52000DC0057

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ σχετικά με την επικοινωνιακή στρατηγική που πρέπει να υιοθετηθεί για τα τελικά στάδια της ΟΝΕ

Πίνακας περιεχομένων

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

1. Εισαγωγη

2. σημερινη κατασταση

2.1 Πληροφορίες και ανακοινώσεις από το 1995

2.2 Βαθμός προετοιμασίας στα τέλη του 1999

3. ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ 2000-2001

3.1 Λειτουργικές αρχές

3.2 Ομάδες-Στόχοι

αναγκαιότητα προετοιμασίας

περιεχόμενο του μηνύματος

δίαυλοι

χρονοδιάγραμμα

3.2.1 Επιχειρήσεις

3.2.2 Ευρύ κοινό

3.2.3 Ομάδες που χρειάζονται ιδιαίτερη βοήθεια

3.2.4 Σχολικός πληθυσμός

3.2.5 Χώρες "Pre-in"

3.2.6 Τρίτες χώρες

3.3 Αξιολόγηση της προόδου

3.3.1 Επιχειρήσεις

3.3.2 Ευρύ κοινό

3.3.3 Επιτυχία των στόχων αναφοράς

4. ΡΟΛΟΙ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΣΕ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

4.1 Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

4.2 Κράτη μέλη

4.3 Ευρωπαϊκή Επιτροπή

4.4 Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

6. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

1. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εισέρχεται πλέον στην τελευταία ευθεία ενός περίπλου προς την Οικονομική και Νομισματική Ένωση που ξεκίνησε πριν δέκα χρόνια. Η νομισματική ένωση έγινε πραγματικότητα την 1η Ιανουαρίου 1999, ημερομηνία στην οποία έντεκα κράτη μέλη, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που καθορίζει η συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, κατέστησαν το ευρώ κοινό νόμισμα. Η μεταβατική περίοδος τριών ετών θα ολοκληρωθεί στις 31 Δεκεμβρίου 2001, τα μεσάνυχτα. Από την 1η Ιανουαρίου 2002, οι τράπεζες δεν θα εκδίδουν πλέον παρά κέρματα και χαρτονομίσματα σε ευρώ. Τα κράτη μέλη θα καταβάλουν κάθε προσπάθεια ώστε οι περισσότερες από τις συναλλαγές σε μετρητά να πραγματοποιούνται σε ευρώ πριν από το τέλος του πρώτου δεκαπενθημέρου του 2002 και προκειμένου να ολοκληρωθεί η απόσυρση των εθνικών κερμάτων και χαρτονομισμάτων στις αρχές του Μαρτίου 2002.

Η προετοιμασία του γεγονότος αυτού αποτελεί μία τεράστια πρόκληση. Είναι απαραίτητη μία εντατική και συνεχής εκστρατεία πληροφόρησης ώστε να αντιμετωπιστεί. Μολονότι η αρχή της επικουρικότητας ορίζει ότι η επικοινωνιακή ευθύνη για το ευρώ ανήκει κυρίως στα κράτη μέλη, η κοινοτική διάσταση είναι και αυτή πολύ σημαντική: το αντικείμενο της παρούσας ανακοίνωσης είναι να ενημερωθούν οι προτεραιότητες και οι στρατηγικές αυτής της εκστρατείας και να επιβεβαιωθεί η στήριξη της Επιτροπής σχετικά.

2. Η σημερινή κατάσταση

Η εισαγωγή του ευρώ την 1η Ιανουαρίου 1999 στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία: οι τράπεζες, οι χρηματιστηριακές και οι συναλλαγματικές αγορές πέρασαν στο ευρώ ομαλά και με τη σωστή προετοιμασία. Το ευρώ καθιερώθηκε αμέσως ως ένα από τα κυριότερα παγκόσμια νομίσματα, με τις εκδόσεις ομολόγων σε ευρώ να είναι περίπου του ιδίου ύψους με αυτές σε δολάρια. Η σταθερότητα που εγγυάται το οικονομικό πλαίσιο της ΟΝΕ, σε συνδυασμό με τη διορθωτική μεταρρύθμιση, προσφέρει προοπτικές για μία Ευρώπη με μεγαλύτερη ευημερία και περισσότερο δυναμισμό.

Μεταξύ όσων απομένουν να γίνουν πριν από το 2002 σημειώνουμε :

- Οι ΜΜΕ δεν ασχολούνται όσο θα έπρεπε με τη μετάβαση στο ευρώ. Συνολικά ο ρυθμός προετοιμασίας των ΜΜΕ δεν είναι ικανοποιητικός και υπάρχει πραγματικός κίνδυνος ορισμένες να μην έχουν προβεί στις απαραίτητες εσωτερικές προσαρμογές ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν τις εμπορικές τους δραστηριότητες μετά τη μεταβατική περίοδο, δηλαδή μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2001. Είναι πιθανό η προσοχή των επιχειρήσεων να είχε στραφεί στον ιό του 2000.

- Το ευρώ χρησιμοποιείται σαφώς λιγότερο από ό,τι προβλεπόταν πριν από την εισαγωγή του, την 1η Ιανουαρίου 1999, είτε πρόκειται για τις επιχειρήσεις, είτε μεταξύ των επιχειρήσεων ή από τους ιδιώτες.

- Οι περισσότεροι πολίτες έχουν λάβει πληροφορίες για το ενιαίο νόμισμα αλλά δεν είναι βέβαιο ότι τις έχουν αφομοιώσει.

Ένα μέρος της εξήγησης θα πρέπει αναμφισβήτητα να αναζητηθεί στις αντιδράσεις για τις σημαντικές τραπεζικές προμήθειες που επιβάλλονται στις διασυνοριακές μεταφορές στη ζώνη ευρώ και σε άλλους παράγοντες. Επιπλέον, το ευρύ κοινό δεν είχε σοβαρούς, ή και καθόλου, λόγους για να προετοιμαστεί σε κάτι που αντιλαμβανόταν μέχρι σήμερα ως ένα μακρινό γεγονός, το οποίο θα συμβεί μετά από δύο έτη.

3. Η επικοινωνιακή στρατηγική θα πρέπει να είναι αποτελεσματική σε σχέση με το κόστος και να κινητοποιήσει την υποστήριξη του κοινού. Αυτό προϋποθέτει τον στενό συντονισμό και τη συνεργασία μεταξύ όλων των συντελεστών και ειδικότερα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, από την οποία και θα ξεκινήσει φέτος μία μεγάλη εκστρατεία. Οι προϋποθέσεις αυτές είναι απαραίτητες ώστε η εκστρατεία πληροφόρησης να είναι αποδοτική και να κινητοποιήσει τους πολίτες. Οι αποτελεσματικότερες δράσεις θα είναι αυτές που θα διοργανωθούν από τα κράτη μέλη: τα αποτελέσματά τους θα είναι ακόμη μεγαλύτερα λόγω του ότι θα προέρχονται από πηγές στις οποίες οι πολίτες έχουν εμπιστοσύνη και ότι θα παρουσιάζονται με μορφές προσβάσιμες και πολιτισμικά προσαρμοσμένες (επικουρικότητα και εγγύτητα).

Στο μέτρο του δυνατού, οι δημόσιοι και οι ιδιωτικοί συντελεστές θα πρέπει να καθορίσουν δείκτες και στόχους αναφοράς που θα τους βοηθήσουν να μετρήσουν την πρόοδο που θα πραγματοποιηθεί χάρη στις επικοινωνιακές τους δράσεις.

Οι δράσεις αυτές θα αποτελέσουν αντικείμενο ελέγχου με τη μορφή ερευνών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο· οι στόχοι των εκστρατειών πληροφόρησης και τα μέσα που θα χρησιμοποιηθούν θα πρέπει να ελέγχονται σε μόνιμη βάση και να προσαρμόζονται ανάλογα με τα αποτελέσματα.

4. Οι εκστρατείες πληροφόρησης θα πρέπει να απευθύνονται σε ορισμένες ομάδες:

- Επιχειρήσεις, και ιδιαίτερα ΜΜΕ

Αν δεν ληφθούν γρήγορα μέτρα, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος χιλιάδες επιχειρήσεων να περάσουν στο ευρώ την τελευταία μόλις στιγμή, ή ενώ θα έχει ξεκινήσει το έτος 2002. Κάτι τέτοιο θα είχε ως αποτέλεσμα "συμφορήσεις" και έλλειψη πόρων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεγάλη σύγχυση στους καταναλωτές και να διαταράξουν ολόκληρη την οικονομία της ζώνης ευρώ.

Η παρούσα ανακοίνωση προτείνει μία σειρά μηνυμάτων που, όπως και τα μέσα που θα χρησιμοποιηθούν για τη διάδοσή τους, πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στις εν λόγω επιχειρήσεις.

- Ευρύ κοινό

Όχι μόνο το ευρύ κοινό, δηλαδή οι πολίτες και οι καταναλωτές, έχουν το δικαίωμα να ενημερωθούν για τις αλλαγές που τους αφορούν άμεσα, αλλά είναι απαραίτητο η πληροφόρηση να είναι σωστή και να προετοιμαστεί κατάλληλα ο πληθυσμός ώστε να εξελιχθούν όλες οι πτυχές της μετάβασης χωρίς προβλήματα. Συνεπώς, οι πολίτες θα πρέπει να είναι απολύτως έτοιμοι για τη στιγμή που θα αρχίσουν να χειρίζονται κέρματα και χαρτονομίσματα σε ευρώ, δηλαδή το αργότερο την 1η Ιανουαρίου 2002. Η παρούσα ανακοίνωση προτείνει μηνύματα και διαύλους διάδοσης προσαρμοσμένα στις σχετικές ανάγκες.

Στις κοινωνίες μας είναι πάρα πολλοί αυτοί που δεν έχουν εύκολη πρόσβαση στους παραδοσιακούς διαύλους πληροφόρησης. Οι πιθανότητές τους να προχωρήσουν στην εκμάθηση των κωδίκων του ευρώ θα είναι συνεπώς περιορισμένες εάν οι επικοινωνιακές στρατηγικές περιοριστούν αποκλειστικά σε γραπτές εκδόσεις ή τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα. Έχει εκπονηθεί μία στρατηγική προκειμένου να αντιμετωπιστεί ειδικά αυτό το πρόβλημα.

Η Επιτροπή επέμεινε πάντα στη σημασία να μεταδοθεί το μήνυμα στα παιδιά σχολικής ηλικίας, γιατί μπορούν με τη σειρά τους να το αναπαράγουν στους ενήλικες.

- Μη συμμετέχουσες χώρες

- Οι ανάγκες τους, είτε πρόκειται για τις "pre-in" ή για χώρες εκτός της Ένωσης, θα πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη.

Η ανακοίνωση έχει κατανείμει τις ανάγκες ανάλογα με τις σχέσεις κάθε χώρας με τη ζώνη ευρώ· γίνεται έτσι διάκριση μεταξύ των μη συμμετεχόντων κρατών ((pre-in), των υποψηφίων χωρών για ένταξη στην Ένωση και των τρίτων χωρών.

5. Χρονοδιάγραμμα:

Το 2000, θα πρέπει να αναληφθεί εντατική δράση προς την κατεύθυνση των επιχειρήσεων, ώστε να μπορέσουν όλες να λάβουν έγκαιρα τα επιβαλλόμενα μέτρα. Θα πρέπει επίσης να συνεχιστεί η τακτική ενημέρωση του κοινού: οι πολίτες πρέπει όχι μόνο να γνωρίζουν ότι μια εντατική εκστρατεία πληροφόρησης θα τους προσφέρει την κατάλληλη στιγμή ό,τι χρειάζεται να γνωρίζουν, αλλά να βεβαιωθούν για τα πλεονεκτήματα του ενιαίου νομίσματος και να ενημερωθούν για τις λεπτομέρειες της μετάβασης. Οι δράσεις που αναλήφθηκαν το 1999 ώστε να ενημερωθούν οι πιο ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού θα πρέπει να συνεχιστούν.

