    Η θέσπιση ενημερωτικών προγραμμάτων για τους καταναλωτές σε τρίτες χώρες.

    Η κατάρτιση ερευνητικών προγραμμάτων σε συνεργασία και με τρίτες χώρες.

    3.5.6

    Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι τα μέσα για την οργάνωση της αγοράς πρέπει να στηρίζουν κυρίως τους παράγοντες που επιθυμούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη του αμπελουργικού τομέα και όχι εκείνους που, για διάφορους λόγους, εγκαταλείπουν τον κλάδο.

    Εθνικό δημοσιονομικό πλαίσιο

    3.6

    Η ΕΟΚΕ η επιδοκιμάζει την πρόταση αυτή, διότι ανταποκρίνεται στο αίτημα της για μεγαλύτερη συνεκτίμηση των περιφερειακών διαφορών και μια πιο συνεπή υλοποίηση της επικουρικότητας στον τομέα του οίνου. Πρέπει, εντούτοις, να διατηρηθεί ένα συνεκτικό και επαρκές κοινοτικό πλαίσιο, προκειμένου να αποτραπεί η επανεθνικοποίηση και να διαφυλαχθεί ο ευρωπαϊκός χαρακτήρας του ευρωπαϊκού αμπελοοινικού τομέα.

    3.6.1

    Και στη παλαιότερη γνωμοδότησή (CES 68/99) της, η ΕΟΚΕ είχε ζητήσει τα κράτη μέλη να είναι αρμόδια για την επιλογή των μέτρων του προγράμματος αναδιάρθρωσης που θα εφαρμοστούν στις αμπελοοινικές τους περιοχές. Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στις οργανώσεις παραγωγών, στις επαγγελματικές ενώσεις του κλάδου και σε φορείς με ανάλογους στόχους

    3.6.2

    Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι είχε ζητήσει την κατάρτιση ειδικού προγράμματος για αμπελώνες που καλλιεργούνται σε μειονεκτούσες περιοχές, όπως π.χ. οι αμπελώνες που βρίσκονται σε λόφους ή εδάφη με έντονη κλίση. Ένα τέτοιο πρόγραμμα πρέπει να καλύπτει και τις περιοχές που υπόκεινται σε ακραίες κλιματολογικές συνθήκες.

    3.6.3

    Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ ενός εκτενούς καταλόγου μέτρων, ο οποίος, θα πρέπει να περιλαμβάνει περισσότερα μέτρα από αυτά που προτείνει η Επιτροπή. Επισημαίνει ότι στη γνωμοδότηση CES 68/99 είχε ήδη ζητήσει τη σημαντική επέκταση του προγράμματος για την ενίσχυση της οινοπαραγωγής και της διάθεσης στην αγορά.

    3.6.4

    Η ΕΟΚΕ θεωρεί εξάλλου στο εθνικό δημοσιονομικό πλαίσιο πρέπει να χρηματοδοτούνται ολοκληρωμένα και συνεκτικά μέτρα, ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη απόδοση. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει συνεπώς να ενσωματωθούν σε συνολικά σχέδια που να καλύπτουν ολόκληρη την παραγωγική αλυσίδα: να ξεκινούν από το αμπέλι, και μέσω της μεταποίησης, να καταλήγουν στην εμπορία του προϊόντος. Θα πρέπει επίσης να χρηματοδοτηθούν μέτρα που να επιτρέπουν στους παραγωγούς να έχουν συνυπεύθυνη διαχείριση του δυναμικού και να μπορούν να αξιοποιούν εναλλακτικές αγορές. Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι οι κεντρικοί φορείς που θα αναλάβουν τη διαχείριση των σχεδίων αυτών πρέπει να είναι οι οργανώσεις των οινοπαραγωγών.

    3.6.5

    Οι πιστώσεις για το εθνικό δημοσιονομικό πλαίσιο πρέπει να κατανεμηθούν με βάση το ποσοστιαίο μερίδιο αμπελώνων των κρατών μελών, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση της αναδιάρθρωσης. Κατά την περίοδο «βαθμιαίας εξόδου» θα πρέπει να προβλεφθούν επαρκή κονδύλια για την αντιστάθμιση των μηχανισμών της αγοράς των οποίων λήγει η ισχύς, ώστε οι επιχειρήσεις που έκαναν στο παρελθόν χρήση των μηχανισμών αυτών να έχουν τη δυνατότητα να προσαρμοστούν σταδιακά στους νέους βασικούς όρους.

