27.3.2007   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 86/1

(1)

Με επιστολή της 2ας Νοεμβρίου 2004 (που καταχωρήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2004 με τον αριθμό CP 212/2004) η επιχείρηση καλωδιακής τηλεόρασης Essent Kabelcom, στο εξής «Essent», υπέβαλε ανεπίσημη καταγγελία στην Επιτροπή. Η καταγγελία αφορούσε τη χορήγηση ενίσχυσης για δίκτυο υαλοϊνο-οπτικής πρόσβασης (ίνες κατ’οίκον, δίκτυο FTTH) στο Appingedam, δήμο της Βόρειας Ολλανδίας. Η Essent έχει εν τω μεταξύ δηλώσει ότι η καταγγελία πρέπει να θεωρηθεί επίσημη.

(2)

Η Essent, η δεύτερη μεγαλύτερη επιχείρηση καλωδιακής τηλεόρασης των Κάτω Χωρών, που, μεταξύ άλλων εκμεταλλεύεται καλωδιακό δίκτυο στο Appingedam, είχε ήδη ασκήσει προσφυγή σε ολλανδικό δικαστήριο τον Σεπτέμβριο του 2004 (2). Το δικαστήριο είχε διατάξει τον δήμο του Appingedam, βάσει του άρθρου 88 παράγραφος 3 της Συνθήκης, να κοινοποιήσει στην Επιτροπή το σχέδιο χορήγησης της ενίσχυσης, να συνεργαστεί με την Επιτροπή και να αναστείλει την κατασκευή του δικτύου.

(3)

Με επιστολή, που καταχωρήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2005, οι αρχές των Κάτω Χωρών κοινοποίησαν το μέτρο στην Επιτροπή «για λόγους ασφάλειας δικαίου», δηλώνοντας ότι το μέτρο δεν περιέχει στοιχείο ενίσχυσης. Στις 31 Μαρτίου 2005 η Επιτροπή ζήτησε συμπληρωματικές πληροφορίες από τις ολλανδικές αρχές. Αφού ζήτησαν παράταση της προθεσμίας, οι ολλανδικές αρχές απήντησαν με επιστολή της 4ης Αυγούστου 2005, η οποία καταχωρήθηκε στις 16 Αυγούστου 2005.

(4)

Με επιστολή της 20ής Οκτωβρίου 2005 η Επιτροπή ανακοίνωσε στις ολλανδικές αρχές ότι αποφάσισε να κινήσει τη διαδικασία του άρθρου 88 παράγραφος 2 της Συνθήκης όσον αφορά το συγκεκριμένο μέτρο («απόφαση κίνησης της διαδικασίας έρευνας»). Η απόφαση δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 16ης Δεκεμβρίου 2005 (3). Με την εν λόγω δημοσίευση η Επιτροπή κάλεσε τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με το μέτρο.

(5)

Με επιστολή της 3ης Ιανουαρίου 2006 οι ολλανδικές αρχές απήντησαν στην αίτηση της Επιτροπής για την υποβολή παρατηρήσεων που περιλαμβάνεται στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας έρευνας. Η Επιτροπή έλαβε επίσης παρατηρήσεις από τους ακόλουθους ενδιαφερομένους:

(6)

Στις 3 Μαΐου 2006 οι παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων απεστάλησαν στις ολλανδικές αρχές. Στις 7 Ιουνίου 2006 οι ολλανδικές αρχές ανακοίνωσαν στην Επιτροπή ότι δεν έχουν κανένα σχόλιο σχετικά με τις υποβληθείσες παρατηρήσεις.

(7)

Ο δήμος του Appingedam εκτιμά ότι χρειάζεται δημόσια παρέμβαση για τη στήριξη της κατασκευής του δικτύου FTTH προκειμένου οι προηγμένες ευρυζωνικές υπηρεσίες να καταστούν γενικά διαθέσιμες σε επιχειρήσεις και ιδιώτες στο Appingedam (4). Σύμφωνα με τον δήμο, η Essent και η εταιρεία τηλεπικοινωνιών KPN του Appingedam προσφέρουν πρόσβαση στο Ιντερνέτ αλλά όχι προηγμένες ευρυζωνικές υπηρεσίες. Ο δήμος αποφάσισε να συμμετάσχει χρηματικά στο σχέδιο, αφού οι παράγοντες της αγοράς δεν είχαν δείξει ενδιαφέρον συμμετοχής σε αυτό με όρους αγοράς.

(8)

Το παθητικό στρώμα του υαλοϊνο-οπτικού δικτύου (δικαιώματα εκσκαφής, σωλήνες, γυάλινες ίνες, και λοιπά) θα αποτελεί ιδιοκτησία δημοσίου ιδρύματος («Stichting Glasvezelnet Appingedam», στο εξής «το ίδρυμα» που θα δημιουργηθεί και θα ελέγχεται από τον δήμο. Η επένδυση στο παθητικό στρώμα υπολογίζεται σε 4,9 εκατ. ευρώ. Ο δήμος του Appingedam θα χορηγήσει είτε δάνειο είτε εγγύηση δανείου για το εν λόγω ποσό. Αρχικά δεν προβλεπόταν η προκήρυξη δημόσιου διαγωνισμού για την εγκατάσταση του παθητικού στρώματος. Ωστόσο, ο δήμος αποφάσισε τελικά να προκηρύξει διαγωνισμό, όπως δηλώνεται στην επιστολή των ολλανδικών αρχών της 4ης Αυγούστου 2005.

(9)

Βάσει του παθητικού στρώματος θα δημιουργηθεί ένα ενεργητικό στρώμα, ο φορέας εκμετάλλευσης του οποίου θα προσφέρει μόνο χονδρικές υπηρεσίες σε παρόχους υπηρεσιών που θα προσφέρουν ευρυζωνικές υπηρεσίες σε τελικούς χρήστες (νοικοκυριά και επιχειρήσεις). Το κόστος του ενεργητικού στρώματος (εξοπλισμός τηλεπικοινωνιών, διαχείριση δικτύου και λοιπά) υπολογίζεται σε 1 έως 1,3 εκατ. ευρώ. Τα ενεργητικά συστατικά στοιχεία έχουν διάρκεια οικονομικής ζωής που υπολογίζεται σε 5 έως 8 έτη.

(10)

Αρχικά οι ολλανδικές αρχές είχαν δηλώσει ότι το ενεργητικό στρώμα θα ανήκει και θα χρηματοδοτηθεί από οργανισμό («Stichting Damsternet») που θα δημιουργηθεί από ιδιώτες επενδυτές, χωρίς να αναφέρουν όλους τους ενδιαφερόμενους ιδιώτες. Σύμφωνα με τις αρχές έχουν δείξει ενδιαφέρον […] (5), […] και […].

(11)

Στην επιστολή της 4ης Αυγούστου 2005 οι ολλανδικές αρχές δήλωσαν επίσης ότι τελικά ο δήμος θα προκηρύξει δημόσιο διαγωνισμό για την ανάθεση του δικαιώματος χρήσης του ενεργητικού στρώματος συμπεριλαμβανομένης της εκμετάλλευσης του δικτύου, σε φορέα εκμετάλλευσης, στο εξής «ο φορέας εκμετάλλευσης». Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διαθέτει η Επιτροπή οι άλλοι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών εκτός από τον φορέα εκμετάλλευσης δεν θα έχουν άμεση πρόσβαση στο παθητικό στρώμα.

