15.10.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 269/47

(1)

Στις 11 Μαΐου 2012 το Βέλγιο κοινοποίησε εκ των προτέρων στην Επιτροπή την ενίσχυση διάσωσης υπέρ της εταιρείας Val Saint-Lambert SA (εφεξής «VSL») υπό μορφή δανείου με ευνοϊκούς όρους ύψους 1 εκατ. ευρώ. Διαπιστώνοντας ότι ένα μέρος της ενίσχυσης διάσωσης ύψους 400 000 ευρώ είχε ήδη χορηγηθεί στις 3 Απριλίου 2012, η Επιτροπή καταχώρισε την εν λόγω υπόθεση στο μητρώο των μη κοινοποιηθεισών ενισχύσεων. Η ενίσχυση αυτή εξακολουθεί να συγκαταλέγεται στις μη κοινοποιηθείσες και δεν αποτέλεσε μεταγενέστερα αντικείμενο κοινοποίησης.

(2)

Στις 3 Οκτωβρίου 2012 οι βελγικές αρχές κοινοποίησαν την ενίσχυση αναδιάρθρωσης υπέρ της VSL. Αυτή συνίσταται στην παράταση του δανείου ύψους 1 εκατ. ευρώ για 10 έτη.

(3)

Με επιστολή της 1ης Φεβρουαρίου 2013 η Επιτροπή ενημέρωσε το Βέλγιο σχετικά με την απόφασή της να κινήσει τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής «ΣΛΕΕ») όσον αφορά τις δύο αυτές ενισχύσεις και τα άλλα μέτρα που χορηγήθηκαν υπέρ τηςVSL.

(4)

Η απόφαση της Επιτροπής να κινήσει τη διαδικασία δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης  (2) (εφεξής η «απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας»). Η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με την ενίσχυση και τα επίμαχα μέτρα.

(5)

Η Επιτροπή δεν έλαβε παρατηρήσεις για το θέμα αυτό από τρίτους ενδιαφερόμενους.

(6)

Το Βέλγιο διαβίβασε τις παρατηρήσεις του επί της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας στις 21 Μαρτίου 2013.

(7)

Με επιστολή της 14ης Νοεμβρίου 2013 οι βελγικές αρχές πληροφόρησαν την Επιτροπή ότι επιθυμούσαν να αποσύρουν την κοινοποίηση σχετικά με την ενίσχυση αναδιάρθρωσης. Ως εκ τούτου, το μέτρο αυτό δεν αναλύεται στο πλαίσιο της παρούσας απόφασης.

(8)

Με επιστολές της 17ης Οκτωβρίου και της 14ης Νοεμβρίου 2013 και με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της 10ης Δεκεμβρίου 2013 η Επιτροπή ζήτησε συμπληρωματικές πληροφορίες από τις βελγικές αρχές. Οι βελγικές αρχές απάντησαν με επιστολή της 12ης Δεκεμβρίου 2013 και με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της 11ης Δεκεμβρίου 2013, ζήτησαν δε συμπληρωματική προθεσμία για να απαντήσουν στο αίτημα παροχής πληροφοριών της 14ης Νοεμβρίου 2013. Η προθεσμία αυτή τους παραχωρήθηκε με επιστολή της 19ης Δεκεμβρίου 2013. Η απάντηση των βελγικών αρχών ελήφθη τελικά στις 6 Ιανουαρίου 2014. Η Επιτροπή διαβίβασε νέο αίτημα παροχής πληροφοριών στις 7 Φεβρουαρίου 2014. Οι βελγικές αρχές και ο δικηγόρος της Société Wallonne de Gestion et de Participations (εφεξής «SOGEPA») απάντησαν, αντιστοίχως, στις 25 και στις 27 Φεβρουαρίου 2014. Στις 11 Απριλίου 2014 απευθύνθηκε στις βελγικές αρχές νέο αίτημα παροχής πληροφοριών. Με επιστολή της 30ής Απριλίου 2014 η Επιτροπή παρέτεινε την προθεσμία που είχε παραχωρηθεί στις βελγικές αρχές έως τις 23 Μαΐου 2014. Η απάντησή τους παραλήφθηκε πράγματι από την Επιτροπή την ημερομηνία εκείνη.

(9)

Με επιστολή της 18ης Ιουνίου 2014 οι βελγικές αρχές εξουσιοδότησαν την Επιτροπή να εγκρίνει και να κοινοποιήσει την παρούσα απόφαση μόνο στη γαλλική γλώσσα.

(10)

Η VSL παράγει αντικείμενα από κρύσταλλο ανώτερης κλάσης ή πολυτελείας. Είναι εγκατεστημένη στο Seraing στη Βαλλονία, απασχολεί 52 άτομα και έχει ετήσιο κύκλο εργασιών περίπου 2 εκατ. ευρώ. Τα προϊόντα χαίρουν καλής φήμης, ενώ χαρακτηριστικό στοιχείο κατά τη διαχρονική της πορεία είναι οι διάφορες πτωχεύσεις. Ειδικότερα, η Cristallerie du Val Saint-Lambert SA χρεοκόπησε το 2002 και τις δραστηριότητές της τις ανέλαβε η La cristallerie du Val Saint-Lambert SA (εφεξής «CVSL»), η οποία συστάθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2002. Το εμπορικό δικαστήριο της Λιέγης κήρυξε, στη συνέχεια, την πτώχευση της CVSL με απόφαση της 11ης Αυγούστου 2008. Τις δραστηριότητες τις ανέλαβαν δύο ιδιώτες μέτοχοι: η Châteaux Finances Corporation (εφεξής «CFC»), εταιρεία χαρτοφυλακίου η οποία κατέχει περισσότερες εταιρείες ακινήτων ή ασκεί δραστηριότητες σχετικές με τον χώρο της οινοποιίας και της γαστρονομίας και η Société de Promotion d'Espaces Commerciaux et Industriels (εφεξής «SPECI»), επιχείρηση διαχείρισης και ανάπτυξης ακινήτων περιουσιακών στοιχείων.

(11)

Αρχικά οι CFC και SPECI κατείχαν αντιστοίχως το 70 % και το 30 % της VSL. Τον Μάρτιο του 2011 η CFC και η Περιφέρεια της Βαλλονίας προέβησαν σε αύξηση κεφαλαίου στην οποία δεν πήρε μέρος η SPECI. Η VSL ανήκει σήμερα κατά 76 % στην CFC, κατά 17 % στην Περιφέρεια της Βαλλονίας και κατά 7 % στην SPECI.

(12)

Από τις 14 Οκτωβρίου 2013 η VSL βρίσκεται εκ νέου σε διαδικασία πτώχευσης.

(13)

Η VSL επωφελείται από τη χρήση αποκλειστικής άδειας για την εκμετάλλευση των σημάτων, σχεδίων και ιχνογραφημάτων της VSL. Αυτή η άδεια της χορηγήθηκε από τον Ιανουάριο του 2009 από την Περιφέρεια της Βαλλονίας, τον σημερινό κάτοχο των σημάτων. Τα σήματα VSL ανήκαν προηγουμένως, έως τον Οκτώβριο του 2005, στην Compagnie financière du Val (εφεξής «CFV»), τη διάδοχο της Société de Gestion des marques du Val Saint-Lambert [εταιρεία διαχείρισης των σημάτων της Val Saint-Lambert], εταιρεία που ανήκει εξολοκλήρου στη SOGEPA (η οποία ανήκει με τη σειρά της κατά ποσοστό 100 % στην Περιφέρεια της Βαλλονίας).

(14)

Με τη συμφωνία εκχώρησης της 5ης Οκτωβρίου 2005 η CFV παραχώρησε τα σήματα αυτά στην Interagora SA, μητρική εταιρεία της CVSL, έναντι ποσού [500 000 — 800 000] (3) ευρώ. Στις 11 Αυγούστου 2008 η Interagora SA, η οποία είχε μετατραπεί σε Val Saint-Lambert International SA (εφεξής «VSLI»), χρεοκόπησε, ενώ συνέχισε να οφείλει ποσό 280 000 ευρώ στην CFV. Στη συνέχεια, η Περιφέρεια της Βαλλονίας χρησιμοποίησε το δικαίωμα προαιρέσεώς της και απέκτησε την κυριότητα των σημάτων για ποσό [700 000 — 1 000 000] ευρώ το 2008.

(15)

Η ενίσχυση διάσωσης υπέρ της VSL απαρτίζεται από το δάνειο με επιδότηση επιτοκίου 1 εκατ. ευρώ, το οποίο χορηγήθηκε στις 3 Απριλίου 2012 από την Περιφέρεια της Βαλλονίας, εκπροσωπούμενη από την SOGEPA (η SOGEPA ενεργεί για λογαριασμό της Περιφέρειας για όλα τα μέτρα όπου υπάρχει παρέμβαση της SOGEPA), για χρονικό διάστημα 6 μηνών με επιτόκιο 3,07 % (βασικό επιτόκιο 2,07 συν 100 μονάδες βάσης). Το επιτόκιο αυξήθηκε στη συνέχεια κατά περιθώριο 100 μονάδων βάσης υπό μορφήν αποζημίωσης προς κάλυψη των εξόδων της SOGEPA, ανερχόμενο επομένως σε 4,07 %. Ένα μέρος του δανείου ύψους 1 εκατομμυρίου ευρώ, ήτοι 400 000 ευρώ, χορηγήθηκε την ίδια ημέρα με τη σύναψη της πιστωτικής συμβάσεως της 3ης Απριλίου 2012, χωρίς να έχει αποτελέσει αντικείμενο εκ των προτέρων κοινοποίησης στην Επιτροπή κατά την έννοια του άρθρου 108 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ. Το υπόλοιπο ποσό του δανείου, ήτοι ποσό 600 000 ευρώ, χορηγήθηκε σε μεταγενέστερη ημερομηνία, η οποία δεν έχει περιέλθει σε γνώση της Επιτροπής. Η Επιτροπή θεωρεί ωστόσο ότι έχει χορηγηθεί το ακέραιο ποσό του δανείου, ήτοι 1 εκατ. ευρώ, δεδομένου ότι είχε συμπεριληφθεί στην αναγγελία απαιτήσεως που απευθύνθηκε στο εμπορικό δικαστήριο της Λιέγης στο πλαίσιο της πτωχεύσεως της VSL η οποία κηρύχθηκε από το ίδιο δικαστήριο στις 14 Οκτωβρίου 2013.

(16)

Στις 3 Οκτωβρίου 2012 οι βελγικές αρχές κοινοποίησαν την ενίσχυση αναδιάρθρωσης. Αυτή συνίστατο στην παράταση του δανείου ύψους 1 εκατ. ευρώ (δηλαδή του μέτρου 1) για 10 έτη. Ωστόσο, με επιστολή της 14ης Νοεμβρίου 2013 οι βελγικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι απέσυραν την κοινοποίηση σχετικά με την ενίσχυση αναδιάρθρωσης. Οι βελγικές αρχές επιβεβαίωσαν με επιστολή της 12ης Δεκεμβρίου 2013 ότι η εν λόγω ενίσχυση δεν τέθηκε σε εφαρμογή. Κατά συνέπεια, η εν λόγω ενίσχυση δεν αναλύεται στην παρούσα απόφαση.

(17)

Πριν από την προαναφερθείσα ενίσχυση διάσωσης (μέτρο 1), η Περιφέρεια της Βαλλονίας, εκπροσωπούμενη από την SOGEPA και άλλους δημόσιους οργανισμούς η κυριότητα των οποίων ανήκει στην Περιφέρεια, και ενεργώντας εξ ονόματός τους υπό την ιδιότητα της CFV, παρενέβη έξι φορές υπέρ της VSL κατά το διάστημα μεταξύ 2008 και 2011, υπό τις εξής μορφές: με εγγύηση ύψους 150 000 ευρώ (μέτρο 3), με τη χρήση και την εκχώρηση των σημάτων της Val Saint-Lambert (μέτρο 4), με δάνειο ύψους 1,5 εκατ. ευρώ (μέτρο 5), με την αύξηση του κεφαλαίου κατά 1,5 εκατ. ευρώ (μέτρο 6), με ενισχύσεις περιορισμένου ύψους (μέτρο 7) και με τη χρηματοδότηση των εργασιών απορρύπανσης στο πλαίσιο του σχεδίου Cristal Park (μέτρο 8).

(18)

Η πτώχευση της CVSL, η οποία εκμεταλλευόταν το εργοστάσιο κρυστάλλων πριν από την VSL, κηρύχθηκε στις 11 Αυγούστου 2008 από το εμπορικό δικαστήριο της Λιέγης. Για να εξασφαλιστεί η συνέχιση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων παρά το καθεστώς της πτώχευσης, προκειμένου να βρεθεί αγοραστής, η Περιφέρεια της Βαλλονίας ανέθεσε στην SOGEPA, με την απόφαση της 28ης Αυγούστου 2008, να εκδώσει εγγύηση ύψους 150 000 ευρώ για το δάνειο της ING που ανερχόταν σε 300 000 ευρώ υπέρ του συνδίκου του επιφορτισμένου με το έργο επίβλεψης της πτώχευσης της CVSL. Η εγγύηση αυτή χορηγήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2008 υπέρ του συνδίκου του επιφορτισμένου με το έργο επίβλεψης της πτώχευσης της CVSL, χωρίς ανταμοιβή.

(19)

Όπως μνημονεύθηκε, η CFV είχε στην κυριότητά της έως τον Οκτώβριο του 2005 τα σήματα της VSL.

(20)

Ο CFV εκχώρησε τα σήματα αυτά στην Interagora SA για ποσό [500 000 — 800 000] ευρώ, με τη συμφωνία μεταβίβασης της 5ης Οκτωβρίου 2005. Η εκκαθάριση της πληρωμής των 700 000 ευρώ όφειλε να γίνει σε μία εφάπαξ δόση [100 000 — 500 000] ευρώ και με δέκα ετήσιες πληρωμές ύψους [10 000 — 50 000] ευρώ. Το άρθρο 7 της εν λόγω σύμβασης παραχωρούσε στην Περιφέρεια της Βαλλονίας το δικαίωμα προαίρεσης στην υποθετική περίπτωση που, πριν από τις 5 Οκτωβρίου 2010, η Interagora SA ή οι έλκοντες δικαιώματα από εκείνη θα εξέταζαν το ενδεχόμενο μεταβίβασης των σημάτων, σχεδίων και υποδειγμάτων που αποτελούν αντικείμενο της μεταβιβάσεως.

(21)

Στις 11 Αυγούστου 2008 η Interagora SA, νυν VSLI, χρεοκόπησε, με αποτέλεσμα να εξακολουθεί να οφείλεται στην CFV το υπόλοιπο των 280 000 ευρώ.

(22)

Την 1η Οκτωβρίου 2008 ο επίτροπος της πτώχευσης της CVSL υπέγραψε μνημόνιο συμφωνίας με τις CFC και SPECI (αγοραστές των δραστηριοτήτων CVSL), το οποίο προέβλεπε επίσης την αγορά των σημάτων Val Saint-Lambert που κατείχε η VLSI στην τιμή των [700 000 — 1 000 000] ευρώ. Η Περιφέρεια της Βαλλονίας άσκησε στη συνέχεια το δικαίωμα της προαίρεσης που διέθετε (άρθρο 7 της σύμβασης της 5ης Οκτωβρίου 2005) με την ίδια τιμή και προειδοποίησε σχετικά τον σύνδικο στις 7 Νοεμβρίου 2008. Κατόπιν θέσπισε τους ακόλουθους όρους στη σύμβαση της 29ης Ιανουαρίου 2009, η οποία έχει συναφθεί μεταξύ της CFV και της VSL:

(23)

Στις παρατηρήσεις τους οι βελγικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι, μετά το πέρας της διαδικασίας της δικαστικής αναδιοργάνωσης (4) που είχε κινηθεί στις 28 Φεβρουαρίου 2012, το υπόλοιπο που απέμενε να πληρωθεί δεν ανερχόταν πλέον σε 280 000, αλλά σε 61 250 ευρώ, συνεπεία της έκπτωσης κατά 43 750 ευρώ, η οποία αποφασίστηκε στο πλαίσιο της διαδικασίας δικαστικής αναδιοργάνωσης, και μετά την αποπληρωμή των 105 000 ευρώ που πραγματοποιήθηκε πριν τεθεί σε εφαρμογή η παρούσα διαδικασία.

