52001IR0097

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών για την "Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, με θέμα 'Μια νέα πολιτική για τα ύδατα κολύμβησης'"

(2001/C 357/13)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

έχοντας υπόψη την Ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα "Μια νέα πολιτική για τα ύδατα κολύμβησης" (COM(2000) 860 τελικό)·

έχοντας υπόψη την απόφαση του Προεδρείου της, της 13ης Ιουνίου 2000, να καταρτίσει, σύμφωνα με την 5η παράγραφο του άρθρου 265 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, γνωμοδότηση για μια "Νέα πολιτική για τα ύδατα κολύμβησης", και να αναθέσει στην επιτροπή 4 "Χωροταξία, Αστικά θέματα, Περιβάλλον, Ενέργεια" την επεξεργασία της σχετικής γνωμοδότησης·

έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησης (CdR 97/2001 rev.) που υιοθέτησε η επιτροπή 4 στις 3 Μαΐου 2001 με βάση την εισηγητική έκθεση του κ. Vito d'Ambrosio (IT/PSE)·

εκτιμώντας ότι η Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζητά την ενσωμάτωση των προβληματισμών σχετικά με το περιβάλλον στις διάφορες κοινοτικές πολιτικές, με στόχο κυρίως τη διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης·

κατά την 39η σύνοδο ολομέλειας της 13ης και 14ης Ιουνίου 2001 (συνεδρίαση της 14ης Ιουνίου) υιοθέτησε ομόφωνα την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Η άποψη της Επιτροπής των Περιφερειών

1.1. Η Επιτροπή των Περιφερειών επικροτεί την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη νέα πολιτική για τα ύδατα κολύμβησης, η οποία είναι πλέον απαραίτητη και δεν επιδέχεται αναβολή, προκειμένου να μπορέσει να συνεχιστεί η πορεία που έχει υιοθετηθεί με στόχο το σεβασμό του περιβάλλοντος και την προστασία της δημόσιας υγείας.

1.2. Η Επιτροπή των Περιφερειών θεωρεί ότι η νέα πολιτική μπορεί να οδηγήσει επίσης στη μελλοντική οικονομική ανάπτυξη της Κοινότητας, η οποία πρέπει να ωφελήσει κυρίως τα εδάφη που έχουν αναλάβει δεσμεύσεις όσον αφορά το σεβασμό και τη βελτίωση του περιβάλλοντος, με την έννοια τόσο της προστασίας των φυσικών αγαθών όσο και της υιοθέτησης υψηλότερων προδιαγραφών για τις υπηρεσίες που στοχεύουν στη βελτίωσή της.

2. Συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών όσον αφορά την αξιολόγηση του προγράμματος σχετικά με τη νέα πολιτική για τα ύδατα κολύμβησης

2.1. Η ΕΤΠ συνιστά στην Επιτροπή να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στους τρόπους αξιολόγησης των φαινομένων ευτροφισμού. Τέτοιου είδους φαινόμενα θεωρούνται συχνά ως ανωμαλίες του οικοσυστήματος που προκαλούνται από ρυπάνσεις, όμως συχνά πρόκειται για φαινόμενα που συνδέονται με την αύξηση του πλαγκτόν, και είναι συνεπώς φυσικά. Τα φαινόμενα αυτά διαπιστώνονται εδώ και αιώνες, και δεν οδηγούν σε ιδιαίτερους κινδύνους που έχουν σχέση με ρυπαντικές ουσίες.