(12)

Στην παρούσα φάση δεν είναι σαφές υπό ποιους οικονομικούς όρους θα χορηγηθεί το δικαίωμα χρήσης. Στη σύμβαση χρήσης ορίζεται ότι ο κάτοχος του δικαιώματος χρήσης θα καταβάλει ετησίως τέλη στο ίδρυμα. Ωστόσο, το ίδρυμα μπορεί να εισπράξει ένα ανώτατο ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 80 % των ταμειακών ροών του συγκεκριμένου έτους. Εάν οι εν λόγω ταμειακές ροές είναι αρνητικές, το ίδρυμα δεν θα επιβάλει τέλη χρήσης. Σε μια τέτοια περίπτωση, το ίδρυμα μπορεί να ζητήσει πληρωμή ελάχιστου μόνο ποσού, όπως αναφέρεται σε παράρτημα της σύμβασης χρήσης. Στο παράρτημα, ωστόσο, δεν αναφέρεται το εν λόγω ποσό.

(13)

Εάν δημιουργηθεί το ευρυζωνικό δίκτυο στο Appingedam, οι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη χονδρική πρόσβαση για να προσφέρουν λιανικές ευρυζωνικές υπηρεσίες σε τελικούς χρήστες. Ως εκ τούτου, η εισαγωγή του προβλεπόμενου ευρυζωνικού δικτύου που πρόκειται να χρηματοδοτηθεί από τον δήμο του Appingedam αφορά τόσο τις χονδρικές όσο και τις λιανικές αγορές του Appingedam.

(14)

Όσον αφορά τη λιανική αγορά των ευρυζωνικών υπηρεσιών στο Appingedam, τόσο η KPN όσο και η Essent παρέχουν ευρυζωνικές υπηρεσίες σε τελικούς χρήστες: η Essent παρέχει ταχύτητες μεταφόρτωσης έως 5Mbit/s και η KPN έως 6 bit/s. Τόσο η Essent όσο και η KPN παρέχουν τριπλό πακέτο υπηρεσιών (τηλεφωνία, Διαδίκτυο και ψηφιακή/αναλογική τηλεόραση). Βάσει της χονδρικής πρόσβασης της KPN είναι δυνατή η παροχή ευρυζωνικών υπηρεσιών και από άλλους παρόχους υπηρεσιών Διαδικτύου. Σύμφωνα με σχετικές πληροφορίες που διαθέτει η Επιτροπή, στη διάρκεια του 2006 η Essent θα είναι σε θέση να παρέχει ταχύτητες μεταφόρτωσης μέχρι 8 Mbit/s και για το πλέον προηγμένο προϊόν της μέχρι και 15 Mbit/s (6). Επιπλέον, τόσο η KPN όσο και η Essent διαθέτουν τις τεχνικές δυνατότητες για να επεκτείνουν περαιτέρω την ευρυζωνική ικανότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών τους βάσει των υφιστάμενων δικτύων τους.

(15)

Όσον αφορά τις αγορές χονδρικής, η παρέμβαση του δήμου του Appingedam έχει ως στόχο αφενός να καταστεί διαθέσιμο μέσω του φορέα εκμετάλλευσης ένα υαλοϊνο-οπτικό δίκτυο χονδρικής και αφετέρου να εξασφαλιστεί η παροχή ευρυζωνικών υπηρεσιών χονδρικής μέσω υαλοϊνο-οπτικών συνδέσεων μεγάλου ζωνικού εύρους (7). Όσον αφορά τις αγορές χονδρικής, που αναφέρονται στη σύσταση της Επιτροπής για τις σχετικές αγορές (8), φαίνεται στην προκειμένη περίπτωση το προτεινόμενο μέτρο να αφορά, άμεσα ή έμμεσα, δύο ειδικές αγορές. Πρόκειται κατά τα φαινόμενα για τη χονδρική αγορά αδεσμοποίητης πρόσβασης στον τοπικό βρόχο (αγορά 11 της σύστασης) και την αγορά χονδρικής ευρυζωνικής πρόσβασης (αγορά 12 της σύστασης). Στο Appingedam η KPN έχει χονδρική πρόσβαση σε υποδομή και υπηρεσίες που είναι απαραίτητες για την παροχή ευρυζωνικών υπηρεσιών (9).

(16)

Στην απόφασή της να κινήσει τη διαδικασία έρευνας η Επιτροπή εξέφρασε τις αμφιβολίες της όσον αφορά τη συμβατότητα του μέτρου με την κοινή αγορά βάσει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης. Όσον αφορά την αναγκαιότητα του μέτρου, στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας έρευνας εκφράζονται αμφιβολίες για το κατά πόσον στο Appingedam υφίστανται πραγματικά στοιχεία τα οποία αποτελούν ένδειξη «αδυναμίας της αγοράς».

(17)

Στην απόφαση αναφέρεται ότι στο Appingedam υπάρχει ήδη ευρυζωνική πρόσβαση στο δίκτυο, μολονότι οι υπηρεσίες που παρέχονται τώρα δεν είναι εντελώς παρόμοιες με τις υπηρεσίες του σχεδιαζόμενου δικτύου. Αναφέρεται επίσης ότι υπάρχει το ενδεχόμενο σημαντικής αλληλεπικάλυψης όσον αφορά την κάλυψη δικτύου και την παροχή υπηρεσιών μεταξύ των υφιστάμενων δικτύων και του προτεινόμενου μέτρου.

(18)

Η Επιτροπή ανέφερε επίσης ότι δεν έχει διαπιστώσει εφαρμογές ή υπηρεσίες προς ιδιώτες και επιχειρήσεις οι οποίες δεν είναι δυνατόν να προσφερθούν με τη βοήθεια των ευρυζωνικών υπηρεσιών που παρέχονται μέσω των υφιστάμενων δικτύων. Η δυνατότητα αμοιβαίας υποκατάστασης μεταξύ των υπηρεσιών λιανικής και χονδρικής που παρέχονται μέσω του προβλεπόμενου δικτύου FTTH είναι μεγάλη. Κατά συνέπεια, στο άμεσο μέλλον το μέτρο μπορεί να νοθεύσει σοβαρά τον ανταγωνισμό.

(19)

Τα μέτρα που σχεδιάζουν να λάβουν οι ολλανδικές αρχές απειλούν σοβαρά να συμπιέσουν τις παρούσες και μελλοντικές επενδύσεις των παραγόντων της αγοράς δεδομένου ότι συνιστούν κρατική παρέμβαση. Στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας έρευνας αναφέρεται επίσης ότι υπό αυτές τις συνθήκες είναι αμφίβολο εάν το προτεινόμενο μέτρο και η καθαυτή εφαρμογή του στην προκειμένη περίπτωση πληρούν το κριτήριο της αναλογικότητας προς τον επιδιωκόμενο στόχο.

(20)

Η Επιτροπή έλαβε παρατηρήσεις από τρεις ενδιαφερόμενους: την Essent, τη VECAI και οργάνωση του τομέα που επιθυμεί να παραμείνει ανώνυμη.

