6.6.2007   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 143/16

(1)

Στις 2 Δεκεμβρίου 2003 η Γερμανία ενημέρωσε την Επιτροπή για την πρόθεσή της να δηλώσει επίσημα τη σχεδιαζόμενη ενίσχυση της κατασκευής αγωγού μεταξύ Ludwigshafen (Βάδη-Βυρτεμβέργη) και Münchsmünster (Βαυαρία).

(2)

Στις 12 Ιανουαρίου 2005 η Γερμανία δήλωσε επίσημα το εν λόγω μέτρο, το οποίο κατά την εκτίμησή της αποτελεί γενικό μέτρο υποδομής και όχι κρατική ενίσχυση, για λόγους ασφαλείας δικαίου.

(3)

Στις 16 Μαρτίου 2005 η Επιτροπή έθεσε σε κίνηση την επίσημη διαδικασία εξέτασης σχετικά με την πιθανή κρατική ενίσχυση. Η απόφαση της Επιτροπής για την έναρξη της διαδικασίας δημοσιεύτηκε στις 26 Απριλίου 2005 στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης  (2). Η Επιτροπή κάλεσε τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους για την εν λόγω ενίσχυση.

(4)

Η Γερμανία υπέβαλε στις 19 Απριλίου 2005 τις παρατηρήσεις της ως απάντηση στην έναρξη της επίσημης διαδικασίας (βλέπε μέρος 5).

(5)

Υποβλήθηκαν παρατηρήσεις διαφόρων ενδιαφερομένων. Η Association of Petrochemicals Producers in Europe — APPE (Ένωση Ευρωπαίων παραγωγών πετροχημικών), ορισμένες επιχειρήσεις της Βαυαρίας χωρίς άμεση συμμετοχή στο σχέδιο (Mineraloelraffinerie Oberrhein GmbH & Co. KG (Miro), Bayernoil Raffineriegesellschaft mbH, Industriepark Gersthofen Service GmbH & Co. KG — IGS) και η Αυστρία με τις επιστολές τους στις 2 Μαΐου, 12 Μαΐου, 17 Μαΐου, 3 Ιουνίου και 8 Ιουνίου 2005 αντίστοιχα έλαβαν θετική θέση. Αντίθετα, ένας παραγωγός πετροχημικών, ο οποίος επιθυμεί να παραμείνει ανώνυμος, εκφράστηκε στις 24 Μαΐου επικριτικά. Οι παρατηρήσεις της Αυστρίας ελήφθησαν υπόψη παρόλο που κατατέθηκαν μετά την πάροδο της προθεσμίας των 30 ημερών που είχε καθοριστεί.

(6)

Οι παρατηρήσεις διαβιβάσθηκαν στη Γερμανία στις 16 και στις 20 Ιουνίου 2005 με την παράκληση να λάβει θέση επ’ αυτών.

(7)

Η Γερμανία έλαβε θέση στις 14 Ιουλίου 2005 επί των παρατηρήσεων των ενδιαφερομένων.

(8)

Στις 28 Οκτωβρίου 2005 η Επιτροπή ζήτησε περαιτέρω πληροφορίες, τις οποίες υπέβαλε η Γερμανία με επιστολή στις 24 Νοεμβρίου 2005.

(9)

Από το τέλος του 2005 υπήρξαν πολλές επαφές και εκτεταμένη αλληλογραφία μεταξύ των ομοσπονδιακών γερμανικών, των βαυαρικών αρχών, εκπροσώπων της βαυαρικής βιομηχανίας και της Επιτροπής.

(10)

Η Γερμανία απέστειλε στις 8 Φεβρουαρίου 2006 επιστολή στην οποία είχαν επισυναφθεί επιστολές των επιχειρήσεων BASF, Borealis, Clariant, Infraserv Gendorf, Infraserv Hoechst, MOL Group, OMV (Österreichische Mineralölverwaltung Aktiengesellschaft) Austria, OMV Germany, Ruhr Oel GmbH (ROG) καθώς και επιστολές της κοινοπραξίας Aethylen-Rohrleitungs-Gesellschaft (ARG) και της κοινοπραξίας Ethylen-Pipeline Süd GmbH & Co. KG (EPS) ως εν δυνάμει αποδεκτών της σχεδιαζόμενης ενίσχυσης. Στις 21 Φεβρουαρίου 2006 η Βαυαρία απέστειλε περαιτέρω παρατηρήσεις καθώς και τροποποιημένη εκδοχή της επιστολής τής Infraserv Hoechst. Στις 5 Φεβρουαρίου ο παραγωγός πετροχημικών που είχε καταθέσει παρατηρήσεις στις 24 Μαΐου 2005 απέστειλε νέα επιστολή με παρατηρήσεις με την οποία έκρινε θετικότερα τη σχεδιαζόμενη ενίσχυση, εφόσον θα εξασφαλιζόταν η ελεύθερη πρόσβαση μεταξύ Ρότερνταμ και Βαυαρίας.

(11)

Με επιστολή της 24ης Ιουλίου 2006, στην οποία είχαν επισυναφθεί ορισμένα περαιτέρω έγγραφα, η Γερμανία διαβίβασε τροποποιημένη πρόταση για την ενίσχυση της κατασκευής του αγωγού. Αυτή η επιστολή συμπληρώθηκε με επιστολές της 14ης Αυγούστου και 7ης Σεπτεμβρίου 2006, οι οποίες αναφέρονταν ειδικά στη συμμετοχή στο σχέδιο της Landesanstalt für Aufbaufinanzierung Förderbank Bayern (στα επόμενα «LfA»), πιστωτικού ιδρύματος αποκλειστικής ιδιοκτησίας του Ελεύθερου Κράτους της Βαυαρίας.

(12)

Το σχέδιο συνίσταται στην κατασκευή αγωγού μήκους 357 km από το Ludwigshafen έως το Münchsmünster με δυνατότητα ροής 400 000 τόνων ετησίως. Σήμερα δεν μεταφέρεται αιθυλένιο μεταξύ Ludwigshafen και Münchsmünster. Ο πίνακας 1 δείχνει τις προβλεπόμενες ποσότητες μεταφοράς. Καθώς παραγωγή και κατανάλωση αιθυλενίου εξελίσσονται ασύμμετρα, για τα πρώτα χρόνια αναμένεται καθαρή ροή προς το Ludwigshafen, ενώ αργότερα θα συμβαίνει μάλλον το αντίθετο. Στον πίνακα δεν έχει ληφθεί ακόμη υπόψη η έκρηξη στο εργοστάσιο πολυαιθυλενίου της Basell (βλέπε αιτιολογική σκέψη 24). Εάν το εργοστάσιο ανοικοδομηθεί με συγκρίσιμο δυναμικό παραγωγής, είναι λιγότερο πιθανό να κλείσει το 2015, κι έτσι η καθαρή ροή θα υποχωρήσει σημαντικά μετά το 2015. Ανοικοδόμηση με διευρυμένο δυναμικό παραγωγής θα είχε ως αποτέλεσμα μικρότερες μεταφερόμενες ποσότητες για ολόκληρο το χρονικό διάστημα της πρόγνωσης.

Πίνακας 1

προβλεπόμενες μεταφερόμενες ποσότητες (σε 1 000 τόνους/έτος)

(13)

Το μέσο αντίτιμο μεταφοράς θα οριστεί βάσει των τιμών της Aethylen-Rohrleitungs-Gesellschaft, π.χ. 34,21 EUR ανά τόνο για ολόκληρη την απόσταση ή 0,0957 EUR ανά μετρικό τόνο και χιλιόμετρο. Αυτές οι τιμές ισχύουν εξίσου για μέλη της κοινοπραξίας και για άλλους χρήστες του αγωγού και προσαρμόζονται ετησίως βάσει αξιολόγησης από ανεξάρτητο εκτιμητή.