Το 2001, η εκστρατεία πληροφόρησης για το ευρύ κοινό και τις πιο ευαίσθητες ομάδες του, θα πρέπει να εντατικοποιηθεί: οι πολίτες θα χρειάζονται πληροφορίες κάθε είδους, αλλά θα πρέπει κυρίως να κατανοήσουν τις τιμές και τις αξίες σε ευρώ και να εξοικειωθούν με την εμφάνιση των κερμάτων και των χαρτονομισμάτων. Η εκστρατεία πληροφόρησης για τις επιχειρήσεις θα πρέπει να συνεχιστεί και, ενδεχομένως, να προσαρμοστεί στην εξέλιξη της κατάστασης, όπως εξάγεται από τις σχετικές έρευνες.

Η εκστρατεία πληροφόρησης θα πρέπει να συνεχιστεί τους πρώτους μήνες του 2002, κατά την περίοδο της διπλής κυκλοφορίας, ίσως και ακόμη αργότερα.

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση εισέρχεται πλέον στην τελική ευθεία ενός περίπλου προς την Οικονομική και Νομισματική Ένωση που ξεκίνησε πριν από δέκα χρόνια. Η ΟΝΕ, έγινε όντως πραγματικότητα την 1η Ιανουαρίου 1999, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που καθόριζε η συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τα πλεονεκτήματα της ΟΝΕ είναι ήδη αισθητά.

- Η σταθερότητα αποτελεί πλέον μέρος της πολιτισμικής μας παράδοσης. Η διαδικασία προετοιμασίας για την ΟΝΕ, και ειδικότερα η αναγκαιότητα τήρησης των κριτηρίων σύγκλισης, η πειθαρχία που επιβάλλεται από το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και ο στενός συντονισμός των εθνικών οικονομικών πολιτικών οδήγησαν σε σταθερά θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη και άνοιξαν προοπτικές ανάπτυξης που βελτιώνονται συνεχώς.

- Στις χρηματοοικονομικές αγορές, το ευρώ έγινε ισότιμο του δολαρίου ως νόμισμα έκδοσης για τα διεθνή ομόλογα.

- Η ανάπτυξη, σε συνδυασμό με τη σταθερότητα των τιμών, το χαμηλό επίπεδο των επιτοκίων και η άρση των αβεβαιοτήτων, είναι επωφελής όχι μόνο για τις επιχειρήσεις, αλλά και για το σύνολο του πληθυσμού, επιτρέποντας ιδιαίτερα τη βελτίωση της απασχόλησης.

Η τριετής μεταβατική περίοδος που προβλέπεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Μαδρίτης του Δεκεμβρίου 1995 θα ολοκληρωθεί στις 31 Δεκεμβρίου 2001, τα μεσάνυχτα, και από την 1η Ιανουαρίου 2002, οι τράπεζες των συμμετεχουσών χωρών [1] δεν θα εκδίδουν πλέον παρά κέρματα και χαρτονομίσματα σε ευρώ. Τα κράτη μέλη θα καταβάλουν κάθε προσπάθεια ώστε οι περισσότερες συναλλαγές σε μετρητά να μπορούν να πραγματοποιηθούν σε ευρώ πριν από το τέλος του πρώτου δεκαπενθημέρου του 2002 και ώστε η απόσυρση των εθνικών κερμάτων και χαρτονομισμάτων να ολοκληρωθεί στις αρχές του Μαρτίου 2002.

[1] Αν δεν αναφέρεται κάτι άλλο, πρόκειται για τη ζώνη ευρώ, τα συμμετέχοντα κράτη μέλη καθώς και τους πολίτες και τις επιχειρήσεις τους, κλπ..

Απομένουν λιγότερα από δύο χρόνια πριν από την κυκλοφορία των κερμάτων και χαρτονομισμάτων ευρώ, διάστημα σχετικά σύντομο για προετοιμασία. Στο διάστημα όμως αυτό πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά:

- Όλες οι επιχειρήσεις, οι τράπεζες και οι δημόσιες διοικήσεις θα πρέπει να είναι έτοιμες να εργάζονται αποκλειστικά σε ευρώ έως την 1η Ιανουαρίου 2002.

- Θα πρέπει να είναι έτοιμοι και ιδιώτες. Ο καθένας θα πρέπει, σε ένα ιδιαίτερα περιορισμένο χρονικό διάστημα, να αφομοιώσει μια νέα νομισματική τιμή αναφοράς, δηλαδή να μάθει την αξία του νέου νομίσματος και να εξοικειωθεί με τα νέα κέρματα και τα νέα χαρτονομίσματα.

Πρόκειται για μία μείζονα πρόκληση που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με επιτυχία. Προϋποθέτει την οργάνωση μιας εντατικής και συνεχούς εκστρατείας πληροφόρησης. Αντικείμενο της παρούσας ανακοίνωσης είναι ακριβώς να καθοριστούν οι προτεραιότητες και οι στρατηγικές μιας τέτοιας εκστρατείας.

2. ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

2.1 πληροφοριεσ και ανακοινωσεισ απο το 1995

Οι επικοινωνιακές δράσεις για το ευρώ εντατικοποιούνται συνεχώς αφότου η Επιτροπή καθόρισε το περίγραμμα μιας στρατηγικής, το Μάιο 1995, στο Πράσινο Βιβλίο της με τον τίτλο "Οι λεπτομέρειες για τη μετάβαση στο ενιαίο νόμισμα". Το Φεβρουάριο 1998, η Επιτροπή ενέκρινε μια ανακοίνωση σχετικά με τη στρατηγική πληροφόρησης για το ευρώ [2].

[2] COM(1998)39 Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη στρατηγική πληροφόρησης για το ευρώ. Φεβρουάριος 1998.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι επικοινωνιακές δράσεις ήταν αποτέλεσμα στενού και επωφελούς συντονισμού μεταξύ των πρωτοβουλιών και των δράσεων που είχαν ήδη αναλάβει η Επιτροπή και το Κοινοβούλιο και οι εθνικές εκστρατείες των κρατών μελών.

Η εκστρατεία πληροφόρησης με τον τίτλο "το ευρώ, ένα νόμισμα για την Ευρώπη" ξεκίνησε το 1996 στο πλαίσιο του προγράμματος PRINCE (πρόγραμμα για την πληροφόρηση του ευρωπαίου πολίτη) και απορρόφησε πάνω από 117 εκατ. EUR τα τέσσερα τελευταία έτη. Το 1998-99, τα δύο τρίτα περίπου του προϋπολογισμού δαπανήθηκαν στο πλαίσιο συμφωνιών για τη χρηματοδότηση επικοινωνιακών δράσεων και την προετοιμασία των κρατών μελών, με βάση πρωτόκολλα συμφωνίας για τη συνεργασία μεταξύ του κράτους μέλους, της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σε κάθε περίπτωση, το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος θα πρέπει να διασφαλίσει χρηματοδότηση τουλάχιστον ίση με αυτή του προϋπολογισμού της Ένωσης. Συνολικά, φέτος εφαρμόζονται 13 συμφωνίες (οι 11 χώρες που συμμετέχουν στο ευρώ καθώς και η Ελλάδα και η Σουηδία).

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προωθούσε και στήριζε πάντα τη χρηματοδότηση μιας στρατηγικής πληροφόρησης που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών. Κινείται ως εταίρος της Επιτροπής και των κρατών μελών σε όλες τις χώρες που έχουν αναλάβει κοινές εκστρατείες πληροφόρησης μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Εξάλλου, οι εργασίες της Επιτροπής βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε δύο εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, [3] οι περισσότερες από τις βασικές συστάσεις των οποίων έχουν περιληφθεί στην παρούσα ανακοίνωση.

[3] Εισηγήτρια: Helena Torres Marques (A5-0076/1999) Εισηγητής: Aldo Arroni (A4-0485/1998).

Η Επιτροπή επικέντρωσε την επικοινωνιακή της δραστηριότητα στις αρχές της συνεργασίας, του συντονισμού και της επικουρικότητας. Ο ρόλος της ήταν να παίρνει πρωτοβουλίες, να διασφαλίζει το συντονισμό και να διαχειρίζεται τα σημαντικά ποσά που διέθεσαν το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την πληροφόρηση σχετικά με το ευρώ.

Η Επιτροπή έδωσε επίσης προτεραιότητα στη συνεργασία με οργανισμούς-αναμεταδότες, που ενθαρρύνθηκαν να προωθήσουν τις προετοιμασίες των επιχειρήσεων, και στη χρηματοδότηση σχεδίων διασυνοριακής συνεργασίας με στόχο την ευαισθητοποίηση των πολιτών και των καταναλωτών για το ευρώ. Ξεκίνησε και ολοκλήρωσε ειδικά προγράμματα πληροφόρησης και κατάρτισης στο πλαίσιο του σχεδίου "Εύκολος Οδηγός για το Ευρώ", καθώς και διεθνικές πιλοτικές εφαρμογές σε διάφορες πόλεις και περιοχές. Οι αντιπροσωπείες της Επιτροπής διοργάνωσαν περίπου 80 διαφορετικές δράσεις σε τρίτες χώρες, μεταξύ των οποίων σεμινάρια στα κυριότερα χρηματοπιστωτικά κέντρα του κόσμου. Επιπλέον, η Επιτροπή συμμετείχε σε εκθέσεις και παρήγαγε πολυάριθμα έγγραφα πληροφόρησης και αναφοράς, μεταξύ των οποίων το δελτίο InfEuro, διαδραστικά σετ προετοιμασίας, οδηγούς, βιντεοκασέτες και αφίσες, καθώς και την ιστοσελίδα του ευρώ στο Ιnternet, με μία διαδραστική βάση δεδομένων (QUEST).

Τα κράτη μέλη πληροφόρησαν ενεργά τους πληθυσμούς τους για το ευρώ, και όσα ανήκουν στη ζώνη ευρώ πραγματοποίησαν σημαντικές εκστρατείες πληροφόρησης χρησιμοποιώντας την τηλεόραση και τη μαζική διανομή πληροφοριακού υλικού. Δημιουργήθηκαν δωρεάν τηλεφωνικές γραμμές και ειδικές ιστοσελίδες Ιnternet σε πολλές χώρες· οι περισσότερες διοργάνωσαν κινητές εκθέσεις, ενώ δημιουργήθηκαν ειδικές σχέσεις εκστρατείες πληροφόρησης του ιδιωτικού τομέα. Οι ομάδες-στόχοι που είχαν εντοπιστεί με τις συμφωνίες τις οποίες έχει συνάψει η Επιτροπή (βλέπε παραπάνω) είναι το ευρύ κοινό, ο σχολικός πληθυσμός, οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι, οι επιχειρήσεις, οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι γυναίκες, τα ηλικιωμένα άτομα και οι ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες.