(21)

Η εταιρεία καλωδιακής τηλεόρασης Essent ισχυρίζεται, παραπέμποντας σε έκθεση του CPB (10), ότι στο Appingedam δεν υφίσταται αδυναμία της αγοράς. Το CPB πραγματοποίησε έρευνα όσον αφορά την εικαζόμενη αδυναμία της αγοράς στην ευρυζωνική αγορά των Κάτω Χωρών (11) και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ολλανδική ευρυζωνική αγορά δεν παρουσιάζει κανένα σημάδι αδυναμίας. Σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση η λήψη κρατικών μέτρων δεν μπορεί να δικαιολογηθεί με βάση το επιχείρημα της αδυναμίας της αγοράς. Σύμφωνα με την Essent, ο υπουργός οικονομικών συμφώνησε με το συμπέρασμα του CPB σε επιστολή προς το ολλανδικό κοινοβούλιο της 5ης Δεκεμβρίου 2005, που υποβλήθηκε στην Επιτροπή.

(22)

Η Essent αναφέρει περαιτέρω ότι το Appingedam δεν μπορεί να θεωρηθεί ως περιφερειακή περιοχή που χαρακτηρίζεται από κοινωνική και οικονομική καθυστέρηση. Οι υπηρεσίες που ο δήμος επιθυμεί να προσφέρει όσον αφορά την εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη και τη μέριμνα για τους ηλικιωμένους, μπορούν να προσφερθούν και μέσω των υφιστάμενων δικτύων. Η Essent προσυπογράφει το συμπέρασμα της Επιτροπής ότι δεν έχουν διαπιστωθεί εφαρμογές ή υπηρεσίες που μπορούν να προσφερθούν μέσω του δικτύου FTTH αλλά όχι μέσω των παρόντων δικτύων. Επιπλέον, σύμφωνα με την Essent, οι τιμές για την ευρυζωνική πρόσβαση στο Appingedam δεν είναι υψηλότερες απ’αυτές σε άλλα μέρη των Κάτω Χωρών.

(23)

Η VECAI, η οργάνωση των επιχειρήσεων καλωδιακής τηλεόρασης στις Κάτω Χώρες, θεωρεί ότι τα εξεταζόμενα μέτρα ενίσχυσης δεν συμβιβάζονται με το άρθρο 87, παράγραφος 3, στοιχείο γ) της Συνθήκης. Κατά την VECAI, η χορήγηση κρατικής ενίσχυσης στον εν λόγω τομέα θα νοθεύσει άμεσα τον ανταγωνισμό σε μια αγορά στην οποία ο ανταγωνισμός είναι σκληρός.

(24)

Σύμφωνα με την VECAI, τη στιγμή αυτή δεν υφίσταται αδυναμία της αγοράς στην αγορά ευρυζωνικών υπηρεσιών στις Κάτω Χώρες. Για να υποστηρίξει το επιχείρημα αυτό η VECAI, όπως και η Essent, παραπέμπει στην έκθεση CPB και στην επιστολή του υπουργού οικονομικών. Η υπάρχουσα υποδομή είναι κατάλληλη για την παροχή ιδιαίτερα προηγμένων ευρυζωνικών υπηρεσιών. Οι προβλεπόμενες επενδύσεις, σύμφωνα με την VECAI, θα επαναλάβουν απλώς την υπάρχουσα υποδομή χωρίς να προσθέσουν κάτι καινούργιο.

(25)

Η VECAI ισχυρίζεται περαιτέρω ότι το Appingedam δεν μπορεί να θεωρηθεί ως περιφερειακή περιοχή. Εξάλλου, η VECAI αναφέρει ότι το γεγονός ότι ο δήμος δεν αποτελεί μόνο ιδιοκτήτη υποδομής αλλά και «δημόσια αρχή» (χορήγηση αδειών, δικαιώματα διέλευσης κλπ.), υπό ορισμένες συνθήκες μπορεί να οδηγήσει σε σύγκρουση συμφερόντων. Η παροχή στήριξης σε ευρυζωνικές πρωτοβουλίες ενέχει τον κίνδυνο μιας σύγκρουσης μεταξύ των δημόσιων και ιδιωτικών δραστηριοτήτων.

(26)

Η οργάνωση του τομέα που επιθυμεί να παραμείνει ανώνυμη κρίνει ότι η Επιτροπή πρέπει να στηρίξει την ανάπτυξη ανοικτών παθητικών υποδομών πρόσβασης. Σύμφωνα με την οργάνωση, η διαίρεση μεταξύ υπηρεσιών και υποδομής μπορεί να μειώσει τους φραγμούς όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά, να ευνοήσει τον ανταγωνισμό και να προωθήσει την καινοτομία. Η οργάνωση θεωρεί ότι οι απαιτήσεις ανταγωνισμού πρέπει να έχουν ως στόχο την προώθηση της γενικής ευημερίας και όχι την προστασία των φορέων που ήδη υπάρχουν στην αγορά.

(27)

Η εν λόγω οργάνωση θεωρεί ότι δεν απαιτείται κρατική ενίσχυση σε περίπτωση που οι ιδιοκτήτες της υπάρχουσας υποδομής συμφωνούν να έχουν όλοι οι άλλοι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών πρόσβαση στην υποδομή τους και να παρέχουν πρόσβαση σε ισότιμη βάση συναρτήσει του κόστους. Εφόσον αυτό δεν συμβαίνει, τότε υπάρχει πράγματι αδυναμία της αγοράς και το κράτος θα πρέπει να μπορεί να παρέμβει.

(28)

Απαντώντας στην αίτηση για την υποβολή παρατηρήσεων που περιλαμβάνεται στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας έρευνας, οι ολλανδικές αρχές δεν αμφισβήτησαν κανένα από τα επιχειρήματα που προέβαλε η Επιτροπή κατά την κίνηση της διαδικασίας. Οι ολλανδικές αρχές υπέβαλαν σειρά εγγράφων (ερευνητικές εκθέσεις) ώστε να καταστούν σαφείς οι λόγοι στους οποίους βασίζεται το μέτρο και οι δυνατότητες του δικτύου.

(29)

Στις εκθέσεις δίνεται έμφαση στις πιθανές εφαρμογές του σχεδιαζόμενου δικτύου. Οι ολλανδικές αρχές ισχυρίζονται ότι επέλεξαν ένα υαλοϊνο-οπτικό δίκτυο διότι η παρούσα υποδομή δεν προσφέρει την επιθυμητή ευρυζωνική ικανότητα και ποιότητα παρεχόμενων υπηρεσιών. Η προβλεπόμενη υποδομή θα καταστήσει δυνατή την παροχή υπηρεσιών ταχείας σύνδεσης με το Διαδίκτυο, τηλεδιάσκεψης, μαγνητοσκόπησης κατ’αίτηση, διαλογικών παιχνιδιών/τηλεόρασης και IP-VPN (12).

(30)

Οι υπηρεσίες και εφαρμογές που θα καταστούν δυνατές μέσω του σχεδιαζόμενου δικτύου FTTH θεωρούνται σημαντικές για την άσκηση των καθηκόντων του ίδιου του δήμου (όπως η προσφορά ηλεκτρονικών δημόσιων υπηρεσιών), για την υγειονομική περίθαλψη (όπως ιατρική βοήθεια εξ αποστάσεως και συνεργασία με τα διαφορετικά ιδρύματα που εμπλέκονται στην υγειονομική περίθαλψη) και την εκπαίδευση (όπως εφαρμογές για την εκπαίδευση εξ αποστάσεως). Οι ολλανδικές αρχές αναφέρουν σχετικά ότι το Appingedam έχει υψηλό ποσοστό ανέργων και ηλικιωμένων για τους οποίους είναι απαραίτητη η πρόσβαση σε προηγμένες ευρυζωνικές υπηρεσίες.