    3.6.6

    Η Κοινή Οργάνωση της Αγοράς Οίνου θα πρέπει να προσδιορίζει τα μέτρα του εθνικού δημοσιονομικού πλαισίου. Τα κράτη μέλη οφείλουν να προβούν, στα πλαίσια του ποσοστού των πιστώσεων που τους αναλογεί (ποσοστιαίο μερίδιο αμπελώνων), στις επιλογές που θα συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οινοπαραγωγής τους. Τα σχετικά προγράμματα πρέπει να υποβληθούν στις Βρυξέλλες. Την ευθύνη για την κανονική τους εφαρμογή φέρουν όμως τα κράτη μέλη.

    3.6.7

    Η ΕΟΚΕ προτείνει την ακόλουθη κατανομή των μέσων ενίσχυσης μεταξύ των κοινοτικών μέτρων και των μέτρων στα πλαίσια του εθνικού δημοσιονομικού πλαισίου.

    3.6.7.1

    Μέτρα σε κοινοτικό επίπεδο:

    Παρακολούθηση της αγοράς σε ευρωπαϊκό επίπεδο

    Ενημερωτικά προγράμματα για τους καταναλωτές σε ευρωπαϊκό επίπεδο και στις αγορές εξαγωγών

    Προγράμματα εξαγωγών για τρίτες χώρες

    Ερευνητικά προγράμματα

    3.6.7.2

    Εθνικό δημοσιονομικό πλαίσιο

    Ενισχύσεις για τα γλεύκη που προορίζονται για εμπλουτισμό,

    Άρθρο 29 Απόσταξη (2008-2010),

    Ενισχύσεις για την απόσταξη των υποπροϊόντων (2008-2010),

    Μέτρα οριστικής και προσωρινής εκρίζωσης

    Άμεσες ενισχύσεις με βάση το μέγεθος των εκτάσεων

    Πρώιμος τρύγος

    Ενισχύσεις για την παραγωγή χυμού σταφυλιών

    Αναδιάρθρωση, μετατροπή και αναδασμός των αμπελουργικών εκτάσεων

    Μέτρα για τη βελτίωση των διαρθρώσεων στατιστικής καταγραφής και διάθεσης στην αγορά (π.χ. ολοκληρωμένο δίκτυο επιχειρήσεων και συγκεντρώσεων επιχειρήσεων),

    Ενημερωτικά προγράμματα για τους καταναλωτές,

    Μέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας,

    Πρόγραμμα για περιοχές που αντιμετωπίζουν μειονεκτήματα, όπως εκτάσεις σε λόφους ή εδάφη με έντονη κλίση, ή περιοχές που υπόκεινται σε ακραίες κλιματολογικές συνθήκες

    Διαχείριση κρίσεων (πρόληψη και αντιμετώπιση κρίσεων, ασφαλιστικά ταμεία)

    Αγροτική ανάπτυξη

    3.7

    Η ΕΟΚΕ έχει τονίσει επανειλημμένα στις γνωμοδοτήσεις της τη σημασία του δεύτερου πυλώνα για την ανάπτυξη της υπαίθρου, στην οποία ανήκουν και οι ευρωπαϊκές αμπελουργικές περιοχές.

    3.7.1

    Λαμβανομένου υπόψη αυτού του βασικού στόχου, υποστηρίζει ότι, προκειμένου να επιλυθούν τα ειδικά προβλήματα του αμπελουργικού τομέα, θα πρέπει τα μέτρα που προτείνονται στα πλαίσια της μεταρρύθμισης της αγοράς οίνου να χρηματοδοτηθούν εξ ολοκλήρου από το δημοσιονομικό πλαίσιο που διατίθεται για τον τομέα αυτό. Συνεπώς, ο σχετικός προϋπολογισμός δεν πρέπει να μειωθεί ούτε με περικοπές ούτε με μεταφορές πιστώσεων.

    Πολιτική ποιότητας και γεωγραφικές ενδείξεις

    3.8

    Επειδή αυτές οι προτάσεις της Επιτροπής έχουν ευρύτατη σημασία και στοχεύουν σε τελική ανάλυση στην κατάργηση του ισχύοντος συστήματος ποιοτικής κατάταξης, η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επεξεργαστεί μοντέλα προσομοίωσης ώστε να εξετάσει κατά πόσον οι προτάσεις αυτές επηρεάζουν τους στόχους της μεταρρύθμισης της αγοράς οίνου, τόσο όσον αφορά την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την προώθηση της ποιότητας όσο και από την άποψη της προστασίας των καταναλωτών.

    3.8.1

    Η ΕΟΚΕ ζητά να υλοποιηθούν καταρχάς οι ισχύουσες ρυθμίσεις της συμφωνίας TRIPs και ιδιαίτερα να καθιερωθεί το μητρώο για την προστασία της γεωγραφικής ένδειξης και, στη συνέχεια, να συζητηθεί η σκοπιμότητα της αναθεώρησης του ισχύοντος ευρωπαϊκού συστήματος ποιότητας.