2.2. Όταν τα φαινόμενα ευτροφισμού είναι ιδιαίτερα εκτεταμένα, ανεξάρτητα από την αιτία - φυσική ή έμμεση - που τα προκάλεσε, μετατρέπονται σε πραγματικούς περιβαλλοντικούς κινδύνους. Τα φαινόμενα ανοξίας των υδάτων που προκαλούνται, με τους ενδεχόμενους θανάτους ιχθύων που στη συνέχεια επιπλέουν και αποσυντίθενται στις ακτές που προορίζονται για κολύμβηση, αποτελούν έναν υγειονομικό και περιβαλλοντικό κίνδυνο και, συν τοις άλλοις, έχουν αρνητικό αντίκτυπο από άποψη αισθητικής. Τα φαινόμενα αυτού τους είδους πρέπει να παρακολουθούνται, κυρίως εάν οι θαλάσσιοι υδάτινοι πόροι είναι ευαίσθητοι σε αυτά. Στη Βόρεια Ευρώπη η κολυμβητική περίοδος διαρκεί μόλις ένα μήνα και ο αριθμός των λουόμενων είναι μικρός σε σχέση με τη Νότια Ευρώπη. Η ΕΤΠ κρίνει ότι είναι επιτακτικά αναγκαίο να ληφθούν υπόψη οι διαφορές αυτές. Κατά τη γνώμη της ΕΤΠ, ο ορισμός της έννοιας "περιοχή κολύμβησης" πρέπει να αφορά μια περιοχή που έχει τον απαραίτητο εξοπλισμό και χρησιμοποιείται από σημαντικό αριθμό λουομένων κάθε περίοδο κολύμβησης. Οι δειγματοληπτικές εξετάσεις πρέπει να γίνονται με τρόπο ώστε τα ύδατα που ενέχουν περισσότερους κινδύνους να εξετάζονται συχνότερα. Τα ύδατα με μικρή περίοδο κολύμβησης πρέπει να διέπονται από άλλα κριτήρια ώστε ένας αρνητικός δειγματοληπτικός έλεγχος να μην έχει μεγαλύτερες συνέπειες για τα ύδατα αυτά, εφόσον υπάρχει χρόνος να πραγματοποιηθεί στα εν λόγω ύδατα η πλήρης σειρά δειγματοληπτικών ελέγχων.

2.3. Σχετικά η ΕΤΠ συνιστά στην Επιτροπή να δώσει τη δέουσα προσοχή στα αυξανόμενα προβλήματα της αύξησης των αλγών και του κινδύνου για τους λουόμενους λόγω των αλγοτοξινών. Για ένα χαρακτηρισμό, που έχει τη μορφή διαπίστωσης της κατάστασης θρεπτικών ουσιών σε σχέση με τη μαζική εξάπλωση των αλγών δεν αρκεί μια παράμετρος για τις θρεπτικές ουσίες.

2.4. Η ΕΤΠ τονίζει στην Επιτροπή ότι ένα από τα κύρια προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν προκειμένου να καταστεί αποτελεσματική η δραστηριότητα ελέγχου μέσω αναλύσεων είναι η έγκαιρη εξαγωγή των αποτελεσμάτων των αναλύσεων, διότι χρειάζεται γρήγορη αντίδραση. Η εν λόγω απαίτηση πρέπει πρώτα από όλα να συνδεθεί με τις παραμέτρους που επιτρέπουν την προστασία της ανθρώπινης υγείας και στη συνέχεια με τις παραμέτρους που θεωρούνται ως δείκτες των μεταβολών όσον αφορά την ποιότητα των υδάτων.

2.5. Για το λόγο αυτό, η ΕΤΠ προτείνει στην Επιτροπή οι αναλύσεις ελέγχου, που αναφέρονται στην ανακοίνωση, να συμπεριλάβουν μεταξύ των σημαντικών παραγόντων για τον καθορισμό του βαθμού ρύπανσης και της εξέλιξής του το αμμωνιακό άζωτο, το υποξείδιο του αζώτου και το νιτρικό οξύ, ως ουσίες των οποίων η παρουσία μπορεί να προσδιοριστεί σχετικά γρήγορα, επιτρέποντας έτσι την γρήγορη εξαγωγή αποτελεσμάτων, εν αναμονή των μικροβιολογικών εκθέσεων που απαιτούν περισσότερο χρόνο.

