52002AG0053

Κοινή θέση (ΕΚ) αριθ. 53/2002

που καθορίστηκε από το Συμβούλιο στις 23 Σεπτεμβρίου 2002

για την έκδοση της οδηγίας 2002/.../ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της ..., για την τροποποίηση της οδηγίας 83/477/ΕΟΚ του Συμβουλίου για την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους που οφείλονται στην έκθεσή τους στον αμίαντο κατά τη διάρκεια της εργασίας

(2002/C 269 E/01)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 137 παράγραφος 2,

την πρόταση της Επιτροπής η οποία καταρτίστηκε κατόπιν διαβουλεύσεως με τους κοινωνικούς εταίρους και τη συμβουλευτική επιτροπή για την ασφάλεια, την υγιεινή και την προστασία της υγείας στον τόπο εργασίας(1),

τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής(2),

Αφού ζητήθηκε η γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 251 της συνθήκης(3),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1) Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 7ης Απριλίου 1998 σχετικά με την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους που οφείλονται στην έκθεσή τους στον αμίαντο(4) καλούν την Επιτροπή να παρουσιάσει προτάσεις τροποποίησης της οδηγίας 83/477/ΕΟΚ(5), λαμβάνοντας υπόψη κυρίως ότι είναι σκόπιμο να επικεντρωθούν και να προσαρμοσθούν τα μέτρα προστασίας για τα άτομα τα οποία στο εξής εκτίθενται περισσότερο, και ιδίως τους εργαζομένους που αφαιρούν τον αμίαντο, και αυτούς που συναντούν τυχαία τον αμίαντο κατά τη διάρκεια της εργασίας τους στις διάφορες δραστηριότητες συντήρησης.

(2) Ενόψει των προαναφερθέντων συμπερασμάτων, η Επιτροπή εκλήθη εξάλλου να υποβάλει προτάσεις για την τροποποίηση της οδηγίας 83/477/ΕΟΚ, υπό το φως των ενδελεχών ερευνών που έχουν πραγματοποιηθεί σχετικά με τις οριακές τιμές έκθεσης στο χρυσότιλο και τις μεθόδους μέτρησης του αμίαντου που αιωρείται στον αέρα έχοντας ως βάση τη μέθοδο που υιοθέτησε η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ)· παρόμοια μέτρα θα πρέπει να ληφθούν για τις υποκατάστατες ίνες.

(3) Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, στη γνωμοδότησή της για τον αμίαντο(6), ζητά από την Επιτροπή να λάβει νέα μέτρα για τη μείωση των κινδύνων στους οποίους εκτίθενται οι εργαζόμενοι.

(4) Η απαγόρευση της διάθεσης στην αγορά και της χρήσης του χρυσότιλου που εισάγει η οδηγία 76/769/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 27ης Ιουλίου 1976, περί προσεγγίσεως των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών που αφορούν περιορισμούς κυκλοφορίας στην αγορά και χρήσεως μερικών επικινδύνων ουσιών και παρασκευασμάτων(7) η οποία τίθεται σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2005, θα συμβάλει σε σημαντική μείωση της έκθεσης των εργαζομένων στον αμίαντο.

(5) Όλοι οι εργαζόμενοι θα πρέπει να προστατεύονται από τους κινδύνους που οφείλονται στην έκθεση στον αμίαντο και, κατά συνέπεια, οι εξαιρέσεις για τη ναυτιλία και την αεροπορία θα πρέπει να καταργηθούν.

(6) Για να εξασφαλισθεί η σαφήνεια του ορισμού των ινών πρέπει να διατυπωθούν νέοι ορισμοί, είτε βάσει ορυκτολογικών χαρακτηριστικών είτε βάσει του οικείου αριθμού CAS (Chemical Abstract Service).

(7) Με την επιφύλαξη των λοιπών κοινοτικών διατάξεων σχετικά με την εμπορία και τη χρήση του αμιάντου, ένας περιορισμός των δραστηριοτήτων που συνεπάγονται έκθεση στον αμίαντο θα διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόληψη των ασθενειών που οφείλονται στην έκθεση αυτή.

(8) Το σύστημα κοινοποίησης των δραστηριοτήτων που συνεπάγονται έκθεση στον αμίαντο θα πρέπει να προσαρμοστεί στις νέες εργασιακές καταστάσεις.

(9) Είναι σημαντικό να εξαιρεθούν οι δραστηριότητες που εκθέτουν τους εργαζομένους σε ίνες αμιάντου κατά την εξαγωγή του αμιάντου, την παρασκευή και τη μεταποίηση προϊόντων αμιάντου ή την παρασκευή και τη μεταποίηση προϊόντων που περιέχουν ηθελημένως προστεθείσες ίνες αμιάντου, δεδομένου ότι το επίπεδο έκθεσής τους είναι υψηλό και η πρόληψή της δυσχερής.

(10) Βάσει των πλέον πρόσφατων τεχνικών γνώσεων, πρέπει να ορισθεί καλύτερα η μεθοδολογία δειγματοληψίας για τη μέτρηση της περιεκτικότητας του αέρα σε αμίαντο, καθώς και η μέθοδος μέτρησης των ινών.