(24)

Στις 31 Αυγούστου 2009 η Περιφέρεια της Βαλλονίας, εκπροσωπούμενη από την SOGEPA, χορήγησε δάνειο ύψους 1,5 εκατ. ευρώ στην VSL με επιτόκιο 4,7 % για περίοδο επτά ετών, με σκοπό να παρασχεθεί στην επιχείρηση η δυνατότητα να αποκτήσει νέους φούρνους. Το δάνειο αυτό είναι εξασφαλισμένο με υποθήκη πρώτης τάξης επί των ακινήτων της VSL, που φέρονται να έχουν υψηλότερη αξία από το δάνειο, σύμφωνα με τις βελγικές αρχές.

(25)

Στις 17 Μαρτίου 2011 η Περιφέρεια της Βαλλονίας αποφάσισε να προβεί σε εισφορά κεφαλαίου 1,5 εκατ. ευρώ στην εταιρεία VSL για να καταστεί δυνατή η απόκτηση νέας καμίνου. Κατά το διάστημα μεταξύ της 25ης Μαΐου 2009 και της 29ης Μαρτίου 2011 η CFC (πλειοψηφικός μέτοχος της VSL) συνεισέφερε στην εν λόγω εταιρεία απαιτήσεις συνολικού ύψους 5,2 εκατ. ευρώ.

(26)

Κατά το διάστημα μεταξύ Φεβρουαρίου 2010 και Νοεμβρίου 2012 η VSL εισέπραξε 197 503 ευρώ μέσω διαφόρων ενισχύσεων περιορισμένου ύψους. Στις 25 Μαρτίου 2011 η SOGEPA κατέβαλε ενίσχυση ύψους 97 785 ευρώ για την πρόσληψη προσωρινού διαχειριστή. Η SOGEPA ζήτησε εντούτοις στις 25 Σεπτεμβρίου 2012 την επιστροφή της εν λόγω ενίσχυσης με τόκο, όταν συνειδητοποίησε ότι είχε σημειωθεί υπέρβαση του ανώτατου ορίου των 200 000 ευρώ που προβλέπεται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1998/2006 της Επιτροπής (5).

(27)

Το σχέδιο Cristal Park προέβλεπε την απορρύπανση κτιρίων που ανήκουν στην εταιρεία VSL με δημόσιους πόρους.

(28)

Με επιστολή της 20ής Αυγούστου 2012 η SPAQuE (δημόσια επιχείρηση στήριξης της ποιότητας του περιβάλλοντος) υπέβαλε προσφορά υπό όρους για την απόκτηση των ακινήτων της VSL έναντι ποσού 2 040 000 ευρώ, μείον τις δαπάνες απορρύπανσης για τις οποίες αναμένεται η αποτίμηση. Η τιμή των 2 040 000 ευρώ καθορίστηκε από τον ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα Cushman & Wakefield στις 29 Μαρτίου 2012, ο οποίος διευκρίνισε ότι δεν ήταν σε θέση να αξιολογήσει ο ίδιος το κόστος της αποκατάστασης. Με επιστολή της 5ης Σεπτεμβρίου 2012 η VSL γνωστοποίησε στην SPAQuE ότι το κόστος της απορρύπανσης καθορίστηκε από την εταιρεία GEOLYS στο ποσό των 219 470 ευρώ τον Αύγουστο του 2012. Στην ίδια επιστολή η VSL ενημέρωσε επίσης την SPAQuE ότι συμφωνεί με την πώληση των ακινήτων στην τιμή των 2 040 000 ευρώ μείον 220 000 ευρώ. Στις 13 Δεκεμβρίου 2012 τα ακίνητα αυτά πωλήθηκαν στην SPAQuE στην τιμή των 2 040 000 ευρώ, μείον το κόστος απορρύπανσης, που εκτιμήθηκε σε 220 000 ευρώ, ήτοι για ποσό 1 820 000 ευρώ. Στο μεταξύ, σε σημείωμα της 1ης Δεκεμβρίου 2011 το οποίο διαβιβάστηκε από τις βελγικές αρχές, το κόστος της απορρύπανσης είχε υπολογισθεί ότι ανέρχεται σε περισσότερα εκατ. ευρώ.

(29)

Πριν από την εν λόγω πώληση της 13ης Δεκεμβρίου 2012, το δημοτικό συμβούλιο της πόλεως Seraing ενέκρινε δύο σχέδια σύμβασης δικαιωμάτων προαίρεσης, κατά τη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου στις 10 Σεπτεμβρίου 2012, το πρώτο μεταξύ της SPAQuE και του Δήμου του Seraing και το δεύτερο μεταξύ της πόλεως του Seraing και της SPECI. Τα σχέδια αυτά ορίζουν τις προϋποθέσεις για τη μελλοντική μεταβίβαση των κτιρίων που πωλήθηκαν στη SPAQuE, μετά την απορρύπανσή τους, μεταξύ των προαναφερόμενων τριών οντοτήτων.

(30)

Μόνο η πώληση της 13ης Δεκεμβρίου 2012 έχει πραγματοποιηθεί έως σήμερα. Οι πράξεις που προβλέπονται από τα σχέδια συμβάσεων, τα οποία έχουν εγκριθεί από το δημοτικό συμβούλιο του Seraing και για τα οποία έγινε λόγος στις προηγούμενες αιτιολογικές σκέψεις (28 και 29) δεν έχουν εφαρμοστεί. Οι εργασίες απορρύπανσης δεν έχουν αρχίσει.

(31)

Εξάλλου, η σύμβαση για την περιστασιακή διάθεση μέρους των χώρων της μονάδας παραγωγής κρυστάλλων του Val Saint-Lambert μεταξύ της SPAQuE και της VSL υπογράφηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2012. Με τη σύμβαση αυτή η SPAQuE θέτει στη διάθεση της VSL για ορισμένο χρονικό διάστημα και δωρεάν ορισμένα κτίρια την κυριότητα των οποίων έχει αποκτήσει (βλέπε αιτιολογική σκέψη 27). Σε αντάλλαγμα, η VSL δεσμεύεται να συνεργαστεί με την SPAQuE προκειμένου να διαβιβάσει όλες τις πληροφορίες που κρίνονται χρήσιμες και αναγκαίες για τις εργασίες ανακαίνισης και αποκατάστασης που πρέπει να εκτελεστούν στον χώρο.

(32)

Η Επιτροπή έκρινε ότι όλα τα υπό εξέταση μέτρα αποτελούσαν κρατικές ενισχύσεις κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ. Όσον αφορά τα μέτρα 1 (ενίσχυση διάσωσης), 3 (εγγύηση χωρίς ανταμοιβή) και 4 (χρήση και εκχώρηση των σημάτων), η Επιτροπή είχε αμφιβολίες σχετικά με τη συμμόρφωση των μέτρων αυτών με την αρχή του «ιδιώτη επενδυτή υπό συνθήκες οικονομίας της αγοράς». Όσον αφορά το μέτρο 5 (δάνειο ύψους 1,5 εκατ. ευρώ), η Επιτροπή είχε αμφιβολίες κατά πόσον το επιτόκιο του δανείου δεν εμπεριείχε κρατική ενίσχυση. Την Επιτροπή είχε επίσης απασχολήσει το ερώτημα σχετικά με τον χαρακτήρα της επί ίσοις όροις χορήγησης όσον αφορά το μέτρο 6 (αύξηση κεφαλαίου), αλλά και όσον αφορά τον συμβιβάσιμο χαρακτήρα του με την αρχή του ιδιώτη επενδυτή υπό συνθήκες οικονομίας της αγοράς. Όσον αφορά το μέτρο 7, στο οποίο ενοποιούνται τα μέτρα περιορισμένου ύψους, η Επιτροπή δεν ήταν βέβαιη ότι κάθε ένα από τα μέτρα αυτά πληροί τα κριτήρια που περιγράφονται στην προαναφερόμενη ρύθμιση (6). Τέλος, όσον αφορά το μέτρο 8 (πώληση των κτιρίων και δωρεάν διάθεση ορισμένων κτιρίων), η Επιτροπή έθεσε το ερώτημα εάν ο χαρακτήρας της τιμής πώλησης των εκτάσεων γης από την VSL στην SPAQuE δεν εμπεριέχει ενίσχυση, εξαιτίας της αβεβαιότητας που περιβάλλει την αξιολόγηση του κόστους απορρύπανσης. Η Επιτροπή εξέτασε επίσης το ερώτημα κατά πόσο η πράξη η οποία συνίσταται στη δωρεάν διάθεση κτιρίων στην VSL από την SPAQuE εμπεριέχει στοιχεία ενίσχυσης. Όσον αφορά το μέτρο 3, η Επιτροπή ασχολήθηκε επίσης με το ερώτημα εάν υπήρχε οικονομική συνέχεια μεταξύ CVSL και VSL. Τέλος, η Επιτροπή διατηρούσε αμφιβολίες κατά πόσο τα εν λόγω μέτρα ήταν στο σύνολό τους συμβιβάσιμα με την εσωτερική αγορά και ιδίως με τις κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων (7) (στο εξής «κατευθυντήριες γραμμές διάσωσης και αναδιάρθρωσης») (μέτρα 1, 2 και 3).

(33)

Οι βελγικές αρχές δεν αμφισβητούν τον χαρακτηρισμό της VSL ως προβληματικής επιχείρησης από τις 8 Φεβρουαρίου 2012, από την ημερομηνία κατά την οποία κατατέθηκε η αίτηση δικαστικής εξυγίανσης (πράγμα το οποίο, όπως θα φανεί, είναι σημαντικό για την ανάλυση πολλών από τα εξεταζόμενα μέτρα). Κρίνουν ωστόσο ότι η VSL δεν μπορούσε προηγουμένως να θεωρηθεί ότι αποτελούσε προβληματική επιχείρηση, διότι, κατά την άποψή τους, η VSL ήταν νεοσύστατη επιχείρηση και είχε την αμέριστη υποστήριξη του πλειοψηφικού της μετόχου, με άλλα λόγια δηλαδή της CFC, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στις παραγράφους 10 και 11 των κατευθυντηρίων γραμμών διάσωσης και αναδιάρθρωσης και την πρακτική που εφαρμόζεται κατά την έκδοση των αποφάσεων της Επιτροπής (8).

(34)

Στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας η Επιτροπή έκρινε ότι το εν λόγω δάνειο, το οποίο χορηγήθηκε χωρίς καμία εξασφάλιση σε μία προβληματική επιχείρηση, ενδέχεται να συνιστά ενίσχυση, δεδομένου ότι η VSL δεν θα μπορούσε να είχε λάβει δάνειο υπό τους αυτούς όρους από ιδιωτική τράπεζα.

(35)

Στις παρατηρήσεις τους οι βελγικές αρχές δεν αμφισβητούν ότι το επιδοτούμενο δάνειο ύψους 1 εκατ. ευρώ, το οποίο χορηγήθηκε στις 3 Απριλίου 2012 από την Περιφέρεια της Βαλλονίας, συνιστά ενίσχυση. Ωστόσο, θεωρούν ότι το εν λόγω μέτρο συνιστά ενίσχυση διάσωσης σύμφωνα με το σημείο 13 των κατευθυντήριων γραμμών διάσωσης και αναδιάρθρωσης, υπό την έννοια ότι οι δυσχέρειες της VSL είναι εγγενείς και δεν έχουν προκύψει από την αυθαίρετη κατανομή των δαπανών στο εσωτερικό του ομίλου και ότι είναι τόσο σοβαρές, ώστε να μην μπορούν να αντιμετωπιστούν από τον ίδιο τον όμιλο. Εξηγούν στην ουσία ότι η CFC δεν μπορούσε λόγω της πολυμορφίας των δραστηριοτήτων και συμμετοχών της να διαθέσει το σύνολο των πόρων της για την VSL. Τα ρευστά διαθέσιμα της CFC είχαν μειωθεί σημαντικά από το τέλος του οικονομικού έτους 2011 και ανέρχονταν πλέον μόλις σε 130 000 ευρώ στις 19 Οκτωβρίου 2012. Οι βελγικές αρχές υπενθυμίζουν επίσης ότι, δεδομένης της συχνότητας με την οποία η CFC είχε προκαταβάλει κεφάλαια στην VSL (9,5 εκατ. ευρώ από τη σύσταση της VSL), καθώς και της διαιώνισης των απογοητευτικών οικονομικών αποτελεσμάτων της VSL, η CFC δεν ήταν πλέον σε θέση να επιλύσει τις δυσχέρειες της VSL χρησιμοποιώντας τους πόρους του ομίλου.

(36)

Εξάλλου, σύμφωνα με την αρχή της «εφάπαξ ενίσχυσης» βάσει της οποίας το μέτρο 1 δεν συμβιβάζεται με το σημείο 72 και επόμενα των κατευθυντήριων γραμμών διάσωσης και αναδιάρθρωσης, επειδή τα μέτρα 3, 5, 6 και 7 συνιστούν ενισχύσεις διάσωσης ή αναδιάρθρωσης, οι βελγικές αρχές θεωρούν αντιθέτως ότι:

(37)

Συνεπεία της ανάκλησης της κοινοποίησης για το μέτρο αυτό και του γεγονότος ότι δεν τέθηκε σε εφαρμογή από τις βελγικές αρχές, το εν λόγω μέτρο δεν αποτελεί αντικείμενο της παρούσας απόφασης και, ως εκ τούτου, οι παρατηρήσεις των βελγικών αρχών στο θέμα αυτό, καθίστανται άνευ αντικειμένου.

(38)

Στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή υπογράμμισε ότι η εγγύηση των 150 000 ευρώ χορηγήθηκε χωρίς αμοιβή σε προβληματική επιχείρηση, δεδομένου ότι η CVSL ήταν αφερέγγυα την εποχή εκείνη. Ως εκ τούτου, φαίνεται να παρέχει πλεονέκτημα στην CVSL δεδομένου ότι κανένας ιδιώτης επενδυτής δεν θα είχε χορηγήσει την εν λόγω εγγύηση χωρίς αμοιβή.

(39)

Οι βελγικές αρχές δεν αποφαίνονται σχετικά με το κατά πόσον το συγκεκριμένο μέτρο μπορεί να χαρακτηριστεί ως ενίσχυση ή όχι.

(40)

Διευκρίνισαν εξάλλου ότι η εγγύηση χορηγήθηκε στον σύνδικο πτωχεύσεως και όχι στην αφερέγγυα CVSL. Διατείνονται, ωστόσο, ότι δεν υπήρξε οικονομική συνέχεια μεταξύ CVSL και VSL. Θεωρούν ότι έχουν επαρκώς αποδείξει τη διακοπή της οικονομικής συνέχειας μεταξύ CVSL και VSL. Εμμένουν στο γεγονός ότι, εφόσον το εύρος των μεταβιβαζόμενων στοιχείων ενεργητικού στην εταιρεία VSL είναι ευρύτερο από εκείνο που κατέχει η CVSL και εντελώς χωριστό, πρέπει να αποκλειστεί οποιαδήποτε συνέχεια.

(41)

Οι βελγικές αρχές υπενθυμίζουν επίσης ότι οι νέοι μέτοχοι της VSL ανέκαθεν επιθυμούσαν την ένταξη της εξαγοράς της CVSL σε ένα έργο οικιστικού και τουριστικού συγκροτήματος μεγάλης κλίμακας, το Cristal Park. Η οικονομική λογική της ανάκαμψης συνιστά, κατά την άποψή τους, σαφή ρήξη με την εκμετάλλευση της μονάδας κρυστάλλου από την CVSL, η οποία στηρίζεται αποκλειστικά στην παραγωγή κρυστάλλου.

(42)

Όπως σημείωνε η Επιτροπή στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας, ο μηχανισμός αμοιβής για την άδεια που παραχωρήθηκε στην εταιρεία VSL, ο οποίος βασιζόταν στο μελλοντικό EBITDA (ΚΠΤΦΑ) [κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων] της VSL, φαίνεται να παρέχει οικονομικό πλεονέκτημα. Πράγματι, η Περιφέρεια της Βαλλονίας μεταβιβάζει με την παραχώρηση περιουσιακά στοιχεία αξίας χωρίς καμία εγγύηση αμοιβής, δεδομένου ότι το ΚΠΤΦΑ της VSL μπορεί να είναι αρνητικό, όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, χωρίς μάλιστα να αναμένεται κέρδος κατά τη λήξη της σύμβασης παραχώρησης, πλην της προσαρμογής για τον πληθωρισμό (τιμαριθμικός δείκτης), η οποία δεν θα εφαρμοζόταν εξάλλου παρά μόνο από το έκτο έτος. Ένας ιδιώτης επενδυτής θα επέλεγε κατά πάσα πιθανότητα τουλάχιστον την αμοιβή σε σταθερή και συγκεκριμένη βάση. Εξάλλου, η απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας προέβλεπε τη δυνατότητα παρουσίας της ενίσχυσης υπό τους όρους που συνδέονται με την εκχώρηση του σήματος.