2.6. Η ΕΤΠ υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα της σωστής και τυποποιημένης ενημέρωσης για τον πληθυσμό. Ειδικότερα, στις περιπτώσεις ρύπανσης που καθιστούν την ποιότητα των νερών ακατάλληλη για κολύμβηση, κρίνεται σκόπιμη η πρόβλεψη ενημέρωσης που δεν θα επιτρέπει λανθασμένες ή διφορούμενες ερμηνείες ή παρόμοια φαινόμενα και που θα είναι διαφανής και σαφής, κάνοντας επίσης χρήση συμβόλων, κυρίως στα πλαίσια της αναφοράς των ρυπαντικών αιτιών. Οι εν λόγω πληροφορίες πρέπει να αφορούν διάφορα επίπεδα:

- σχετικά με τον τόπο, τα χαρακτηριστικά του και τους επικίνδυνους παράγοντες·

- σχετικά με τις δυσμενείς μετεωρολογικές και θαλάσσιες συνθήκες που θέτουν σε κίνδυνο την ποιότητα των υδάτων·

- σχετικά με την αλλοίωση της ποιότητας που έχει εκτιμηθεί με αναλύσεις.

2.7. Η ΕΤΠ υπογραμμίζει εξάλλου ότι είναι σημαντικό να συμβάλουν οι περιφέρειες και οι τοπικές αρχές θετικά μέσω των δικών τους δομών ή ανεξάρτητων φορέων στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος και στις διαδοχικές φάσεις στα πλαίσια των οποίων τελειοποιούνται οι λεπτομέρειες τεχνολογικού και επιστημονικού χαρακτήρα της νέας κοινοτικής οδηγίας. Τέτοιο παράδειγμα αποτελούν τα Περιφερειακά Γραφεία για την Προστασία του Περιβάλλοντος που υπάρχουν στην Ιταλία και στις υπόλοιπες κοινοτικές χώρες.

2.8. Η ΕΤΠ υπογραμμίζει την προσοχή που θα πρέπει να δοθεί όσον αφορά την κατάλληλη χρονική στιγμή και τους πόρους για την υλοποίηση των μέτρων βελτίωσης που πρέπει να εφαρμοστούν απαραιτήτως, με στόχο την εξυγίανση και την εποπτεία της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης. Και για τα εν λόγω μέτρα πρέπει να αξιολογηθούν δύο διαφορετικά επίπεδα:

- οι δράσεις και οι παρεμβάσεις που αφορούν έκτακτα και απρόβλεπτα γεγονότα·

- οι δράσεις που πρέπει να αναληφθούν λόγω των ανεπαρκών υποδομών, με διάκριση μεταξύ μικρών και μεγάλων επενδύσεων. Από την άποψη αυτή η ΕΤΠ επισύρει την προσοχή της Επιτροπής στο πολύ υψηλό κόστος που θα έχει για τις τοπικές αρχές μια ενδεχόμενη υποχρέωση διαχωρισμού του δικτύου καθαρισμού για τα χρησιμοποιημένα ύδατα από το δίκτυο καθαρισμού για τα όμβρια ύδατα. Ένα τέτοιο μέτρο θα πρέπει να εφαρμοστεί εάν μια προηγούμενη αξιολόγηση δείξει, για μια ζώνη που θεωρείται επικίνδυνη, ότι προκύπτουν κίνδυνοι από τη διατήρηση ενός ενιαίου δικτύου.

2.9. Η ΕΤΠ καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να μην αποκλείσει τη χρησιμοποίηση των κατάλληλων χρηματοδοτικών πόρων για τις προαναφερθείσες δράσεις, ως συμπλήρωμα των πόρων των κρατών μελών και των ενδιαφερόμενων περιφερειών.

2.10. Η ΕΤΠ καλεί την Επιτροπή να εναρμονίσει την προθεσμία της νέας οδηγίας για τα ύδατα κολύμβησης με τη γενική οδηγία για τα ύδατα.

Βρυξέλλες, 14 Ιουνίου 2001.

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Jos Chabert