(11) Έστω και αν δεν έχει ακόμη καταστεί δυνατό να καθοριστεί η ελάχιστη τιμή έκθεσης κάτω από την οποία ο αμίαντος δεν είναι καρκινογόνος, είναι ευκταίο να μειωθεί η οριακή τιμή έκθεσης των εργαζομένων στον αμίαντο.

(12) Πριν από την έναρξη των εργασιών αφαίρεσης αμίαντου, οι εργοδότες πρέπει να είναι υποχρεωμένοι να εντοπίζουν την παρουσία ή την κατά τεκμήριο παρουσία αμίαντου στα κτίρια ή τις εγκαταστάσεις και να κοινοποιούν τις σχετικές πληροφορίες στα λοιπά άτομα που ενδέχεται να εκτεθούν στον αμίαντο μέσω της χρήσης αμιάντου, των εργασιών συντήρησης ή άλλων δραστηριοτήτων εντός ή επί των κτιρίων.

(13) Πρέπει απαραιτήτως να εξασφαλίζεται ότι οι κατεδαφίσεις ή οι εργασίες αφαίρεσης αμίαντου πραγματοποιούνται από επιχειρήσεις που γνωρίζουν όλες τις προφυλάξεις που πρέπει να λαμβάνονται για την προστασία των εργαζομένων.

(14) Θα πρέπει να εξασφαλίζεται ειδική εκπαίδευση των εργαζομένων που εκτίθενται ή ενδέχεται να εκτεθούν στον αμίαντο, η οποία θα συμβάλει σημαντικά στη μείωση των κινδύνων που συνδέονται με αυτή την έκθεση.

(15) Το περιεχόμενο των μητρώων έκθεσης και των ιατρικών φακέλων οι οποίοι προβλέπονται από την οδηγία 83/477/ΕΟΚ θα πρέπει να ευθυγραμμιστεί προς το περιεχόμενο των καταλόγων και των φακέλων που προβλέπονται στην οδηγία 90/394/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1990, σχετικά με την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους που συνδέονται με την έκθεση σε καρκινογόνους παράγοντες κατά την εργασία (έκτη ειδική οδηγία κατά την έννοια του άρθρου 16 παράγραφος 1 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ)(8).

(16) Είναι σκόπιμο να αναπροσαρμοσθούν οι πρακτικές συστάσεις για την κλινική παρακολούθηση των εκτιθεμένων εργαζομένων σύμφωνα με τις τελευταίες ιατρικές γνώσεις, με σκοπό την έγκαιρη διάγνωση των παθήσεων που συνδέονται με τον αμίαντο.

(17) Δεδομένου ότι οι στόχοι της προτεινόμενης δράσης, ήτοι η βελτιωμένη προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους από την έκθεσή τους στον αμίαντο, δεν μπορούν να επιτευχθούν ικανοποιητικά από τα κράτη μέλη και μπορούν συνεπώς, λόγω των διαστάσεων και των επιπτώσεων της δράσης, να επιτευχθούν καλύτερα σε κοινοτικό επίπεδο, η Κοινότητα μπορεί να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της συνθήκης. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας του ιδίου άρθρου η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία προς επίτευξη του στόχου αυτού.

(18) Οι τροποποιήσεις που επέρχονται δια της παρούσας οδηγίας συνιστούν συγκεκριμένο στοιχείο της υλοποίησης της κοινωνικής διάστασης της εσωτερικής αγοράς.

(19) Οι τροποποιήσεις αυτές περιορίζονται στο ελάχιστο προκειμένου να μην επιβαρύνουν άσκοπα τη δημιουργία και ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

(20) Κατά συνέπεια, η οδηγία 83/477/ΕΟΚ πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

Άρθρο 1

Η οδηγία 83/477/EΟΚ, τροποποιείται ως εξής:

1. Το άρθρο 1 παράγραφος 2 διαγράφεται.

2. Το άρθρο 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

"Άρθρο 2

Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, ο όρος 'αμίαντος' υποδηλώνει τα ακόλουθα ινώδη πυριτικά άλατα:

- τον ακτινολίτη, αριθ. CAS(9) 77536-66-4,

- το γρουνερίτη (αμοσίτη), αριθ. CAS(10) 12172-73-5,

- τον ανθόφυλλο, αριθ. CAS(11) 77536-67-5,

- το χρυσότιλο, αριθ. CAS(12) 12001-29-5,

- τον κροκιδόλιθο, αριθ. CAS(13) 12001-28-4,

- τον τρεμολίτη, αριθ. CAS(14) 77536-68-6.".

3. Το άρθρο 3 παράγραφος 3 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

"3. Στις περιπτώσεις σποραδικής έκθεσης των εργαζομένων της οποίας η ένταση είναι μειωμένη και εφόσον προκύπτει σαφώς από τα αποτελέσματα της εκτίμησης των κινδύνων της παραγράφου 2 ότι δεν θα υπάρξει υπέρβαση της οριακής τιμής έκθεσης στον αμίαντο στη ζώνη εργασίας, τα άρθρα 4, 15 και 16 μπορούν να μην εφαρμόζονται όταν η εργασία αφορά:

α) σύντομες και ασυνεχείς δραστηριότητες συντήρησης όταν η εργασία αφορά μόνο μη εύθρυπτα υλικά·

β) την απομάκρυνση, χωρίς καταστροφή, των μη φθαρμένων υλικών στα οποία οι ίνες αμιάντου είναι στέρεα συνδεδεμένες μέσα σε μια μήτρα·

γ) την περίκλειση σε κάψες και μανδύες των αμιαντούχων υλικών σε καλή κατάσταση·

δ) την επιθεώρηση και έλεγχο του αέρα και τη λήψη δειγμάτων για την ανίχνευση της παρουσίας αμιάντου σε κάποιο υλικό.".

