(1)

Η πανδημία της νόσου του κορωνοϊού 2019 (COVID-19) και τα συναφή και αναγκαία μέτρα περιορισμού της εξάπλωσής της ανάγονται σε σοβαρή και πρωτοφανή διαταραχή των ευρωπαϊκών οικονομιών. Στο πλαίσιο αυτό το γενικό συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου (ΕΣΣΚ) ανακοίνωσε κατά τη συνεδρίασή του της 2ας Απριλίου 2020 ότι πρόκειται να εστιάσει την προσοχή του σε πέντε πεδία προτεραιότητας, στα οποία είναι πιθανό ότι θα καταστεί ιδιαίτερα σημαντικός για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην Ένωση ο συντονισμός μεταξύ αρχών στην επικράτειά της (3). Ένα από τα πέντε αυτά πεδία προτεραιότητας αφορά τη ρευστότητα στη χρηματοπιστωτική αγορά και τις επιπτώσεις της για τους διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων και τους ασφαλιστές.

(2)

Η απότομη πτώση των τιμών των στοιχείων ενεργητικού που παρατηρήθηκε κατά την έναρξη της πανδημίας του COVID-19 συνοδεύτηκε από εξαγορές σημαντικού ύψους σε ορισμένους επενδυτικούς οργανισμούς και από μείζονα επιδείνωση όσον αφορά τη ρευστότητα στη χρηματοπιστωτική αγορά. Αν και ακολούθησε σταθεροποίηση των συνθηκών στην αγορά, πρωτίστως χάρη στην αποφασιστική δράση των κεντρικών τραπεζών, των εποπτικών αρχών και των κυβερνήσεων στην Ένωση και παγκοσμίως, τα επίπεδα αβεβαιότητας παραμένουν υψηλά όσον αφορά τις μακροοικονομικές προοπτικές.

(3)

Σε παλαιότερες αξιολογήσεις της μη τραπεζικής χρηματοπιστωτικής διαμεσολάβησης από το ΕΣΣΚ (4) υπογραμμίζονται πιθανές ευπάθειες οι οποίες απορρέουν από τη λειτουργία επενδυτικών οργανισμών που εφαρμόζουν σύντομα διαστήματα εξαγοράς, αλλά επενδύουν σε δυσχερέστερα ρευστοποιήσιμα στοιχεία ενεργητικού. Αυτές οι αναντιστοιχίες ρευστότητας αυξάνουν τον κίνδυνο ενίσχυσης των πιέσεων στις αποτιμήσεις των στοιχείων ενεργητικού σε περιόδους ακραίων συνθηκών, όταν οι επενδυτικοί οργανισμοί επιχειρούν να πωλήσουν εντός σύντομου χρονικού διαστήματος δυσχερέστερα ρευστοποιήσιμα στοιχεία ενεργητικού για να ανταποκριθούν στα αιτήματα εξαγοράς. Αυτό μπορεί να οδηγήσει άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με ανοίγματα σε ομοειδή ή συσχετιζόμενα στοιχεία ενεργητικού σε υψηλότερες ζημίες αποτιμώμενες στις τρέχουσες τιμές της αγοράς (mark-to-market), ή και σε απότομη αυστηροποίηση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών.

(4)

Οι υφιστάμενοι ενωσιακοί κανόνες προβλέπουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις των εταιρειών διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων όσον αφορά τη διαχείριση του κινδύνου ρευστότητας σε σχέση με τα υπό διαχείριση κεφάλαια (5). Όσον αφορά τους οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ), το προφίλ ρευστότητας των επενδύσεών τους πρέπει να είναι κατάλληλο για την πολιτική εξαγορών που αποτυπώνεται στους κανονισμούς, στα καταστατικά έγγραφα ή στα ενημερωτικά φυλλάδιά τους. Ομοίως, όσον αφορά τους οργανισμούς εναλλακτικών επενδύσεων (ΟΕΕ), η επενδυτική στρατηγική, το προφίλ ρευστότητας και η πολιτική εξαγορών πρέπει να παρουσιάζουν συνοχή (6). Οι κανόνες αυτοί συμπληρώνονται από τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ) για τη διενέργεια ασκήσεων προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων ρευστότητας σε ΟΣΕΚΑ και ΟΕΕ, προκειμένου οι διαχειριστές αμοιβαίων κεφαλαίων να δοκιμάζουν τακτικά την ανθεκτικότητα των αντίστοιχων κεφαλαίων στον κίνδυνο ρευστότητας υπό κανονικές και έκτακτες συνθήκες ρευστότητας (7).