(14)

Η κατασκευή ολόκληρου του αγωγού προβλέπεται ότι θα κοστίσει 154 εκατ. EUR, δηλαδή 14 εκατ. EUR περισσότερο από όσο είχε προβλέψει αρχικά η Γερμανία. Η αύξηση του αναμενόμενου συνολικού κόστους οφείλεται σε υψηλότερο κόστος κατασκευής (συμπεριλαμβανόμενης της απόκτησης δικαιωμάτων και των μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος) καθώς και υψηλότερο κόστος λειτουργίας (ηλεκτρισμός, ασφάλιση). Μετά τις νομικές προπαρασκευαστικές ενέργειες θα πρέπει μέχρι το 2006 να έχουν ολοκληρωθεί οι αναγκαίες μελέτες, το 2007 να κατασκευαστεί ο αγωγός και — σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο — να τεθεί σε λειτουργία τον Σεπτέμβριο 2007. Στο πλαίσιο της διαδικασίας για την έκδοση των αναγκαίων αδειών θα εξετασθεί η περιβαλλοντική συμβατότητα σύμφωνα με την οδηγία 85/337/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 27ης Ιουνίου 1985 σχετικά με την εξέταση της περιβαλλοντικής συμβατότητας ορισμένων δημόσιων και ιδιωτικών προγραμμάτων (4).

(15)

Ο σχεδιαζόμενος αγωγός θα λειτουργεί σύμφωνα με την αρχή του κοινού μεταφορέα και την αρχή της ανοιχτής πρόσβασης («common carrier/open access»), την αρχή των τελών χωρίς διακρίσεις («non-discriminatory fees») και την αρχή του ελάχιστου κέρδους («minimum profit»). Όλοι οι παραγωγοί και όλοι οι αγοραστές αιθυλενίου θα μπορούν να χρησιμοποιούν τον αγωγό με τους ίδιους όρους. Το εφεδρικό δυναμικό του αγωγού θα είναι επαρκές ώστε να μπορούν να τηρηθούν αυτές οι αρχές (το διαθέσιμο εφεδρικό δυναμικό ανέρχεται σε περίπου 50 %). Αυτοί οι όροι πρέπει να εξασφαλιστούν για τουλάχιστον 25 χρόνια.

(16)

Το Ελεύθερο Κράτος της Βαυαρίας προτίθεται να χορηγήσει επιδότηση ύψους 44,85 εκατ. EUR ποσό που με κόστος επένδυσης 150 εκατ. EUR αποτελεί το 29,9 % ή αντιστοιχεί στο 29,1 % του μέγιστου δυνατού κόστους ύψους 154 εκατ. EUR. Η σχεδιαζόμενη επένδυση κατανέμεται ως εξής στα έτη 2004-2008: 4,5 εκατ. EUR το 2004, 7,8 εκατ. EUR το 2005, 54,2 εκατ. EUR το 2006, 86 εκατ. EUR το 2007 και 1,5 εκατ. EUR το 2008. Η ενίσχυση δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το 29,9 % του κόστους και θα μειωθεί αναλόγως, εφόσον το συνολικό κόστος θα είναι μικρότερο των 150 εκατ. EUR.

(17)

Όπως ισχυρίσθηκε η Γερμανία το σχέδιο θα ήταν οικονομικά ασύμφορο χωρίς την ενίσχυση του Ελεύθερου Κράτους της Βαυαρίας, διότι το κόστος μεταφοράς είναι πολύ υψηλότερο και επομένως μη ανταγωνιστικό. Επιπλέον η αναμενόμενη εσωτερική απόδοση, ακόμη και με τη σχεδιαζόμενη ενίσχυση ύψους 44,85 εκατ. EUR και με συνυπολογισμό έμμεσων πλεονεκτημάτων για τους εταίρους, θα ήταν μόνο περίπου 1,2 %. Εκτός αυτού χρειάζεται να ληφθεί υπόψη ότι σε περίπτωση ανοικοδόμησης της μονάδας παραγωγής της Basell με μεγαλύτερο δυναμικό μεταφοράς, οι μεταφερόμενες ποσότητες και επομένως η απόδοση κεφαλαίου θα είναι χαμηλότερη (βλέπε αιτιολογική σκέψη 24).

(18)

Αποδέκτης της ενίσχυσης είναι η Ethylen-Pipeline Süd GmbH & Co. KG («EPS») (5), κοινοπραξία στην οποία ανήκουν οι πετροχημικές επιχειρήσεις (6) BASF AG, Borealis Polymere GmbH, Clariant GmbH, OMV Deutschland GmbH, ROG, Vinnolit GmbH & Co. KG και Wacker Chemie GmbH καθώς και η LfA Förderbank Bayern (7).

(19)

Το αιθυλένιο είναι άχρωμο αέριο και ο απλούστερος ακόρεστος υδρογονάνθρακας (αλκένιο). Αυτή η ολεφίνη παράγεται συνήθως σε πετροχημικές εγκαταστάσεις (Steamcracker) από πετρέλαιο (είτε, όπως συνηθίζεται στην Ευρώπη, στη μορφή ακατέργαστης βενζίνης είτε σε αέρια μορφή)· κατά τη διαδικασία αυτή παράγονται αιθυλένιο και προπυλένιο σε σταθερή αναλογία. Το αιθυλένιο αποτελεί τη βάση ευρέος φάσματος πολυμερών (π.χ. πολυαιθυλένιο, PVC και πολυστυρόλη), που με τη σειρά τους χρησιμοποιούνται για την παραγωγή συνθετικών υλών με πλήθος εφαρμογών.

(20)

Το αιθυλένιο προκαλεί ασφυξία, είναι αναισθητικό και άκρως εύφλεκτο αέριο, το οποίο με τον αέρα σχηματίζει εκρηκτικά μείγματα και καταχωρίζεται στην ύψιστη κατηγορία επικινδυνότητας. Με λίγες εξαιρέσεις, στις οποίες το αιθυλένιο μεταφέρεται διά της ακριβότερης θαλάσσιας οδού, η μεταφορά του αερίου γίνεται με αγωγούς που συνδέουν άμεσα παραγωγούς και αγοραστές. Από τη δεκαετία του 1960 μεμονωμένες επιχειρήσεις ή κοινοπραξίες, όπως η ARG, κατασκεύασαν σειρά συστημάτων αγωγών μεταφοράς αιθυλενίου (διαφορετικού μήκους, συχνά τοπικά). Αντιθέτως η μεταφορά των περισσότερων παραγώγων του αιθυλενίου είναι πολύ απλούστερη.

(21)

Σύμφωνα με τα αριθμητικά στοιχεία της Γερμανίας η Δυτική Ευρώπη διέθετε στα τέλη του 2002 δυναμικό παραγωγής 23,2 εκατ. τόνων. Περισσότεροι από 10 εκατ. τόνοι ήταν το μερίδιο της Γερμανίας και των χωρών Μπενελούξ. Μεταξύ 2002 και 2003 η παραγωγή αυξήθηκε κατά 2,6 % σε 20,7 εκατ. τόνους. Καθώς στη Δυτική Ευρώπη η κατανάλωση είναι μεγαλύτερη από την παραγωγή, το 2002 χρειάστηκε να εισαχθούν συνολικά 0,24 εκατ. τόνοι. Στην Κεντρική και Νότια Ευρώπη (συμπεριλαμβανόμενων των 10 νέων κρατών-μελών) το δυναμικό παραγωγής ανερχόταν στα τέλη 2002 σε 2,24 εκατ. τόνους, ενώ η κατανάλωση ήταν περίπου 2 εκατ. τόνοι.

(22)

Η ζήτηση αιθυλενίου συμβαδίζει με τη ζήτηση συνθετικών υλών και αυτή με τη σειρά της με την αύξηση του ΑΕΠ. Εξ αυτού μπορεί για τα επόμενα χρόνια να προβλεφθεί αύξηση της κατανάλωσης αιθυλενίου κατά περίπου 2 % στη Δυτική Ευρώπη και περίπου 5,5 % στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Παραγωγοί αιθυλενίου που δεν είναι συνδεδεμένοι με αγωγούς βρίσκονται εμμέσως σε ανταγωνισμό στις αγορές παραγώγων αιθυλενίου.