4. Το άρθρο 4 τροποποιείται ως εξής:

α) Η παράγραφος 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

"2. Η κοινοποίηση γίνεται από τον εργοδότη προς την υπεύθυνη αρχή του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους προτού αρχίσουν οι εργασίες, σύμφωνα με τις εθνικές νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις.

Η κοινοποίηση αυτή πρέπει τουλάχιστον να περιλαμβάνει συνοπτική περιγραφή:

α) της τοποθεσίας του εργοταξίου·

β) των χρησιμοποιούμενων ή χειριζόμενων τύπων και ποσοτήτων αμιάντου·

γ) των δραστηριοτήτων και των εφαρμοζόμενων μεθόδων·

δ) του αριθμού των ενεχόμενων εργαζομένων·

ε) της ημερομηνίας έναρξης και της διάρκειας των εργασιών·

στ) των μέτρων που λαμβάνονται για να περιοριστεί η έκθεση των εργαζομένων στον αμίαντο.".

β) Η παράγραφος 4 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

"4. Όποτε μια μεταβολή των συνθηκών εργασίας ενδέχεται να συνεπάγεται σημαντική αύξηση της έκθεσης σε σκόνη αμιάντου ή υλικών που περιέχουν αμίαντο, πρέπει να γίνεται νέα κοινοποίηση.".

5. Στο άρθρο 5 προστίθεται το ακόλουθο εδάφιο:"Με την επιφύλαξη της εφαρμογής άλλων κοινοτικών διατάξεων σχετικών με την εμπορία και χρήση του αμιάντου, απαγορεύονται οι δραστηριότητες που εκθέτουν τους εργαζομένους σε ίνες αμιάντου κατά την εξόρυξη του αμιάντου ή κατά την παρασκευή και μεταποίηση προϊόντων αμιάντου ή την παρασκευή και μεταποίηση προϊόντων που περιέχουν ηθελημένως προστεθέντα αμίαντο, με εξαίρεση την επεξεργασία και την υγειονομική ταφή προϊόντων που προέρχονται από κατεδάφιση και από αφαίρεση του αμιάντου.".

6. Το άρθρο 6 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

"Άρθρο 6

Για όλες τις δραστηριότητες κατ' άρθρο 3 παράγραφος 1, η έκθεση των εργαζομένων σε σκόνη αμίαντου ή υλικά που περιέχουν αμίαντο στο χώρο εργασίας πρέπει να μειωθεί στο ελάχιστο και οπωσδήποτε κάτω από την οριακή τιμή του άρθρου 8, ιδιαίτερα μέσω των ακόλουθων μέτρων:

1. Ο αριθμός των εργαζομένων που εκτίθενται ή ενδέχεται να εκτεθούν σε σκόνη ή σε υλικά που περιέχουν αμίαντο πρέπει να περιορίζεται στο ελάχιστο δυνατόν.

2. Οι μέθοδοι εργασίας πρέπει να έχουν σχεδιαστεί κατά τρόπον ώστε να μην παράγεται σκόνη αμιάντου ή, εάν αυτό δεν είναι εφικτό, να μην εισέρχεται σκόνη αμιάντου στον αέρα.

3. Όλες οι εγκαταστάσεις και οι εξοπλισμοί που χρησιμεύουν για την επεξεργασία του αμιάντου πρέπει να μπορούν να καθαρίζονται και να συντηρούνται αποτελεσματικά και τακτικά.

4. Ο αμίαντος ή τα υλικά που απελευθερώνουν σκόνη αμιάντου ή περιέχουν αμίαντο πρέπει να αποθηκεύονται και να μεταφέρονται σε κατάλληλες κλειστές συσκευασίες.

5. Τα απόβλητα πρέπει να συλλέγονται και να απομακρύνονται από το χώρο εργασίας το ταχύτερο δυνατόν, σε κατάλληλη κλειστή συσκευασία με επισήμανση στην οποία να αναφέρεται ότι περιέχουν αμίαντο. Το μέτρο αυτό δεν ισχύει για τις εξορυκτικές δραστηριότητες. Τα απόβλητα που αναφέρονται στο παρόν σημείο υφίστανται στη συνέχεια επεξεργασία σύμφωνα με την οδηγία 91/689/ΕΟΚ, της 12ης Δεκεμβρίου 1991, για τα επικίνδυνα απόβλητα(15).".

7. Το άρθρο 7 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

"Άρθρο 7

1. Αναλόγως των αποτελεσμάτων της αρχικής εκτιμήσεως των κινδύνων και για να τηρείται η οριακή τιμή κατ' άρθρο 8, πραγματοποιούνται τακτικά μετρήσεις της περιεκτικότητας του αέρα σε ίνες αμιάντου στο χώρο της εργασίας.

2. Οι δειγματοληψίες πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικές της προσωπικής έκθεσης των εργαζομένων στη σκόνη αμιάντου ή υλικών που περιέχουν αμίαντο.

