(1)

Στις 24 Φεβρουαρίου 2022, η Ρωσία ξεκίνησε απρόκλητη και αδικαιολόγητη στρατιωτική επίθεση κατά της Ουκρανίας. Κατά συνέπεια, εκατομμύρια άνθρωποι εγκατέλειψαν την Ουκρανία και τα κράτη μέλη της ΕΕ χορήγησαν προσωρινή προστασία (3) σε περίπου 4 εκατομμύρια άτομα. Η εισροή ατόμων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τη στρατιωτική επίθεση στην Ουκρανία εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση για τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη όσον αφορά την εξασφάλιση επαρκούς ανθρωπιστικής βοήθειας και την κάλυψη των πρωταρχικών αναγκών των εν λόγω ατόμων.

(2)

Στις 24 Φεβρουαρίου 2022, η Ουκρανία ζήτησε βοήθεια σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 1 της απόφασης αριθ. 1313/2013/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) όσον αφορά τις προμήθειες ειδών πολιτικής προστασίας.

(3)

Ως έκφραση αλληλεγγύης και στήριξης, τα κράτη μέλη και η διεθνής κοινότητα ανταποκρίθηκαν παρέχοντας αγαθά ανθρωπιστικής βοήθειας προς διανομή στα άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τη στρατιωτική επίθεση και φθάνουν στην Ένωση και σε άλλα άτομα που πλήττονται από τη στρατιωτική επίθεση στην Ουκρανία.

(4)

Την 1η Ιουλίου 2022 εκδόθηκε η απόφαση (ΕΕ) 2022/1108 της Επιτροπής (5). Με την απόφαση αυτή χορηγείται, όσον αφορά ορισμένα κράτη μέλη, απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς και από τον φόρο προστιθέμενης αξίας (στο εξής: ΦΠΑ) κατά την εισαγωγή για εμπορεύματα που πρόκειται να διανεμηθούν ή να διατεθούν δωρεάν στα άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τη στρατιωτική επίθεση στην Ουκρανία και στα άτομα που έχουν ανάγκη στην Ουκρανία, από την 24η Φεβρουαρίου 2022 έως την 31η Δεκεμβρίου 2022.

(5)

Στις 25 Νοεμβρίου 2022, η Επιτροπή ζήτησε τη γνώμη των κρατών μελών σχετικά με το κατά πόσον ήταν αναγκαία η παράταση της ισχύος των μέτρων που προβλέπονται στην εν λόγω απόφαση. Μετά τη διαβούλευση αυτή, υποβλήθηκαν αιτήσεις για την εφαρμογή, ή τη συνέχιση της εφαρμογής, των εν λόγω μέτρων από την Αυστρία, την Εσθονία, τις Κάτω Χώρες, τη Λετονία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, την Πολωνία και τη Ρουμανία στις 2 Δεκεμβρίου 2022, από τη Σλοβακία στις 5 Δεκεμβρίου 2022 και από τη Γαλλία στις 30 Δεκεμβρίου 2022 (στο εξής: αιτούντα κράτη μέλη).

(6)

Η ανθρωπιστική κρίση που προκλήθηκε από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συνεχίζεται και έχει σημαντικές επιπτώσεις όχι μόνο για την Ουκρανία, αλλά και για πολλά κράτη μέλη, και συνιστά καταστροφή που πλήττει το έδαφος πολλών κρατών μελών κατά την έννοια του τίτλου II κεφάλαιο XVII τμήμα Γ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 και του τίτλου VIII κεφάλαιο 4 της οδηγίας 2009/132/ΕΚ.

(7)

Ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να επιτραπεί στα αιτούντα κράτη μέλη να χορηγούν απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς που επιβάλλονται στα εμπορεύματα που εισάγονται για τους σκοπούς που ορίζονται στο άρθρο 74 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 και απαλλαγή από τον ΦΠΑ που επιβάλλεται στα αγαθά που εισάγονται για τους σκοπούς που ορίζονται στο άρθρο 51 της οδηγίας 2009/132/ΕΚ από κρατικούς οργανισμούς, καθώς και ευαγείς ή φιλανθρωπικούς οργανισμούς που είναι εγκεκριμένοι από τις αρμόδιες αρχές των αιτούντων κρατών μελών, ή για λογαριασμό τους. Λαμβανομένης υπόψη της άνευ προηγουμένου κατάστασης, είναι σκόπιμο να επιτραπεί στα αιτούντα κράτη μέλη να χορηγούν απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς και από τον ΦΠΑ για τα εμπορεύματα που προορίζονται για ανθρωπιστική βοήθεια που εισάγονται για τη θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία από κρατικούς οργανισμούς ή άλλους ευαγείς ή φιλανθρωπικούς οργανισμούς που είναι εγκεκριμένοι και ασκούν παρόμοιες δραστηριότητες σε άλλο αιτούν κράτος μέλος, όπου τα εμπορεύματα προορίζονται να χρησιμοποιηθούν. Προκειμένου να ανταποκριθούν στα αιτήματα των κρατών μελών για την παροχή βοήθειας στα άτομα που έχουν παραμείνει στην Ουκρανία και πλήττονται σοβαρά από τη στρατιωτική επίθεση, είναι επίσης αναγκαίο να επιτραπεί η περαιτέρω μεταφορά των εν λόγω εμπορευμάτων σε ουκρανικούς κρατικούς οργανισμούς ή σε ευαγείς ή φιλανθρωπικούς οργανισμούς που είναι εγκεκριμένοι από τις αρμόδιες ουκρανικές αρχές με σκοπό τη δωρεάν διανομή των εν λόγω εμπορευμάτων στα άτομα που έχουν ανάγκη στην Ουκρανία. Επιπλέον, είναι σκόπιμο να επιτραπεί στα αιτούντα κράτη μέλη να χορηγούν απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς που επιβάλλονται στα εμπορεύματα που εισάγονται για τους σκοπούς που ορίζονται στο άρθρο 74 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 και απαλλαγή από τον ΦΠΑ που επιβάλλεται στα αγαθά που εισάγονται για τους σκοπούς που ορίζονται στο άρθρο 51 της οδηγίας 2009/132/ΕΚ όταν αυτά εισάγονται για να τεθούν σε ελεύθερη κυκλοφορία από μονάδες παροχής βοήθειας σε περιπτώσεις καταστροφών ή για λογαριασμό τους για την κάλυψη των αναγκών τους κατά το χρονικό διάστημα της παροχής βοήθειας στα άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τη στρατιωτική επίθεση στην Ουκρανία.

(8)

Για να παρακολουθούνται οι εισαγωγές για τις οποίες χορηγείται απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς ή από τον ΦΠΑ, τα αιτούντα κράτη μέλη θα πρέπει να ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με τη φύση, τις ποσότητες και την αξία των εμπορευμάτων που εισάγονται με απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς και από τον ΦΠΑ προκειμένου να διανεμηθούν ή να διατεθούν δωρεάν στα άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τη στρατιωτική επίθεση στην Ουκρανία, τους οργανισμούς που έχουν εγκρίνει για τη διανομή ή τη διάθεση των εν λόγω εμπορευμάτων, καθώς και σχετικά με τα μέτρα που έχουν ληφθεί για να αποτραπεί η χρησιμοποίηση των εμπορευμάτων για σκοπούς άλλους από την αντιμετώπιση των αναγκών των ατόμων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τη στρατιωτική επίθεση στην Ουκρανία.

(9)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με τους όρους που καθορίζονται στην παρούσα απόφαση, να αποτραπούν οι παρατυπίες και να προστατευθούν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης και των κρατών μελών, τα αιτούντα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν την εφαρμογή των μέτρων διαχείρισης κινδύνων και των σχετικών μέτρων τελωνειακού ελέγχου όσον αφορά τη θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία, τη χρήση και την επακόλουθη μεταφορά στην Ουκρανία εμπορευμάτων για τα οποία χορηγείται απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς ή από τον ΦΠΑ. Η Επιτροπή θα πρέπει να ενημερώνεται για τα μέτρα που έχουν ληφθεί εντός της προθεσμίας που ορίζεται στην παρούσα απόφαση.

(10)

Λαμβανομένων υπόψη των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα αιτούντα κράτη μέλη, θα πρέπει να χορηγηθεί απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς και από τον ΦΠΑ για τις εισαγωγές που πραγματοποιούνται από την 1η Ιανουαρίου 2023. Η απαλλαγή θα πρέπει να παραμείνει σε ισχύ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023.

(11)

Στις 16 Ιανουαρίου 2023 πραγματοποιήθηκαν διαβουλεύσεις με τα κράτη μέλη σύμφωνα με το άρθρο 76 πρώτο εδάφιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 και το άρθρο 53 πρώτο εδάφιο της οδηγίας 2009/132/ΕΚ,