15.3.2014   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 77/1

(1)

Ο παρών κανονισμός θεσπίζει έναν από τους μηχανισμούς άμεσης στήριξης των εξωτερικών πολιτικών της Ένωσης και διαδέχεται τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1717/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2), ο οποίος έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2013.

(2)

Η διατήρηση της ειρήνης, η πρόληψη των συγκρούσεων, η ενίσχυση της διεθνούς ασφάλειας και η συνδρομή σε πληθυσμούς, χώρες και περιοχές που αντιμετωπίζουν φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές συγκαταλέγονται στους πρωταρχικούς στόχους της εξωτερικής δράσης της Ένωσης, όπως καθορίζονται, μεταξύ άλλων, στο άρθρο 21 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Οι κρίσεις και οι συγκρούσεις που πλήττουν χώρες και περιοχές, καθώς και άλλοι παράγοντες, όπως η τρομοκρατία, το οργανωμένο έγκλημα, η βία που ασκείται με βάση το φύλο του θύματος, η κλιματική αλλαγή, τα ζητήματα ασφαλείας στον κυβερνοχώρο και οι απειλές κατά της ασφάλειας που προκύπτουν από φυσικές καταστροφές, συνιστούν κίνδυνο για τη σταθερότητα και την ασφάλεια. Για να αντιμετωπιστούν εγκαίρως και αποτελεσματικώς τα προβλήματα αυτά, απαιτούνται ειδικοί χρηματοοικονομικοί πόροι και χρηματοδοτικοί μηχανισμοί που θα συμπληρώνουν τους μηχανισμούς ανθρωπιστικής βοήθειας και μακροπρόθεσμης συνεργασίας.

(3)

Στα συμπεράσματά του της 15ης και 16ης Ιουνίου 2001, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε το πρόγραμμα της Ένωσης για την πρόληψη βίαιων συγκρούσεων, όπου υπογραμμιζόταν η πολιτική δέσμευση της Ένωσης να επιδιώξει την πρόληψη των συγκρούσεων ως έναν από τους κύριους στόχους των εξωτερικών της σχέσεων, και αναγνώρισε ότι οι μηχανισμοί αναπτυξιακής συνεργασίας μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη του στόχου αυτού. Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2011 για την πρόληψη των συγκρούσεων επιβεβαιώθηκε ότι το εν λόγω πρόγραμμα συνιστά έγκυρη βάση πολιτικής για την ανάπτυξη περαιτέρω δράσεων της Ένωσης για την πρόληψη των συγκρούσεων. Στα συμπεράσματά του της 17ης Νοεμβρίου 2009, το Συμβούλιο ενέκρινε τη «γενική ιδέα για την ενίσχυση των δυνατοτήτων διαμεσολάβησης και διαλόγου της ΕΕ».

(4)

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2007 σχετικά με την ανταπόκριση της ΕΕ σε ευαίσθητες καταστάσεις καθώς και στα συμπεράσματα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνελθόντων στα πλαίσια του Συμβουλίου, επίσης της 19ης Νοεμβρίου 2007, σχετικά με την ασφάλεια και την ανάπτυξη τονίζεται ότι η σύνδεση ανάπτυξης και ασφάλειας θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στις στρατηγικές και τις πολιτικές της Ένωσης, συμβάλλοντας στη συνοχή των αναπτυξιακών πολιτικών σύμφωνα με το άρθρο 208 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και στη συνοχή της εξωτερικής δράσης της Ένωσης γενικά. Ειδικότερα, το Συμβούλιο κατέληξε ότι στις μελλοντικές εργασίες στον τομέα της ασφάλειας και της ανάπτυξης θα πρέπει να περιληφθούν οι επιπτώσεις που έχουν στην ασφάλεια και την ανάπτυξη η κλιματική αλλαγή, τα ζητήματα περιβάλλοντος και διαχείρισης φυσικών πόρων και η μετανάστευση.