(5)

Η παρούσα σύσταση εκπονήθηκε με σκοπό την ενίσχυση της ετοιμότητας για μελλοντική αντιμετώπιση πιθανών δυσμενών διαταραχών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επιδείνωση της ρευστότητας στη χρηματοπιστωτική αγορά και ενδεχομένως να επηρεάσουν αρνητικά τις συνθήκες χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην Ένωση.

(6)

Το ΕΣΣΚ αναγνωρίζει ότι ο τομέας των επενδυτικών οργανισμών στην Ένωση είναι ευρύς και ποικιλόμορφος. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, το ΕΣΣΚ εντόπισε δύο τμήματά του ως πεδία υψηλής προτεραιότητας για σκοπούς διενέργειας ενισχυμένου ελέγχου από άποψη χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

(7)

Το πρώτο από τα τμήματα αυτά αφορά τους επενδυτικούς οργανισμούς με σημαντικά ανοίγματα σε χρέος επιχειρήσεων. Λίγο μετά την έναρξη της πανδημίας του COVID-19 έλαβαν χώρα εξαγορές σημαντικού ύψους σε επενδυτικούς οργανισμούς που επενδύουν σε χρέος επιχειρήσεων. Εξάλλου, οι επενδυτικοί οργανισμοί διακρατούν σημαντικό ποσοστό του υπολοίπου ανεξόφλητων μη χρηματοπιστωτικών εταιρικών ομολόγων στην Ένωση. Οι όποιες μελλοντικές πιέσεις για εξαγορές σε επενδυτικούς οργανισμούς ανοικτού τύπου που εφαρμόζουν σύντομα χρονικά διαστήματα εξαγορών θα μπορούσαν να οδηγήσουν τους διαχειριστές αμοιβαίων κεφαλαίων σε γρήγορη πώληση δυσχερέστερα ρευστοποιήσιμων στοιχείων ενεργητικού, συντελώντας με τον τρόπο αυτό στην επιδείνωση των συνθηκών ρευστότητας στις αγορές χρέους επιχειρήσεων. Αυτό με τη σειρά του μπορεί να έχει αρνητικές δευτερογενείς επιπτώσεις σε άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με ανοίγματα στα εν λόγω στοιχεία ενεργητικού, όπως ασφαλιστικές εταιρείες, ταμεία συντάξεων ή τράπεζες, ή να επηρεάσει αρνητικά το κόστος και τη διαθεσιμότητα της χρηματοδότησης των μη χρηματοοικονομικών εταιρειών από την αγορά.

(8)

