3.6.2006   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 150/17

(1)

Με επιστολή του Γραφείου της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Τσεχικής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1η Δεκεμβρίου 2005 η κυβέρνηση της Τσεχίας, με αναφορά στο άρθρο 94 παράγραφος 4 της Συνθήκης, κοινοποίησε στην Επιτροπή τις εθνικές διατάξεις σχετικά με την περιεκτικότητα των λιπασμάτων σε κάδμιο που θεωρεί αναγκαίο να διατηρήσει ύστερα από την έκδοση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2003/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Οκτωβρίου 2003 σχετικά με τα λιπάσματα (1).

(2)

Το άρθρο 95 παράγραφοι 4 και 6 της Συνθήκης προβλέπει ότι:

«4.   όταν, αφού το Συμβούλιο ή η Επιτροπή θεσπίσουν ένα μέτρο εναρμόνισης, ένα κράτος μέλος θεωρεί αναγκαίο να διατηρήσει εθνικές διατάξεις που δικαιολογούνται από τις επιτακτικές ανάγκες που προβλέπονται στο άρθρο 30 ή διατάξεις σχετικές με την προστασία του περιβάλλοντος ή του χώρου εργασίας, τις κοινοποιεί στην Επιτροπή, καθώς και τους λόγους διατήρησής τους.

(…)

6.   Η Επιτροπή, εντός έξι μηνών από την κοινοποίηση, εγκρίνει ή απορρίπτει τις εν λόγω εθνικές διατάξεις αφού εξακριβώσει εάν αποτελούν ή όχι μέσο αυθαίρετων διακρίσεων ή συγκεκαλυμμένο περιορισμό του εμπορίου μεταξύ των κρατών μελών και εάν συνιστούν ή όχι εμπόδιο στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς

Εάν η Επιτροπή δεν αποφασίσει εντός αυτής της περιόδου, οι εθνικές διατάξεις, περί των οποίων οι παράγραφοι 4 (…), λογίζονται ότι έχουν εγκριθεί.

Εάν η πολυπλοκότητα του αντικειμένου το δικαιολογεί, και δεν υπάρχει κίνδυνος για την υγεία του ανθρώπου, η Επιτροπή μπορεί να κοινοποιήσει στο συγκεκριμένο κράτος μέλος ότι η περίοδος η αναφερόμενη στην παρούσα παράγραφο μπορεί να παραταθεί μέχρι ένα εξάμηνο.»

(3)

Με την οδηγία 76/116/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 1975, για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με τα λιπάσματα (2), όπως αυτή τροποποιήθηκε την τελευταία φορά με την οδηγία 98/97/ΕΚ (3) θεσπίστηκαν οι απαιτήσεις για τη διάθεση στην αγορά των λιπασμάτων με το χαρακτηρισμό «λίπασμα ΕΚ». Η οδηγία 76/116/ΕΟΚ αντικαταστήθηκε από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2003/2003.

(4)

Στο παράρτημα Ι του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2003/2003/ΕΟΚ ορίζεται ο τύπος του λιπάσματος και οι αντίστοιχες απαιτήσεις, π.χ. σε σχέση με τη σύνθεσή του, που πρέπει να ικανοποιεί κάθε λίπασμα που φέρει το χαρακτηρισμό «λίπασμα ΕΚ». Τα «λιπάσματα ΕΚ» που περιλαμβάνονται στον κατάλογο αυτό διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, ανάλογα με την περιεκτικότητά τους σε κύρια συστατικά, δηλαδή σε άζωτο, φώσφορο και κάλιο.

(5)

Οι κανόνες που διέπουν τη σύνθεση των λιπασμάτων που καλύπτονται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2003/2003 δεν προβλέπουν οριακή τιμή για την περιεκτικότητα των λιπασμάτων ΕΚ σε κάδμιο.

(6)

Σύμφωνα με το άρθρο 5, τα κράτη μέλη δεν μπορούν να απαγορεύσουν, να περιορίσουν ή να παρεμποδίσουν για λόγους σχετικούς με τη σύνθεση, την αναγνώριση, την επισήμανση και τη συσκευασία, τη διάθεση στην αγορά των λιπασμάτων που φέρουν την ένδειξη «λίπασμα ΕΚ» και που ανταποκρίνονται στις διατάξεις του εν λόγω κανονισμού.