(5)

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε την ευρωπαϊκή στρατηγική ασφαλείας στις 12 Δεκεμβρίου 2003 και την κοινή ανάλυση της έκθεσης εφαρμογής της στις 11 Δεκεμβρίου 2008. Στην ανακοίνωσή της με τίτλο «Η στρατηγική εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ στην πράξη: πέντε βήματα για μια ασφαλέστερη Ευρώπη», η Επιτροπή υπογράμμισε επίσης τη σημασία της συνεργασίας με τρίτες χώρες και περιφερειακούς οργανισμούς, ιδίως για τους σκοπούς της καταπολέμησης πολλαπλών απειλών, όπως της εμπορίας ανθρώπων, της διακίνησης ναρκωτικών και της τρομοκρατίας.

(6)

Στην ανακοίνωσή της με τίτλο «Για την ανταπόκριση της ΕΕ σε ευαίσθητες καταστάσεις — δέσμευση σε περιβάλλοντα δυσμενή για τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη σταθερότητα και την ειρήνη», η Επιτροπή αναγνωρίζει την ουσιαστική συμβολή της Ένωσης στην προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας, μέσω της αντιμετώπισης των εκδηλώσεων βίας και των βαθυτέρων αιτίων της ανασφάλειας και των βίαιων συγκρούσεων. Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων αυτών.

(7)

Την 8η Δεκεμβρίου 2008, το Συμβούλιο ενέκρινε συνολική προσέγγιση για την εφαρμογή από την Ένωση των αποφάσεων αριθ. 1325 (2000) και 1820 (2000) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τις γυναίκες, την ειρήνη και την ασφάλεια, αναγνωρίζοντας τον στενό συσχετισμό των ζητημάτων της ειρήνης, της ασφάλειας, της ανάπτυξης και της ισότητας των φύλων. Η Ένωση έχει επανειλημμένως ζητήσει την πλήρη εφαρμογή του προγράμματος για τις γυναίκες, την ειρήνη και την ασφάλεια που θεσπίζεται στις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, και έχει υπογραμμίσει ιδίως την ανάγκη να καταπολεμηθεί η βία κατά των γυναικών σε καταστάσεις συγκρούσεων και να προωθηθεί η συμμετοχή των γυναικών στην εγκαθίδρυση της ειρήνης.

(8)

Στο στρατηγικό πλαίσιο και στο σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία, τα οποία εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο στις 25 Ιουνίου 2012, ζητείται η ανάπτυξη επιχειρησιακής καθοδήγησης, ώστε τα ανθρώπινα δικαιώματα να συνυπολογίζονται στον σχεδιασμό και την εφαρμογή μέτρων στήριξης αντιτρομοκρατικών δράσεων, και τονίζεται ότι η εξάλειψη των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης καθώς και ο σεβασμός των διαδικαστικών εγγυήσεων (όπως του τεκμηρίου αθωότητας, του δικαιώματος αμερόληπτης δίκης και των δικαιωμάτων υπεράσπισης) αποτελούν προτεραιότητα της Ένωσης στην εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

(9)

Η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι στην πρώτη γραμμή των σχέσεων της Ένωσης με τις τρίτες χώρες και συνεπώς λογίζονται ως αρχές στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού.

(10)

Στη δήλωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, της 25ης Μαρτίου 2004, ζητείται η ενσωμάτωση των αντιτρομοκρατικών στόχων στα προγράμματα εξωτερικής βοήθειας. Στην αντιτρομοκρατική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την οποία υιοθέτησε το Συμβούλιο στις 30 Νοεμβρίου 2005, ζητείται ενίσχυση της αντιτρομοκρατικής συνεργασίας με τις τρίτες χώρες και τα Ηνωμένα Έθνη. Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 23ης Μαΐου 2011 για την ενίσχυση των δεσμών μεταξύ των εσωτερικών και των εξωτερικών πτυχών του αγώνα κατά της τρομοκρατίας ζητείται να ενισχυθούν οι ικανότητες των αρμόδιων αρχών που ασχολούνται με την καταπολέμηση της τρομοκρατίας σε τρίτες χώρες στο πλαίσιο του στρατηγικού προγραμματισμού του Μηχανισμού Σταθερότητας που θεσπίσθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1717/2006.