(31)

Οι ολλανδικές αρχές προέβαλαν διάφορα επιχειρήματα για να αποδείξουν ότι το μέτρο δεν περιέχει στοιχείο κρατικής ενίσχυσης και ότι το σχέδιο αφορά μόνο την παροχή «δημόσιας υποδομής».

(32)

Σύμφωνα με τις ολλανδικές αρχές το μέτρο δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης, αλλά πρέπει να θεωρηθεί ως τυπικό δημόσιο καθήκον, συγκεκριμένα ως παροχή γενικής «δημόσιας» υποδομής που θα είναι προσβάσιμη υπό τους ίδιους όρους για όλα τα μέρη.

(33)

Η Επιτροπή κρίνει ότι αυτό ισχύει εφόσον μια υποδομή είναι απαραίτητη για την παροχή υπηρεσίας που εμπίπτει στην ευθύνη του κράτους προς το ευρύ κοινό και περιορίζεται στην εκπλήρωση των απαιτήσεων της συγκεκριμένης υπηρεσίας. Επιπλέον, πρέπει να πρόκειται για παροχή την οποία, κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα εξασφάλιζε η αγορά, δεδομένου ότι δεν θα ήταν οικονομικά αποδοτική, και πρέπει ο τρόπος εκμετάλλευσής της να μην ευνοεί αποκλειστικά μια συγκεκριμένη επιχείρηση.

(34)

Για τον λόγο αυτό η Επιτροπή κρίνει ότι το σχέδιο δεν μπορεί να θεωρηθεί ως γενική υποδομή που δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων. Σε αντίθεση με ορισμένες υποδομές για τον τομέα των μεταφορών, που είναι προσβάσιμες για όλους αδιακρίτως τους πιθανούς χρήστες υπό ίσους όρους και των οποίων η δημιουργία (κατασκευή και/ή διαχείριση) δεν θα ήταν δυνατή υπό καθαρά εμπορικούς όρους, το εν λόγω είδος υποδομής κατασκευάζεται από ιδιωτικές εταιρείες, και όχι απαραίτητα υπό τους όρους που καθορίζει ο δήμος του Appingedam για το εξεταζόμενο μέτρο.

(35)

Όπως προκύπτει από την παρουσία της KPN και της Essent στο Appingedam, η παροχή τοπικού δικτύου για την πρόσβαση σε ηλεκτρονικές επικοινωνίες δεν αποτελεί καθήκον το οποίο έχει ανατεθεί κατά αποκλειστικότητα σε μια δημόσια υπηρεσία, αλλά υπάρχουν ανάλογα δίκτυα με τα οποία οι σχετικοί φορείς εκμετάλλευσης παρέχουν υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Κατά συνέπεια, το σχεδιαζόμενο μέτρο επαναλαμβάνει σε ορισμένο βαθμό πρωτοβουλίες της αγοράς ή εξασφαλίζει την παροχή υπηρεσιών που είναι ήδη διαθέσιμες.

(36)

Η μη νόθευση του ανταγωνισμού δεν είναι εγγενής στα μέτρα αυτού του είδους, αλλά πρέπει να διαπιστώνεται κατά περίπτωση. Η κατάσταση της αγοράς στο Appingedam είναι τέτοια που το μέτρο νοθεύει ή απειλεί να νοθεύσει τον ανταγωνισμό διότι θα ανταγωνιστεί υπάρχοντα ιδιωτικά δίκτυα και θα αποθαρρύνει ιδιώτες που θα επιθυμούσαν στο μέλλον να επενδύσουν σε ανάλογα δίκτυα.

(37)

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή κρίνει ότι το σχέδιο στο Appingedam εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων και δεν πρέπει να θεωρηθεί ως γενική υποδομή που εμπίπτει στη συνήθη ευθύνη του κράτους έναντι του κοινού.

(38)

Μολονότι οι ολλανδικές αρχές δεν έχουν επικαλεστεί ρητά υπηρεσία γενικού οικονομικού συμφέροντος, η Επιτροπή θα εξετάσει εάν η παροχή του δικτύου FTTH στο Appingedam μπορεί να θεωρηθεί ως τέτοια.

(39)

Τα κράτη μέλη διαθέτουν γενικά μεγάλη διακριτική ευχέρεια όσον αφορά το χαρακτηρισμό μιας υπηρεσίας ως υπηρεσίας γενικού οικονομικού συμφέροντος. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη η νομολογία του κοινοτικού δικαστηρίου στην οποία θεσπίζονται οι γενικές αρχές (13).

(40)

Το εξεταζόμενο σχέδιο έχει ως στόχο τη δημιουργία συμβατικής σχέσης μεταξύ του φορέα εκμετάλλευσης του ενεργητικού στρώματος και του δήμου/ιδρύματος σύμφωνα με τους κανόνες μιας σχετικά κλασικής εταιρικής σχέσης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα και όχι την ανάθεση και την παροχή υπηρεσίας γενικού οικονομικού συμφέροντος. Αυτό προκύπτει επίσης και από όλα τα σχετικά έγγραφα που υπέβαλε η ολλανδική κυβέρνηση σε σχέση με το μέτρο, στα οποία δεν αναφέρονται πουθενά οι λέξεις «υπηρεσία γενικού οικονομικού συμφέροντος» ή ανάλογες εκφράσεις. Σε αντίθεση με περιπτώσεις στις οποίες η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η χρηματοδοτική κρατική ενίσχυση αποτελεί αντιστάθμιση για την παροχή υπηρεσίας γενικού οικονομικού συμφέροντος, βλέπε την απόφαση στην υπόθεση Pyrénées-Atlantiques  (14) , στην προκειμένη περίπτωση δεν ανατίθεται ούτε στο ίδρυμα ούτε στο φορέα εκμετάλλευσης μια σαφής αποστολή για την παροχή υπηρεσίας γενικού οικονομικού συμφέροντος προκειμένου να προσφερθεί ευρυζωνική πρόσβαση στο ευρύ κοινό, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, σε τοπικές και απομακρυσμένες περιοχές στις οποίες κανένας άλλος φορέας εκμετάλλευσης δεν παρέχει γενική και επί πληρωμή πρόσβαση σε ευρυζωνικές υπηρεσίες.

(41)

Στην υπόθεση Pyrénées-Atlantiques το μέτρο έχει ως άμεσο στόχο να καταστήσει προσβάσιμες τις ευρυζωνικές υπηρεσίες, μέσω ενός δικτύου χονδρικής, για το ευρύ κοινό σε μια περιοχή με περιορισμένη ευρυζωνική κάλυψη. Οι εν λόγω προϋποθέσεις δεν ισχύουν στο Appingedam, όπου ήδη δύο δίκτυα παρέχουν ευρυζωνικές υπηρεσίες.

(42)

Δεδομένου ότι η Επιτροπή δεν θεωρεί το μέτρο ως υπηρεσία γενικού οικονομικού συμφέροντος, δεν είναι απαραίτητο να εξετάσει το μέτρο υπό το πρίσμα των άλλων κριτηρίων της απόφασης Altmark  (15).

(43)

Οι ολλανδικές αρχές ισχυρίστηκαν ότι οι επενδύσεις του δήμου και του ιδρύματος είναι απαραίτητες διότι οι επιχειρήσεις δεν προτίθενται να επενδύσουν στο παθητικό δίκτυο FTTH στο Appingedam, δεδομένου ότι η αναμενόμενη απόδοση της επένδυσής τους θα ήταν ανεπαρκής για να δικαιολογήσει την επένδυση με βάση τους όρους της αγοράς.