(7)

Με την αιτιολογική σκέψη 15 του κανονισμού εξαγγέλλεται ότι η Επιτροπή θα εξετάσει το ζήτημα της τυχαίας παρουσίας καδμίου στα ορυκτά λιπάσματα και, εφόσον απαιτείται, θα εκπονήσει πρόταση κανονισμού την οποία θα υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

(8)

Βρίσκονται σε εξέλιξη οι εργασίες για την προπαρασκευή πρότασης της Επιτροπής σχετικά με το κάδμιο στα λιπάσματα.

(9)

Οι περιβαλλοντικές ανησυχίες που οφείλονται στην παρουσία καδμίου στα λιπάσματα πρωτοεκφράστηκαν σε κοινοτικό επίπεδο κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την προσχώρηση της Αυστρίας, της Φινλανδίας και της Σουηδίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε αυτά τα τρία κράτη μέλη χορηγήθηκαν, στην πράξη προσχώρησης τους, προσωρινές παρεκκλίσεις από την κοινοτική νομοθεσία για τα λιπάσματα ώστε να υπάρξει η δυνατότητα να αξιολογηθούν προσεκτικά οι κίνδυνοι από το κάδμιο στα λιπάσματα σε κοινοτικό επίπεδο.

(10)

Με βάση τα συμπεράσματα των εθνικών αξιολογήσεων κινδύνου η Επιτροπή ανανέωσε το 2002 τις παρεκκλίσεις που χορηγήθηκαν στην Αυστρία (4), τη Φινλανδία (5) και τη Σουηδία (6) έως τις 31 Δεκεμβρίου 2005. Λόγω καθυστερήσεων στην έκδοση κοινοτικής νομοθεσίας σχετικά με την περιεκτικότητα φωσφορικών λιπασμάτων σε κάδμιο οι παρεκκλίσεις παρατάθηκαν έως τον Ιανουάριο του 2006.

(11)

Επί του παρόντος ισχύουν οι ακόλουθες διατάξεις:

(12)

Οι παρεκκλίσεις αυτές ισχύουν έως ότου αρχίσουν να ισχύουν σε κοινοτικό επίπεδο εναρμονισμένα μέτρα για το κάδμιο στα λιπάσματα.

(13)

Οι εθνικές διατάξεις που κοινοποιήθηκαν από την Τσεχική Δημοκρατία θεσπίστηκαν από το νόμο περί λιπασμάτων (10). Στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχείο γ) ορίζεται ότι απαγορεύεται η κυκλοφορία στην εθνική αγορά λιπάσματος με περιεκτικότητα σε επικίνδυνες ουσίες υψηλότερη από αυτήν που ορίζεται στο διάταγμα.

(14)

Το διάταγμα 474/2000 της 13ης Δεκεμβρίου 2000 για τον καθορισμό των απαιτήσεων για τα λιπάσματα (11) ορίζει, μεταξύ άλλων, την οριακή τιμή του καδμίου στα ορυκτά λιπάσματα. Σύμφωνα με το παράρτημα Ι η περιεκτικότητα των φωσφορικών ορυκτών λιπασμάτων (με P2O5 5 % ή περισσότερο) σε κάδμιο δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 50 mg ανά χιλιόγραμμο P2O5.

(15)

Η Τσεχική Δημοκρατία προσχώρησε στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1η Μαΐου 2004. Η πράξη προσχώρησης δεν περιλαμβάνει μεταβατικές διατάξεις όσον αφορά τη χρήση και την εμπορία του καδμίου στην εθνική επικράτεια.

(16)

Το διάταγμα 209/2005 της 20ής Μαΐου 2005 για την τροποποίηση του διατάγματος 474/2000 όσον αφορά τον καθορισμό των απαιτήσεων για τα λιπάσματα (12) ευθυγραμμίζει τις εθνικές διατάξεις με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2003/2003. Στο άρθρο 1 παράγραφος 1 του διατάγματος ορίζεται ότι η απαγόρευση εμπορίας του καδμίου σε λιπάσματα εφαρμόζεται μόνο στα εθνικά λιπάσματα. Δεν εφαρμόζεται στα λιπάσματα που φέρουν τον χαρακτηρισμό «λιπάσματα ΕΚ».

(17)

Με επιστολή της 1ης Δεκεμβρίου 2005 οι τσεχικές αρχές κοινοποίησαν στην Επιτροπή τις εθνικές διατάξεις σχετικά με την περιεκτικότητα των λιπασμάτων σε κάδμιο τις οποίες προτίθενται να διατηρήσουν σε ισχύ μετά την έκδοση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2003/2003/ΕΚ.