(23)

Η πετροχημική βιομηχανία στην Ευρώπη είναι από καιρό πολύ επιτυχής, με αυξανόμενη την πίεση του ανταγωνισμού λόγω των αυστηρών περιβαλλοντικών προδιαγραφών και του ισχυρού ανταγωνισμού με πολυαιθυλένιο από την Εγγύς Ανατολή, όπου το φυσικό αέριο αποτελεί φθηνή πρώτη ύλη. Επειδή όμως με τη χρήση φυσικού αερίου παράγονται λιγότερα υποπροϊόντα, η Ευρώπη διαθέτει από αυτή την άποψη τεχνολογικό πλεονέκτημα. Σημαντικό ρόλο παίζει επίσης το κόστος μεταφοράς, ιδίως για παραδόσεις στο εσωτερικό της Ευρώπης. Επενδύσεις για την επέκταση του δυναμικού παραγωγής στην Εγγύς Ανατολή γίνονται κατά κανόνα με την πρόθεση να τροφοδοτούν τις γοργά αναπτυσσόμενες αγορές στην Κίνα και άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας. Εάν όμως για οποιονδήποτε λόγο η μεγέθυνση της οικονομίας των χωρών αυτών επιβραδυνθεί, η ευρωπαϊκή χημική βιομηχανία θα χρειαστεί πιθανόν να αντισταθεί σε ισχυρότερο ανταγωνισμό από την Εγγύς Ανατολή.

(24)

Η βιομηχανία αιθυλενίου στη Βαυαρία αποτελείται από δύο μονάδες αιθυλενίου, οι οποίες βρίσκονται στο Münchsmünster-Gendorf-Burghausen και ανήκουν στις επιχειρήσεις OMV και Ruhr-Öl Germany, καθώς και μια σειρά αγοραστών αιθυλενίου οι οποίοι παράγουν από αιθυλένιο πολυαιθυλένιο και άλλα προϊόντα: Basell GmbH (Münchsmünster), Clariant GmbH, Vinnolit GmbH & Co. KG (Gendorf), Borealis Polymere GmbH, Wacker-Chemie (Burghausen). Στη μονάδα παραγωγής της Basell συνέβη στις 12 Δεκεμβρίου 2005 ένα μεγάλο ατύχημα· για την επανέναρξη της παραγωγής πολυαιθυλενίου χρειάζονται μεγάλες επενδύσεις. Μέχρι σήμερα η επιχείρηση δεν έχει αποφασίσει ακόμη αν θα προχωρήσει σε ανοικοδόμηση· η Basell επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να κατασκευαστεί ο αγωγός από το Ludwigshafen στο Münchsmünster.

(25)

Ο πίνακας 2 δείχνει την παραγωγή αιθυλενίου και τις παραδόσεις μεταξύ των συμμετεχουσών επιχειρήσεων.

Πίνακας 2

Παραγωγή και παράδοση σήμερα

Σε τόνους (ποσότητες του 2003)

(26)

Όπως εκθέτει η Γερμανία, υπάρχει πρόβλεψη ώστε ο σχεδιαζόμενος αγωγός να γίνει μέρος ενός πανευρωπαϊκού δικτύου αγωγών ολεφινών. Οι ήδη υφιστάμενοι αγωγοί αιθυλενίου έχουν αθροιστικά σήμερα μήκος 2 500-3 000 χιλιόμετρα, και με αυτούς είναι συνδεδεμένο περίπου το 50 % της βιομηχανίας· το αντίστοιχο ποσοστό στις ΗΠΑ είναι περίπου 100 %. Τα υφιστάμενα και μεταξύ τους ασύνδετα περιφερειακά συστήματα αγωγών είναι τα εξής:

(27)

Ο σχεδιαζόμενος αγωγός προβλέπεται να συνδεθεί με υφιστάμενους αγωγούς μεταξύ Münchsmünster και Gendorf/Burghausen καθώς και μεταξύ Ludwigshafen και Wesseling. Επίσης θα είναι δυνατές και πρόσθετες επεκτάσεις του δικτύου αγωγών όπως

Με αυτές τις επεκτάσεις ο σχεδιαζόμενος αγωγός δημιουργεί μια σημαντική σύνδεση της πετροχημικής βιομηχανίας μεταξύ Δυτικής και Ανατολικής Ευρώπης.

(28)

Στις επιστολές που επισυνάπτονται στην επιστολή των γερμανικών αρχών της 8ης Φεβρουαρίου 2006 η OMV, που διαθέτει εγκαταστάσεις στη Βαυαρία (Burghausen) και την Αυστρία (Schwechat κοντά στη Wien) και πρόσφατα επέκτεινε το δυναμικό παραγωγής στο Schwechat, εξέφρασε την πρόθεση, εφόσον η απόφαση για το σχέδιο EPS είναι θετική, να δημιουργήσει μια ομάδα εργασίας, η οποία θα ασχοληθεί με τη μετατροπή ενός υφιστάμενου αγωγού από το Schwechat (περίπου 150 km δυτικά) σε αγωγό αιθυλενίου και την επέκτασή του μέχρι το Burghausen. Η OMV αναμένει συμπεράσματα της ομάδας εργασίας στα τέλη του 2006. Επιπλέον κοινοποίησε την ανάθεση μελέτης για το σχέδιο, η εφαρμογή του οποίου θα μπορούσε να έχει ολοκληρωθεί σε 7 έως 14 χρόνια. Η MOL Group (σε αυτόν τον όμιλο ανήκουν επίσης η σλοβακική Slovnaft και η ουγγρική TVK), ηγετική επιχείρηση στην Ευρώπη, η οποία δεν συμμετέχει στο σχέδιο EPS, υποστηρίζει επίσης το σχέδιο EPS, δίνει ωστόσο προτεραιότητα στη σύνδεση με τον υφιστάμενο ουκρανικό αγωγό αιθυλενίου μέσω της Σλοβακίας (Pressburg) και της Ουγγαρίας (Szashalombatta (Βουδαπέστη)/Tiszaujvaros) ως πρώτη φάση. Κατά τις συνομιλίες μεταξύ της Επιτροπής και της Γερμανίας ανακοινώθηκε η εκπόνηση και άλλων μελετών σκοπιμότητας, π.χ. σχετικά με τις συνδέσεις αγωγών στην Τσεχική Δημοκρατία, μεταξύ Leuna στην Ανατολική Γερμανία και την Πολωνία (υπό τη διεύθυνση της πολωνικής επιχείρησης PKN Orlen) και μεταξύ Ludwigshafen και Carling στη Γαλλία (υπό τη διεύθυνση της BASF και της Total).

(29)

Η σύνδεση με ένα επαρκώς μεγάλο δίκτυο αγωγών για ολεφίνες είναι σημαντική για τη βιομηχανία, διότι κατ’ αυτόν τον τρόπο μειώνονται οι περιφερειακές ελλείψεις στον εφοδιασμό με πρώτες ύλες, βελτιώνεται η ευελιξία και η ασφάλεια του εφοδιασμού και αυξάνεται η ευελιξία κατά την επιλογή του τόπου πραγματοποίησης νέων επενδύσεων. Γι’ αυτούς τους λόγους υποστηρίζει και ο σύνδεσμος βιομηχανιών τη σύνδεση των μεμονωμένων συστημάτων αιθυλενίου και τη διεύρυνσή τους, ώστε να δημιουργηθεί ένα ευρύτερο δίκτυο αγωγών για ολεφίνες (8).

(30)

Η Γερμανία και οι ιδιοκτήτες των αγωγών που προβλέπεται να συνδεθούν με τον σχεδιαζόμενο αγωγό Ludwigshafen-Münchsmünster βεβαίωσαν την Επιτροπή κατά τις συνομιλίες ότι γι’ αυτούς τους αγωγούς θα ισχύουν η αρχή Common-Carrier και η αρχή της ανοιχτής πρόσβασης. Πρόκειται για τους ακόλουθους αγωγούς:

(31)

Κατά τους ισχυρισμούς της Γερμανίας το πανευρωπαϊκό δίκτυο αγωγών και ιδίως το προκείμενο σχέδιο θα εξασφάλιζε μακροπρόθεσμα το μέλλον της πετροχημικής βιομηχανίας στη Βαυαρία και τις περίπου 17 000 θέσεις εργασίας στον κλάδο.

