29.3.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 83/1

(1)

Στις 28 Ιανουαρίου 2011 και στις 2 Αυγούστου 2011, η Επιτροπή έλαβε τρεις καταγγελίες από την εταιρεία επενδύσεων S.C. FP Proprietatea SA («FP» ή «η καταγγέλλουσα») σχετικά με την πώληση ηλεκτρικού ρεύματος από την S.C. Hidroelectrica SA («Hidroelectrica») σε περισσότερους του ενός αγοραστές σε τιμές κατά τους ισχυρισμούς χαμηλότερες από τις αγοραίες τιμές.

(2)

Στις 25 Απριλίου 2012, η Επιτροπή κοινοποίησε στη Ρουμανία ότι αποφάσισε να κινήσει τη διαδικασία του άρθρου 108 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ΣΛΕΕ») (5) σε σχέση με τα εικαζόμενα μέτρα κρατικής ενίσχυσης, εφεξής συλλογικά καλούμενες «οι αποφάσεις για κίνηση της διαδικασίας»:

(3)

Οι αποφάσεις για την κίνηση της διαδικασίας δημοσιεύτηκαν στην Επίσημη εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης  (6). Η Επιτροπή κάλεσε τις ρουμανικές αρχές και τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους.

(4)

Στις 23 Ιουλίου 2012 οι ρουμανικές αρχές υπέβαλαν στην Επιτροπή τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τις αποφάσεις για κίνηση της διαδικασίας.

(5)

Η Επιτροπή έλαβε σχετικές παρατηρήσεις εκ μέρους 11 (7) ενδιαφερομένων, συγκεκριμένα:

(6)

Οι ρουμανικές αρχές απάντησαν στις παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων στις 15 Ιανουαρίου 2013 στην υπόθεση SA.33624, και στις 24 Μαρτίου 2013 στις υποθέσεις SA.33451 και SA.33581.

(7)

Η Επιτροπή ζήτησε συμπληρωματικές πληροφορίες από τις ρουμανικές αρχές:

(8)

Οι ρουμανικές αρχές υπέβαλαν πρόσθετες πληροφορίες:

(9)

Στις 11 Μαρτίου 2014, η Επιτροπή απηύθυνε αίτημα για περαιτέρω διευκρινίσεις στην Energy Holding σχετικά με τις παρατηρήσεις της στην υπόθεση SA.33451 (έμποροι ηλεκτρικής ενέργειας). Η Energy Holding απάντησε στις 8 Μαΐου 2014.

(10)

Η Επιτροπή έλαβε πρόσθετες παρατηρήσεις από τέσσερις ενδιαφερομένους:

(11)

Η παρούσα ενότητα παρουσιάζει τα συμβαλλόμενα μέρη (δηλαδή την Hidroelectrica και τους εικαζόμενους δικαιούχους), καθώς και τις συμβάσεις πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, στο πλαίσιο της ρουμανικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

(12)

Η Hidroelectrica ιδρύθηκε το 2000, όταν η ρουμανική κυβέρνηση σύστησε τέσσερις ανεξάρτητες, εξολοκλήρου κρατικές εταιρείες. Η Hidroelectrica διέπεται από το κοινό εταιρικό δίκαιο. Το μετοχικό της κεφάλαιο ανήκει στο ρουμανικό κράτος μέσω του Υπουργείου Οικονομικών Υποθέσεων και Εμπορίου (κατά 80,056 %) και την καταγγέλλουσα (κατά 19,943 %). Το ρουμανικό κράτος εκπροσωπείται στις γενικές συνελεύσεις των μετόχων και διορίζει μέλη στο διοικητικό συμβούλιο της Hidroelectrica. Στην πραγματικότητα, τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Hidroelectrica μπορούν να συνδυάζουν το αξίωμα αυτό με κυβερνητικές θέσεις (8).

(13)

Η Hidroelectrica είναι ο κύριος ηλεκτροπαραγωγός στη Ρουμανία, με ετήσια παραγωγική ικανότητα περίπου 17,5 TWh σε ένα κανονικό υδρολογικό έτος. Η Hidroelectrica παράγει ηλεκτρική ενέργεια από ύδατα ποταμών σε υδροηλεκτρικούς σταθμούς με και χωρίς φράγμα. Η παραγωγή αυτή χαρακτηρίζεται, ωστόσο, από έντονες διακυμάνσεις που εξαρτώνται από υδρολογικούς όρους: το 2004, η Hidroelectrica παρήγαγε 17,6TWh ενώ το 2009 παρήγαγε 16,4 TWh και το 2010 21,3. Το 2013, η Hidroelectrica κατείχε μερίδιο αγοράς 28,24 %, μεγαλύτερο από το 20,83 % της Complexul Energetic Oltenia, παραγωγού θερμοηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο τον άνθρακα, και από το 20,65 % της Nuclearelectrica. Τόσο η Complexul Energetic Oltenia όσο και η Nuclearelectrica είναι κρατικές εταιρείες.

(14)

Η διάρθρωση κόστους της Hidroelectrica χαρακτηρίζεται από υψηλό σταθερό κόστος (που συνδέεται με την απόσβεση των υδροηλεκτρικών φραγμάτων και των δημόσιων έργων και με την τακτική συντήρηση) και από χαμηλό μεταβλητό κόστος παραγωγής. Η υδροηλεκτρική ενέργεια έχει πολλές φορές χαμηλότερο οριακό κόστος από τις άλλες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας, και ιδίως τα ορυκτά καύσιμα. Η συγκεκριμένη διάρθρωση κόστους απορρέει από το γεγονός ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που βασίζεται στην ισχύ των υδάτων δεν έχει συνήθως σημαντικό κόστος καυσίμου ή οριακό κόστος (9). Αυτό συνεπάγεται ότι οι πολιτικές που αφορούν τις πωλήσεις και την πλήρη ανάκτηση του κόστους πάνω από το οριακό κόστος παραγωγής για όλο το φάσμα της παραγόμενης ενέργειας που διατίθεται από τους παραγωγούς υδροηλεκτρικής ενέργειας, καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από τον κάθε παραγωγό ξεχωριστά. Πέραν του βασικού κανόνα ότι το σύνολο του κόστους για την παραγωγή υδροηλεκτρικής (ή άλλης μορφής) ενέργειας πρέπει σε βάθος χρόνου να ανακτάται πλήρως, δεν υπάρχουν περιοριστικοί ή κανονιστικοί οικονομικοί κανόνες για τον βέλτιστο καθορισμό των τιμών αποκλειστικά με βάση το κόστος για συγκεκριμένα μερίδια αγοραστών σε βραχυπρόθεσμο έως μεσοπρόθεσμο επίπεδο. Αυτό σημαίνει, π.χ., ότι δεν απαιτείται κατ' ανάγκη όλες οι πωλούμενες kWh να συνεισφέρουν εξίσου στην πλήρη ανάκτηση του σταθερού κόστους, ανεξαρτήτως της παραγωγής που πωλείται στον κάθε αγοραστή. Ωστόσο, λόγω της εξάρτησής της από τα υδρολογικά επίπεδα και την αδυναμία της να προσαρμόσει τη βάση σταθερού κόστους της, η Hidroelectrica είναι, σε γενικές γραμμές, μακροπρόθεσμα εκτεθειμένη σε έναν βαθμό κινδύνου λόγω των μη ελεγχόμενων διακυμάνσεων της παραγωγής και, κατά συνέπεια, των εσόδων της. Η Hidroelectrica χρειάζεται, επομένως, σταθερή απόδοση για την παραγωγή της σε βάθος χρόνου προκειμένου να έχει σταθερά και προβλέψιμα έσοδα.

(15)

Το 2005, όταν υπογράφηκαν οι περισσότερες από τις υπό έρευνα συμβάσεις, η στρατηγική της Hidroelectrica περιλάμβανε τον εκσυγχρονισμό και την κατασκευή νέων υδροηλεκτρικών εγκαταστάσεων δυναμικότητας 1,6 GW. Η συνολική επένδυση θα ανερχόταν σε 5,9 δισεκατ. ευρώ για την περίοδο 2005-2025. Το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού απαιτούσε 800 εκατ. ευρώ εξωτερικής χρηματοδότησης.

Η Hidroelectrica κίνησε διαδικασία αφερεγγυότητας στις 26 Ιουνίου 2012 (10), η οποία ολοκληρώθηκε στις 26 Ιουνίου 2013 (11). Στις 25 Φεβρουαρίου 2014, η Hidroelectrica κίνησε εκ νέου διαδικασία αφερεγγυότητας. Σύμφωνα με τη σχετική έκθεση που συνέταξε ο διαχειριστής πτώχευσης, η αφερεγγυότητα της Hidroelectrica οφειλόταν σε σειρά παραγόντων, συγκεκριμένα στην υποχρέωση πώλησης σημαντικού μέρους της παραγωγής της στη ρυθμιζόμενη αγορά σε τιμές χαμηλότερες του κόστους παραγωγής, στην υποχρέωση αγοράς μεγάλων ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας από πιο ακριβούς κρατικούς παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας της Ρουμανίας (ποσότητες που στη συνέχεια πωλούνταν σε χαμηλότερες τιμές), στο χαρτοφυλάκιο των συμβάσεων πώλησης, στις υπερεπενδύσεις, στην κακοδιαχείριση και στο διογκωμένο κόστος εργασίας —παράγοντες που είχαν συνδυαστικά ως αποτέλεσμα την αδυναμία της Hidroelectrica να αποπληρώσει τις οφειλές στους πιστωτές της (12).

(16)

Οι πελάτες με τους οποίους η Hidroelectrica σύναψε τις υπό έρευνα συμβάσεις ήταν:

(17)

Η Hidroelectrica σύναψε 14 συμβάσεις για προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας στους εικαζόμενους δικαιούχους, συγκεκριμένα μία σύμβαση με κάθε έναν από τους οκτώ εμπόρους ηλεκτρικής ενέργειας εκτός της Electrica (13), από μία σύμβαση με την Electrocarbon, την Elsid και την Alro, και δύο συμβάσεις μονοετούς διάρκειας με την ArcelorMittal. Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτών των συμβάσεων περιγράφονται αναλυτικά στις αιτιολογικές σκέψεις 19 έως 23 κατωτέρω. Για πληρέστερες περιγραφές και πρόσθετες πληροφορίες, μπορεί κανείς να συμβουλεύεται την απόφαση για κίνηση της διαδικασίας στην κάθε υπόθεση και το παράρτημα I της παρούσας απόφασης.

(18)

Ημερομηνία υπογραφής των συμβάσεων: Οι εννέα συμβάσεις βρίσκονταν ήδη σε ισχύ το 2007, δηλαδή κατά την προσχώρηση της Ρουμανίας στην ΕΕ, ενώ οι άλλες πέντε υπογράφηκαν μετά την προσχώρηση της Ρουμανίας στην ΕΕ (14).

(19)

Διάρκεια των συμβάσεων: Οι περισσότερες συμβάσεις ήταν μακροχρόνιες, διάρκειας μεταξύ πέντε και δέκα ετών, συγκεκριμένα: πέντε συμβάσεις συνάφθηκαν με αρχική διάρκεια δέκα ετών (15)· πέντε συμβάσεις συνάφθηκαν με αρχική διάρκεια επτά ετών (16)· και τρεις συμβάσεις συνάφθηκαν με αρχική διάρκεια πέντε ετών (17), εκ των οποίων οι δύο παρατάθηκαν για πρόσθετη περίοδο πέντε ετών η καθεμιά το 2004 (18)· οι υπόλοιπες τέσσερις συμβάσεις συνάφθηκαν για διάρκεια ενός έτους (19) ή λιγότερο (20) η καθεμιά.

(20)

Τρέχουσα κατάσταση των συμβάσεων: Μόνον η σύμβαση με την Alro βρίσκεται ακόμη σε ισχύ. Όλες οι άλλες συμβάσεις: i) καταγγέλθηκαν από τον διαχειριστή πτώχευσης της Hidroelectrica κατά τη διαδικασία αφερεγγυότητας του 2012· ii) καταγγέλθηκαν μονομερώς από έναν εκ των συμβαλλομένων (21)· ή iii) έληξαν (22).

(21)

Εφαρμοζόμενες συμβατικές τιμές: οι τιμές που ορίζονταν στις υπό έρευνα συμβάσεις ήταν ad hoc τιμές που συμφωνούνταν μετά από διαπραγμάτευση με τον κάθε αγοραστή και δεν καθορίζονταν βάσει ενός προϋπάρχοντος πίνακα τιμολογίων τον οποίο εφάρμοζε η Hidroelectrica, π.χ. ως έκπτωση ή ανατίμηση επί εφαρμοζόμενου τιμολογίου ή ως τιμολογιακή βαθμίδα.

(22)

Δικαίωμα των συμβαλλομένων να καταγγείλουν μονομερώς τη σύμβαση:

(23)

Η εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας στη Ρουμανία κατά την υπό εξέταση περίοδο πραγματοποιούνταν κυρίως σε δύο αγορές: i) στη ρυθμιζόμενη αγορά στην οποία η εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας υπόκειται σε ρυθμιζόμενες τιμές και όρους, και ii) στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας που λειτουργεί με ανταγωνιστικούς όρους, μεταξύ άλλων μέσω δύο κύριων ειδών συμβάσεων: των σχετικά τυποποιημένων διμερών συμβάσεων που συνάπτονται στην κεντροποιημένη αγορά, και των διμερών συμβάσεων ελεύθερης διαπραγμάτευσης, της αποκαλούμενης αγοράς των συμβάσεων απευθείας διαπραγμάτευσης.

(24)

Οι συναλλαγές στη ρυθμιζόμενη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας πραγματοποιούνται μέσω συμφωνιών-πλαισίων αγοραπωλησίας που συνάπτονται μεταξύ των ηλεκτροπαραγωγών που δραστηριοποιούνται στη ρυθμιζόμενη αγορά, συμπεριλαμβανομένης της Hidroelectrica, και των «ύστατων προμηθευτών» που εξασφαλίζουν τη διανομή της ηλεκτρικής ενέργειας στον τελικό χρήστη. Οι ύστατοι προμηθευτές είναι υποχρεωμένοι να προμηθεύουν ηλεκτρική ενέργεια σε επιλέξιμους καταναλωτές που μπορεί να είναι: i) τελικοί καταναλωτές οι οποίοι δεν έκαναν χρήση του δικαιώματος επιλογής του προμηθευτή τους και αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην ανταγωνιστική αγορά ή ii) νοικοκυριά και μη οικιακοί πελάτες με λιγότερους από 50 υπαλλήλους και ετήσιο κύκλο εργασιών μικρότερο των 10 εκατ. ευρώ (28). Οι επιλέξιμοι καταναλωτές αγοράζουν ηλεκτρική ενέργεια με βάση ρυθμιζόμενα τιμολόγια.

(25)

Στη ρυθμιζόμενη αγορά, η ρουμανική ρυθμιστική αρχή ενέργειας («ANRE») καθορίζει εκ των προτέρων σε ετήσια βάση τις τιμές και τις ποσότητες που παραδίδονται από τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας. Σε συμμόρφωση με αίτημα της ANRE, η Hidroelectrica είναι υποχρεωμένη να προμηθεύει ηλεκτρική ενέργεια σε τιμές χονδρικής σε διανομείς οι οποίοι προμηθεύουν ηλεκτρική ενέργεια στη ρυθμιζόμενη αγορά. Οι τιμές χονδρικής που καταβάλλονται στην Hidroelectrica καθορίζονται από την ANRE με βάση ένα αιτιολογημένο ύψος επιλέξιμου κόστους προσαυξημένο κατά ένα ποσοστό απόδοσης. Μεταξύ 2004 και 2010, οι τιμές χονδρικής που καταβάλλονταν στην Hidroelectrica είχαν ως εξής (σε RON/MWh) (29):

(26)

Από το 2005, η ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στη Ρουμανία χωρίζεται σε πέντε ειδικές αγορές, συγκεκριμένα:

(27)

Η διαχείριση των κεντροποιημένων αγορών ασκείται από τον OPCOM. Ο OPCOM ιδρύθηκε το 2001 κατ' εφαρμογή της κυβερνητικής απόφασης αριθ. 627/2000 ως ανώνυμη εταιρεία και θυγατρική που ανήκει εξολοκλήρου στην Transelectrica, διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς. Δυνάμει της άδειας που χορήγησε η ANRE, ο OPCOM ορίστηκε ως πλατφόρμα εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας σε επίπεδο χονδρικής στη Ρουμανία. Ο OPCOM είναι το μοναδικό χρηματιστήριο ηλεκτρικής ενέργειας της Ρουμανίας, το οποίο παρέχει ένα πλαίσιο εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας και ασκεί ρόλο διαμεσολαβητή.