(18)

Σε επιστολή της με ημερομηνία 13 Δεκεμβρίου 2005 η Επιτροπή ενημέρωσε την τσεχική κυβέρνηση ότι είχε παραλάβει την κοινοποίηση βάσει του άρθρου 95 παράγραφος 4 και ότι η εξάμηνη περίοδος για την εξέτασή της, σύμφωνα με το άρθρο 95 παράγραφος 6, άρχιζε στις 6 Δεκεμβρίου 2005, δηλαδή την επόμενη ημέρα από την παραλαβή της κοινοποίησης.

(19)

Σε επιστολή της με ημερομηνία 2 Φεβρουαρίου 2006 η Επιτροπή ενημέρωσε τα υπόλοιπα κράτη μέλη σχετικά με το αίτημα της Τσεχικής Δημοκρατίας. Η Επιτροπή δημοσίευσε επίσης ανακοίνωση σχετικά με την κοινοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης  (13) ώστε τα υπόλοιπα ενδιαφερόμενα μέλη να λάβουν γνώση των εθνικών διατάξεων που η Τσεχική Δημοκρατία προτίθεται να διατηρήσει σε ισχύ καθώς και των λόγων που επικαλέστηκε για το σκοπό αυτό.

(20)

Το άρθρο 95 παράγραφος 4 της Συνθήκης προβλέπει ότι όταν, αφού το Συμβούλιο ή η Επιτροπή θεσπίσουν ένα μέτρο εναρμόνισης, ένα κράτος μέλος θεωρεί αναγκαίο να διατηρήσει εθνικές διατάξεις που δικαιολογούνται από τις επιτακτικές ανάγκες που προβλέπονται στο άρθρο 30 ή διατάξεις σχετικές με την προστασία του περιβάλλοντος ή του χώρου εργασίας, τις κοινοποιεί στην Επιτροπή, καθώς και τους λόγους διατήρησής τους.

(21)

Η κοινοποίηση που υπέβαλαν οι τσεχικές αρχές την 1η Δεκεμβρίου 2005 επιδιώκει να επιτύχει την έγκριση διατήρησης εθνικών διατάξεων ασύμβατων με εκείνες οι οποίες αφορούν τη σύνθεση των λιπασμάτων ΕΚ που προβλέπονται στον κανονισμό 2003/2003/ΕΚ.

(22)

Όπως ήδη αναφέρθηκε, το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2003/2003 εμποδίζει τα κράτη μέλη να περιορίζουν την κυκλοφορία των λιπασμάτων ΕΚ εξαιτίας της σύνθεσής τους, αλλά οι κανόνες που διέπουν τη σύνθεση δεν ορίζουν καμία οριακή τιμή για την περιεκτικότητα σε κάδμιο. Αυτό σημαίνει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 5, τα λιπάσματα ΕΚ που συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της οδηγίας αυτής μπορούν να διατεθούν στην αγορά ανεξαρτήτως της περιεκτικότητάς τους σε κάδμιο.

(23)

Βάσει των προαναφερομένων, είναι σαφές ότι οι εθνικές διατάξεις που κοινοποίησε η Τσεχική Δημοκρατία, στο βαθμό που απαγορεύουν τη διάθεση στην αγορά φωσφορικών ορυκτών λιπασμάτων με περιεκτικότητα σε κάδμιο η οποία υπερβαίνει τα 50 mg/kg P2O5, είναι πιο περιοριστικές από εκείνες που περιλαμβάνονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2003/2003.

(24)

Όπως αναφέρεται ανωτέρω, η Επιτροπή έχει ήδη χορηγήσει παρεκκλίσεις για τη διατήρηση της εθνικής νομοθεσίας στην Αυστρία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία. Αν και η πράξη προσχώρησης περιελάμβανε ήδη μεταβατικές διατάξεις, οι παρεκκλίσεις ανανεώθηκαν βάσει των συμπερασμάτων των αξιολογήσεων κινδύνου που παρείχαν οι εθνικές αρχές σύμφωνα με κοινή μεθοδολογία που ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

(25)