(32)

Η Επιτροπή κίνησε την επίσημη διαδικασία εξέτασης διότι αμφέβαλε για την ορθότητα του ισχυρισμού της Γερμανίας ότι η επιδότηση δεν αποτελούσε κρατική ενίσχυση αλλά γενικό μέτρο υποδομής. Η Επιτροπή αμφέβαλλε επίσης ότι η ενίσχυση ήταν συμβατή με την Κοινή Αγορά. Πλεονεκτήματα σε σχέση με προστασία του περιβάλλοντος, ασφάλεια της κυκλοφορίας και ελάφρυνση του οδικού δικτύου δεν διαφαίνονταν ή διαφαίνονταν σε πολύ περιορισμένη έκταση. Ακόμη και αν ο αγωγός ήταν στρατηγικής σημασίας για τη χημική βιομηχανία στη Βαυαρία, θα μπορούσε ωστόσο να οδηγήσει σε ανεπίτρεπτη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η υπολογιζόμενη αποδοτικότητα του σχεδίου ήταν μεν χαμηλή, αλλά διακρινόταν η δυνατότητα σημαντικών έμμεσων πλεονεκτημάτων για τους υφιστάμενους παραγωγούς αιθυλενίου και προπυλενίου. Ο αγωγός θα επέτρεπε τη διέλευση μεγάλων ποσοτήτων μεταξύ των επιχειρήσεων κατά μήκος του αγωγού, ταυτόχρονα όμως και τη μεταφορά σε άλλες περιοχές, κι έτσι θα μπορούσε να δημιουργηθεί άμεσος ανταγωνισμός με το αιθυλένιο άλλων παραγωγών εκτός Βαυαρίας, Βάδης-Βυρτεμβέργης και Ρηνανίας-Παλατινάτου. Επίσης δεν μπορούσαν να αποκλειστούν επιδράσεις και στην αγορά προπυλενίου.

(33)

Η Επιτροπή διαπίστωσε επίσης ότι αυτό το σχέδιο κατά κάποιον τρόπο ήταν συγκρίσιμο με τον αγωγό προπυλενίου μεταξύ Rotterdam, Αμβέρσας και της περιοχής Ruhr, για το οποίο η Επιτροπή είχε εγκρίνει επιδότηση στις 16 Ιουνίου 2004 (11). Υπήρχαν όμως σημαντικές διαφορές: Μεταξύ των δύο απολήξεων του αγωγού δεν διακινούνται μεγάλες ποσότητες αιθυλενίου, και η μεταφορά διά της υδάτινης οδού ή σιδηροδρομικώς στην περίπτωση του αγωγού προπυλενίου αποτελούσε πραγματική εναλλακτική δυνατότητα· αλλά για τον αγωγό αιθυλενίου προβλέπονται εκπτώσεις τελών για τη μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων, μακροπρόθεσμα συμβόλαια και προεγγραφή, και αυτά δημιούργησαν αμφιβολίες στην Επιτροπή, αν πράγματι οι όροι ήταν ίσοι για τους εταίρους της κοινοπραξίας αφενός και άλλους χρήστες αφετέρου· η προβλεπόμενη ένταση ενίσχυσης, όπως διαπίστωσε η Επιτροπή ήταν περί το 50 % αντί 30 %, όπως στην άλλη περίπτωση.

(34)

Οι επιστολές που ελήφθησαν στο πλαίσιο της επίσημης διαδικασίας εξέτασης περιέχουν επιδοκιμαστικές τοποθετήσεις της APPE και της Αυστρίας, στις οποίες γίνεται αναφορά στα πλεονεκτήματα για την Ευρώπη και τη διεύρυνση του δικτύου αγωγών για ολεφίνες. Θετικά εκφράστηκαν και οι βαυαρικές επιχειρήσεις Miro, Bayernoil και IGS που δεν συμμετέχουν άμεσα στο σχέδιο, ιδίως λόγω της σημασίας του σχεδίου για το μέλλον της πετροχημικής βιομηχανίας στη Βαυαρία. Αντίθετα, ο παραγωγός αιθυλενίου που επιθυμεί να παραμείνει ανώνυμος, δήλωσε στις 24 Μαΐου ότι ο αγωγός είναι μια καθαρά περιφερειακή αμυντική επένδυση με σκοπό να αποκτήσουν πλεονέκτημα στην αγορά οι τοπικοί παραγωγοί, χωρίς καμία βελτιωτική επίδραση στην ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας ολεφινών. Ωστόσο, δήλωσε, υποστηρίζει απολύτως ένα συνολικό δίκτυο αγωγών ολεφινών στην Ευρώπη.

(35)

Όσοι συμμετέχουν άμεσα στο σχέδιο EPS υποστηρίζουν ομόφωνα το σχέδιο στις επιστολές τους που επισυνάπτονται στην επιστολή της Γερμανίας της 8ης Φεβρουαρίου 2006 και το χαρακτηρίζουν ένα πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση ενός ευρύτερου ευρωπαϊκού δικτύου. Οι OMV και MOL τοποθετήθηκαν εκτενέστερα (βλέπε αιτιολογική σκέψη 28). Όσον αφορά τη σύνδεση των σχεδιαζόμενων αγωγών με τους υπάρχοντες, η BASF, η Infraserv Gendorf και η Infraserv Hoechst βεβαίωσαν ότι θα ισχύσουν η αρχή της ανοικτής πρόσβασης και της ισότιμης μεταχείρισης όσον αφορά τα τέλη (βλέπε αιτιολογική σκέψη 30).

(36)

Στις 5 Φεβρουαρίου 2006 ο ανταγωνιστής που επιθυμεί να παραμείνει ανώνυμος υπέβαλε στην Επιτροπή περαιτέρω παρατηρήσεις, στις οποίες κρίνει θετικά το σχέδιο, εφόσον οι δύο ιδιωτικοί αγωγοί θα ανοίξουν συνδέοντας τη Βαυαρία με το σύστημα ARG.

(37)

Η Γερμανία στις παρατηρήσεις της για την κίνηση της επίσημης διαδικασίας εξέτασης επέμεινε ότι το μέτρο δεν αποτελεί κρατική ενίσχυση, διότι δεν δίδεται επιλεκτικό πλεονέκτημα και ότι πρόκειται για υποδομή ανοιχτή σε όλους χωρίς διακρίσεις. Η Γερμανία υπογράμμισε ακόμη ότι με δεδομένη τη δυσκολία της μεταφοράς αιθυλενίου, το ύψος και τον μακροπρόθεσμο χαρακτήρα των επενδύσεων και την αλληλεξάρτηση μεταξύ αιθυλενίου και προπυλενίου, η αποχώρηση ενός και μόνο συμμέτοχου από τη βιομηχανία παραγωγής ή χρήσης αιθυλενίου της Βαυαρίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια αντίδραση «ντόμινο» με επακόλουθα για άλλους συμμέτοχους: το κλείσιμο μιας μονάδας παραγωγής θα επέφερε τη μείωση της αποδοτικότητας των υπολοίπων μονάδων παραγωγής, και αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει και άλλους παραγωγούς και αγοραστές αιθυλενίου να παύσουν τη λειτουργία και άλλων μονάδων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο πιθανόν να έχαναν πολλοί εργαζόμενοι τη θέση τους. Η έκρηξη στη μονάδα της Basell θα μπορούσε να αποτελεί την αρχή μιας αλυσιδωτής αντίδρασης αυτού του είδους. Η Γερμανία υπογραμμίζει την ένταξη του σχεδίου στο συνολικό ευρωπαϊκό δίκτυο, την ιδιαίτερη σημασία του αγωγού για μια απομονωμένη περιοχή σαν τη Βαυαρία και τις συνέπειες μιας αποτυχίας του βαυαρικού συστήματος για άλλες ευρωπαϊκές περιοχές, καθώς ο βαυαρικός αγωγός αποτελεί σημαντικό σύνδεσμο μεταξύ των αγωγών στη Δυτική Ευρώπη και αγωγών που ήδη υπάρχουν ή σχεδιάζονται στην Ανατολική Ευρώπη. Η Γερμανία πρόβαλε το επιχείρημα των αναμενόμενων θετικών επιπτώσεων του σχεδίου για την ασφάλεια του εφοδιασμού, την ευελιξία και την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας σε παγκόσμιο πλαίσιο. Η επιδότηση διορθώνει μια αποτυχία της αγοράς, καθώς το σχέδιο χωρίς δημόσια επιδότηση θα ήταν οικονομικά ασύμφορο. Εκτός αυτού, η Γερμανία υπογράμμισε ότι ακόμη και με τη σχεδιαζόμενη επιδότηση ύψους 70 εκατ. EUR η αναμενόμενη εσωτερική απόδοση του σχεδίου EPS θα είναι μόνον 1,3 % περίπου, πράγμα που αποδεικνύει ότι οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν ενδιαφέρονται πρωτίστως για τη μακροπρόθεσμη εξασφάλιση του εφοδιασμού και όχι για βραχυπρόθεσμα κέρδη. Η Γερμανία παρατήρησε ακόμη ότι το σχέδιο δεν θα επιφέρει στρέβλωση του ανταγωνισμού, διότι οι συμμετέχοντες αποδέχονται την αρχή του ελάχιστου κέρδους και οι όροι πρόσβασης στον αγωγό δεν συνεπάγονται διακρίσεις μεταξύ των χρηστών.