(44)

Σύμφωνα με τις ολλανδικές αρχές, ο δήμος ζήτησε από διάφορες τράπεζες να χρηματοδοτήσουν την επένδυση στο παθητικό στρώμα του δικτύου, αλλά, με εξαίρεση την Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), όλες οι τράπεζες αρνήθηκαν να χρηματοδοτήσουν το σχέδιο. Η BNG προτίθεται να χορηγήσει δάνειο στο δήμο, διότι η BNG εκτίμησε μόνο τη φερεγγυότητα του δανειολήπτη, δηλαδή του δήμου, και όχι της κατασκευής του δικτύου FTTH από το ίδρυμα ή του γενικού σχεδίου αυτού καθεαυτού.

(45)

Ως εκ τούτου, η επένδυση του δήμου στο ίδρυμα και η επένδυση του ιδρύματος στο παθητικό στρώμα δεν ανταποκρίνονται στο «κριτήριο του επενδυτή σε οικονομία αγοράς», διότι μια επιχείρηση δεν θα είχε επενδύσει στο παθητικό στρώμα, όπως διαπίστωσε ο δήμος όταν προσέγγισε για το σκοπό αυτό ιδιώτες επενδυτές.

(46)

Στα στοιχεία που υπέβαλαν πριν την απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας έρευνας, οι ολλανδικές αρχές ισχυρίστηκαν ότι το μέτρο δεν πρέπει να θεωρηθεί ως κρατική ενίσχυση σε κανένα από τα τέσσερα επίπεδα που μπορούν να διακριθούν. Σύμφωνα με τις ολλανδικές αρχές, το ίδρυμα δεν ευνοείται, αλλά ακόμη και αν προκύψει πλεονέκτημα αυτό δεν θα επηρεάσει τις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών. Επιπλέον θεωρούν ότι δεν χορηγείται ενίσχυση στο φορέα εκμετάλλευσης του ενεργητικού στρώματος ούτε στους παρόχους λιανικών υπηρεσιών. Ο φορέας εκμετάλλευσης θα (πρέπει να) καθορίσει τιμές χονδρικής σύμφωνες με την αγορά για τους παρόχους υπηρεσιών λιανικής που ήδη προσφέρονται μέσω υφιστάμενων υποδομών. Εάν η Επιτροπή θεωρήσει ότι ο δήμος πρέπει να ζητήσει από το φορέα εκμετάλλευσης την εγγύηση ότι θα ορίσει τιμές αγοράς, αυτό μπορεί να κανονιστεί από το δήμο σε συμφωνία μεταξύ του ιδρύματος και του φορέα εκμετάλλευσης.

(47)

Τέλος, οι ολλανδικές αρχές ισχυρίζονται ότι, σε αντίθεση με την υπόθεση ATLAS (16), το δίκτυο στο Appingedam θα χρησιμοποιηθεί κυρίως για την παροχή υπηρεσιών σε νοικοκυριά/πολίτες που δεν ασκούν καμία οικονομική δραστηριότητα. Ακόμη και σε περίπτωση ενίσχυσης υπέρ επιχειρήσεων στο Appingedam, η εν λόγω ενίσχυση παραμένει κάτω του επιτρεπόμενου ορίου έντασης όπως αυτό καθορίζεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 69/2001 της Επιτροπής, της 12ης Ιανουαρίου 2001 για την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης ΕΚ στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (17).

(48)

Η Επιτροπή είχε επισημάνει ήδη στην απόφασή της για την κίνηση της διαδικασίας έρευνας (18) ότι οι ολλανδικές αρχές δεν υπέβαλαν στοιχεία προς υποστήριξη των εν λόγω επιχειρημάτων. Αλλά και μετά την κίνηση της διαδικασίας οι ολλανδικές αρχές δεν υπέβαλαν στοιχεία που να στηρίζουν τα επιχειρήματά τους όσον αφορά τα σημεία αυτά.

(49)

Σύμφωνα με τη Συνθήκη και την πάγια νομολογία, κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης υφίσταται όταν ένα μέτρο:

(50)

Ο δήμος του Appingedam θα χορηγήσει δάνειο ή εγγύηση δανείου. Κατά συνέπεια, οι πόροι για τη χρηματοδότηση του παθητικού δικτύου του εν λόγω δικτύου θα προέλθουν, τουλάχιστον εν μέρει, από το δήμο του Appingedam. Οι εν λόγω πόροι για το λόγο αυτό μπορούν να θεωρηθούν ως κρατικοί (19).

(51)

Το δάνειο ή η εγγύηση που πρόκειται να χορηγήσει ο δήμος ευνοεί διάφορους από τους φορείς της αγοράς:

(52)

Το ίδρυμα, το οποίο δημιουργήθηκε και ελέγχεται από το δήμο, θα είναι ο ιδιοκτήτης του παθητικού στρώματος. Το ίδρυμα διαθέτει το παθητικό στρώμα στον φορέα εκμετάλλευσης. Η κατασκευή και η ενοικίαση του παθητικού στρώματος μπορούν να θεωρηθούν ως οικονομική δραστηριότητα και για το λόγο αυτό το ίδρυμα μπορεί να χαρακτηριστεί ως επιχείρηση κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης.

(53)

Με βάση τις πληροφορίες που διαθέτει η Επιτροπή, το παθητικό στρώμα χρηματοδοτείται από το δήμο χωρίς καμία εισφορά από το ίδρυμα. Επιπλέον, κατά τα φαινόμενα, το ίδρυμα δεν καταβάλει αντίτιμο για τη χρήση του δικτύου. Όπως αναφέρεται στις αιτιολογικές σκέψεις (43) έως και (45), η επένδυση του δήμου του Appingedam στο παθητικό στρώμα δεν είναι αντίθετη με την αρχή του επενδυτή σε οικονομία αγοράς. Για τον λόγο αυτό, το ίδρυμα ευνοείται από τους κρατικούς πόρους που χορηγεί ο δήμος κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης.

(54)

Οι ολλανδικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι η άδεια για την εκμετάλλευση της παθητικής υποδομής θα χορηγηθεί με βάση ανοικτό διαγωνισμό. Σε περίπτωση ανάθεσης μετά από δημόσιο διαγωνισμό, το ενδεχόμενο ευνοϊκής μεταχείρισης κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης, περιορίζεται στο ελάχιστο δυνατό.

(55)

Μολονότι το σχέδιο δεν πρόκειται να αποφέρει ιδιαίτερα υψηλή απόδοση στο φορέα εκμετάλλευσης, ωστόσο, ο εν λόγω φορέας εκμετάλλευσης θα αποκτήσει πρόσβαση στο παθητικό στρώμα του δικτύου υπό όρους που, κατά πάσα πιθανότητα δεν θα αντανακλούν τα έξοδα στα οποία θα υποβληθούν ο δήμος και/ή το ίδρυμα για τη δημιουργία του δικτύου και τα οποία δεν έχουν καθοριστεί κατά τρόπο ώστε ο δήμος να εξασφαλίσει τα υψηλότερα δυνατά έσοδα από το σχέδιο. Μολονότι, όπως έχει ήδη αναφερθεί στις αιτιολογικές σκέψεις και, δεν είναι σαφές υπό ποιους χρηματοοικονομικούς όρους θα χορηγηθεί η άδεια, θεωρείται πιθανό ότι χάρη στην κρατική ενίσχυση η τιμή για την πρόσβαση θα είναι χαμηλότερη από τα έξοδα και ότι πιθανόν δεν θα βασίζεται στις τιμές αγοράς για την πρόσβαση σε ανάλογο παθητικό δίκτυο.