(11)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1717/2006 εκδόθηκε για να μπορεί η Ένωση να δρα με συνεκτικό και ολοκληρωμένο τρόπο σε καταστάσεις κρίσης και αναδυόμενης κρίσης και να αντιμετωπίζει συγκεκριμένες διεθνείς και διαπεριφερειακές απειλές κατά της ασφάλειας, και για να μπορέσει να ενισχύσει την ετοιμότητα της για την αντιμετώπιση κρίσεων. Στόχος του παρόντος κανονισμού είναι η θέσπιση αναθεωρημένου μηχανισμού, βάσει της πείρας που έχει αποκτηθεί από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1717/2006, ώστε να αυξηθεί η αποδοτικότητα και η συνοχή των δράσεων της Ένωσης όσον αφορά την αντιμετώπιση κρίσεων, την πρόληψη των συγκρούσεων, την ειρήνευση και την ετοιμότητα για την αντιμετώπιση κρίσεων απειλών και προκλήσεων ασφαλείας.

(12)

Τα μέτρα που θεσπίζονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να εξυπηρετούν τους στόχους του άρθρου 21 της ΣΕΕ και των άρθρων 208 και 212 της ΣΛΕΕ. Μπορούν να συμπληρώνουν και πρέπει να συνάδουν με τα μέτρα που λαμβάνει η Ένωση για την επίτευξη των στόχων της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, στο πλαίσιο του τίτλου V της ΣΕΕ, καθώς και με τα μέτρα που θεσπίζονται στο πλαίσιο του πέμπτου μέρους της ΣΛΕΕ. Το Συμβούλιο και η Επιτροπή πρέπει να συνεργάζονται για τη διασφάλιση της συνοχής αυτής, σύμφωνα με τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους.

(13)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να συνάδει με τις διατάξεις περί της οργάνωσης και της λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) όπως καθορίζονται στην απόφαση 2010/427/EΕ (3). Η δήλωση της Ύπατης Εκπροσώπου του 2010 για την πολιτική λογοδοσία επιβεβαίωσε τις αρχές του διαλόγου, της διαβούλευσης, της πληροφόρησης και της αναφοράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

(14)

Η Επιτροπή και η ΕΥΕΔ, κατά περίπτωση, θα πρέπει να προβαίνουν σε τακτικές και συχνές ανταλλαγές απόψεων και πληροφοριών με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Επιπλέον, σύμφωνα με τις σχετικές διοργανικές συμφωνίες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να έχει πρόσβαση στα έγγραφα, για να μπορεί να ασκεί το δικαίωμα του ελέγχου που προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) έχοντας την κατάλληλη ενημέρωση.

(15)

Στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 231/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5) προβλέπονται κοινοί κανόνες και διαδικασίες για την εφαρμογή των μηχανισμών χρηματοδότησης της εξωτερικής δράσης της Ένωσης.

(16)

Για να εξασφαλιστούν ενιαίες συνθήκες εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν εκτελεστικές αρμοδιότητες στην Επιτροπή που αφορούν τον προγραμματισμό και τα μέτρα εκτέλεσης. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

(17)

Λαμβανομένου υπόψη του χαρακτήρα των εν λόγω εκτελεστικών πράξεων, ιδίως δε της λειτουργίας τους ως μέσων προσανατολισμού της πολιτικής και των δημοσιονομικών τους επιπτώσεων, θα πρέπει για την έκδοσή τους να εφαρμόζεται κατ' αρχήν η διαδικασία εξέτασης, εξαιρουμένων των μέτρων μικρής οικονομικής κλίμακας.

(18)

Η Επιτροπή θα πρέπει να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις που έχουν άμεση εφαρμογή όταν, σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις που συνδέονται με την ανάγκη ταχείας αντίδρασης της Ένωσης, αυτό επιβάλλεται από επιτακτικούς λόγους επείγουσας ανάγκης.