(28)

Ο OPCOM διαχειρίζεται πέντε μεγάλα τμήματα της αγοράς: i) την αγορά επόμενης ημέρας· ii) την ενδοημερήσια αγορά, η οποία τέθηκε υπό τη διαχείριση του OPCOM μόλις τον Ιούλιο 2011 iii) τις διμερείς κεντροποιημένες αγορές, δηλαδή την κεντροποιημένη αγορά για διμερείς συμβάσεις μέσω δημόσιου πλειστηριασμού («OPCOM-PCCB») και την κεντροποιημένη αγορά για διμερείς συμβάσεις με συνεχή διαπραγμάτευση («PCCB-NC»), iv) την κεντροποιημένη αγορά για πράσινα πιστοποιητικά, και v) την πλατφόρμα εμπορίας πιστοποιητικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Τα πράσινα πιστοποιητικά και τα πιστοποιητικά εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου δεν αφορούν άμεσα την εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας και, ως εξ αυτού, δεν περιγράφονται στη συνέχεια. Οι συναλλαγές στον OPCOM άρχισαν μόλις το 2005 και μόνο στην αγορά της επόμενης ημέρας και τις αγορές OPCOM-PCCB.

(29)

Κατά την προσχώρηση της Ρουμανίας στην ΕΕ το 2007, η εμπορία της ηλεκτρικής ενέργειας πραγματοποιούνταν κυρίως στη ρυθμιζόμενη αγορά (περίπου 29 TWh ή 55 % της τελικής ζήτησης). Στην ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, η εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας πραγματοποιούνταν: i) στην αγορά OPCOM — PCCB, και ii) στην αγορά επόμενης ημέρας-, αμφότερες υπό τη διαχείριση του OPCOM· επίσης iii) στο πλαίσιο συμβάσεων απευθείας διαπραγμάτευσης, συχνά μακρόχρονης διάρκειας, τόσο σε επίπεδο χονδρικής όσο και λιανικής, iv) στην αγορά εξισορρόπησης, όπου μοναδικός αγοραστής είναι το σύστημα μεταφοράς, και τέλος v) στην εξαγωγική αγορά (3,3 TWh το 2007). Μεταξύ 2007 και 2010, οι πωλήσεις ηλεκτρικής ενέργειας στις εν λόγω μη ρυθμιζόμενες αγορές στη Ρουμανία είχαν ως εξής (30):

(30)

Με ετήσιες πωλήσεις που ανέρχονται σε 18,2 TWh και μέσο μερίδιο αγοράς 30,2 % κατά την περίοδο 2007-2010, η Hidroelectrica ήταν (και παραμένει) ο σημαντικότερος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας της Ρουμανίας. Μετά το 2003, στο πλαίσιο του σταδιακού ανοίγματος της αγοράς στους αγοραστές ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν δικαίωμα επιλογής των προμηθευτών τους, οι πωλήσεις της Hidroelectrica πραγματοποιούνταν κατά κύριο λόγο μέσω διμερών συμβάσεων απευθείας διαπραγμάτευσης. Το 2007 οι εν λόγω πωλήσεις αντιπροσώπευαν σχεδόν τα δύο τρίτα των συνολικών πωλήσεων της Hidroelectrica. Όπως φαίνεται στον κατωτέρω πίνακα, κατά την περίοδο μετά την προσχώρηση της Ρουμανίας στην ΕΕ, το ποσοστό πωλήσεων της Hidroelectrica επί του συνόλου των πωλήσεών της παρέμεινε, μεταξύ 2007 και 2010, σχετικά σταθερό γύρω στο 19 % για το τμήμα της ρυθμιζόμενης αγοράς και γύρω στο 1 % για τις πωλήσεις σε άλλους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας. Την ίδια στιγμή, το ποσοστό της αγοράς εξισορρόπησης, της αγοράς διμερών συμβάσεων και της εξαγωγικής αγοράς κατέγραψε μικρή μείωση, ενώ το ποσοστό των πωλήσεων στα τμήματα αγοράς υπό τη διαχείριση του OPCOM σημείωσε αύξηση από αμελητέα ποσότητα το 2007 και το 2008 σε […] % (31) το 2010.

(31)

Οι συμβάσεις της Hidroelectrica με τους εμπόρους ηλεκτρικής ενέργειας Electrocarbon, Elsid και Alro συνάφθηκαν στην αγορά των συμβάσεων απευθείας διαπραγμάτευσης. Οι δύο συμβάσεις με την ArcelorMittal για προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας από το 2010 και το 2011 συνάφθηκαν στην αγορά OPCOM-PCCB, με βάση την αρχή της υψηλότερης τιμής προσφοράς. Παρόλο που η οικονομική και νομική αξιολόγηση των υπό εξέταση συμβάσεων πρέπει να λαμβάνει υπόψη το ευρύτερο πλαίσιο της ρουμανικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, προκύπτει ότι δύο τμήματα της εν λόγω αγοράς είναι, κατά βάση, συναφή με και ενεχόμενα στις συμβάσεις της Hidroelectrica που αποτελούν αντικείμενο της παρούσας απόφασης:

(32)

Για το τμήμα της αγοράς OPCOM-PCCB, ο OPCOM διοργανώνει δημόσιους πλειστηριασμούς για την πώληση και αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Προσφορές αγοράς/πώλησης από κάθε προμηθευτή ή καταναλωτή υποβάλλονται στον φορέα διαχείρισης της αγοράς. Κάθε προσφορά πρέπει να διευκρινίζει τα ακόλουθα: i) είτε την ελάχιστη τιμή στην οποία το συμβαλλόμενο μέρος θα πωλεί ηλεκτρική ενέργεια είτε την ανώτατη τιμή στην οποία θα αγοράζει ηλεκτρική ενέργεια και ii) τη συμφωνία-πλαίσιο βάσει της οποίας ο προσφέρων προτίθεται να προμηθεύει/αγοράζει ηλεκτρική ενέργεια. Οι προσφορές πώλησης και αγοράς διευκρινίζουν τους όρους παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, στους οποίους περιλαμβάνονται οι όροι που σχετίζονται με την ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας, τη διάρκεια (ελάχιστη διάρκεια ενός μηνός και μέγιστη διάρκεια ενός έτους) και την προτεινόμενη συμφωνία-πλαίσιο. Η τιμή βασίζεται στην αρχή της οικονομικά συμφερότερης προσφοράς.

(33)

Μετά τη δημοσίευση των αποφάσεων για κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή εξέδωσε απόφαση βάσει του άρθρου 102 της ΣΛΕΕ, στην οποία διαπίστωσε ότι το υπό τη διαχείριση του OPCOM χρηματιστήριο ηλεκτρικής ενέργειας συνιστούσε σχετική αγορά υπηρεσιών, με τον OPCOM να θεωρείται επιχείρηση που κατείχε δεσπόζουσα θέση και ήταν χωριστή από την αγορά των συμβάσεων (32).

(34)

Η αγορά των συμβάσεων απευθείας διαπραγμάτευσης είναι ανοικτή αγορά που δεν υπόκειται στη ρύθμιση της ANRE. Τα συμβαλλόμενα μέρη διαπραγματεύονται τις ποσότητες, τις τιμές και άλλες συμβατικές ρήτρες σε διμερές επίπεδο. Αυτό παρέχει στα μέρη υψηλό βαθμό ευελιξίας να διαπραγματεύονται τους όρους και τις προϋποθέσεις των συμβάσεων πώλησης. Οι εν λόγω όροι και προϋποθέσεις είναι εμπιστευτικοί.

(35)

Με επιστολή της 21ης Φεβρουαρίου 2014, η Επιτροπή ζήτησε από τις ρουμανικές αρχές να της υποβάλουν δεδομένα και στοιχεία σχετικά με τις συμβάσεις που συνάπτονται στη ρουμανική αγορά, πλην των συμβάσεων που αποτελούν αντικείμενο της παρούσας απόφασης, με παρόμοιες διάρκειες και ποσότητες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Το αίτημα της Επιτροπής περιελάμβανε όλους τους Ρουμάνους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα. Στις 14 Μαΐου 2014, οι ρουμανικές αρχές υπέβαλαν τα ζητηθέντα στοιχεία για όλες τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις που είχαν υπογράψει αγοραστές ηλεκτρικής ενέργειας με ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας άνω των 150 GWh και που ήταν σε ισχύ κάποια χρονική στιγμή μεταξύ των ετών 2007 και 2013 (33).

(36)

Συγκεκριμένα, οι ρουμανικές αρχές υπέβαλαν σχετικά στοιχεία από 96 συμβάσεις που βρίσκονταν σε ισχύ μεταξύ 2007 και 2013. Οι ρουμανικές αρχές υπογράμμισαν ότι για όλες τις συμβάσεις που συνάφθηκαν από μη οικιακούς καταναλωτές στην αγορά λιανικής σε συνθήκες ανταγωνισμού κατά το σχετικό χρονικό διάστημα υπήρξε συλλογή ad hoc στοιχείων που ζήτησε η Επιτροπή. Από την πλευρά της προσφοράς, στις συμβάσεις συμμετείχαν ουσιαστικά όλοι οι σημαντικοί προμηθευτές που δραστηριοποιούνται στη ρουμανική αγορά, είτε επρόκειτο για παραγωγούς στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας ή των ορυκτών καυσίμων είτε για εμπόρους που αγόραζαν σε χονδρική τιμή με σκοπό τη μεταπώληση στη λιανική αγορά. Από την πλευρά της ζήτησης, τα υποβληθέντα στοιχεία καλύπτουν συμβάσεις σημαντικών, σχετικά ενεργοβόρων βιομηχανιών, όπως η χαλυβουργία, η χημική βιομηχανία, η τσιμεντοβιομηχανία, η αυτοκινητοβιομηχανία και οι βιομηχανίες εξόρυξης πετρελαίου & φυσικού αερίου και άνθρακα & λιγνίτη (34).

(37)

Οι εμπλεκόμενοι αγοραστές σύναψαν μακροπρόθεσμες ειδικού τύπου συμβάσεις μετά από διμερείς διαπραγματεύσεις με άλλους προμηθευτές για διάρκειες και ποσότητες ανάλογες, κατά μέσο όρο, με εκείνες των υπό εξέταση συμβάσεων της Hidroelectrica. Όσον αφορά τις συμβάσεις της Hidroelectrica, τα υποβληθέντα στοιχεία δείχνουν τιμές που ποικίλλουν από έτος σε έτος. Κατά μέσο όρο για την περίοδο 2007-2010, αυτές οι μακροπρόθεσμες συμβάσεις που δεν καλύπτονται από την παρούσα διαδικασία αντιστοιχούσαν σε 11,1 TWh ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ οι υπό εξέταση συμβάσεις πώλησης της Hidroelectrica αντιπροσώπευαν 10,5 TWh. Με σχετικούς όρους, οι συμβάσεις της Hidroelectrica αντιπροσώπευαν 35 % της ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας στο πλαίσιο συμβάσεων απευθείας διαπραγμάτευσης το 2007, ενώ οι άλλες συμβάσεις αντιστοιχούσαν περίπου στο 41 % της ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας στο πλαίσιο συμβάσεων απευθείας διαπραγμάτευσης. Το υπόλοιπο (γύρω στο 24 %) αφορούσε συμβάσεις για μικρότερες ποσότητες. Συμπερασματικά, τα σχετικά στοιχεία από όλες τις συμβάσεις που πληρούν τα απαιτούμενα κριτήρια της Επιτροπής για συγκρίσιμες διάρκειες και ποσότητες αποκαλύπτουν, εν πολλοίς, μια ποσότητα ανάλογη με τη συνολική ποσότητα που προμηθεύει η Hidroelectrica βάσει των συμβάσεων που αποτελούν αντικείμενο της διαδικασίας.

(38)

Η Επιτροπή δεν έχει στη διάθεσή της πληροφορίες που θα συνέτειναν ότι η σύναψη των συμβάσεων για τις οποίες υποβλήθηκαν στοιχεία από τη Ρουμανία ήταν αποτέλεσμα εμπορικής συμπεριφοράς που δεν συνάδει με τους όρους της αγοράς ή εξαρτώμενη από κανονιστικές απαιτήσεις. Ομοίως, για λόγους σύγκρισης με τις υπό εξέταση συμβάσεις της Hidroelectrica, η Ρουμανία υπογράμμισε ότι οι συμβάσεις προμήθειας σε επίπεδο λιανικής οι οποίες βασίζονταν σε προμήθεια χονδρικής από την Hidroelectrica σε υπό διερεύνηση συμβαλλομένους (εμπόρους ηλεκτρικής ενέργειας) είχαν αποκλειστεί από την ανάλυση. Συνεπώς, οι συμβάσεις στο σύνολο δεδομένων μπορεί να θεωρηθεί ότι αντιπροσωπεύουν συνθήκες αγοράς που συμφωνήθηκαν μεταξύ πρόθυμων αγοραστών και πρόθυμων πωλητών.

(39)

Στις αποφάσεις για κίνηση της διαδικασίας η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσον οι τιμές για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας βάσει των συμβάσεων ήταν σύμφωνες με τους όρους της αγοράς και δεν συνιστούσαν κρατική ενίσχυση.

(40)

Η Επιτροπή συνέκρινε τις τιμές που ορίζονται στις συμβάσεις με τους εμπόρους ηλεκτρικής ενέργειας Electrocarbon και Elsid, με τις τιμές εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας στον OPCOM-PCCB και επισήμανε ότι οι τιμές στις οποίες η Hidroelectrica πωλούσε ηλεκτρική ενέργεια στους εικαζόμενους δικαιούχους ήταν κατά 10 % έως 70 % χαμηλότερες από τις μέσες τιμές στον OPCOM-PCCB καθ' όλη την περίοδο 2007-2010.

(41)

Στην περίπτωση της σύμβασης με την Alro, η Επιτροπή διαμόρφωσε την προκαταρκτική άποψη ότι η Alro είχε αποκομίσει αθέμιτο πλεονέκτημα με τη μορφή μειωμένων, προτιμησιακών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας κατά την περίοδο από 1 Ιανουαρίου 2007 έως 31 Δεκεμβρίου 2009 και από 1 Ιανουαρίου 2010 έως 31 Δεκεμβρίου 2011 αντιστοίχως, με βάση τους τύπους τιμαριθμικής αναπροσαρμογής που εφαρμόζονταν την κάθε περίοδο.

(42)

Στην περίπτωση των δύο συμβάσεων με την ArcelorMittal, η Επιτροπή διαμόρφωσε την προκαταρκτική άποψη ότι, με τη σύναψη το 2009 και το 2010 συμβάσεων για παραδόσεις ηλεκτρικής ενέργειας το 2010 και 2011, η Hidroelectrica είχε πωλήσει ηλεκτρική ενέργεια σε τιμές χαμηλότερες από εκείνες που θα μπορούσε να επιτύχει είτε: i) αποδεχόμενη μία από τις παράλληλες προσφορές αγοράς που ήταν τότε διαθέσιμες στον OPCOM για υψηλότερες τιμές, ή ii) καταθέτοντας δική της προσφορά πώλησης στον OPCOM για τιμή πιθανότατα υψηλότερη της καταβληθείσας από την ArcelorMittal. Κατά την προκαταρκτική άποψη της Επιτροπής, οι συμφωνηθείσες τιμές θα μπορούσαν να συνιστούν αθέμιτο πλεονέκτημα για την ArcelorMittal.

(43)

Η Επιτροπή κατέληξε, συνεπώς, στο προσωρινό συμπέρασμα ότι τα υπό εξέταση τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος είχαν επιλεκτικό χαρακτήρα, διότι εφαρμόζονταν μόνον σε ορισμένες επιχειρήσεις. Στον βαθμό που οι εν λόγω επιχειρήσεις δραστηριοποιούνταν σε αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και βιομηχανικές αγορές στις οποίες πραγματοποιούνταν συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών σε συνθήκες ανταγωνισμού, η Επιτροπή εξέφρασε την άποψη ότι ενδεχόμενο οικονομικό πλεονέκτημα υπέρ των δικαιούχων θα μπορούσε να προκαλέσει στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και να έχει αντίκτυπο στις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών.

(44)

Επιπλέον η Επιτροπή κατέληξε στο προσωρινό συμπέρασμα ότι τα προτιμησιακά τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας συνιστούσαν ενδεχομένως μεταβίβαση κρατικών πόρων καταλογιστέων στο κράτος, εφόσον η Hidroelectrica ελεγχόταν από το ρουμανικό κράτος (το 80,06 % του μετοχικού κεφαλαίου της ανήκε στο Δημόσιο). Επιπροσθέτως, η Επιτροπή παρέπεμψε στην υπουργική απόφαση αριθ. 445/2009, μέσω της οποίας οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Οικονομίας, Εμπορίου και Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των κρατικών εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας είχαν υποχρέωση να διασφαλίσουν ότι, από τις 31 Μαρτίου 2010, η εμπορία του μέρους της ηλεκτρικής ενέργειας που προοριζόταν για την αγορά χονδρικής θα έπρεπε να γίνεται αποκλειστικά μέσω του OPCOM. Ως εξ αυτού, θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Οικονομίας, Εμπορίου και Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος ασκούσαν έλεγχο, ή τουλάχιστον επιρροή, επί των συμβατικών πρακτικών των κρατικών εταιρειών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Hidroelectrica.