(56)

Ο φορέας εκμετάλλευσης θα μπορεί να εκμεταλλευτεί ένα κρατικά χρηματοδοτούμενο δίκτυο και να εισέλθει στην αγορά υπηρεσιών χονδρικής υπό όρους που διαφορετικά δεν θα ίσχυαν στην εν λόγω αγορά. Ως εκ τούτου, ο φορέας εκμετάλλευσης ευνοείται από την κρατική παρέμβαση.

(57)

Ακόμη και αν μέσω του φορέα εκμετάλλευσης όλοι οι ενδιαφερόμενοι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών αποκτήσουν πρόσβαση στο υαλοϊνο-οπτικό δίκτυο υπό διαφανείς και ισότιμους όρους, είναι πιθανόν ότι η τιμή για την εν λόγω πρόσβαση, χάρη στην κρατική ενίσχυση, θα είναι χαμηλότερη από το κόστος και ότι η τιμή αυτή κατά πάσα πιθανότητα δεν βασίζεται στις αγοραίες τιμές για ανάλογες ευρυζωνικές υπηρεσίες χονδρικής. Κατά συνέπεια, οι πάροχοι των εν λόγω υπηρεσιών ευνοούνται, δεδομένου ότι αποκτούν τη δυνατότητα να εισέλθουν στην αγορά ταχύρρυθμων ευρυζωνικών υπηρεσιών λιανικής και να ασκήσουν την οικονομική δραστηριότητά τους υπό όρους που ειδάλλως δεν θα υπήρχαν στην αγορά.

(58)

Από τα προαναφερθέντα προκύπτει ότι η ευνοϊκή μεταχείριση του φορέα εκμετάλλευσης, των παρόχων υπηρεσιών και άλλων παρόχων υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών μεταφράζεται επίσης και σε πλεονέκτημα για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις στο Appingedam. Μολονότι τα νοικοκυριά δεν εμπίπτουν στους κανόνες όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις, οι επιχειρήσεις στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή θα μπορούσαν να αποκτήσουν πλεονέκτημα χάρη στην ευρύτερη προσφορά υπηρεσιών και στις χαμηλότερες τιμές από αυτές που θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν υπό καθαρά εμπορικούς όρους, όπως μισθωμένες γραμμές και δορυφορικές συνδέσεις. Επιπλέον, οι εν λόγω επιχειρήσεις ενδέχεται να αποκτήσουν πλεονέκτημα έναντι των επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες σε άλλες περιοχές των Κάτω Χωρών. Μολονότι οι ολλανδικές αρχές ανέφεραν ότι όλοι οι τελικοί χρήστες είναι μικρές και μεσαίες (ΜΜΕ) επιχειρήσεις, δεν απέδειξαν για ποιο λόγο δικαιολογείται η χορήγηση ενίσχυσης στη συγκεκριμένη ομάδα. Επιπλέον, το μέτρο ενίσχυσης δεν περιορίζεται σαφώς στους τελικούς χρήστες.

(59)

Οι ολλανδικές αρχές επανέλαβαν τη θέση τους ότι εάν υφίσταται στοιχείο ενίσχυσης υπέρ των επιχειρήσεων στο Appingedam, το στοιχείο αυτό δεν υπερβαίνει την ένταση ενίσχυσης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 69/2001. Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι το πλεονέκτημα για κάθε μία από τις επιχειρήσεις-τελικούς χρήστες δεν υπερβαίνει το όριο de minimis. Ωστόσο, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο η ενίσχυση να υπερβαίνει τα όρια του κανονισμού ή να παραβαίνει τους κανόνες όσον αφορά τη σώρευση ενισχύσεων.

(60)

Η κρατική παρέμβαση τροποποιεί τους υφιστάμενους όρους αγοράς στο Appingedam, δεδομένου ότι καθίσταται δυνατή η επιδοτούμενη πρόσβαση στη χονδρική αγορά ταχύρρυθμων ευρυζωνικών υπηρεσιών (ο φορέας εκμετάλλευσης) και προσφέρεται στους παρόχους υπηρεσιών η δυνατότητα να εισέλθουν στις αγορές, μεταξύ άλλων, ευρυζωνικών και τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών λιανικής επόμενου σταδίου. Κατά τη λήψη των αποφάσεων τους σχετικά με τις επενδύσεις τους στο δίκτυο και στη συντήρησή του, οι υπάρχοντες πάροχοι υπηρεσιών Essent και KPN θεώρησαν ως δεδομένο ότι άλλοι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών θα επωμισθούν το πλήρες κόστος ενός νέου δικτύου ή ότι θα πρέπει να καταβάλουν αγοραία τιμή για την πρόσβαση σε υπηρεσίες χονδρικής, το οποίο, μετά την κρατική παρέμβαση, δεν φαίνεται να ισχύει. Το γεγονός ότι θα καταστεί διαθέσιμο ένα νέο δίκτυο, κατά τα φαινόμενα υπό όρους κάτω της αγοραίας τιμής, οδηγεί επίσης σε νόθευση του ανταγωνισμού στις αγορές ευρυζωνικών υπηρεσιών λιανικής και άλλων υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών επόμενου σταδίου.

(61)

Δεδομένου ότι η κρατική παρέμβαση ενδέχεται να έχει αντίκτυπο στους φορείς εκμετάλλευσης τηλεπικοινωνιών από άλλα κράτη μέλη, το μέτρο επηρεάζει τις εμπορικές συναλλαγές. Οι αγορές τηλεπικοινωνιών επιτρέπουν όλο και περισσότερο τον ανταγωνισμό μεταξύ παρόχων υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών και παρόχων υπηρεσιών, που αναπτύσσουν κατά κανόνα δραστηριότητες στο πλαίσιο των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ των κρατών μελών. Έτσι, για παράδειγμα, διάφοροι φορείς εκμετάλλευσης καλωδιακής τηλεόρασης και πάροχοι υπηρεσιών Διαδικτύου στις Κάτω Χώρες αποτελούν μέρος διεθνών ομίλων που είναι παρόντες σε ολόκληρη την Ευρώπη και διαθέτουν επενδύσεις τόσο στις Κάτω Χώρες όσο και σε άλλες χώρες.

(62)

Λαμβάνοντας υπόψη τα προαναφερθέντα η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι το ίδρυμα, ο φορέας εκμετάλλευσης και οι πάροχοι υπηρεσιών ευνοούνται από το κρατικά χρηματοδοτούμενο σχέδιο, το οποίο, τουλάχιστον εν μέρει, μεταφράζεται σε οικονομικό πλεονέκτημα για τις επιχειρήσεις στο Appingedam. Το σχέδιο νοθεύει τον ανταγωνισμό και επηρεάζει τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ κρατών μελών.

(63)

Αφής στιγμής διαπιστώθηκε ότι τα μέτρα περιέχουν στοιχείο ενίσχυσης κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης, πρέπει να εξεταστεί εάν τα μέτρα συμβιβάζονται με την κοινή αγορά.

(64)

Στο άρθρο 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης θεσπίζεται η γενική αρχή της απαγόρευσης των κρατικών ενισχύσεων στην Κοινότητα. Στο άρθρο 87 παράγραφοι 2 και 3 της Συνθήκης αναφέρονται οι εξαιρέσεις από τη γενική αρχή του ασυμβίβαστου που περιλαμβάνεται στο άρθρο 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης.

