52001AE0231

Γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την "Απόφαση του Συμβουλίου σχετικά με την καθιέρωση κοινοτικού μηχανισμού για συντονισμό των επεμβάσεων πολιτικής άμυνας σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης"

(2001/C 139/07)

Στις 24 Οκτωβρίου 2000 και βάσει του άρθρου 262 της ΣΕΚ, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της ΟΚΕ για την ανωτέρω απόφαση.

Το τμήμα "Γεωργίας, ανάπτυξης της υπαίθρου και περιβάλλοντος" που επιφορτίσθηκε με την προετοιμασία των σχετικών εργασιών υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του την 1η Φεβρουαρίου 2001. Εισηγήτρια ήταν η κα zu Eulenburg.

Κατά τη 379η σύνοδο ολομέλειας της 28ης Φεβρουαρίου και 1ης Μαρτίου 2001 (συνεδρίαση της 28ης Φεβρουαρίου), η ΟΚΕ υιοθέτησε ομόφωνα την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Κύρια σημεία του εγγράφου της Επιτροπής

1.1. Η πρόταση προβλέπει έναν αποτελεσματικό συντονισμό των παρεμβάσεων των αρμόδιων εθνικών μονάδων για σκοπούς πολιτικής άμυνας και συμπληρώνει το υφιστάμενο κοινοτικό πρόγραμμα δράσης στον τομέα της πολιτικής άμυνας.

1.2. Ο σχεδιαζόμενος αποτελεσματικός κοινοτικός μηχανισμός επέμβασης για σκοπούς πολιτικής άμυνας υπαγορεύεται από τις πρόσφατες καταστροφές, οι οποίες προκάλεσαν σοβαρές ζημιές σε κράτη μέλη και γειτονικές χώρες και οδήγησαν στην έκκληση για επείγουσα βελτίωση των μέτρων πολιτικής άμυνας σε κοινοτικό επίπεδο.

1.3. Τα προτεινόμενα μέτρα, π.χ. η έγκαιρη γνωστοποίηση, ο προσδιορισμός των ομάδων παρέμβασης, η σύσταση ομάδων εκτίμησης και συντονισμού και η καθιέρωση κοινών κανόνων για επεμβάσεις από κοινού, δεν προβλέπονται στο προαναφερθέν πρόγραμμα δράσης. Όσον αφορά το πρόγραμμα κατάρτισης για τη βελτίωση της συνεργασίας, η πρόταση σχετικά με ένα αποτελεσματικό κοινοτικό μηχανισμό υπερβαίνει τα όρια του ισχύοντος προγράμματος δράσης.

1.4. Το ψήφισμα της 8ης Ιουλίου 1991 σχετικά με τη βελτίωση της αμοιβαίας συνδρομής μεταξύ κρατών μελών σε περίπτωση φυσικών ή τεχνολογικών καταστροφών αποτελεί τη βάση του υφιστάμενου συστήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.

2. Γενικές παρατηρήσεις

2.1. Θέση επί της αρχής

Η ΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόταση της Επιτροπής. Θεωρεί ότι η θέσπιση ενός κοινοτικού μηχανισμού επέμβασης για σκοπούς πολιτικής άμυνας σε περιπτώσεις καταστροφών ή άμεσου κινδύνου τέτοιων καταστροφών, ο οποίος θα επιτρέπει την ταχεία αντιμετώπισή τους, αποτελεί θετική προσθήκη στο υφιστάμενο κοινοτικό πρόγραμμα δράσης στον τομέα της πολιτικής άμυνας.

2.2. Προβλεπόμενα μέτρα

2.2.1. Τα ακόλουθα μέτρα

- ενημέρωση σχετικά με τους διαθέσιμους πόρους για την συντονισμένη επέμβαση σε περιπτώσεις καταστροφών·

- ανάπτυξη προγράμματος κατάρτισης·

- θέσπιση ομάδων εκτίμησης και συντονισμού·

- θέσπιση κοινού συστήματος επικοινωνίας για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης,

για την θέσπιση του μηχανισμού φαίνονται κατά βάση κατάλληλα για τη βελτίωση της συνεργασίας και του συντονισμού σε περιπτώσεις καταστροφών.

2.2.2. Στην πράξη, δεν είναι δυνατόν να αποφευχθούν δυσκολίες λόγω, εν μέρει, των πολύ διαφορετικών καταστάσεων που υφίστανται στα κράτη μέλη. Στις Ειδικές παρατηρήσεις, πραγματοποιούνται λεπτομερείς διευκρινίσεις όσον αφορά ορισμένα άρθρα και το παράρτημα (σημείο 3).

2.2.3. Η Επιτροπή οφείλει να παράσχει έντονη στήριξη στην ανάπτυξη συστημάτων πρόληψης στις υποψήφιες χώρες.

2.2.4. Η ΟΚΕ συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι η ενισχυμένη διαδικασία πολιτικής άμυνας μπορεί να συμβάλει και στην Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική άμυνας της ΕΕ σε περιπτώσεις κρίσεων σε τρίτες χώρες όπου πρέπει να δοθεί σφαιρική μη στρατιωτική λύση.

3. Ειδικές παρατηρήσεις

3.1. Ενημέρωση (άρθρο 2)

Αξιολογείται θετικά η υποχρέωση αμοιβαίας και εκτενούς ενημέρωσης των κρατών μελών και της Επιτροπής σε περιπτώσεις σοβαρών περιπτώσεων ανάγκης και καταστροφών. Ωστόσο, πρέπει να γίνει σαφής και υποχρεωτική περιγραφή των διόδων επικοινωνίας ώστε να αποφευχθούν οι μη αναγκαίες δαπάνες και να διασφαλισθεί μια αποτελεσματική μέθοδος εργασίας.