Οι παροχείς πληροφόρησης του ιδιωτικού τομέα έδειξαν και αυτοί ολοένα μεγαλύτερη ενεργητικότητα. Οι τομεακές οργανώσεις και ενώσεις κατέβαλαν πολλές προσπάθειες για να ενημερώσουν τα μέλη τους και να ενθαρρύνουν την προετοιμασία για το ευρώ. Μεταξύ τους περιλαμβάνονται ιδιαίτερα οι τράπεζες και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, καθώς και οι μεγάλες ομοσπονδίες των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Οι ενώσεις αυτές εντατικοποίησαν τις προσπάθειές τους προκειμένου να ευαισθητοποιήσουν τις ΜΜΕ σχετικά με την αναγκαιότητα προετοιμασίας για το ευρώ. Η Επιτροπή συνέβαλε στη χρηματοδότηση πολλών από τις πρωτοβουλίες αυτές στα κράτη μέλη, τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, ιδιαίτερα τις δράσεις των ευρωπαϊκών κέντρων πληροφόρησης, που καταβάλλουν συνεχείς προσπάθειες ώστε να διευκολύνουν την προετοιμασία των ΜΜΕ. Επίσης, ενθάρρυνε και χρηματοδότησε τις δράσεις μη κερδοσκοπικών οργανισμών και μη κυβερνητικών οργανώσεων με κοινωνικό προσανατολισμό.

2.2 ΒΑΘΜΟΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ ΣΤΑ ΤΈΛΗ ΤΟΥ 1999

Η εισαγωγή του ευρώ, την 1η Ιανουαρίου 1999, στέφθηκε από επιτυχία για τους ενδιαφερόμενους, ιδιαίτερα στο χρηματοπιστωτικό τομέα. Είναι βέβαιο ότι οι επικοινωνιακές εκστρατείες που είχαν προηγηθεί διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο.

Οι εκθέσεις των κρατών μελών και οι έρευνες που πραγματοποίησε η Επιτροπή και ο ιδιωτικός τομέας δίνουν την ακόλουθη εικόνα στα τέλη του 1999:

- Το ευρώ χρησιμοποιείται σαφώς λιγότερο από ό,τι προβλεπόταν πριν από την εισαγωγή του, την 1η Ιανουαρίου 1999 είτε πρόκειται για μέσα στις επιχειρήσεις, είτε μεταξύ των επιχειρήσεων είτε από τους ιδιώτες. Λίγες σχετικά επιχειρήσεις υιοθέτησαν το ευρώ για τη λογιστική τους, κάτι που θα απέτρεπε ωστόσο τις "συμφορήσεις" το 2001, και σπάνιοι είναι οι ιδιώτες που το χρησιμοποιούν γνωρίζοντας τις σχετικές λεπτομέρειες.

- Οι ΜΜΕ συνεχίζουν να μην ασχολούνται αρκετά με τη μετάβαση στο ευρώ. Συνολικά, ο ρυθμός προετοιμασίας των ΜΜΕ δεν είναι ικανοποιητικός και υπάρχει πραγματικός κίνδυνος ορισμένες να μην έχουν προχωρήσει στις απαραίτητες εσωτερικές προσαρμογές ώστε να συνεχίσουν τις εμπορικές τους δραστηριότητες μετά τη μεταβατική περίοδο, δηλαδή μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2001. Είναι πιθανό οι επιχειρήσεις να είχαν στρέψει το ενδιαφέρον τους στο ιό του έτους 2000.

- Αντίθετα, οι επιχειρήσεις επικοινωνούν ολοένα και περισσότερο με τους μισθωτούς, τους πελάτες και τους προμηθευτές τους σχετικά με τις πρακτικές πτυχές της μετάβασης.

- Η διπλή αναγραφή των τιμών (σε εθνικό νόμισμα και σε ευρώ) αποτελεί συνήθη πρακτική σε πολλούς τομείς του λιανικού εμπορίου και των υπηρεσιών.

- Οι περισσότεροι πολίτες έχουν λάβει πληροφορίες για το ενιαίο νόμισμα αλλά δεν είναι βέβαιο ότι τις έχουν αφομοιώσει. Μετά τη μαζική διαφήμιση που συνόδευσε το ξεκίνημα του ευρώ την 1η Ιανουαρίου, το επίπεδο ενδιαφέροντος, πληροφόρησης και προσχώρησης του κοινού είναι ενθαρρυντικό. Ωστόσο, φαίνεται από πιο πρόσφατες έρευνες ότι εκτός από σημαντικές εξαιρέσεις, παρατηρείται έκτοτε κάποια "διάβρωση" και οι πολίτες έχουν την τάση να ξεχνούν αυτά που είχαν μάθει.

Εξάλλου, το ενδιαφέρον αμβλύνθηκε, και ένα μέρος της εξήγησης θα πρέπει να αναζητηθεί στις αντιδράσεις για τις υψηλές τραπεζικές προμήθειες που επιβάλλονται στις διασυνοριακές μεταφορές στη ζώνη ευρώ, καθώς και σε άλλους παράγοντες. Επιπλέον, το ευρύ κοινό δεν είχε σοβαρούς, ή και καθόλου, λόγους για να προετοιμαστεί σχετικά με κάτι που αντιλαμβανόταν μέχρι σήμερα ως ένα μακρινό γεγονός, που τοποθετείται από δύο έτη.

3. ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ 2000 ΚΑΙ ΤΟ 2001

Αυτή η αξιολόγηση για τέσσερα έτη επικοινωνιακής δράσης, ο σημερινός βαθμός προετοιμασίας και το γεγονός ότι η δημιουργία της νομισματικής ένωσης είναι πλέον μια επιτυχία, επιβάλλουν τον αναπροσανατολισμό των προτεραιοτήτων και της στρατηγικής για το 2000 και το 2001.

3.1 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

Βασιζόμενη στη μεγάλη πείρα της σε επικοινωνιακά θέματα σχετικά με το ευρώ, και τις συζητήσεις της με τους υπεύθυνους επικοινωνίας στα κράτη μέλη, η Επιτροπή καθόρισε ορισμένες θεμελιώδεις αρχές για την επιτυχία του εγχειρήματος.

Σαφώς καθορισμένοι στόχοι

Οι υπεύθυνοι για τη διάδοση της πληροφόρησης πρέπει να ορίσουν σαφώς τι σημαίνει "να είναι κανείς έτοιμος για το ευρώ", και να θέσουν τους στόχους για το σκοπό αυτό. Το θέμα αυτό αναλύεται λεπτομερώς στα σημεία που αναφέρονται στις ομάδες-στόχους (3.2) και την αξιολόγηση της προόδου (3.3).

Στενός συντονισμός και συνεργασία

Οι ευρωπαϊκές, εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές θα είναι αποτελεσματικότερες αν συντονίσουν τις δράσεις τους παρά αν ενεργήσουν μεμονωμένα. Τα ευρωπαϊκά όργανα, περιλαμβανομένης της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής και της Επιτροπής των Περιφερειών, πρέπει να συνεργαστούν στενά. Η νέα πρόκληση συνίσταται στο συντονισμό των πρωτοβουλιών των κρατών μελών με την εκστρατεία πληροφόρησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (βλέπε σημείο 4.4). Η Επιτροπή μπορεί να αναλάβει αυτό το έργο σε ευρωπαϊκό επίπεδο και για τις πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν σε τρίτες χώρες, αλλά θα πρέπει να αποφασιστούν ειδικές διατάξεις σε κάθε κράτος μέλος, περιλαμβανομένων και των χωρών pre-in.

Επικουρικότητα

Οι πληρέστερες επικοινωνιακές δράσεις και συνεπώς και οι πιο αποτελεσματικές, θα είναι οι δράσεις που θα αποφασιστούν στα κράτη μέλη. Αυτή είναι η λογική των συμφωνιών μεταξύ των κρατών μελών, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Κοινοβουλίου που αναφέρονται στο σημείο 2.1.

Εγγύτητα

Η πληροφόρηση έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να γίνει αποδεκτή αν διαδοθεί εκ των προτέρων από πηγές στις οποίες οι πολίτες να έχουν εμπιστοσύνη. Ο παράγων αυτός έχει ιδιαίτερη σημασία για τις ΜΜΕ, όσους έχουν ατομική επιχείρηση και για όσους δεν έχουν πρόσβαση σε άλλα μέσα πληροφόρησης. Εκτός από τα εγγενή πλεονεκτήματα των περιφερειακών και τοπικών αρχών, η επικοινωνία της εγγύτητας επιτρέπει να κινητοποιηθεί ένα ολόκληρο φάσμα οργανισμών και διαρθρώσεων που μπορούν να προσφέρουν πληροφόρηση, συχνά με την ευκαιρία άμεσων επαφών, με προσβάσιμη μορφή και με προσαρμοσμένα από τεχνικής και πολιτιστικής πλευράς μέσα.

Παρακολούθηση και ευελιξία

Η ευελιξία έχει ιδιαίτερη σημασία ώστε να παρακολουθηθούν από κοντά οι στόχοι, οι σκοποί και τα μέσα των εκστρατειών πληροφόρησης και να προσαρμοστούν στις περιστάσεις. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει την ανάδραση της πληροφόρησης. Για το λόγο αυτό, στο εξής, και για όσο διάστημα χρειαστεί, θα πρέπει να πραγματοποιηθούν λεπτομερείς περιοδικές έρευνες ώστε να μετρηθεί σε τακτά διαστήματα, η επιτυχία ή μη των εκστρατειών πληροφόρησης. Αυτός είναι ο στόχος της αξιολόγησης που προτείνεται στο σημείο 3.3. Η παρακολούθηση θα πρέπει να γίνεται τόσο από τις ευρωπαϊκές όσο και από τις εθνικές αρχές, κατά προτίμηση με συντονισμένο τρόπο, ώστε να αποφευχθούν οι αλληλοκαλύψεις. Η Επιτροπή θα αναλάβει να κοινοποιεί τα αποτελέσματα στους κυριότερους ενδιαφερόμενους.

3.2 ΟΜΑΔΕΣ-ΣΤΌΧΟΙ

3.2.1 Επιχειρήσεις

Αναγκαιότητα προετοιμασίας

Όλες οι επιχειρήσεις της ζώνης ευρώ θα είναι υποχρεωμένες νομικά να χρησιμοποιούν το ευρώ για τις συναλλαγές τους από την 1η Ιανουαρίου 2002. Φυσικά, οι έμποροι θα πρέπει να συνεχίσουν να δέχονται τα κέρματα και τα χαρτονομίσματα σε εθνικό νόμισμα κατά τη, σχετικά σύντομη, μεταβατική περίοδο όπου θα παραμείνουν σε κυκλοφορία. Μια επιχείρηση όμως δεν θα μπορεί να πραγματοποιεί νόμιμα τις συναλλαγές της μετά την 1η Ιανουαρίου παρά μόνο σε ευρώ. Πράγματι, καμία διάταξη δεν επιτρέπει τη σύναψη νέων συμφωνιών ή συμβολαίων στα παλαιά εθνικά νομίσματα μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2001.

Σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε την άνοιξη του 1999 από το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τις ΜΜΕ σε δείγμα 7.000 ΜΜΕ, από τα 18 εκατομμύρια που υπάρχουν στην Ένωση, μόνο το 43% έχει ήδη εξετάσει τις επιπτώσεις του ευρώ στις δραστηριότητές του, ενώ ακόμη λιγότερες (18%) είχαν μία σαφή στρατηγική σχετικά. Πολλές περίμεναν το επόμενο έτος, και το 2002, προκειμένου να ασχοληθούν με το θέμα αυτό. Η ίδια έρευνα δείχνει ότι μία μη αμελητέα μειονότητα των ΜΜΕ δεν γνωρίζει παρά αμυδρά τις νομικές υποχρεώσεις της, αφού το 24% δεν σκοπεύουν να έχουν προσαρμοστεί πλήρως στο ενιαίο νόμισμα πριν από τα μέσα ή τα τέλη του έτους 2002.