(65)

Το άρθρο 87 παράγραφος 2 ορίζει σε ποιες περιπτώσεις ισχύει μια εξαίρεση από τη γενική απαγόρευση όσον αφορά τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων του άρθρου 87 παράγραφος 1. Καμία από τις εξαιρέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 87 παράγραφος 2 δεν ισχύει στην προκειμένη περίπτωση. Όσον αφορά το άρθρο 87 παράγραφος 2 στοιχείο α) διαπιστώνεται ότι το σχέδιο δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ενίσχυση κοινωνικού χαρακτήρα και δεν χορηγείται προς μεμονωμένους καταναλωτές.

(66)

Το ίδιο ισχύει και για τις εξαιρέσεις του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχεία β) και δ) της Συνθήκης. Οι ολλανδικές αρχές ανέφεραν ότι το Appingedam βρίσκεται σε περιοχή που θεωρείται επιλέξιμη για τη χορήγηση περιφερειακής ενίσχυσης (20), και για το λόγο αυτό μπορεί να θεωρηθεί καταρχήν επιλέξιμο για τη χορήγηση περιφερειακής ενίσχυσης σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης. Η Επιτροπή έχει καθορίσει κατευθυντήριες γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις, στο εξής «κατευθυντήριες γραμμές» (21), βάσει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης. Για τους λόγους που αναφέρονται στην αιτιολογική σκέψη (67) το μέτρο δεν δικαιολογείται ούτε βάσει των εν λόγω κατευθυντήριων γραμμών.

(67)

Το μέτρο δεν βασίζεται σε σαφώς καθορισμένο περιφερειακό μέτρο ενίσχυσης και επιπλέον αποβαίνει προς όφελος συγκεκριμένου τομέα σε ένα μόνο δήμο στη σχετική περιοχή. Στις κατευθυντήριες γραμμές όμως ορίζεται ότι «οι ad hoc ενισχύσεις που [..] περιορίζονται σε έναν μόνο τομέα δραστηριότητας, ενδέχεται να επηρεάσουν σημαντικά τον ανταγωνισμό στην εν λόγω αγορά (στην προκειμένη περίπτωση: σε βάρος άλλων φορέων εκμετάλλευσης), ενώ η επίδρασή τους στην περιφερειακή ανάπτυξη μπορεί να είναι πολύ περιορισμένη. [..]Η Επιτροπή θεωρεί ότι [..] οι ενισχύσεις αυτές δεν πληρούν τα κριτήρια [των κατευθυντήριων γραμμών]» (22).

(68)

Η Επιτροπή έχει θεσπίσει και άλλες κατευθυντήριες γραμμές και πλαίσια που καθορίζουν τους κανόνες για τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων βάσει της εξαίρεσης του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης. Καμία από τις εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην προκειμένη περίπτωση. Δεδομένου ότι το μέτρο δεν εμπίπτει σε κανένα από τα άλλα πλαίσια ή τις κατευθυντήριες γραμμές, η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι το συμβατό του μέτρου με την κοινή αγορά θα πρέπει να εξεταστεί απευθείας βάσει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης (23).

(69)

Σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης, συμβιβάζονται με την κοινή αγορά «οι ενισχύσεις για την προώθηση της αναπτύξεως ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων ή οικονομικών περιοχών, εφόσον δεν αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον».

(70)

Μια ενίσχυση μπορεί να υπαχθεί στην εξαίρεση του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) εφόσον η ενίσχυση αποσκοπεί στην επίτευξη στόχου κοινού συμφέροντος χρησιμοποιώντας μέσα που είναι απαραίτητα και αναλογικά προς αυτόν.

(71)

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή πρέπει να εξετάσει:

Παράλληλα, στην προκειμένη περίπτωση πρέπει να εξεταστεί εάν

(72)

Η Επιτροπή πρέπει να εξετάσει εάν υφίσταται αδυναμία της αγοράς στην ευρυζωνική αγορά των Κάτω Χωρών, πιο συγκεκριμένα στο Appingedam, που θα μπορούσε να αποκατασταθεί με τη χορήγηση ενίσχυσης. Πρόσφατα στοιχεία (24) επιβεβαιώνουν ότι στις Κάτω Χώρες υφίσταται έντονος ανταγωνισμός και διαφοροποιημένη προσφορά στην ευρυζωνική αγορά. Η εν λόγω αγορά παρουσιάζει την υψηλότερη ευρυζωνική διείσδυση στην Κοινότητα (μέσα του 2006 περίπου 30 % και το ποσό αυτό αυξάνεται με γρήγορο ρυθμό).

(73)

Η ολλανδική ευρυζωνική αγορά χαρακτηρίζεται από γρήγορες εξελίξεις. Οι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, οι φορείς εκμετάλλευσης καλωδιακής τηλεόρασης και οι πάροχοι υπηρεσιών Διαδικτύου είναι έτοιμοι να εισάγουν στην ολλανδική αγορά ευρυζωνικές υπηρεσίες με ιδιαίτερα υψηλή ικανότητα (25). Αναμένεται ότι κατά τα επόμενα έτη θα δημιουργηθούν, χωρίς κρατική ενίσχυση, «δίκτυα της επόμενης γενιάς» (26). Επιπλέον, οι φορείς εκμετάλλευσης κινητής τηλεφωνίας τρίτης γενιάς ετοιμάζονται να εισάγουν κινητές ευρυζωνικές υπηρεσίες στις Κάτω Χώρες. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διαθέτει η Επιτροπή, οι εν λόγω υπηρεσίες καλύπτουν ήδη περίπου το 70 % της ολλανδικής επικράτειας (27).

(74)

Με βάση τις πληροφορίες που διαθέτει η Επιτροπή (έκθεση CPB, έκθεση της Επιτροπής, ανάλυση του ΟΟΣΑ και λοιπά) υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι οι δυνάμεις στην αγορά θα οδηγήσουν από μόνες τους στην εξασφάλιση της επιθυμητής κάλυψης και του επιθυμητού αριθμού υπηρεσιών στην ευρυζωνική αγορά στις Κάτω Χώρες (28). Επιπλέον, το προτεινόμενο μέτρο ως κρατική επένδυση απειλεί να αποθαρρύνει την ιδιωτική πρωτοβουλία και δεν βελτιώνει τη γενική προσφορά ευρυζωνικών υπηρεσιών.

(75)

Στην έκθεση CPB αναφέρεται ρητά ότι γενικά δεν υφίσταται αδυναμία αγοράς στις ευρυζωνικές αγορές στις Κάτω Χώρες, ότι οι επιχειρήσεις έχουν αρκετά κίνητρα για να επενδύσουν στον τομέα αυτό και ότι η καλύτερη πολιτική για το κράτος είναι να απέχει αφήνοντας την αγορά ελεύθερη. Στην έκθεση αναφέρεται ότι η αδυναμία της αγοράς είναι περιορισμένη και ότι αφορά κυρίως την ισχύ στην αγορά και μικρής σημασίας προβλήματα παραγωγής. Σύμφωνα με την έκθεση, η άσκηση εποπτείας από την ολλανδική εποπτική αρχή OPTA και η χορήγηση ορισμένων επιδοτήσεων για έρευνα και ανάπτυξη επαρκούν για την αντιμετώπιση των δύο αυτών προβλημάτων (29).