3.2. Ικανότητα (άρθρο 3)

3.2.1. Η διατύπωση "... ομάδες επέμβασης διαθέσιμες πάραυτα για επέμβαση στο εξωτερικό ή ικανές να συγκροτηθούν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα ..." είναι πολύ γενική. Για τη βελτίωση της αξίας της ενημέρωσης και για την απλοποίηση της ερευνητικής διαδικασίας, η ΟΚΕ συνιστά να αναπτυχθεί η προβλεπόμενη από το άρθρο 8 διαχειριστική επιτροπή "δικτύου". Οι "δικτυακές" προσεγγίσεις - π.χ. το μέγεθος της ομάδας και οι στόχοι της παροχής βοήθειας - επιτρέπουν τις συγκρίσεις και, κατά συνέπεια, την αξιολόγηση της αποδοτικότητας.

3.2.2. Οι υφιστάμενες τόσο υπερεθνικές πληροφορίες όσο και τράπεζες δεδομένων - ιδιαίτερα οι πόροι των μη κυβερνητικών οργανώσεων - πρέπει να χρησιμοποιηθούν όσο το δυνατόν καλύτερα και να ενσωματωθούν με τον κατάλληλο τρόπο στο σύστημα ενημέρωσης. Καλούνται λοιπόν τα κράτη μέλη να συμβάλουν στη βελτίωση της ερευνητικής προσπάθειας.

3.3. Συντονισμός των επεμβάσεων για σκοπούς πολιτικής άμυνας (άρθρο 4)

3.3.1. Όταν γίνεται λόγος για την ανάπτυξη των προγραμμάτων κατάρτισης, τίθεται αναγκαστικά το ερώτημα της ακριβούς στοχοθέτησης. Ο στόχος της κατάρτισης πρέπει να διαμορφωθεί όσο το δυνατόν σαφέστερα και να μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή από κοινού στα κράτη μέλη.

3.3.2. Θετική κρίνεται η διαμόρφωση προγράμματος για την αξιολόγηση των εμπειριών και η διάδοση των γνώσεων.

3.4. Αίτημα παροχής βοήθειας (άρθρο 5)

3.4.1. Η ΟΚΕ επισημαίνει ότι οι αναφερόμενες δυνατότητες χορήγησης βοήθειας συμπληρώνουν τις υφιστάμενες διμερείς συμφωνίες μεταξύ κρατών μελών - στο βαθμό που τούτο είναι απαραίτητο - και τελειοποιούν την "διασυνοριακή πολιτική άμυνα" και τη χορήγηση βοήθειας σε γείτονες χώρες. Μια συμβολή σε υφιστάμενες πρωτοβουλίες κρίνεται χρήσιμη.

3.4.2. Η διατύπωση του άρθρου 5 παράγραφος 1 "Σε περίπτωση κατάστασης έκτακτης ανάγκης εντός της Κοινότητας, ..." πρέπει να συμπληρωθεί με τα εξής: "ή όταν ένα κράτος μέλος απειλείται από μια εξωτερική καταστροφή ...".

3.5. Συμμετοχή τρίτων χωρών (άρθρο 6)

Κρίνεται πολύ θετική η αναφορά στη συμμετοχή των υποψηφίων χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης καθώς και της Κύπρου, της Μάλτας και της Τουρκίας.

3.6. Λεπτομέρειες όσον αφορά το Παράρτημα - Βασικές αρχές επέμβασης για παροχή βοήθειας στο εσωτερικό της Κοινότητας

3.6.1. Η αυτονομία ως προς την υλικοτεχνική υποδομή και η επιτόπια αυτοδυναμία των ομάδων επέμβασης τουλάχιστον επί 48 ώρες είναι δύσκολο να διασφαλισθεί. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να καταβληθούν σχετικές προσπάθειες. Δεδομένου ότι οι δυνάμεις επέμβασης πρέπει να ενσωματώνονται σε υφιστάμενες δομές επέμβασης, η απαίτηση αυτονομίας ως προς την υλικοτεχνική υποδομή για τις πρώτες 24 ώρες είναι επαρκής.

3.6.2. Σημείο 3 των βασικών αρχών - Η διεύθυνση των επεμβάσεων από "επιχειρησιακή άποψη" φαίνεται ορθή. Εξάλλου, τα όρια των καθηκόντων που αναλαμβάνουν οι μονάδες επέμβασης πρέπει να προσδιορίζονται συνεχώς προκειμένου να αποφεύγονται οι παρανοήσεις.

3.6.3. Σημείο 5 των βασικών αρχών - Η εξασφάλιση των αναγκαίων μέσων για την παροχή βοήθειας και των επικοινωνιών από τα κράτη μέλη που αιτούνται βοήθειας δεν είναι τόσο απλή στην πράξη. Η συνεργασία πρέπει να έχει συμφωνηθεί εκ των προτέρων, προκειμένου να έχουν λυθεί τα προβλήματα επικοινωνίας.

3.6.4. Σημεία 6 και 7 των βασικών αρχών - Κρίνεται θετική η παροχή στήριξης και η διοικητική απλοποίηση.

Βρυξέλλες, 28 Φεβρουαρίου 2001.

Ο Πρόεδρος

της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Göke Frerichs