Σύμφωνα με το άρθρο 95 παράγραφος 4 η κοινοποίηση των εθνικών διατάξεων συνοδεύεται από περιγραφή των λόγων που συνδέονται με μία ή περισσότερες από τις επιτακτικές ανάγκες του άρθρου 30 ή με την προστασία του περιβάλλοντος ή του χώρου εργασίας. Η αίτηση που υπέβαλε η Τσεχική Δημοκρατία περιλαμβάνει την ισχύουσα διατύπωση των εθνικών διατάξεων καθώς και μία μελέτη (14) για την αξιολόγηση των κινδύνων που απορρέουν από τη χρήση φωσφορικών λιπασμάτων που περιέχουν κάδμιο η οποία, κατά τη γνώμη των τσεχικών αρχών, δικαιολογεί τη διατήρηση των εθνικών της διατάξεων. Η εθνική αξιολόγηση κινδύνου ακολουθεί τη μεθοδολογία που ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

(26)

Με βάση τα παραπάνω, η Επιτροπή φρονεί ότι η κοινοποίηση που υπέβαλε η Τσεχική Δημοκρατία για να επιτύχει την έγκριση της διατήρησης εθνικών διατάξεων κατά παρέκκλιση από τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2003/2003 κρίνεται, επομένως, αποδεκτή δυνάμει του άρθρου 95 παράγραφος 4 της συνθήκης ΕΚ.

(27)

Σύμφωνα με το άρθρο 95 της Συνθήκης, η Επιτροπή οφείλει να διασφαλίσει ότι πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις που παρέχουν τη δυνατότητα σε ένα κράτος μέλος να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες παρέκκλισης που προβλέπονται από το εν λόγω άρθρο.

(28)

Ειδικότερα, η Επιτροπή πρέπει να ελέγχει αν οι διατάξεις που κοινοποιούνται από το κράτος μέλος δικαιολογούνται από τις επιτακτικές ανάγκες που αναφέρονται στο άρθρο 30 της Συνθήκης ή από ανάγκες που έχουν σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος ή του χώρου εργασίας.

(29)

Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 95 παράγραφος 6 της Συνθήκης, στις περιπτώσεις που η Επιτροπή κρίνει αιτιολογημένη τη θέσπιση τέτοιων εθνικών διατάξεων, οφείλει να εξακριβώσει εάν οι εν λόγω εθνικές διατάξεις αποτελούν ή όχι μέσο αυθαίρετων διακρίσεων ή συγκεκαλυμμένο περιορισμό του εμπορίου μεταξύ των κρατών μελών και εάν συνιστούν ή όχι εμπόδιο στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.

(30)

Η Τσεχική Δημοκρατία στηρίζει το αίτημά της στην ανάγκη προστασίας της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος. Το κάδμιο σε λιπάσματα θεωρείται ότι συνιστά απειλή για το περιβάλλον και για την υγεία του ανθρώπου. Για την υποστήριξη τους αιτήματός της η Τσεχική Δημοκρατία αναφέρεται στα συμπεράσματα μιας εθνικής μελέτης που δημοσιεύτηκε, η οποία περιλαμβάνει αξιολόγηση των κινδύνων που παρουσιάζουν τα λιπάσματα που περιέχουν κάδμιο.

(31)

Το κάδμιο είναι ένα βαρύ μέταλλο με φυσική παρουσία στο περιβάλλον αλλά οι περισσότερες εκπομπές αυτού του μετάλλου οφείλονται σε διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες (παραγωγή μη σιδηρούχων μετάλλων, καύση ορυκτών καυσίμων, διασπορά λιπασμάτων κ.λπ.).

(32)

Σήμερα διεξάγεται μια γενική αξιολόγηση κινδύνου για το μεταλλικό κάδμιο και για το οξείδιο του καδμίου, βάσει του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 793/93 του Συμβουλίου, της 23ης Μαρτίου 1993, για την αξιολόγηση και τον έλεγχο των κινδύνων από τις υπάρχουσες ουσίες (15), με εισηγητή το Βέλγιο. Η εν λόγω αξιολόγηση κινδύνου θα αφορά όλες τις σημαντικές χρήσεις και εκπομπές του καδμίου. Σήμερα μόνο ένα σχέδιο έκθεσης είναι διαθέσιμο για να συζητηθεί σε τεχνικό επίπεδο.