(45)

Αν οι εν λόγω συμβάσεις ενείχαν στοιχείο κρατικής ενίσχυσης, θα έπρεπε να θεωρηθούν ως ενίσχυση που χορηγήθηκε κατά παράβαση των υποχρεώσεων κοινοποίησης και αναστολής που θεσπίζονται με το άρθρο 108 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ. Η Επιτροπή εξέφρασε επίσης αμφιβολίες για το κατά πόσο μια τέτοια ενίσχυση συμβιβάζεται με τη ΣΛΕΕ.

(46)

Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, η Επιτροπή κατέληξε στο προκαταρκτικό συμπέρασμα ότι τα προτιμησιακά τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσαν δυνητικά να συνιστούν κρατική ενίσχυση και κάλεσε τη Ρουμανία να παράσχει επαρκή στοιχεία για να μετριάσει τις αμφιβολίες της.

(47)

Οι ρουμανικές αρχές υπέβαλαν παρατηρήσεις μόνο όσον αφορά την απόφαση για κίνηση της διαδικασίας σε σχέση με τις συμβάσεις με τους εμπόρους ηλεκτρικής ενέργειας, την ArcelorMittal και την Alro, ενώ δεν υπέβαλαν παρατηρήσεις όσον αφορά τις συμβάσεις με την Electrocarbon και την Elsid.

(48)

Οι ρουμανικές αρχές διατείνονται ότι οι συμβάσεις με την ArcelorMittal και την Alro δεν ενείχαν στοιχείο ενίσχυσης. Υπογράμμισαν ότι ο διαχειριστής πτώχευσης δεν κατήγγειλε τη σύμβαση με την Alro κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αφερεγγυότητα, γεγονός που αποδεικνύει ότι ήταν κερδοφόρα.

(49)

Όσον αφορά τις συμβάσεις με τους εμπόρους ηλεκτρικής ενέργειας, οι ρουμανικές αρχές δεν προσκόμισαν πειστικά επιχειρήματα. Υποστήριξαν ότι κάποιες από τις συμβάσεις ενείχαν ενδεχομένως στοιχείο κρατικής ενίσχυσης (συμβάσεις με τις Alpiq RomEnergie, Alpiq RomIndustries, EFT, Energy Holding και Euro-Pec), δεν εξέφρασαν άποψη για ορισμένες συμβάσεις (με την Electrica και τη Luxten-Lighting) και ισχυρίστηκαν ότι δεν ενεχόταν στοιχείο ενίσχυσης σε μία από τις συμβάσεις (με την Electromagnetica). Οι ρουμανικές αρχές δεν παρείχαν αναλυτικές εξηγήσεις προς επίρρωση των παρατηρήσεών τους.

(50)

Όσον αφορά τη δυνατότητα μονομερούς καταγγελίας των συμβάσεων (και ιδίως των συμβάσεων με τους εμπόρους ηλεκτρικής ενέργειας), οι ρουμανικές αρχές εξήγησαν ότι, σύμφωνα με τη ρουμανική εμπορική πρακτική, οποιοσδήποτε συμβαλλόμενος μπορούσε να καταγγείλει τη σύμβαση, με κίνδυνο να υποχρεωθεί να καταβάλει αποζημίωση κατόπιν απόφασης του αρμόδιου δικαστηρίου. Με βάση τα χαρακτηριστικά των εν λόγω συμβάσεων, οι ρουμανικές αρχές κατέστησαν σαφές ότι μια τέτοια αποζημίωση θα ήταν ιδιαιτέρως υψηλή. Εξάλλου, ο συμβαλλόμενος που προβαίνει σε καταγγελία της σύμβασης θα μπορούσε επίσης να έχει διατρέξει τον πρόσθετο κίνδυνο να κληθεί από το αρμόδιο δικαστήριο, μέσω της λεγόμενης «προεδρικής εντολής», να εκπληρώνει τους όρους της σύμβασης έως τη διευθέτηση της διαφοράς, όπως συνέβη στις περιπτώσεις της Electrocarbon και της Elsid.

(51)

Επίσης, οι ρουμανικές αρχές κατέστησαν σαφές ότι η βασική διαφορά μεταξύ, αφενός των συμβάσεων που είχε συνάψει η Hidroelectrica με τους βιομηχανικούς καταναλωτές και, αφετέρου, των συμβάσεων της Hidroelectrica με τους εμπόρους ηλεκτρικής ενέργειας συνίστατο στις πρόσθετες επιβαρύνσεις που έπρεπε να καταβάλλονται στο πλαίσιο των συμβάσεων με τους βιομηχανικούς καταναλωτές (πληρωμή της συνιστώσας «Τ» του τέλους μεταφοράς, τέλος για τις υπηρεσίες συστήματος, τέλος διανομής και επιβαρύνσεις για τις αποκλίσεις).

(52)

Όλοι οι εικαζόμενοι δικαιούχοι, εκτός της Electrica, υπέβαλαν παρατηρήσεις σχετικά με τις αποφάσεις για κίνηση της διαδικασίας, οι οποίες παρουσιάζονται συνοπτικά στην ενότητα 5.1.

(53)

Επιπροσθέτως, ένας ανταγωνιστής της Alro, παραγωγός αλουμινίου, υπέβαλε τις παρατηρήσεις του σχετικά με την απόφαση για κίνηση της διαδικασίας στις 5 Οκτωβρίου 2012.

(54)

Στις 6 Σεπτεμβρίου 2012 ένας ανώνυμος πολίτης υπέβαλε παρατηρήσεις όσον αφορά τις αποφάσεις για κίνηση της διαδικασίας σε σχέση με την Alro και τους εμπόρους ηλεκτρικής ενέργειας.

(55)

Οι βασικές παρατηρήσεις των εικαζόμενων δικαιούχων είναι παρεμφερείς και αφορούν: i) την αναρμοδιότητα της Επιτροπής να αξιολογήσει τις συμβάσεις που είχαν συναφθεί πριν από την προσχώρηση της Ρουμανίας στην ΕΕ (35) ή τις μετέπειτα προσθήκες στις συμβάσεις (36)· ii) την απουσία κατάλληλου σημείου αναφοράς για τις αγοραίες τιμές ενόψει της σύγκρισης των συμβατικών τιμών· iii) το γεγονός ότι η Hidroelectrica ενήργησε ως ιδιώτης πωλητής χωρίς παροχή οικονομικού πλεονεκτήματος στους εικαζόμενους δικαιούχους· iv) το γεγονός ότι δεν στοιχειοθετείται καταλογισμός στο Δημόσιο ούτε μεταφορά κρατικών πόρων· v) την απουσία στρεβλώσεων του ανταγωνισμού· vi) τον μη επιλεκτικό χαρακτήρα· vii) το γεγονός ότι δεν υφίσταται διαχωρισμός των τροποποιήσεων από την αρχική σύμβαση· και viii) την κήρυξη κατάστασης αφερεγγυότητας εκ μέρους της ίδιας της Hidroelectrica προκειμένου να αποφύγει τις συμβατικές υποχρεώσεις της.

(56)

Οι ενδιαφερόμενοι υποστηρίζουν ότι η Επιτροπή δεν έχει την αρμοδιότητα να αξιολογεί εικαζόμενα μέτρα κρατικής ενίσχυσης τα οποία εφαρμόστηκαν πριν από την προσχώρηση της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση («ΕΕ») το 2007. Το ίδιο ισχύει, κατά την άποψή τους, για τις προσθήκες στις συμβάσεις που υπογράφηκαν μετά το 2007, επειδή οι προσθήκες δεν είναι δυνατό να διαχωριστούν από τις αρχικές συμβάσεις. Οι προσθήκες απλώς εφάρμοζαν τους συμβατικούς κανόνες για τις μελλοντικές παραδόσεις, οι οποίοι είχαν καθοριστεί εξαρχής στο πλαίσιο των συμβάσεων.

(57)

Σύμφωνα με τους ενδιαφερομένους, τα εικαζόμενα μέτρα κρατικής ενίσχυσης που απέρρεαν από τις συμβάσεις δεν είχαν εφαρμογή μετά την προσχώρηση της Ρουμανίας στην ΕΕ, καθώς οι συμβάσεις είχαν συναφθεί προ του 2007· επίσης οι πρώτες προσθήκες που καθόριζαν τις ακριβείς παραμέτρους του συστήματος τιμαριθμικής αναπροσαρμογής (37) υπογράφηκαν πριν από το 2007.

(58)

Επιπλέον, κατά την άποψη των ενδιαφερομένων, ακόμη και αν αποδεικνυόταν ότι οι συμβάσεις ενείχαν κρατική ενίσχυση, η τελευταία θα έπρεπε να θεωρηθεί ως υφιστάμενη, και όχι νέα, ενίσχυση, δεδομένου ότι πληρούνταν όλες οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση υφιστάμενης κρατικής ενίσχυσης σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου (38). Ειδικότερα: το εικαζόμενο μέτρο κρατικής ενίσχυσης δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις για να κατηγοριοποιηθεί ως κρατική ενίσχυση όταν τέθηκε σε ισχύ· απέκτησε χαρακτήρα κρατικής ενίσχυσης μόνον μεταγενέστερα και λόγω μεταβολών στο περιβάλλον της αγοράς· και, τέλος, το εικαζόμενο μέτρο κρατικής ενίσχυσης δεν μεταβλήθηκε ουσιαστικά μετά την έναρξη ισχύος του. Συνεπώς, οι ενδιαφερόμενοι υποστήριξαν ότι η Επιτροπή δεν μπορεί να διερευνήσει το εικαζόμενο μέτρο κρατικής ενίσχυσης με βάση το καθεστώς για τις νέες κρατικές ενισχύσεις και δεν μπορεί να ζητήσει από το κράτος μέλος αναδρομική επιστροφή της ενίσχυσης.

(59)

Οι ενδιαφερόμενοι υποστήριξαν επίσης ότι, σύμφωνα με τη νομολογία, ο συναφής χρόνος για την αξιολόγηση οποιασδήποτε συναλλαγής με βάση το κριτήριο του ιδιώτη πωλητή/φορέα σε οικονομία αγοράς ήταν ο χρόνος σύναψης της συναλλαγής. Συνεπώς, για τις συναλλαγές που είχαν συναφθεί προ του 2007, το ερώτημα θα ήταν κατά πόσο θα αποτελούσαν κρατική ενίσχυση εάν οι κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων είχαν εφαρμογή κατά τη σύναψη των συναλλαγών. Η ίδια αρχή ίσχυε επίσης για τον χρόνο με βάση τον οποίο έπρεπε να εκτιμηθεί το οικονομικό πλεονέκτημα, δηλαδή την ημερομηνία σύναψης των συμβάσεων. Οι ενδιαφερόμενοι υποστήριξαν ειδικότερα ότι, στη Ρουμανία (39), δεν υπήρξαν νομοθετικές ή οικονομικές μεταβολές στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας οι οποίες θα δικαιολογούσαν το να θεωρηθεί το 2007 ως σημείο αναφοράς για την εκτίμηση του οικονομικού πλεονεκτήματος: οι ρουμανικές αγορές ενέργειας ήταν ήδη αναδυόμενες πριν από το 2004· η ρουμανική αγορά χονδρικής άρχισε να λειτουργεί τον Σεπτέμβριο 2000.

(60)

Όλοι οι εικαζόμενοι δικαιούχοι που υπέβαλαν παρατηρήσεις σχετικά με τις αποφάσεις για κίνηση της διαδικασίας υποστήριξαν ότι δεν υπήρχε κατάλληλη και αξιόπιστη τιμή αναφοράς για τη σύγκριση των τιμών που ορίζονταν στις συμβάσεις. Οι ενδιαφερόμενοι (οι εικαζόμενοι δικαιούχοι) υποστήριξαν ότι οι τιμές της OPCOM-PCCB δεν αποτελούσαν σχετική τιμή αναφοράς για τους εξής λόγους:

(61)

Ένας από τους ενδιαφερομένους (41) υποστήριξε ότι η OPCOM-PPCB αποτελούσε είτε μη αντιπροσωπευτικό σημείο αναφοράς είτε μη κατάλληλο σημείο αναφοράς για τις τιμές που ορίζονταν στις συμβάσεις, καθώς στην αγορά OPCOM-PCCB πωλούνταν στην πραγματικότητα μικρό μόνο μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας που ήταν διαθέσιμη στη ρουμανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας κατά την περίοδο της αξιολόγησης της Επιτροπής (συγκεκριμένα, από 2 % της συνολικής εγχώριας κατανάλωσης το 2006 έως 14,62 % το 2012).

(62)

Επιπροσθέτως, άλλοι ενδιαφερόμενοι (42) υποστήριξαν ότι ένα αξιόπιστο σημείο αναφοράς για τις αγοραίες τιμές θα μπορούσε να προσδιοριστεί και να αναπτυχθεί μόνο με τη χρήση ενός «θεωρητικού» μοντέλου, με βάση: i) παρεμφερή γεγονότα και συνθήκες, ii) παράλληλες προσδοκίες και iii) την ίδια χρονική περίοδο με εκείνη που καλύπτεται από την παρούσα απόφαση.

(63)

Τέλος, ένας από τους ενδιαφερομένους (43) υποστήριξε ότι, στη σύνθετη και ιδιαίτερη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της Ρουμανίας, δεν υπήρχε αξιόπιστη τιμή αναφοράς που θα μπορούσε να θεωρηθεί σχετική για τις τιμές που ορίζονταν στις συμβάσεις.

(64)

Η ArcelorMittal υποστήριξε ότι η υπόθεση ότι η Hidroelectrica θα μπορούσε να αποδεχθεί μία από τις παράλληλες προσφορές εμπόρων στην αγορά OPCOM-PCCB για τιμή υψηλότερη από την τιμή που είχε πετύχει στο πλαίσιο των δύο συμβάσεων με την ArcelorMittal δεν ήταν ρεαλιστική επειδή η ρουμανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας χαρακτηριζόταν από πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα.

(65)

Η ArcelorMittal υποστήριξε επίσης ότι, σε μια αγορά χαρακτηριζόμενη από πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα, η Hidroelectrica όφειλε να συνεκτιμήσει ότι υπήρχε ο κίνδυνος, εάν πωλούσε την ηλεκτρική ενέργεια σε εμπόρους, οι τελευταίοι να μην μπορούν να τη διαθέσουν στην αγορά ή να πρέπει να τη μεταπωλήσουν με ζημία. Υποστήριξε επίσης ότι οι έμποροι υπέβαλαν τις εν λόγω προσφορές στον OPCOM με την προφανή πρόθεση να μεταπωλήσουν την ηλεκτρική ενέργεια στην ArcelorMittal σε υψηλότερη τιμή.

(66)

Επίσης, η ArcelorMittal υποστήριξε ότι μια σύγκριση ανάμεσα στην τιμή που οριζόταν στις δύο συμβάσεις με την Hidroelectrica και στις τιμές βάσει των προσφορών των εμπόρων θα ήταν αξιόπιστη μόνον εάν:

(67)

Η ArcelorMittal υποστηρίζει επίσης ότι οι συμβάσεις του 2009 και του 2010 δεν μπορούν να υποβληθούν σε συγκριτική ανάλυση έναντι των τιμών του OPCOM, καθώς ο OPCOM δεν λειτουργούσε ακόμη κανονικά εκείνη την εποχή. Θεωρεί ότι η μέση τιμή, όπως δημοσιεύεται από την ANRE, για τις μεγάλες διμερείς συναλλαγές είναι πιο αντιπροσωπευτική.

(68)

Οι περισσότεροι ενδιαφερόμενοι υποστήριξαν ότι κατά τη σύναψη των συμβάσεων η Hidroelectrica είχε ενεργήσει ως ιδιώτης πωλητής σε οικονομία αγοράς και ότι, ως εκ τούτου, δεν είχαν αποκομίσει οικονομικό πλεονέκτημα: i) η διαπραγμάτευση και η σύναψη των συμβάσεων είχαν γίνει με βάση τις συνθήκες της αγοράς· ii) η Hidroelectrica εξασφάλισε μια βέβαιη πηγή εισοδήματος με τη σύναψη των συμβάσεων· iii) οι συμβάσεις εξασφάλιζαν την πώληση μεγάλης ποσότητας από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας της Hidroelectrica· iv) οι συμβάσεις διασφάλιζαν την προστασία της Hidroelectrica από ενδεχόμενες μειώσεις τιμών λόγω εναλλακτικών επιλογών πώλησης σε άλλες, διαφορετικές αγορές· v) η τιμή που συμφωνήθηκε στις συμβάσεις λαμβάνει υπόψη τους κινδύνους και τις υποχρεώσεις που επιβάλλονται στον αγοραστή, και η διαπραγμάτευση των συμβατικών όρων είχε πρωτίστως ως στόχο την προστασία των συμφερόντων της Hidroelectrica· vi) οι καταβαλλόμενες συμβατικές τιμές για την ηλεκτρική ενέργεια που αγοραζόταν από την Hidroelectrica ήταν σταθερά κατά 80 % έως 100 % υψηλότερες από τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας που πωλούσε η Hidroelectrica στη ρυθμιζόμενη αγορά· και vii) οι συμβάσεις ήταν η καλύτερη δυνατή επιλογή για την Hidroelectrica την εποχή που υπογράφηκαν.