(43)

Οι βελγικές αρχές θεωρούν ότι το γεγονός ότι κάποιος επικαλείται τις κακές επιδόσεις των προκατόχων της VSL για να επικρίνει τον υπολογισμό της αποζημίωσης που έλαβε η Βαλλονία σε αντάλλαγμα για τη χορήγηση της άδειας για τα σήματα, όπως το πράττει η Επιτροπή, δεν δικαιολογείται.

(44)

Αντιθέτως, θεωρούν ότι ο υπολογισμός της αμοιβής για τη χρήση των εμπορικών σημάτων στη βάση του EBITDA δεν αποτελεί επιλογή στερούμενη εμπορικής λογικής. Η επιλογή αυτή δικαιολογείται, κατά τη γνώμη τους, στο μέτρο που το EBITDA παραμένει ένας από τους λογιστικούς δείκτες που επιτρέπουν στις αρχές της Βαλλονίας να μετρούν την εμπορική επιτυχία που συνδέεται με τις πωλήσεις των προϊόντων των οποίων κατέχουν τα σήματα.

(45)

Οι βελγικές αρχές δεν διατύπωσαν παρατηρήσεις σχετικά με τους όρους της μελλοντικής πώλησης των σημάτων στην VSL.

(46)

Στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας η Επιτροπή είχε εκφράσει αμφιβολίες σχετικά με την ποιότητα των εξασφαλίσεων. Πράγματι, από τα έγγραφα που υποβλήθηκαν στην Επιτροπή προκύπτει ότι η υποθήκη αφορούσε τουλάχιστον εν μέρει κτίρια της VSL που όφειλαν να αποκατασταθούν. Η πραγματική αξία των εν λόγω αγροτεμαχίων δεν ήταν όμως γνωστή και ήταν ενδεχομένως αρνητική. Συνεπώς, φαινόταν ότι το επιτόκιο του δανείου που είχε καθοριστεί σε 4,7 %, ήταν υπερβολικά χαμηλό. Πράγματι, σε συνάρτηση με την ποιότητα των εξασφαλίσεων, θα ήταν σκόπιμο να προσαυξηθεί το βασικό επιτόκιο ύψους 1,778 % κατά 400 έως 1 000 μονάδες βάσης.

(47)

Οι βελγικές αρχές έκριναν ότι η αξία των αντασφαλίσεων ήταν εξαιρετική, δεδομένου ότι κάλυπταν το σύνολο του δανείου. Η αξιολόγησή τους βασίστηκε στην πραγματογνωμοσύνη του Γραφείου Marengo, η οποία καταρτίστηκε τον Ιανουάριο και Φεβρουάριο του 2009.

(48)

Στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η αύξηση του κεφαλαίου δεν είχε αποφασιστεί με βάση επιχειρηματικό σχέδιο, αλλά βασιζόταν σε απλή χρηματοοικονομική πρόβλεψη. Αυτή δεν παρέχει καμία εξήγηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η επιχείρηση σκοπεύει να ανακάμψει, ούτε σχετικά με την ανταμοιβή που προτίθεται να εξασφαλίσει στον χορηγό των κεφαλαίων, ήτοι την Περιφέρεια της Βαλλονίας. Εξάλλου, η Περιφέρεια της Βαλλονίας και η CFC δεν φαίνεται να βρίσκονται στην ίδια κατάσταση και να διατρέχουν τους ίδιους κινδύνους. Η Περιφέρεια της Βαλλονίας δεν ήταν μέτοχος της VSL πριν από το εν λόγω μέτρο και δεν έχει κανένα συναφές οικονομικό ενδιαφέρον. Αντιθέτως, η CFC είναι μέτοχος της VSL και έχει συμφέρον να δει την επιχείρηση να ανακάμπτει, ή, τουλάχιστον, να περιορίζει τις ζημίες της.

(49)

Οι βελγικές αρχές θεωρούν ότι η VSL δεν αποτελούσε προβληματική επιχείρηση τη χρονική στιγμή χορήγησης του εν λόγω μέτρου, στο βαθμό που ο πλειοψηφικός μέτοχος είχε επιδείξει απόλυτη εμπιστοσύνη και παρέσχε τη χρηματοδοτική του στήριξη στη θυγατρική της επιχείρηση.

(50)

Προσάπτουν στην Επιτροπή ότι βασίζεται στην εκ των υστέρων απόδοση κάποιας επένδυσης για να κρίνει αν υφίσταται ή όχι κρατική ενίσχυση, ενώ η εν λόγω πρακτική αντιβαίνει στη νομολογία της ΕΕ.

(51)

Υποστηρίζουν ότι η εισφορά κεφαλαίου είχε υποδεέστερη σημασία και ήταν παρεπόμενη εκείνης που πραγματοποιήθηκε από τους μετόχους της CFC. Εξάλλου, ακόμα και εάν η Περιφέρεια της Βαλλονίας δεν ήταν μέτοχος της VSL, είχε οικονομικό πλεονέκτημα σε συνδυασμό με την αύξηση του κεφαλαίου, δεδομένου ότι, κατά τη γνώμη τους, είχε συμφέρον να υποστηρίξει τις δραστηριότητες με απώτερο σκοπό την ανάκαμψη και τη μεταγενέστερη εξόφληση του δανείου.

(52)

Στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή είχε κρίνει ότι η VSL φαινόταν να είναι προβληματική από το 2009 έως σήμερα και δεν ήταν συνεπώς σε θέση να επωφεληθεί από το εν λόγω είδος ενίσχυσης.

(53)

Σύμφωνα με τις βελγικές αρχές, η VSL δεν θα πρέπει να θεωρείται προβληματική επιχείρηση στον βαθμό που πρόκειται για νεοσύστατη επιχείρηση επί χρονικό διάστημα μικρότερο των τριών ετών η οποία και απολαύει της εμπιστοσύνης του πλειοψηφικού μετόχου της, έως τη στιγμή που θα κινηθεί η διαδικασία δικαστικής αναδιοργάνωσης. Κατά συνέπεια, τα μέτρα αυτά εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας και δεν μπορεί συνεπώς να θεωρηθεί ότι συνιστούν ενισχύσεις.

(54)

Στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας η Επιτροπή πίστευε ότι η SPAQuE είχε δεσμευτεί να αγοράσει κτίρια, χωρίς να γνωρίζει το κόστος της αποκατάστασής τους.

(55)

Όπως εξηγούν οι βελγικές αρχές αναφορικά με τις δαπάνες απορρύπανσης, η νομοθεσία της Βαλλονίας περιορίζει την έκταση των υποχρεώσεων του ιδιοκτήτη μολυσμένου ακινήτου στην περίπτωση της ιστορικής ρύπανσης και ανάλογα με τις ζώνες χρήσης γης στις οποίες βρίσκονται τα μολυσμένα κτίρια σύμφωνα με τα σχέδια χωροταξικής ανάπτυξης. Σύμφωνα πάντοτε με τις βελγικές αρχές, εάν θεωρηθεί ότι η VSL επιβαρύνεται με την υποχρέωση να επωμισθεί το κόστος για τη ρύπανση, δεν μπορεί να υποχρεωθεί να αποκαταστήσει το χώρο, παρά μόνο για να τον καταστήσει συμβατό με τη χρήση του που προβλέπεται με βάση το χωροταξικό σχέδιο ανάπτυξης του τομέα στον οποίο εντάσσεται, ήτοι τη βιομηχανική χρήση. Κατά συνέπεια, το κόστος απολύμανσης ενός τόπου πρέπει να αξιολογείται προκειμένου να καταστεί σύμφωνο με την προκαθορισμένη χρήση της γης που ισχύει τη στιγμή της πώλησης, ήτοι εν προκειμένω τη βιομηχανική χρήση. Οι βελγικές αρχές θεωρούν ότι η αξιολόγηση των δαπανών πραγματοποιήθηκε από την έκθεση GEOLYS. Οι εν λόγω δαπάνες αφαιρέθηκαν στη συνέχεια από την τιμή πώλησης.

(56)

Οι βελγικές αρχές εξηγούν κατόπιν ότι μετά την αγορά των ακινήτων από την SPAQuE, οι εργασίες απολύμανσης θα γίνουν με τη βοήθεια δημόσιων πόρων από δημόσια αρχή, την SPAQuE. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, τα έργα αποκατάστασης που πραγματοποιούνται από δημόσια αρχή σε ένα ή περισσότερα τεμάχια γης που της ανήκουν δεν συνιστούν κρατικές ενισχύσεις.

(57)

Όσον αφορά τη δωρεάν διάθεση των κτιρίων υπέρ της VSL, οι βελγικές αρχές θεωρούν ότι η εν λόγω διάθεση αφορά κτίρια που ανήκουν στην SPECI, ανώνυμη εταιρεία ιδιωτικού μετοχικού κεφαλαίου.

(58)

Η Επιτροπή δεν έλαβε καμία παρατήρηση.

(59)

Το άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ ορίζει ότι είναι ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές, οι ενισχύσεις που χορηγούνται από τα κράτη ή με κρατικούς πόρους υπό οποιαδήποτε μορφή και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό διά της ευνοϊκής μεταχειρίσεως ορισμένων επιχειρήσεων.

(60)

Από τη διάταξη αυτή συνάγεται ότι για να αναγνωριστούν ως κρατικές ενισχύσεις, τα υπό εξέταση μέτρα πρέπει i) να έχουν κρατική προέλευση, δηλαδή να δεσμεύουν κρατικούς πόρους και να μπορούν να καταλογιστούν στο κράτος, ii) να παρέχουν οικονομικό πλεονέκτημα στον δικαιούχο τους, iii) να είναι επιλεκτικά και iv) να είναι σε θέση να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό και να επηρεάσουν τις συναλλαγές μεταξύ κρατών μελών.

(61)

Το Βέλγιο δεν αμφισβήτησε τον χαρακτηρισμό της ενίσχυσης για την ενίσχυση διάσωσης (μέτρο 1). Η Επιτροπή είχε λάβει γνώση σχετικά από τη στιγμή της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας. Όσον αφορά το μέτρο 2, το Βέλγιο απέσυρε την κοινοποίηση μετά την κίνηση της επίσημης διαδικασίας έρευνας. Συνεπώς, εκείνη δεν εξετάζεται στην παρούσα απόφαση. Το Βέλγιο αμφισβητεί, ωστόσο, τον εν λόγω χαρακτηρισμό για τα μέτρα 3 έως 6, 7 και 8 δεδομένου ότι τα μέτρα αυτά δεν θα παρείχαν οικονομικό πλεονέκτημα στον δικαιούχο τους ή θα ανήκαν στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

(62)

Το μέτρο 1 (το δάνειο 1 εκατ. ευρώ), το μέτρο 3 (η εγγύηση ύψους 150 000 εκατ. ευρώ), το μέτρο 5 (το δάνειο ύψους 1,5 εκατ. ευρώ) και το μέτρο 6 (η αύξηση κεφαλαίου κατά 1,5 εκατ. ευρώ) χορηγήθηκαν από τη SOGEPA για λογαριασμό της Περιφέρειας της Βαλλονίας. Δεδομένου ότι πρόκειται για εταιρεία η οποία ανήκει εξολοκλήρου στο Δημόσιο, οι πόροι της μπορούν να θεωρηθούν ως κρατικοί πόροι κατά την έννοια του άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ (9).

(63)

Η Επιτροπή παρατηρεί ότι η σύμβαση παραχώρησης στην εταιρεία VSL αποκλειστικής και απεριόριστης άδειας για τη χρήση των σημάτων Val Saint-Lambert και ρύθμισης των οργανωτικών πτυχών της μεταβίβασής της συνήφθη μεταξύ της VSL και της Περιφέρειας της Βαλλονίας. Το μέτρο αυτό, μαζί με τις προϋποθέσεις για τη μελλοντική πώληση των σημάτων, συνεπάγεται την παρουσία κρατικών πόρων

(64)

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διαβίβασαν οι βελγικές αρχές, φαίνεται επίσης ότι οι ενισχύσεις οι οποίες χαρακτηρίζονται από τις τελευταίες ως ήσσονος σημασίας έχουν επίσης χορηγηθεί από αρχή ή δημόσια επιχείρηση, χωρίς το Βέλγιο να διευκρινίζει ωστόσο σχετικά εάν αυτό αφορά κάθε φορά την Περιφέρεια της Βαλλονίας ή την SOGEPA. Εν πάση περιπτώσει, πρόκειται για κρατικούς πόρους ενώ οι βελγικές αρχές δεν αμφισβητούν εξάλλου την κρατική προέλευση των εν λόγω μέτρων.

(65)

Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι η SPAQuE αποτελεί επιχείρηση δημοσίων κεφαλαίων, θυγατρική της Société Régionale d'Investissement de Wallonne (SRIW), και ότι οι πόροι που προορίζονται για την απορρύπανση των ακινήτων της VSL της έχουν ήδη χορηγηθεί από την κυβέρνηση της Βαλλονίας (10). Η αγορά εκτάσεων γης της SPAQuE από την VSL και η διάθεση μέρους αυτών δωρεάν συνεπάγεται την ύπαρξη κρατικών πόρων.

(66)

Για να κρίνει τη δυνατότητα καταλογισμού, το Δικαστήριο στηρίζεται σε «ένα σύνολο ενδείξεων που προκύπτουν από τις περιστάσεις της συγκεκριμένης υπόθεσης και το όλο πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται η λήψη του μέτρου» (11).

(67)

Δύο δημόσιοι οργανισμοί της περιφέρειας της Βαλλονίας, ενεργώντας εξ ονόματός της, η SOGEPA και η SPAQuE, προχώρησαν στη χορήγηση των μέτρων που απαριθμούνται στην ενότητα 2.2 ανωτέρω.

(68)

Η SOGEPA, (Société Wallonne de Gestion et de Participations), αποτελεί ανώνυμη εταιρεία δημοσίου μετοχικού κεφαλαίου, η οποία ανήκει κατά ποσοστό 100 % στην Περιφέρεια της Βαλλονίας. Μεριμνά για την εφαρμογή των αποφάσεων που λαμβάνονται από την κυβέρνηση της Βαλλονίας όσον αφορά τις παρεμβάσεις στις εμπορικές εταιρείες και τη διαχείριση των παρεμβάσεων. Δημιουργήθηκε από τη συγχώνευση, το 1999, της Société Wallonne pour la Sidérurgie (SWS) [βαλλονικής εταιρείας για τη χαλυβουργία] και της Société pour la gestion de participations de la Région wallonne dans des sociétés commerciales (SOWAGEP) [εταιρείας για τη διαχείριση των συμμετοχών της περιφέρειας της Βαλλονίας σε εμπορικές εταιρείες].

(69)

Η SOGEPA ενεργεί κατόπιν αιτήματος της κυβέρνησης της Βαλλονίας. Το άρθρο 3 παράγραφος 1 του καταστατικού της ορίζει ότι «η εταιρεία έχει ως αντικείμενο την εκπλήρωση όλων των καθηκόντων που της ανατίθενται από την κυβέρνηση της Βαλλονίας, […]. Στο πλαίσιο αυτό, μεριμνά, μεταξύ άλλων, για την εφαρμογή των αποφάσεων παρέμβασης στις εμπορικές εταιρείες που λαμβάνονται από την κυβέρνηση της Βαλλονίας και τη διαχείριση των συμμετοχών, υποχρεώσεων, προκαταβολών ή συμφερόντων που τυχόν καταλήγουν να κατέχουν η Περιφέρεια της Βαλλονίας ή η ίδια σε τέτοιες εταιρείες».