    Οινολογικές πρακτικές

    3.9

    Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι οι προτάσεις της Επιτροπής περιέχουν αντιφάσεις που πρέπει να εξαλειφθούν.

    3.9.1

    Θεωρεί ότι είναι απολύτως αναγκαίο να υιοθετηθεί ένας διεθνώς αναγνωρισμένος ορισμός για το προϊόν «οίνος». Αυτό προϋποθέτει και τον καθορισμό αναγνωρισμένων μεθόδων παραγωγής.

    3.9.2

    Η έγκριση όλων των οινολογικών πρακτικών που ισχύουν σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, δεν συμβιβάζεται με την επιδίωξη του εντονότερου προσανατολισμού προς τις διατάξεις του OIV.

    3.9.3

    Η ΕΟΚΕ κρίνει απαραίτητο να συνεκτιμάται καλύτερα ο προσανατολισμός των οινολογικών πρακτικών προς τους κανόνες του OIV κατά τον στρατηγικό προσανατολισμό διμερών ή διεθνών εμπορικών συμφωνιών.

    3.9.4

    Η ΕΟΚΕ τάσσεται κατά της προτεινόμενης άρσης της απαγόρευσης οινοποίησης εισαγόμενου γλεύκους ή συμπυκνωμένου γλεύκους και της ανάμιξης κοινοτικών οίνων με μη κοινοτικούς οίνους.

    Εμπλουτισμός

    3.10

    Στη γνωμοδότηση που υιοθέτησε το 1999, η ΕΟΚΕ πρότεινε να ληφθούν υπόψη οι γεωγραφικές και κλιματολογικές διαφορές που υφίστανται μεταξύ των επιμέρους αμπελουργικών περιφερειών της Ευρώπης. Υπογραμμίζει ότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα το οποίο δεν θα πρέπει να διχάσει τον ευρωπαϊκό οινοπαραγωγικό τομέα ή να οδηγήσει σε πάγωμα των προτάσεων μεταρρύθμισης.

    3.10.1

    συνεπώς, η ΕΟΚΕ θα εξετάσει τις προτάσεις της επιτροπής λαμβάνοντας υπόψη την παλαιότερη γνωμοδότηση της, τις αναλύσεις της επιτροπής, την προτεινόμενη ελευθέρωση των οινολογικών πρακτικών, την αναγνώριση οινολογικών πρακτικών που προβλέπονται σε διμερείς συμφωνίες, αλλά και υπό το πρίσμα των στόχων της μεταρρύθμισης και ιδιαίτερα της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και της μείωσης του κόστους παραγωγής. Μετά από μια αξιολόγηση των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων της πρότασης της Επιτροπής, η ΕΟΚΕ τάσσεται καταρχήν υπέρ της διατήρησης των ισχυουσών ρυθμίσεων σε ό,τι αφορά τη χρήση ζαχάρεως και τις ενισχύσεις για τα συμπυκνωμένα γλεύκη.

    Επισήμανση

    3.11

    Η ΕΟΚΕ αξιολογεί τις προτάσεις της Επιτροπής ως ιδιαίτερα πολύπλοκες και αναμένει μια ακριβή προσομοίωση των συνεπειών των προτεινόμενων αλλαγών.

    3.11.1

    Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι η νομοθεσία σχετικά με τις ονομασίες τροποποιήθηκε μόλις πρόσφατα μετά από μακρόχρονες διαβουλεύσεις. Ζητά επίσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διευκρινίσει αν υπάρχουν νέες πτυχές οι οποίες δεν λήφθηκαν υπόψη κατά τις πρόσφατες αυτές διαβουλεύσεις.

    3.11.2

    Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει την απλοποίηση των κανόνων επισήμανσης, εφόσον εξυπηρετούν την καλύτερη πληροφόρηση των καταναλωτών. Παρόμοιες αλλαγές δεν πρέπει, ωστόσο, να συνεπάγονται μεγαλύτερους κινδύνους στρέβλωσης του ανταγωνισμού ή παραπλάνησης των καταναλωτών που θα οδηγούσαν σε πληθώρα δικαστικών προσφυγών. Υπό αυτό το πρίσμα θα πρέπει να επανεξετασθεί και η υποχρεωτική αναφορά της ποικιλίας αμπέλου και του έτους παραγωγής στους επιτραπέζιους οίνους, οι οποίοι οφείλουν να πληρούν λιγότερες απαιτήσεις από ό,τι οι τοπικοί οίνοι και οι οίνοι ποιότητας.