3. Οι δειγματοληψίες πραγματοποιούνται αφού ζητηθεί η γνώμη των εργαζομένων ή/και των εκπροσώπων τους στην επιχείρηση.

4. Η συλλογή δειγμάτων διεξάγεται από ειδικευμένο προσωπικό. Στη συνέχεια, τα δείγματα αναλύονται σύμφωνα με την παράγραφο 6 σε εργαστήρια τα οποία διαθέτουν τον κατάλληλο εξοπλισμό για τη μέτρηση των ινών.

5. Η διάρκεια των δειγματοληψιών πρέπει είναι τόση ώστε να είναι εφικτός ο προσδιορισμός της αντιπροσωπευτικής έκθεσης για οκτάωρη περίοδο αναφοράς (μία βάρδια), είτε διά μετρήσεως είτε με χρονικώς σταθμισμένο υπολογισμό.

6. Η μέτρηση των ινών πραγματοποιείται κατά προτίμηση με PCM (μικροσκόπιο αντίθεσης φάσης), σύμφωνα με τη μέθοδο που συνιστά η ΠΟΥ (Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας), από το 1997(16), ή με οιαδήποτε άλλη μέθοδο ισοδύναμου αποτελέσματος.

Για τη μέτρηση του αμίαντου στον αέρα βάσει του πρώτου εδαφίου λαμβάνονται υπόψη μόνο οι ίνες μήκους ανώτερου των πέντε μικρομέτρων και πλάτους μικρότερου των 3 μικρομέτρων, με λόγο μήκους/πλάτους μεγαλύτερο του 3:1.".

8. Το άρθρο 8 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

"Άρθρο 8

Οι εργοδότες μεριμνούν ώστε κανένας εργαζόμενος να μην εκτίθεται σε ατμόσφαιρα με περιεκτικότητα σε αμίαντο μεγαλύτερη των 0,1 ινών ανά cm3 ως χρονικώς σταθμισμένο μέσο όρο για οκτώ ώρες (TWA).".

9. Η παράγραφος 1 του άρθρου 9 διαγράφεται.

10. Το άρθρο 10 τροποποιείται ως εξής:

α) στην παράγραφο 1, το πρώτο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:"Σε περίπτωση υπέρβασης της οριακής τιμής του άρθρου 8, πρέπει να εντοπίζονται τα αίτια της υπέρβασης αυτής και να λαμβάνονται το συντομότερο δυνατό τα κατάλληλα διορθωτικά μέτρα."·

β) η παράγραφος 3 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

"3. Όταν η έκθεση δεν μπορεί να περιοριστεί με άλλα μέσα και η οριακή τιμή απαιτεί τη χρήση ατομικού προστατευτικού αναπνευστικού εξοπλισμού, η χρήση του εξοπλισμού αυτού δεν επιτρέπεται να είναι μόνιμη και πρέπει να περιορίζεται, για κάθε εργαζόμενο, στον απολύτως αναγκαίο ελάχιστο χρόνο.".

11. Προστίθεται το ακόλουθο νέο άρθρο:

"Άρθρο 10α

Πριν την έναρξη των εργασιών κατεδάφισης ή συντήρησης, οι εργοδότες λαμβάνουν κάθε ενδεδειγμένο μέτρο για τον εντοπισμό των υλικών που ενδέχεται να περιέχουν αμίαντο, ζητώντας πληροφορίες από τους ιδιοκτήτες των χώρων εάν παρίσταται ανάγκη.

Εάν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ως προς την παρουσία αμίαντου σε ένα υλικό ή σε ένα κτίριο, εφαρμόζεται η παρούσα οδηγία.".

12. Στο άρθρο 11, η παράγραφος 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

"1. Για ορισμένες δραστηριότητες, όπως κατεδάφιση, αφαίρεση αμιάντου, επισκευή και συντήρηση κατά τις οποίες προβλέπεται υπέρβαση των οριακών τιμών που καθορίζονται στο άρθρο 8 παρά τη χρήση τεχνικών προληπτικών μέτρων για τον περιορισμό της συγκέντρωσης αμίαντου στον αέρα, ο εργοδότης καθορίζει τα μέτρα προστασίας των εργαζομένων όταν αυτοί εκτελούν τέτοιες εργασίες, ιδιαίτερα:

α) οι εργαζόμενοι λαμβάνουν κατάλληλες αναπνευστικές συσκευές και άλλες ατομικές προστατευτικές συσκευές τις οποίες οφείλουν να φορούν· και

β) τοποθετούνται πινακίδες που επισημαίνουν ότι προβλέπεται η υπέρβαση της οριακής τιμής του άρθρου 8· και

γ) αποφεύγεται ο διασκορπισμός της σκόνης αμιάντου ή αμιαντούχων υλικών εκτός του χώρου εργασίας.".

13. Στο άρθρο 12 παράγραφος 2, τα δύο πρώτα εδάφια αντικαθίστανται από το ακόλουθο κείμενο:"2. Το σχέδιο που αναφέρεται στην παράγραφο 1 πρέπει να προβλέπει τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων στο χώρο εργασίας.