(19)

Η Ένωση θα πρέπει να επιδιώξει την αποδοτικότερη χρήση των διαθέσιμων πόρων για να βελτιστοποιήσει τον αντίκτυπο της εξωτερικής δράσης της. Αυτό πρέπει να επιτευχθεί με τη συνοχή και τη συμπληρωματικότητα των ενωσιακών μηχανισμών εξωτερικής δράσης, καθώς και με τη δημιουργία συνεργιών μεταξύ του παρόντος Μηχανισμού, άλλων ενωσιακών μηχανισμών χρηματοδότησης της εξωτερικής δράσης και άλλων πολιτικών της Ένωσης. Θα πρέπει δε περαιτέρω να οδηγήσει σε αμοιβαία ενίσχυση των προγραμμάτων που καταρτίζονται στο πλαίσιο αυτών των μηχανισμών.

(20)

Δεδομένου ότι οι στόχοι του παρόντος κανονισμού δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη, μπορούν όμως, λόγω της κλίμακας ή των αποτελεσμάτων της δράσης, να επιτευχθούν καλύτερα σε ενωσιακό επίπεδο, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η οποία διατυπώνεται στο άρθρο 5 της ΣΕΕ. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη των στόχων αυτών.

(21)

Ο παρών κανονισμός προβλέπει, για τη διάρκεια ισχύος του, δημοσιονομικό κονδύλιο το οποίο αποτελεί το ποσό προνομιακής αναφοράς, κατά την έννοια του σημείου 17 της διοργανικής συμφωνίας της 2ας Δεκεμβρίου 2013 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση (6), για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατά την ετήσια διαδικασία του προϋπολογισμού.

(22)

Είναι σκόπιμο να ευθυγραμμιστεί η διάρκεια ισχύος του παρόντος κανονισμού με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 (7) του Συμβουλίου. Κατά συνέπεια, ο παρών κανονισμός θα πρέπει ισχύσει από 1ης Ιανουαρίου 2014 έως 31ης Δεκεμβρίου 2020,

α)

σε καταστάσεις κρίσης ή αναδυόμενης κρίσης, η ταχεία συμβολή στη σταθερότητα, μέσω της ανάπτυξης αποτελεσματικής δράσης σχεδιασμένης να βοηθήσει στη διατήρηση, τη διαμόρφωση ή την αποκατάσταση των συνθηκών που είναι αναγκαίες για την κατάλληλη υλοποίηση των εξωτερικών πολιτικών και δράσεων της Ένωσης σύμφωνα με το άρθρο 21 της ΣΕΕ,

β)

η συμβολή στην πρόληψη συγκρούσεων και στη διασφάλιση της ικανότητας και της ετοιμότητας για την αντιμετώπιση καταστάσεων πριν και μετά την κρίση και την εγκαθίδρυση της ειρήνης, και

γ)

η αντιμετώπιση συγκεκριμένων παγκόσμιων και διαπεριφερειακών απειλών κατά της ειρήνης, της διεθνούς ασφάλειας και της σταθερότητας.

α)

προαγωγή της δημοκρατίας και χρηστή διακυβέρνηση,

β)

ανθρώπινα δικαιώματα και ανθρωπιστικό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των παιδιών και των δικαιωμάτων των αυτόχθονων πληθυσμών,

γ)

αποφυγή διακρίσεων,

δ)

ισότητα των φύλων και χειραφέτηση των γυναικών,

ε)

πρόληψη συγκρούσεων, και

στ)

κλιματική αλλαγή.

α)

σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, κρίσης ή αναδυόμενης κρίσης,

β)

σε περιπτώσεις καταστάσεων που συνιστούν απειλή για τη δημοκρατία, τη δημόσια τάξη, την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών ή την ασφάλεια και την προστασία των ατόμων, ιδίως εκείνων που είναι εκτεθειμένα σε βία ασκούμενη με βάση το φύλο του θύματος σε καταστάσεις αστάθειας, ή

γ)

σε περιπτώσεις καταστάσεων οι οποίες υπάρχει κίνδυνος να κλιμακωθούν σε ένοπλες συγκρούσεις ή να αποσταθεροποιήσουν σοβαρά την ή τις εμπλεκόμενες τρίτες χώρες.