    3.11.3

    Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι η σε μια συνεχώς διευρυνόμενη Ευρωπαϊκή Ένωση αυξάνεται και η γλωσσική πολυμορφία, γεγονός που θα δημιουργήσει ενδεχομένως εμπόδια στις εμπορικές συναλλαγές, όπως δείχνει και το πρόβλημα που αντιμετωπίζεται σήμερα σχετικά με την αναφορά των θειωδών ενώσεων. Θα ήταν γι' αυτό σκόπιμο να καταστεί εφικτή η χρησιμοποίηση γενικώς κατανοητών συμβόλων για την επισήμανση υποχρεωτικών στοιχείων, όπως π.χ. τα συστατικά.

    Προώθηση της διάθεσης στην αγορά και ενημέρωση

    3.12

    Η ΕΟΚΕ είχε προτείνει ήδη στη γνωμοδότηση CES 68/99 οι πληροφορίες σχετικά με τα πλεονεκτήματα που προσφέρει για την υγεία η μέτρια κατανάλωση οίνου, αλλά και τους κινδύνους που εγκυμονεί η κατάχρηση να αποτελέσουν σημαντικό στοιχείο της οργάνωσης της αγοράς οίνου.

    3.12.1

    Επειδή οι προτάσεις της Επιτροπής είναι πολύ ασαφείς, η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για την ενημέρωση των καταναλωτών και την ενίσχυση της εμπορίας οίνου στην εσωτερική αγορά, αλλά και στις διεθνείς αγορές, τα οποία να υπερβαίνουν το ισχύον ανεπαρκές πλαίσιο και να συμβάλουν στην ανάκτηση και ανάπτυξη των μεριδίων που κατέχει ο ευρωπαϊκός οίνος στην αγορά.

    3.12.2

    Για το σκοπό αυτό πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία σε μια ολοκληρωμένη ενημέρωση σχετικά με τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η μέτρια κατανάλωση οίνου, ως στοιχείο υγιεινού και σύγχρονου τρόπου ζωής.

    3.12.3

    Η επιδείνωση του εμπορικού ισοζυγίου που παρατηρείται εδώ και χρόνια, πρέπει να αναχαιτισθεί· το εμπορικό ισοζύγιο πρέπει να βελτιωθεί αισθητά μέσω προγραμμάτων στήριξης των εξαγωγών.

    Προστασία του περιβάλλοντος

    3.13

    Η ΕΟΚΕ είχε ζητήσει και στη γνωμοδότηση CES 68/99 την εμπεριστατωμένη εξέταση αυτής της πτυχής.

    3.13.1

    Κατά κανόνα, οι αμπελουργικές περιοχές αποτελούν μοναδικά τοπία, διαμορφωμένα με την επέμβαση του ανθρώπου, τα οποία διατηρούνται χάρη στις οικολογικές μεθόδους καλλιέργειας που εφαρμόζουν οι οινοπαραγωγοί. Η αμπελοκαλλιέργεια αποτελεί βασικό στοιχείο της πολιτιστικής ταυτότητας ολόκληρων περιοχών και συνιστά τη βάση της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτισμικής τους ζωής.

    3.13.2

    Για το λόγο αυτό, η μεταρρύθμιση οφείλει να λαμβάνει υπόψη πτυχές όπως το περιβάλλον, ο κοινωνικός ιστός, οι υποδομές, η οικονομία και η ποιότητα της ζωής.

    ΠΟΕ

    3.14

    Η ΕΟΚΕ είχε απορρίψει και στη γνωμοδότηση CES 68/99 την έγκριση της ανάμειξης ευρωπαϊκών οίνων με προϊόντα τρίτων χωρών ή της παραγωγής οίνων στην Ευρωπαϊκή Ένωση με προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες, λόγω των μειονεκτημάτων που προκαλεί για τους ευρωπαίους παραγωγούς και των κινδύνων κατάχρησης που εγκυμονεί για τους καταναλωτές. Είχε εκφράσει τη λύπη της για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν προτείνει στο έγγραφό της ειδικά μέτρα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στις διεθνείς συναλλαγές και, κυρίως, στις αγορές εξαγωγών. Η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει την κριτική αυτή και ενόψει της επικείμενης μεταρρύθμισης της αγοράς οίνου.

    3.14.1

    υπό το φως των παλαιότερων αναλύσεών της, η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να συνεκτιμήσει στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της Κοινής Οργάνωσης της Αγοράς οίνου, και κυρίως στο πλαίσιο των ρυθμίσεων σχετικά με το εξωτερικό εμπόριο, σε μεγαλύτερο βαθμό την ηγετική θέση του ευρωπαϊκού οινοπαραγωγικού τομέα στην παγκόσμια αγορά.

    Βρυξέλλες, 14 Δεκεμβρίου 2006

    Ο Πρόεδρος

    της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

    Δημήτρης ΔΗΜΗΤΡΙΆΔΗΣ


    (1)  ΕΕ αριθ. C 101 της 12.4.1999, σ. 60-64.


    Top