Το σχέδιο πρέπει ιδίως να προβλέπει:

- ότι ο αμίαντος ή/και τα αμιαντούχα υλικά απομακρύνονται πριν από την εφαρμογή των τεχνικών κατεδάφισης, εκτός αν η εν λόγω απομάκρυνση ενδέχεται να προκαλέσει μεγαλύτερο κίνδυνο για τους εργαζόμενους παρά εάν ο αμίαντος ή/και τα αμιαντούχα υλικά δεν μετακινηθούν,

- ότι χορηγείται ο ατομικός εξοπλισμός προστασίας που αναφέρεται στο άρθρο 11 παράγραφος 1 στοιχείο α) αν χρειάζεται,

- μετά τον τερματισμό των έργων κατεδάφισης ή των εργασιών αφαίρεσης αμιάντου, θα πρέπει να εξασφαλίζεται ότι δεν υπάρχουν κίνδυνοι οφειλόμενοι στην έκθεση στον αμίαντο στο χώρο εργασίας, σύμφωνα με τις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές.".

14. Παρεμβάλλονται τα ακόλουθα άρθρα:

"Άρθρο 12α

1. Ο εργοδότης υποχρεούται να παρέχει κατάλληλη εκπαίδευση σε όλους τους εργαζομένους που εκτίθενται, ή ενδέχεται να εκτεθούν, σε σκόνη αμιάντου. Η εκπαίδευση παρέχεται δωρεάν και σε τακτικά χρονικά διαστήματα.

2. Το περιεχόμενο της εκπαίδευσης πρέπει να είναι εύκολα κατανοητό από τους εργαζομένους, πρέπει δε να τους επιτρέπει να αποκτούν τις απαιτούμενες γνώσεις και ικανότητες όσον αφορά την πρόληψη και την ασφάλεια, ιδίως δε σχετικά με:

α) τις ιδιότητες του αμίαντου και τις επιπτώσεις του για την υγεία, επίσης όταν συνδυάζεται με κάπνισμα·

β) τα είδη προϊόντων ή υλικών που πιθανώς περιέχουν αμίαντο·

γ) τις εργασίες που ενδέχεται να συνεπάγονται έκθεση στον αμίαντο και τη σημασία των προληπτικών ελέγχων για τον περιορισμό της έκθεσης στο ελάχιστο·

δ) τις ασφαλείς πρακτικές εργασίας, τους ελέγχους και τον εξοπλισμό προστασίας·

ε) τον κατάλληλο ρόλο, την εκλογή, την επιλογή, τους περιορισμούς και την ορθή χρήση του αναπνευστικού εξοπλισμού·

στ) τις διαδικασίες έκτακτης ανάγκης·

ζ) τις διαδικασίες απορρύπανσης·

η) τη διάθεση των αποβλήτων·

θ) τις απαιτήσεις ιατρικής επίβλεψης.

3. Θα εκπονηθούν πρακτικές κατευθυντήριες γραμμές σε κοινοτικό επίπεδο για την εκπαίδευση των εργαζομένων σε εργασίες απομάκρυνσης του αμιάντου.

Άρθρο 12β

Πριν από την εκτέλεση κατεδαφιστικών έργων ή εργασιών αφαίρεσης αμιάντου, οι επιχειρήσεις πρέπει να αποδεικνύουν τις ικανότητές τους στον τομέα αυτό και οι αποδείξεις αυτές πρέπει να είναι σύμφωνες με τις εθνικές νομοθεσίες ή/και πρακτικές.".

15. Στο άρθρο 14 παράγραφος 2, το στοιχείο β) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

"β) αν τα αποτελέσματα υπερβαίνουν την οριακή τιμή του άρθρου 8, οι αφορώμενοι εργαζόμενοι καθώς και οι αντιπρόσωποί τους στην επιχείρηση ή την εγκατάσταση να ενημερώνονται το συντομότερο δυνατό για τις υπερβάσεις αυτές και τις αιτίες τους και να ζητείται η γνώμη των εργαζομένων ή/και των αντιπροσώπων τους στην επιχείρηση ή την εγκατάσταση σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν ή, αν η κατάσταση είναι επείγουσα, να λαμβάνουν γνώση των ληφθέντων μέτρων.".

16. Το άρθρο 15 σημείο 3 αντικαθίσταται ως εξής:

"3. Πρέπει να παρέχονται πληροφορίες και συμβουλές στους εργαζομένους όσον αφορά κάθε εκτίμηση της υγείας τους στην οποία μπορούν να υποβάλλονται μετά το πέρας της έκθεσης.

Ο εγκεκριμένος ιατρός ή η εγκεκριμένη υπηρεσία ιατρικής επίβλεψης των εργαζομένων μπορούν να ορίσουν την παράταση της ιατρικής επίβλεψης και μετά το πέρας της έκθεσης, για διάστημα που κρίνουν αναγκαίο για τη διαφύλαξη της υγείας του συγκεκριμένου προσώπου.

Η παράταση της επίβλεψης γίνεται σύμφωνα με τις εθνικές νομοθεσίες ή/και πρακτικές.".

17. Στο άρθρο 16, το σημείο 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

"2. Το μητρώο που αναφέρεται στο σημείο 1 και οι ατομικοί ιατρικοί φάκελοι που αναφέρονται στο άρθρο 15 σημείο 1 πρέπει να φυλάσσονται για σαράντα τουλάχιστον έτη μετά το πέρας της έκθεσης στον αμίαντο, σύμφωνα με τις εθνικές νομοθεσίες ή/και πρακτικές.".