α)

στήριξη μέσω της παροχής τεχνικής και υλικοτεχνικής βοήθειας των προσπαθειών που αναλαμβάνουν διεθνείς και περιφερειακοί οργανισμοί, καθώς επίσης κρατικοί φορείς και παράγοντες της κοινωνίας των πολιτών για την προώθηση της ανάπτυξης εμπιστοσύνης, της διαμεσολάβησης, του διαλόγου και της συμφιλίωσης,

β)

στήριξη της εφαρμογής των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για τις γυναίκες, την ειρήνη και την ασφάλεια, ιδίως σε ευάλωτες χώρες, σε χώρες όπου βρίσκονται σε εξέλιξη συγκρούσεις και σε χώρες που εξέρχονται από συγκρούσεις,

γ)

στήριξη της συγκρότησης και λειτουργίας προσωρινών διοικήσεων οριζόμενων σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο,

δ)

στήριξη της ανάπτυξης δημοκρατικών και πλουραλιστικών κρατικών θεσμών, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την ενίσχυση του ρόλου των γυναικών στους εν λόγω θεσμούς, της αποτελεσματικής πολιτικής διοίκησης και της πολιτικής επίβλεψης του συστήματος ασφαλείας, καθώς και μέτρων για την ενίσχυση των ικανοτήτων των αρχών επιβολής του νόμου και των δικαστικών αρχών που συμμετέχουν στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, του οργανωμένου εγκλήματος και όλων των μορφών παράνομης διακίνησης,

ε)

στήριξη διεθνών ποινικών δικαστηρίων και ειδικών εθνικών δικαστηρίων, επιτροπών εξακρίβωσης της αλήθειας και συμφιλίωσης καθώς και μηχανισμών για τη νομική διευθέτηση καταγγελιών σχετικών με τα ανθρώπινα δικαιώματα και για τη διεκδίκηση και επιδίκαση δικαιωμάτων ιδιοκτησίας που συγκροτούνται σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου,

στ)

στήριξη μέτρων αναγκαίων για την έναρξη της αποκατάστασης και ανοικοδόμησης βασικών υποδομών, καταλυμάτων, δημόσιων κτιρίων και οικονομικών περιουσιακών στοιχείων, καθώς και της βασικής παραγωγικής ικανότητας, και άλλων μέτρων για την αναθέρμανση της οικονομικής δραστηριότητας, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την εξασφάλιση των ελάχιστων συνθηκών που είναι αναγκαίες για βιώσιμη κοινωνική ανάπτυξη,

ζ)

στήριξη μη στρατιωτικών μέτρων που συνδέονται με την αποστράτευση και την επανένταξη πρώην μαχητών και των οικογενειών τους στην κοινωνία των πολιτών και, κατά περίπτωση, του επαναπατρισμού τους, καθώς και μέτρων για την αντιμετώπιση της κατάστασης των παιδιών στρατιωτών και των μαχητριών,

η)

στήριξη μέτρων για τον μετριασμό των κοινωνικών επιπτώσεων της αναδιάρθρωσης των ένοπλων δυνάμεων,

θ)

στήριξη μέτρων για την αντιμετώπιση στο πλαίσιο των ενωσιακών πολιτικών συνεργασίας και των στόχων τους των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων που έχουν στον άμαχο πληθυσμό οι νάρκες ξηράς κατά προσωπικού, οι μη εκραγέντες μηχανισμοί ή τα εκρηκτικά κατάλοιπα του πολέμου. Οι δραστηριότητες που χρηματοδοτούνται δυνάμει του παρόντος κανονισμού μπορούν να καλύπτουν, μεταξύ άλλων, την εκπαίδευση όσον αφορά τους κινδύνους, την ανίχνευση ναρκών και την εκκαθάριση ναρκοπεδίων και, σε συνδυασμό με τα προαναφερόμενα, την καταστροφή των αποθεμάτων,

ι)

στήριξη μέτρων για την καταπολέμηση στο πλαίσιο των ενωσιακών πολιτικών συνεργασίας και των στόχων τους της παράνομης χρήσης και της πρόσβασης σε φορητά όπλα και ελαφρύ οπλισμό,