(33)

Από τα επιστημονικά στοιχεία που είναι διαθέσιμα μέχρι σήμερα μπορεί να συναχθεί ότι το μεταλλικό κάδμιο και το οξείδιο του καδμίου γενικά μπορούν να θεωρηθούν ότι προκαλούν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία, ιδιαίτερα στα νεφρά και στα οστά. Επιπλέον, το οξείδιο του καδμίου έχει ταξινομηθεί ως ουσία καρκινογόνος, κατηγορίας 2. Υπάρχει επίσης γενική συμφωνία ότι το κάδμιο στα λιπάσματα είναι με μεγάλη διαφορά η σημαντικότερη πηγή εισόδου του καδμίου στο έδαφος και στην τροφική αλυσίδα. Το σχέδιο της γενικής αξιολόγησης κινδύνου συνιστά προσοχή, δεδομένου ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί ο κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία για ορισμένες καταστάσεις τοπικού ή περιφερειακού επιπέδου και, ακόμα και οι συντελεστές κινδύνου κάτω του 1,0, ενδέχεται να μην εγγυώνται επαρκή προστασία για όλες τις ομάδες του γενικού πληθυσμού λόγω της μεγάλης ποικιλίας των συγκεντρώσεων καδμίου στα τρόφιμα, των διατροφικών συνηθειών και του πλαισίου διατροφής.

(34)

Το κάδμιο υπάρχει σε φυσική κατάσταση στα φωσφορικά ορυκτά πετρώματα τα οποία εξορύσσονται για να χρησιμοποιηθούν ως πρώτη ύλη για την παρασκευή φωσφορικών ορυκτών λιπασμάτων. Στην τελική μορφή, τα λιπάσματα αυτά περιέχουν πάντα ορισμένη ποσότητα καδμίου, ανάλογα με την αρχική περιεκτικότητα των φωσφορικών πετρωμάτων.

(35)

Το κάδμιο θεωρείται επιβλαβές τόσο για το περιβάλλον όσο και για την υγεία του ανθρώπου. Τα φωσφορικά λιπάσματα έχουν αναγνωριστεί ως σημαντική πηγή εισόδου καδμίου στην αρόσιμη γη, όπου τείνει να συσσωρεύεται με τον καιρό. Οι καλλιέργειες έχουν την τάση να απορροφούν το κάδμιο από το έδαφος και η περιεκτικότητα των τροφίμων σε κάδμιο, που είναι η κύρια πηγή πρόσληψης καδμίου από τον άνθρωπο, αποτελεί πλέον αντικείμενο ανησυχίας για την υγεία του ανθρώπου. Όταν προσλαμβάνεται με την τροφή, το κάδμιο τείνει να συσσωρεύεται στα νεφρά και ενδέχεται να προκαλέσει νεφρική δυσλειτουργία σε ευπαθείς ομάδες.

(36)

Οι περιβαλλοντικές ανησυχίες που προξενεί η παρουσία καδμίου στα λιπάσματα πρωτοεκφράστηκαν σε κοινοτικό επίπεδο κατά τις διαπραγματεύσεις για την προσχώρηση της Αυστρίας, της Φινλανδίας και της Σουηδίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως αναφέρεται παραπάνω, σε αυτά τα τρία κράτη μέλη χορηγήθηκαν προσωρινές παρεκκλίσεις από την κοινοτική νομοθεσία για τα λιπάσματα ώστε να υπάρξει η δυνατότητα να αξιολογηθούν προσεκτικά οι κίνδυνοι από το κάδμιο στα λιπάσματα σε κοινοτικό επίπεδο.

(37)

Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή συνέλεξε πρώτα όλα τα διαθέσιμα στοιχεία και πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση έκθεσης στο κάδμιο των λιπασμάτων στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Επειδή δεν υπήρχαν επαρκή δεδομένα σε όλα τα κράτη μέλη, η Επιτροπή ανέθεσε την εκπόνηση δύο μελετών για την επεξεργασία μιας μεθοδολογίας και διαδικασιών με σκοπό την αξιολόγηση των κινδύνων για την υγεία και το περιβάλλον από το κάδμιο στα λιπάσματα (16). Τα κράτη μέλη κλήθηκαν στη συνέχεια να διενεργήσουν αξιολογήσεις κινδύνου σε εθνικό επίπεδο χρησιμοποιώντας την προαναφερόμενη μεθοδολογία και διαδικασίες.

(38)

Εννέα κράτη μέλη πραγματοποίησαν αξιολογήσεις κινδύνου για το κάδμιο στα λιπάσματα. Οι αξιολογήσεις κινδύνου διατίθενται στο κοινό από το Σεπτέμβριο του 2001 στον ιστοχώρο της Επιτροπής (17). Επιπλέον, έχει δημοσιευτεί μια ξεχωριστή μελέτη η οποία αναλύει αυτές τις αξιολογήσεις κινδύνου και έχουν προταθεί διάφορες επιλογές σε κοινοτική κλίμακα για τη διαχείριση των κινδύνων από την ύπαρξη καδμίου στα λιπάσματα (18).

(39)

Οι ανωτέρω εθνικές αξιολογήσεις κινδύνου υποβλήθηκαν για εξέταση στην επιστημονική επιτροπή για την τοξικότητα, την οικοτοξικότητα και το περιβάλλον (ΕΕΤΟΠ) (19). Συγκεκριμένα, ζητήθηκε από την ΕΕΤΟΠ να υποδείξει ποια είναι η μέγιστη συγκέντρωση καδμίου σε λιπάσματα που μπορεί να γίνει ανεκτή ώστε να αποφευχθεί μια σημαντική αύξηση της περιεκτικότητας σε κάδμιο του καλλιεργούμενου εδάφους. Το συμπέρασμα της ΕΕΤΟΠ ήταν ότι η περιεκτικότητα των λιπασμάτων σε κάδμιο πρέπει να είναι περιορισμένη ώστε να εμποδίζεται η σώρευση του καδμίου στο έδαφος. Η σώρευση μπορεί να προκύψει σε ορισμένα εδάφη ακόμα και όταν τα λιπάσματα περιέχουν πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις σε κάδμιο ενώ δεν παρατηρείται σε ορισμένα εδάφη ακόμα και όταν χρησιμοποιούνται λιπάσματα με υψηλή περιεκτικότητα σε κάδμιο. Εντούτοις, τα λιπάσματα που περιέχουν λιγότερο από 20 mg Cd/kg P2O5 δεν αναμένεται, στα περισσότερα εδάφη, να προκαλέσουν μακροπρόθεσμη συσσώρευση στο έδαφος, αν δεν ληφθούν υπόψη άλλες εισροές Cd, ενώ τα λιπάσματα που περιέχουν περισσότερο από 60 mg Cd/kg P2O5 αναμένεται, στα περισσότερα εδάφη, να καταλήξουν σε μακροπρόθεσμη συσσώρευση στο έδαφος. Επομένως, η οριακή τιμή καδμίου στα φωσφορικά λιπάσματα πρέπει να καθοριστεί βάσει προσέγγισης που στηρίζεται στην αξιολόγηση κινδύνου και λαμβανομένων υπόψη όλων των πηγών καδμίου (20).

(40)

Για την ολοκλήρωση της γενικής αξιολόγησης κινδύνου για το κάδμιο και το οξείδιο του καδμίου χρειάστηκε σχετικά πολύς χρόνος και προς το παρόν δεν υπάρχει οριστική σε πανευρωπαϊκό επίπεδο αξιολόγηση κινδύνου για το κάδμιο. Το τελικό σχέδιο της γενικής αξιολόγησης κινδύνου, του Μαρτίου 2005, αποδέχεται τη γνώμη της ΕΕΤΟΠ σχετικά με τη συσσώρευση καδμίου στο έδάφος. Αν και αναφέρει ότι η συμβολή από το κάδμιο στα λιπάσματα μπορεί να μην επαρκεί από μόνη της για την πρόκληση σοβαρού και άμεσου κινδύνου για την ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον, χρειάζεται προσοχή, δεδομένου ότι ο κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία δεν μπορεί να αποκλειστεί για όλες τις καταστάσεις τοπικού και περιφερειακού επιπέδου λόγω της μεγάλης ποικιλίας των συγκεντρώσεων του καδμίου στα τρόφιμα, των διατροφικών συνηθειών και του πλαισίου διατροφής.

(41)

Εν αναμονή της οριστικοποίησης της γενικής αξιολόγησης κινδύνου για το κάδμιο και το οξείδιο του καδμίου, καθώς και της ενδεχόμενης συνέχειας στα μέτρα μείωσης του κινδύνου, η πρόταση της Επιτροπής για το κάδμιο στα λιπάσματα έχει καθυστερήσει.

(42)

Οι τσεχικές αρχές, για να υποστηρίξουν το αίτημα για επιβολή ορίου όσον αφορά το κάδμιο που περιέχεται στα φωσφορικά λιπάσματα, υπέβαλαν εθνική αξιολόγηση κινδύνου. Το πλαίσιο που χρησιμοποιήθηκε για τη διενέργεια της αξιολόγησης κινδύνου περιλαμβάνει τρεις ενότητες:

(43)

Σύμφωνα με την ενότητα αυτή, η καθαρή συσσώρευση καδμίου στο έδαφος και στο εδαφικό διάλυμα (ή ενδοπορικό νερό) (21) που είναι το αποτέλεσμα της χρήσης λιπάσματος υπολογίζεται διαχρονικά και σε σταθερή κατάσταση. Η ενότητα της συσσώρευσης λαμβάνει υπόψη μια σειρά τιμών, για παράδειγμα μέσες και ακραίες τιμές λίπανσης. Η τσεχική αξιολόγηση κινδύνου δείχνει ότι με βάση αυτή την ενότητα έχουν εξεταστεί οι ακόλουθες παράμετροι:

(44)

Σύμφωνα με αυτή την ενότητα, η πρόσληψη καδμίου που βρίσκεται στο έδαφος από τα φυτά που καλλιεργούνται και η επακόλουθη πρόσληψη καδμίου από τον άνθρωπο υπολογίζεται με βάση παραμέτρους έκθεσης που χαρακτηρίζουν τόσο την υπόθεση της μέσης έκθεσης όσο και της ακραίας έκθεσης.

(45)

Η ενότητα αυτή επιτρέπει στην Τσεχική Δημοκρατία να εκτιμήσει τη συχνότητα και τη σοβαρότητα των δυσμενών επιδράσεων που ενδέχεται να προκύψουν λόγω της πραγματικής ή της προβλεπόμενης έκθεσης στο κάδμιο. Διενεργούνται υπολογισμοί για τρία σενάρια και τέσσερις τιμές PNEC (22).

(46)

Από την εφαρμογή των ενοτήτων προέκυψαν δείκτες επικινδυνότητας (λόγοι PEC/PNEC) (23) σε κλίμακα 0,1-1,19, με ρεαλιστική τιμή στη χειρότερη περίπτωση 0,93 η οποία προβάλλεται ως αιτιολόγηση των εθνικών περιορισμών, εφόσον η περιεκτικότητα των φωσφορικών ορυκτών λιπασμάτων σε κάδμιο δεν υπερβαίνει τα 50 mg/kg P2O5.

(47)

Η αξιολόγηση κινδύνου που υπέβαλαν οι τσεχικές αρχές πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τις διαδικασίες και τη μεθοδολογία που έχουν θεσπιστεί σε κοινοτικό επίπεδο και θεωρείται ότι εξασφαλίζουν υψηλό επίπεδο αξιοπιστίας των πληροφοριών που λαμβάνονται.

(48)

Δεδομένου ότι η τιμή που προτείνει η Τσεχική Δημοκρατία για να αιτιολογήσει τη διατήρηση εθνικών μέτρων είναι ένας λόγος PEC/PNEC που προσεγγίζει το 1, κρίθηκε σκόπιμο να διαβιβαστεί η αξιολόγηση κινδύνων στην επιστημονική επιτροπή για την υγεία και τους περιβαλλοντικούς κινδύνους της Επιτροπής (ΕΕΥΠΚ) για να εξεταστεί ενδελεχώς.

(49)

Συγκεκριμένα, ζητήθηκε από την ΕΕΥΠΚ:

(50)

Συνεπώς, η αξιολόγηση της θέσης της Τσεχικής Δημοκρατίας αναβάλλεται έως ότου η Επιτροπή λάβει τη γνώμη της επιστημονικής επιτροπής.

(51)

Μετά από προσεκτική εξέταση των εν λόγω δεδομένων, η Επιτροπή θεωρεί ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 95 παράγραφος 6 τρίτο εδάφιο προκειμένου να κάνει χρήση της δυνατότητας παράτασης της περιόδου έξι μηνών εντός της οποίας πρέπει να εγκρίνει ή να απορρίψει τις εθνικές διατάξεις που προβλέπει το εν λόγω άρθρο.

(52)

Βάσει της μελέτης που υπέβαλαν οι τσεχικές αρχές, η οποία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο λόγος PEC/PNEC βρίσκεται πολύ κοντά στο 1, είναι αναγκαίο να διενεργηθεί εξέταση εκ μέρους της ΕΕΥΠΚ για να αποσαφηνιστεί εάν υφίσταται όντως κίνδυνος για το περιβάλλον και για την ανθρώπινη υγεία. Η επιστημονική επιτροπή της Επιτροπής είχε κληθεί να γνωμοδοτήσει κατά το παρελθόν όταν η Αυστρία, η Φινλανδία και η Σουηδία υπέβαλαν παρόμοιες μελέτες για να υποστηρίξουν το αίτημά τους για χορήγηση εθνικής παρέκκλισης. Συνεπώς, για την έκδοση απόφασης της Επιτροπής δυνάμει του άρθρου 95 παράγραφος 6 πρώτο εδάφιο πρέπει να αναμένονται τα αποτελέσματα της εν λόγω εξέτασης. Υπό τις συνθήκες αυτές η Επιτροπή κρίνει ότι είναι αιτιολογημένη η παράταση της περιόδου έξι μηνών εντός της οποίας πρέπει να εγκρίνει ή να απορρίψει τις εθνικές διατάξεις για περαιτέρω χρονική διάστημα ώστε να υπάρξει περιθώριο για προσεκτική αξιολόγηση και γνωμοδότηση εκ μέρους της επιστημονικής επιτροπής και για την εξαγωγή των σχετικών συμπερασμάτων όσον αφορά τις εθνικές διατάξεις. Για το σκοπό αυτό κρίνεται αναγκαίο η παράταση της περιόδου έως 6 Δεκεμβρίου 2006.

(53)

Με βάση τις υποθέσεις και τα σενάρια που χρησιμοποιήθηκαν, η έκθεση της Τσεχίας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν υφίσταται επί του παρόντος κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία λόγω της χρήσης καδμίου στα λιπάσματα.

(54)

Η επιτρεπόμενη ανεκτή εβδομαδιαία πρόσληψη (PTWI) καδμίου που ορίζει η ΠΟΥ (Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας) είναι 7 μg/kg/εβδομάδα. Το όριο αυτό είναι ισοδύναμο με 60 μg/ημέρα για ένα άτομο μέσου βάρους 60 kg. Στην Τσεχική Δημοκρατία η μέση ημερήσια πρόσληψη καδμίου από έναν ενήλικα υπολογίστηκε ότι ήταν 12-27 μg/ημέρα το 2000, ανάλογα με το σενάριο που λαμβάνεται υπόψη, ποσό που αντιστοιχεί κατά προσέγγιση στο 19 %-45 % του ορίου της ΠΟΥ.

(55)

Στην ενότητα χαρακτηρισμού των κινδύνων για τον άνθρωπο που παρέχουν οι τσεχικές αρχές, οι προσλήψεις καδμίου που υπολογίζονται στα διαφορετικά σενάρια συγκρίθηκαν με τις οριακές τιμές που συνιστά η ΠΟΥ. Το αποτέλεσμα είναι το λεγόμενο περιθώριο ασφαλείας (MOS). Όταν το περιθώριο ασφαλείας υπερβαίνει τη μονάδα, η υπό εξέταση περίπτωση μπορεί να θεωρηθεί ως πηγή δυνητικού κινδύνου για την υγεία του εκτιθέμενου ατόμου. Με βάση τις υποθέσεις και με τη μεθοδολογία που χρησιμοποιείται στην έκθεση της Τσεχίας, η οποία σε αυτό το στάδιο εξετάζεται διεξοδικά από την επιστημονική επιτροπή, σε κανένα από τα σενάρια έκθεσης δεν έχει ξεπεραστεί η οριακή τιμή του περιθωρίου ασφάλειας ίση με 1, συμπεριλαμβανομένου του σεναρίου με τις υψηλότερες τιμές, που βασίζεται στην υπόθεση ότι το 100 % των προσφερόμενων τροφίμων προέρχεται από καλλιέργειες στις οποίες γίνεται χρήση λιπασμάτων και ότι η περιεκτικότητα καδμίου είναι 90 mg/kg P2O5.

(56)

Με βάση τα παραπάνω η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η αίτηση την οποία της κοινοποίησε η Τσεχική Δημοκρατία την 1η Δεκεμβρίου 2005 με σκοπό να επιτύχει έγκριση των εθνικών της διατάξεων σχετικά με το όριο της περιεκτικότητας των λιπασμάτων σε κάδμιο είναι αποδεκτή.

(57)

Εντούτοις, λόγω της πολυπλοκότητας του θέματος και της απουσίας στοιχείων που να καταδεικνύουν τον κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία, η Επιτροπή θεωρεί ότι αιτιολογείται η παράταση της περιόδου που αναφέρεται στο άρθρο 95 παράγραφος 6 πρώτο εδάφιο για περαιτέρω διάστημα που θα λήγει στις 6 Δεκεμβρίου 2006,