Είναι φανερό ότι πολλές επιχειρήσεις δεν έχουν ακόμη ασχοληθεί πώς θα προσαρμοστούν στο ευρώ έγκαιρα. Συνεπώς, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος χιλιάδες επιχειρήσεις να περάσουν στο ευρώ την τελευταία μόλις στιγμή, ή αφού ξεκινήσει το έτος 2002. Κάτι τέτοιο θα συνεπαγόταν "συμφορήσεις" και έλλειψη πόρων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεγάλη σύγχυση στους καταναλωτές και να διαταράξουν ολόκληρη την οικονομία της ζώνης ευρώ.

Περιεχόμενο του μηνύματος

Ο στόχος πρέπει να είναι να πειστούν όλες οι επιχειρήσεις, μέχρι και το μικρότερο βιοτέχνη ή έμπορο, ότι είναι απαραίτητο:

- να καθορίσουν μια καταληκτική ημερομηνία για τις συναλλαγές τους σε ευρώ και την τήρηση των εσωτερικών τους λογιστικών βιβλίων. Η πτυχή αυτή μπορεί να είναι καθοριστική για την ανταγωνιστικότητα μιας επιχείρησης·

- να καταρτίσουν ένα σχέδιο μετάβασης στο ευρώ (ορισμός και χρονοδιάγραμμα για τα απαραίτητα μέτρα)·

- να προβλέψουν τους ανθρώπινους και άλλους πόρους που είναι απαραίτητοι για την εφαρμογή του σχεδίου·

- να προβλέψουν το σχετικό προϋπολογισμό.

Με άλλα λόγια, πρέπει να προετοιμαστούν ώστε να πραγματοποιούν σε ευρώ όλες τις ακόλουθες εργασίες: τήρηση των λογαριασμών, τιμολόγηση των προϊόντων και υπηρεσιών, σχέσεις με τους πελάτες και τους καταναλωτές, αποστολή και παραλαβή των πληρωμών, κατάρτιση τιμολογίων, διακανονισμός των φόρων και των κοινωνικών εισφορών και αμοιβή του προσωπικού.

Εξάλλου, πολλές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν μία στρατηγική πρόκληση. Πρέπει να συνηθίσουν να κινούνται σε μια εγχώρια αγορά πολύ μεγαλύτερη από ό,τι πριν, όπου ο ανταγωνισμός δεν παύει να αυξάνει και όπου οι τιμές, λόγω του ευρώ, είναι πλέον διαφανείς. Από την κατάσταση αυτή μπορεί να αντλήσουν άμεσα πλεονεκτήματα. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να αξιολογήσουν πρώτα τις επιπτώσεις του ευρώ στις αγορές τους, την τιμολογιακή πολιτική, το σχεδιασμό και την ανάπτυξη των προϊόντων τους. Ταυτόχρονα, οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων πρέπει να αναζητήσουν νέα μέσα για την εκλογίκευση των διαρθρώσεων και του λειτουργικού κόστους, για παράδειγμα δημιουργώντας κεντρικές ταμειακές υπηρεσίες, διαφοροποιώντας τους προμηθευτές τους και απλοποιώντας τη λογιστική τους.

Φυσικά, όσο μικρότερη είναι μία επιχείρηση, τόσο λιγότερες θα είναι οι αλλαγές και τόσο η μετάβαση στο ενιαίο νόμισμα θα είναι ευκολότερη και ταχύτερη - σε πολλές περιπτώσεις θα πρόκειται απλώς για την εκπόνηση τιμολογίων, την πραγματοποίηση πληρωμών και την τήρηση λογιστικών βιβλίων σε ευρώ. Ωστόσο, όλες οι επιχειρήσεις όσο λίγο και εξαρτώνται από την πληροφορική για τη λειτουργία τους και τη διαχείρισή τους θα πρέπει να έχουν αγοράσει και δοκιμάσει τα κατάλληλα λογισμικά πολύ πριν από τα τέλη του 2001.

Ιδιαίτερη προσπάθεια θα πρέπει να καταβληθεί για ορισμένες υποομάδες:

- τις μικρές επιχειρήσεις και τις μικροεπιχειρήσεις, περιλαμβανομένων και των ατομικών επιχειρήσεων·

- τους εμπόρους, ιδιαίτερα τους μικρούς εμπόρους οι οποίοι εκτός από τις εσωτερικές τους προετοιμασίες, θα πρέπει επίσης να μάθουν να χρησιμοποιούν τα κέρματα και τα χαρτονομίσματα σε ευρώ·

- τις επιχειρήσεις σε τουριστικές περιοχές, οι οποίες θα είναι μεταξύ των πρώτων που θα πρέπει να δεχτούν πληρωμές σε ευρώ·

- τις επιχειρήσεις των χωρών "pre-in", οι οποίες δεν συνειδητοποιούν ίσως πάντα την αναγκαιότητα να είναι έτοιμες να λειτουργήσουν με το νέο νόμισμα αν επιθυμούν να συνεχίσουν να πωλούν ή να αγοράζουν προϊόντα και υπηρεσίες στη ζώνη ευρώ. Οι επιχειρήσεις των χωρών που είναι πιθανό να εισέλθουν στη ζώνη ευρώ ως το 2002 θα χρειαστούν καλύτερη προετοιμασία·

- τις επιχειρήσεις των περιφερειακών ή απομονωμένων περιοχών, στις οποίες έχει ίσως αποδώσει λιγότερο μέχρι σήμερα η εκστρατεία πληροφόρησης.

Δίαυλοι

Εκτός από τις κεντρικές εκστρατείες πληροφόρησης που διοργανώνονται σε κάθε χώρα, είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθούν και ορισμένοι άλλοι επικοινωνιακοί δίαυλοι όπως:

- κατάλληλοι αναμεταδότες πληροφόρησης για τις επιχειρήσεις-στόχους, για παράδειγμα γραφεία συμβούλων και λογιστών, εμπορικά, βιομηχανικά ή βιοτεχνικά επιμελητήρια, επαγγελματικές οργανώσεις και τομεακές ομοσπονδίες, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι τράπεζες, τέλος, αποτελούν ζωτικούς διαύλους πληροφόρησης, λαμβανομένων υπόψη των υπηρεσιών που παρέχουν σε όλες τις ΜΜΕ·

- οι μεγάλες επιχειρήσεις που συνεργάζονται με ΜΜΕ, οι οποίες θα πρέπει να ενημερώσουν και αυτές τις ΜΜΕ και να τις ενθαρρύνουν να μεταβούν στο ευρώ. πρόκειται, σε τελική ανάλυση, για το συμφέρον και των δύο πλευρών.

Οι τοπικές και περιφερειακές δημόσιες αρχές μπορούν να κινητοποιήσουν όλους αυτούς τους διαύλους.

Η Επιτροπή, τα κράτη μέλη, οι επαγγελματικές ενώσεις, τα γραφεία συμβούλων, κλπ., παράγουν αρκετό υλικό ώστε να συνδράμουν τις ΜΜΕ να μεταβούν στο ευρώ. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να ελέγχεται τακτικά ότι είναι κατάλληλα προσαρμοσμένο στις κάθε είδους ανάγκες των επιχειρήσεων, ειδικότερα των μικρότερων, και ότι οι πληροφορίες που περιέχουν είναι κατανοητές.

Χρονοδιάγραμμα

Η εκστρατεία πληροφόρησης θα πρέπει να είναι εντατική το 2000, ώστε να μπορέσουν όλες οι επιχειρήσεις να λάβουν έγκαιρα τα απαραίτητα μέτρα.

Το 2001, η εκστρατεία πληροφόρησης θα πρέπει να αναπροσανατολιστεί, ώστε να λάβει υπόψη την εξέλιξη της κατάστασης, όπως θα έχει διαπιστωθεί από τις έρευνες που θα πραγματοποιηθούν (βλέπε σημείο 3.1.5). Ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δοθεί στους εμπόρους, οι οποίοι θα πρέπει όχι μόνο να προσαρμοστούν στην εισαγωγή των κερμάτων και χαρτονομισμάτων, αλλά και να διαδραματίσουν ζωτικό ρόλο βοηθώντας τους καταναλωτές να εξοικειωθούν με το ευρώ.

3.2.2 Ευρύ κοινό

Αναγκαιότητα προετοιμασίας

Το σύνολο του πληθυσμού, ως πολίτες και καταναλωτές, έχει όχι μόνο το δικαίωμα να ενημερωθεί για τις αλλαγές που θα επηρεάσουν καθέναν προσωπικά, αλλά ένας καλά ενημερωμένος και προετοιμασμένος πληθυσμός αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση ώστε να ολοκληρωθεί χωρίς προβλήματα όλη η διαδικασία της μετάβασης στο ευρώ.

Περιεχόμενο του μηνύματος και επικοινωνιακοί δίαυλοι

Οι συγκεκριμένες ανάγκες του πληθυσμού σχετικά με την πληροφόρηση ποικίλλουν από το ένα κράτος μέλος στο άλλο, αλλά όσο νωρίτερα αρχίσει να σκέφτεται σε ευρώ, τόσο ευκολότερη θα είναι η μετάβαση στο νόμισμα αυτό. Για τους περισσότερους, η προετοιμασία για το ευρώ στα τέλη του 2001 σημαίνει κυρίως να μπορεί να αναγνωρίσει τα κέρματα και τα χαρτονομίσματα σε ευρώ και να εξοικειωθεί με τις τιμές και τις αξίες σε ευρώ.

Ωστόσο, οι έρευνες δείχνουν την αναγκαιότητα εμβάθυνσης της πληροφόρησης σε πολλούς τομείς:

- Την ισοτιμία του ευρώ με το εθνικό νόμισμα και τον αμετάκλητο χαρακτήρα της.

- Την κατανόηση των τιμών και των αξιών σε ευρώ.

- Τη διασφάλιση ότι η μετατροπή δεν είναι ζημιογόνα.

- Τις πρακτικές συνέπειες του ευρώ για τους μισθούς, τις συντάξεις και τα άλλα εισοδήματα.

- Τις λεπτομέρειες μετάβασης στα κέρματα και τα χαρτονομίσματα σε ευρώ το 2002.

- Τα οπτικά και απτικά χαρακτηριστικά των νέων κερμάτων και χαρτονομισμάτων.

- Τη σταθερότητα της αγοραστικής δύναμης του ευρώ.

Γενικότερα, ίσως χρειαστεί να καθησυχαστεί το κοινό:

Υπενθυμίζοντας γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθέτησε το ευρώ, και ορισμένα από τα πλεονεκτήματα που είναι ήδη αισθητά, όπως η οικονομική ανάπτυξη, η σταθερότητα των τιμών και το χαμηλό επίπεδο των επιτοκίων. Αν το ευρύ κοινό είναι συνολικά θετικό για το ενιαίο νόμισμα, επειδή θα έχει λάβει πληροφορίες που του επιτρέπουν να κατανοήσει την ΟΝΕ, θα είναι ευκολότερα διατεθειμένο να μάθει τους νέους κώδικες που το συνοδεύουν.

Καθησυχάζοντας τους πολίτες για το γεγονός ότι ακόμη και μετά την περίοδο διπλής κυκλοφορίας των νομισμάτων, τα παλαιά χαρτονομίσματα θα έχουν όλη τους την αξία και ότι οι εθνικές κεντρικές τράπεζες θα δέχονται για πολλά έτη να τα ανταλλάσσουν με χαρτονομίσματα σε ευρώ.