Το δεύτερο τμήμα που το ΕΣΣΚ εντόπισε ως πεδίο ιδιαίτερα υψηλής προτεραιότητας για σκοπούς διενέργειας ενισχυμένου ελέγχου από άποψη χρηματοπιστωτικής σταθερότητας αφορά τους επενδυτικούς οργανισμούς με σημαντικά ανοίγματα σε ακίνητα. Οι υγειονομικοί περιορισμοί που είναι αναγκαίοι για τον περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου COVID-19 θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μείωση του όγκου συναλλαγών στην αγορά ακινήτων και σε αύξηση της αβεβαιότητας όσον αφορά την αποτίμησή τους. Εκτιμάται ότι οι επενδυτικοί οργανισμοί που επενδύουν σε ακίνητα διακρατούν περίπου το ένα τρίτο της αγοράς εμπορικών ακινήτων της Ένωσης. Οι όποιες μελλοντικές εξαγορές σε επενδυτικούς οργανισμούς με σημαντικές διακρατήσεις ακινήτων θα μπορούσαν να συντελέσουν στην άσκηση καθοδικής πίεσης στις αποτιμήσεις των ακινήτων, εάν συνοδευτούν από πωλήσεις των ακινήτων σε περιβάλλον χαμηλών όγκων συναλλαγών. Αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει δυσμενώς άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με ανοίγματα σε ακίνητα, συμπεριλαμβανομένων όσων χρησιμοποιούν τα ακίνητα ως ασφάλεια για τη χορήγηση δανείων.

(9)

Για να διασφαλιστεί ότι το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ένωσης συμβάλλει μάλλον στην απορρόφηση, παρά συντελεί στην ενίσχυση, της διαταραχής που προκαλεί η νόσος COVID-19, απαιτείται υψηλός βαθμός συντονισμού τόσο μεταξύ εποπτικών αρχών αρμόδιων για τα επιμέρους τμήματα των χρηματοπιστωτικών αγορών όσο και διασυνοριακά. Αυτό ισχύει ιδίως για τις δραστηριότητες στις κεφαλαιαγορές, περιλαμβανομένων όσων ασκούνται από επενδυτικούς οργανισμούς, στο πλαίσιο των οποίων οι διασυνοριακές ροές είναι υψηλές και η ομαλή διεκπεραίωση των εν λόγω δραστηριοτήτων βασίζεται σε πληθώρα παραγόντων εκτεινόμενων σε όλο το φάσμα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

(10)

Το ΕΣΣΚ αναγνωρίζει το υψηλής προτεραιότητας έργο που επιτελεί σήμερα η ΕΑΚΑΑ για την ενίσχυση της εποπτικής σύγκλισης όσον αφορά τη διαχείριση του κινδύνου ρευστότητας των διαχειριστών αμοιβαίων κεφαλαίων. Σε αυτό περιλαμβάνονται η κοινή εποπτική δράση για τη διαχείριση του κινδύνου ρευστότητας των διαχειριστών ΟΣΕΚΑ, η οποία ανακοινώθηκε το 2020 (8), και ο συνεχιζόμενος συντονισμός της εποπτικής δράσης από την ΕΑΚΑΑ για την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19.

(11)

Η παρούσα σύσταση δεν θίγει τις εντολές νομισματικής πολιτικής των κεντρικών τραπεζών στην Ένωση.

(12)

Οι συστάσεις του ΕΣΣΚ δημοσιεύονται κατόπιν ενημέρωσης των αποδεκτών τους και αφότου το γενικό συμβούλιο ενημερώσει το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πρόθεσή του να προβεί στη δημοσίευση και του παράσχει τη δυνατότητα να αντιδράσει,

1.

να συντονιστεί με τις εθνικές αρμόδιες αρχές με σκοπό τη διενέργεια στοχευμένης εποπτικής άσκησης σε επενδυτικούς οργανισμούς με σημαντικά ανοίγματα σε χρέος επιχειρήσεων και σε ακίνητα περιουσιακά στοιχεία, προκειμένου να αξιολογηθεί η ετοιμότητα των δύο αυτών τμημάτων του τομέα των επενδυτικών οργανισμών έναντι πιθανών μελλοντικών δυσμενών διαταραχών, καθώς και έναντι της πιθανής επανέναρξης εξαγορών σημαντικού ύψους και/ή της αύξησης της αβεβαιότητας αποτίμησης· και

2.

να υποβάλει στο ΕΣΣΚ έκθεση σχετικά με την ανάλυσή της και τα συμπεράσματα αναφορικά με την ετοιμότητα των οικείων επενδυτικών οργανισμών.

1.

1.

1.

1.

2.