(69)

Επιπροσθέτως, οι ενδιαφερόμενοι υποστήριξαν ότι η Επιτροπή έπρεπε να εξετάσει την οικονομική κατάσταση της Hidroelectrica κατά την ημερομηνία υπογραφής των συμβάσεων, δεδομένου ότι, σύμφωνα με τη νομολογία (44), η αξιολόγηση της Επιτροπής δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να λάβει υπόψη πληροφορίες που δεν ήταν διαθέσιμες, και εξελίξεις που δεν ήταν προβλέψιμες, την εποχή που υπογράφηκαν οι συμβάσεις.

(70)

Η Alro υποστήριξε ότι κάθε μετέπειτα τροποποίηση της σύμβασής της με την Hidroelectrica ήταν πάντοτε προς όφελος της Hidroelectrica, για τους εξής λόγους: i) προστέθηκε ρήτρα τιμαριθμικής προσαρμογής, η οποία λάμβανε υπόψη τις ίδιες δαπάνες της Hidroelectrica· ii) το χρησιμοποιούμενο νόμισμα άλλαξε από USD σε RON τον Ιούνιο 2007, εποχή κατά την οποία το LEU Ρουμανίας είχε υπερτιμηθεί έναντι του USD, γεγονός που επέτρεψε στην Hidroelectrica να κερδίσει 40 % επί της τιμής και να εξαλείψει τους συναλλαγματικούς κινδύνους της· iii) το 2010 καθιερώθηκε ο τύπος LME (London Metal Exchange), με αποτέλεσμα την απότομη άνοδο των τιμών.

(71)

Επιπροσθέτως, η Alro προσκόμισε ολοκληρωμένες και εκτενείς οικονομικές μελέτες που διενεργήθηκαν από τις εταιρείες συμβούλων Brattle Group και Nera προς επίρρωση της επιχειρηματολογίας της ότι η σύμβαση με την Hidroelectrica δεν ενείχε στοιχείο κρατικής ενίσχυσης. Σύμφωνα με τη μελέτη της Brattle Group για το έτος 2005, η εκτιμώμενη καθαρή τρέχουσα αξία (εφεξής «ΚΤΑ») της σύμβασης της Alro (393,09 εκατ. ευρώ) ήταν υψηλότερη από την αξία που προέκυπτε από το σενάριο πώλησης με αντιπαράδειγμα (355 εκατ. ευρώ) με βάση την παραδοχή μιας καθαρά ανταγωνιστικής αγοράς. Παρεμφερείς ήταν οι εκτιμήσεις της Brattle Group και για το έτος 2007: η ΚΤΑ ύψους 348 εκατ. ευρώ για τη σύμβαση της Alro το 2007 ήταν, επιπλέον, υψηλότερη από την ΚΤΑ ύψους 300 ευρώ του αντιπαραδείγματος.

(72)

Η Alro προσκόμισε επίσης μελέτες και εκθέσεις της Brattle Group και της Nera προς επίρρωση του επιχειρήματός της ότι δεν χορηγήθηκε παράνομη ενίσχυση μέσω της σύμβασής της με την Hidroelectrica.

(73)

Η Energy Holding, έμπορος ηλεκτρικής ενέργειας, προσκόμισε οικονομική ανάλυση, προσομοιώσεις υποδειγμάτων τιμολόγησης και εκθέσεις για τις τιμές τις οποίες εκπόνησε η KPMG, ανεξάρτητη εταιρεία συμβούλων, προς επίρρωση του επιχειρήματός της ότι δεν υπήρξε παράνομη ενίσχυση. Η KPMG επιβεβαίωσε ότι η σύμβαση με την Energy Holding ήταν: i) η καλύτερη επιλογή για την Hidroelectrica τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή και ii) ότι είχε μεγαλύτερη απόδοση ή ενείχε μικρότερο κίνδυνο για την Hidroelectrica σε σχέση με τη δεύτερη καλύτερη επιλογή. Η ανάλυση της KPMG βασιζόταν σε ανάλυση απόλυτης και σχετικής αποτίμησης παρά σε οποιαδήποτε άλλη μέθοδο αποτίμησης συμβάσεων (π.χ.: οριακή ανάλυση αποδοτικότητας, ανάλυση αποκοπής εσωτερικού ρυθμού απόδοσης (truncated IRR)). Αφορούσε δύο περιόδους αποτίμησης (2004-2013 και 2010-2018) και αποτύπωνε τους όρους της σύμβασης που συνάφθηκε με την Hidroelectrica το 2004 και τους όρους που αποτέλεσαν αντικείμενο επαναδιαπραγμάτευσης το 2009 όταν ανανεώθηκε η σύμβαση. Η ίδια ανάλυση υποβλήθηκε αργότερα από την KPMG για την 1η Ιανουαρίου 2007. Το συμπέρασμά της ήταν ίδιο με εκείνο που περιγράφηκε πιο πάνω τόσο για την απόλυτη όσο και για τη σχετική αποτίμηση.

(74)

Σχεδόν όλοι οι ενδιαφερόμενοι (45) υποστήριξαν ότι οι συμβάσεις τους με την Hidroelectrica δεν καταλογίζονται στο Δημόσιο, επειδή βάσει του καταστατικού της Hidroelectrica, το διοικητικό συμβούλιο εκχώρησε τις εκτελεστικές εξουσίες του στον διευθύνοντα σύμβουλο (CEO). Υποστηρίχθηκε, επομένως, ότι τα μέλη του συμβουλίου δεν εμπλέκονταν στην καθημερινή διαχείριση της Hidroelectrica, συμπεριλαμβανομένης της διαπραγμάτευσης των συμβάσεων.

(75)

Σύμφωνα με έναν ενδιαφερόμενο (46), το βάρος της απόδειξης όσον αφορά τον μη καταλογισμό έφερε η Επιτροπή. Ο ενδιαφερόμενος υποστήριξε ότι το να συνάγεται ότι ένα μέτρο έπρεπε να καταλογιστεί στο Δημόσιο επειδή το Δημόσιο ήταν ο πλειοψηφών μέτοχος στην Hidroelectrica δεν ήταν επαρκές. Υποστήριξε επίσης ότι η Επιτροπή είχε καταλήξει στο συγκεκριμένο συμπέρασμα βασιζόμενη αποκλειστικά σε «ενδείξεις» και υποθέσεις και όχι σε συγκεκριμένα γεγονότα, γεγονός που ερχόταν σε αντίθεση με τις απαιτήσεις της νομολογίας. Ο ενδιαφερόμενος υποστήριξε ότι απαιτούνταν απτά αποδεικτικά στοιχεία, π.χ. έγγραφα, πραγματικά στοιχεία και συγκεκριμένες πράξεις εκ μέρους του Δημοσίου για την τεκμηρίωση του εν λόγω συμπεράσματος.

(76)

Άλλοι ενδιαφερόμενοι (47) υποστήριξαν ότι δεν υπήρξε μεταφορά κρατικών πόρων. Ειδικότερα, υποστήριξαν ότι οι υποτιθέμενα χαμηλότερες τιμές που προσέφερε μια κρατικά ελεγχόμενη επιχείρηση δεν συνιστούσαν επαρκές στοιχείο για την επίκληση ύπαρξης κρατικών πόρων. Υποστήριξαν επίσης ότι η παρέμβαση του ρουμανικού κράτους όσον αφορά τη χρήση αυτών των πόρων θα έπρεπε να έχει τεκμηριωθεί in concreto. Επιπροσθέτως, οι ενδιαφερόμενοι υπογράμμισαν ότι, σύμφωνα με το καταστατικό της Hidroelectrica, η σύναψη συμβάσεων αποτελούσε αποκλειστική αρμοδιότητα του Γενικού Διευθυντή και όχι του Διοικητικού Συμβουλίου και ότι, ως εξ αυτού, το Δημόσιο δεν συμμετείχε στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της Hidroelectrica σχετικά με τις συμβάσεις.

(77)

Ορισμένοι ενδιαφερόμενοι (48) υποστήριξαν ότι δεν υπήρξαν εν δυνάμει ή πραγματικές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού ως απόρροια των συμβάσεών τους με την Hidroelectrica για τους εξής λόγους: i) σε καμία σχετική αγορά δεν διαπιστώθηκε ότι η χορήγηση κρατικής ενίσχυσης είχε ως αποτέλεσμα ενίσχυση της θέσης μιας επιχείρησης έναντι των άλλων επιχειρήσεων στο πλαίσιο των συναλλαγών εντός της ΕΕ, και ii) η ρουμανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας δεν χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό συγκέντρωσης όπως φαίνεται και από τον δείκτη συγκέντρωσης Herfindahl-Hirschman (HHI).

(78)

Ορισμένοι ενδιαφερόμενοι (49) υποστήριξαν ότι οι συμβάσεις τους με την Hidroelectrica δεν είχαν επιλεκτικό χαρακτήρα επειδή συμβάσεις του ίδιου ή ανάλογου τύπου συνάφθηκαν και με άλλους εμπόρους (για τους εμπόρους ηλεκτρικής ενέργειας) ή διατέθηκαν και σε άλλους φορείς της αγοράς (για τους μη εμπόρους).

(79)

Η Electrocarbon και η Elsid υποστήριξαν ότι οι τροποποιήσεις στις συμβάσεις δεν ήταν δυνατό να διαχωρίζονται από τις συμβάσεις. Υποστήριξαν επίσης ότι, ακόμη και σε μια κατάσταση στην οποία οι εν λόγω τροποποιήσεις θα είχαν θεωρηθεί ξεχωριστές δεσμεύσεις, οι μεταβολές των τιμών παρέμεναν συμβατές με την αρχή του πωλητή σε οικονομία αγοράς και, συνεπώς, δεν ενείχαν στοιχείο κρατικής ενίσχυσης.

(80)

Ορισμένοι από τους εμπόρους ηλεκτρικής ενέργειας (50) υποστήριξαν ότι ο μοναδικός λόγος για τον οποίο η Hidroelectrica κήρυξε κατάσταση αφερεγγυότητας ήταν για να καταγγείλει τις συμβατικές υποχρεώσεις της. Το επιχείρημά τους ήταν ότι, ενώ η Hidroelectrica επωφελήθηκε πλήρως από τις συμβάσεις κατά το παρελθόν, δεν ήταν πλέον πρόθυμη να τιμήσει τις υποχρεώσεις που είχε αναλάβει, οπότε η κήρυξη αφερεγγυότητας έμοιαζε ένας τρόπος απαγκίστρωσης από τις συμβάσεις.

(81)

Όσον αφορά την απόφαση για κίνηση της διαδικασίας σχετικά με την Alro, η Επιτροπή έλαβε παρατηρήσεις από ενδιαφερόμενους εκτός των εικαζόμενων δικαιούχων: i) παρατηρήσεις από έναν ανταγωνιστή της Alro, και ii) παρατηρήσεις από ανώνυμο πρόσωπο (πολίτη).

(82)

Ένας από τους ανταγωνιστές της Alro υποστήριξε ότι τόσο οι αγοραίες τιμές του χρηματιστηρίου ηλεκτρικής ενέργειας όσο και οι τιμές στην αγορά άμεσης παράδοσης δεν ήταν κατάλληλες ως τιμή αναφοράς για τις συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας με τις βιομηχανίες αλουμινίου. Σύμφωνα με τον ανταγωνιστή της Alro, οι βιομηχανίες αλουμινίου πρέπει να βασίζονται κυρίως σε μακροπρόθεσμες και σχετικά προβλέψιμες συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας προκειμένου να μην υποχρεωθούν να αναστείλουν τις εργασίες τους λόγω του μη βιώσιμα υψηλού κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας και να αποφύγουν τον δυνητικό κίνδυνο του να υποχρεωθούν να διακόψουν τη λειτουργία τους λόγω των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας και των κερδών του ηλεκτροπαραγωγού.

(83)

Ο ανταγωνιστής της Alro υποστήριξε επίσης ότι η σύγκριση των τιμολογίων στο πλαίσιο των μακροπρόθεσμων συμβάσεων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας με τις τιμές στο χρηματιστήριο ηλεκτρικής ενέργειας και/ή στις αγορές άμεσης παράδοσης και/ή με τα τιμολόγια άλλων βιομηχανιών, θα προκαλούσε στρέβλωση της κατάστασης στην αγορά και θα δημιουργούσε κακό προηγούμενο, με αποτέλεσμα σημαντικούς κινδύνους όχι μόνο για την Alro και/ή τους ανταγωνιστές της αλλά και για το σύνολο της ευρωπαϊκής αγοράς.

(84)

Επιπλέον, ο ανταγωνιστής της Alro υποστήριξε ότι θα έπρεπε να έχει εκτιμηθεί ο αντίκτυπος για τον ανταγωνισμό με κριτήριο τις τιμές που καταβάλλονται από τις βιομηχανίες αλουμινίου σε παγκόσμιο, ή έστω σε ευρωπαϊκό, επίπεδο. Με δεδομένο ότι το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας αντιπροσώπευε περισσότερο από το ένα τρίτο του συνολικού κόστους της παραγωγής αλουμινίου και ότι οι παραγωγοί αλουμινίου αγόραζαν μεν ηλεκτρική ενέργεια στην εθνική αγορά αλλά, ακολούθως, συμμετείχαν στον ανταγωνισμό σε παγκόσμιο επίπεδο, μια αξιόπιστη εκτίμηση θα έπρεπε να βασίζεται στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας που καταβάλλονται από τους παραγωγούς αλουμινίου παγκοσμίως. Ως εκ τούτου, ο ανταγωνιστής της Alro υποστήριξε ότι, για τη σωστή εκτίμηση μιας ενδεχόμενης στρέβλωσης του ανταγωνισμού, η Επιτροπή έπρεπε να έχει ελέγξει κατά πόσο η εικαζόμενη κρατική ενίσχυση είχε πράγματι μειώσει το κόστος παραγωγής της Alro κάτω από το αντίστοιχο κόστος των ανταγωνιστών της, δημιουργώντας έτσι πλεονέκτημα για την Alro, με δεδομένα τα τιμολόγια των ανταγωνιστών της σε ευρωπαϊκό και/ή παγκόσμιο επίπεδο.

(85)

Επιπροσθέτως, ο ανταγωνιστής της Alro υποστήριξε ότι, ελλείψει σχετικών πληροφοριών για τον καθορισμό μιας συγκρίσιμης «αγοραίας τιμής», «η συγκριτική ανάλυση των τιμών έναντι του κόστους και ενός εύλογου περιθωρίου κέρδους θα μπορούσε να είναι αποδεκτή ως θεμιτή μεθοδολογία τιμολόγησης». Η ίδια λογική θα μπορούσε να έχει εφαρμοστεί «σε απόφαση να προσφέρονται τιμές αναπροσαρμοζόμενες με βάση τις τιμές LME». Υποστήριξε επίσης ότι τα μοναδικά γνωρίσματα και τα χαρακτηριστικά των πελατών των βιομηχανιών αλουμινίου μπορεί αντικειμενικά να δικαιολογούσαν μια τιμή ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλότερη σε σχέση με τις τιμές του χρηματιστηρίου, τιμολόγηση βάσει του κόστους και τιμολόγηση βάσει του LME.

(86)

Ο πολίτης υποστήριξε ότι η Alro αγόραζε ηλεκτρική ενέργεια από την Hidroelectrica σε προτιμησιακή τιμή, δηλαδή σε τιμή χαμηλότερη της αγοραίας τιμής (όπως οι τιμές του OPCOM και της ANRE). Επιπλέον, ο πολίτης επικαλέστηκε το επιχείρημα ότι η αναπροσαρμογή της συμβατικής τιμής για την Alro μέσω μηχανισμού τιμαριθμικής αναπροσαρμογής με βάση τον τύπο LME ήταν ένας μηχανισμός τιμολόγησης που συνιστούσε διάκριση έναντι των λοιπών αγοραστών ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά.

(87)

Η Επιτροπή έλαβε παρατηρήσεις από τον ίδιο πολίτη σχετικά με τις συμβάσεις με τους εμπόρους ηλεκτρικής ενέργειας, όπου διατυπωνόταν ο ισχυρισμός ότι οι συμβάσεις συνιστούσαν κρατική ενίσχυση. Ο εν λόγω ισχυρισμός δεν τεκμηριωνόταν με αποδεικτικά στοιχεία.

(88)

Οι ρουμανικές αρχές απάντησαν στις παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων. Συγκεκριμένα, οι ρουμανικές αρχές επέμειναν στην άποψή τους, όπως είχε διατυπωθεί τον Ιούλιο 2012, σχετικά με τις συμβάσεις που συνάφθηκαν από την Hidroelectrica με τους εμπόρους της ηλεκτρικής ενέργειας και εξήγησαν ότι οι εν λόγω συμβάσεις δεν αποτελούσαν τυπικά ισχυρές και μακροπρόθεσμες συμβάσεις για δύο τουλάχιστον λόγους: i) ο αγοραστής μπορούσε μονομερώς να καταγγείλει οποιαδήποτε από τις συμβάσεις με σχετική προειδοποίηση τουλάχιστον 30 ημέρες νωρίτερα χωρίς υποχρέωση καταβολής επαρκούς αποζημίωσης, ενώ η Hidroelectrica δεν είχε αυτή τη δυνατότητα, και ii) η ωριαία παραδοτέα παραγωγή στον αγοραστή μπορούσε να είναι, και ήταν, μεταβλητή κατά την ευχέρεια των αγοραστών.