Συνεχίζοντας και ελέγχοντας την εξέλιξη, στον τομέα αυτό, πρωτοβουλιών όπως του λογότυπου "Δεκτές πληρωμές σε ευρώ". Η πλειονότητα των κρατών μελών έχει υιοθετήσει αυτό το λογότυπο, που δεσμεύει τον έμπορο ή τον επαγγελματία να τηρεί τις αρχές καλής πρακτικής που διέπουν τη μετατροπή σε ευρώ, την αναγραφή των τιμών σε ευρώ, την εκπαίδευση του προσωπικού και την πληροφόρηση των καταναλωτών. Παρόμοιες πρωτοβουλίες έχουν ληφθεί και σε όλα τα άλλα κράτη μέλη της ζώνης ευρώ. Η υιοθέτηση και η χρησιμοποίηση του λογότυπου από το σύνολο των εμπόρων θα μπορούσε να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών.

Δημιουργώντας ή ενισχύοντας τοπικά παρατηρητήρια για το ευρώ, η ενισχύοντας τα ήδη υπάρχοντα, αν παραστεί ανάγκη. Το σύστημα αυτό, που έχει ήδη υιοθετηθεί από τα περισσότερα κράτη μέλη που συμμετέχουν στη ζώνη ευρώ, αποτελεί ένα μέσο για να καθησυχαστούν οι καταναλωτές δείχνοντάς τους ότι οι δημόσιες αρχές παρακολουθούν την εξέλιξη των πρακτικών και λαμβάνουν υπόψη τα προβλήματά τους. Τα τοπικά παρατηρητήρια μπορεί να αποτελέσουν επίσης ένα καλό μέσο για την ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ των οικονομικών συναλλασσομένων και να οδηγήσουν σε ανάδραση της πληροφόρησης σχετικά με την τήρηση των δεσμεύσεων υπέρ των καλύτερων πρακτικών από τους επαγγελματίες που χρησιμοποιούν το λογότυπο, το βαθμό χρήσης του ευρώ και τις ενδεχόμενες δυσκολίες που θα παρουσιαστούν.

Χρονοδιάγραμμα

Το 2000, θα πρέπει να συνεχιστεί η τακτική πληροφόρηση του ευρύτερου κοινού: στόχος είναι να αναγνωρίζουν οι πολίτες το ευρώ το νωρίτερο δυνατό· τα μηνύματα θα μπορούν να αναφέρονται, για παράδειγμα, στη σταθερότητα της αγοραστικής δύναμης του ευρώ και στις λεπτομέρειες της μετάβασης το 2002· το κοινό, θα πρέπει επίσης να καθησυχαστεί σχετικά με το γεγονός ότι θα λάβει έγκαιρα όλες τις πληροφορίες σχετικά με τα παραπάνω σημεία· τέλος, πρέπει να προετοιμαστούν οι διάφορες πτυχές της εκστρατείας πληροφόρησης του 2001 (προϋπολογισμοί, κατάρτιση των εκπαιδευτών, πληροφοριακό υλικό, κλπ.).

Το 2001, πρέπει να καταβληθεί μαζική προσπάθεια σε όλους τους προαναφερθέντες τομείς όπου θα αποδειχτεί απαραίτητη η ενίσχυση της πληροφόρησης.

3.2.3 Ομάδες που χρειάζονται ιδιαίτερη βοήθεια

Ορισμός των αναγκών

Υπάρχουν πολλοί, στις κοινωνίες μας, που δεν έχουν εύκολα πρόσβαση στους παραδοσιακούς διαύλους πληροφόρησης. Οι πιθανότητές τους να προχωρήσουν στην εκμάθηση των κωδίκων του ευρώ θα είναι συνεπώς περιορισμένες αν οι επικοινωνιακές στρατηγικές που έχουν επιλεγεί χρησιμοποιήσουν ως μέσα και διαύλους πληροφόρησης μόνο τις γραπτές εκδόσεις και τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα.

Πρόκειται ειδικότερα:

- για τα οικονομικά και κοινωνικά περιθωριοποιημένα άτομα που αντιμετωπίζουν δυσχέρειες στη διαχείριση ενός προϋπολογισμού και στην αντιμετώπιση των καθημερινών δαπανών·

- για τα κοινωνικά απομονωμένα άτομα, επειδή ζουν μακριά ή στο περιθώριο οποιουδήποτε οικογενειακού κυττάρου ή είναι γεωγραφικά απομονωμένα·

- για τα άτομα με σωματική αναπηρία (άτομα με προβλήματα όρασης, άτομα με προβλήματα ακοής) ή πνευματική αναπηρία·

- για τα άτομα με περιορισμένη μόρφωση (μία πρόσφατη μελέτη του ΟΟΣΑ έδειξε ότι το φαινόμενο αυτό αφορά σχεδόν το 30% του πληθυσμού στις αναπτυσσόμενες χώρες).

Μολονότι τα βασικά μηνύματα είναι γενικά τα ίδια με αυτά για το ευρύ κοινό (στο οποίο ανήκουν έτσι κι αλλιώς), έρευνες μεταξύ των ομάδων αυτών υπό την αιγίδα της Επιτροπής, στο πλαίσιο του προγράμματός της "Εύκολος Οδηγός για το Ευρώ", δείχνουν ότι οι ανάγκες τους συνεπάγονται περισσότερο κατάρτιση παρά παραδοσιακή εκστρατεία πληροφόρησης. Οι εκπρόσωποί τους συμμετείχαν στο σχεδιασμό διδακτικού υλικού, που επικυρώθηκε από εμπειρογνώμονες και που η Επιτροπή θέτει στη διάθεση των δημοσίων αρχών, καθώς και μη κυβερνητικών οργανώσεων και λοιπών οργανισμών στα κράτη μέλη.

Χρονοδιάγραμμα

Το 2000, πρέπει να συνεχιστούν και να επεκταθούν οι δράσεις που ξεκίνησαν το 1999 για τις ευαίσθητες ομάδες και να προετοιμαστούν και να οργανωθούν προγράμματα μεγάλης κλίμακας για το 2001. Πρέπει επίσης να παραχθεί το πληροφοριακό και εκπαιδευτικό υλικό που έχει τελειοποιηθεί. Ενδεχομένως, οι τοπικές και εθνικές αρχές πρέπει να φροντίσουν για την κατάρτιση εκπαιδευτών και να εντοπίσουν και να κινητοποιήσουν τους ιδιώτες και τους οργανισμούς που μπορούν να βοηθήσουν τα ευάλωτα άτομα.

Το 2001 θα αποτελέσει το σημείο αιχμής αυτής της εκστρατείας πληροφόρησης.

3.2.4 Σχολικός πληθυσμός

Με μία ή δύο εξαιρέσεις, το ευρώ άργησε κάπως να περιληφθεί στα σχολικά προγράμματα των κρατών μελών· ωστόσο, εμφανίστηκε στα προγράμματα πολλών χωρών της ζώνης ευρώ από τη σχολική περίοδο που άρχισε το Σεπτέμβριο του 1999. Από το 1997, η Επιτροπή υπογραμμίζει ακατάπαυστα πόση σημασία έχει να περάσει το μήνυμα αυτό στους νέους, ιδιαίτερα στο επίπεδο του Δημοτικού, γιατί μπορούν με τη σειρά τους να "εκπαιδεύσουν" τους ενήλικες, για παράδειγμα "υιοθετώντας" ηλικιωμένους ή ανάπηρους του περιβάλλοντός τους για να τους μάθουν το ευρώ.

Για το σκοπό αυτό η Επιτροπή δημιούργησε μια ομάδα εργασίας για την "Εκπαίδευση και το Ευρώ", στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι των Υπουργείων Παιδείας όλων των κρατών μελών, με εξαίρεση τη Δανία, καθώς και εκπρόσωποι των αρμόδιων εθνικών οργανισμών για το πρόγραμμα Socrates. Η ομάδα αυτή, στην οποία περιλαμβάνονται και εκπρόσωποι πολλών χωρών pre-in, έχει ως αποστολή να προωθήσει την πρωτοβουλία και την ανταλλαγή πληροφοριών και καλών πρακτικών.

Το ευρώ αποτελεί εξάλλου ένα από τα θέματα προτεραιότητας του Comenius, του σκέλους του προγράμματος Socrates που είναι αφιερωμένο στη σχολική εκπαίδευση, για τα έτη 1999 και 2000. Το 1999 στο πλαίσιο του προγράμματος Comenius στηρίχθηκαν πολλά σχολικά προγράμματα για το ευρώ και πολλά σχολικά προγράμματα ανάπτυξης εκπαιδευτικών περιόδων άσκησης για εκπαιδευτικούς και τελειοποίησης παιδαγωγικών μέσων στο θέμα αυτό. Είναι πιθανό να υποβληθούν και φέτος στην Επιτροπή νέα εκπαιδευτικά προγράμματα για το ευρώ.

Χρονοδιάγραμμα

Η σχολική χρονιά που αρχίζει το φθινόπωρο του 2000 θα είναι η τελευταία ευκαιρία για το ξεκίνημα νέων πρωτοβουλιών.

3.2.5 Χώρες "Pre-in"

Οι χώρες "Pre-in" έχουν ιδιαίτερες ανάγκες· η Ελλάδα και η Σουηδία έχουν συνάψει συμφωνίες όπως αυτές που περιγράφονται στο σημείο 2.1.

Η ελληνική κυβέρνηση ελπίζει ότι θα μπορέσει να εισαγάγει τα κέρματα και χαρτονομίσματα σε ευρώ την ίδια ημερομηνία με τις χώρες που ανήκουν ήδη στη ζώνη ευρώ.

Η Δανία, η Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο δέχονται σημαντικό αριθμό τουριστών που επισκέπτονται τη ζώνη ευρώ. Οι πολίτες τους θα πρέπει συνεπώς να είναι ενημερωμένοι για την εξέλιξη της νομισματικής ένωσης.

Όλες αυτές οι χώρες θα πρέπει να μεριμνήσουν ώστε οι επιχειρήσεις που έχουν εμπορικές σχέσεις με τη ζώνη ευρώ ή επενδύουν στην περιοχή αυτή, να είναι προετοιμασμένες για τις αλλαγές στις οποίες θα προβούν οι εταίροι τους. Το ίδιο ισχύει και για τον τουριστικό τομέα.

3.2.6 Τρίτες χώρες

Το ευρώ αποτελεί ήδη ένα νόμισμα αναφοράς στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Οι τράπεζες και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί ολόκληρου του κόσμου πραγματοποιούν πλέον πληρωμές και συναλλαγές σε ευρώ. Οι αγορές τίτλων σε ευρώ χαρακτηρίζονται από εύρος και βάθος. Συνεπώς, δεν είναι πλέον απαραίτητο να καταβληθούν μεγάλες επικοινωνιακές προσπάθειες στα σημαντικά παγκόσμια χρηματοπιστωτικά κέντρα.

Αντίθετα, οι προσπάθειες αυτές θα πρέπει να εντατικοποιηθούν στις χώρες που έχουν σημαντικούς οικονομικούς και εμπορικούς δεσμούς με την Ευρωπαϊκή Ένωση, και ειδικότερα στις χώρες που είναι υποψήφιες για ένταξη.

Το ίδιο ισχύει και για τις αρχές και τις δημόσιες διοικήσεις των περισσοτέρων από τις άλλες χώρες για τις οποίες το ευρώ έχει ιδιαίτερη σημασία, είτε λόγω του όγκου των εμπορικών τους ανταλλαγών με τη ζώνη ευρώ, είτε επειδή το νόμισμά τους συνδέεται με το ευρώ, είτε επειδή κατέχουν σημαντικά αποθεματικά σε νομίσματα της ΕΕ, είτε έχουν σημαντικό εξωτερικό χρέος, είτε συμμετέχουν οι ίδιες σε μια διαδικασία περιφερειακής (νομισματικής) ολοκλήρωσης. Η επικοινωνιακή προσπάθεια για το ευρώ πρέπει να συνεχιστεί και να εντατικοποιηθεί κατά τα επόμενα έτη για αυτή την ομάδα χωρών.