(70)

Η SPAQuE συστάθηκε το 1991 και ασχολείται με τον καθαρισμό χώρων υγειονομικής ταφής αποβλήτων και βιομηχανικών εγκαταστάσεων που έχουν μολυνθεί. Είναι επιφορτισμένη με το έργο διενέργειας της απογραφής των μολυσμένων χώρων της Βαλλονίας. Η SPAQuE είναι θυγατρική επιχείρηση της société Régionale d'investissement de la Wallonie (SRIW), η οποία ανήκει κατά 98,66 % στην Περιφέρεια της Βαλλονίας και η οποία έχει ως αποστολή να συμβάλει στην ανάπτυξη της οικονομίας της Βαλλονίας με την παροχή χρηματοδοτικής στήριξης στις επιχειρήσεις της Βαλλονίας ή τις επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στη Βαλλονία, οι οποίες εκτελούν βιομηχανικά έργα ή αναλαμβάνουν υπηρεσίες που δημιουργούν προστιθέμενη αξία.

(71)

Σύμφωνα με τη σύμβαση διαχείρισης που συνομολογήθηκε τον Ιούλιο του 2007 μεταξύ της κυβέρνησης της Βαλλονίας και της SPAQuE για την περίοδο 2008-2012 και η οποία ανανεώθηκε τον Οκτώβριο του 2012 για έξι επιπρόσθετους μήνες, η SPAQuE ασκεί τις δραστηριότητες που αναπτύσσονται στο πλαίσιο των κατ' εξουσιοδότηση καθηκόντων που της ανατίθενται από την Περιφέρεια της Βαλλονίας. Στο πλαίσιο αυτό ενεργεί κατόπιν εντολής της Περιφέρειας. Η Περιφέρεια καθορίζει ιδίως τον κατάλογο των χώρων προτεραιότητας και τις ειδικές εντολές αποκατάστασης.

(72)

Υπό το πρίσμα των εν λόγω πληροφοριών, η Επιτροπή κρίνει ότι η Περιφέρεια της Βαλλονίας λαμβάνει τις αποφάσεις οι οποίες στη συνέχεια τίθενται σε εφαρμογή από την SOGEPA. Όσον αφορά την SPAQuE, φαίνεται ότι η Περιφέρεια, μέσω των κατ' εξουσιοδότηση καθηκόντων της που αναθέτει, είναι σε θέση να επηρεάζει άμεσα τις ενέργειες που αναλαμβάνονται από την SPAQuE.

(73)

Κατά συνέπεια, η Επιτροπή καταλήγει, στο παρόν στάδιο της διαδικασίας, στο συμπέρασμα ότι τα υπό εξέταση μέτρα εμπεριέχουν κρατικούς πόρους και μπορούν να καταλογιστούν στο κράτος.

(74)

Ο όρος της επιλεκτικότητας πληρούται ευχερώς. Όπως διαπίστωσε η Επιτροπή στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας, τα υπό εξέταση μέτρα χορηγήθηκαν όλα υπέρ μιας μόνο εταιρείας, της VSL, ή υπέρ του συνδίκου πτωχεύσεως, της CVSL, για το μέτρο αριθ. 3 (την εγγύηση ύψους 150 000 ευρώ).

(75)

Επιβάλλεται τώρα να εξετασθεί το κριτήριο του οικονομικού πλεονεκτήματος, τόσο για την ενίσχυση διάσωσης, όσο και για τα άλλα υπό εξέταση μέτρα, υπό το πρίσμα των παρατηρήσεων που υποβλήθηκαν από τις βελγικές αρχές σχετικά με την απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας.

(76)

Η ενίσχυση διάσωσης που χορηγήθηκε υπό μορφή δανείου 1 εκατ. ευρώ με επιτόκιο 3,07 %, προσαυξημένο κατά 100 μονάδες βάσης, ως αμοιβή για την SOGEPA, παρέχει οικονομικό πλεονέκτημα στην VSL. Πράγματι, το δάνειο αυτό χορηγήθηκε χωρίς καμία ασφάλεια σε προβληματική επιχείρηση, η οποία είχε υποβάλει δύο μήνες νωρίτερα αίτηση για δικαστική εξυγίανση (βλέπε ενότητα 5.2.1). Όπως αναγνωρίζεται από τις βελγικές αρχές, η VSL —μια προβληματική επιχείρηση— δεν θα είχε ποτέ τη δυνατότητα να λάβει δάνειο από ιδιωτική τράπεζα. Κατά συνέπεια, το εν λόγω μέτρο προσπόρισε πλεονέκτημα στην VSL συνολικής αξίας 1 εκατ. ευρώ (την αξία του δανείου).

(77)

Οι αμφιβολίες της Επιτροπής αφορούσαν το κατά πόσον η προαναφερόμενη δημόσια παρέμβαση συνάδει με την αρχή του ιδιώτη επενδυτή στην οικονομία της αγοράς.

(78)

Στις παρατηρήσεις τους, οι βελγικές αρχές δεν εξετάζουν το κριτήριο του οικονομικού πλεονεκτήματος και διερευνούν μόνο το θέμα της ύπαρξης οικονομικής συνέχειας μεταξύ CVSL και VSL ή όχι.

(79)

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διαθέτει τελικά η Επιτροπή, η εγγύηση αυτή αφορούσε δάνειο ύψους 300 000 εκατ. ευρώ που χορηγήθηκε από την ING στον σύνδικο πτωχεύσεως της CVSL Το ποσό της εγγύησης που χορηγήθηκε ανερχόταν σε 150 000 ευρώ, χωρίς αμοιβή. Προορισμός του δανείου ήταν να επιτραπεί η συνέχιση των δραστηριοτήτων της CVSL έως την ενδεχόμενη ανάκαμψη της εταιρείας.

(80)

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι βελγικές αρχές την πληροφόρησαν ότι καμία σύμβαση εγγύησης δεν καταρτίστηκε και δεν υπογράφηκε από τα ενδιαφερόμενα μέρη κατά τη χρονική στιγμή χορήγησης της ενίσχυσής τους. Κατά συνέπεια, το μοναδικό στοιχείο που έχει στη διάθεσή της είναι μια επιστολή της SOGEPA με ημερομηνία 24 Σεπτεμβρίου 2008 η οποία απεστάλη στην ING, στην οποία η SOGEPA επιβεβαιώνει την εγγύησή της για την κάλυψη των τυχόν ζημιών που προκύπτουν από τη συνέχιση των δραστηριοτήτων με όριο το ποσό των 150 000 ευρώ. Η Επιτροπή παρατηρεί, ως εκ τούτου, ότι η SOGEPA χορήγησε εγγύηση για τους αφερέγγυους διαχειριστές μιας επιχειρήσεως που τελεί υπό πτώχευση, χωρίς αμοιβή. Όπως δήλωσαν εξάλλου οι βελγικές αρχές, η ING εξάρτησε τη χορήγηση του δανείου από τη χορήγηση της εγγύησης. Κατά συνέπεια, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία αυτά, η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι, χωρίς την κρατική παρέμβαση, δεν θα είχε χορηγηθεί το συνολικό δάνειο. Η Επιτροπή επισημαίνει εξάλλου ότι η Περιφέρεια της Βαλλονίας δεν είχε κανέναν άμεσο νομικό ή εμπορικό δεσμό με την CVSL. Η Περιφέρεια δεν ήταν μέτοχος της CVSL ούτε άμεσα, αλλά ούτε έμμεσα μέσω της SOGEPA,. Κατά συνέπεια, η Περιφέρεια δεν είχε κανένα εμπορικό συμφέρον να χορηγήσει την εν λόγω εγγύηση χωρίς καμία αμοιβή στην CVSL.

(81)

Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η χορήγηση της εν λόγω εγγύησης χωρίς αμοιβή παραχώρησε πλεονέκτημα στα CVSL. Το πλεονέκτημα αντιστοιχεί στην προμήθεια την οποία θα απαιτούσε μία ιδιωτική επιχείρηση για να χορηγήσει την εγγύηση υπό παρόμοιες συνθήκες, από την οποία παραιτήθηκε η SOGEPA.

(82)

Οι βελγικές αρχές επισήμαναν ότι το δάνειο των 300 000 ευρώ αποπληρώθηκε στο ακέραιο στις 28 Ιουλίου 2009 από τον σύνδικο πτωχεύσεως από τα διαθέσιμα κεφάλαια και με ενεργοποίηση της εγγύησης για ποσό ύψους 150 000 ευρώ.

(83)

Κατά συνέπεια, το ποσό της ενίσχυσης αντιστοιχεί στη διαφορά μεταξύ του επιτοκίου για το δάνειο που ο σύνδικος πτωχεύσεως της CVSL θα χρειαζόταν να καταβάλει στην αγορά, εάν δεν δινόταν η δημόσια εγγύηση, και του επιτοκίου που πράγματι καταβάλλεται με την ύπαρξη της εγγύησης.

(84)

Η προσέγγιση αυτή είναι σύμφωνη με το σημείο 4.2 της ανακοίνωσης της Επιτροπής για την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης ΕΚ στις κρατικές ενισχύσεις με τη μορφή εγγυήσεων (12): «Για μια μεμονωμένη εγγύηση θα πρέπει να υπολογίζεται το ισοδύναμο επιχορήγησης μιας εγγύησης ως η διαφορά μεταξύ της αγοραίας τιμής της εγγύησης και της τιμής που καταβάλλεται στην πραγματικότητα. Όταν η αγορά δεν παρέχει εγγυήσεις για τη συγκεκριμένη κατηγορία συναλλαγής, δεν είναι διαθέσιμη αγοραία τιμή για την εγγύηση. Στην περίπτωση αυτή, το στοιχείο ενίσχυσης πρέπει να υπολογιστεί με τον ίδιο τρόπο όπως το ισοδύναμο επιχορήγησης ενός δανείου υπό ευνοϊκούς όρους, δηλαδή ως η διαφορά μεταξύ του συγκεκριμένου επιτοκίου της αγοράς που θα έπρεπε να καταβάλει η εταιρεία αυτή χωρίς την εγγύηση και του επιτοκίου που επιτεύχθηκε χάρη στην κρατική εγγύηση, αφού ληφθούν υπόψη οι καταβληθείσες προμήθειες».

(85)

Το ποσό αυτό πρέπει να υπολογίζεται σύμφωνα με τον ακόλουθο τύπο:

Ποσό ενίσχυσης = (14,59 % – 10,75 %) × 300 000 × 343/365 = 10 825,64 ευρώ

(86)

Το 14,59 % υπολογίζεται ως εξής: 4,59 % (βασικό επιτόκιο για το Βέλγιο, τον Αύγουστο του 2008 (13)), στα οποία πρέπει να προστεθούν 1 000 μονάδες βάσης λόγω της κατάστασης της CVSL (επιχείρηση με διαβάθμιση CCC και με επίπεδο χαμηλών εξασφαλίσεων (14)). Το 10,75 % αντιπροσωπεύει το επιτόκιο του δανείου της ING, ενώ 343 ημέρες είναι η περίοδος κατά την οποία χορηγήθηκε το δάνειο έως την αποπληρωμή του.

(87)

Οι αμφιβολίες της Επιτροπής αφορούσαν το κατά πόσον οι όροι που διέπουν την πώληση και την αμοιβή για τη χρήση των σημάτων από την VSL (αμοιβή ίση με το 1,5 % των EBITDA για τα πέντε πρώτα έτη και με 5 % από το έκτο οικονομικό έτος) είναι σύμφωνοι με την αρχή του ιδιώτη επενδυτή υπό συνθήκες οικονομίας της αγοράς (15).

(88)

Η σύμβαση της 29ης Ιανουαρίου 2009 μεταξύ της εταιρείας Compagnie financière du Val που είναι στην κατοχή της Περιφέρειας της Βαλλονίας και της VSL προβλέπει τη χορήγηση αδείας αποκλειστικής χρήσεως των σημάτων και τους όρους εξαγοράς των σημάτων από την VSL (βλέπε αιτιολογική σκέψη 19 και ακόλουθες).

(89)

Η Επιτροπή σημειώνει ότι η αποκλειστική άδεια εκμετάλλευσης για τη χρήση των σημάτων υπόκειται σε όρους που δεν θα είχαν απαιτηθεί από έναν ιδιώτη επενδυτή. Πράγματι, η Περιφέρεια της Βαλλονίας απαίτησε από την VSL την εξής αντιπαροχή: «Η παρούσα άδεια χρήσης δύναται να καταγγελθεί ανά πάσα στιγμή αυτοδικαίως και χωρίς προειδοποίηση από την Περιφέρεια της Βαλλονίας, στην περίπτωση που η VSL (ή οι εξ αυτής έλκοντες δικαιώματα) δεν θα μπορούσε να δικαιολογήσει τη μεταποιητική παραγωγή στον χώρο των εγκαταστάσεων του Val Saint-Lambert στο Seraing ειδών από κρύσταλλο υψηλής προστιθέμενης αξίας, εξακολουθώντας να απασχολεί τουλάχιστον το 60 % του εργατικού δυναμικού υπό καθεστώς ισοδυνάμου πλήρους απασχόλησης εξαιρουμένης της παύσης οικονομικών δραστηριοτήτων που υπήρχε κατά τη χρονική στιγμή της πτωχεύσεως της CVSL […]». Όπως διαπιστώνει η Επιτροπή, η Περιφέρεια επιβάλλει στην VSL, σε αντάλλαγμα για τη χορήγηση της άδειας αποκλειστικής εκμετάλλευσης, την υποχρέωση να διατηρηθεί η παραγωγή στο χώρο των εγκαταστάσεων του Seraing και την υποχρέωση να διατηρηθεί το προκαθοριζόμενο επίπεδο απασχόλησης. Οι όροι αυτοί επηρέασαν την αμοιβή για την άδεια και το τίμημα της μελλοντικής πώλησης των σημάτων.

(90)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι πολιτικές προϋποθέσεις (διατήρηση της δραστηριότητας στο Seraing και ενός ορισμένου επιπέδου απασχόλησης) οδήγησαν σε μείωση της αμοιβής για τη χρήση της άδειας και της τιμής πώλησης. Κατά συνέπεια, η αμοιβή που ανέρχεται σε 1,5 % του EBITDA κατά τα πέντε πρώτα έτη και σε 5 % από το έκτο οικονομικό έτος δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι συνιστά αποζημίωση η οποία συνάδει με την τιμή της αγοράς. Η τιμή των [700 000 — 1 000 000] ευρώ που προτάθηκε από τους αγοραστές τον Οκτώβριο του 2008 στο πλαίσιο της διαδικασίας εξαγοράς, δεν μπορεί επίσης να θεωρηθεί ότι συνιστά την τιμή της αγοράς λόγω της παρουσίας των προαναφερόμενων όρων, τους οποίους δεν θα είχε επιβάλει ένας ιδιώτης επενδυτής υπό τις συνθήκες της οικονομίας της αγοράς και οι οποίοι ενδέχεται να έχουν αποθαρρύνει ορισμένους επενδυτές να υποβάλουν σχετική προσφορά.

(91)

Το ποσό ενίσχυσης το οποίο προκύπτει από τη χρήση των σημάτων αντιστοιχεί στη διαφορά μεταξύ της αμοιβής που θα είχε προτείνει ένας ιδιώτης επενδυτής χωρίς τις πολιτικές προϋποθέσεις που επιβάλλονται από την Περιφέρεια της Βαλλονίας και της αμοιβής που εφαρμόζεται στην πράξη. Στο πλαίσιο της διαδικασίας ανάκτησης, οι βελγικές αρχές θα πρέπει να διορίσουν ανεξάρτητο πραγματογνώμονα, κάτοχο των απαιτούμενων προσόντων για να διενεργήσει αυτό το είδος αξιολόγησης, ο οποίος επιλέγεται κατόπιν ανοικτής και διαφανούς διαδικασίας και διορίζεται με τη σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής. Ο εν λόγω πραγματογνώμονας θα εκπονήσει μελέτη που θα επιτρέπει τον προσδιορισμό της αμοιβής σύμφωνα με τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται συνήθως και γίνονται αποδεκτές για τη διαχείριση των στοιχείων ενεργητικού της διανοητικής ιδιοκτησίας.

(92)

Το μέτρο που αφορά την εκχώρηση δεν εφαρμόστηκε ουδέποτε εξαιτίας της πτώχευσης της VSL. Η εκχώρηση των σημάτων δεν πραγματοποιήθηκε και η Περιφέρεια της Βαλλονίας εξακολουθεί πάντοτε να είναι κάτοχος των σημάτων. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θεωρεί ότι δεν συντρέχει κανένας λόγος να διατάξει την ανάκτησή του, δεδομένου ότι δεν τέθηκε ποτέ σε εφαρμογή.