(89)

Επιπλέον, οι ρουμανικές αρχές υποστήριξαν ότι μετά τη σύναψη των συμβάσεων, ή τις μετέπειτα τροποποιήσεις τους, οι αγοραστές είχαν το δικαίωμα (το οποίο και ασκούσαν) να αυξάνουν ή να μειώνουν την ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που χρειαζόταν μέσω ειδοποιήσεων που εκδίδονταν μία μόλις ημέρα πριν από την παράδοση, τυπικό χαρακτηριστικό των συναλλαγών άμεσης παράδοσης.

(90)

Όσον αφορά τις συμβάσεις με την Electrocarbon και την Elsid, οι ρουμανικές αρχές δεν διατύπωσαν άποψη. Δικαιολογώντας τη στάση τους αυτή, οι ρουμανικές αρχές προσέθεσαν ότι δεν γνώριζαν εάν η Electrocarbon και η Elsid δραστηριοποιούνταν επίσης στην εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας σε επίπεδο χονδρικής.

(91)

Οι ρουμανικές αρχές διατύπωσαν τεκμηριωμένα και αναλυτικά σχόλια επί των παρατηρήσεων της Alro και της ArcelorMittal προς επίρρωση του συμπεράσματός τους ότι οι συμβάσεις τους δεν ενείχαν στοιχείο κρατικής ενίσχυσης. Πιο συγκεκριμένα, οι ρουμανικές αρχές εξήγησαν ότι το Δημόσιο δεν είχε δώσει οδηγίες στους εκπροσώπους του στο διοικητικό συμβούλιο της Hidroelectrica και ότι το ρουμανικό εταιρικό δίκαιο υποχρεώνει τα μέλη των συμβουλίων να ενεργούν προς το συμφέρον της εταιρείας και όχι προς το συμφέρον των μετόχων που τους διορίζουν.

(92)

Οι ρουμανικές αρχές υποστήριξαν ότι η Alro εξυπηρετούνταν από την ίδια παραγωγή της Hidroelectrica και ότι, συνεπώς, το κέρδος έπρεπε να μετρηθεί μόνο με βάση το κόστος ίδιας παραγωγής της Hidroelectrica. Οι ρουμανικές αρχές διευκρίνισαν επίσης ότι η ArcelorMittal είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας στη Ρουμανία, μετά την Alro, και εξήγησαν ότι στην περίπτωση της ηλεκτρικής ενέργειας ίσχυε ό,τι και για κάθε άλλο προϊόν: όσο μεγαλύτερη η ποσότητα που αγοράζεται, τόσο μικρότερη η συμβατική τιμή.

(93)

Επιπροσθέτως, οι ρουμανικές αρχές επιβεβαίωσαν τις παρατηρήσεις της ArcelorMittal ως προς το ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της ANRE, η μέση τιμή που καταβαλλόταν από τους βιομηχανικούς καταναλωτές με ζήτηση της τάξης των 150 000 MWh/έτος ήταν μόλις 11 RON/MWh υψηλότερη από την τιμή που κατέβαλε η ArcelorMittal το 2010. Οι αρχές προέβαλαν τα εξής επιχειρήματα για να εξηγήσουν αυτή τη διαφορά: i) η παράδοση με αυτά τα γραμμικά χαρακτηριστικά παρέχει στον προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας τη δυνατότητα να βελτιστοποιήσει το κόστος παραγωγής του· ii) το κόστος συντήρησης μειώνεται σημαντικά· iii) τόσο ο αριθμός όσο και η διάρκεια των τυχαίων διακοπών παρουσιάζουν μείωση· και iv) μειώνονται σημαντικά οι αποκλίσεις στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, στοιχείο που αποτυπώνεται επίσης στη μείωση του κόστους αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας.

(94)

Σε σχέση με τις παρατηρήσεις που διατύπωσε ο ανταγωνιστής της Alro, οι ρουμανικές αρχές συμφώνησαν απολύτως με τη θέση του και υποστήριξαν την άποψή του σύμφωνα με την οποία ένας Ευρωπαίος παραγωγός αλουμινίου καλούνταν να ανταγωνιστεί όλους τους άλλους παραγωγούς αλουμινίου σε παγκόσμιο επίπεδο. Επίσης, οι ρουμανικές αρχές υποστήριξαν ότι η σύμβαση με την Alro δεν προκαλούσε στρέβλωση του ανταγωνισμού στην παγκόσμια αγορά αλουμινίου.

(95)

Εξάλλου, οι ρουμανικές αρχές υποστήριξαν ότι, από οικονομικής απόψεως, κάθε λογικός παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας θα είχε προσφέρει στον παραγωγό αλουμινίου ένα πιο συμφέρον τιμολόγιο σε σχέση με τα τιμολόγια της OPCOM-PCCB ή της αγοράς άμεσης παράδοσης, δεδομένων των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του παραγωγού αλουμινίου. Εξήγησαν επίσης ότι η τιμή στην αγορά άμεσης παράδοσης δεν θα αποτελούσε ενδεδειγμένη τιμή αναφοράς για μια μακροπρόθεσμη σύμβαση με βιομηχανικό καταναλωτή. Οι τιμές στο πλαίσιο διμερών συμβάσεων με προνομιακούς όρους πληρωμής για μεγάλες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας με βάση μια προβλέψιμη ζωνική κατανάλωση έπρεπε να είναι πολύ χαμηλότερες από τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά άμεσης παράδοσης.

(96)

Όσον αφορά τις παρατηρήσεις που υπέβαλε ο ανώνυμος πολίτης, οι ρουμανικές αρχές υποστήριξαν ότι ήταν αβάσιμες. Όσον αφορά τον ισχυρισμό του πολίτη ότι οι τιμές που χορηγήθηκαν στην Alro ήταν χαμηλότερες από τις τιμές για ισοδύναμες συναλλαγές στη Ρουμανία, οι ρουμανικές αρχές εξήγησαν ότι ο πολίτης είχε παραβλέψει τελείως τη διακύμανση της τιμής σε συνάρτηση με συγκεκριμένα στοιχεία της κάθε συναλλαγής (μεγάλες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας με ζωνική κατανάλωση, υψηλός βαθμός προβλεψιμότητας και προνομιακοί οικονομικοί όροι για τον πωλητή).

(97)

Όσον αφορά το δεύτερο επιχείρημα που επικαλέστηκε ο πολίτης, ότι η δυνατότητα που δόθηκε στην Alro να αναπροσαρμόζει τις τιμές με βάση τον τύπο LME συνιστούσε διάκριση κατά των άλλων συμμετεχόντων στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, οι ρουμανικές αρχές υποστήριξαν ότι: i) η εν λόγω πρακτική επιτρεπόταν βάσει της ρουμανικής νομοθεσίας εφόσον η Hidroelectrica αποκόμιζε κέρδος από τη συγκεκριμένη σύμβαση και ii) η διευθέτηση αποτελούσε μια μορφή σύμπραξης μεταξύ του πωλητή και του αγοραστή, οι οποίοι μοιράζονταν το κέρδος από την πώληση του αλουμινίου.

(98)

Σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό διά της ευνοϊκής μεταχειρίσεως ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής είναι ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές. Για να συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, το υπό εξέταση μέτρο πρέπει να πληροί όλες τις ανωτέρω προϋποθέσεις.

(99)

Πρέπει, συνεπώς, να εκτιμηθεί κατά πόσο οι υπό διερεύνηση συμβάσεις παρείχαν κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ στους αγοραστές ηλεκτρικής ενέργειας που πωλούσε η Hidroelectrica, συγκεκριμένα στις εταιρείες Alpiq RomEnergie, Alpiq RomIndustries, EFT, Electrica, Electromagnetica, Energy Holding, EURO-PEC, Luxten-Lighting, Alro, ArcelorMittal, Electrocarbon και Elsid μετά την προσχώρηση της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

(100)

Αυτό θα συνέβαινε, μεταξύ των άλλων προϋποθέσεων ισχύος του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, μόνον εάν οι υπό εξέταση συμβάσεις ευνοούσαν ορισμένους αγοραστές παρέχοντάς τους οικονομικό πλεονέκτημα που υπερέβαινε τους κανονικούς όρους της αγοράς και, εάν ναι, μόνον εάν το πλεονέκτημα που απέρρεε από τις συμβάσεις και τις μετέπειτα τροποποιήσεις τους μπορεί να αποδοθεί όχι μόνο σε πόρους του ρουμανικού κράτους, αλλά και σε πράξεις, οδηγίες ή στην αποφασιστική επιρροή του Δημοσίου, σε αντιδιαστολή με τις ανεξάρτητες εμπορικές αποφάσεις της Hidroelectrica.

(101)

Σύμφωνα με την απόφαση στην υπόθεση Budapesti Erömü (51), τα μέτρα κρατικής ενίσχυσης που τέθηκαν σε εφαρμογή πριν από την προσχώρηση και εξακολουθούσαν να ισχύουν μετά την προσχώρηση πρέπει να θεωρούνται είτε υφιστάμενη ενίσχυση είτε νέα ενίσχυση μετά την προσχώρηση. Για να θεωρηθούν υφιστάμενη ενίσχυση, τα εν λόγω μέτρα πρέπει να αναφέρονται ρητώς στην πράξη προσχώρησης ενός κράτους μέλους στην Ευρωπαϊκή Ένωση· εν προκειμένω στο παράρτημα V της Συνθήκης Προσχώρησης της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση («πράξη προσχώρησης») (52). Οι συμβάσεις δεν αναφέρονταν ρητώς στο παράρτημα V της πράξης προσχώρησης. Με δεδομένο ότι οι συμβάσεις εξακολουθούσαν να ισχύουν μετά την ημερομηνία προσχώρησης, δεν μπορούν να θεωρηθούν παρά νέες ενισχύσεις και, με βάση την επικαλούμενη νομολογία, πρέπει, ως εκ τούτου, να αξιολογηθούν από την ημερομηνία προσχώρησης (1η Ιανουαρίου 2007) και μετά σε συνάρτηση με τις τέσσερις προϋποθέσεις του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ.

Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θα έπρεπε να αξιολογήσει τις συμβάσεις ως ενδεχόμενα νέα μέτρα ενίσχυσης από την ημερομηνία προσχώρησης της Ρουμανίας την 1η Ιανουαρίου 2007 και μετά. Η αξιολόγηση αυτή δεν μπορεί να βασίζεται στις συνθήκες που επικρατούσαν όταν υπογράφηκαν οι συμβάσεις (αιτιολογική σκέψη 19), ιδίως προκειμένου να αποφασιστεί κατά πόσο οι εν λόγω συμβάσεις ήταν συμβατές με τις αγοραίες τιμές κατά τη σύναψή τους. Ως εξ αυτού, οι εν λόγω συνθήκες δεν θα αξιολογηθούν στο εξής περαιτέρω.

(102)

Προκειμένου να τεκμηριώσει κατά πόσον οι τιμές και οι όροι με τους οποίους η Hidroelectrica προμήθευε ηλεκτρική ενέργεια στους εικαζόμενους δικαιούχους δεν θα ήταν με άλλο τρόπο διαθέσιμοι στη ρουμανική αγορά το 2007, η Επιτροπή πρέπει πρώτα να προσδιορίσει μια κατάλληλη τιμή αναφοράς η οποία να αποτυπώνει μια αγοραία τιμή i) διαθέσιμη σε χρονική στιγμή κατά την οποία οι συμβάσεις ήταν σε ισχύ μετά την προσχώρηση της Ρουμανίας στην ΕΕ και ii) για τη χρονική περίοδο για την οποία η Επιτροπή κίνησε την επίσημη διαδικασία σε σχέση με τις συμβάσεις.

(103)

Για να εκτιμήσει κατά πόσον υπήρξε ή όχι οικονομικό πλεονέκτημα, η Επιτροπή λαμβάνει ως σημείο αναφοράς της έναν φορέα της αγοράς υποκείμενο στις ίδιες ή σε παρεμφερείς υποχρεώσεις με την Hidroelectrica, ο οποίος έχει τις ίδιες ευκαιρίες και αντιμετωπίζει τις ίδιες νομικές και οικονομικές συνθήκες με εκείνες που επικρατούσαν στη Ρουμανία κατά την εξεταζόμενη περίοδο, με δεδομένους τους περιορισμούς και τους εμπορικούς στόχους του φορέα (53). Για να αποκλειστεί η ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης, μια δημόσια εταιρεία πρέπει, κατά την πώληση των προϊόντων της, να λειτουργεί ως ιδιώτης φορέας στην οικονομία της αγοράς, επιδιώκοντας να μεγιστοποιήσει τα έσοδα ή να ελαχιστοποιήσει τις ζημίες. Με άλλα λόγια, η εκτίμηση της ύπαρξης ενδεχόμενου αθέμιτου οικονομικού πλεονεκτήματος στο πλαίσιο εμπορικής σύμβασης προμήθειας από κρατικό προμηθευτή σημαίνει ότι πρέπει να αξιολογηθεί σε ποιο βαθμό ένας μη κρατικός προμηθευτής θα συμπεριφερόταν κατά τον ίδιο τρόπο σε ανάλογη κατάσταση.

(104)

Ομοίως, ενώ οι διαφορές μεταξύ των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας που ορίζει το Δημόσιο και των υψηλότερων τιμών της ελεύθερης αγοράς μπορεί, εκ πρώτης όψεως, να υποδεικνύουν ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης, μπορεί και πάλι, για αντικειμενικούς λόγους, να διαπιστωθεί ότι οι χαμηλότερες τιμές στις υπό έρευνα συμβάσεις δεν παρέχουν στους αγοραστές ηλεκτρικής ενέργειας οικονομικό πλεονέκτημα σε σχέση με τις συνθήκες της αγοράς (54). Τέλος, κατά την εξέταση του ενδεχομένου ύπαρξης κρατικής ενίσχυσης η οποία ορίζεται ως καθορισμός τιμών ηλεκτρικής ενέργειας που υπερβαίνουν τις συνθήκες της αγοράς σε αγορές ηλεκτρικής ενέργειας με σύνθετα χαρακτηριστικά, η Επιτροπή νομιμοποιείται να βασιστεί σε συγκεκριμένες μεθόδους ή οικονομικά μοντέλα προκειμένου να καθορίσει σε ποιο βαθμό οι συμβατικές τιμές αποκλίνουν από τις αγοραίες τιμές (55).

(105)

Στην πραγματικότητα, η τιμή για τις συμβάσεις είτε αναπροσαρμοζόταν σε ετήσια βάση πάνω από την τιμή που οριζόταν στη σύμβαση ή καθοριζόταν σε ετήσια βάση για μια σειρά συμβάσεων, με εξαίρεση την περίπτωση της Alro, για την οποία η πραγματική ετήσια τιμή ήταν το αποτέλεσμα της εφαρμογής των συμβατικών τύπων τιμαριθμικής αναπροσαρμογής. Το κατά πόσο υπήρξε ή όχι οικονομικό πλεονέκτημα εκτιμάται, συνεπώς, για κάθε ένα από τα έτη στα οποία εκτείνεται η έρευνα από την 1η Ιανουαρίου 2007 και μετά.

(106)

Όπως περιγράφεται στις αιτιολογικές σκέψεις 24 — 35, η Επιτροπή εξέτασε τμήματα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στη Ρουμανία για το διάστημα 2007-2010. Για να γίνει σύγκριση μεταξύ ομοίων, είναι σκόπιμο να εξετάζονται τα πλησιέστερα και επαρκέστερα συγκριτικά μεγέθη για τις τιμές που προβλέπονται στις συμβάσεις κατά την υπό εξέταση περίοδο.

(107)

Στις εύρυθμα λειτουργούσες αγορές ηλεκτρικής ενέργειας που διαθέτουν επαρκή ρευστότητα και μέσα που επιτρέπουν την πρόβλεψη των τιμών για τις μελλοντικές παραδόσεις, οι τιμές άμεσης παράδοσης αποτελούν καλή ένδειξη ή εκτίμηση των τιμών της αγοράς και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως σημεία αναφοράς για την αξιολόγηση των επιπέδων των τιμών σε συγκεκριμένες συμβάσεις. Στην προκειμένη περίπτωση, ωστόσο, με δεδομένο το σχετικά μεγάλο μέρος της ζήτησης που εξακολουθούσε να ικανοποιείται με ρυθμιζόμενα τιμολόγια στη Ρουμανία το 2007, την περιορισμένη ρευστότητα της πλατφόρμας εμπορίας του OPCOM κατά την περίοδο 2007-2010, τις ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που καλύπτονται από τις υπό έρευνα συμβάσεις, το γεγονός ότι τα υπό τη διαχείριση του OPCOM χρηματιστήρια ενέργειας τεκμηριώθηκαν ως σχετική αντιμονοπωλιακή αγορά υποκείμενη σε κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης (αιτιολογικές σκέψεις 30-31 και 34), και λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων (αιτιολογικές σκέψεις 60-63), δεν μπορεί εκ πρώτης όψεως να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τιμές άμεσης παράδοσης ή οι τιμές στην πλατφόρμα OPCOM PCCB αποτελούν κατάλληλες τιμές αναφοράς προκειμένου να αξιολογηθεί η ενδεχόμενη ύπαρξη οικονομικού πλεονεκτήματος σε σχέση με τις αγοραίες τιμές.

