Łańcuch dostaw produktów rolnych i spożywczych – nieuczciwe praktyki handlowe w relacjach między przedsiębiorcami

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa (UE) 2019/633 w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach między przedsiębiorcami w łańcuchu dostaw produktów rolnych i spożywczych

JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?

• W dyrektywie ustanowiono minimalny wykaz zakazanych nieuczciwych praktyk handlowych w stosunkach między nabywcami a dostawcami w łańcuchu dostaw produktów rolnych i spożywczych, a także określono minimalne zasady dotyczące egzekwowania zakazów.
• Dyrektywa ma na celu położenie kresu praktykom polegającym na wykorzystywaniu przez większe przedsiębiorstwa małych i średnich dostawców ze względu na ich mniejszą siłę przetargową, a także niedopuszczenie do sytuacji, w której koszty takich działań są przerzucane na producentów produktów podstawowych.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Dyrektywa ma zastosowanie do małych i średnich dostawców, a także większych dostawców, których roczny obrót nie przekracza 350 mln EUR. Stopień ochrony jest uzależniony od stosunku wielkości rocznego obrotu dostawcy i nabywcy. Dostawcy są kwalifikowani do jednej z pięciu kategorii w zależności od wielkości obrotu:

• do 2 mln EUR;
• od 2 do 10 mln EUR;
• od 10 do 50 mln EUR;
• od 50 do 150 mln EUR; oraz
• od 150 do 350 mln EUR.

Zakaz nieuczciwych praktyk handlowych

W dyrektywie wprowadza się zakaz stosowania, w każdych okolicznościach, następujących nieuczciwych praktyk handlowych:

• zapłata za łatwo psujące się produkty rolne i spożywcze po upływie więcej niż 30 dni;
• zapłata za inne produkty rolne i spożywcze po upływie więcej niż 60 dni;
• anulowanie zamówień łatwo psujących się produktów rolnych i spożywczych z krótkim wyprzedzeniem;
• jednostronna zmiana warunków umowy dostawy przez nabywcę;
• żądanie przez nabywcę płatności niezwiązanych ze sprzedażą produktów rolnych i spożywczych;
• żądanie przez nabywcę zapłaty za pogorszenie się stanu lub utratę produktów rolnych i spożywczych, jeżeli takie pogorszenie się ich stanu lub taka ich utrata nie wynikają z zaniedbania lub winy dostawcy;
• odmowa wystawienia przez nabywcę, na żądanie dostawcy, pisemnego potwierdzenia umowy dostawy;
• niewłaściwe wykorzystanie przez nabywcę tajemnic przedsiębiorstwa dostawcy;
• groźba podjęcia przez nabywcę handlowych działań odwetowych przeciwko dostawcy lub podjęcie takich działań, jeżeli dostawca korzysta z praw przysługujących mu na mocy umowy lub przepisów prawa;
• przerzucanie kosztów rozpatrzenia skarg klientów dotyczących produktów dostawcy mimo braku zaniedbania lub winy dostawcy.

W dyrektywie wprowadza się zakaz stosowania następujących nieuczciwych praktyk handlowych, chyba że zostały one uzgodnione w sposób wyraźny i jednoznaczny przez nabywcę i dostawcę:

• zwrot dostawcy przez nabywcę niesprzedanych produktów rolnych i spożywczych bez zapłaty za niesprzedane produkty lub bez zapłaty za ich unieszkodliwianie bądź zarówno za niesprzedane produkty, jak i ich unieszkodliwianie;
• pobieranie od dostawcy opłaty stanowiącej warunek przechowywania, prezentowania lub oferowania sprzedaży jego produktów rolnych i spożywczych lub ich udostępniania na rynku;
• żądanie przez nabywcę od dostawcy ponoszenia kosztów obniżek cen produktów rolnych i spożywczych sprzedawanych przez nabywcę w ramach promocji;
• żądanie przez nabywcę od dostawcy zapłaty za reklamowanie przez nabywcę produktów rolnych i spożywczych lub za ich marketing prowadzony przez nabywcę;
• pobieranie przez nabywcę od dostawcy opłaty za pracowników zajmujących się urządzeniem lokalu wykorzystywanego do sprzedaży produktów dostawcy.

Skargi i poufność

Państwa UE wyznaczają krajowe organy egzekwowania prawa. Dostawcy mogą wnosić skargi do organu egzekwowania prawa w swoim państwie lub w państwie nabywcy podejrzanego o stosowanie zakazanej praktyki handlowej.

Na wniosek skarżącego organ egzekwowania prawa podejmuje kroki niezbędne do zachowania w tajemnicy jego tożsamości oraz do ochrony wszelkich innych informacji, których ujawnienie mogłoby zaszkodzić interesom skarżącego lub dostawców.

Uprawnienia organów egzekwowania prawa

Organy egzekwowania prawa muszą dysponować uprawnieniami i wiedzą fachową, tak aby móc:

• wszczynać i prowadzić postępowania;
• zobowiązywać nabywców i dostawców do przekazywania informacji;
• przeprowadzać niezapowiedziane kontrole na miejscu;
• w stosownych przypadkach nakazywać zaprzestanie zakazanej praktyki handlowej;
• nakładać grzywny na przedsiębiorstwa dopuszczające się naruszeń lub wszczynać postępowania w celu nałożenia na nie grzywien i innych sankcji lub zastosowania wobec nich środków tymczasowych;
• publikować decyzje.

Państwa UE mogą zachęcać do dobrowolnego stosowania skutecznych mechanizmów alternatywnego rozstrzygania sporów.

Państwa UE zapewniają, aby organy egzekwowania prawa skutecznie współpracowały ze sobą oraz z Komisją i udzielały sobie wzajemnej pomocy w sprawach mających wymiar transgraniczny.

Komisja Europejska jest wspomagana przez Komitet ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych ustanowiony na mocy rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 (zob. streszczenie dotyczące wspólnej organizacji rynków rolnych w UE).

OD KIEDY DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Dyrektywa ma zostać włączona do porządku krajowego państw UE do dnia sobota, 1 maja 2021 r. Państwa UE mają stosować przepisy niezbędne do wykonania dyrektywy od dnia 1 listopada 2021 r.

KONTEKST

Zobacz również:

• Dyrektywa w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w łańcuchu dostaw produktów rolnych i spożywczych (Komisja Europejska).

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/633 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach między przedsiębiorcami w łańcuchu dostaw produktów rolnych i spożywczych (Dz.U. L 111 z 25.4.2019, s. 59–72)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/943 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie ochrony niejawnego know-how i niejawnych informacji handlowych (tajemnic przedsiębiorstwa) przed ich bezprawnym pozyskiwaniem, wykorzystywaniem i ujawnianiem (Dz.U. L 157 z 15.6.2016, s. 1–18)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 671–854)

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych (Dz.U. L 48 z 23.2.2011, s. 1–10)

Zob. tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 29.08.2019