18. Στο άρθρο 16, προστίθεται το ακόλουθο σημείο 1:

"3. Aν η επιχείρηση παύσει τη δραστηριότητά της, τα έγγραφα που αναφέρονται στο σημείο 2 τίθενται στη διάθεση της αρμόδιας αρχής σύμφωνα με τις εθνικές νομοθεσίες ή/και πρακτικές.".

19. Το παράρτημα Ι διαγράφεται.

20. Το σημείο 3 του παραρτήματος ΙΙ αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

"3. H εξέταση της υγείας των εργαζομένων πραγματοποιείται σύμφωνα με τις αρχές και την πρακτική της εργασιακής ιατρικής και περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα μέτρα:

- κατάρτιση του ιατρικού και επαγγελματικού φακέλου του εργαζομένου,

- προσωπική συνέντευξη,

- γενική κλινική εξέταση και ιδίως του θώρακα,

- εξέταση της αναπνευστικής λειτουργίας (σπειρομέτρηση και καμπύλη ροής όγκου).

Ο ιατρός ή/και η αρμόδια αρχή για την επίβλεψη της υγείας αποφασίζει τη διεξαγωγή περαιτέρω εξετάσεων, όπως κυτταρολογικές εξετάσεις των πτυέλων, ακτινολογική εξέταση του θώρακα ή αξονική τομογραφία, σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες γνώσεις στον τομέα της εργασιακής ιατρικής.".

Άρθρο 2

1. Τα κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις που είναι αναγκαίες για να συμμορφωθούν προς την παρούσα οδηγία πριν από την ...(17). Ενημερώνουν δε αμέσως σχετικά την Επιτροπή.

Οι διατάξεις αυτές, όταν θεσπίζονται από τα κράτη μέλη, περιέχουν παραπομπή στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από ανάλογη παραπομπή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Οι λεπτομέρειες της εν λόγω παραπομπής καθορίζονται από τα κράτη μέλη.

2. Τα κράτη μέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή τις διατάξεις εσωτερικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που καλύπτεται από την παρούσα οδηγία.

Άρθρο 3

Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την ημέρα της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Άρθρο 4

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.

Βρυξέλλες, ...

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Ο Πρόεδρος

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

(1) ΕΕ C 304 της 30.10.2001, σ. 179.

(2) EE C 94 της 18.4.2002, σ. 40.

(3) Γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 11ης Απριλίου 2002 (δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα), κοινή θέση του Συμβουλίου της 23ης Σεπτεμβρίου 2002 και απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της ... (δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα).

(4) EE C 142 της 7.5.1998, σ. 1.

(5) ΕΕ L 263 της 24.9.1983, σ. 25· οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την οδηγία 98/24/ΕΚ (ΕΕ L 131 της 5.5.1998, σ. 11).

(6) ΕΕ C 138 της 18.5.1999, σ. 24.

(7) ΕΕ L 262 της 27.9.1976, σ. 201· οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την οδηγία 2001/91/ΕΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 286 της 30.10.2001, σ. 27).

(8) ΕΕ L 196 της 26.7.1990, σ. 1· οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την οδηγία 1999/38/ΕΚ (ΕΕ L 138 της 1.6.1999, σ. 66).

(9) Αριθμός μητρώου CAS (Chemical Abstract Service).

(10) Αριθμός μητρώου CAS (Chemical Abstract Service).

(11) Αριθμός μητρώου CAS (Chemical Abstract Service).

(12) Αριθμός μητρώου CAS (Chemical Abstract Service).

(13) Αριθμός μητρώου CAS (Chemical Abstract Service).

(14) Αριθμός μητρώου CAS (Chemical Abstract Service).

(15) ΕΕ L 377 της 31.12.1991, σ. 20· οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την οδηγία 94/31/ΕΚ (ΕΕ L 168 της 2.7.1994, σ. 28).

(16) Καθορισμός της συγκέντρωσης αιωρούμενων ινών στον αέρα. Συνιστώμενη μέθοδος: μικροσκόπηση με διάταξη αντίθετης φάσης (μέτρηση με φίλτρο μεμβράνης). ISBN 92 4 154496 1, ΠΟΥ, Γενεύη 1997.

(17) Τρία έτη από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1. Στις 20 Ιουλίου 2001, η Επιτροπή υπέβαλε στο Συμβούλιο πρόταση οδηγίας για την τροποποίηση της οδηγίας 83/477/ΕΟΚ για την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους που οφείλονται στην έκθεσή τους στον αμίαντο κατά τη διάρκεια της εργασίας, βάσει του άρθρου 137 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ.

2. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έδωσε τη γνώμη του στις 11 Απριλίου 2002.

3. Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή έδωσε τη γνώμη της στις 21 Φεβρουαρίου 2002.

4. Η Επιτροπή των Περιφερειών δήλωσε, με επιστολή της στις 13 Φεβρουαρίου 2002, ότι δεν θα διατυπώσει γνώμη ως προς το θέμα αυτό.

5. Η Επιτροπή παρουσίασε τροποποιημένη πρόταση στις 22 Μαΐου 2002.

6. Στις 3 Ιουνίου 2002, το Συμβούλιο εξέφρασε την ομόφωνη πολιτική συμφωνία του επί σχεδίου κοινής θέσης.

7. Σύμφωνα με το άρθρο 251 της συνθήκης, το Συμβούλιο υιοθέτησε την κοινή θέση του στις 23 Σεπτεμβρίου 2002.