(93)

Οι αμφιβολίες της Επιτροπής αφορούσαν την αξία που κατονομάζεται για τις εξασφαλίσεις του δανείου και το επιτόκιο. Η Επιτροπή έκρινε όντως ότι η πραγματική αξία των γηπέδων που χρησιμοποιούνται ως εξασφαλίσεις, θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι χαμηλότερη ή μάλιστα και αρνητική, εφόσον οι εν λόγω εκτάσεις ή ένα μέρος τους έπρεπε να καθαρισθούν από τις πηγές ρύπανσης.

(94)

Η Επιτροπή διαπιστώνει στην ουσία ότι, όπως προκύπτει από τα έγγραφα που της υποβλήθηκαν, η υποθήκη αφορούσε εν μέρει ακίνητα της VSL που θα έπρεπε να αποκατασταθούν και να καθαρισθούν από τις πηγές ρύπανσης εάν επρόκειτο να αποτελέσουν αντικείμενο πώλησης. Οι βελγικές αρχές απάντησαν ότι κατά την ημερομηνία που καταρτίσθηκε η έκθεση πραγματογνωμοσύνης, ο κύριος των εν λόγω ακινήτων δεν επιβαρυνόταν με οιαδήποτε νομική υποχρέωση. Κατά συνέπεια, στην αξία των ακινήτων δεν θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ενδεχόμενες δαπάνες της απορρύπανσης.

(95)

Στις παρατηρήσεις τους σχετικά με την απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας, οι βελγικές αρχές προσκόμισαν την έκθεση πραγματογνωμοσύνης που συνετάγη τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2009 από το γραφείο ειδικευμένων πραγματογνωμόνων Marengo, βάσει της οποίας η αγοραία αξία των στοιχείων της ακίνητης περιουσίας που καλύπτεται από την υποθήκη υπολογίστηκε σε 3 137 000 ευρώ. Σε περίπτωση πωλήσεως με εκούσιο πλειστηριασμό, η αξία των εν λόγω στοιχείων ενεργητικού υπολογίζεται σε 2 871 000 ευρώ και σε 1 915 000 ευρώ, σε περίπτωση επίσπευσης της διαδικασίας πλειστηριασμού. Οι βελγικές αρχές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αξία της εξασφάλισης ήταν εξαιρετική, δεδομένου ότι εκτεινόταν στο σύνολο του δανείου.

(96)

Εξάλλου, η έκθεση διαχείρισης του διοικητικού συμβουλίου η οποία επισυνάπτεται στους ετήσιους λογαριασμούς του οικονομικού έτους που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2009 διευκρινίζει ότι στην έκθεση που συνετάγη από το γραφείο ειδικευμένων συμβούλων Marengo για την αξιοποίηση των ακίνητων περιουσιακών στοιχείων της VSL κατά τη διάρκεια του 2009 αναφέρεται ότι οι καθοριζόμενες τιμές είναι ορθές μόνο στον βαθμό που έχει γίνει ο καθαρισμός των γηπέδων και των κτιρίων από τις πηγές της ρύπανσης, γεγονός που δεν έχει ακόμα συντελεστεί. Η έκθεση συνεχίζει τονίζοντας ότι η VSL έλαβε πρόταση εξαγοράς για το σύνολο των γηπέδων και κτιρίων «ως έχουν» για ποσό 2 000 000 ευρώ από την εταιρεία που είναι επιφορτισμένη με την ανάπτυξη του έργου Cristal Park. Για να αντιμετωπίσει καλύτερα την πραγματική κατάσταση, το διοικητικό συμβούλιο αποφάσισε συνεπώς να εντάξει στον ισολογισμό μόνο την αξία που αντιστοιχεί σε προσφορά αγοράς η οποία βρίσκεται στο μέσο μεταξύ της τιμής του επισπευδόμενου αναγκαστικού πλειστηριασμού και της εκούσιας πώλησης για τα γήπεδα και τα κτίρια στα οποία έχει πραγματοποιηθεί ο καθαρισμός.

(97)

Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θεωρεί ότι, επειδή υπάρχουν η αξιολόγηση που έχει γίνει από ανεξάρτητο πραγματογνώμονα και η προσφορά εξαγοράς, οι εξασφαλίσεις μπορούν να χαρακτηριστούν υψηλές.

(98)

Το Βέλγιο δεν ήταν εξάλλου σε θέση να χορηγήσει στην Επιτροπή στοιχεία για τη λογιστική κατάσταση της επιχείρησης στις 31 Αυγούστου 2009, την ημερομηνία δηλαδή κατά την οποία χορηγήθηκε το δάνειο, λόγω της κατάρρευσης των συστημάτων πληροφορικής που σημειώθηκε το καλοκαίρι του 2009. Εφόσον δεν γνώριζε την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης, όπως αυτή είχε στις 31 Αυγούστου 2009, η Επιτροπή έλαβε γνώση της κατάστασης που επικρατούσε στις 31 Δεκεμβρίου 2009. Την ημερομηνία εκείνη το έλλειμμα της VSL έφτανε τα 2 εκατ. ευρώ, με αρχικό μετοχικό κεφάλαιο 2 εκατ. ευρώ. Η επιχείρηση διέθετε επίσης σημαντικά αποθεματικά ύψους 3 εκατ. ευρώ και χρέη ανερχόμενα σε 5,759 εκατ. ευρώ. Το EBITDA (ΚΠΤΦΑ) της VSL ήταν αρνητικό. Κατά συνέπεια, ελλείψει άλλων πληροφοριών από το Βέλγιο, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η VSL βρισκόταν σε δεινή οικονομική κατάσταση, παρά τις τακτικές εισφορές κεφαλαίων από τον πλειοψηφικό της μέτοχο. Η Επιτροπή θεωρεί ότι υπό το πρίσμα των λογιστικών στοιχείων που αναφέρθηκαν προηγουμένως, η διαβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας της VSL κατά τη χρονική στιγμή της χορήγησης του δανείου ισοδυναμούσε με CCC, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αναθεώρηση της μεθόδου καθορισμού των επιτοκίων αναφοράς και προεξόφλησης (εφεξής «ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τα επιτόκια αναφοράς») (16).

(99)

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι το επιτόκιο του δανείου που χορηγήθηκε στις 31 Αυγούστου 2009 καθορίστηκε από τις βελγικές αρχές σε 4,7 %. Η ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τα επιτόκια αναφοράς προβλέπει την προσθήκη 400 μονάδων βάσης στο επιτόκιο 1,77 % (17) που ίσχυε στο Βέλγιο τη χρονική στιγμή χορήγησης του δανείου για μια επιχείρηση η διαβάθμιση της οποίας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί CCC και καθορίζοντας υψηλό επίπεδο εξασφάλισης, ήτοι επιτόκιο 5,77 % (1,77 % + 400 μονάδες βάσης).

(100)

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι το επιτόκιο του δανείου που χορηγήθηκε στις 31 Αυγούστου 2009, το οποίο καθορίστηκε από την Περιφέρεια της Βαλλονίας, εκπροσωπούμενη από την SOGEPA, σε 4,7 % για περίοδο επτά ετών, βρίσκεται κάτω από το όριο του 5,77 % που έχει καθοριστεί από την ανακοίνωση και συμπεραίνει ότι πρόκειται για στοιχείο ενίσχυσης υπέρ της VSL.

(101)

Αυτό το στοιχείο ενίσχυσης αντιστοιχεί σε ποσοστό 1,07 %, δηλαδή στη διαφορά μεταξύ των δύο ποσοστών (5,77 % – 4,7 %), ήτοι σε ποσό 16 050 ευρώ ετησίως.

(102)

Οι αμφιβολίες της Επιτροπής αφορούσαν τον εικαζόμενο επί ίσοις όροις (pari passu) χαρακτήρα του μέτρου και, τέλος, τη συμμόρφωση του εν λόγω μέτρου με την αρχή του ιδιώτη επενδυτή υπό τις συνθήκες της οικονομίας της αγοράς, λόγω, αφενός, της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κατάστασης της εταιρείας κατά τη χρονική στιγμή που έγινε η αύξηση του κεφαλαίου και, αφετέρου, λόγω του απολύτως συνοπτικού χαρακτήρα των εγγράφων που προσκομίστηκαν από τις βελγικές αρχές για να δικαιολογηθεί η εγκυρότητα του μέτρου αυτού.

(103)

Στις παρατηρήσεις τους οι βελγικές αρχές θεωρούν ότι η Επιτροπή δεν δύναται να επικαλεστεί εκ των υστέρων την απόδοση κάποιας επένδυσης για να χαρακτηρίσει ένα μέτρο ως κρατική ενίσχυση. Θεωρούν επίσης ότι, ακόμα και αν δεν ήταν μέτοχος, η Περιφέρεια είχε ως σημαντικός πιστωτής συμφέρον να στηρίξει τη δραστηριότητα της VSL (βλέπε μέτρο 4).

(104)

Η Επιτροπή επισημαίνει όμως ότι η Περιφέρεια της Βαλλονίας συνεισέφερε φρέσκο χρήμα, ενώ η CFC εισφέρει την απαίτηση που έχει έναντι της θυγατρικής της εταιρείας. Σε αντίθεση με όσα υποστηρίζουν οι βελγικές αρχές, η παρέμβαση της Περιφέρειας στις 17 Μαρτίου 2011 δεν συμβαδίζει με εκείνη του μετόχου CFC. Πράγματι, η εισφορά ποσού 5,2 εκατ. ευρώ από την CFC συναπαρτίζεται στην πραγματικότητα από το αθροιστικό ποσό περισσότερων προκαταβολών που πραγματοποιήθηκαν κατά το χρονικό διάστημα από τις 25 Μαΐου 2009 έως τις 29 Μαρτίου 2011. Η Περιφέρεια της Βαλλονίας και η CFC δεν βρίσκονται εξάλλου στην ίδια κατάσταση και δεν διατρέχουν τους ίδιους κινδύνους. Η Περιφέρεια της Βαλλονίας δεν ήταν μέτοχος της VSL πριν από αυτό το μέτρο. Αντιθέτως, η CFC είναι μέτοχος της VSL και έχει συμφέρον να δει την ανάκαμψη της επιχείρησης ή, τουλάχιστον, να περιορίσει τις ζημίες της. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θεωρεί ότι η αύξηση του κεφαλαίου δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι έγινε επί ίσοις όροις (pari passu).

(105)

Το γεγονός ότι η Περιφέρεια της Βαλλονίας είχε χορηγήσει δάνειο προ διετίας δεν αρκεί για να δικαιολογήσει τον συνετό χαρακτήρα της αύξησης του κεφαλαίου. Το γεγονός εξάλλου ότι η Περιφέρεια της Βαλλονίας είχε, αφενός, απαίτηση για αρχικό ποσό 280 000 ευρώ, η οποία ήταν όμως αναμφίβολα χαμηλότερη κατά τη χρονική στιγμή της αύξησης του κεφαλαίου, δεδομένου ότι οι βελγικές αρχές διευκρίνισαν ότι το χρέος αυτό είχε εξοφληθεί από την VSL με καταβολή δόσεων 35 000 ευρώ ανά έτος από τις 5 Οκτωβρίου 2008 και ότι, αφετέρου, είχε χορηγήσει δάνειο ύψους 1,5 εκατ. ευρώ το 2009, δεν δικαιολογεί τον συνετό χαρακτήρα της πρόσθετης επένδυσης 1,5 εκατ. ευρώ σε μια εταιρεία η οικονομική κατάσταση της οποίας συνέχιζε να επιδεινώνεται (βλέπε ενότητα 5.2.1)

(106)

Η Επιτροπή επισημαίνει εξάλλου ότι η αύξηση κεφαλαίου δεν είχε αποφασιστεί με βάση επιχειρηματικό σχέδιο, αλλά στη βάση μιας απλής χρηματοοικονομικής πρόβλεψης μιας σελίδας. Η πρόβλεψη αυτή δεν παρέχει καμία εξήγηση για τον τρόπο με τον οποίο η επιχείρηση σκοπεύει να ανακάμψει, ούτε σχετικά με την αποζημίωση που σκοπεύει να εξασφαλίσει για τον χορηγό παροχής των κεφαλαίων, ήτοι για την Περιφέρεια της Βαλλονίας. Από το οικονομικό έτος 2008-2009 είχε ήδη φανεί ότι η επιχείρηση βρισκόταν σε τεταμένη οικονομική και χρηματοπιστωτική κατάσταση (βλέπε μέτρο 4). Η απλή αύξηση του κύκλου εργασιών δεν μπορεί αυτή καθαυτή να δικαιολογήσει την αύξηση του κεφαλαίου κατά ποσό 1,5 εκατ. ευρώ, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη άλλα κριτήρια, όπως το EBITDA ή ακόμα και το επίπεδο του χρέους της επιχείρησης.

(107)

Κατά συνέπεια, η αύξηση κεφαλαίου δεν μπορεί να εξομοιωθεί με τη συμπεριφορά ιδιώτη επενδυτή υπό συνθήκες οικονομίας της αγοράς, αλλά με ενίσχυση ύψους 1,5 εκατ. ευρώ, η οποία είναι αντίστοιχη με το σύνολο της αύξησης κεφαλαίου.

(108)

Το μέτρο 7 ομαδοποιεί τα πλεονεκτήματα που παραχωρήθηκαν στην εταιρεία VSL για συνολικό ποσό 197 503,04 ευρώ. Η Επιτροπή είναι της άποψης ότι πρέπει να θεωρηθεί ότι αυτά δεν πληρούν όλες τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης και, συνεπώς, δεν συνιστούν ενισχύσεις, μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1407/2013 (18). Το άρθρο 7 προβλέπει ότι ο κανονισμός εφαρμόζεται στις ενισχύσεις οι οποίες έχουν χορηγηθεί πριν από την έναρξη ισχύος του, εφόσον η εκάστοτε ενίσχυση πληροί όλες τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό.

(109)

Ο δικαιούχος δεν είναι επιχείρηση ο κλάδος δραστηριοτήτων της οποίας εμπίπτει στις εξαιρέσεις που απαριθμούνται στο πρώτο άρθρο του πλαισίου. Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 1 του προαναφερθέντος κανονισμού, οι βελγικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι το συνολικό ποσό των μέτρων που χορηγήθηκαν από την Περιφέρεια, δεν υπερβαίνει το ποσό των 200 000 ευρώ σε οποιαδήποτε περίοδο τριών οικονομικών ετών. Ο έλεγχος που προβλέπεται στο άρθρο 6 του κανονισμού πραγματοποιήθηκε από τη SOGEPA. Η Επιτροπή καταλήγει συνεπώς στο συμπέρασμα ότι τα μέτρα στην προκειμένη περίπτωση πληρούν τις προϋποθέσεις του κανονισμού. Επιπλέον, δεδομένης της μορφής τους (επιχορηγήσεις), τα εν λόγω μέτρα μπορούν να θεωρηθούν διαφανή, υπό την έννοια του άρθρου 4 του κανονισμού. Τέλος, αντίθετα με τον προηγούμενο κανονισμό, ο παρών ισχύων κανονισμός δεν αποκλείει τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας σε προβληματικές επιχειρήσεις.

(110)

Κατά συνέπεια, τα μέτρα στην περίπτωση αυτή θεωρείται ότι δεν πληρούν όλες τις προϋποθέσεις του άρθρου 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης και θεωρείται ότι δεν συνιστούν ενισχύσεις.

(111)

Η Επιτροπή έθεσε το ερώτημα κατά πόσον η τιμή πώλησης των γηπέδων και κτιρίων που αγοράστηκαν από την SPAQuE, ήτοι 2 040 000 ευρώ, αποτελούσαν την τιμή της αγοράς λόγω της αβεβαιότητας που επικρατούσε σχετικά με την εκτίμηση του κόστους εξυγίανσης, το οποίο βαρύνει την VSL. Η Επιτροπή αναρωτήθηκε επίσης σχετικά με τη δωρεάν διάθεση ακινήτων που ανήκουν στην SPAQuE προς όφελος της VSL.

(112)

Η Επιτροπή κατέγραψε την ακόλουθη χρονολογική σειρά των γεγονότων:

(113)

Εν προκειμένω, η Επιτροπή βρίσκεται αντιμέτωπη με την ύπαρξη δύο εγγράφων που παρέχουν δύο διαφορετικές αξιολογήσεις για το κόστος απορρύπανσης.

