Pojęcie pomocy państwa

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Zawiadomienie Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

JAKI JEST CEL ZAWIADOMIENIA?

Pojęcie pomocy państwa stanowi obiektywną koncepcję prawną zdefiniowaną w art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). W zawiadomieniu przedstawiono wyjaśnienia w sprawie kluczowych zagadnień związanych z pojęciem pomocy państwa w rozumieniu artykułu.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Definicja pomocy państwa w art. 107 ust. 1 TFUE

• Wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi, musi być niezgodna z rynkiem wewnętrznym.
• Istnieją łącznie cztery kryteria definiujące pomoc państwa:
  • wsparcie przyznawane jest przez państwo lub przy użyciu zasobów państwowych;
  • sprzyja co najmniej jednemu przedsiębiorstwu – w takich przypadkach występuje selektywna korzyść;
  • wsparcie zakłóca lub może zakłócać konkurencję; oraz
  • wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi.

Wskazówki i wyjaśnienia

Zawierając systematyczne streszczenia orzecznictwa sądów unijnych i praktyki decyzyjnej Komisji Europejskiej zawiadomienie przedstawia ogólne wskazówki związane ze wszystkimi aspektami definicji pomocy państwa.

• Pojęcie przedsiębiorstwa i działalności gospodarczej – czy dany podmiot prowadzi działalność gospodarczą:
  • Trybunał Sprawiedliwości konsekwentnie definiuje „przedsiębiorstwa” jako podmioty prowadzące działalność gospodarczą, bez względu na ich status prawny i sposób ich finansowania. „Działalność gospodarcza” to wszelka działalność polegająca na oferowaniu na rynku towarów i usług.
• Państwowe pochodzenie środków – czy pomoc jest publicznego pochodzenia:
  • wsparcie przyznawane bezpośrednio lub pośrednio przy użyciu zasobów państwowych i przypisane państwu może stanowić pomoc państwa. Zasoby państwowe obejmują wszystkie zasoby sektora publicznego, w tym zasoby innych organów wewnątrzpaństwowych (zdecentralizowanych, sfederowanych, regionalnych lub innych) oraz, w określonych okolicznościach, zasoby podmiotów prywatnych.
• Korzyść – czy uzyskano korzyść gospodarczą:
  • Korzyść występuje zawsze, ilekroć sytuacja finansowa przedsiębiorstwa ulega poprawie w wyniku interwencji państwa na warunkach innych niż normalne warunki rynkowe.
• Selektywność – czy pomoc publiczna przynosi korzyść w sposób selektywny określonym przedsiębiorstwom lub kategoriom przedsiębiorstw lub określonym sektorom gospodarki:
  • ogólne środki faktycznie dostępne wszystkim przedsiębiorstwom działającym na terenie państwa członkowskiego na równych warunkach nie są selektywne. Aby środki miały jednak charakter ogólny nie mogą być one zredukowane w swym zakresie przez czynniki ograniczające ich praktyczny skutek.
• Wpływ na wymianę handlową i konkurencję – czy działalność gospodarcza je zakłóca lub grozi ich zakłóceniem poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów jedynie w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi:
  • uznaje się, że środek przyznany przez państwo zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji, jeżeli może on powodować poprawę pozycji konkurencyjnej beneficjenta w porównaniu z pozycją innych przedsiębiorstw, z którymi beneficjent konkuruje. Nie jest konieczne ustalenie, czy pomoc ma faktyczny wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi, lecz tylko, czy może wpłynąć na taką wymianę.

Inwestycje publiczne w infrastrukturę

• Ponadto w zawiadomieniu wyjaśniono szereg punktów na temat inwestycji publicznych w infrastrukturę, kiedy publiczne finansowanie infrastruktury sprzyja danemu przedsiębiorstwu, przynosi korzyść oraz ma wpływ na konkurencję oraz wymianę handlową między państwami członkowskimi.
• W projektach infrastrukturalnych często uczestniczy wiele różnych podmiotów i ewentualna pomoc państwa może potencjalnie przynieść korzyść budowie (w tym rozbudowie i ulepszeniom), eksploatacji lub użytkowaniu infrastruktury. W zawiadomieniu przedstawiono zatem szczegółowe wskazówki dotyczące rozróżnienia:
  • pomocy na rzecz wykonawcy/pierwszego właściciela infrastruktury;
  • pomocy na rzecz operatorów infrastruktury (przedsiębiorstw, które bezpośrednio korzystają z infrastruktury do świadczenia usług użytkownikom końcowym, w tym przedsiębiorstw, które nabywają infrastrukturę od wykonawcy/właściciela do wykorzystywania jej do celów gospodarczych lub które uzyskują koncesję na użytkowanie i eksploatację infrastruktury lub wynajmują ją w tych celach); oraz
  • pomoc na rzecz użytkowników końcowych infrastruktury.

KONTEKST

• Zawiadomienie w sprawie „pojęcia pomocy” stanowi ostatnią część inicjatywy na rzecz unowocześnienia polityki w dziedzinie pomocy państwa, podjętej przez Komisję w 2012 r.
• Szczegółowe wskazówki zostały opracowano w taki sposób, aby zmaksymalizować wpływ inwestycji na wzrost gospodarczy i zatrudnienie, zgodnie z planem inwestycyjnym dla Europy przedstawionym przez Komisję.

GŁÓWNY DOKUMENT

Zawiadomienie Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. C 262 z 19.7.2016, s. 1–50)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część trzecia – Polityki i działania wewnętrzne Unii – Tytuł VII – Wspólne reguły w dziedzinie konkurencji, podatków i zbliżenia ustawodawstw – Rozdział 1 – Reguły konkurencji – Sekcja 2 – Pomoc przyznawana przez państwa – Artykuł 107 (dawny artykuł 87 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 91-92)

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Unowocześnienie unijnej polityki w dziedzinie pomocy państwa (COM(2012) 209 final z 8.5.2012)

Ostatnia aktualizacja: 09.09.2019