3.3 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ

Ένας στόχος αναφοράς είναι πιο σημαντικός από έναν ποσοτικό στόχο· πρόκειται για ένα στόχο που, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν μπορεί να επιτευχθεί παρά μέσω ενός συνεκτικού συνόλου πρωτοβουλιών. Σε επικοινωνιακά θέματα, ο καθορισμός τέτοιων στόχων παρουσιάζει διπλό ενδιαφέρον:

- υποχρεώνει τους υπεύθυνους για τη λήψη αποφάσεων να εντοπίσουν και να καθορίσουν με ακρίβεια τα αποτελέσματα που επιθυμούν να επιτύχουν·

- επιτρέπει κάποια ευελιξία στη χρήση των μέσων και των εκστρατειών πληροφόρησης, που μπορούν έτσι να προσαρμοστούν ανάλογα με τα ληφθέντα αποτελέσματα.

Η Επιτροπή προτείνει, στο μέτρο του δυνατού και με εναρμονισμένο τρόπο, οι δημόσιες διοικήσεις και οι ιδιωτικοί παράγοντες να καθορίσουν δείκτες και στόχους αναφοράς που θα τους βοηθήσουν να μετρήσουν την πρόοδο που έχει πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο των επικοινωνιακών τους δράσεων. Οι προτάσεις που ακολουθούν βασίζονται στο σημείο 3.2.

3.3.1 Για τις επιχειρήσεις, οι στόχοι αναφοράς μπορούν να αφορούν τα ακόλουθα στοιχεία:

- ποσοστό των ΜΜΕ που θα διαθέτουν σχέδιο για την πλήρη μετάβαση στο ευρώ πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2001·

- ποσοστό μικρών επιχειρήσεων και μικροεπιχειρήσεων που είναι ικανές να εργάζονται σε ευρώ·

- ποσοστό επιχειρήσεων που θα τηρούν τα λογιστικά τους βιβλία σε ευρώ, το οποίο θα μετρηθεί, για παράδειγμα, από τον αριθμό δηλώσεων ΦΠΑ σε ευρώ·

- ποσοστό εμπόρων που στη διπλή αναγραφή των τιμών χρησιμοποιούν πιο έντονους χαρακτήρες για τις τιμές σε ευρώ·

- για τα άτομα που θα χειρίζονται μετρητά, ικανότητα διαχείρισης της εισαγωγής των χαρτονομισμάτων και κερμάτων σε ευρώ και της απόσυρσης των εθνικών νομισμάτων.

3.3.2 Για το ευρύ κοινό, οι στόχοι αναφοράς μπορούν να αφορούν τα ακόλουθα στοιχεία:

- αίσθηση της αξίας σε ευρώ των ειδών τρέχουσας κατανάλωσης·

- γνώση από την πλευρά των πωλητών της διάρκειας της περιόδου διπλής κυκλοφορίας και της περιόδου κατά την οποία τα εθνικά κέρματα και χαρτονομίσματα θα μπορούν να ανταλλάσσονται με ευρώ·

- ποσοστό των πωλητών που μετατρέπουν τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς σε ευρώ και πραγματοποιούν συνειδητά αγορές σε ευρώ·

- απήχηση του συστήματος λογοτύπων των εμπόρων και άλλα μέτρα με στόχο τη διασφάλιση ίσης μεταχείρισης του καταναλωτή, ιδιαίτερα των κανόνων στρογγυλοποίησης·

- βαθμός εξοικείωσης με την αξία και την εμφάνιση των χαρτονομισμάτων και κερμάτων σε ευρώ·

- βαθμός κατανόησης των αποτελεσμάτων της αλλαγής στα εισοδήματα, την αποταμίευση και τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις, όπως οι συμβάσεις ασφάλισης ζωής και οι ενυπόθηκες πιστώσεις·

- αίσθηση επαρκούς πληροφόρησης.

3.3.3 Επιτυχία των στόχων αναφοράς

Η Επιτροπή θεωρεί ότι όλες οι επικοινωνιακές στρατηγικές της δημόσιας διοίκησης το 2000 και το 2001 θα πρέπει να έχουν προκαθορισμένους στόχους αναφοράς (όπως οι προαναφερθέντες) για τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις. Πρέπει να καθοριστεί για τα δύο αυτά έτη ένα πρόγραμμα προτεραιοτήτων και δράσεων που να διασφαλίζει την ανεμπόδιστη πρόοδο προς την επιτυχία κάθε στόχου. Εξάλλου, οι στόχοι μπορούν να επανακαθοριστούν κατά τη διαδρομή.

Βασιζόμενη στα στοιχεία της, στα στοιχεία που θα υποβάλουν τα κράτη μέλη και τα στοιχεία έγκυρων ιδιωτικών πηγών, η Επιτροπή θα προσπαθήσει να παρακολουθήσει την πρόοδο των ιδιωτών και των επιχειρήσεων για τον έλεγχο του ευρώ. Το 2000 και το 2001, θα πραγματοποιήσει σε τακτά διαστήματα ποιοτικές και ποσοτικές έρευνες, έτσι ώστε να διαθέτει συγκρίσιμα στοιχεία, και θα δημοσιεύσει τα αποτελέσματά τους.

Θα εξετάσει επίσης το βαθμό προετοιμασίας των επιχειρήσεων και τη συμπεριφορά τους έναντι του ευρώ.

Η παρουσίαση στο κοινό μιας σαφούς επικοινωνιακής στρατηγικής, την οποία θα ακολουθήσουν δημόσιες συζητήσεις για τους σκοπούς της, τα μέσα και τους στόχους της, κατά τη διάρκεια των οποίων θα εξεταστούν κεντρικά θέματα όπως οι ανάγκες των πιο ευάλωτων ομάδων και η προετοιμασία των ΜΜΕ, μπορεί να αποτελέσει ήδη μια αποδοτική επικοινωνιακή άσκηση.

4. ΡΟΛΟΙ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΣΕ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

4.1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Όπως αναφέρεται στο σημείο 2.1, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον καθορισμό, την αξιολόγηση και την υλοποίηση της επικοινωνιακής στρατηγικής για το ευρώ. Τα όργανα του Κοινοβουλίου θα συνεχίσουν να συνεργάζονται για την εξέλιξη της επικοινωνιακής προσπάθειας και των συμφωνιών συνεργασίας που έχουν συναφθεί με τα κράτη μέλη. Στο πλαίσιο της διαδικασίας διάθεσης των πόρων του προϋπολογισμού, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μερίμνησε ώστε να διατεθούν οι απαραίτητες πιστώσεις για τη συνέχιση αυτών των συμφωνιών συνεργασίας. Τα μέλη του Κοινοβουλίου καλούνται να συμμετάσχουν ενεργά στις εκδηλώσεις και τις πρωτοβουλίες που διοργανώνονται για το θέμα αυτό σε κάθε κράτος μέλος.

4.2 ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ

Η στάση των πολιτών επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τις επαφές τους με τη δημόσια διοίκηση, και ανεξάρτητα από το ρόλο της Επιτροπής, η αρχή της επικουρικότητας ορίζει ότι η επικοινωνία για το ευρώ αποτελεί αρμοδιότητα κυρίως των κρατών μελών. Οι εθνικοί διευθυντές πληροφόρησης συναντώνται τακτικά, ιδιαίτερα για να ανταλλάξουν πληροφορίες σχετικά με τις καλύτερες πρακτικές (βλέπε σημείο 4.3.ii).

Τα περισσότερα κράτη μέλη θα έχουν σύντομα εκπονήσει ένα στρατηγικό έγγραφο για το σχεδιασμό των επικοινωνιακών δραστηριοτήτων τους το 2000 και, σε ορισμένες περιπτώσεις, το 2001. Άλλα κράτη μέλη θα καθορίσουν τη στρατηγική τους για το 2001 εντός του τρέχοντος έτους.

Μολονότι τα περισσότερα κράτη μέλη διαθέτουν ειδικά προγράμματα για τις ευαίσθητες ομάδες, ή τα ξεκίνησαν φέτος, διαπιστώνονται σε ορισμένες περιπτώσεις ελλείψεις. Όλες οι χώρες δεν έχουν λάβει μέτρα τέτοιας φύσης, και τα μέτρα που έχουν ληφθεί αφορούν ορισμένες φορές ένα τμήμα μόνο του ευαίσθητου πληθυσμού.

Οι περισσότερες χώρες διοργανώνουν δικές τους δημοσκοπήσεις σχετικά με τη γνώμη των πολιτών και το βαθμό προετοιμασίας έναντι του ευρώ· σπάνιες είναι αυτές που βασίζονται αποκλειστικά στο ευρωβαρόμετρο, αν και όλες κάνουν σχετικές αναφορές.

Φαίνεται ότι οι διοικήσεις των εθνικών κεντρικών τραπεζών των περισσοτέρων χωρών έχουν ήδη έρθει σε επαφή ώστε να συντονίσουν καλύτερα την πληροφόρηση, ή είναι έτοιμες να το κάνουν (βλέπε σημείο 4.4.)· η πρακτική αυτή θα πρέπει να ενθαρρυνθεί.

4.3 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Το 2000 και το 2001, ο ρόλος της Επιτροπής σε επικοινωνιακά θέματα διαρθρώνεται γύρω από δύο κύριους άξονες.

i. Επικεντρωμένες δράσεις

Προς την κατεύθυνση των επιχειρήσεων

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τα κράτη μέλη, τις οργανώσεις που αντιπροσωπεύουν τις επιχειρήσεις και τις τραπεζικές και λογιστικές ομοσπονδίες ώστε να ενθαρρύνει στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τις επιχειρήσεις να προετοιμαστούν για το ευρώ. Θα πραγματοποιήσει επίσης απολογισμό των καλύτερων πρακτικών σε θέματα προετοιμασίας και θα ενθαρρύνει κατά το δυνατόν τις ανταλλαγές και τις μεταφορές γνώσεων και εμπειρίας.

Θα συνεχίσει να διανέμει πληροφοριακό υλικό στις ΜΜΕ, μέσω των τομεακών οργανώσεων και των ευρωπαϊκών κέντρων πληροφόρησης, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στους εμπόρους, τις τουριστικές επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις σε γεωγραφικά απομονωμένες περιοχές στις χώρες "pre-in". Το υλικό αυτό περιλαμβάνει σετ προετοιμασίας με CD-Rom, που αναμένεται να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να ολοκληρώσουν το σχέδιο μετάβασής τους στο ευρώ, και έναν οδηγό προετοιμασίας για τους επαγγελματίες του τουρισμού.

Τα ευρωπαϊκά κέντρα πληροφόρησης θα συνεχίσουν να διοργανώνουν λέσχες ευρώ για τους επιχειρηματίες, ιστοσελίδες Ιnternet, βάσεις δεδομένων "ερωτήσεις και απαντήσεις", σεμινάρια και διαβουλεύσεις για τις επιχειρήσεις που πραγματοποιούν μελέτες σχετικά με τις επιπτώσεις του ευρώ.

Η Επιτροπή θα διοργανώσει το πρώτο εξάμηνο το 2000 ένα στρογγυλό τραπέζι σχετικά με τη χρήση του ευρώ, ώστε να εξάγει πρακτικά συμπεράσματα από το πρώτο έτος ύπαρξης του ενιαίου νομίσματος και να ευαισθητοποιήσει περισσότερο τις επιχειρήσεις.