(114)

Οι βελγικές αρχές επικαλούνται τους λόγους που αναλύονται στη συνέχεια για την απόρριψη της επιστολής του Δεκεμβρίου 2011. Θεωρούν καταρχάς ότι αυτή δεν αναφέρεται σε εργασίες εξυγίανσης και απορρύπανσης με σκοπό τη διασφάλιση του χώρου για την τρέχουσα βιομηχανική χρήση του, αλλά έχει ως στόχο να καταστεί δυνατή η ανάπτυξη του εμπορικού χωριού με θεματικό επίκεντρο τον εξοπλισμό των οικιών, τη διακόσμηση και την ψυχαγωγία κατά τον ελεύθερο χρόνο που αντιστοιχεί σε επιδιωκόμενη χρήση του χώρου. Κατά την άποψή τους, το σημείωμα αυτό αποτελεί απλώς εσωτερικό σημείωμα που δεν έχει καταρτισθεί από εγκεκριμένο πραγματογνώμονα και αναφέρεται εν μέρει σε εκτάσεις γης που δεν μεταβιβάστηκαν στην SPAQuE. Οι βελγικές αρχές διευκρινίζουν, τέλος, ότι το σημείωμα βασίζεται σε μελέτη χάραξης προσανατολισμών με αποκλειστική αποστολή την επαλήθευση της πιθανής παρουσίας ρύπανσης και την παράθεση σχετικής περιγραφής. Το σημείωμα διευκρινίζει επίσης ότι η μελέτη χαρακτηρισμού (19) ήταν σε εξέλιξη.

(115)

Οι βελγικές αρχές υποστηρίζουν περαιτέρω ότι τα κτίρια που αναφέρονται στο σημείωμα του Δεκεμβρίου 2011 δεν είναι αναγνωρίσιμα και εξηγούν στη συνέχεια ότι, δεδομένου ότι η συνολική τους επιφάνεια ανέρχεται σε +/– 67 000 m2, είναι μεγαλύτερη από τη συνολική έκταση (50 299 m2) των κτιρίων που αναφέρονται στην πράξη πωλήσεως της 13ης Δεκεμβρίου 2012. Κατά την άποψή τους, αυτή η διαφορά των 17 000 m2 δικαιολογεί χαμηλότερο κόστος εξυγίανσης. Οι βελγικές αρχές διευκρίνισαν επίσης ότι ο πυρήνας του πρώην βιομηχανικού χώρου, δηλαδή τα κτίρια με αύξοντα αριθμό 18, 19, 22 και 22A, δεν έχουν συμπεριληφθεί στην πώληση προς την SPAQuE και παραμένουν ως εκ τούτου στην κυριότητα της VSL. Σύμφωνα πάντοτε με τις αρχές αυτές, τα κτίρια αποτελούν συγκεντρωτικό πόλο των εκπομπών από τις ρυπογόνες βιομηχανικές δραστηριότητες.

(116)

Η Επιτροπή διαπιστώνει καταρχάς ότι η τιμή πώλησής του έχει αποτελέσει αντικείμενο εκτίμησης από γραφείο ανεξάρτητων πραγματογνωμόνων, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2012. Σύμφωνα με την εν λόγω εκτίμηση, η τιμή πώλησης ανέρχεται σε 2 090 000 ευρώ. Η έκθεση διευκρινίζει επίσης ότι το κόστος απορρύπανσης είναι υπό αξιολόγηση από ειδικευμένο Γραφείο Μελετών, στο οποίο ανατέθηκε η σχετική εντολή από τον σημερινό ιδιοκτήτη του χώρου. Συνεπώς, το κόστος απορρύπανσης έχει επίσης αποτελέσει αντικείμενο αξιολόγησης από ανεξάρτητο και εξειδικευμένο πραγματογνώμονα, το Γραφείο Συμβούλων GEOLYS.

(117)

Στην απάντησή τους της 23ης Μαΐου 2014 οι βελγικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι τα γήπεδα και τα κτίρια που αξιολογούνται από την έκθεση της GEOLYS ήταν όντως ταυτόσημα με εκείνα που αφορούσε η πώληση της 13ης Δεκεμβρίου 2012. Όπως διευκρίνισαν εξάλλου οι βελγικές αρχές, σε περίπτωση ιστορικού ρύπανσης και σε συνάρτηση με τις ζώνες καθορισμένης χρήσης στις οποίες βρίσκονταν τα γήπεδα και κτίρια που είχαν ρυπανθεί, με γνώμονα τις ζώνες χωροταξικού σχεδιασμού, η νομοθεσία που εφαρμόζεται στη Βαλλονία περιορίζει την έκταση των υποχρεώσεων του ιδιοκτήτη γηπέδου ή κτιρίου που έχουν ρυπανθεί. Ως εκ τούτου, μόνο οι δαπάνες για την απορρύπανση του χώρου, προκειμένου να συμμορφώνεται με την ισχύουσα καθορισμένη χρήση κατά τη χρονική στιγμή της πώλησης, ήτοι τη βιομηχανική χρήση, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και να αφαιρούνται από την αξία των γηπέδων και των κτιρίων. Η Επιτροπή σημειώνει ότι στην επιστολή του GEOLYS διευκρινίζεται ρητά ότι οι δαπάνες υπολογίστηκαν για τη βιομηχανική χρήση του χώρου.

(118)

Λαμβάνοντας υπόψη τα ως άνω στοιχεία, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η τιμή στην οποία πωλήθηκαν τα κτίρια της VSL στην SPAQuE (που ήταν αντίστοιχη με την τιμή πώλησης, όπως αξιολογήθηκε από εμπειρογνώμονα, μείον το κόστος απορρύπανσης, όπως αξιολογήθηκε από την Geolys) αποτελεί τιμή της αγοράς και δεν εμπεριέχει στοιχεία ενίσχυσης.

(119)

Όσον αφορά τη δωρεάν διάθεση ορισμένων κτιρίων από την SPAQuE, οι βελγικές αρχές τη δικαιολογούν με τη δέσμευση που ανέλαβε η VSL να συνεργαστεί με την SPAQuE, προκειμένου να διαβιβάσει όλες τις πληροφορίες που είναι χρήσιμες και αναγκαίες για τις εργασίες ανακαίνισης και απορρύπανσης του χώρου.

(120)

Η Επιτροπή επισημαίνει πρώτα απ' όλα ότι οι βελγικές αρχές ανέφεραν στις παρατηρήσεις τους ότι τα κτίρια ανήκουν στην SPECI. Η συμφωνία για τη δωρεάν παροχή κτιρίων υπογράφηκε ωστόσο από την SPAQuE και την VSL, ενώ η SPECI δεν ήταν συμβαλλόμενο μέρος στη συμφωνία. Οι βελγικές αρχές δεν προσκόμισαν εξάλλου την απόδειξη ότι η SPECI ήταν ο ιδιοκτήτης των ακινήτων αυτών.

(121)

Εξάλλου, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η δικαιολογία αυτή δεν συνοδεύεται από κανένα αποδεικτικό στοιχείο, προκειμένου να αξιολογηθεί κατά πόσον το ποσό των μισθωμάτων από τα οποία παραιτήθηκε οικειοθελώς η SPAQuE είναι ισοδύναμα με τη δέσμευση της VSL. Οι βελγικές αρχές δεν προσκομίζουν όντως κανένα διεξοδικό στοιχείο για τον τρόπο και την αποτελεσματικότητα της εφαρμογής της εν λόγω δέσμευσης.

(122)

Η Επιτροπή θεωρεί, κατά συνέπεια, ότι η δωρεάν διάθεση των εκτάσεων γης που μνημονεύονται στη σύμβαση για την προσωρινή διάθεση μέρους του χώρου των «Cristalleries du Val Saint-Lambert» της 11ης Δεκεμβρίου 2012 παραχωρεί πλεονέκτημα στην VSL.

(123)

Το ποσό της ενίσχυσης είναι αντίστοιχο με το ποσό των μισθωμάτων που θα όφειλε να καταβάλει η VSL υπό τους όρους μίσθωσης που ισχύουν στην αγορά. Το ποσό αυτό θα πρέπει να υπολογίζεται βάσει της αξίας του εισοδήματος σύμφωνα με το κτηματολόγιο (προσαρμοζόμενης με τιμαριθμική κλίμακα), το οποίο καθορίζεται από τις αρμόδιες βελγικές αρχές (δηλαδή από την Αdministration du Cadastre, de l'Enregistrement et des Domaines (ACED)) για κάθε μισθωμένο ακίνητο και ανάλογα με τη διάρκεια της μίσθωσής τους. Πράγματι, το εισόδημα από ακίνητα (προσαρμοζόμενο με τιμαριθμική κλίμακα) καθορίζεται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να αντικατοπτρίζει το μέσο καθαρό εισόδημα που θα απέφερε κάποιο ακίνητο περιουσιακό στοιχείο στον ιδιοκτήτη του κατά τη διάρκεια ενός έτους, λαμβανομένης υπόψη της αγοράς ενοικίασης, και το οποίο η Επιτροπή κρίνει ως εκ τούτου ότι συνιστά την εύλογη βάση για την εκτίμηση της αξίας μίσθωσης των εξεταζόμενων ακινήτων. Στο πλαίσιο της διαδικασίας ανάκτησης, οι βελγικές αρχές μπορούν, βασιζόμενες στη γνωμοδότηση ενός ανεξάρτητου και αναγνωρισμένου πραγματογνώμονα, η οποία θα πρέπει να εγκρίνεται από την Επιτροπή, να αποδείξουν ότι είναι αναγκαία η διόρθωση των εν λόγω ποσών, προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων.

(124)

Με γνώμονα τις προϋποθέσεις που σχετίζονται με τον επηρεασμό του ανταγωνισμού και των συναλλαγών μεταξύ των κρατών μελών, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αριθμεί πολλούς παραγωγούς κρυστάλλων και ειδών από κρύσταλλο και ότι τα τελευταία αυτά είδη χρησιμοποιούνται ως λειτουργικά εξαρτήματα ή περισσότερο ως αντικείμενα τέχνης ή πολυτελείας. Με βάση τις πληροφορίες που διαβίβασε το Βέλγιο, φαίνεται, για παράδειγμα, ότι οι ακόλουθες εταιρείες έχουν, τουλάχιστον εν μέρει, φάσμα προϊόντων παρόμοιο με αυτό της VSL: Baccarat (Γαλλία), Saint-Louis (Γαλλία), Lalique (Γαλλία), Daum (Γαλλία), Arc International (Γαλλία), Montbronn (Γαλλία) et Bohemian Glassworks (Τσεχική Δημοκρατία). Η Επιτροπή παρατηρεί ότι η παραγωγή των εν λόγω επιχειρήσεων και των άλλων παραγόντων της αγοράς αποτελεί αντικείμενο συναλλαγών μεταξύ των κρατών μελών.

(125)

Ειδικότερα, όσον αφορά το μέτρο 3 (την εγγύηση των 150 000 ευρώ) και το μέτρο 5 (το δάνειο ύψους 1,5 εκατ. ευρώ), το ποσό της ενίσχυσης, ακόμη και αν δεν μπορεί να υπολογιστεί επακριβώς λόγω της έλλειψης ορισμένων δεδομένων, είναι χαμηλότερο από το κατώτατο όριο των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας (de minimis). Η Επιτροπή θεωρεί ωστόσο ότι το μέτρο αυτό δεν μπορεί πράγματι να χαρακτηρισθεί ως ενίσχυση ήσσονος σημασίας και ότι επηρεάζει τον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών. Τα μέτρα που θεσπίστηκαν το 2008 και 2009 δεν μπορεί να χαρακτηρισθούν ως ενίσχυση de minimis, επειδή με τον κανονισμό που ίσχυε προγενέστερα έως τις 31 Δεκεμβρίου 2013 (20) οι ενισχύσεις αυτού του είδους δεν μπορούσαν να χορηγούνται σε προβληματικές επιχειρήσεις. Η CVSL βρισκόταν στη διαδικασία της πτώχευσης τη χρονική στιγμή που χορηγήθηκε η εγγύηση. Εξάλλου, με τον νέο κανονισμό που άρχισε να ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2014 (21), αυτός, όπως και ο προηγούμενος κανονισμός, εφαρμόζεται μόνο στις διαφανείς ενισχύσεις. Όμως, η εγγύηση που εξετάζεται εν προκειμένω δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι συγκαταλέγεται σε αυτήν την κατηγορία. Όντως, το άρθρο 4 σημείο 6 στοιχείο α) του κανονισμού ορίζει ότι: «Οι ενισχύσεις υπό μορφή εγγυήσεων λογίζονται ως διαφανείς ενισχύσεις ήσσονος σημασίας εάν ο δικαιούχος δεν έχει υπαχθεί σε συλλογική διαδικασία αφερεγγυότητας […]». Όπως ήδη διαπιστώθηκε προηγουμένως, η CVSL βρισκόταν στη διαδικασία της πτωχεύσεως κατά τη χρονική στιγμή χορήγησης της εγγύησης. Όσον αφορά το δάνειο, το άρθρο 4 σημείο 3 στοιχεία α) και β) προβλέπει ότι «Οι ενισχύσεις υπό μορφήν δανείου θεωρούνται διαφανείς ενισχύσεις ήσσονος σημασίας εάν ο δικαιούχος δεν έχει υπαχθεί σε συλλογική διαδικασία αφερεγγυότητας […] και εάν το δάνειο εξασφαλίζεται με ασφάλειες που καλύπτουν τουλάχιστον το 50 % του δανείου και το ποσό του δανείου ανέρχεται είτε σε 1 000 000 ευρώ […] για διάστημα πέντε ετών είτε σε 500 000 ευρώ […] για διάστημα δέκα ετών». Η τελευταία αυτή προϋπόθεση δεν πληρούται εν προκειμένω από το δάνειο.

(126)

Η Επιτροπή θεωρεί εξάλλου ότι η έννοια της κρατικής ενίσχυσης δεν απαιτεί να είναι αισθητοί ή πραγματικοί η νόθευση του ανταγωνισμού ή ο επηρεασμός των συναλλαγών. Το γεγονός ότι το ποσό της ενίσχυσης είναι χαμηλό ή ότι η δικαιούχος επιχείρηση είναι μεσαίου μεγέθους δεν αποκλείει αυτή καθαυτή τη νόθευση του ανταγωνισμού ή την απειλή νόθευσης του ανταγωνισμού, υπό την προϋπόθεση, ωστόσο, ότι η πιθανότητα τέτοιων νοθεύσεων δεν είναι καθαρά υποθετική. Στην παρούσα περίπτωση, με δεδομένη τη φύση της αγοράς που περιγράφεται στην αιτιολογική σκέψη 124 ανωτέρω, η πιθανότητα αυτή δεν είναι υποθετική. Σύμφωνα με τις βελγικές αρχές, υπάρχουν 40 ενεργές παραγωγικές μονάδες επεξεργασίας κρυστάλλου εντός και εκτός της Ευρώπης. Η Val Saint-Lambert δραστηριοποιείται στην αγορά κρυστάλλου που σχετίζεται με τα κρυστάλλινα επιτραπέζια σκεύη ή τα είδη διακόσμησης. Από τη στιγμή που ο καταναλωτής έχει τη δυνατότητα επιλογής μεταξύ διαφόρων ομοειδών προϊόντων, μια κανάτα VSL ή μια κανάτα κάποιας άλλης μονάδας παραγωγής ειδών κρυστάλλου π.χ. με διαφορετικά εμπορικά σήματα, κάθε ενίσχυση που λαμβάνει κάποιος από τους παραγωγούς που δραστηριοποιείται σε αυτό το τμήμα της αγοράς συνεπάγεται τη νόθευση του ανταγωνισμού στους άλλους.

(127)

Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι όλα τα υπό εξέταση μέτρα, με την εξαίρεση του μέτρου 7, συνιστούν ενισχύσεις που ενδέχεται να επηρεάσουν τον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών.

(128)

Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το σύνολο των υπό εξέταση μέτρων, εξαιρουμένου του μέτρου 7 και της πώλησης των κτιρίων της VSL στην SPAQuE (μέρος του μέτρου 8), συνιστούν ενισχύσεις κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ.