(38)

Η Γερμανία υπογράμμισε την ουσιαστικά ομόφωνη υποστήριξη του σχεδίου. Όσον αφορά τις κριτικές παρατηρήσεις του ανταγωνιστή ο οποίος επιθυμεί να παραμείνει ανώνυμος, η Γερμανία παρέπεμψε στην υποστήριξή του για το ευρωπαϊκό δίκτυο, για το οποίο το σχέδιο EPS, αντίθετα με την άποψη αυτού του ανταγωνιστή, είναι αναγκαίο. Όσο για τη σύνδεση των δύο ιδιωτικών αγωγών, η Γερμανία παρέπεμψε αφενός στο δίκαιο του ανταγωνισμού, το οποίο θα εμπόδιζε να επιβληθούν διακρίσεις ή να καταχραστούν οι ιδιοκτήτες τη θέση τους και αφετέρου στις διαπραγματεύσεις μεταξύ EPS και των ιδιοκτητών προκειμένου να εξασφαλιστεί η ανοιχτή πρόσβαση συνολικά. Στις επιφυλάξεις της Επιτροπής ότι η ένταση της επιχορήγησης είναι μεγαλύτερη από όσο το αναγκαίο η Γερμανία αντέτεινε το χαμηλό ποσοστό κέρδους. Η Γερμανία διαβίβασε εκτενείς πληροφορίες για το επιλέξιμο κόστος, τον υπολογισμό της απόδοσης κεφαλαίου, την κατάσταση της αγοράς (συμπεριλαμβανόμενων του προπυλενίου και των παραγώγων), τις εισαγωγές από τρίτες χώρες, τις προβλεπόμενες ποσότητες διοχέτευσης καθώς και για την παραγωγή ή κατανάλωση των συμμετεχόντων στο σχέδιο και τους αγωγούς που θα συνδέονταν με τον αγωγό EPS.

(39)

Σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 1 της συνθήκης, ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό διά της ευνοϊκής μεταχειρίσεως ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής είναι ασυμβίβαστες με την κοινή αγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές.

(40)

Η ενίσχυση που προτίθεται να χορηγήσει η Γερμανία θα χορηγηθεί άμεσα από κρατική αρχή. Πρόκειται επομένως για κρατικούς πόρους.

(41)

Ο φορέας εκμετάλλευσης του αγωγού, η κοινοπραξία EPS, λόγω του ότι παρέχει υπηρεσίες μεταφοράς ασκεί οικονομική δραστηριότητα και ως εκ τούτου πρέπει να θεωρηθεί επιχείρηση κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1.

(42)

Η ενίσχυση επιτρέπει στην κοινοπραξία να κατασκευάσει τον αγωγό και να τον λειτουργήσει επί 25 έτη, χωρίς να φέρει το σύνολο του απαιτούμενου κόστους, και κατά τούτο του χορηγείται οικονομικό πλεονέκτημα. Καθώς η επένδυση στον αγωγό συναρτάται στενά με υφιστάμενες και με σχεδιαζόμενες επενδύσεις στο δυναμικό παραγωγής αιθυλενίου και προπυλενίου καθώς και παραγώγων αιθυλενίου, δημιουργείται με την ενίσχυση πλεονέκτημα όχι μόνο σε σχέση με τη μεταφορά αλλά και σε σχέση με την παραγωγή αιθυλενίου και παραγώγων αιθυλενίου.

(43)

Αυτό το πλεονέκτημα πρέπει να θεωρηθεί επιλεκτικό, και ο αγωγός δεν μπορεί να θεωρηθεί «δημόσια υποδομή». Ωστόσο, η κρατική χρηματοδότηση της κατασκευής και της λειτουργίας κυκλοφορικών υποδομών δεν θεωρείται πάντοτε κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1. Υποδομές αυτού του είδους προσφέρονται από το Δημόσιο συνήθως «επειδή ο μηχανισμός των τιμών δεν είναι αρκετά αποτελεσματικός ώστε να το καταστήσει δυνατό. Αγαθά όπως οι υποδομές είναι κατά κανόνα αδιαίρετα και μπορούν να τα χρησιμοποιούν όλοι οι πολίτες από κοινού με ή χωρίς αντίτιμο. Ένα αγαθό αυτού του είδους προσφερόμενο από το κράτος ωφελεί την κοινωνία συνολικά και όχι μόνο ορισμένες επιχειρήσεις ή οικονομικούς κλάδους (αρχή της μη αποκλειστικότητας)» (12). Αποφασιστική σημασία έχουν επομένως και άλλα κριτήρια, όχι μόνο το ιδιοκτησιακό καθεστώς.

(44)

Η εν προκειμένω υποδομή —διαφορετικά από λιμάνια, αεροδρόμια και εθνικές οδοί— δεν εξυπηρετεί το κοινό, αλλά μονάχα τα οικονομικά συμφέροντα του οικονομικού κλάδου. Προσφέρει πλεονεκτήματα αποκλειστικά σε ορισμένες επιχειρήσεις, στην προκειμένη περίπτωση σε έναν πολύ περιορισμένο αριθμό επιχειρήσεων σε έναν ορισμένο κλάδο της χημικής βιομηχανίας και σε ορισμένο τμήμα ενός συγκεκριμένου κράτους-μέλους. Ο αγωγός είναι κατάλληλος μόνο για τη μεταφορά αιθυλενίου, και όλοι οι εταίροι της κοινοπραξίας είναι παραγωγοί ή αγοραστές αιθυλενίου με άμεσο συμφέρον για τον αγωγό. Ο αγωγός παραμένει ιδιοκτησία της κοινοπραξίας και οι όροι χρήσης που θα αποτελούσαν προϋπόθεση της ενίσχυσης ισχύουν μόνο 25 χρόνια. Η κατασκευή και η λειτουργία του αγωγού δεν υπήρξαν αντικείμενο δημόσιου διαγωνισμού. Επομένως πρόκειται για επιλεκτικό μέτρο.

(45)

Επιπλέον, η κατασκευή αγωγών για χημικά προϊόντα εν γένει δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες του κράτους ως αρχής. Η κατασκευή τέτοιων αγωγών είναι οικονομική δραστηριότητα, η οποία κατά κανόνα εμπίπτει στις αρμοδιότητες και τη μέριμνα της βιομηχανίας. Με την κατασκευή του αγωγού και τις σχεδιαζόμενες υπηρεσίες μεταφοράς η EPS επιδιώκει να ασκήσει μια οικονομική δραστηριότητα με την οποία μπορεί να κάνει την επένδυσή της —έμμεσα ή άμεσα— αποδοτική. Αποφάσεις για επενδύσεις σε αγωγούς χημικών είναι συχνά σταθερό τμήμα αποφάσεων για επενδύσεις και αποεπενδύσεις στο ίδιο το δυναμικό παραγωγής. Ορισμένοι αγωγοί νεότερης κατασκευής κατασκευάστηκαν χωρίς ενίσχυση, άλλοι πάλι με ενίσχυση· αυτές οι ενισχύσεις δικαιολογήθηκαν τότε στη βάση των κοινοτικών κανόνων για τις κρατικές περιφερειακές ενισχύσεις ή για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος.

(46)

Κατά πάγια νομολογία των δικαστηρίων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, το κριτήριο του επηρεασμού του εμπορίου πληρούται όταν η ευνοούμενη επιχείρηση ασκεί οικονομική δραστηριότητα η οποία είναι αντικείμενο εμπορίου μεταξύ κρατών-μελών. Λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο το αιθυλένιο, αλλά επίσης το προπυλένιο και τα παράγωγα αιθυλενίου και προπυλενίου, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι η οικονομική δραστηριότητα των εταίρων της κοινοπραξίας πληροί αυτό το κριτήριο. Συνεπώς το πλεονέκτημα που απορρέει από την ενίσχυση στρεβλώνει ή απειλεί να στρεβλώσει τον ανταγωνισμό μεταξύ των κρατών-μελών.