ια)

στήριξη μέτρων για την εξασφάλιση της επαρκούς κάλυψης των ειδικών αναγκών των γυναικών και των παιδιών σε καταστάσεις κρίσης και συγκρούσεων, συμπεριλαμβανομένης της έκθεσής τους σε βία ασκούμενη με βάση το φύλο του θύματος,

ιβ)

στήριξη της αποκατάστασης και της επανένταξης των θυμάτων ένοπλων συγκρούσεων, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών των γυναικών και των παιδιών,

ιγ)

στήριξη μέτρων για την προώθηση και προάσπιση του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, καθώς και των συναφών διεθνών πράξεων,

ιδ)

στήριξη των κοινωνικοοικονομικών μέτρων για την προώθηση της δίκαιης πρόσβασης στους φυσικούς πόρους και της διαφανούς διαχείρισής τους σε καταστάσεις κρίσης ή αναδυόμενης κρίσης, συμπεριλαμβανομένης της εγκαθίδρυσης της ειρήνης,

ιε)

στήριξη μέτρων για την αντιμετώπιση των δυνητικών επιπτώσεων αιφνίδιων μετακινήσεων πληθυσμών οι οποίες επηρεάζουν την πολιτική κατάσταση και την ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την κάλυψη των αναγκών κοινοτήτων υποδοχής σε καταστάσεις κρίσης ή αναδυόμενης κρίσης, συμπεριλαμβανομένης της εγκαθίδρυσης της ειρήνης,

ιστ)

στήριξη μέτρων για την προώθηση της ανάπτυξης και της οργάνωσης της κοινωνίας των πολιτών και της συμμετοχής της στην πολιτική διαδικασία, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την ενίσχυση του ρόλου των γυναικών στις εν λόγω διαδικασίες και μέτρων για την προαγωγή ανεξάρτητων, πλουραλιστικών και επαγγελματικών μέσων ενημέρωσης,

ιζ)

στήριξη μέτρων για την αντιμετώπιση φυσικών ή ανθρωπογενών καταστροφών που απειλούν τη σταθερότητα, καθώς και απειλών κατά της δημόσιας υγείας σχετιζόμενων με πανδημίες, σε περίπτωση που δεν παρέχεται ενωσιακή ανθρωπιστική βοήθεια και βοήθεια πολιτικής προστασίας ή συμπληρωματικά προς τη βοήθεια αυτή.

α)

εμπίπτουν στο γενικό πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού και στους ειδικούς στόχους του άρθρου 1 παράγραφος 4 στοιχείο α),

β)

περιορίζονται ως προς τη διάρκειά τους στο χρονικό διάστημα που ορίζει το άρθρο 7 παράγραφος 2,

γ)

θα ήταν υπό κανονικές συνθήκες επιλέξιμα στο πλαίσιο άλλων ενωσιακών μηχανισμών εξωτερικής βοήθειας ή άλλων συνιστωσών του παρόντος κανονισμού, αλλά, λόγω της ανάγκης ταχείας αντιμετώπισης της κατάστασης, θα πρέπει να υλοποιηθούν με μέτρα για την αντιμετώπιση κρίσεων ή αναδυόμενων κρίσεων.

α)

την προαγωγή της έγκαιρης προειδοποίησης και της ανάλυσης των κινδύνων με προσοχή στη διάσταση των συγκρούσεων κατά τη χάραξη και την εφαρμογή πολιτικών,

β)

τη διευκόλυνση και ανάπτυξη ικανοτήτων όσον αφορά την οικοδόμηση εμπιστοσύνης, τη διαμεσολάβηση, τον διάλογο και τη συμφιλίωση, με ιδιαίτερη προσοχή σε αναδυόμενες διακοινοτικές εντάσεις,

γ)

την ενίσχυση των ικανοτήτων συμμετοχής και ανάπτυξης δυνάμεων σε μη στρατιωτικές αποστολές σταθεροποίησης,

δ)

τη βελτίωση της ανάκαμψης έπειτα από συγκρούσεις και καταστροφές οι οποίες επηρεάζουν την πολιτική κατάσταση και την ασφάλεια,

ε)

τον μετριασμό της χρήσης φυσικών πόρων για τη χρηματοδότηση συγκρούσεων καθώς και τη στήριξη της συμμόρφωσης των εμπλεκομένων με πρωτοβουλίες όπως το σύστημα πιστοποίησης της διαδικασίας Κίμπερλυ, ιδίως όσον αφορά τη διενέργεια αποδοτικών εγχώριων ελέγχων της παραγωγής και της εμπορίας φυσικών πόρων.