II. ΣΤΟΧΟΣ

Η πρόταση αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό της οδηγίας 83/477/ΕΟΚ για την καλύτερη προστασία των εργαζομένων που εκτίθενται στον αμίαντο κατά την εργασία τους.

III. ANAΛΥΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΘΕΣΗΣ

1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Κύριος στόχος της τροποποίησης της οδηγίας είναι η θέσπιση μιας μόνο οριακής τιμής έκθεσης των εργαζομένων (άρθρο 8) αντί των δύο της αρχικής οδηγίας.

Άλλες τροποποιήσεις αφορούν, μεταξύ άλλων, το πεδίο εφαρμογής (κατάργηση των παρεκκλίσεων στους τομείς της ναυτιλίας και της αεροπορίας), την απλούστευση των διατάξεων σε περίπτωση περιορισμένης έκθεσης, τη μέθοδο μέτρησης της περιεκτικότητας του αέρα σε αμίαντο, την ανίχνευση του αμιάντου και την κατάρτιση των εργαζομένων.

2. ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε 37 τροπολογίες σε πρώτη ανάγνωση.

2.1. Τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τις οποίες δεν έλαβε υπόψη η Επιτροπή

Στην τροποποιημένη πρότασή της, η Επιτροπή δεν δέχθηκε 25 από τις τροπολογίες του Κοινοβουλίου, εν προκειμένω τις τροπολογίες αριθ. 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 12, 13, 14, 16, 21, 24, 26, 27, 28, 30, 33, 35, 36, 37, 38, 40, 41 και 42.

2.2. Τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τις οποίες αποδέχθηκε η Επιτροπή

Η Επιτροπή αποδέχθηκε εννέα τροπολογίες του Κοινοβουλίου στο σύνολό τους, εν προκειμένω τις τροπολογίες αριθ. 1, 11, 17, 18, 19, 22, 31, 32 και 34.

Επιπλέον, η Επιτροπή αποδέχθηκε τρεις άλλες τροπολογίες, είτε εν μέρει είτε ως προς το πνεύμα, εν προκειμένω τις τροπολογίες αριθ. 20, 23 και 25.

3. ΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

3.1. Αλλαγές σχετικά με τις τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Μεταξύ των τροπολογιών που αποδέχθηκε η Επιτροπή, το Συμβούλιο αποδέχθηκε την τροπολογία αριθ. 1 στο σύνολό της και τις τροπολογίες αριθ. 25 και 34 εν μέρει. Επιπλέον, το Συμβούλιο θεώρησε ότι το κείμενο της κοινής θέσης καλύπτει την τροπολογία αριθ. 19 ως προς το πνεύμα και την τροπολογία αριθ. 20 εν μέρει.

Από την άλλη πλευρά δεν μπορεί να γίνουν δεκτές οι τροπολογίες αριθ. 11, 17, 18, 22, 23, 31 και 32 για τους λόγους που εκτίθενται στη συνέχεια.

3.1.1. Αιτιολογική παράγραφος 10 και άρθρο 4 παράγραφος 2 στοιχείο γ): ενημέρωση για την παρουσία αμιάντου και κοινοποίηση των μέτρων για τη μείωση αυτού (τροπολογίες αριθ. 11 και 17)

Το Συμβούλιο δεν θεώρησε σκόπιμο στο πλαίσιο της νομοθεσίας για την ασφάλεια και την υγεία στους χώρους εργασίας να επεκταθεί πέραν του εργοταξίου η υποχρέωση του εργοδότη να παρέχει ενημέρωση για την παρουσία αμιάντου και τα μέτρα πρόληψης της ρύπανσης στην άμεση γειτονία του κτιρίου ή του εργοταξίου.

3.1.2. Άρθρο 4 παράγραφος 2 στοιχείο δα) νέο: κοινοποίηση σχετικά με τις επιχειρήσεις υπεργολαβίας και τους εργαζομένους που εκτελούν δραστηριότητες σε σχέση με τον αμίαντο (τροπολογία αριθ. 18)

Το Συμβούλιο δεν θέλησε να προστεθεί υποχρέωση του εργοδότη να κοινοποιεί την επιχείρηση και τους εργαζόμενους ή τη μονάδα με την οποία έχει συναφθεί σύμβαση για τις δραστηριότητες που έχουν σχέση με τον αμίαντο, διότι ο ίδιος ο εργοδότης είναι το υπεύθυνο πρόσωπο που είναι γνωστό στις αρχές και αποτελεί το σημείο επαφής για αυτές.

3.1.3. Άρθρο 6 παράγραφος 2: απελευθέρωση σκόνης αμίαντου στον αέρα (τροπολογία αριθ. 19)

Το Συμβούλιο θεώρησε ότι ο στόχος της τροπολογίας αριθ. 19 καλύπτεται ήδη από το κείμενο της κοινής θέσης, αφού είναι αδύνατο να γίνει διάκριση μεταξύ του αέρα εντός και πέραν του εργοταξίου.