(47)

Αυτή η αξιολόγηση παρουσιάζει ορισμένες ομοιότητες με τις υποθέσεις ενίσχυσης C67/03, C68/03 και C69/03· οι υποθέσεις αυτές αφορούσαν ενίσχυση την οποία η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες και το Βέλγιο αντίστοιχα χορήγησαν για την κατασκευή αγωγού προπυλενίου από το Ρότερνταμ μέσω Αμβέρσας στην περιοχή του Ruhr. Σε αυτές τις υποθέσεις ενίσχυσης η Επιτροπή εξέδωσε θετική απόφαση και εξέφρασε σαφώς ότι η επιδότηση αποτελούσε κρατική ενίσχυση (13).

(48)

Για τους λόγους που παρατέθηκαν το μέτρο αποτελεί κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 συνθήκη ΕΚ.

(49)

Οι παράγραφοι 2 και 3 του άρθρου 87 συνθήκη ΕΚ προβλέπουν ορισμένες εξαιρέσεις ή απαλλαγές από τη γενική απαγόρευση ενισχύσεων του άρθρου 1. Η Επιτροπή σε διάφορες κατευθυντήριες γραμμές και πλαίσια έχει ρυθμίσει υπό ποιες προϋποθέσεις μπορούν να εφαρμοστούν αυτές οι εξαιρέσεις ή απαλλαγές. Οι κατευθυντήριες γραμμές και τα κοινοτικά πλαίσια όμως δεν μπορούν να εφαρμοστούν στην προκειμένη περίπτωση. Οι κανόνες που καθορίζονται στο κοινοτικό πλαίσιο σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος (14) ισχύουν μόνο για κρατικές ενισχύσεις, οι οποίες καθιστούν δυνατό για τον αποδέκτη να μειώσει τη δική του ρύπανση του περιβάλλοντος· δεν μπορούν να εφαρμοστούν για επενδύσεις που οδηγούν σε μείωση της ρύπανσης που προκαλούν στο περιβάλλον ανταγωνιστές του αποδέκτη της ενίσχυσης. Επίσης, η μεταφορά αιθυλενίου με αγωγό δεν μπορεί να θεωρηθεί προσαρμογή της διαδικασίας παραγωγής αιθυλενίου με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά πρέπει να θεωρηθεί διακριτή παροχή υπηρεσίας. Αυτό γίνεται εμφανές από το ότι τον αγωγό τον κατασκευάζει ένα νομικό πρόσωπο που ιδρύθηκε με αποκλειστικό σκοπό να κατασκευάσει τον αγωγό και να παρέχει υπηρεσίες μεταφοράς αιθυλενίου. Παρόλο που οι μέτοχοι της EPS δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και την κατεργασία αιθυλενίου, αντικείμενο αυτής της νέας δραστηριότητας είναι πρωτίστως η μεταφορά. Εκτός αυτού, σήμερα δεν γίνεται μεταφορά αιθυλενίου μεταξύ Ludwigshafen και Münchsmünster. Επομένως το σχέδιο δεν οδηγεί άμεσα σε μείωση των εκπομπών των επιχειρήσεων που συμμετέχουν. Αντίθετα, με το σχέδιο δημιουργείται άμεσα μια νέα δραστηριότητα μεταφοράς, η οποία αναγκαστικά οδηγεί σε ορισμένο όγκο εκπομπών και επιβαρύνει το περιβάλλον. Στην προκειμένη περίπτωση δεν μπορεί να εφαρμοστεί το κοινοτικό πλαίσιο για ενισχύσεις προστασίας του περιβάλλοντος.

(50)

Δεν μπορούν επίσης να εφαρμοστούν οι διατάξεις περί του συμβιβάσιμου ενισχύσεων στον Τίτλο V της συνθήκης ΕΚ (Μεταφορές). Σύμφωνα με το άρθρο 73 της συνθήκης ΕΚ, με τη συνθήκη είναι συμβατές ενισχύσεις οι οποίες ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του συντονισμού της κυκλοφορίας. Το άρθρο 80 της συνθήκης ΕΚ ωστόσο περιορίζει το πεδίο ισχύος των διατάξεων του κεφαλαίου Μεταφορές: «οι διατάξεις του παρόντος Τίτλου εφαρμόζονται στις σιδηροδρομικές, οδικές και εσωτερικές πλωτές μεταφορές.» Συνεπώς το άρθρο 73 δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην προκειμένη περίπτωση.

(51)

Ο αγωγός είναι τμήμα ενός μεγαλύτερου πανευρωπαϊκού δικτύου αγωγών αιθυλενίου, το οποίο είναι προς το συμφέρον της ευρωπαϊκής πετροχημικής βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένων και των επιχειρήσεων που έχουν εγκατασταθεί σε επιλέξιμες περιοχές. Αυτό δεν λαμβάνεται υπόψη στις διάφορες κατευθυντήριες γραμμές και τα κοινοτικά πλαίσια της Επιτροπής. Ως εκ τούτου χρειάζεται να εξεταστεί, αν είναι η απαλλαγή της ενίσχυσης μπορεί να απορρέει ευθέως από το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ. Στο πλαίσιο αυτής της διάταξης πρέπει να εξεταστεί κατά πόσο το μέτρο υπηρετεί σκοπούς της Κοινότητας, αν είναι αναγκαίο και αναλογικό και κατά πόσο θα μπορούσε να στρεβλώσει τον ανταγωνισμό.

(52)

Ο σχεδιαζόμενος αγωγός διαδραματίζει κεντρικό ρόλο για το πανευρωπαϊκό δίκτυο αγωγών αιθυλενίου, το οποίο θα κληθεί να συνδέσει τα υφιστάμενα σήμερα δίκτυα με τις διάφορες μη συνδεδεμένες «νησίδες βιομηχανίας» που βρίσκονται διάσπαρτες στην Κοινή Αγορά. Αυτό το δίκτυο βελτιώνει την ανταγωνιστικότητα εν γένει και την ανταγωνιστικότητα της πετροχημικής βιομηχανίας ειδικότερα, πράγμα που ταυτίζεται με τα συμφέροντα της Κοινότητας, καθώς η ανταγωνιστικότητα είναι ένας από τους κεντρικούς σκοπούς της Λισαβόνας. Όπως ορθά αναφέρει η Γερμανία, ο αγωγός αυξάνει την ευελιξία και την ασφάλεια του εφοδιασμού — π.χ. σε περίπτωση ατυχημάτων ή αναγκαίων εργασιών συντήρησης — με αποτέλεσμα τη μείωση του συνολικού κόστους και τη βελτίωση των συνθηκών παραγωγής και προμήθειας αιθυλενίου και παραγώγων αιθυλενίου. Το δίκτυο θα μειώσει επίσης περιφερειακές στενότητες του εφοδιασμού με πρώτες ύλες. Θα συμβάλει ακόμη στη λύση του σημερινού προβλήματος που προέρχεται από το ότι η ζήτηση αιθυλενίου και προπυλενίου δεν αυξάνεται στην ίδια αναλογία με την παραγωγή των δύο υλών ως προϊόντων της ίδιας χημικής διαδικασίας παραγωγής. Το δίκτυο θα αυξήσει και την ευελιξία της επιλογής τόπου εγκατάστασης νέων επενδύσεων, πράγμα που παρέχει στους παραγωγούς τη δυνατότητα επιλογής του τόπου παραγωγής με το χαμηλότερο κόστος. Γι’ αυτούς τους λόγους υπάρχει γενικά η πεποίθηση ότι το δίκτυο έχει μεγάλη σπουδαιότητα για την πετροχημική βιομηχανία. (15).