α)

περιλαμβάνουν τη μεταφορά τεχνογνωσίας, την ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών ή την αξιολόγηση των κινδύνων/απειλών, την έρευνα και την ανάλυση, τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, την κατάρτιση και την παροχή υπηρεσιών,

β)

συμβάλλουν στην περαιτέρω ανάπτυξη διαρθρωμένου διαλόγου επί ζητημάτων εγκαθίδρυσης της ειρήνης,

γ)

μπορούν να συμπεριλάβουν χρηματοδοτική και τεχνική βοήθεια για την υλοποίηση δράσεων στήριξης της εγκαθίδρυσης της ειρήνης και της συγκρότησης κράτους.

α)

απειλές κατά της δημόσιας τάξης, της ασφάλειας και της προστασίας των πολιτών, των κρίσιμων υποδομών και της δημόσιας υγείας,

β)

μετριασμός και ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων που προκαλούνται εκ προθέσεως, λόγω ατυχήματος ή από φυσικά αίτια και συνδέονται με χημικά, βιολογικά, ραδιολογικά και πυρηνικά υλικά ή παράγοντες.

α)

στην ενίσχυση της ικανότητας των αρχών επιβολής του νόμου και των δικαστικών και πολιτικών αρχών που συμμετέχουν στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, του οργανωμένου εγκλήματος, συμπεριλαμβανομένου του κυβερνοεγκλήματος, και όλων των μορφών παράνομης διακίνησης, καθώς και στον αποτελεσματικό έλεγχο του παράνομου εμπορίου και της παράνομης διαμετακόμισης,

β)

στην αντιμετώπιση απειλών κατά κρίσιμων υποδομών, στις οποίες μπορούν να περιλαμβάνονται οι διεθνείς μεταφορές, περιλαμβανομένων των επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών, οι δραστηριότητες στον τομέα της ενέργειας, τα δίκτυα διανομής ενέργειας και τα ηλεκτρονικά δίκτυα πληροφοριών και επικοινωνιών. Τα μέτρα αυτά δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στη διαπεριφερειακή συνεργασία και στην εφαρμογή διεθνών προτύπων όσον αφορά τη συνειδητοποίηση των κινδύνων, τις αναλύσεις τρωτότητας, την ετοιμότητα για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, τις προειδοποιήσεις και τη διαχείριση των συνεπειών,

γ)

στην εξασφάλιση της κατάλληλης αντιμετώπισης σοβαρών απειλών κατά της δημόσιας υγείας, όπως αιφνίδιων επιδημιών με ενδεχόμενες διακρατικές επιπτώσεις,

δ)

στην αντιμετώπιση των παγκόσμιων και διαπεριφερειακών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής με δυνητικά αποσταθεροποιητικό αντίκτυπο στην ειρήνη και την ασφάλεια.

α)

προτεραιότητα δίνεται σε διαπεριφερειακές συνεργασίες όπου συμμετέχουν δύο ή περισσότερες τρίτες χώρες που έχουν επιδείξει σαφή πολιτική βούληση για την αντιμετώπιση των αναδυόμενων προβλημάτων. Για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας μπορεί επίσης να αναπτυχθεί συνεργασία με μεμονωμένες χώρες, περιοχές ή διεθνείς, περιφερειακούς και υποπεριφερειακούς οργανισμούς,

β)

δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στη χρηστή διακυβέρνηση και είναι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο,

γ)