(129)

Η απαγόρευση των κρατικών ενισχύσεων που προβλέπεται από το άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ δεν είναι ούτε απόλυτη ούτε ανεπιφύλακτη. Ιδίως οι παράγραφοι 2 και 3 του άρθρου 107 της ΣΛΕΕ αποτελούν νομικές βάσεις που επιτρέπουν να θεωρούνται ορισμένες ενισχύσεις συμβιβάσιμες με την εσωτερική αγορά. Εν προκειμένω επιβάλλεται να εξεταστεί εάν τα υπό εξέταση μέτρα θα μπορούσαν να θεωρηθούν συμβιβάσιμα βάσει του άρθρου 107 παράγραφος 3 ΣΛΕΕ κατ' εφαρμογή των κριτηρίων που αναφέρονται στις κατευθυντήριες γραμμές διάσωσης και αναδιάρθρωσης. Για το σκοπό αυτό επιβάλλεται πρώτα να καθοριστεί για ποιες περιόδους οι CVSL και VSL μπορούν να θεωρηθούν προβληματικές επιχειρήσεις.

(130)

Εξάλλου, για το μέτρο 3, το οποίο χορηγήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2008, είναι επίσης αναγκαίο να εξακριβωθεί κατά πόσον υφίσταται οικονομική συνέχεια μεταξύ της υπό πτώχευση CVSL και των δραστηριοτήτων που μεταβιβάστηκαν στους αγοραστές οι οποίοι συγκρότησαν την VSL, προκειμένου να καθοριστεί εάν η VSL καρπώθηκε τα πλεονεκτήματα που συνεπάγεται η χορήγηση του εν λόγω μέτρου. Τα συμπεράσματα της εξέτασης αυτής έχουν όντως επιπτώσεις για την ανάλυση του συμβιβάσιμου χαρακτήρα των μέτρων 3 και 1.

(131)

Πρέπει να καθοριστεί για ποιες περιόδους οι CVSL και VSL θα μπορούσαν να θεωρηθούν προβληματικές επιχειρήσεις.

(132)

Στις παρατηρήσεις τους, οι βελγικές αρχές δεν αμφισβητούν ότι η CVSL είχε την ιδιότητα της προβληματικής επιχείρησης κατά τη χρονική στιγμή της χορήγησης της εγγύησης τον Σεπτέμβριο του 2008 (μέτρο 3), αλλά υπερασπίζονται την άποψη ότι η παρέμβαση αυτή απέφερε οφέλη στην CVSL και όχι στην VSL.

(133)

Εξάλλου, θεωρούν ότι η VSL μπορεί να χαρακτηρισθεί προβληματική επιχείρηση μόνο από την 8η Φεβρουαρίου 2012, από την ημερομηνία καταθέσεως της αίτησης δικαστικής εξυγίανσης. Προηγουμένως, η VSL δεν μπορούσε να χαρακτηρισθεί προβληματική επιχείρηση, εφόσον πίστευαν ότι η VSL αποτελούσε νέα επιχείρηση και ότι απολάμβανε την άνευ όρων υποστήριξη του πλειοψηφικού μετόχου της VSL, δηλαδή της CFC, σύμφωνα με τις παραγράφους 10 και 11 των κατευθυντήριων γραμμών διάσωσης και αναδιάρθρωσης της πρακτικής λήψεως αποφάσεων της Επιτροπής.

(134)

Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι κατά τον χρόνο της χορήγησης του μέτρου 3, η CVSL τελούσε υπό πτώχευση από τη στιγμή της απόφασης της 11ης Αυγούστου 2008.

(135)

Όσον αφορά τα μέτρα 5, 6 και 8, οι βελγικές αρχές στηρίζονται στην απόφαση Saab (22) για να δικαιολογήσουν το γεγονός ότι η VSL δεν ήταν προβληματική. Προσκόμισαν ιδίως το ιστορικό των καταστάσεων γενικών λογαριασμών, στο οποίο απεικονίζονται οι χρηματοοικονομικές ροές μεταξύ της VSL και του πλειοψηφικού της μετόχου, της CFC, προκειμένου να αποδείξουν ότι η συμπεριφορά της CFC μπορεί πράγματι να εξομοιωθεί με εκείνη της General Motors, η οποία συνέχισε να παρέχει στήριξη στη θυγατρική της Saab με εισφορές κεφαλαίου και ρευστότητας για να αντισταθμίσει τις ζημίες της, γεγονός που οδήγησε την Επιτροπή να αποκλείσει το ενδεχόμενο ότι η Saab αποτελούσε προβληματική επιχείρηση κατά την έννοια των κατευθυντηρίων γραμμών (βλέπε αιτιολογική σκέψη 59 της απόφασης).

(136)

Από τις 25 Μαΐου 2009 και μετά η CFC εισέφερε όντως σε τακτά διαστήματα επιπλέον κεφάλαια εκτός από εκείνα που είχε καταβάλει τη στιγμή της εξαγοράς, άνω των 8 εκατ. ευρώ, πράγμα που καταδεικνύει ότι η VSL δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί προβληματική επιχείρηση κατά την πρώτη χρονική περίοδο μετά την εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων της CVSL, βάσει των παραγράφων 12 και 13 των κατευθυντηρίων γραμμών διάσωσης και αναδιάρθρωσης. Πράγματι, κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής, ο πλειοψηφικός μέτοχος της VSL ήταν σε θέση να τη στηρίξει με τακτικές συνεισφορές, αποδεικνύοντας έτσι ότι ο πλειοψηφικός της μέτοχος θα μπορούσε να επωμισθεί τις δυσχέρειες που αντιμετώπιζε η VSL. Συνεπώς, από τον Ιανουάριο του 2009 έως τον Φεβρουάριο του 2012, η Επιτροπή θεωρεί ότι η VSL δεν πληρούσε τα κριτήρια της προβληματικής επιχειρήσεως κατά την έννοια των κατευθυντηρίων γραμμών.

(137)

Αντιθέτως, η VSL βρισκόταν και πάλι από τον Φεβρουάριο του 2012 υπό το καθεστώς της διαδικασίας δικαστικής εξυγίανσης. Οι βελγικές αρχές απέδειξαν εξάλλου ότι η CFC δεν ήταν πλέον σε θέση να υποστηρίξει τη θυγατρική της επιχείρηση, όπως είχε πράξει έως σήμερα. Στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας διευκρινιζόταν ότι το επίπεδο ρευστότητας της CFC ανερχόταν σε 1,26 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα η χορήγηση στην VSL ενός ισοδύναμου ποσού (του ελάχιστου αναγκαίου ποσού για τη διάσωσή της) να τη στερήσει επομένως από σχεδόν όλα τα ρευστά διαθέσιμά της. Η VSL θα πρέπει, κατά συνέπεια, να θεωρηθεί προβληματική επιχείρηση κατά την έννοια του σημείου 10 στοιχείο γ) των κατευθυντηρίων γραμμών διάσωσης και αναδιάρθρωσης κατά τη χρονική στιγμή της χορήγησης της ενίσχυσης διάσωσης (μέτρο 1) τον Απρίλιο του 2012.

(138)

Συνοψίζοντας, η Επιτροπή θεωρεί ότι η CVSL είχε καταστεί προβληματική από τις 11 Αυγούστου 2008 (ημερομηνία έκδοσης της απόφασης με την οποία κηρύσσεται η πτώχευση) έως το τέλος Νοεμβρίου του 2008 (πράξη σύστασης της VSL). Η VSL θα πρέπει να θεωρηθεί προβληματική επιχείρηση από τις 9 Φεβρουαρίου 2012 (ημερομηνία της διαδικασίας δικαστικής εξυγίανσης) έως την απόφαση που εκδόθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2013 (ημερομηνία της απόφασης με την οποία κηρύσσεται η πτώχευση).

(139)

Κατά συνέπεια, οι CVSL και VSL ήταν προβληματικές επιχειρήσεις κατά τη χρονική στιγμή της χορήγησης των μέτρων 1 και 3. Η εξέταση του συμβιβάσιμου χαρακτήρα τους πρέπει επομένως να διενεργηθεί βάσει των κατευθυντηρίων γραμμών

(140)

Το Βέλγιο θεωρεί ότι η εν λόγω ενίσχυση είναι συμβιβάσιμη βάσει των κατευθυντηρίων γραμμών διάσωσης και αναδιάρθρωσης. Αντιθέτως, η Επιτροπή θεωρεί ότι δεν τηρήθηκε η αρχή της εφάπαξ ενίσχυσης, η οποία προβλέπεται στα σημεία 72 και επόμενα των κατευθυντηρίων γραμμών. Πράγματι, η VSL έλαβε μη συμβιβάσιμη ενίσχυση διάσωσης τον Σεπτέμβριο του 2008 (βλέπε αιτιολογική σκέψη 141). Συνεπώς, δεν μπορούσε να λάβει νέα ενίσχυση διάσωσης πριν από το 2018. Οι βελγικές αρχές επιβεβαίωσαν εξάλλου ότι το δάνειο του 1 εκατ. ευρώ αποτέλεσε αντικείμενο αναγγελίας της απαίτησης στον σύνδικο πτωχεύσεως στις 5 Νοεμβρίου 2013 υπέρ της SOGEPA. Η απαίτηση αυτή καταχωρίστηκε στο παθητικό της VSL και δεν έχει εξοφληθεί έως σήμερα. Κατά συνέπεια, το δάνειο δεν είχε αποπληρωθεί εντός έξι μηνών από τη χορήγησή του, σύμφωνα με το σημείο 25 στοιχείο α) των κατευθυντήριων γραμμών. Η Επιτροπή θεωρεί ως εκ τούτου ότι η ενίσχυση διάσωσης της 3ης Απριλίου 2012 που αντιστοιχεί στο ποσό του δανείου, ήτοι 1 εκατ. ευρώ, είναι ασυμβίβαστη με την κοινή αγορά.

(141)

Η Επιτροπή έκρινε στην ενότητα 5.2.1. ότι η CVSL αποτελούσε προβληματική επιχείρηση κατά τη χρονική στιγμή της χορήγησης της εγγύησης. Το στοιχείο ενίσχυσης που προκύπτει από τη δωρεάν χορήγηση της εγγύησης θα μπορούσε επομένως να κηρυχθεί συμβιβάσιμο μόνο εφόσον πληροί τις προϋποθέσεις που καθορίζονται από τις κατευθυντήριες γραμμές διάσωσης και αναδιάρθρωσης. Ωστόσο, όπως είδαμε, η εγγύηση αυτή χορηγήθηκε χωρίς αμοιβή. Το σημείο 25 στοιχείο α) των κατευθυντηρίων γραμμών διάσωσης και αναδιάρθρωσης προβλέπει ότι οι ενισχύσεις ρευστότητας, υπό τη μορφή εγγυήσεων δανείων πρέπει να συνάπτονται με «με επιτόκια ανάλογα με εκείνα που ισχύουν για τα δάνεια σε υγιείς επιχειρήσεις […]». Εξάλλου, οι βελγικές αρχές, παρά το ειδικό αίτημα πληροφόρησης για το σημείο αυτό, δεν προσκόμισαν στοιχεία σχετικά με την τήρηση της υποχρέωσης να αποσβεσθεί η εγγύηση εντός έξι μηνών [σημείο 25 στοιχείο α) των κατευθυντηρίων γραμμών]. Με βάση τα ανωτέρω στοιχεία, η Επιτροπή θεωρεί ότι το στοιχείο ενίσχυσης που προκύπτει από τη δωρεάν χορήγηση της εγγύησης δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ενίσχυση διάσωσης συμβιβάσιμη με την κοινή αγορά, ούτε μπορεί να κηρυχθεί συμβιβάσιμη επί άλλων βάσεων.

(142)

Κατά συνέπεια, δεδομένου ότι το μέτρο 3 συνιστά ασυμβίβαστη ενίσχυση διάσωσης που χορηγήθηκε το 2008 πριν από την εξαγορά της CVSL, είναι αναγκαίο να εξακριβωθεί εάν υπήρξε οικονομική συνέχεια μεταξύ της υπό πτώχευση CVSL και των δραστηριοτήτων που μεταβιβάστηκαν στους αγοραστές οι οποίοι συγκρότησαν την VSL, προκειμένου να καθοριστεί εάν η VSL επωφελήθηκε από τα πλεονεκτήματα που συνδέονται με τη χορήγηση του εν λόγω μέτρου.

(143)

Στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας η Επιτροπή διερεύνησε τη δυνατότητα να υπάρξει οικονομική συνέχεια μεταξύ CVSL και VSL· εξέτασε με άλλα λόγια κατά πόσο τα πλεονεκτήματα που απορρέουν από τη χορήγηση της εγγύησης ύψους 150 000 ευρώ τον Σεπτέμβριο του 2008 είχαν μετακυλιστεί στους αγοραστές της CVSL οι οποίοι συγκρότησαν την VSL. Από τα πορίσματα της ανάλυσης αυτής θα εξαρτηθούν τόσο ο εντοπισμός της οντότητας η οποία θα επιφορτισθεί με την υποχρέωση επιστροφής σε περίπτωση τυχόν παράνομων ενισχύσεων που κρίθηκαν ασυμβίβαστες, όσο και η ανάλυση της συμβατότητας του μέτρου 1, ιδίως όσον αφορά την αρχή της «εφάπαξ ενίσχυσης».

(144)

Όσον αφορά το σημείο αυτό, οι βελγικές αρχές θεωρούν ότι από το εν λόγω μέτρο ευεργετήθηκε η CVSL και όχι η VSL και ότι σημειώθηκε ρήξη της οικονομικής συνέχειας μεταξύ της CVSL και των αγοραστών.

(145)

Σύμφωνα με τη νομολογία, η υποχρέωση ανάκτησης μπορεί να επεκταθεί σε μια νέα εταιρεία προς την οποία η δικαιούχος εταιρεία έχει μεταβιβάσει τα στοιχεία του ενεργητικού της, όταν η μεταβίβαση αυτή επιτρέπει τη διαπίστωση της οικονομικής συνέχειας μεταξύ των δύο εταιρειών (23). Πράγματι, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο η υποχρέωση ανάκτησης να επεκταθεί σε άλλη οντότητα, υπό την προϋπόθεση ότι αποδεικνύεται ότι η οντότητα αυτή αποκομίζει τους πραγματικούς καρπούς των εν λόγω ενισχύσεων, λόγω της οικονομικής συνέχειας μεταξύ των δύο οντοτήτων.

(146)

Σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου της 8ης Μαΐου 2003 στις συνεκδικαζόμενες υποθέσεις C-328/99 και C-399/00 Ιταλία κατά Επιτροπής (24), η εξέταση της οικονομικής συνέχειας ανάμεσα στην παλαιά επιχείρηση και τις νέες δομές γίνεται με χρήση δέσμης δεικτών: ιδίως το αντικείμενο της μεταβίβασης (στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού, χρησιμοποίηση του ίδιου εργατικού δυναμικού, δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία), το τίμημα της μεταβίβασης, την ταυτότητα των μετόχων ή των ιδιοκτητών της αγοράστριας και της αρχικής επιχείρησης, τον χρόνο πραγματοποίησης της μεταβίβασης (μετά την έναρξη της έρευνας, την κίνηση της διαδικασίας ή την έκδοση της οριστικής απόφασης) ή, ακόμη, την οικονομική λογική της πράξης.

(147)

Οι βελγικές αρχές διευκρίνισαν καταρχάς ότι τα στοιχεία του ενεργητικού που συνδέονταν με την CVSL ήταν διάσπαρτα σε διάφορες οντότητες (τη μητρική εταιρεία VSLI, την VSLI SARL στη Γαλλία και την CVSL). Για να διευκολυνθεί η υλοποίηση της εξαγοράς, οι σύνδικοι συνήψαν στις 23 Οκτωβρίου 2008 συμφωνία συμβιβασμού για την εκτέλεση της μεταβίβασης, στα χέρια της πτωχευμένης επιχείρησης, των στοιχείων του ενεργητικού που ήταν διασκορπισμένα μεταξύ των διαφόρων αυτών εταιρειών.

(148)

Σύμφωνα με το πρωτόκολλο συμφωνίας της 1ης Οκτωβρίου 2008 και τη σύμβαση εξαγοράς της 31ης Αυγούστου 2009, η VSL απέκτησε το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων που ανήκουν στην CVSL εκτός από τα κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία: τα κτίρια στα οποία στεγάζονταν τα εργαστήρια της CVSL και τους χώρους αποθήκευσης, τα οικόπεδα στα οποία κατασκευάστηκαν, τον υλικό εξοπλισμό και τη φήμη και την πελατεία της CVSL, ήτοι τα εργαλεία παραγωγής, τα προπλάσματα (μήτρες), τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας και τα σήματα που ανήκαν τυχόν στην CVSL, τις παραγγελίες που είναι στη φάση της εκτέλεσης, τα αποθέματα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είχαν πωληθεί στην Val Saint-Lambert International SARL, εταιρεία γαλλικού δικαίου, που οι σύνδικοι πτωχεύσεως είχαν αναλάβει να θέσουν στη διάθεση των αγοραστών.