(108)

Η Επιτροπή έπαψε επομένως να στηρίζεται στις μέσες τιμές του OPCOM ως σημεία αναφοράς για τη σύγκριση με τις συμβατικές τιμές της Hidroelectrica, τιμές στις οποίες είχε βασίσει και τις αμφιβολίες που διατύπωνε στις σχετικές αποφάσεις για κίνηση της διαδικασίας σχετικά με την ύπαρξη οικονομικού πλεονεκτήματος στις δέκα συμβάσεις με τους εμπόρους ηλεκτρικής ενέργειας και στις δύο συμβάσεις με τους παραγωγούς ηλεκτροδίων. Η έρευνα έδειξε ότι η εμπορία σε πλατφόρμες όπως ο OPCOM, για μικρότερες διάρκειες και με τους συνήθεις όρους, τόσο στη βάση «της επόμενης ημέρας» όσο και σε βάση «ενός έτους ή λιγότερο» ή ενόψει της παροχής βοηθητικών υπηρεσιών ή υπηρεσιών εξισορρόπησης στον διαχειριστή δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, δεν μπορεί να θεωρηθεί εύλογη εναλλακτική λύση για τις υπό εξέταση ειδικού τύπου συμβάσεις της Hidroelectrica στις ειδικές συνθήκες της ρουμανικής αγοράς κατά την υπό έρευνα περίοδο. Η διαπραγμάτευση των εν λόγω συμβάσεων γινόταν απευθείας προκειμένου να ικανοποιούνται οι ειδικές ανάγκες προμήθειας του αγοραστή και του πωλητή, με μια ευελιξία που δεν υπήρχε σε άλλα τμήματα της αγοράς. Συνεπώς, για να εξακριβωθεί η ύπαρξη οικονομικού πλεονεκτήματος σε σχέση με τους όρους της αγοράς, πρέπει επίσης να εξεταστούν οι συνθήκες που επικρατούσαν σε άλλα τμήματα της αγοράς στη Ρουμανία το 2007 και μεταγενέστερα, ακόμη και εάν αυτά δεν προσδιορίζονταν στις αποφάσεις για κίνηση της διαδικασίας.

(109)

Όσον αφορά τη ρυθμιζόμενη αγορά, στην οποία η Hidroelectrica πράγματι προμήθευε περίπου το ένα πέμπτο της παραγωγής της κατά την εξεταζόμενη περίοδο (αιτιολογική σκέψη 31), η σύγκριση με τις ρυθμιζόμενες τιμές που χρέωνε ετησίως η Hidroelectrica με βάση το επιλέξιμο κόστος και ένα ποσοστό απόδοσης καθορισμένο από τη ρυθμιστική αρχή ενέργειας ANRE δείχνει ότι όλες οι υπό εξέταση συμβατικές τιμές ήταν σταθερά και σημαντικά υψηλότερες από τις ρυθμιζόμενες τιμές κατά την περίοδο 2007-2010 (αιτιολογική σκέψη 26 και παράρτημα 1). Ήταν, συνεπώς, λογικό, από οικονομικής απόψεως, για την Hidroelectrica να συνεχίσει να προμηθεύει όλους τους εικαζόμενους δικαιούχους στην τρέχουσα διαδικασία και μετά το 2007, καθώς οι συγκεκριμένες συμβάσεις ήταν πιο επικερδείς από εκείνες των ρυθμιζόμενων αγορών. Σε κάθε περίπτωση, και επιχειρώντας μια σύγκριση με τη θεωρητική εναλλακτική λύση της αύξησης των ποσοτήτων που παρείχε στη ρυθμιζόμενη αγορά, η Hidroelectrica δεν μπορούσε κατά βούληση να αναδιοχετεύει την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας από τις υπό εξέταση συμβάσεις στη ρυθμιζόμενη αγορά, καθώς οι ποσότητες που παρέχονταν στη ρυθμιζόμενη αγορά ήταν εκ των προτέρων καθορισμένες από την ANRE.

(110)

Το ίδιο ισχύει, mutatis mutandis, για τους όρους εμπορίας στις αγορές εξισορρόπησης και επόμενης ημέρας. Με δεδομένα τα χαρακτηριστικά της παραγωγής της Hidroelectrica, που βασίζεται εν μέρει στη διανεμόμενη ηλεκτρική ενέργεια και στο χαμηλό οριακό κόστος, μπορεί να υποστηριχθεί ότι η Hidroelectrica μπορούσε περιστασιακά να εξασφαλίζει μεγαλύτερα έσοδα αναδιοχετεύοντας την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας από τις υπό εξέταση συμβάσεις στην αγορά της επόμενης ημέρας και στην αγορά εξισορρόπησης, με ιδιαίτερη έμφαση στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας κατά τις ώρες αιχμής, όταν οι τιμές αυξάνονται σημαντικά. Ωστόσο, για διάφορους λόγους, οι συνθήκες αγοράς και οι τιμές που επικρατούσαν στα συγκεκριμένα τμήματα της αγοράς δεν είναι δυνατό να θεωρηθούν αντιπροσωπευτικές των συνθηκών αγοράς με τις οποίες μπορούν να συγκριθούν οι υπό εξέταση συμβάσεις προκειμένου να εξακριβωθεί αν παρείχαν οικονομικό πλεονέκτημα στους αγοραστές.

(111)

Πρώτον, είναι προφανές ότι η Hidroelectrica προμήθευε ηλεκτρική ενέργεια και στα εν λόγω τμήματα αγοράς μεταξύ 2007 και 2010, αν και σε περιορισμένη έκταση — κάτω του 10 % των πωλήσεών της (αιτιολογική σκέψη 31). Το ζήτημα εδώ είναι κατά πόσο οι αγορές αυτές θα μπορούσαν να έχουν αποτελέσει αξιόπιστη εναλλακτική λύση για έναν ορθολογιστή ιδιώτη φορέα που θα ενεργούσε αντί της Hidroelectrica προκειμένου να καθορίσει τον προορισμό του 63 % των πωλήσεών του — ποσοστό πωλήσεων της Hidroelectrica στο πλαίσιο διμερών συμβάσεων μεταξύ 2007 και 2010.

(112)

Η εμπορία στα συγκεκριμένα τμήματα αγοράς είχε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τα οποία καθιστούν αδύνατο τον καθορισμό αξιόπιστων συνθηκών αγοράς για το σύνολο της ρουμανικής αγοράς ή για τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις της Hidroelectrica. Πράγματι, οι υπηρεσίες εξισορρόπησης ή οι βοηθητικές υπηρεσίες παρέχονται από τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας στον διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς με βάση τη μη προβλέψιμη ζήτηση και τις μορφές ζήτησης εκ μέρους ενός μεμονωμένου αγοραστή. Η προμήθεια στην αγορά της επόμενης ημέρας συνεπάγεται επίσης τιμές και ποσότητες μη προβλέψιμες από τη μια ημέρα στην άλλη. Με άλλα λόγια, οι υπό εξέταση μακροπρόθεσμες συμβάσεις, ακόμη και παραβλέποντας τις συμβατικές διατάξεις τους και θεωρώντας ότι μπορούν να κατατμηθούν σε μια ακολουθία ετησίως αναθεωρούμενων συμβάσεων, δεν μπορούν να συγκριθούν με μια ακολουθία 365 ημερήσιων συμβάσεων για την ίδια περίοδο. Κανένα από αυτά τα εναλλακτικά τμήματα αγοράς δεν θα προσέφερε την προβλεψιμότητα και σταθερότητα εσόδων που απαιτεί η Hidroelectrica ούτε θα ήταν συμβατό με τα χαρακτηριστικά της παραγωγής και το επενδυτικό σχέδιο της Hidroelectrica (αιτιολογικές σκέψεις 13-15).

(113)

Τέλος, και σε τελική ανάλυση, το άθροισμα των ποσοτήτων που αποτελούσαν ετησίως αντικείμενο εμπορίας κατά την περίοδο 2007-2010 μεταξύ όλων των προμηθευτών της Ρουμανίας και των σχετικών αγοραστών στις αγορές της επόμενης ημέρας και στις αγορές εξισορρόπησης υπολειπόταν συνολικά, σε όλες τις περιπτώσεις, της ετήσιας ποσότητας που παρεχόταν στο πλαίσιο των υπό έρευνα συμβάσεων (πρβλ. αιτιολογικές σκέψεις 30, 31 και 38). Στη διάρκεια της εν λόγω περιόδου, κανένα από τα τμήματα της αγοράς δεν είχε την αναγκαία ικανότητα και ρευστότητα για να απορροφήσει τις ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που πωλούνταν στο πλαίσιο των υπό έρευνα συμβάσεων. Με άλλα λόγια, ακόμη και αν κανείς δεχόταν θεωρητικά ότι η Hidroelectrica μπορούσε να έχει αντικαταστήσει όλους τους παραγωγούς και πωλητές της Ρουμανίας στο ένα ή και στα δύο αυτά τμήματα της αγοράς, η Hidroelectrica θα έπρεπε και πάλι να αναζητήσει επιπλέον αγοραστές για τις εν λόγω ποσότητες. Ομοίως, οι όροι και οι τιμές που εφαρμόζονταν σε αυτά τα μάλλον εξειδικευμένα τμήματα της αγοράς, όποια και αν είναι η συνολική δυναμικότητά τους, δεν θα μπορούσαν να θεωρηθούν σημείο αναφοράς για μια αξιόπιστη και αντικειμενική σύγκριση με τις τιμές της Hidroelectrica στο πλαίσιο των μακροπρόθεσμων συμβάσεων.

(114)

Με δεδομένα τα βασικά χαρακτηριστικά των συμβάσεων όσον αφορά την ευελιξία της προμήθειας, τη μεγάλη διάρκεια και τις συμφωνηθείσες ποσότητες, και υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες της ρουμανικής αγοράς κατά τη διερευνώμενη περίοδο, τα πλησιέστερα συγκριτικά μεγέθη για τον καθορισμό της ενδεχόμενης ύπαρξης οικονομικού πλεονεκτήματος σε σχέση με τις επικρατούσες συνθήκες αγοράς στη Ρουμανία ήταν οι τιμές που είχαν συμφωνηθεί από μεγάλους καταναλωτές οι οποίοι είχαν συνάψει ειδικού τύπου συμβάσεις με απευθείας διαπραγμάτευση και με όρους που δεν ήταν άκαμπτοι και προκαθορισμένοι. Είναι, επομένως, σκόπιμο να αναλυθεί εάν οι υπό εξέταση συμβάσεις ήταν συμβατές με τις τιμές των άλλων πωλητών στη ρουμανική αγορά των συμβάσεων απευθείας διαπραγμάτευσης. Το σύνολο δεδομένων που περιγράφεται στις αιτιολογικές σκέψεις 35-38 ανωτέρω και καλύπτει τις ισχύουσες διμερείς συμβάσεις απευθείας διαπραγμάτευσης που συνέπιπταν χρονικά με τις υπό έρευνα συμβάσεις αποτελεί την επαρκέστερη βάση που διαθέτει η Επιτροπή στην υπόθεση αυτή για τη σύγκριση των συμβατικών τιμών που χρεώθηκαν στους εμπόρους ηλεκτρικής ενέργειας, στην Alro, στην Electrocarbon και στην Elsid. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή συνέκρινε τις εν λόγω τιμές με τις τιμές που προέκυψαν από το σύνολο δεδομένων για την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2007 ώς το τέλος του 2010.

(115)

Όσον αφορά τις δύο συμβάσεις που συνάφθηκαν το 2009 και το 2010 από την Hidroelectrica με την ArcelorMittal στην αγορά OPCOM-PCCB, η Επιτροπή δεν θεωρεί ότι οι τιμές που ορίζονταν στις παράλληλες προσφορές των δύο εμπόρων στο πλαίσιο της αγοράς OPCOM-PCCB οι οποίες αναφέρονται στην απόφαση για κίνηση της διαδικασίας συνιστούν επαρκή τιμή αναφοράς, για τους εξής λόγους:

(116)

Με δεδομένη την απουσία απολύτως συγκρίσιμων συμβάσεων, οι μέσες τιμές της OPCOM-PCCB δεν συνιστούν αξιόπιστο δείκτη αναφοράς για τις δύο συμβάσεις με την ArcelorMittal, καθώς η ποσότητα της ενέργειας που αποτελούσε αντικείμενο εμπορίας στον OPCOM ήταν περιορισμένη και οι μορφές συναλλαγών που πραγματοποιούνταν δεν ήταν συγκρίσιμες.

(117)

Παρά τις προκαταρκτικές απόψεις που διατυπώθηκαν στις αποφάσεις για κίνηση της διαδικασίας, και λαμβάνοντας υπόψη τις μεγάλες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που αγόραζε η ArcelorMittal, το γεγονός ότι η ArcelorMittal ήταν ένας αξιόπιστος και οικονομικά σταθερός πελάτης της Hidroelectrica και το γεγονός ότι καμία από τις δύο παράλληλες προσφορές από εμπόρους ούτε οι μέσες τιμές στην αγορά OPCOM-PCCB συνιστούσαν αξιόπιστο συγκριτικό μέγεθος για τις δύο συμβάσεις με την ArcelorMittal, η Επιτροπή θεωρεί ότι ο καλύτερος δείκτης για τον καθορισμό τιμής αναφοράς με σκοπό τη σύγκριση θα ήταν εκείνος που χρησιμοποιήθηκε για τις άλλες συμβάσεις που προσδιορίστηκαν βάσει του συνόλου δεδομένων. Ως εκ τούτου, υπό το φως των παρατηρήσεων που της υποβλήθηκαν ως απάντηση στην απόφαση για κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή τροποποίησε την ανάλυσή της και εξέτασε τις τιμές των δύο συμβάσεων με την ArcelorMittal με βάση το ίδιο σύνολο δεδομένων που χρησιμοποιήθηκε για τη σύγκριση των μακροχρόνιων συμβάσεων.

(118)

Στις εύρυθμα λειτουργούσες αγορές ηλεκτρικής ενέργειας που διαθέτουν επαρκή ρευστότητα και μέσα που επιτρέπουν την πρόβλεψη των τιμών για τις μελλοντικές παραδόσεις, οι τιμές άμεσης παράδοσης αποτελούν καλή ένδειξη ή εκτίμηση των τιμών της αγοράς και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως σημεία αναφοράς για την αξιολόγηση των επιπέδων των τιμών σε συγκεκριμένες συμβάσεις. Στην προκειμένη περίπτωση, ωστόσο, με δεδομένο το σχετικά μεγάλο μέρος της ζήτησης που εξακολουθούσε να εξυπηρετείται με βάση ρυθμιζόμενα τιμολόγια στη Ρουμανία το 2009, την περιορισμένη ρευστότητα της πλατφόρμας εμπορίας του OPCOM την περίοδο 2007-2010 και το γεγονός ότι τα υπό τη διαχείριση του OPCOM χρηματιστήρια ενέργειας ορίζονταν ως σχετική αντιμονοπωλιακή αγορά υποκείμενη σε κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης πρέπει να χρησιμοποιηθούν άλλα κατάλληλα κριτήρια προκειμένου να αξιολογηθεί η ενδεχόμενη ύπαρξη οικονομικού πλεονεκτήματος σε σχέση με τις τιμές της αγοράς.

(119)

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή χρησιμοποίησε το σύνολο δεδομένων που υπέβαλαν οι ρουμανικές αρχές, θεωρώντας ότι ήταν η καλύτερη διαθέσιμη πηγή στοιχείων που αντανακλούν τις συνθήκες της αγοράς στη Ρουμανία. Το σύνολο δεδομένων περιέχει επαρκείς πληροφορίες προκειμένου να μπορέσει η Επιτροπή να αναλύσει τις συνθήκες στη ρουμανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας κατά τη διερευνώμενη περίοδο, όπως αποδεικνύεται στις αιτιολογικές σκέψεις 36 και 37. Με βάση το σύνολο δεδομένων, η Επιτροπή διενήργησε οικονομετρική ανάλυση για να εκτιμήσει μία τιμή αναφοράς βασιζόμενη σε συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας που συμπίπτουν χρονικά με τις υπό έρευνα συμβάσεις της Hidroelectrica καθ' όλη τη διάρκεια της ερευνώμενης περιόδου. Η χρήση οικονομικών μοντέλων για την ποσοτικοποίηση ενδεχόμενων πλεονεκτημάτων σε σχέση με τις συνθήκες της αγοράς είναι συμβατή με τα προηγούμενα που δημιουργήθηκαν σε αγορές με σύνθετα χαρακτηριστικά (αιτιολογική σκέψη 104), όπως η συγκεκριμένη αγορά στη Ρουμανία το 2007 (αιτιολογικές σκέψεις 24-38 και 107). Πλήρης και λεπτομερής τεχνική περιγραφή της οικονομετρικής ανάλυσης και τα αποτελέσματά της παρουσιάζονται στο παράρτημα II.