Προς την κατεύθυνση του ευρύτερου κοινού

Μολονότι το έργο πληροφόρησης του ευρύτερου κοινού αποτελεί ευθύνη κυρίως των κρατών μελών, η Επιτροπή θα συμμετάσχει και στην προετοιμασία των πολιτών έναντι του ευρώ, χάρη στα διάφορα μέσα που περιγράφονται λεπτομερώς στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που επισυνάπτεται στην παρούσα ανακοίνωση. Τα περισσότερα από τα προϊόντα που έχει εκπονήσει η Επιτροπή μπορούν να ληφθούν δωρεάν, κατόπιν απλής αίτησης, ώστε να αναπαραχθούν.

Πέραν από τις μόνιμες δραστηριότητες στήριξης (βλέπε σημείο 1.3.), η Επιτροπή μπορεί, χάρη στην κτηθείσα πείρα στο πλαίσιο του προγράμματός της "Εύκολος Οδηγός για το Ευρώ", να συμμετάσχει στο σχεδιασμό προγραμμάτων για άτομα με ειδικές ανάγκες, και να συμβάλει στην κατάρτιση εκπαιδευτών. Το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής περιέχει επίσης λεπτομέρειες για το θέμα αυτό.

Η Επιτροπή θα διοργανώσει ένα στρογγυλό τραπέζι ώστε να συμβάλει στην καλύτερη ευαισθητοποίηση, ιδιαίτερα των μέσων μαζικής ενημέρωσης, για την κινητοποίηση της βοήθειας προς τις ευάλωτες ομάδες.

Ένα άλλο μέσο στη διάθεση των κρατών μελών είναι το πρόγραμμα Socrates, στο πλαίσιο του οποίου ορισμένα σχέδια για το ευρώ θα συμβάλουν στη διάδοση της πληροφόρησης για το ενιαίο νόμισμα σε εκπαιδευτικά ιδρύματα. Δημιουργήθηκε ένα "παρατηρητήριο" στη διεύθυνση Internet Europa ώστε να διαδίδει παιδαγωγικά μέσα και υλικό.

Προς την κατεύθυνση των τουριστών

Λαμβανομένης υπόψη της σημασίας του τουρισμού στην Ένωση και των πολυάριθμων συναλλαγών που συνεπάγεται, η Επιτροπή συνειδητοποιεί ότι ως πρώτοι δυνητικοί χρήστες του ευρώ, οι τουρίστες που θα ταξιδεύουν στην Ευρώπη μπορούν να δώσουν το παράδειγμα σε ολόκληρο τον πληθυσμό. Θα εξετάσει συνεπώς την εκπόνηση ενός οδηγού που θα εξηγεί στους τουρίστες τα πλεονεκτήματα του ευρώ και τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να το χρησιμοποιήσουν για τις πληρωμές τους στα συμμετέχοντα κράτη μέλη.

Προς την κατεύθυνση των τρίτων χωρών

Οι αντιπροσωπείες της Επιτροπής στις τρίτες χώρες θα παραμείνουν το κυριότερο μέσο για την επικοινωνία σχετικά με το ευρώ. Εξάλλου, τα περισσότερα από τα μέσα που έχουν σχεδιαστεί στο πλαίσιο της εκστρατείας πληροφόρησης στην Ένωση θα είναι επίσης ιδιαίτερα χρήσιμα και για την επικοινωνία σε μακρινές χώρες. Έτσι, η διεύθυνση EURO, στο Internet, περιέχει πολλές πληροφορίες που μπορούν να αξιοποιηθούν από τις αντιπροσωπείες.

ii. Παρακολούθηση και συντονισμός

Οι συναντήσεις των εθνικών διευθυντών πληροφόρησης για το ευρώ θα καταστούν ολοένα και πιο σημαντικό συντονιστικό μέσο ως το τέλος του επόμενου έτους. Φέτος, οι συναντήσεις αυξήθηκαν από τρεις σε τέσσερις. Ταυτόχρονα, η Επιτροπή θα συνεχίσει να συντονίζει τις πρωτοβουλίες των κρατών μελών για το ευρώ στον εκπαιδευτικό τομέα, κατά τις περιοδικές συναντήσεις των ομάδων εργασίας που έχουν δημιουργηθεί για το σκοπό αυτό. Θα διασφαλίσει επίσης την παρακολούθηση των σχετικών δραστηριοτήτων.

Η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων (βλέπε σημείο 3.3.3.) θα συμβάλει επίσης στον εν λόγω συντονισμό.

Οι συνεργασίες μεταξύ της Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των κρατών μελών θα παραμείνουν αποφασιστικές για να διασφαλιστεί η συμβιβασιμότητα των πρωτοβουλιών που λαμβάνονται σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Επιτροπή θα προσπαθήσει να διασφαλίσει τον αποδοτικό συντονισμό μεταξύ των εθνικών εκστρατειών πληροφόρησης και τις εκστρατείες πληροφόρησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

4.4 ΕΥΡΩΠΑϊκή κεντρική τραπέζα

Η ΕΚΤ και το Ευρωσύστημα (Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών) θα βρίσκονται στην πρώτη γραμμή κατά την έναρξη κυκλοφορίας, την 1η Ιανουαρίου 2002, των κερμάτων και χαρτονομισμάτων σε ευρώ. Μολονότι νομικά είναι ανεξάρτητες, συνεργάζονται στενά με τα Υπουργεία Οικονομικών και τις άλλες εθνικές αρχές ώστε το εγχείρημα αυτό να επιτύχει απολύτως. Κατά τον ίδιο τρόπο, συνεργάζονται στενά με τις αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις επικοινωνιακές τους δράσεις στο εξωτερικό.

Η ΕΚΤ ξεκίνησε το Νοέμβριο 1999 μία ευρεία εκστρατεία πληροφόρησης για τα χαρτονομίσματα, με τον τίτλο "Ευρώ 2002". Η εκστρατεία αυτή θα ξεκινήσει με τη σύναψη συνεργασιών και τη διοργάνωση εκδηλώσεων το 2000· θα φτάσει στο αποκορύφωμά της κατά τους τελευταίους μήνες του 2001.

Οι κυριότεροι στόχοι της είναι οι ακόλουθοι:

- να βοηθήσει το ευρύ κοινό να αναγνωρίζει τα αυθεντικά χαρτονομίσματα και τα κέρματα σε ευρώ, υπογραμμίζοντας, ιδιαίτερα, τους ενσωματωμένους μηχανισμούς ασφαλείας·

- να μάθουν οι έμποροι και οι τραπεζοϋπάλληλοι να ανιχνεύουν πιθανές παραχαράξεις·

- να προετοιμαστεί σταδιακά το ευρύ κοινό για την έναρξη κυκλοφορίας των κερμάτων και χαρτονομισμάτων σε ευρώ, ώστε να τύχουν θετικής υποδοχής.

Οι κυριότερες ομάδες-στόχοι είναι:

Ομάδα 1: Το ευρύ κοινό, περιλαμβανομένων και των κατοίκων που δεν είναι υπήκοοι της ζώνης ευρώ, των προσώπων που επισκέπτονται τη ζώνη αυτή, των ατόμων με προβλήματα όρασης και άλλων ευαίσθητων ομάδων (ηλικιωμένοι, άτομα με περιορισμένη μόρφωση, φτωχοί), των μαθητών και των σπουδαστών.

Ομάδα 2: Οι επιχειρήσεις, ιδιαίτερα οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και τα ανταλλακτήρια στο εσωτερικό και το εξωτερικό της ζώνης ευρώ, τα μεγάλα καταστήματα και οι έμποροι, καθώς και οι επαγγελματίες του τουρισμού, τα ξενοδοχεία και οι μεταφορές.

Ομάδα 3: Η δημόσια διοίκηση, ιδιαίτερα τα υπουργεία, οι τοπικές αρχές των κρατών μελών της Ένωσης, οι εθνικές κεντρικές τράπεζες του Ευρωσυστήματος και οι άλλες κεντρικές τράπεζες στον κόσμο, οι πρεσβείες, τα προξενεία και τα γραφεία πληροφοριών των χωρών της ζώνης ευρώ και ολόκληρου του κόσμου, καθώς και οι αστυνομικές αρχές.

Ομάδα 4: Οι κυριότεροι πολλαπλασιαστές της πληροφόρησης, όπως τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οι εμπορικές τράπεζες, τα μεγάλα καταστήματα, τα κυριότερα πρακτορεία ταξιδίων και τουρισμού.

5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η πραγματοποίηση της νομισματικής ένωσης, την 1.1.1999, είναι μια από τις πιο μεγάλες επιτυχίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη δημιουργία της, πριν από μισό αιώνα. Η εισαγωγή των κερμάτων και χαρτονομισμάτων, την 1η Ιανουαρίου 2002, θα έχει πολύ μεγάλη πολιτική σημασία, γιατί δίνοντας στο εγχείρημα αυτό μια συγκεκριμένη διάσταση, θα το καταστήσει μία πραγματικότητα, όχι μόνο για τους κατοίκους της ζώνης ευρώ, αλλά και για τον υπόλοιπο κόσμο.

Κάτι τέτοιο προϋποθέτει μαζική προσπάθεια από την πλευρά όλων των ενδιαφερομένων. Η σχετική διαδικασία έχει ξεκινήσει με καλούς οιωνούς, αλλά απομένουν ακόμη να γίνουν πολλά.

Για να γίνει χωρίς προβλήματα η μετάβαση στο ευρώ, είναι απαραίτητο να είναι καλά ενημερωμένος όλος ο πληθυσμός. Στόχος της παρούσας ανακοίνωσης είναι να καταγραφούν οι ανάγκες σε θέματα πληροφόρησης σχετικά με την εισαγωγή του ευρώ και να δοθούν συγκεκριμένες λύσεις. Η εκστρατεία πληροφόρησης που έχει ξεκινήσει πρέπει να συνεχιστεί και για τα δύο επόμενα έτη.

Το 2000, θα πρέπει κυρίως να απευθυνθεί σε επιχειρήσεις, ώστε να μπορέσουν να λάβουν έγκαιρα όλα τα απαιτούμενα μέτρα. Θα πρέπει επίσης να συνεχίσει να ενημερώνεται τακτικά το ευρύ κοινό: οι πολίτες πρέπει όχι μόνο να γνωρίζουν ότι θα πραγματοποιηθεί την κατάλληλη στιγμή μια εντατική εκστρατεία πληροφόρησης, αλλά και να καθησυχαστούν ως προς τα πλεονεκτήματα του ενιαίου νομίσματος και να ενημερωθούν για τις λεπτομέρειες της μετάβασης στο ευρώ. Οι δράσεις που αναλήφθηκαν το 1999 προκειμένου να ενημερωθούν οι πλέον ευαίσθητες κατηγορίες του πληθυσμού πρέπει να συνεχιστούν.

Το 2001, πρέπει να εντατικοποιηθεί η εκστρατεία πληροφόρησης που απευθύνεται στο ευρύ κοινό και τα πιο ευαίσθητα στοιχεία του: οι πολίτες θα χρειάζονται κάθε είδους πληροφορίες, αλλά θα έχουν κυρίως ανάγκη να κατανοήσουν την αξία του ευρώ και να εξοικειωθούν με την εμφάνιση των κερμάτων και των χαρτονομισμάτων. Η εκστρατεία πληροφόρησης για τις επιχειρήσεις θα πρέπει να συνεχιστεί και, ενδεχομένως, να προσαρμοστεί στην εξέλιξη της κατάστασης, όπως θα απορρέει από τις σχετικές έρευνες.