3.1.4. Άρθρο 10 παράγραφος 3: χρήση ατομικού προστατευτικού αναπνευστικού εξοπλισμού (τροπολογία αριθ. 22)

Το Συμβούλιο δεν υιοθέτησε την εισαγωγή υποχρεωτικών περιόδων ανάπαυσης για τους εργαζόμενους που φέρουν ατομικό προστατευτικό αναπνευστικό εξοπλισμό αφού θεωρήθηκε ότι οι περίοδοι ανάπαυσης κατά τις οποίες εξυπακούεται η αφαίρεση του προστατευτικού εξοπλισμού θα μπορούσαν ακόμη και αυξήσουν τον κίνδυνο έκθεσης του εργαζομένου στη σκόνη αμιάντου.

Επιπλέον, το Συμβούλιο θεώρησε ότι τυχόν γενικοί κανόνες για τις περιόδους ανάπαυσης δεν είναι ενδεδειγμένοι εφόσον η ανάγκη ύπαρξής τους πρέπει να καθορίζεται κατά περίπτωση.

3.1.5. Άρθρο 10α παράγραφος 1: συλλογή πληροφοριών (τροπολογία αριθ. 23)

Το Συμβούλιο δεν έκρινε σκόπιμο να επεκταθεί η αναφορά στις πιθανές πηγές πληροφόρησης στις τοπικές αρχές, τις υπηρεσίες πολιτικής προστασίας κ.λπ., διότι αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει γραφειοκρατικό φόρτο τόσο για τους εργοδότες που είναι υπεύθυνοι για τον έλεγχο των εγκαταστάσεων στο χώρο εργασίας όσο και για τις οικείες αρχές.

3.1.6. Άρθρο 12α παράγραφος 2 στοιχείο α): επιμόρφωση για τους κινδύνους από τον αμίαντο (τροπολογία αριθ. 31)

Το Συμβούλιο δεν θέλησε να εισαγάγει πιο εξειδικευμένες λεπτομέρειες ως προς την υποχρέωση επιμόρφωσης των εργαζομένων, διότι τυχόν υπερβολικά λεπτομερειακές απαιτήσεις επιμόρφωσης μπορεί να αντιστρατεύονται το στόχο της εύκολα κατανοητής επιμόρφωσης.

3.1.7. Άρθρο 12α παράγραφος 2 στοιχείο θ): επιμόρφωση σχετικά με τις απαιτούμενες ιατρικές εξετάσεις (τροπολογία αριθ. 32)

Επειδή είναι δύσκολο να προσδιοριστεί εκ των προτέρων η απαιτούμενη συχνότητα ιατρικών εξετάσεων, η οποία εν πολλοίς εξαρτάται από τις συνθήκες της συγκεκριμένης περίπτωσης, το Συμβούλιο δεν έκρινε σκόπιμο να επεκταθεί το περιεχόμενο της επιμόρφωσης στον τομέα αυτό.

3.1.8. Άρθρο 15 σημείο 3: παράταση της επίβλεψης (τροπολογία αριθ. 34)

Το Συμβούλιο ενέκρινε το νέο άρθρο 15 σημείο 3 με μια τροποποίηση στη δεύτερη παράγραφο όπου αντικατέστησε τη φράση "παύση της εργασίας" με τη φράση "μετά το πέρας της έκθεσης", προκειμένου να ευθυγραμμιστεί το κείμενο της παραγράφου 2 προς αυτό της παραγράφου 1, το οποίο κάνει λόγο για "πέρας της έκθεσης".

3.2. Πρόσθετη αλλαγή

Το Συμβούλιο περιέλαβε ένα νέο σημείο 5 στο άρθρο 1 της τροποποιητικής οδηγίας όσον αφορά με τη δεύτερη παράγραφο του άρθρου 5 της οδηγίας 83/477/EΟΚ.

Με την τροποποίηση αυτή, απαγορεύτηκαν όλες οι δραστηριότητες έκθεσης εργαζομένων σε ίνες αμιάντου, πλην των εργασιών κατεδάφισης και διάθεσης αποβλήτων από κατεδάφιση και αφαίρεση αμιάντου.

Το Συμβούλιο θεώρησε, βάσει των τελευταίων επιστημονικών δεδομένων για τους κινδύνους από τον αμίαντο, ότι αυτός είναι ένας αποτελεσματικός και αναλογικός τρόπος προστασίας των εργαζομένων από την περιττή έκθεση σε ίνες αμιάντου.

IV. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Το Συμβούλιο δεν μπορεί να αποδεχθεί όλες τις τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τις οποίες υποστήριξε η Επιτροπή στην τροποποιημένη πρότασή της.

Ωστόσο, το Συμβούλιο θεωρεί ότι, σε γενικές γραμμές, το κείμενο της κοινής θέσης ανταποκρίνεται στους θεμελιώδεις στόχους της πρότασης της Επιτροπής και σε αυτούς που το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε κατά νου όταν πρότεινε τις τροπολογίες του.

Το Συμβούλιο θα επιθυμούσε επίσης να επισημάνει ότι, σε ένα σημαντικό θέμα, δηλαδή την απαγόρευση της πλειάδας δραστηριοτήτων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην έκθεση των εργαζομένων σε ίνες αμιάντου, το κείμενο της κοινής θέσης υπερακοντίζει την αρχική πρόταση της Επιτροπής.

Ενισχύοντας αισθητά το κείμενο της οδηγίας 83/477/EΟΚ, η κοινή θέση βελτιώνει ουσιαστικά την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους που σχετίζονται με την έκθεση στον αμίαντο.