(76)

Όσον αφορά ιδιαίτερα το Appingedam, τόσο η KPN όσο και η Essent παρέχουν λιανικές ευρυζωνικές υπηρεσίες στη λιανική αγορά. Η Essent παρέχει υπηρεσίες με ταχύτητα μέχρι 5Mbit/s, η KPN μέχρι 6 Mbit/s. Τόσο η Essent όσο και η KPN παρέχουν τριπλές υπηρεσίες (τηλεφωνία, Διαδίκτυο και ψηφιακή/αναλογική τηλεόραση). Και οι δύο επιχειρήσεις διαθέτουν τις τεχνικές δυνατότητες στο πλαίσιο των ήδη υφιστάμενων δικτύων τους για να αυξήσουν περαιτέρω την ευρυζωνική ικανότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών τους στο βαθμό που υπάρχει επαρκής ζήτηση για ανάλογες υπηρεσίες. Παράλληλα, υπάρχουν και άλλοι πάροχοι υπηρεσιών Διαδικτύου που έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν ευρυζωνικές υπηρεσίες χρησιμοποιώντας τις υπηρεσίες χονδρικής της KPN.

(77)

Όσον αφορά τις αγορές χονδρικής, η εποπτική αρχή OPTA έχει επιβάλει για ορισμένες αγορές περιορισμούς στον ισχυρό φορέα εκμετάλλευσης KPN. Η KPN προσφέρει επίσης χονδρική πρόσβαση στο δίκτυο και στις υπηρεσίες της για την παροχή ευρυζωνικών υπηρεσιών (30). Ορισμένοι φορείς εκμετάλλευσης καλωδιακής τηλεόρασης, συγκεκριμένα η Essent, παρέχουν επίσης μια μορφή χονδρικής ευρυζωνικής πρόσβασης σε τρίτους στην ολλανδική αγορά (31).

(78)

Σε άλλες περιπτώσεις στις οποίες η Επιτροπή έπρεπε να αποφανθεί σχετικά με κρατική ενίσχυση για ευρυζωνικές υπηρεσίες κατέληξε πράγματι στο συμπέρασμα ότι η χορήγηση κρατικής ενίσχυσης για δίκτυα χονδρικής μπορεί να αποτελέσει κατάλληλο και αναλογικό μέσο για την αντιμετώπιση αδυναμιών της αγοράς και/ή την έλλειψη επαρκούς χρηματοδότησης. Στις περιπτώσεις αυτές, που γενικά αφορούσαν «λευκές» ή «γκρίζες» περιοχές (32), η αγορά δεν ήταν κατάλληλη για την προσφορά ανταγωνιστικών ευρυζωνικών υπηρεσιών ή υπήρχαν διαρθρωτικά εμπόδια στη δημιουργία ευρυζωνικού δικτύου (33).

(79)

Οι ολλανδικές αρχές προβάλλουν το επιχείρημα ότι «για μελλοντικές υπηρεσίες περιεχομένου και εφαρμογές» απαιτούνται δίκτυα με μεγαλύτερη ικανότητα από αυτή των υπαρχόντων χάλκινων δικτύων ή των υβριδικών χάλκινων/καλωδιακών δικτύων από ίνες. Ωστόσο, από σχετική έρευνα προκύπτει ότι δεν είναι πιθανό να προκύψουν εφαρμογές για το ευρύ κοινό στο άμεσο μέλλον και σε μεσοπρόθεσμη βάση που δεν θα ήταν δυνατόν να προσφερθούν μέσω των υπαρχόντων δικτύων (34). Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει σε μεγάλο βαθμό δυνατότητα αμοιβαίας υποκατάστασης μεταξύ των υπηρεσιών που παρέχονται μέσω «δικτύων της επόμενης γενιάς» και των παρεχόμενων υπηρεσιών μέσω υπαρχόντων δικτύων, και ότι η πιθανότητα νόθευσης του ανταγωνισμού μέσω του μέτρου στο άμεσο μέλλον θα παραμείνει υψηλή.

(80)

Συμπερασματικά διαπιστώνεται ότι δεν υφίσταται αδυναμία της αγοράς στις ευρυζωνικές αγορές στο Appingedam που να καθιστά αναγκαία τη χορήγηση κρατικής ενίσχυσης.

(81)

Μολονότι το Appingedam βρίσκεται σε περιφερειακή περιοχή των Κάτω Χωρών, η κρατική παρέμβαση λαμβάνει χώρα σε δήμο όπου υπάρχουν ήδη διαθέσιμες ευρυζωνικές υπηρεσίες χονδρικής και λιανικής μέσω διαφόρων παρόχων υπηρεσιών και δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών υπό όρους και με τιμές παρόμοιες με αυτές που ισχύουν σε άλλες περιοχές.

(82)

Η ήδη αναφερθείσα έκθεση CPB καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν διαπιστώθηκε καμία ένδειξη ότι υπάρχει «a substantial geographical or social digital divide in the Netherlands. Broadband is available in almost all regions. Most consumers can choose between roughly 80 Internet subscriptions in densely populated areas and between approximately 30 in remote areas» [σημαντική γεωγραφική ή κοινωνική ψηφιακή διαίρεση στις Κάτω Χώρες. Οι ευρυζωνικές υπηρεσίες είναι διαθέσιμες σε όλες σχεδόν τις περιοχές. Οι περισσότεροι καταναλωτές μπορούν να επιλέξουν μεταξύ περίπου 80 συνδρομών Διαδικτύου στις πυκνοκατοικημένες περιοχές και περίπου 30 συνδρομών στις περισσότερο απομακρυσμένες]. Μολονότι στην έκθεση αναγνωρίζεται ότι ενδεχομένως υφίσταται κοινωνική διαίρεση (οι γηραιότεροι χρησιμοποιούν πολύ λιγότερο τις ευρυζωνικές υπηρεσίες) η κυβέρνηση μπορεί να προωθήσει πολύ αποτελεσματικά τη χρήση του Διαδικτύου από τα εν λόγω άτομα με μέτρα στην πλευρά της ζήτησης, για παράδειγμα με ενημερωτικές εκστρατείες (35).

(83)

Το εξεταζόμενο μέτρο, για παράδειγμα, δεν αποσκοπεί στην επίτευξη στόχου στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής. Η κρατική ενίσχυση δεν είναι απαραίτητη για την προώθηση της προσφοράς ευρυζωνικών υπηρεσιών στο Appingedam και νοθεύει τον ανταγωνισμό κατά τρόπο δυσανάλογο. Δεδομένου ότι δεν υφίσταται στόχος κοινού συμφέροντος, το μέτρο δεν ανταποκρίνεται στα κριτήρια προκειμένου να κηρυχθεί συμβιβάσιμο με την κοινή αγορά βάσει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης.

(84)

Για τους προαναφερθέντες λόγους η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το μέτρο περιέχει στοιχείο ενίσχυσης υπέρ του ιδρύματος, του φορέα εκμετάλλευσης του υαλοϊνο-οπτικού δικτύου και των παρόχων ευρυζωνικών υπηρεσιών λιανικής. Δεδομένου ότι η ενίσχυση δεν προορίζεται για την προώθηση της ανάπτυξης ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων ή οικονομικών περιοχών, χωρίς να αλλοιώνει τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον, η ενίσχυση δεν μπορεί να δικαιολογηθεί βάσει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης και ως αποτέλεσμα δεν συμβιβάζεται με την κοινή αγορά.