(149)

Παραχωρήθηκε επίσης μέρος των περιουσιακών στοιχείων που ανήκαν στην VSLI, ήτοι τα σήματα, σχέδια και υποδείγματα και άλλα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας [τα στοιχεία που αναφέρονται στη σύμβαση που υπογράφηκε στις 5 Οκτωβρίου 2005 και επιπλέον τα σκαριφήματα, προπλάσματα (μήτρες), σχέδια, σκίτσα …], τα οικοδομημένα και μη οικοδομημένα ακίνητα και τα πλαίσια, των οποίων η VSLI ήταν ιδιοκτήτης στο Seraing, τα αποθέματα προϊόντων της VSL, τη φήμη και την πελατεία της CVSL Seraing (εκθεσιακό χώρο), τα αποθέματα των σημείων πώλησης του Seraing και των Βρυξελλών (Sablon).

(150)

Στην VSL παραχωρείται επίσης η πλήρης κυριότητα των μέσων παραγωγής (μηχάνημα κοπής, κάμινος και ρύγχος καμίνου) που έχουν αποτελέσει αντικείμενο χρηματοδοτικής μίσθωσης.

(151)

Η VSL δεσμεύθηκε να συνεχίσει να εκτελεί, με απαλλαγή της CVSL από κάθε ευθύνη, όλες τις συμβάσεις εργασίας και απασχόλησης που συνάπτονται από την VSL και είναι σε ισχύ κατά την ημερομηνία της 30ής Σεπτεμβρίου 2008. Η VSL έχει επίσης δεσμευτεί να σέβεται τα πρωτόκολλα των κοινωνικών, των συλλογικών και των ατομικών συμβάσεων που έχουν συναφθεί, επιφυλασσόμενη απλώς να ασκήσει τη δυνατότητα να επαναδιαπραγματευθεί ισομερώς ορισμένους όρους προκειμένου να τους προσαρμόσει στη νέα πραγματικότητα, όπως κρίνεται σκόπιμο.

(152)

Τέλος, η VSL ανέλαβε επίσης υποχρεώσεις ύψους 280 000 ευρώ που συνιστούν απόρροια της μεταβίβασης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας της CVSL από την CFV. Σύμφωνα με τη σύμβαση της 29ης Ιανουαρίου 2009 μεταξύ της Compagnie financière du Val SA και της VSL, η VSL υποκατέστησε την Interagora και επωμίστηκε τις υποχρεώσεις που είχε αναλάβει η Interagora SA έναντι της CFV με τη σύμβαση της 5ης Οκτωβρίου 2005. Με τη σύμβαση αυτή, η CFV εκχώρησε στην Interagora SA το σύνολο των σημάτων, σχεδίων και υποδειγμάτων που αφορούσαν άμεσα ή έμμεσα την CVSL. Από το συμφωνημένο τίμημα παρέμεινε ανεξόφλητο ποσό 280 000 ευρώ.

(153)

Η εξαγορά των στοιχείων ενεργητικού της CVSL επικυρώθηκε από το Τribunal de commerce (εμπορικό δικαστήριο) της Λιέγης στις 20 Οκτωβρίου 2009.

(154)

Λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα πραγματικά δεδομένα, η Επιτροπή καταλήγει στο ακόλουθο συμπέρασμα όσον αφορά το αντικείμενο της πώλησης: η εξαγορά αφορά το σύνολο σχεδόν των περιουσιακών στοιχείων της CVSL (συμπεριλαμβανομένων των υπό εκτέλεση παραγγελιών), επί του συνόλου των συμβάσεων εργασίας και απασχόλησης που είχαν συναφθεί από την εταιρεία που πτώχευσε και ίσχυαν κατά την ημερομηνία της 30ής Σεπτεμβρίου 2008, καθώς και τη χρήση των εμπορικών σημάτων και των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.

(155)

Η Επιτροπή επισημαίνει ως εκ τούτου ότι το εύρος των δραστηριοτήτων που αναλήφθηκαν ήταν ίσο με εκείνο της CVSL και ότι το πεδίο εφαρμογής της εξαγοράς υπερβαίνει μάλιστα τα όρια της CVSL και συμπεριλαμβάνει τα στοιχεία ενεργητικού της VSLI που ήταν αναγκαία για τη συνέχιση των δραστηριοτήτων παραγωγής κρυστάλλου.

(156)

Για να τεκμηριωθεί κατά πόσον υφίσταται οικονομική συνέχεια μετά την πώληση των περιουσιακών στοιχείων της CVSL, πρέπει επίσης να εξετασθεί εάν η πώληση αυτή πραγματοποιήθηκε σε τιμή αγοράς. Ο όρος αυτός εφαρμόζεται αδιακρίτως στα υλικά και άυλα περιουσιακά στοιχεία.

(157)

Όπως διευκρίνισαν οι βελγικές αρχές, σύμφωνα με το βελγικό πτωχευτικό δίκαιο, καθοριστικό κριτήριο για την εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων είναι το συμφέρον των πιστωτών. Το άρθρο 75 παράγραφος 3 του νόμου περί πτώχευσης, επιτρέπει στους πιστωτές ή στον πτωχεύσαντα να αντιταχθούν σε ορισμένες περιπτώσεις εκποίησης περιουσιακών στοιχείων, εάν κρίνουν ότι η σκοπούμενη εκποίηση κινδυνεύει να τους ζημιώσει. Οι βελγικές αρχές διευκρίνισαν ότι η χορήγηση της κρατικής εγγύησης των 150 000 ευρώ υποκινήθηκε ακριβώς από την επιθυμία για τη διατήρηση της συνέχειας και την αξιοποίηση των πρωτοβουλιών διάθεσης των περιουσιακών στοιχείων.

(158)

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η πώληση των περιουσιακών στοιχείων της CVSL πραγματοποιήθηκε κατόπιν ανοικτής διαδικασίας, υπό τη διαχείριση των συνδίκων πτώχευσης της εταιρείας αυτής που τελούσε υπό εκκαθάριση. Στους συνδίκους της πτώχευσης υποβλήθηκαν 36 προσφορές, από τις οποίες αυτοί ενέκριναν 12 μετά το πέρας της πρώτης φάσης. Διοργανώθηκε αίθουσα δεδομένων η οποία περισυλλέγει πληροφορίες για την CVSL. Η δημοσιότητα κάλυψε προφανώς το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων, χωρίς να έχουν προηγουμένως προσδιορισθεί οι ομάδες των περιουσιακών στοιχείων.

(159)

Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι η διαδικασία αυτή θα μπορούσε, εκ πρώτης όψεως, να επιτρέψει να μεγιστοποιηθεί η τιμή πώλησης για κάθε περιουσιακό στοιχείο της CVSL.

(160)

Ωστόσο, δύο στοιχεία εξωθούν την Επιτροπή στην κρίση ότι η διαδικασία αυτή δεν είναι καθαυτή επαρκής ώστε να εξασφαλίζεται ότι η τιμή που προσφέρουν οι αγοραστές για τα περιουσιακά στοιχεία αντιστοιχεί σε τιμή της αγοράς.

(161)

Η πώληση των περιουσιακών στοιχείων της CVSL εξαρτάται από την εξαγορά όλων των συμβάσεων εργασίας. Αυτό δείχνει ότι η πώληση αυτή δεν έγινε χωρίς όρους και ότι η σχετική υποχρέωση μπόρεσε να μειώσει την τιμή πώλησης.

(162)

Τέλος, η αποκλειστική άδεια εκμετάλλευσης για τη χρήση των σημάτων υπόκειται επίσης σε όρους που δεν θα απαιτούσε ένας ιδιώτης επιχειρηματίας. Σε αντάλλαγμα, η Περιφέρεια της Βαλλονίας απαίτησε από την VSL αντιστάθμισμα το οποίο καταγράφηκε στη σύμβαση ανανέωσης της οφειλής της 29ης Ιανουαρίου 2009 μεταξύ της Περιφέρειας της Βαλλονίας (εκπροσωπούμενης από την CFV) και της VSL: «Η εν λόγω άδεια χρήσης μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να καταγγελθεί αυτοδικαίως και χωρίς προειδοποίηση από την Περιφέρεια Βαλλονίας σε περίπτωση που η VSL (ή οι εξ αυτής έλκοντες δικαιώματα) δεν θα ήταν σε θέση να παράγουν στη μεταποιητική μονάδα στους χώρους του Val Saint-Lambert στο Seraing είδη από κρύσταλλο υψηλής προστιθέμενης αξίας, εξακολουθώντας να απασχολούν τουλάχιστον το 60 % των εργαζομένων με γνώμονα το ισοδύναμο πλήρους απασχόλησης χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ανεργία που υπήρχε κατά τη χρονική στιγμή της πτώχευσης της CVSL […]». Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι, σε αντάλλαγμα για τη χορήγηση της αποκλειστικής αδείας, η Περιφέρεια της Βαλλονίας επιβάλλει στην VSL την υποχρέωση να διατηρήσει την παραγωγή στις εγκαταστάσεις του Seraing και την υποχρέωση να διατηρηθεί ένα προκαθορισμένο επίπεδο απασχόλησης. Οι εν λόγω πολιτικές συνθήκες μπορεί να έχουν οδηγήσει σε μείωση της τιμής πώλησης και να έχουν αποθαρρύνει άλλους πιθανούς υποψήφιους αγοραστές από την εξαγορά, επηρεάζοντας με τον τρόπο αυτό τον ανταγωνισμό στο πλαίσιο της πρόσκλησης για την υποβολή προσφορών, με αποτέλεσμα η υποβαλλόμενη προσφορά που θα ήταν από οικονομική άποψη η συμφερότερη να μην αντιστοιχεί στην πραγματική αγοραία αξία (25).

(163)

Λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα πραγματικά στοιχεία, η Επιτροπή θεωρεί ότι δεν πληρούται το κριτήριο της τιμής μεταβίβασης.

(164)

Με το κριτήριο της οικονομικής λογικής της πράξεως επιδιώκεται να ελεγχθεί κατά πόσο ο αγοραστής των περιουσιακών στοιχείων χρησιμοποιεί τα μεταβιβασθέντα περιουσιακά στοιχεία με τον ίδιο τρόπο όπως και ο εκδοχέας, για τη συνέχιση της ίδιας οικονομικής δραστηριότητας.

(165)

Οι βελγικές αρχές θεωρούν ότι η λογική που ακολούθησε η VSL ήταν εντελώς διαφορετική από εκείνη των προκατόχων της ιδίως εξαιτίας του το γεγονότος ότι επικροτεί το σχέδιο αξιοποίησης των ακίνητων περιουσιακών στοιχείων Cristal Park κατά την εξαγορά των δραστηριοτήτων της μονάδας παραγωγής κρυστάλλων.

(166)

Στην προκειμένη περίπτωση, η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι βελγικές αρχές δεν απέδειξαν την ύπαρξη άμεσης σχέσης, από τον Οκτώβριο του 2008, μεταξύ της εξαγοράς της CVSL και του σχεδίου με επίκεντρο το Cristal Park. Τα παλαιότερα από τα έγγραφα για το σχέδιο του Cristal Park που κοινοποιήθηκαν από τις βελγικές αρχές χρονολογούνται από τον Δεκέμβριο του 2011.

(167)

Σε κάθε περίπτωση, η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι αγοραστές εξαγόρασαν το εμπορικό σήμα προκειμένου να εξακολουθήσουν να το εκμεταλλεύονται μαζί με όλα τα περιουσιακά στοιχεία και τα μέσα παραγωγής. Ο εταιρικός σκοπός που αναφέρεται στην πράξη σύστασης της VSL της 20ής Νοεμβρίου 2008 είναι πράγματι πολύ παραπλήσιος με εκείνον της CVSL. Ο στόχος της VSL είναι πράγματι να συνεχίσει τις δραστηριότητες της μονάδας παραγωγής κρυστάλλων της CVSL με τους ίδιους ανθρώπινους και παραγωγικούς πόρους. Η ίδια η εγγύηση έχει εξάλλου χορηγηθεί ακριβώς με τον σκοπό να διατηρηθεί η συνέχεια της δραστηριότητας.

(168)

Κατά συνέπεια, για τους λόγους που αναφέρθηκαν προηγουμένως, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει οικονομική συνέχεια μεταξύ CVSL και VSL. Η ανάληψη του συνόλου των μέσων παραγωγής (σε τιμή υπό όρους, οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική αγοραία αξία), των συμβάσεων εργασίας και της αποκλειστικής και απεριόριστης χρήσης των σημάτων με σκοπό να συνεχιστεί η παραγωγή ειδών από κρύσταλλο αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επίτευξη της οικονομικής συνέχειας. Το πλεονέκτημα που απορρέει από τη χορήγηση της εγγύησης στην CVSL, η οποία είχε περιέλθει τότε σε πτώχευση, συνεχίστηκε μετά την ανάληψη και η VSL διατήρησε το όφελος από αυτό το πλεονέκτημα.

(169)

Το Βέλγιο δεν επικαλέστηκε κανέναν λόγο σχετικά με τον συμβιβάσιμο χαρακτήρα των μέτρων αυτών με τις παρατηρήσεις της για την απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας, ενώ η Επιτροπή δεν διαθέτει στοιχεία που να οδηγούν στο συμπέρασμα ότι δεν μπορεί να εφαρμοστεί καμία από τις εξαιρέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 107 παράγραφοι 2 και 3. Η Επιτροπή κρίνει κατά συνέπεια ότι οι εν λόγω ενισχύσεις δεν είναι συμβιβάσιμες με την κοινή αγορά.

(170)

Η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου (26), κάθε ενίσχυση που είναι παράνομη και ασυμβίβαστη με την εσωτερική αγορά πρέπει να ανακτηθεί από τον δικαιούχο της.

(171)

Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τις προαναφερόμενες σκέψεις, τα ακόλουθα μέτρα περιέχουν στοιχεία ενίσχυσης, οι ενισχύσεις αυτές είναι παράνομες και ασυμβίβαστες και, στον βαθμό που τέθηκαν στη διάθεση της VSL, οφείλουν να ανακτηθούν:

(172)

Για τους σκοπούς της εν λόγω ανάκτησης, οι βελγικές αρχές οφείλουν επίσης να προσθέσουν στο ποσό των ενισχύσεων τους τόκους ανάκτησης που αρχίζουν να υπολογίζονται από την ημερομηνία κατά την οποία οι επίμαχες ενισχύσεις τέθηκαν στη διάθεση της επιχείρησης έως και την πραγματική τους ανάκτηση, σύμφωνα με το κεφάλαιο V του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 794/2004 της Επιτροπής (27).

(173)

Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι το Βέλγιο έθεσε παρανόμως σε εφαρμογή ένα σύνολο μέτρων, κατά παράβαση του άρθρου 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα μέτρα αυτά είναι τα εξής: Η ενίσχυση διάσωσης ύψους 1 εκατ. ευρώ (μέτρο 1), η εγγύηση των 150 000 ευρώ (μέτρο 3), η εκχώρηση και η χρήση των σημάτων Val Saint-Lambert (μέτρο 4), το δάνειο ύψους 1,5 εκατ. ευρώ (μέτρο 5), η αύξηση κεφαλαίου κατά 1,5 εκατ. ευρώ (μέτρο 6) και η δωρεάν διάθεση ορισμένων κτιρίων από την SPAQuE στην VSL (μέρος του μέτρου 8).

(174)

Με επιστολή της 18ης Ιουνίου 2014 οι βελγικές αρχές εξουσιοδότησαν την Επιτροπή να θεσπίσει και να κοινοποιήσει την παρούσα απόφαση μόνον στη γαλλική γλώσσα.

α)

το συνολικό ποσό (κεφάλαιο και τόκους ανάκτησης) που θα πρέπει να ανακτηθεί από τον δικαιούχο·

β)

λεπτομερή περιγραφή των μέτρων που έχει ήδη λάβει και προγραμματίσει ώστε να συμμορφωθεί με την παρούσα απόφαση·

γ)

έγγραφα που αποδεικνύουν ότι έχει δοθεί εντολή στον δικαιούχο να επιστρέψει την ενίσχυση.