(53)

Επιπλέον, το δίκτυο αγωγών παρέχει σε όλους τους παραγωγούς και τους καταναλωτές αιθυλενίου τη δυνατότητα να πωλούν ή να αγοράζουν αιθυλένιο κατά μήκος του αγωγού και των συνδεδεμένων με αυτόν δικτύων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ο αγωγός διευρύνει τη σχετική γεωγραφική αγορά που σήμερα περιορίζεται σε βαυαρούς παραγωγούς στη Βαυαρία. Με τα διάφορα είδη συναλλαγών που συνηθίζονται σε αυτή την αγορά όπως «swapping» θα επεκταθεί εντέλει σε όλους τους συμμετέχοντες το πλεονέκτημα μιας διευρυμένης σχετικής γεωγραφικής αγοράς. Ως εκ τούτου δύναται να θεωρηθεί δεδομένο ότι το δίκτυο δεν ενισχύει μόνο την ανταγωνιστικότητα, αλλά και τον ανταγωνισμό μεταξύ όλων όσων συμμετέχουν στην αγορά. Αυτό με τη σειρά του αποτελεί σημαντικό κίνητρο για περαιτέρω μείωση του κόστους και αύξηση της ανταγωνιστικότητας στην εν λόγω βιομηχανία.

(54)

Η διεύρυνση του δικτύου θα έχει θετικά αποτελέσματα για όλες τις επιχειρήσεις που είναι συνδεδεμένες με το δίκτυο, αν και η Επιτροπή έχει συνείδηση του ότι, π.χ. η σύνδεση με την περιοχή ARG είναι για τη βαυαρική βιομηχανία σημαντικότερη από όσο για την ίδια την περιοχή ARG.

(55)

Παρά τις αποδείξεις και τις δεσμεύσεις που προσέφεραν η Γερμανία και οι συμμετέχοντες στο σχέδιο που περιγράφεται με την αιτιολογική σκέψη 28, η Επιτροπή δεν μπορεί να παραβλέψει ότι η σύνδεση με τον αγωγό σε ορισμένες περιπτώσεις δεν είναι απολύτως βέβαιη. Αυτό ισχύει και για τους σχεδιαζόμενους αγωγούς που θα συνδέσουν τη Βαυαρία με την Τσεχική Δημοκρατία και με την Αυστρία και τη Σλοβακία, και οι οποίοι είναι ουσιώδεις για τη μετεξέλιξη του δικτύου. Ωστόσο οι διαθέσιμες αποδείξεις, η επιχειρηματική λογική που βρίσκεται πίσω από το σχέδιο και η ρητή υποστήριξη του σχεδίου από όλους τους ενδιαφερόμενους (συμπεριλαμβανόμενων των αυστριακών αρχών) καθιστούν εύλογη την υπόθεση ότι κατά πάσα πιθανότητα θα πραγματοποιηθούν αυτές οι συνδέσεις, ακόμη και αν η πραγματοποίηση και αυτών των σχεδίων δεν είναι ολωσδιόλου εξασφαλισμένη. Υπό τις ιδιάζουσες συνθήκες της προκειμένης περίπτωσης θα ήταν ωστόσο ελάχιστα ρεαλιστικό να αναμένει κανείς ότι τέτοια στοιχεία ανασφάλειας θα μπορούσαν να αποφευχθούν. Η κατασκευή αυτών των αγωγών συνεπάγεται σημαντικό κόστος. Επιπλέον, τέτοιου είδους επενδυτικές αποφάσεις συναρτώνται στενά με άλλες επενδυτικές ή αποεπενδυτικές αποφάσεις όσον αφορά το παραγωγικό δυναμικό αιθυλενίου και προπυλενίου, οι οποίες συνδέονται επίσης με υψηλό κόστος. Όλες αυτές οι αποφάσεις πρέπει βεβαίως να εναρμονιστούν επιμελώς με την αναμενόμενη εξέλιξη της αγοράς. Ως εκ τούτου η πλήρης κατασκευή του δικτύου θα χρειαστεί ορισμένο χρόνο. Ο σχεδιαζόμενος αγωγός πρέπει να θεωρηθεί ως πρώτο βήμα προς την κατασκευή του συνολικού δικτύου και τη μείωση της ανασφάλειας. Αντιθέτως, η μη πραγματοποίηση επενδύσεων για τον υπόψη αγωγό θα είχε ως βέβαιο αποτέλεσμα τη μη υλοποίηση του σχεδιαζόμενου δικτύου. Από αυτή την άποψη ο βαυαρικός αγωγός αποτελεί μια κρίσιμη σύνδεση μεταξύ της Δυτικής Ευρώπης και άλλων αγωγών στην Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη.

(56)

Όπως εκτίθεται στην αιτιολογική σκέψη 30, οι φορείς εκμετάλλευσης των αγωγών που πρόκειται να συνδεθούν με τον σχεδιαζόμενο αγωγό ενόψει της έκδοσης απόφασης για την παρούσα υπόθεση ανταγωνισμού και πέραν των υποχρεώσεων που απορρέουν από το γερμανικό δίκαιο ανταγωνισμού ανέλαβαν τη δέσμευση να χορηγήσουν ανοιχτή πρόσβαση χωρίς διακρίσεις. Αυτές οι δεσμεύσεις συμβάλουν στον υγιή ανταγωνισμό τον οποίο επιδιώκει η Κοινότητα. Αυξάνουν τη διαφάνεια της αγοράς, εντείνουν τον ανταγωνισμό και συμβάλλουν στην πρόληψη στρεβλώσεων του ανταγωνισμού, οι οποίες θα μπορούσαν διαφορετικά να συμβούν. Για την Επιτροπή έχει μεγάλη σημασία το γεγονός ότι όλοι αυτοί οι αγωγοί υπάγονται στην αρχή «Common-Carrier» και της ανοιχτής πρόσβασης, και έχει την άποψη ότι οι αρχές αυτές έχουν μεγάλη σημασία και για μελλοντικούς αγωγούς. Διαπιστώνει ότι αυτές οι αρχές εφαρμόζονται ήδη σε ορισμένους άλλους αγωγούς, ιδίως σε εκείνους που αποτελούν ήδη μέρος του συστήματος ARG και ότι όπου οι αγωγοί δεν λειτουργούν επίσημα σύμφωνα με αυτές τις αρχές, οι κανόνες ανταγωνισμού του εκάστοτε κράτους μέλους θα περιορίσουν στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.

(57)

Ο αγωγός πιθανόν επιφέρει εμμέσως περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα με τη μείωση του κόστους των μεταφορών και τη χρήση αποτελεσματικότερων μέσων μεταφοράς. Η μεταφορά πρώτων υλών όπως αιθυλενίου και πετρελαίου με αγωγούς είναι φιλικότερη προς το περιβάλλον από άλλες μεθόδους μεταφοράς, οι οποίες χρησιμοποιούνται για παράγωγα και τελικά προϊόντα. Η κατανάλωση συνθετικών υλών εξαρτάται, ως επί το πλείστον, από το γενικό επίπεδο κατανάλωσης και τη βιομηχανική παραγωγή και δεν υπάρχει λόγος να θεωρηθεί ότι στη Βαυαρία η κατάσταση διαφέρει. Εάν δεν κατασκευαζόταν ο αγωγός και εάν η βαυαρική πετροχημική βιομηχανία περιέπιπτε σε παρακμή, παράγωγα αιθυλενίου καθώς και ημικατεργασμένα και έτοιμα προϊόντα θα έπρεπε να μεταφερθούν στη Βαυαρία σε μεγάλες ποσότητες. Επιπλέον ο αγωγός επιτρέπει στους χρήστες να επενδύσουν σε δυναμικό παραγωγής σε ολόκληρο το μήκος του και έτσι να επιλέξουν τόπο εγκατάστασης εγγύτερα στους πελάτες και/ή τόπο εγκατάστασης ο οποίος επιβαρύνει λιγότερο το περιβάλλον. Γι’ αυτόν τον λόγο ορισμένα πλεονεκτήματα είναι πολύ αβέβαια για να ληφθούν θετικά υπόψη κατά την αξιολόγηση της ενίσχυσης. Από την άλλη πλευρά μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο ότι ο αγωγός τουλάχιστον δεν θα επιδράσει αρνητικά στο περιβάλλον.

(58)

Το ύψος της ενίσχυσης περιορίζεται στο ελάχιστο αναγκαίο και το μέσο φαίνεται να είναι κατάλληλο για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού. Από τα στοιχεία που διαβίβασε η Γερμανία προκύπτει εσωτερική απόδοση ύψους περίπου 1,2 %, εάν υπολογιστούν έμμεσα πλεονεκτήματα για τους εταίρους της κοινοπραξίας και σαφώς κάτω του 1 % εάν υπολογιστούν μόνο τα άμεσα πλεονεκτήματα. Αυτές οι αποδόσεις είναι χαμηλές συγκρινόμενες με τις συνήθεις αποδόσεις του κλάδου. Γι’ αυτόν τον λόγο μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο ότι το σχέδιο δεν θα πραγματοποιηθεί χωρίς ενίσχυση.