(120)

Εφόσον δεν υπάρχει ένα οριστικό σημείο αναφοράς για τον καθορισμό των «συνθηκών της αγοράς», προκειμένου να ελεγχθεί κατά πόσον οι συμβατικές τιμές ήταν ανώτερες από τις τιμές της αγοράς, έγινε εκτίμηση τιμών αναφοράς των αγοραίων τιμών βάσει συντηρητικών παραδοχών, συγκεκριμένα συνυπολογίζοντας τις σημαντικές αποκλίσεις προς τα κάτω από την εκτιμώμενη αγοραία τιμή. Με βάση αυτή τη συντηρητική προσέγγιση, η Επιτροπή πραγματοποίησε σύγκριση ανάμεσα στις τιμές των συμβάσεων της Hidroelectrica και στην ετήσια τιμή αναφοράς της αγοράς μεταξύ 2007 και 2010. Η σύγκριση έγινε σε ετήσια βάση επειδή, στην πραγματικότητα, οι τιμές πώλησης τροποποιούνταν κάθε χρόνο (58), παρά τις σχετικές διατάξεις στις συμβάσεις.

(121)

Η ανάλυση δείχνει ότι μόνον τρεις εικαζόμενοι δικαιούχοι επωφελούνταν από τιμές χαμηλότερες τους εύρους τιμών εντός του οποίου θα μπορούσαν να θεωρηθούν συμβατές με την αγοραία τιμή αναφοράς:

(122)

Η ανάλυση δείχνει ότι οι τιμές που χρέωνε η Hidroelectrica σε εννέα από τις συμβάσεις μεταξύ 2007 και 2010, συγκεκριμένα στις συμβάσεις με τις εταιρείες Alpiq RomIndustries, Alpiq RomEnergie, EFT, Electromagnetica, Energy Holding, Euro-Pec, Electrica, ArcelorMittal και Alro, ήταν απολύτως εναρμονισμένες με την αγοραία τιμή αναφοράς. Στην περίπτωση της σύμβασης με τη Luxten-Lighting, οι τιμές που ίσχυσαν το 2007 και το 2010 δεν διαφέρουν σημαντικά από τις τιμές για τις άλλες συμβάσεις απευθείας διαπραγμάτευσης που είχαν συναφθεί στη ρουμανική αγορά.

(123)

Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν προκύπτει αθέμιτο οικονομικό πλεονέκτημα σε σχέση με τις συνθήκες της αγοράς στο πλαίσιο των συμβάσεων με τις εταιρείες Alpiq RomIndustries, Alpiq RomEnergie, EFT, Electromagnetica, Energy Holding, Euro-Pec, Electrica, ArcelorMittal και Alro για το σύνολο της ερευνώμενης χρονικής περιόδου, καθώς και με τη Luxten-Lighting για τα έτη 2007 και 2010.

(124)

Ταυτόχρονα, η εμπειρική ανάλυση προσδιορίζει τρεις συμβάσεις με τιμές που δεν συμβαδίζουν με την τιμή αναφοράς, συγκεκριμένα τη σύμβαση μεταξύ της Hidroelectrica και της Luxten-Lighting για το 2008 και το 2009 και τις συμβάσεις με την Electrocarbon και την Elsid για τα έτη 2007-2010.

(125)

Με βάση τα ανωτέρω, η απόφαση της Hidroelectrica να διατηρήσει τις τρεις συμβάσεις με την Elsid, την Electrocarbon και τη Luxten-Lighting δεν μπορεί να θεωρηθεί ορθολογική απόφαση ενός φορέα της αγοράς, καθώς φαίνεται ότι οι συμβάσεις με τη Luxten-Lighting για το 2008 και το 2009 και με την Electrocarbon και την Elsid για την περίοδο 2007-2010 υπολείπονται των συνθηκών της αγοράς, με βάση συντηρητικές παραδοχές (παράρτημα II). Ως εξ αυτού, οι συμβάσεις της Hidroelectrica παρείχαν αθέμιτο οικονομικό πλεονέκτημα στη Luxten-Lighting για το 2008 και το 2009 και στην Electrocarbon και την Elsid για την περίοδο 2007-2010.

(126)

Συνάγεται ότι οι συμβάσεις της Hidroelectrica με τη Luxten-Lighting για το 2008 και το 2009 και με την Electrocarbon και την Elsid για την περίοδο 2007-2010 ευνόησαν, όπως όλα συντείνουν, τους αγοραστές παρέχοντάς τους αθέμιτο οικονομικό πλεονέκτημα που υπερέβαινε τις κανονικές συνθήκες της αγοράς και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να ενέχουν οι συμβάσεις στοιχείο κρατικής ενίσχυσης κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ.

(127)

Συνεπώς, υπό το φως των αποτελεσμάτων της οικονομετρικής ανάλυσης της Επιτροπής όπως περιγράφεται στην αιτιολογική σκέψη 120, πρέπει να αναλυθεί εκτενέστερα κατά πόσο πληρούται μία από τις άλλες σωρευτικές προϋποθέσεις για την ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης όσον αφορά τη Luxten-Lighting, την Electrocarbon και την Elsid.

(128)

Με δεδομένο ότι η Hidroelectrica ανήκει στο Δημόσιο κατά 80 % και ότι μια ενδεχόμενη υστέρηση στις πωλήσεις μειώνει τους πόρους που διατίθενται στο ρουμανικό κράτος βάσει της ιδιότητάς του ως μετόχου, η Επιτροπή μπορεί να συναγάγει ότι τα έσοδα ή οι υστερήσεις στα έσοδα από την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας στο πλαίσιο των τριών συμβάσεων με τη Luxten-Lighting για την περίοδο 2008-2009 και με την Electrocarbon και την Elsid για την περίοδο 2007-2010 συνδέονται με κρατικούς πόρους κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ.

(129)

Ωστόσο, το ίδιο συμπέρασμα δεν τεκμηριώνεται κατ' ανάγκη όσον αφορά τον καταλογισμό στο ρουμανικό κράτος εμπορικών αποφάσεων της Hidroelectrica σε σχέση με τις τιμές και τα έσοδα από τις πωλήσεις στο πλαίσιο των τριών συμβάσεων με την Luxten-Lighting, την Electrocarbon και την Elsid μετά την 1η Ιανουαρίου 2007. Πράγματι, το γεγονός και μόνο ότι οι τιμές κατ' εφαρμογή των υπό εξέταση συμβάσεων χρεώθηκαν από την Hidroelectrica, μια δημόσια επιχείρηση που ελέγχεται κατά πλειοψηφία από το ρουμανικό κράτος, δεν αποτελεί επαρκή λόγο για να συμπεράνει κανείς ότι οι εν λόγω αποφάσεις καταλογίζονται στο ρουμανικό κράτος.

(130)

Στην πραγματικότητα, και οι τρεις συμβάσεις ήταν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2007 (αιτιολογική σκέψη 19, παράρτημα I). Η Επιτροπή δεν είναι αρμόδια να αποφανθεί κατά πόσο η σύναψη των εν λόγω τριών συμβάσεων το 2002 και το 2004 και οι τυχόν τροποποιήσεις τους κατά την περίοδο πριν από την προσχώρηση της Ρουμανίας στην ΕΕ καταλογίζονταν στο ρουμανικό κράτος, ούτε να αξιολογήσει τις συνθήκες της αγοράς υπό τις οποίες συνάφθηκαν ή τροποποιήθηκαν οι συμβάσεις πριν από τη συγκεκριμένη ημερομηνία (αιτιολογική σκέψη 101). Οι αποφάσεις της Hidroelectrica τις οποίες είναι αρμόδια να αξιολογήσει η Επιτροπή είναι οι εξής:

(131)

Ως προς αυτό, ακόμη και αν το ρουμανικό κράτος ήταν σε θέση να ελέγξει την πολιτική της Hidroelectrica και να ασκήσει δεσπόζουσα επιρροή στις αποφάσεις της, δεν μπορεί αυτομάτως να θεωρηθεί ότι άσκησε πράγματι τέτοιου είδους έλεγχο σε σχέση με τη διατήρηση των συμβάσεων με τη Luxten-Lighting για τα έτη 2008-2009 και με την Electrocarbon και την Elsid για τα έτη 2007-2010, καθώς και σε σχέση με την τροποποίηση των συμβατικών τιμών.

(132)

Σύμφωνα με τη συναφή νομολογία (59) είναι αναγκαίο να εξεταστεί αφενός κατά πόσο μπορεί να θεωρηθεί ότι οι ρουμανικές αρχές είχαν, με κάποιο τρόπο, εμπλοκή στη διατήρηση σε ισχύ των συμβάσεων και στην τροποποίηση των συμβατικών τιμών, και αφετέρου κατά πόσο ήταν απίθανο να μην έχουν εμπλακεί στις εν λόγω αποφάσεις. Προς τούτο, ο μη καταλογισμός στο ρουμανικό κράτος των αποφάσεων σχετικά με τις υπό έρευνα συμβάσεις μπορεί να συναχθεί από μια σειρά δεικτών που προκύπτουν από τις συνθήκες υπό τις οποίες, και από το πλαίσιο εντός του οποίου, η Hidroelectrica προμήθευε ηλεκτρική ενέργεια στη Luxten-Lighting για τα έτη 2008-2009 και στην Electrocarbon και την Elsid μετά το 2007.

(133)

Ειδικότερα, και με βάση τη συναφή νομολογία, η διατήρηση των τριών υπό εξέλιξη συμβάσεων και η εισαγωγή τροποποιήσεων στις συμβατικές τιμές μετά το 2007 είναι δυνατό να καταλογιστούν στη Ρουμανία i) εάν η Hidroelectrica δεν θα μπορούσε να έχει αποφασίσει για τα εν λόγω θέματα χωρίς να λάβει υπόψη τις απαιτήσεις των δημόσιων αρχών, ή ii) εάν η Hidroelectrica όφειλε να λάβει υπόψη οδηγίες εκδοθείσες από κυβερνητικό ή διϋπουργικό φορέα. Κατά τον ίδιο τρόπο, πρέπει να επίσης να εξεταστεί iii) κατά πόσο η Hidroelectrica είναι ενταγμένη στις δομές της δημόσιας διοίκησης, iv) η φύση των δραστηριοτήτων της και η άσκηση των εν λόγω δραστηριοτήτων στην αγορά υπό κανονικές συνθήκες ανταγωνισμού με ιδιωτικούς φορείς, v) το νομικό καθεστώς της Hidroelectrica (ως προς το αν διέπεται από το δημόσιο δίκαιο ή από το κοινό εταιρικό δίκαιο), vi) ο βαθμός της εποπτείας που ασκούν οι δημόσιες αρχές επί της διαχειρίσεώς της, ή vii) οποιαδήποτε άλλη ένδειξη από την οποία να συνάγεται είτε ότι οι δημόσιες αρχές έχουν εμπλακεί είτε ότι είναι απίθανο να μην έχουν εμπλακεί στη διατήρηση των συμβάσεων και στην τροποποίηση των συμβατικών τιμών, λαμβάνοντας επίσης υπόψη viii) το πεδίο των αποφάσεων τις οποίες έλαβε η Hidroelectrica, το περιεχόμενό τους ή οι όροι τους οποίους περιέχουν (60).

(134)

Η Hidroelectrica είναι μια εταιρεία που διέπεται από το κοινό εταιρικό δίκαιο και δεν είναι ενταγμένη στις δομές της δημόσιας διοίκησης. Στην πραγματικότητα, το διοικητικό συμβούλιο της Hidroelectrica ασκούσε παράλληλα καθήκοντα σε κυβερνητικές θέσεις (αιτιολογική σκέψη 12). Αυτό μπορεί να υποδηλώνει ότι τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου επιλέχθηκαν κατά κύριο λόγο με βάση τους δεσμούς τους με την κυβέρνηση και όχι με βάση την επιχειρηματική εμπειρία ή επάρκειά τους. Αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι η Hidroelectrica είναι υποχρεωμένη να λαμβάνει υπόψη οδηγίες που έχουν εκδοθεί από κυβερνητικό ή διϋπουργικό φορέα, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι εν λόγω οδηγίες εκδόθηκαν με σκοπό τη διατήρηση σε ισχύ των τριών συμβάσεων και την αύξηση των συμβατικών τιμών. Συγκεκριμένα, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η γενική συνέλευση των μετόχων ή το διοικητικό συμβούλιο της Hidroelectrica διαδραμάτισαν οποιονδήποτε ρόλο στις αποφάσεις που σχετίζονται με τις εμπορικές συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας (και τη διατήρησή τους) και/ή με την τροποποίηση των τιμών που ισχύουν κατ' εφαρμογή των εν λόγω συμβάσεων (αιτιολογική σκέψη 12). Όπως επισημάνθηκε από ενδιαφερομένους, σύμφωνα με το καταστατικό της Hidroelectrica και το ρουμανικό εταιρικό δίκαιο, ο Διευθύνων Σύμβουλος διοικεί την εταιρεία, την εκπροσωπεί στην καθημερινή δραστηριότητά της και λαμβάνει ανεξάρτητα αποφάσεις για θέματα που δεν εμπίπτουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα του διοικητικού συμβουλίου της γενικής συνέλευσης των μετόχων. Οι ρουμανικές αρχές υπογραμμίζουν ότι τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου πρέπει να λαμβάνουν αποφάσεις προς το συμφέρον της εταιρείας.

(135)

Η υπουργική απόφαση αριθ. 445/2009, στην οποία αναφερόταν η Επιτροπή στις αποφάσεις για κίνηση της διαδικασίας (αιτιολογική σκέψη 44), δεν είχε καμία επίπτωση στους όρους και στις προϋποθέσεις των τριών υπό εξέταση συμβάσεων. Σύμφωνα με το άρθρο 1(2) της εν λόγω απόφασης, οι υπό εξέλιξη διμερείς συμβάσεις εξαιρούνταν σε γενικές γραμμές από τον κανόνα βάσει του οποίου οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Οικονομίας, Εμπορίου και Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος, μέλη των διοικητικών συμβουλίων των κρατικών εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας, είχαν υποχρέωση να διασφαλίσουν ότι, από τις 31 Μαρτίου 2010, η ποσότητα της ηλεκτρικής ενέργειας που προοριζόταν για την αγορά χονδρικής θα έπρεπε να γίνεται αποκλειστικά μέσω του OPCOM. Όπως επισημαίνεται στην αιτιολογική σκέψη 101, η αρμοδιότητα για εξέταση των συγκεκριμένων συμβάσεων σε σχέση με τους κανόνες της ΕΕ περί κρατικών ενισχύσεων αρχίζει από την ημερομηνία προσχώρησης της Ρουμανίας στην ΕΕ, δηλαδή τρία έτη πριν από το χρονικό όριο που ορίζει η υπουργική απόφαση αριθ. 445/2009 και δύο και πλέον έτη πριν από την έγκριση της απόφασης. Έπεται ότι ο ανωτέρω κανόνας δεν υφίστατο όταν οι εν λόγω συμβάσεις μπορούσαν πλέον να αποτελέσουν αντικείμενο εξέτασης στο πλαίσιο των κανόνων της ΕΕ. Εξάλλου, οι συμβάσεις λιανικής μεταξύ της Hidroelectrica και της Elsid και, αντιστοίχως, της Electrocarbon — σε ισχύ πριν από τις 31 Μαρτίου 2010 — δεν θα υπάγονταν στο μέτρο, ακόμη και αν αυτό είχε εφαρμογή και στις συμβάσεις που υπήρχαν όταν τέθηκε σε ισχύ η απόφαση, καθώς αφορούσε μόνο τις (μελλοντικές) πωλήσεις χονδρικής.

(136)

Επιπροσθέτως, παρόλο που η υπουργική απόφαση αριθ. 445/2009 υποδηλώνει έναν βαθμό επιρροής εκ μέρους του Δημοσίου στην εμπορική πολιτική των κρατικών παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, ο στόχος της είναι κυρίως κανονιστικού χαρακτήρα και συνίσταται συγκεκριμένα στη βελτίωση της διαφάνειας των ενεργειακών συναλλαγών στην αγορά χονδρικής και στη διασφάλιση μεγαλύτερων ποσοτήτων και ρευστότητας στις πλατφόρμες εμπορίας που διαχειρίζεται o OPCOM. Η υπουργική απόφαση ισχύει για όλους τους κρατικούς παραγωγούς, και όχι μόνο για την Hidroelectrica. Δεν συνάγεται επομένως από τους όρους και τους σκοπούς της υπουργικής απόφασης αριθ. 445/2009 ότι το ρουμανικό κράτος ασκούσε έλεγχο σε κάθε συναλλαγή, σύμβαση ή τροποποίηση σύμβασης σχετικά με την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας από κρατικούς παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν τη μεγάλη πλειονότητα των παραγωγών στη ρουμανική αγορά, ή, ειδικότερα, από την Hidroelectrica. Με άλλα λόγια, η απόφαση δεν συνιστά εύλογη απόδειξη ότι το ρουμανικό κράτος εμπλεκόταν στη συνήθη καθημερινή εμπορική δραστηριότητα, στις συμβάσεις πωλήσεων και στις τροποποιήσεις αυτών, στις διαπραγματεύσεις των τιμών κ.λπ. σε σχέση με τις τρεις υπό εξέταση συμβάσεις.