Οι ανάγκες των χωρών που δεν συμμετέχουν στην ΟΝΕ, είτε πρόκειται για χώρες "pre-in" είτε για τρίτες χώρες, θα ληφθούν επίσης υπόψη τα δύο αυτά έτη. Θα πρέπει να καταγραφούν οι ανάγκες, ιδιαίτερα ανάλογα με τις σχέσεις κάθε χώρας με τη ζώνη ευρώ, δηλαδή κάνοντας διάκρισης μεταξύ των μη συμμετεχόντων κρατών μελών (pre-in), των χωρών που είναι υποψήφιες για ένταξη στην Ένωση και των τρίτων χωρών.

Η εκστρατεία πληροφόρησης πρέπει να συνεχιστεί το 2002, κατά τη διάρκεια της περιόδου διπλής κυκλοφορίας, ή και αργότερα.

Προκειμένου να επιτύχει τους στόχους αυτούς, η Επιτροπή θα συνεχίσει να διαθέτει τους απαραίτητους ανθρώπινους πόρους, ώστε οι δημοσιονομικοί πόροι να χρησιμοποιηθούν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, σύμφωνα με τους προσανατολισμούς της παρούσας ανακοίνωσης.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

τιτλοσ τησ δρασησ

Εκστρατεία πληροφόρησης - "Το ευρώ, ένα νόμισμα για την Ευρώπη: προσαρμογή της πληροφοριακής στρατηγικής".

δημοσιονομική γραμμη

Α-306 / B3-306A :Prince (Πρόγραμμα για την πληροφόρηση του ευρωπαίου πολίτη) - Δράσεις πληροφόρησης για ειδικές πολιτικές.

νομικη βαση

Αυτόνομη απόφαση της Επιτροπής.

περιγραφη τησ δρασησ

Γενικοί στόχοι

Οι κύριοι στόχοι της στρατηγικής πληροφόρησης για το ευρώ κατά το τελευταίο στάδιο της ΟΝΕ είναι οι ακόλουθοι:

- να μην δημιουργηθεί η λανθασμένη εντύπωση ότι η εισαγωγή του ευρώ δεν χρειάζεται πια μέτρα κατάρτισης, προετοιμασίας ή πληροφόρησης·

- να ενθαρρυνθούν και να βοηθηθούν οι επιχειρήσεις και οι οικονομικοί και χρηματοπιστωτικοί συναλλασσόμενοι, τόσο δημόσιοι όσο και ιδιωτικοί, να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για τη μετάβαση στο ευρώ·

- να προετοιμαστούν όλοι οι πολίτες και οι καταναλωτές για τη μετάβαση στο ευρώ στην καθημερινή τους ζωή.

Καλυπτόμενη περίοδος

Η παρούσα ανακοίνωση καλύπτει τα έτη 2000-2002.

ταξινομηση των δαπανων

Μη υποχρεωτικές δαπάνες

Διαχωριζόμενες πιστώσεις

ειδοσ δαπανων

Επιδοτήσεις για συγχρηματοδότηση, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη και την κοινωνία των πολιτών, και για συμβάσεις υπηρεσιών.

χρηματοδοτικεσ επιπτώσεισ

Μέθοδος υπολογισμού του συνολικού κόστους της πράξης

Βάσει της πείρας των πρώτων ετών, οι κυριότερες δαπάνες είναι οι ακόλουθες:

- Συνεργασίες με τα κράτη μέλη,

- Πληροφόρηση σε τρίτες χώρες,

- Συνεργασίες με την κοινωνία των πολιτών,

- Συναντήσεις, συζητήσεις, συνέδρια,

- Μέσα πληροφόρησης,

- Μελέτες, έρευνες,

- Διάφορα.

Σχέδιο Prince [4] (σε εκατ. EUR) - Πρόγραμμα Eurο

[4] Υπενθύμιση: η συγκεκριμένη γραμμή του προϋπολογισμού καλύπτει επίσης δράσεις προτεραιότητας για τη διακυβερνητική διάσκεψη και τη διεύρυνση.

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Οι συνεργασίες με τα κράτη μέλη έχουν απόλυτη προτεραιότητα. Μέχρι σήμερα, ο κανόνας ήταν συγχρηματοδότηση μέχρι 50% κατ' ανώτατο όριο από τον προϋπολογισμό της Ένωσης. Το ύψος της ενίσχυσης της Επιτροπής εξαρτάται ειδικότερα από το σχετικό πληθυσμό. Η συμμετοχή της Επιτροπής στις συνολικές δαπάνες πληροφόρησης προσαρμόστηκε σε ορισμένα κράτη μέλη λόγω του όγκου των εθνικών διοικητικών δαπανών.

Οι δαπάνες για το πρόγραμμα PRINCE (σχέδιο EURO) αναμένεται να εξελιχθούν ανάλογα με τη στρατηγική πληροφόρησης για τη μετάβαση στο ευρώ. Θα πρέπει συνεπώς να είναι λιγότερο σημαντικές το 2000 από ό,τι το 1999. Ο προβλεπόμενος προϋπολογισμός για το 2002 αναμένεται να καλύψει την περίοδο της διπλής κυκλοφορίας στις χώρες της ζώνης ευρώ.

Οι πιστώσεις για το πρόγραμμα PRINCE (σχέδιο EURO) αναμένεται να επιτρέψουν τη συνέχιση του απαραίτητου πολλαπλασιαστικού αποτελέσματος, ώστε ο ρόλος, οι προτεραιότητες και τα μέσα πληροφόρησης των ευρωπαϊκών οργάνων να ληφθούν υπόψη.

Οι συνεργασίες με την κοινωνία των πολιτών, παραμένουν ουσιώδεις για τα διεθνικά σχέδια που διαχειρίζονται μη κυβερνητικές οργανώσεις, επαγγελματικές ομοσπονδίες, ευρωπαϊκές ενώσεις και διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Το 2000 και στη συνέχεια, τα ευρωπαϊκά όργανα θα πρέπει να προσαρμόσουν κατάλληλα το πληροφοριακό τους υλικό. Θα πρέπει να κάνουν το ίδιο και για τις έρευνές τους, τόσο ποσοτικές όσο και ποιοτικές, εντείνοντας ακόμη περισσότερο την παρακολούθηση του 2001 και προβαίνοντας σε αξιολόγηση το 2002.

Εκτός από τις συνεργασίες με τα κράτη μέλη, οι δράσεις πληροφόρησης της Επιτροπής είναι συνήθως διεθνικές.

μετρα προληψησ τησ απατησ

Όλες οι συμφωνίες συνάπτονται μετά από διαδικασίες ανάθεσης, σύμφωνα με τον ισχύοντα χρηματοδοτικό κανονισμό.

Οι συνεργασίες με τα κράτη μέλη βασίζονται σε πρωτόκολλα συμφωνίας που καθορίζουν το πλαίσιο στο οποίο υπογράφονται οι συμφωνίες συγχρηματοδότησης των επικοινωνιακών σχεδίων.

Οι επιδοτήσεις στην κοινωνία των πολιτών υπόκεινται στους κανόνες που ισχύουν για την Επιτροπή. Η σημερινή αναθεώρηση αυτών των κανόνων θα ληφθεί υπόψη.

στοιχεία ανάλυσησ κόστουσ-αποτελεσματοσ

Ειδικοί στόχοι

Συμβολή στην επιτυχή μετάβαση στο ενιαίο νόμισμα έτσι ώστε οι απαραίτητες πληροφορίες να διατίθενται την κατάλληλη στιγμή και στα κατάλληλα σημεία.

Επικέντρωση της επικοινωνιακής προσπάθειας στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) από την 1η Ιανουαρίου 2000, μεριμνώντας ώστε να καλυφθούν αποτελεσματικά οι ανάγκες τους με τον κατά το δυνατόν πιο αποκεντρωμένο τρόπο.

Δημιουργία των απαραίτητων προϋποθέσεων ώστε οι δημόσιες διοικήσεις και το σύνολο των εθνικών αρχών που έρχονται σε επαφή με το κοινό να διαθέτουν τα μέσα και τις πληροφορίες που χρειάζονται για να πετύχουν στην αποστολή τους που αφορά τις επεξηγήσεις σχετικά με το ευρώ.

Να εξηγηθεί το ευρωπαϊκό ενιαίο νόμισμα στον υπόλοιπο κόσμο.

Ομάδες-στόχοι

- Οι ΜΜΕ, και ιδιαίτερα οι μικροεπιχειρήσεις, οι ατομικές επιχειρήσεις, το εμπόριο και ιδίως οι μικροί έμποροι.

- Το ευρύ κοινό, ιδιαίτερα οι ευαίσθητες ομάδες, για τις οποίες εκπονήθηκε ειδική πληροφόρηση από ειδικευμένες ενώσεις με τη βοήθεια της Επιτροπής (σχέδιο "Εύκολος Οδηγός για το Ευρώ").

- Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι και οι δημόσιοι υπάλληλοι.

- Οι τρίτες χώρες, ιδιαίτερα οι κυβερνητικοί και μη κυβερνητικοί εταίροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και ευρωπαίοι πολίτες που ζουν εκτός της ΕΕ.

Αιτιολόγηση της δράσης

Σε έναν τομέα τόσο ευαίσθητο όσο τα χρήματα, η μείωση των αβεβαιοτήτων σχετικά με τις πρακτικές πτυχές της μετάβασης στο ευρώ, η στήριξη των κυριοτέρων ενδιαφερομένων, η συμμετοχή και η στήριξη του κοινού στα διάφορα στάδια της διαδικασίας, αποτελούν παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η επιτυχία της οριστικής μετάβασης στο ενιαίο νόμισμα.

Παρακολούθηση και αξιολόγηση της δράσης

Η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της δράσης θα στηρίζονται σε μόνιμα μέσα και σε εξωτερικές αξιολογήσεις.

Θα συνεχίσουν να πραγματοποιούνται ετήσιες έρευνες για την εφαρμογή των τριών συστάσεων που εξέδωσε η Επιτροπή το 1998 και της συμφωνίας χρήσης του λογότυπου για το ευρώ.

Η έρευνα Ευρωβαρόμετρο που πραγματοποιείται κατά τακτά διαστήματα περιέχει δείκτες της κοινής γνώμης για το ενιαίο νόμισμα και την εξέλιξή τους. Αναμένεται να συμπληρωθεί από πιο ειδικευμένες έρευνες, ανάλογα με τις ομάδες-στόχους.

Δημιουργήθηκαν μόνιμοι μηχανισμοί ελέγχου και αξιολόγησης σε όλα τα κράτη μέλη στα οποία εφαρμόζονται οι συμφωνίες συνεργασίας. Προβλέπουν τη δημιουργία μιας ομάδας παρακολούθησης, την υποβολή μηνιαίων εκθέσεων και τη διοργάνωση αποστολών αξιολόγησης επιτόπου.

Στο πλαίσιο των συμφωνιών συνεργασίας με την κοινωνία των πολιτών, ο δικαιούχος πρέπει, για κάθε επιδότηση, να υποβάλει χρηματοδοτική έκθεση και έκθεση δραστηριότητας, η οποία στη συνέχεια αξιολογείται.

διοικητικέσ δαπάνεσ

Επίδραση στων αριθμό των θέσεων

Δεν υπάρχει επίδραση στην καθαρή κατανομή των πόρων.

Συνολική χρηματοδοτική επίδραση στους ανθρώπινους πόρους

Δεν υπάρχει συμπληρωματική ανάγκη.

Αύξηση άλλων λειτουργικών δαπανών λόγω του προγράμματος

Καμία συμπληρωματική ανάγκη.