όσον αφορά την παροχή βοήθειας σε αρχές που συμμετέχουν στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, προτεραιότητα δίνεται σε υποστηρικτικά μέτρα για την ανάπτυξη και ενίσχυση της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας, την εφαρμογή και την εκτέλεση του δημοσιονομικού, τελωνειακού και μεταναστευτικού δικαίου, την ανάπτυξη διαδικασιών επιβολής του νόμου εναρμονισμένων με τα υψηλότερα διεθνή πρότυπα και σύμφωνων με το διεθνές δίκαιο, την ενίσχυση των μηχανισμών δημοκρατικού ελέγχου και θεσμικής εποπτείας, καθώς και την πρόληψη του βίαιου ριζοσπαστισμού,

δ)

όσον αφορά τη βοήθεια για την αντιμετώπιση του προβλήματος των ναρκωτικών, δίνεται η δέουσα προσοχή στη διεθνή συνεργασία που αποσκοπεί στην προώθηση βέλτιστων πρακτικών για τον περιορισμό της ζήτησης, της παραγωγής και των βλαπτικών επιπτώσεων.

α)

στην προώθηση μη στρατιωτικών ερευνητικών δραστηριοτήτων ως εναλλακτικών προς εκείνες που συνδέονται με αμυντικούς σκοπούς,

β)

στην ενίσχυση των πρακτικών ασφάλειας που συνδέονται με μη στρατιωτικές εγκαταστάσεις όπου αποθηκεύονται ή υφίστανται επεξεργασία στο πλαίσιο μη στρατιωτικών ερευνητικών προγραμμάτων ευαίσθητα χημικά, βιολογικά, ραδιολογικά και πυρηνικά υλικά ή παράγοντες,

γ)

στη στήριξη στο πλαίσιο των ενωσιακών πολιτικών συνεργασίας και των στόχων τους της δημιουργίας μη στρατιωτικών υποδομών και της εκπόνησης των σχετικών μη στρατιωτικών μελετών που απαιτούνται για την αποξήλωση, την αποκατάσταση ή τη μετατροπή εγκαταστάσεων και χώρων χρησιμοποιούμενων για εξοπλισμούς, εφόσον δηλώνεται ότι οι εγκαταστάσεις και οι χώροι αυτοί δεν είναι πλέον ενταγμένοι σε αμυντικό πρόγραμμα,

δ)

στην ενίσχυση της ικανότητας των αρμόδιων μη στρατιωτικών αρχών που συμμετέχουν στην ανάπτυξη και την επιβολή αποτελεσματικού ελέγχου της παράνομης διακίνησης χημικών, βιολογικών, ραδιολογικών και πυρηνικών υλικών ή παραγόντων (συμπεριλαμβανόμενου του εξοπλισμού για την παραγωγή ή τη χρήση τους),

ε)

στην ανάπτυξη του νομικού πλαισίου και των θεσμικών ικανοτήτων για την καθιέρωση και επιβολή αποτελεσματικών ελέγχων των εξαγωγών αγαθών διπλής χρήσης, συμπεριλαμβανομένων μέτρων περιφερειακής συνεργασίας,

στ)

στην ανάπτυξη αποτελεσματικών μη στρατιωτικών μέτρων όσον αφορά την ετοιμότητα για την αντιμετώπιση καταστροφών, τον προγραμματισμό για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, την αντιμετώπιση κρίσεων και τις δυνατότητες μέτρων καθαρισμού.

α)

έκτακτων μέτρων βοήθειας και προσωρινών προγραμμάτων δράσης, κατ' άρθρο 7,

β)

θεματικών εγγράφων στρατηγικής και πολυετών ενδεικτικών προγραμμάτων, κατ' άρθρο 8,

γ)

ετήσιων προγραμμάτων δράσης, μεμονωμένων μέτρων και ειδικών μέτρων,

δ)

μέτρων στήριξης.

α)

τουλάχιστον το 70 % του χρηματοδοτικού κονδυλίου διατίθεται για μέτρα του άρθρου 3 και

β)

το 9 % του χρηματοδοτικού κονδυλίου διατίθεται για μέτρα του άρθρου 4.