(137)

Εκτός της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στη ρυθμιζόμενη αγορά (αιτιολογικές σκέψεις 25-26), η Hidroelectrica δραστηριοποιείται ως προμηθευτής ηλεκτρικής ενέργειας και σε ανοικτές αγορές με μη δεσμευμένους αγοραστές, ανταγωνιζόμενη τους άλλους ιδιώτες ή κρατικούς προμηθευτές. Συγκεκριμένα, σημαντική ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας, πολύ μεγαλύτερη από τη συνολική ποσότητα παραδόσεων της Hidroelectrica στο πλαίσιο των υπό έρευνα συμβάσεων, αποτελούσε αντικείμενο εμπορίας μέσω διμερών μακροπρόθεσμων συμβάσεων ειδικού τύπου στη ρουμανική αγορά, με ανταγωνιστές πολλούς άλλους προμηθευτές (αιτιολογικές σκέψεις 30 και 38). Οι υπό εξέταση συμβάσεις της Hidroelectrica και, ειδικότερα, οι τρεις μακροπρόθεσμες συμβάσεις ειδικού τύπου με την Luxten-Lighting, την Electrocarbon και την Elsid, που διατηρήθηκαν σε ισχύ μετά την 1η Ιανουαρίου 2007, δεν αποτελούν, συνεπώς, κάτι το ασύνηθες ή το εξαιρετικό, γεγονός που θα μπορούσε να υποδηλώνει κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον του Δημοσίου για τη διατήρησή τους.

(138)

Επιπροσθέτως, ο διαχειριστής πτώχευσης της Hidroelectrica διατήρησε και επαναδιαπραγματεύτηκε τις συμβάσεις με την Electrocarbon και την Elsid μετά την κίνηση της διαδικασίας αφερεγγυότητας το 2012, γεγονός που υποδεικνύει ότι οι εν λόγω συμβάσεις εξακολουθούσαν να παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την προσωρινή νέα διοίκηση της Hidroelectrica, πολύ μετά την προσχώρηση της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2007 και πολύ μετά τη σύναψη και την τροποποίηση των συμβάσεων, ειδικά όσον αφορά τις τιμές. Στο ίδιο πνεύμα, η Hidroelectrica ζήτησε αυξημένες τιμές πάνω από τα επίπεδα των συμβάσεων και προειδοποίησε την Electrocarbon και την Elsid ότι θα διέκοπτε τις παραδόσεις ως μέσο πίεσης προκειμένου να αποδεχθούν περαιτέρω αυξήσεις των τιμών το 2010 (αιτιολογική σκέψη 22), στάση που προσιδιάζει περισσότερο σε πωλητή που επιδιώκει μεγιστοποίηση των εσόδων παρά σε παραχωρούσα αρχή της ενίσχυσης.

(139)

Αυτό δεν σημαίνει ότι το ρουμανικό κράτος δεν είναι σε θέση να εμπλέκεται στις εμπορικές συμβάσεις των κρατικών προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας προς όφελος συγκεκριμένων και μεγάλων βιομηχανικών αγοραστών. Λόγου χάρη, πριν από την προσχώρηση της Ρουμανίας στην ΕΕ, εσωτερικό υπόμνημα με ημερομηνία 2 Φεβρουαρίου 2006, το οποίο έφερε την υπογραφή του υφυπουργού Οικονομίας και Εμπορίου και είχε εγκριθεί από τον πρωθυπουργό, εισηγούνταν ειδική προτιμησιακή μεταχείριση για τους δέκα μεγαλύτερους ενεργοβόρους χρήστες στη Ρουμανία (συμπεριλαμβανομένων των παραγωγών αλουμινίου ή χάλυβα με προμηθευτές την Hidroelectrica ή τη Nuclearelectrica). Όσον αφορά τη σύμβαση με την Arcelor-Mittal, συγκεκριμένα, η απόφαση αριθ. 13/2009 του διοικητικού συμβουλίου της Hidroelectrica με ημερομηνία 16 Δεκεμβρίου 2009 εξουσιοδότησε τον διευθύνοντα σύμβουλο της Hidroelectrica «να διαπραγματευθεί την υπό εξέλιξη σύμβαση πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας με τους καλύτερους δυνατούς όρους για την Hidroelectrica». Το διοικητικό συμβούλιο ενέκρινε σχετικά τους βασικούς όρους των συμβάσεων του 2009 και του 2010 με την ArcelorMittal. Η προσθήκη αριθ. 17 στη σύμβαση με την Alro το 2009 (η οποία εισήγαγε τον τύπο LME στον υπολογισμό της συμβατικής τιμής) είχε επίσης την έγκριση του διοικητικού συμβουλίου της Hidroelectrica.

(140)

Ομοίως, υπόμνημα της 3ης Φεβρουαρίου 2011 από τους δύο Γενικούς Διευθυντές της Nuclearelectrica και της CE Hunedoara, οι οποίες, όπως και η Hidroelectrica ανήκουν στο κράτος, ζητούσε την έγκριση του Υπουργείου Οικονομίας και Εμπορίου για τη σύναψη σύμβασης χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ της Nuclearelectrica ως πωλητή και της CE Hunedoara ως αγοραστή. Η εν λόγω συναλλαγή απαιτούσε παρέκκλιση από τις διατάξεις της απόφασης αριθ. 445/2009 βάσει της οποίας όλες οι συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας σε επίπεδο χονδρικής από κρατικές επιχειρήσεις πρέπει να διενεργούνται μόνο μέσω του OPCOM. Η παρέκκλιση ζητήθηκε με την αιτιολογία ότι η παρεχόμενη ηλεκτρική ενέργεια θα εξυπηρετούσε «τις ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια μιας σειράς βιομηχανικών καταναλωτών εθνικής σημασίας το 2011». Το υπόμνημα εγκρίθηκε πλήρως από τον Υπουργό Οικονομίας και Εμπορίου.

(141)

Συνάγεται ότι υπάρχουν έμμεσες ενδείξεις οι οποίες δεν επιτρέπουν να αποκλειστεί τελείως το ενδεχόμενο εμπλοκής του ρουμανικού κράτους στη σύναψη, ή στην εκτεταμένη τροποποίηση, των συμβάσεων της Hidroelectrica με μεγάλους ενεργοβόρους βιομηχανικούς αγοραστές.

(142)

Εξάλλου, η Επιτροπή έχει συναγάγει ότι άλλες συμβάσεις αγοράς τις οποίες σύναψε η Hidroelectrica με δύο άλλες κρατικές εταιρείες, την Electrocentrale Deva και τη Termoelectrica, το 2008 και το 2009 καταλογίζονταν στο ρουμανικό κράτος. Το συμπέρασμα αυτό βασιζόταν σε στοιχεία που αποδείκνυαν άμεσα ότι οι δύο άλλες κρατικές εταιρείες ζήτησαν έγκριση των συμβάσεων από τον υπουργό που ήταν επίσης αρμόδιος για την κρατική Hidroelectrica ως μέσο (αλληλο)χρηματοδότησης των τρεχουσών δραστηριοτήτων τους και της λειτουργίας των κρατικών ανθρακωρυχείων που τις προμήθευαν με άνθρακα, για κοινωνικούς και άλλους μη εμπορικούς λόγους (61).

(143)

Ωστόσο, οι παράμετροι που μπορεί να καθιστούν ευλογοφανή (ή να μην αποκλείουν την πιθανότητα για) μια ενδεχόμενη εμπλοκή του ρουμανικού κράτους σε μια σειρά συμβάσεων της Hidroelectrica με μεγάλους βιομηχανικούς αγοραστές εθνικής σημασίας για τη ρουμανική οικονομία και με άλλους κρατικούς πωλητές δεν μπορούν να γενικευθούν με τέτοιο τρόπο ώστε όλες οι εμπορικές συμβάσεις της Hidroelectrica και, ειδικά εκείνες με την Elsid, την Electrocarbon και τους εμπόρους ηλεκτρικής ενέργειας να θεωρούνται καταλογιστέες στο ρουμανικό κράτος. Σε αντίθεση με την Electrocentrale Deva και την Termoelectrica, η Elsid, η Electrocarbon και οι έμποροι ηλεκτρικής ενέργειας ήταν ιδιωτικές εταιρείες και καμία εξ αυτών δεν μπορεί να θεωρηθεί μεγάλος βιομηχανικός αγοραστής εθνικής σημασίας για τη ρουμανική οικονομία. Πιο συγκεκριμένα, τα στοιχεία που διαθέτει η έρευνα δεν συντείνουν σε κάποιο ειδικό ενδιαφέρον εκ μέρους του ρουμανικού κράτους για, ή εμπλοκή του σε, ενθάρρυνση της Hidroelectrica ώστε να συνάψει ή, μετά την προσχώρηση της Ρουμανίας, να διατηρήσει τις συμβάσεις με την Elsid, την Electrocarbon και τους εμπόρους ηλεκτρικής ενέργειας.

(144)

Επιπλέον, όσον αφορά την Elsid, την Electrocarbon και τη Luxten-Lighting, οι οποίες διαχωρίστηκαν από τις υπόλοιπες περιπτώσεις στην αμέσως προηγούμενη ενότητα 7.1, δεν συνάγεται με βάση τα γεγονότα ότι η απόφαση διατήρησης των συμβάσεων και τροποποίησης των τιμών των συμβάσεων με τη Luxten-Lighting για το 2008-2009 και με την Electrocarbon και την Elsid για το 2007-2010 καταλογίζεται στις ρουμανικές αρχές.

(145)

Συγκεκριμένα, οι πραγματικές τιμές στο πλαίσιο των τριών συμβάσεων αυξάνονταν αδιαλείπτως σε ετήσια βάση. Μεταξύ του 2007 και του 2010, οι τιμές που χρεώνονταν στην Elsid, στην Electrocarbon και στη Luxten-Lighting αυξήθηκαν κατά 44,5 %, 44,5 % και 41,4 %, αντίστοιχα. Οι αυξήσεις των τιμών μειώνουν την απόλυτη αξία της χορηγούμενης ενίσχυσης. Οι εν λόγω τροποποιήσεις στις συμβάσεις οι οποίες μειώνουν το υποτιθέμενο ύψος της εικαζόμενης κρατικής ενίσχυσης, επήλθαν σε όλες τις περιπτώσεις με πρωτοβουλία, και προς το συμφέρον, της Hidroelectrica. Μια στρατηγική που θα αποσκοπούσε στη μείωση του ύψους της ενίσχυσης που χορηγείται στους δικαιούχους μοιάζει να έρχεται σε αντίφαση με τον σκοπό της χορήγησης ενισχύσεων ή, τουλάχιστον, να είναι υπερβολικά εξεζητημένη για να είναι αξιόπιστη. Επιπλέον, σε αντίθεση με την Alro και την ArcelorMittal, η Elsid, η Electrocarbon και η Luxten-Lighting δεν μπορούν να θεωρηθούν βιομηχανικοί καταναλωτές εθνικής σημασίας: ενδεικτικά, οι ετήσιες αγορές τους από την Hidroelectrica υπολείπονταν του 10 % των αντίστοιχων της Alro (παράρτημα I). Είναι συνεπώς μάλλον απίθανο αποφάσεις που μείωναν το ύψος της ενίσχυσης αυξάνοντας σημαντικά τις συμβατικές τιμές να μπορούν να καταλογιστούν όχι σε εμπορική απόφαση της Hidroelectrica αλλά σε απόφαση του ρουμανικού κράτους με στόχο την παροχή ενίσχυσης στους εικαζόμενους δικαιούχους.

(146)

Φαίνεται επίσης ότι το Δημόσιο είναι μάλλον απίθανο να εμπλεκόταν σε ανεπαίσθητες μειώσεις του ύψους της ενίσχυσης όσον αφορά τις συμβάσεις με την Electrocarbon και την Elsid. Συγκεκριμένα, δεν συνάγεται ότι η Hidroelectrica ενεργούσε κατ' εντολή του Δημοσίου όταν ζήτησε αυξήσεις τιμών που υπερέβαιναν τις συμβατικές τιμές το 2010, όταν απειλούσε να διακόψει την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και όταν υπερασπιζόταν τη θέση της ενώπιον του δικαστηρίου (αιτιολογική σκέψη 22), καθώς οι απαιτούμενες αυξήσεις τιμών είχαν ως αποτέλεσμα μείωση του υποτιθέμενου ύψους της ενίσχυσης και η διακοπή των παραδόσεων θα μπορούσε να έχει θέσει σε κίνδυνο τις παραγωγικές δραστηριότητες των αγοραστών. Αυτή η άρνηση δέσμευσης σε μια συμβατική τιμή που υποτίθεται ότι συνιστά ενίσχυση, οι απειλές για διακοπή των παραδόσεων και η υπεράσπιση των αυξήσεων των τιμών ενώπιον δικαστηρίου δεν συνάδουν με τη συνήθη συμπεριφορά μιας παραχωρούσας αρχής, αλλά μάλλον μιας εταιρείας που υπερασπίζεται τα εμπορικά συμφέροντά της επιδιώκοντας μεγιστοποίηση των εσόδων χωρίς να ενδιαφέρεται για την εκπλήρωση μη εμπορικών σκοπών, ενδεχομένως κατ' εντολή του Δημοσίου.

(147)

Όσον αφορά τη Luxten-Lighting, δεν υπάρχει προφανής λόγος δημόσιας πολιτικής, π.χ. χαμηλές τιμές για τελικούς χρήστες, πέραν της πώλησης σε έμπορο που μπορεί να πραγματοποιεί μόνο λιανική πώληση σε υψηλότερες τιμές σε σχέση με την Hidroelectrica. Επί παραδείγματι, πριν αρχίσει να προμηθεύεται από την Hidroelectrica με τιμές λιανικής το 2005, η Alro αγόραζε ηλεκτρική ενέργεια από έναν έμπορο, την Energy Holding, η οποία αγόραζε χονδρικά ηλεκτρική ενέργεια από την Hidroelectrica. Ήταν λογική η απόφαση της Alro να προμηθεύεται απευθείας από την Hidroelectrica εξοικονομώντας έτσι ένα εμπορικό περιθώριο κέρδους, αν ο προμηθευτής της δεν προσέθετε αξία στην προμήθεια χονδρικής της Hidroelectrica. Με την ίδια λογική, δεν μοιάζει ευλογοφανές ότι το ρουμανικό κράτος ενθάρρυνε την Hidroelectrica να διατηρήσει το συμβόλαιο με τη Luxten-Lighting το 2008 και το 2009, καθώς, αν η Luxten-Lighting δεν προσέθετε αξία στις λιανικές πωλήσεις της σε βιομηχανικούς χρήστες ή άλλους αγοραστές, οι τελευταίοι θα είχαν επιτύχει χαμηλότερες τιμές συνάπτοντας σύμβαση απευθείας με την Hidroelectrica. Επιπροσθέτως, η Luxten-Lighting κατήγγειλε μονομερώς τη σύμβασή της με τη Hidroelectrica τον Νοέμβριο του 2011, πριν από την κίνηση της διαδικασίας από την Επιτροπή· η στάση αυτή δεν συνάδει με τη στάση δικαιούχου κρατικής ενίσχυσης.

(148)

Με βάση όλες τις ανωτέρω παραμέτρους, δεν τεκμηριώνεται ότι οι συμβάσεις με τη Luxten-Lighting για την περίοδο 2008-2009 και με την Electrocarbon και την Elsid για την περίοδο 2007-2010 καταλογίζονται στη Ρουμανία.

(149)

Με δεδομένο ότι το βασικό στοιχείο του καταλογισμού στη Ρουμανία της ύπαρξης κρατικής ενίσχυσης δεν διαπιστώνεται στις τρεις συμβάσεις με τη Luxten-Lighting για το διάστημα 2008-2009 και με την Electrocarbon και την Elsid για την περίοδο 2007-2010, δεν χρειάζεται να αναλυθεί κατά πόσο πληρούνται οι υπόλοιπες σωρευτικές προϋποθέσεις για την εφαρμογή της παρούσας διάταξης, όπως οι ενδεχόμενες επιπτώσεις στον ανταγωνισμό και στις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών.

(150)

Υπό το φως των ανωτέρω, οι τρεις υπό εξέταση συμβάσεις, με τη Luxten-Lighting για την περίοδο 2008-2009 και με την Electrocarbon και την Elsid για την περίοδο 2007-2010, δεν συνιστούν κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ.

(151)

Οι συμβάσεις που αποτελούν αντικείμενο της παρούσας απόφασης δεν συνιστούν κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ.