Zasady dotyczące obowiązków depozytariuszy funduszy inwestycyjnych UE

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie delegowane (UE) 2016/438 uzupełniające dyrektywę 2009/65/WE w odniesieniu do obowiązków depozytariuszy

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

• W rozporządzeniu delegowanym określono w sposób szczegółowy konkretne prawa i obowiązki depozytariuszy* oraz spółek zarządzających i spółek inwestycyjnych w świetle przepisów UE dotyczących przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS)*.
• W 2018 r. zostało ono zmienione rozporządzeniem (UE) 2018/1619 w odniesieniu do obowiązków depozytariuszy w zakresie przechowywania. Działanie to było podyktowane istnieniem rozbieżności w poziomie ochrony instrumentów finansowych utrzymywanych przez depozytariuszy, które wynikały ze zróżnicowania krajowych przepisów dotyczących m.in. niewypłacalności. Zmianę wprowadzono przede wszystkim w celu zapewnienia większej przejrzystości i spójności w odniesieniu do rozdziału aktywów, tak aby inwestorzy byli lepiej chronieni, a rynek działał jeszcze bardziej efektywnie.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Pisemna umowa

Depozytariusz ma mieć podpisaną, dla każdego z funduszy wspólnych zarządzanych przez spółkę zarządzającą, pisemną umowę ze spółką inwestycyjną lub spółką zarządzającą. Musi ona zawierać:

• opis usług, które mają być świadczone, a także opis sposobu, w jaki będą wykonywane obowiązki w zakresie przechowywania, nadzoru i poufności;
• zasady dotyczące dwustronnej wymiany informacji pomiędzy depozytariuszem, spółką zarządzającą i spółką inwestycyjną oraz osobą trzecią;
• procedury mające na celu zapobieganie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz przekazywanie informacji w przypadku otwarcia nowych rachunków pieniężnych;
• potwierdzenie, że depozytariusz może, dzięki dostępowi do ksiąg i wizytom na miejscu, dokonać oceny działalności spółki zarządzającej lub spółki inwestycyjnej oraz jakości otrzymywanych informacji.

W rozporządzeniu (UE) 2018/1619 wskazano, jakie informacje muszą się znaleźć w zawieranej pomiędzy depozytariuszem a osobą trzecią umowie o przekazaniu funkcji w zakresie utrzymywania aktywów klientów UCITS danego depozytariusza.

Obowiązek dochowania należytej staranności i nadzór

Depozytariusz musi opracować procedury służące:

• przeprowadzeniu, w momencie wyznaczenia, oceny ryzyka związanego z charakterem, skalą i złożonością polityki inwestycyjnej i strategii UCITS;
• ustanowieniu, w oparciu o tę analizę ryzyka, odpowiedniego nadzoru, co obejmuje badania i kontrole dotyczące spółki zarządzającej lub spółki inwestycyjnej;
• zapewnieniu sprzedaży i umorzenia aktywów UCITS oraz opracowaniu odpowiednich metodyk wyceny tych aktywów;
• kontrolowaniu, że instrukcje spółki zarządzającej lub spółki inwestycyjnej są w pełni zgodne z prawem;
• wykrywaniu sytuacji, w których należne płatności nie są przekazywane w terminie, oraz informowaniu o nich spółki zarządzającej lub spółki inwestycyjnej;
• sprawdzaniu dokładności wypłat dywidend;
• skutecznemu monitorowaniu przepływów środków pieniężnych UCITS, na przykład przez zapewnienie, że środki pieniężne są przechowywane na rachunku w banku centralnym lub instytucji kredytowej działającej na podstawie zezwolenia;
• uzyskiwaniu od spółki zarządzającej lub spółki inwestycyjnej na zakończenie każdego dnia roboczego informacji o płatnościach zrealizowanych przez inwestorów lub w ich imieniu;
• zapewnieniu, że instrumenty finansowe UCITS, których nie może on fizycznie utrzymywać, są należycie zarejestrowane;
• zagwarantowaniu, że może on bez zbędnej zwłoki uzyskać dostęp do wszystkich informacji, które są mu potrzebne od spółki zarządzającej lub spółki inwestycyjnej w celu wykonywania swoich obowiązków, takich jak np. weryfikowanie tytułu własności i wprowadzanie do swojego rejestru wszystkich aktywów UCITS;
• dochowywaniu należytej staranności i prowadzeniu stałego monitorowania przy wyznaczaniu innej spółki, której przekazuje on funkcje w zakresie przechowywania aktywów swoich klientów UCITS;
• zapewnieniu pełnej ochrony aktywów klienta UCITS w razie następczej niewypłacalności powiernika mającego siedzibę w państwie trzecim.

Obowiązek rozdziału

Zgodnie z wymogiem zawartym w dyrektywie UCITS jeżeli depozytariusz przekazuje powiernikom funkcje w zakresie przechowywania, aktywa muszą być rozdzielone także na szczeblu podmiotu, któremu przekazano takie funkcje. W rozporządzeniu zmieniającym (UE) 2018/1619 uściślono, w jaki sposób należy spełnić ten wymóg.

Uwolnienie od odpowiedzialności

Jeżeli depozytariusze w pełni wykonali ciążące na nich zobowiązania, to w następujących okolicznościach nie ponoszą odpowiedzialności za żadną utratę:

• wystąpienie klęsk żywiołowych pozostających poza kontrolą człowieka i na które człowiek nie ma wpływu;
• przyjęcie jakiejkolwiek ustawy, rozporządzenia lub dekretu, które mają wpływ na utrzymywane przez nich aktywa;
• wystąpienie takich zdarzeń jak wojny, zamieszki lub inne poważne wstrząsy polityczne;
• ustalenie, że UCITS nigdy nie dysponowało prawem własności w odniesieniu do instrumentu finansowego lub zaistnienie sytuacji, w której zostało ono pozbawione takiego prawa własności lub jest niezdolne do dysponowania instrumentem finansowym.

Niezależność:

W mocy pozostają następujące zasady:

• nikt nie może być jednocześnie pracownikiem lub członkiem organu spółki zarządzającej i zarządu depozytariusza;
• mają zastosowanie ograniczenia dotyczące członkostwa w organach zarządzających i nadzorczych obu podmiotów;
• spółki zarządzające i inwestycyjne stosują przejrzyste procesy decyzyjne służące wybraniu i wyznaczeniu depozytariusza.

Należy identyfikować konflikty interesów między spółkami zarządzającymi lub spółkami inwestycyjnymi a depozytariuszami, w tym ich zarządami i radami nadzorczymi, a także unikać takich konfliktów.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie ma zastosowanie od dnia 13 października 2016 r. Zmiany wprowadzone rozporządzeniem delegowanym (UE) 2018/1619 mają zastosowanie od dnia 1 kwietnia 2020 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Fundusze inwestycyjne (Komisja Europejska)
• Obowiązki depozytariuszy funduszy UCITS w zakresie przechowywania (Komisja Europejska)

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNE DOKUMENTY

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2016/438 z dnia 17 grudnia 2015 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE w odniesieniu do obowiązków depozytariuszy (Dz.U. L 78 z 24.3.2016, s. 11–30)

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2018/1619 z dnia 12 lipca 2018 r. zmieniające rozporządzenie delegowane (UE) 2016/438 w odniesieniu do obowiązków depozytariuszy w zakresie przechowywania (Dz.U. L 271 z 30.10.2018, s. 6–9)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG (Dz.U. L 182 z 29.6.2013, s. 19–76)

Kolejne zmiany dyrektywy 2013/34/UE zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 338–436)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 1–337)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz.U. L 302 z 17.11.2009, s. 32–96)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 08.04.2019