(59)

Επισημαίνεται ότι η ένταση ενίσχυσης ανέρχεται σε 29,1 % (και σε καμία περίπτωση δεν θα υπερβεί το 29,9 %)· βρίσκεται επομένως αρκετά κάτω του 50 % που είχε προβλεφθεί κατά την κοινοποίηση, ποσοστό στο οποίο η Επιτροπή είχε βασίσει την απόφασή της για την κίνηση επίσημης διαδικασίας.

(60)

Το ερώτημα για την αναλογικότητα της ενίσχυσης πρέπει να απαντηθεί θετικά, διότι οι ευνοούμενοι θα φέρουν τουλάχιστον 70 % του κόστους. Μια ένταση ενίσχυσης ύψους 29,1 % είναι συγκρίσιμη με την ένταση ενίσχυσης που επιτρέπει το κοινοτικό πλαίσιο για ενισχύσεις προστασίας του περιβάλλοντος ή των κατευθυντήριων γραμμών για κρατικές ενισχύσεις με περιφερειακή σκοπιμότητα. Βρίσκεται κάτω από την επιτρεπόμενη ένταση για άλλες ανοιχτές υποδομές μεταφοράς. Σημαντικότερη από την ένταση ενίσχυσης είναι ωστόσο η αναμενόμενη απόδοση, η οποία σε αυτή την περίπτωση είναι περίπου 1,2 εάν ληφθούν υπόψη τα έμμεσα πλεονεκτήματα για τους εταίρους της κοινοπραξίας και σαφώς κάτω του 1 % εάν υπολογιστούν μόνο τα άμεσα πλεονεκτήματα.

(61)

Η ενίσχυση στρεβλώνει τον ανταγωνισμό πρωτίστως στην αγορά αιθυλενίου. Αφενός η ενίσχυση θα οδηγήσει στην «εξαγωγή» της πλεονάζουσας παραγωγής αιθυλενίου προς το Ludwigshafen και ίσως και στο σύστημα ARG. Καθώς η ενίσχυση δεν επηρεάζει άμεσα το κόστος παραγωγής και προστίθεται το κόστος μεταφοράς, οι επιπτώσεις στις τιμές θα είναι περιορισμένες. Η OMV και η ROG θα ανταγωνιστούν άμεσα παραγωγούς αιθυλενίου εγκατεστημένους σε άλλα σημεία κατά μήκος του συνδεδεμένου δικτύου, ωστόσο η αύξηση του δυναμικού με την OMV και την Ruhr Oel είναι μικρή σε σύγκριση με το ήδη υπάρχον δυναμικό στην περιοχή ARG, και τα μερίδια αγοράς των δικαιούχων είναι μικρά.

(62)

Η ενίσχυση στρεβλώνει τον ανταγωνισμό επίσης στις αγορές παραγώγων του αιθυλενίου καθώς και ημικατεργασμένων και έτοιμων προϊόντων από συνθετική ύλη. Με την ενίσχυση μπορούν οι επιχειρήσεις αυτού του κλάδου στη Βαυαρία να λειτουργήσουν αποτελεσματικότερα. Αυτές οι επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα και τον ανταγωνισμό είναι ωστόσο έμμεσες και όχι ανεπίτρεπτα μεγάλες.

(63)

Δεδομένων των συνθηκών προσφοράς και ζήτησης παγκοσμίως είναι απίθανο η αύξηση της παραγωγής αιθυλενίου στη Βαυαρία να οδηγήσει σε άξια λόγου υποχώρηση της παραγωγής αιθυλενίου σε άλλα μέρη της Κοινότητας. Η ζήτηση για συνθετικές ύλες αυξάνεται εν πολλοίς παράλληλα με τη γενική οικονομική ανάπτυξη. Στη Δυτική Ευρώπη αναμένεται αύξηση κατά 2 % και στην Ανατολική Ευρώπη αύξηση κατά 5,5 %. Εκτός αυτού οι επιπτώσεις θα επικεντρωθούν στην αγορά αιθυλενίου στη Γερμανία, δηλαδή στο κράτος-μέλος που υποβάλει τη δήλωση. Οι επιπτώσεις κατά μήκος του δικτύου αγωγών στο Βέλγιο και τις Κάτω Χώρες θα είναι έμμεσες και μπορούν να αφορούν επίσης μονάδες παραγωγής των δικαιούχων, ιδίως το εργοστάσιο της BASF στην Αμβέρσα.

(64)

Τέλος οι δεσμεύσεις των φορέων εκμετάλλευσης αγωγών που θα συνδεθούν με τον σχεδιαζόμενο αγωγό θα πρέπει να εμποδίσουν περαιτέρω στρεβλώσεις του ανταγωνισμού μεταξύ των διαφόρων χρηστών αυτών των αγωγών. Όπως αναφέρθηκε ήδη στην αιτιολογική σκέψη 56, έχει μεγάλη σημασία να λειτουργούν οι αγωγοί αυτοί με την αρχή common-carrier και την αρχή της ανοιχτής πρόσβασης.

(65)

Η Επιτροπή στην απόφασή της για την κίνηση της επίσημης διαδικασίας εξέτασης διατύπωσε επιφυλάξεις ως προς τις μειωμένες τιμές για μακροπρόθεσμα συμβόλαια και για μεγάλες ποσότητες. Η Γερμανία διευκρίνισε σχετικά ότι δεν προβλέπονται τέτοιου είδους εκπτώσεις, πράγμα που επίσης επιδρά θετικά στον ανταγωνισμό και μειώνει τους φραγμούς εισόδου στην αγορά.

(66)

Από τους παραπάνω λόγους προκύπτει ότι η ενίσχυση είναι προς το συμφέρον της Κοινότητας, και ότι αυτό το γεγονός ισοσταθμίζει τις αναμενόμενες περιορισμένες στρεβλώσεις του ανταγωνισμού. Η ενίσχυση μπορεί ως εκ τούτου να θεωρηθεί συμβατή με την κοινή αγορά.

(67)

Η κρατική ενίσχυση ύψους 29,9 % του επιλέξιμου κόστους της επένδυσης, την οποία σκοπεύει να χορηγήσει η Γερμανία στην κοινοπραξία Ethylen-Pipeline Süd GmbH & Co. KG (EPS) για την κατασκευή αγωγού αιθυλενίου μεταξύ Ludwigshafen και Münchsmünster σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ είναι μέχρι του ανώτατου ποσού ενίσχυσης 44 850 000 EUR, συμβιβάσιμη με την Κοινή Αγορά,

—

την Ethylen-Pipeline Süd GmbH & Co. KG, αρμόδια για τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία του αγωγού, με έναν ομόρρυθμο εταίρο, την Ethylen-Pipeline Süd Geschäftsführungs GmbH, χωρίς μερίδιο του εταιρικού κεφαλαίου, και πολλούς ετερόρρυθμους εταίρους με μερίδια του εταιρικού κεφαλαίου ύψους 700 000 EUR, συγκεκριμένα τις BASF, OMV και Ruhr Oel, οι οποίες κατέχουν από 20 %, καθώς και τις Borealis Clariant, Vinnolit και Wacker με 10 % εκάστη (Η LfA Förderbank Bayern δεν θα συμμετάσχει στην Ethylen-Pipeline Süd GmbH & Co. KG ούτε ως ομόρρυθμος ούτε ως ετερόρρυθμος εταίρος ούτε θα φέρει ευθύνη για τη χρηματοδότηση του σχεδίου)

—

την Ethylen-Pipeline Süd Geschäftsführungs GmbH, η οποία διευθύνει την Ethylen-Pipeline Süd GmbH & Co. KG και στην οποία συμμετέχει η LfA με 25,1 % του εταιρικού κεφαλαίου ύψους 28 000 EUR· το υπόλοιπο κεφάλαιο κατέχουν ισομερώς οι βιομηχανικοί εταίροι της Ethylen-Pipeline Süd GmbH & Co. KG.